DEPINISYON NG TALUMPATII, KATANGIAN, AT ANYO
Talumpati
Ang talumpati ay isang buod ng kaisipan o opinyon ng
isang tao na pinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita
sa entablado para sa mga pangkat ng mga tao. Layunin
nitong humikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay ng
kaalaman o impormasyon at maglahad ng isang
paniniwala.
Ang talumpati ay isang uri ng pagsasalita na naglalayong
magbigay ng mensahe, kaisipan, o opinyon sa mga
tagapakinig sa pamamagitan ng pagsasalita sa entablado.
Ito ay isang uri ng komunikasyong pampubliko na
ginagamit sa iba’t ibang sitwasyon tulad ng pulitika,
edukasyon, relihiyon, at iba pa.
Ayon Kay Dillague
Ang talumpati ay isang uri ng sanaysay na binibigkas sa
harap ng madla. Maaari itong binabasa o. sinasaulo. Ang
sauladong talumpati ay higit na mabisa at kawili- wili
sa manonood. Sa preparayon, ang talumpati ay maaring
biglaan ( extemporaneos) o inihanda.
Ayon Kay Deveza
Ang talumpati ay isang agham at sining. Agham ,dahil ito
nasasaklaw ng mga alituntunin, sining sapagkat ang
pakay nito ay mahubog ang kadalubhasaan.
Austero
Ang talumpati ay isang komunikasyong pampubliko na
nagpapaliwanag hinggil sa isang mahalagang paksa. May
mga dahilan kung bakit tayo nagtatalumpati.
1. Magbigay ng kaalaman
2. Magbigay kasiyahan
3. Manghikayat at mangumbinsi
ANYO NG TALUM PAT I
Nanghihikayat
Layunin nitong pumanig sa kanyang konviksyon ang
madla.
Nanlilibang
Ginaganap ito sa mga okasyong pampamilya o
pangmagkakaibigan, sa isang organisasyon o samahang
nagdaraos ng isang salo-salo. pinupukaw ang kagiliwan ng
awdyens.
Pumupuri
Eulogy o Elehiya- kinikilala nito ang mga magagandang
puntos ng namayapa.
Pagmumungkahi- sa panahon ng paghahatol o
pagbobotohan ng mga kasapi ng pamumunuan ng
organisasyon o samahan.
Pamamaalam- ito ay iniaalay sa mga taong aalis o lilipat
sa ibang lugar o panunungkulan.
Paghahandog- binibigkas ito ito ng puno o pangulo ng
samahan ukol sa taong magpapaalam sa samahan o
organisasyon.
Pagtatalaga- ang mga pagpapasinaya ng isang gusali o
istruktura ay kinagaganapan ng ganitong talumpati.
Persuweysib
Ito ang uri ng talumpati na layunin nitong kumbinsihin o
paniwalaan ang mga tagapakinig. Ang magsasalita ay
gumagamit ng mga argumento at ebidensya upang
makapanghikayat sa mga tagapakinig. Maaaring ito ay mga
politikal na talumpati, advertising speech, o persuasive
speech sa iba't ibang mga isyu.
Impormatibo
Sa talumpating impormatibo, ang pangunahing layunin ng
nagsasalita ay magbigay ng kongkretong impormasyon
tungkol sa isang paksa isyu.
Inspirasyonal
Ang mga talumpating inspirasyonal ay naglalayong
magbigay ng inspirasyon, pag-asa, o positibong mensahe
sa mga tagapakinig. Ito ay karaniwang ginagamit sa mga
motivational talks, mga talumpati sa pagtatapos ng mga
paaralan o unibersidad, o mga talumpati sa pagmamahal
sa bayan.
Pagpapahayag
Ang talumpating pagpapahayag ay karaniwang ginagamit
upang ipahayag ang mga saloobin, opinyon, o paniniwala
ng isang indibidwal. Ito ay maaaring mga talumpati sa mga
rally o protesta, mga talumpati sa pulitika.
