20.4.

2015

Sert lehim Sert lehim

Çalışma Sıcaklığı (°C)
• Birleştirilecek ana malzemenin erime Ni alaşımları
sıcaklığından daha düşük erime sıcaklığına Cu alaşımları
sahip bir metal veya alaşımın eritilerek Sert Ag alaşımları
birleştirme aralığını kapiler etkiyle ıslatması Lehim
Al alaşımları
ve mühürlemesi 450
Yumuşak
Pb+Sn
Lehim

Sert lehim Sert lehim

• Eritmeden birleştirme • Avantajları

• Düşük ısı girdisi
• Malzemede minimum kimyasal ve mekanik
değişiklikler(oksitlenme, iç yapı değişiklikleri,
gerilmeler, çarpılmalar ve çatlaklar)
• Karmaşık yapılar için ekonomiktir
• Geniş alanları birleştirmek için basittir
• Farklı malzemeleri birleştirme olanağı sağlar
• Çok farklı kalınlıkları birleştirme imkanı
• Birden fazla bağlantı aynı anda lehimlenebilir

Sert lehim Sert lehim

• ANA MALZEME • LEHİM İLE ANA MALZEME ARASINDA

• LEHİM ALAŞIMI ALAŞIM OLUŞUR
• YÜZEY HAZIRLIĞI • ANA MALZEMİNİN LEHİME
• BİRLEŞTİRME NÜFUZİYETİ
• SICAKLIK VE SÜRE • LEHİMİN ANA MALZEMENİN TANE
İÇLERİNE NÜFUZİYETİ
• ISI KAYNAĞI
• LEHİMİN ANA MALZEMENİN TANE
• ATMOSFERDEN KORUMA SINIRLARINA NÜFUZİYETİ

1
 20.4.2015

Birleştirme tipleri Birleştirme tipleri-Bindirme

Alın birleştirme
L = 4t - 8t
L
L: Bindirme uzunluğu ve en az
Bindirme 5mm olmalıdır t1 t2
t: İnce parçanın kalınlığı

t1 t2

Birleştirme tipleri-Bindirme Sert lehim-Islatma

a= 0.05 ile 0.2mm arası

Elle lehimlemede 0.5mm’dir.
θ<90 ıslatma var

Sert lehim-Islatma Sert lehim-Islatma

Islatma Yok Islatma İyi 1. Yüzey üzerindeki tüm yağ,oksit ve kirleri
temizleyerek
Sıvı a Sıvı a 2. Uygun lehim alaşımı
Katı Katı 3. Ana metalin erime noktasının altında ve lehim
alaşımının erime noktasının üzerinde bir lehim
sıcaklığı
4. Yüzey gerilimini azaltıp, ıslatmayı artıracak uygun
dekapan

2
 20.4.2015

Sert lehim-Dekapan Sert lehim-Çalışma sırası

1. Oksit tabakasını temizlemek ve lehim işlemi
süresince oksitlenmeyi engellemek
2. Islatmayı iyileştirmek
3. Eriyerek uygulama sıcaklığına erişildiğini belirtir
4. Dekapan kullanılan lehim alaşımına uygun
seçilmelidir. Lehimin çalışma sıcaklığına
erişilmesine yaklaşık 50 derece kala etkili olmalıdır.
5. Etki süreleri sınırlıdır
1. Lehim yapılacak bölge yağ, kir ve oksit tabakasından
temizlenir
2. Lehim malzemesine göre parçalar uygun aralıklarla
sabitlenir. Parça biçimleri ve birleştirilecek yüzeyler
lehim yüzeyi geniş olacak şekilde seçilmelidir. Bindirme
alın bağlantısından daha iyidir.
3. Lehimleme bölgesine dekapan uygulanır.
4. Lehim alevi ayarlanır; alev yumuşak olmalıdır ve
lehimin yanmasına neden olmamalıdır.
5. Lehimlenecek bölge çalışma sıcaklığına ulaşacak şekilde
ısıtılır. Bu sıcaklık dekapanın erimesinden bir kaç saniye
sonra oluşur.
6. Lehim yerleştirilir ve lehim aralığı doldurulur.
7. Lehimden sonra dekapan artıkları uzaklaştırılır.

