Głowiński modyfikuje tą klasyfikację:

● intertekstualno ć i hipertekstualno ć można traktować łącznie – łączna nazwa

intertekstualno ć,
● odrzucenie paratekstualno ci,
● metatekstualno ć zostaje przez Głowińskiego uwzględniona – zdarza się ona
w samym dziele bardzo rzadko, czę ciej w artykule, eseju, felietonie,
● architekstualno ć jest obligatoryjna dla każdego tekstu, zjawisko uniwersalne.

W ramach intertekstualności mieszczą się zdania (MIMETYZM FORMALNY) –

będące nawiązaniami do tekstów nieliterackich.
Wszelkie takie nawiązania do form niepoetyckich: autobiografia, pamiętnik, list,
dzienniki, są mimetyzmem formalnym (tak robili m.in.: T. Borowski „Apokalipsa” –
nawiązanie do „Biblii”, Szymborska, Barańczak).

Gatunki intertekstualne:
● parodia,
● pastisz,
● trawestacja,
● poemat heroikomiczny,
● poemat dygresyjny, itp.

Odwołanie musi być świadome. Element zapożyczony pełni role czasami

przeciwstawne niż w tekście macierzystym.

INTERPRETANT (termin Riffaterre’a) – sygnał, który tkwi w tekście immanentnie

i wyznacza, w jaki sposób należy go czytać.

ALEGACJE nie są intertekstualnością, jest to jednak relacja międzytekstowa.

Przywołuje się tekst jako autorytet, utwierdzający sformułowane w tekście sensy. Nie
ma mowy o krytyce, starciu, polemice.
W tekstach propagandowych przywoływano dzieła jako autorytet, np. dzieło
Marksa
i Engelsa.

Można rozumieć intertekstualność jako:

● zainteresowanie związkami między tekstami zamiast samym tekstem,
● perspektywa poststrukturalistyczna: szersze znaczenie i zakres intertekstualno ci,
intertekstualno ć staje się problemem ontologii dzieła.

Intertekstualność pojawia się zamiast funkcji poznawczej dzieła.

Z perspektywy historycznoliterackiej można również spojrzeć na intertekstualizm:

każda epoka miała swoje ulubione okresy, do których chętnie nawiązywała w swoich
dziełach.
 Intertekstualność jest przejawem tradycji literackiej.

PROBLEMATYKA ANALIZY I INTERPRETACJI UTWORÓW LITERACKICH.

INTERPRETACJA – poszukiwanie sensu, dążenie do odnalezienia sensu,

rezultat rozumienia dzieła literackiego.

HERMENEUTYKA = ars interpretandi = eksplikacja tekstu = analiza tekstu =

rozbiór tekstu = INTERPRETACJA

„Liryka polska - interpretacje” pod red. Jana Prokopa

Emil Sztajger wydała „Sztukę interpretacji” (celem interpretacji jest uchwycić to,
co nas zachwyca, opierając się na rzetelnej analizie). Interpretacja ma charakter
immanentny – nakierowuje nas na utwór.

„Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego” wg Jana

Sławińskiego:
Interpretacja składa się z dwóch etapów:
I ANALIZA – utwór jest kombinacją wyborów podjętych przez autora. Przez
analizę otrzymujemy zespół składników, z których autor dany utwór zbudował. Analiza
jest rozłożeniem niestandardowej całości na standardowe elementy. Analiza jest
przezwyciężeniem pierwszej lektury. Przydają się tu narzędzia poetyki (które wpływają
na efekt badań).
Analiza rozkłada się na:
1 OPIS – inwentarz elementów (nazwanie, skatalogowanie elementów).
2 WŁA CIWA ANALIZA – pokazanie zależno ci relacji elementów w tek cie, jak łączą
się ze sobą, jaką tworzą hierarchię, również czas, przestrzeń itp. Dostrzega się spójną
cało ć.
II INTERPRETACJA – mocuje dzieło w porządku historyczno-literackim:
1 ustalenie kontekstu macierzystego,
2 uchwycenie niepowtarzalnego uniwersalnego sensu utworu.
Interpretacja jest tylko domysłem sensu integralnego. Jedynie możemy się do
niego przybliżyć. Interpretacja nigdy nie jest procesem skończonym. Nie ma idealnego
przepisu na doskonałą interpretację.

Najbardziej podporządkowana metodologii jest analiza. Ważna jest tutaj

świadomość metodologiczna. Ważne jest przekonanie, że tekst posiada jakieś
znaczenie, nadane świadomie przez autora.

Pojawiają się trzy elementy:

● autor,
● dzieło,
● czytelnik.
 Umberto Eco uwzględnia więc:
● intencję dzieła (intentio opens) – to, co tekst mówi, niezależnie od intencji autora
– w tek cie szukamy znaczeń (wiąże się z intencją czytelnika),
● intencję czytelnika (intentio lectoris) – traktowanie sensu jako narzuconego przez
czytelnika, prowadzi to do relatywizmu interpretacyjnego,
● intencję autora (intentio auctoris) – szukamy celu, w którym tekst został napisany
przez autora (co autor miał na my li?).

Czytelnik:
● MODELOWY – to ten, który stawia wiele domysłów na temat danego tekstu.
Optymalny czytelnik danego tekstu, który potrafi wychwycić w tek cie wszystko.
● EMPIRYCZNY – realny czytelnik, który podchodzi do tekstu w sposób realny.

Powstaje KOŁO HERMENEUTYCZNE: dzieło sugeruje sens tekstu, a każdy

element tekstu musi nam ten sens potwierdzić.

HEMENEUTYKA – (z gr.) jest jedną z metodologii interpretacji. Ma źródła

antyczne, biblijno-teologiczne. Podstawową kategorią hermeneutyki jest zrozumienie.
Hermeneuta ma tłumaczyć świat, to tłumacz, który wyjaśnia duchową treść utworu.
Typowy sposób hermeneutyki jest koło hermeneutyczne. Podstawowym pojęciem
hermeneutyki jest dialog. Rozumienie tekstu jest wytwarzaniem wytłumaczenia.
Hermeneutyka również nie posiada recepty na idealną interpretację, korzysta
także
z narzędzi strukturalistycznych (poznanych na poetyce).