Pang-edukasyon
Ito ang uri ng talumpati na naglalayong magbigay ng
kaalaman at magpabahagi ng mga aral sa mga
tagapakinig. Halimbawa nito ay mga talumpati sa mga
eskwelahan.
KATANGIAN NG TALUM PAT I
1. Laman at Kahalagahan ng Mensahe: Ang talumpati ay
dapat maglaman ng malinaw at kapani-paniwala na
mensahe o punto na nais ipahayag ng tagapagsalita. Ang
mensahe ay dapat may kahalagahan o kabuluhan sa mga
tagapakinig upang magkaroon ito ng epekto.
2. Paghahanda at Kaalaman: Ang magandang talumpati ay
resulta ng maayos na paghahanda. Ang tagapagsalita ay
dapat magsagawa ng malalim na pananaliksik, pag-aaral,
at pagkuha ng tamang impormasyon ukol sa paksa ng
kanyang talumpati. Ang pagkakaroon ng sapat na
kaalaman ay nagpapahalaga sa kredibilidad ng
tagapagsalita.
3. Kaakit-akit na Pamamaraan ng Pagsasalita: Ang
tagapagsalita ay dapat magamit ng mga salita at
pagsasalita na kaakit-akit at nagbibigay-linaw sa
mensahe. Ito ay maaaring magpapabago ng tono,
halimbawa, paggamit ng mga talinghaga, pagsasabi ng
mga kuwento, o pagbibigay ng mga halimbawa upang
higit na maipahayag ang mensahe.
4. Makatotohanang Argumento: Ang isang epektibong
talumpati ay naglalaman ng mga makatotohanang
argumento o mga patunay na nagpapalakas sa mensahe
ng tagapagsalita. Ang mga ito ay maaaring base sa mga
datos, istatistika, karanasan, o pagsusuri na
nagpapahalaga sa katotohanan at katanggap-tanggap na
salaysay.
5. Emosyonal na Pagsasalita: Ang talumpati ay maaaring
maging mas epektibo kapag nagpapakilos ito ng
damdamin at emosyon ng mga tagapakinig. Ang
tagapagsalita ay maaaring gumamit ng mga salitang may
halong emosyon, gumamit ng malalim na
pananampalataya, o magpakita ng pagkumbinsido at
pagkakumbinsi.
6. Organisasyon at Uri ng Pagpapahayag: Ang talumpati
ay dapat may maayos at organisadong pagkakasunud-
sunod ng mga ideya at impormasyon. Ito ay maaaring
sundan ang isang malinaw na simula, gitna, at wakas, na
nagpapadali sa pag-unawa at pagtanggap ng mga
tagapakinig
7. Malinaw na mensahe - Ang talumpati ay dapat na
naglalaman ng malinaw at konkretong mensahe upang
madaling maunawaan ng mga tagapakinig.
8. Mabisa at epektibong pananalita - Ang magandang
talumpati ay nagtataglay ng mabisa at epektibong mga
salita na makatutulong sa pagpapahayag ng mga kaisipan
nang malinaw at tiyak.
9. Buo at organisado ang kaisipan - Ang talumpati ay
dapat na may buong at organisadong kaisipan, na
naglalaman ng malinaw na pagkakasunod-sunod ng mga
ideya upang maihatid ang mensahe nang malinaw.
10. Tugon sa pangangailangan ng mga tagapakinig - Ang
magandang talumpati ay dapat na tugon sa mga
pangangailangan, kaisipan, at interes ng mga tagapakinig
 upang makapagbigay ng nakakainspirasyon at
nakakabulahaw na karanasan sa kanila.
11. Makatotohanan at mapagkakatiwalaan - Ang talumpati
ay dapat na may mga ebidensiya at katibayan upang
mapagkatiwalaan ng mga tagapakinig at mapalalim pa
ang kahulugan ng mensahe.
12. Nakakapagbigay ng inspirasyon at kahulugan
TANDAAN!
