DHF 158-25

Enzim Kinetikleri-2
İçerik
1. Enzim aktivitesinin pH ve sıcaklığa bağımlılığı
2. Koenzimler
3. Kofaktör olarak metaller
• Enzimlerin katalitik özellikleri ve aktiviteleri
çok sayıda faktörden etkilenir.
• Eğer aktivite ölçümleri yararlı ve tekrar
edilebilir tarzda yapılıyorsa bu faktörler
optimize ve kontrol edilmelidir.
• Bu faktörler arasında;
1. fiziksel özellikler (sıcaklık, olasılıkla basınç),
2. çözeltinin kimyasal özellikleri (pH değeri,
iyonik güç) ve
3. ilgili substratlar, kofaktörler ve inhibitörlerin
konsantrasyonları yer alır.
1- Enzim aktivitesinin pH ve sıcaklığa bağımlılığı

• Enzimlerin etkisi
büyük oranda pH
değerlerine bağlıdır.
• pH’a karşı aktivite
grafiği çizildiğinde,
genellikle çan eğrisi
elde edilir
• İnsan enzimleri için optimum pH – enzim
aktivitesinin maksimum olduğu pH değeri-
genellikle hücrelerin pH değerine yakındır
(ör. pH 7)
• Bunun istisnaları da vardır. Örneğin, proteinaz
olan pepsin optimum pH’ı 2 olan asidik gastrik
lümende aktifken, diğer enzimler genellikle pH
9’dan yüksek değerlerde aktiftir.
• Aktivite-pH profilinin çan eğrisi şekli kataliz için
gerekli olan ve yan zincirlerinde iyonize olabilen
gruplar taşıyan amino asitler nedeniyledir.
• Bu örnekte, protonlandığında aktif olan bazik
grup B (pKa=8) ve sadece dissosiye durumda
aktif ikinci amino asit AH (pKa=6) yer alır.
• Optimum pH 7’de tüm grupların yaklaşık
%90’ı aktif formda bulunur; daha yüksek ve
düşük değerlerde grupların biri veya daha
fazlası inaktif duruma geçer.
• Enzimatik
aktivitenin
sıcaklığa
bağımlılığı
genellikle
asimetriktir.
• Artan sıcaklıkla,
moleküllerin
termal
hareketlerinin
artması
başlangıçta hızı
arttırır.
• Belirli bir sıcaklıkta, enzim anstabil olmaya
başlar ve denatürasyona uğradığı için dar bir
sıcaklık aralığında aktivitesi kaybolur.
• Yüksek organizmalardaki enzimlerin optimal
sıcaklıkları nadiren 50 0C’yi aşarken, termofilik
bakterilerin enzimleri 100 0C’de bile aktif
olabilir.
Enzimlere Sıcaklığın Etkisi
• Genellikle, yaşayan sistemler göreceli sınırlı bir pH
aralığında fonksiyonlarını yerine getirirler.
• Enzim katalizli reaksiyonlar, inorganik veya non-
biyolojik reaksiyonlar ile aynı fiziksel kuralları
paylaşır.

• Enzim katalizli reaksiyonlarda da sıcaklık arttıkça

reaksiyon hızı artar (sıcaklığın her 10 derecelik
artışında hız yaklaşık olarak ikiye katlanır).
Ayrıca:

Enzimler Proteindir !!!

3- Koenzimler

• Enzimler grup transferi olan reaksiyonları

katalizlerken genellikle koenzimler olarak
adlandırılan yardımcı moleküllere ihtiyaç
duyarlar.
• Bunların fonksiyonu reaksiyon sırasında grup
transferi sağlamak veya geçici olarak bunları
kabul etmektir.
• Koenzimler tek başına katalitik olarak aktif
olmadıkları için daha az kullanılan ‘kosubstrat’
ifadesi daha uygun olur.
• Enzim için spesifik substratlardan farklı olarak,
koenzimleri farklı substat spesifitesine sahip
çok sayıda enzimle iş birliği yaparlar.
• Enzim ile etkileşimine bağlı olarak, çözünür
koenzimler ve prostetik grup arasında fark
vardır.
• Çözünür koenzimler reaksiyon sırasında
substrat gibi enzime bağlı kalırlar, kimyasal
değişim geçirirler ve daha sonra tekrar
salınırlar.
• Koenzimin orijinal formu bağımsız bir
reaksiyonla yeniden oluşturulur.
• Diğer yandan prostetik gruplar enzime sıkıca
bağlıdır (bazen kovalent olarak) ve reaksiyon
süresince enzime bağlı kalırlar.
• Koenzim tarafından bağlı substratın bir kısmı
daha sonra ikinci reaksiyondaki diğer substrat
veya aynı enzimin koenzimine transfer edilir.
• Pek çok koenzim hayvan hücrelerinde
sentezlenmeyen aromatik bileşiklerdir.
• Dolayısıyla bunların öncülleri vitaminler
halinde diyetten alınmalıdır.
4- Kofaktör olarak metaller
• Metal iyonları da kofaktörleri olarak görev
yapabilir.
• Bunların fonksiyonları çok çeşitlidir; bazıları aktif
merkezin doğal konformasyonunu stabilize
ederken, bir kısmı redoks reaksiyonlarına katılır
veya substrattaki kimyasal bağları polarize ederek
katalizi kolaylaştırır.
• Kofaktör olarak çalışan metaller sadece küçük
miktarlarda gereklidir. Bu nedenle bunlar eser
elementler grubuna aittir.