Sert lehim-Torç ile lehimleme Sert lehim-Torç ile lehimleme

Gerekli ısı yanıcı gaz+yakıcı gaz kombinasyonu ile elde edilir.
AVANTAJLARI yanıcı gaz: asetilen, propan ve metan
yakıcı gaz: oksiyen ve hava
1. Birden fazla torç ile karmaşık şekiller lehimlenebilir Bakır, pirinç ve diğer bakır alaşımları, çelik, paslanmaz çelik, aluminyum alaşımları torç ile
2. Elle lehimleme yatırımı düşüktür lehimlenebilir.
3. Büyük parçalarda küçük bağlantı noktaları lokal olarak ısıtılabilir
4. Otomasyona uygundur
5. Uygun dekapan ile çoğu alaşım lehimlenebilir

DEZAVANTAJLARI

1. Açık atmosferde yapıldığından dekapan kullanılmadığı takdirde

yüzeyde oksitlenme olur
2. Dekapan kalınıtlarının temizlenmesi gerekir
3. Titanium ve zirkonyum metallerinin dekapanı olmadığından torç
ile lehimleme yapılamaz
4. Çok büyük parçalarda ısıtma yapılması zordur

Fırında sert lehim Fırında sert lehim

• Yöntem lehimli birleştirmelerin yüksek kalitede ve tekrar
edilebilir nitelikte üretilebilmesine olanak sağlar.
• Lehim sıcaklığı, süre, ısıtma ve soğutma hızları ve fırın
atmosferi kolayca ayarlanabilir ve kontrol edilebilir.
• Lehimleme işlemine ait değişkenlerin belirlenmesinden
sonra üretim normal bir operatör tarafından kolayca
sürdürülebilir.
• Tüm parça ısıtıldığından çarpılma minimumdur.
• Parça başına birden fazla noktadan lehim yapmak
mümkündür.

3
 20.4.2015

Fırında sert lehim İndüksiyonla sert lehim

• İlk yatırım kısmen yüksektir. Diğer lehimleme • Alternatif akım ile elde edilen
yöntemlerine göre ekipmanların bakımı daha pahalı ve manyetik alan içerisine
kritiktir. Özel fırın atmosferi kullanıldığında maliyet daha yerleştirilen parçanın üzerinde
da artacaktır. akım oluşturulur. Bu akıma
• Tüm malzeme ısıtıldığından diğer yöntemlere göre ısıtma karşı parçanın direnci lehim
maliyeti yüksektir. Malzemeye ve çalışma sıcaklığına bağlı için gerekli ısınmanın
olarak mikroyapıda değişiklik olabilir oluşmasını sağlar.
• Lehim işlemi fırın içinde gerçekleştiğinden bağlantı • Bakır ve pirinç gibi elektrik
tasarımı parçaları tutmak için ilave fikstür gerektiriyorsa direnci düşük malzemelerde
bu ısıtılacak ek yük anlamına gelir ve maliyet artar. İyi bir ısınma daha geç olur
bağlantı tasarımı fikstür gereksinimini de ortadan
kaldırabilir

İndüksiyonla sert lehim Dirençle sert lehim

1. Hızlı ve lokal ısıtma

2. Alevsiz ve daha temiz bir yöntem
3. Kontrolü kolay
4. Uzman gerektirmeden eğitimli
• Karmaşık parçalarda ısıtma güçleşir. personel ile yüksek kalitede
birleştirme mümkün
• İlk yatırımı pahalıdır.
5. Ucuz ekipman (trafo+iki adet
• Lehim ünitesinin tasarımı uzmanlık gerektirir. elektrot)

Dirençle sert lehim

• Çok geniş alanlara

• Büyük ve ağır parçalara
• Değişken kalınlığa veya karmaşık şekillere
sahip parçalar