Ang talumpati ay isang pormal at masining na
pagpapahayag tungkol sa isang mahalaga o
napapanahong paksa sa paraang pasalita sa harap ng mga
tagapakinig. Ito ay isang sulating nagpapaliwanag ng isang
paksang naglalayong manghikayat, tumugon, mangatwiran,
o magbigay ng kabatiran o kaalaman.
URI NG TALUMPATI
Uri ng Talumpati ayon sa Pamamaraan 
Impromptu o Biglaan
Ito ay walang paghahandang isinasagawa sapagkat
biglang tatawagin ang manunulat at pagsasalitain.
Ekstemporanyo o Maluwag
Binibigyan ng kaunting panahon ang mananalumpati na
makapag-isip-isip sa paksang doon din lamang ipinaalam
sa kanya.
Pinaghandaan o Manuskrito
Maaaring isinulat, binabasa o sinasaulo at may sapat na
pag-aaral sa paksa.
Uri ng Talumpati ayon sa Layunin
Talumpating Pampalibang
Ito ay uri ng talumpati na naglalayong magbigay ng
kasiyahan, aliw at tawanan sa mga tagapakinig. Ang
mananalumpati ay nagpapatawa sa pamamagitan ng
anekdota o maikling kwento.
Talumpating Nagpapakilala
Ito ay uri ng talumpati na naglalayong magpakilala sa isang
tao o organisasyon sa mga tagapakinig. Kilala rin ito sa
tawag na panimulang talumpati karaniwan na ito ay maikli
lalo na kung ang ipinapakilala ay kilala na o may pangalan
na.
Talumpating Nagbibigay Impormasyon
Ito ay uri ng talumpati na naglalayong magbigay ng
impormasyon sa mga tagapakinig. Kilala rin ito sa tawag na
talumpating pangkabatiran.
Talumpating Nagbibigay Galang
Ito ay uri ng talumpati na naglalayong magbigay ng
respeto, pagpapahalaga at pagkilala sa mga taong may
malaking kontribusyon sa isang organisasyon, lipunan o
bansa.
Talumpating Nagpaparangal
Ito ay talumpating naglalayon na magbigay ng parangal o
papuri sa magagandang nagawa.
MGA KUMPAS NA GINAGAMIT SA PAGTATANGHAL
KUMPAS
Anumang galaw o kilos ng alinmang bahagi ng kataw na
may layuning linawin, patingkarin o bigyang diin ang isang
kaisipan o damdaming ipinapahayag.
Ito ay isang sangkap sa pagkakaroon ng mahusay na
pagtatanghal.
Ang kumpas ng kamay ay kinakilangang maging angkop sa
diwa ng salita na ating sinasambit.
1. ANG KUMPAS NA PATURO
Ginagamit sa paghamak, pagkagalit o pag-akusa. • "Sino
kang huhusga sa aking pagkatao."
2. KUMPAS NA ANG HINTUTURO AY NAKATAAS
Ginagamit sa pagtawag pansin o pagpapatanda. •
"Tandaan ninyo na walang mahirap sa taong may
pangarap "
3. PAGTURO NG DALIRI SA SENTIDO
Ito ay nagpapahayag ng pag-iisip.
4. PALAD NA NAKALAGAY SA DIBDIB
Nagpapahayag ng katapatan ng damdamin.
5. NAKABABA ANG KAMAY AT LAYLAY ANG BALIKAT
Ito ay nagsasaad o nagpapakita ng kawalan.
6. ANG BUKAS NA PALAD NA PAHARAP SA MADLA
Ito ay nagpapahayag ng pagtanggi, pagkabahala at
pagkatakot.
7. NAKABUKAS NA PALAD NA MAGKALAYO ANG MGA
DALIRI AT UNTI-UNTING TITIKOM
Ito ay nagpapahayag ng matimping damdamin.
8. DALAWANG KAMAY NA NAKAEKIS NA KARANIWANG
NAKATAPAT SA DIBDIB
Ito ay nagpapahiwatig ng hindi pagsang-ayon sa isang
isyu.
9. PALAD NA ITINATAAS HABANG NAKALAHAD
Ito ay nagpapahiwatig ng dakilang damdamin.
10. ANG ISANG PALAD AY NAKAPATONG NA NAKAHATI
SA NAKABUKAS NA PALAD
Ito ay nagpapahiwatig ng paghahati-hati o pagbabaha-
bahagi.
11. PALAD NA NAKAKUYOM
Ito ay nagpapahiwatig ng masidhing damdamin.
(pagkagalit, pagkapoot, panlulumo at pagtitimpi)
12. PAGBAGSAK NG NAKAKUYOM NA KAMAY SA HANGIN
Ito ay nagpapahayag ng galit o matinding damdamin.
13. ANG PAGHAWAK NG ISANG KAMAY SA KABILANG
BRASO
Ito ay nagpapahayag ng katatagan o katibayan
14. MAGKADIKIT PABILOG ANG HINLALAKI AT
HINTUTURO
Ito ay nagsasaad ng pera.
15. PAG-IKOT NG KAMAY HABANG NAKATURO AT PAIKOT
PATAAS PABABA ANG KAMAY HABANG NAKATURO
Nagpapahiwatig ng transisyon sa pagpapatuloy ng sempe
sinasabi at pagpapaliwanag.
16. PALAKPAK
Nagpapahayag ng kasiyahan papuri o pagpaparangal.
17. KUMPAS NG KAMAY NA PALAWAK
Ito ay nagsasaad ng pagtukoy sa lahat.
18. BUKAS PALAD NA PAHARAP SA NAGSASALITA AT
ILALAGAY SA BAHAGI NG KATAWAN NA BINIBIGYANG
DIIN
Ito ay ang pagbibigay pansin sa bahagi ng katawan ng
nagsasalita.
19. PALAD NA NAKATAOB AT AYOS NA PADAPA IBA PANG KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY
NAMANANALUMPATI
Ito ay ginagamit upang pakalmahin ang kalooban ng mga
awdyens. May inters sa kapaligiran
May angking kasanayan
20. PALAD NA NAKALAHAD SA HARAP, BAHAGYANG May pulso sa publiko
NAKABUKAS ANG DALAWANG BISIG May ganap na kaalaman sa paksa
Ito ay nagpapahayag ng bukas na damdamin o Mapakiramdam at may pandamang palatawa
pagtanggap. Malakas ang tinig, malinis ang pananamit, atmaginoo
ang kilos
TANDAAN: May diretsyong tingin
May kontroladong bosses,may makulayna tono at
Ang kumpas ng kamay ay nakatutulong sa pagpapalutang makahulugang kumpas
ng kaisipan kung ito'y: May malinaw na bigkas ng salita
A. Nasa tamang panahon, hindi nauuna, hindi nahuhuli. B. May kontroladong damdamin oemosyon
Maluwag maginhawa at natural. HALIMBAWA NG TALUMPATI
B. Angkop ang diwang inilalarawan.
C. Tiyak, may buhay at hindi matamlay. Kahulugan ng Talumpati
D. Tama laang ang kumpas, hindi sobrang dami o unti.
Ang talumpati ay Isang pormal na pahayag sa harap ng
publiko at pormal na pagtalakay ng Isang paksa sa mga
tagapakinig ".-UP Diksyonaryo
KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA MANANALUMPATI
Halimbawa ng Talumpati
Orador (orator) - Ang tawag saisang mahusay na
mananalumpati Talumpati sa Pagtatapos
Talumpati sa Kasal
Ang pagiging isang mahusay namananalumpati ay hindi biro Talumpati sa Patay
Kahandaan Talumpating Pampulitiko
Talumpating Pagpapasalamat
Malalaman agad ng mgatagapakinig kung Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon
pinaghandaangmabuti ang pagtatalumpati sapanimula o Talumpating Pampasigla
introduksyongbibigkasin ng tagapagsalita. Talumpating Nanghihikayat

May dalawang mahahalagang salik para sa panimula ng

pananalita:
SANAYSAY AT TALUMPATI (PAGKAKATULAD AT
a) kilalanin ang tagapakinig PAGKAKAIBA)
b) isaalang-alang ang okasyonkung pormal o di-
pormal ito Sanaysay

Ipinakakahulugan na ang sanaysay ay isang komposisyon

Pagkakaroon ng Tiwala sa Sarili
na prosa na may iisang diwa at pananaw. Ito rin ay
Ang tiwala ay ina ng lahat ng ibapang mga katangian na nangangahulugan ng isang sistematikong paraan upang
gumawa ngisang matagumpay na pagtatanghal. maipaliwanag ang isang bagay o pangyayari. Sa anu’t
anuman, ang depenisyon ng sanaysay ay nagangahulugan
Kahusayan sa Pagsasalita lamang na isang paraan upang maipahayag ang damdamin
ng isang tao sa kanyang mga mambabasa. Ito ay isang uri
Madaling magaganyak na makinig ang publikokung
ng pakikipagkomunikasyon sa pamamagitan ng lathalain
matatas at mahusay magsalita angmananalumpati o
na may layuning maihatid ang nais na maipabatid sa
tagapagsalita.
kapwa tao.
Dito rin makikita ang kasanayan sa wika ngtagapagsalita
gaya ng paggamit ng angkop nasalita, wastong gramatika, Talumpati
at wastong pagbigkasng mga salita.
Ang talumpati ay isang buod ng kaisipan o opinyon ng
Wasto at Malinaw na bigkas isang tao na pinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita
sa entablado para sa mga pangkat ng mga tao. Layunin
Naibabahagi ang tunay na damdamin ng
nitong humikayat, tumugon, mangatwiran, magbigay ng
bawatmensaheng kanyang ibinabahagi sa mga
kaalaman o impormasyon at maglahad ng isang
nakikinig.
paniniwala.
MAKAKATULONG SA MABISANG PAGSASALITANG
PAGKAKATULAD
MANANALUMPATI:
May tatlong bahagi; Panimula, Gitna, at Wakas
Tindig
May layunin na manghikayat ng madla at magbigay ng
Kinakailangan may maayos na tindig. Maging kagalang- impormasyon
galang sa pagtayo. Naglalaman ng mga impormasyon at opinyon na mayroong
pinagbatayan.
Galaw at Kumpas Nagbibigay ng opinyon sa isang paksa
Komunikasyon mula sa may-akda tungo sa mambabasa o
Ang galaw ay nakakatawag- pansin din
tagapakinig
satagapagpakinig.
PAGKAKAIBA
Tinig
Talumpati (Pasalita)
Kinakailangan may maayos na tinig sa pagpapayahag.
Ang talumpati ay naihaharap sa maraming tao. Bukod rito,
Emosyon ng Mukha
ang mensahe ay direktang ipinapahayag sa mga
Ang mukha ang salamin ng ating kalooban. manonood. Ito rin ay isang malikhain at makipakinabang na
diskusyon ng isang paksa.
 Kasabay ng pagbigkas ay ginagamitan din ito ng iba't ibang
kumpas ng kamay upang maging epektibo ang daloy ng
talumpati.

Sanaysay (Pasulat)

Ang sanaysay naman ay isang isinulat ng may akdan. Ang

mensaheng ipinapahayag ng manunulat ay nakakarating
sa mga tao sa pamamagitan ng pagsulat. Kadalasan ay
hindi ito binabasa sa harapan ng publiko.
Sa pagsulat ng Sanaysay kinakailangan ang iba't ibang
paraan sa pagbuo ng simula, gitna, at wakas upang
maging makabuluhan ang isang akda.