‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي ‪ -‬ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬

‫‪Varamin_news@live.com‬‬

‫حقوق مدنی ‪5‬‬

‫۞ ه‪٪‬ؼهَ‪:‬‬
‫◄ه‪ِْ٦‬م عبًْاػٍ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ - 1‬عبًْاػٍ ثَ ه‪ٌٞ‬ی ‪ٝ‬بم یب گنتـػٍ‪ ،‬گـُّی امت هـکت اف ىغٌ ّ عْیيبى ًنجی ّ ُونـ اّ کَ اف یکؼیگـ اؿث هی‬
‫ثـًؼ‪ّ .‬بثَٖ ایي عبًْاػٍ ُوبى اؿث ثـػى اف یکؼیگـ امت‪.‬‬
‫‪ - 2‬عبًْاػٍ ثَ ه‪ٌٞ‬ی عبً یب عبًْاػٍ ُنتَ ای‪ٝ ،‬تاؿت اف فى ّ ىُْـ ّ ‪٥‬ـفًؼاى کَ ثب ُن فًؼگی هی کٌٌؼ ّ تضت ؿیبمت‬
‫ىُْـ ّ پؼؿ ُنتٌؼ ّ ّبثَٖ تيکیل ایي عبًْاػٍ ُوبى ؿیبمت یک ىغٌ ثـ ا‪ْٝ‬بی آى امت‪.‬‬

‫◄ اُویت عبًْاػٍ‪:‬‬
‫√ عبًْاػٍ ‪٩‬ؼیویتـیي ّ هِوتـیي گـٍّ ارتوب‪ٝ‬ی امت ‪ .‬عبًْاػٍ ُنتَ هـکقی ارتوب‪ ٛ‬امت ‪ .‬عبًْاػٍ ػؿ ص‪ ّ ٘٦‬گنت ؿه‬
‫‪٩‬ؼؿت هلی ً‪٪‬و هؤحـی ای‪٦‬ب هی کٌؼ‪ ،‬چٌبًچَ ژّمـاى ػاًيوٌؼ ‪٥‬ـاًنْی هی گْیؼ‪ :‬تْاًبتـیي هلتِب هللی ثْػٍ اًؼ کَ عبًْاػٍ‬
‫ػؿ آًِب ‪٩‬ؼیویتـیي مبفهبى ؿا ػاىتَ امت‪.‬‬
‫ًکتَ‪ :‬اتجب‪ ٛ‬ایـاًی ‪١‬یـ ىی‪ َٞ‬ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬عبًْاػٍ تبث‪ ٜ‬ه‪٪‬ـؿات هؾُت عْػ هی ثبىٌؼ‪.‬‬

‫◄ػاػگبٍ عبًْاػٍ‪:‬‬
‫√ ٕج‪٩ ٨‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ ‪ 1346‬ػاػگبٍ ىِـمتبى رِت ؿمیؼگی ثَ ػ‪ٝ‬بّی عبًْاػگی ٍالصیت ػاىت‪.‬‬

‫√ ػؿ مبل ‪ 1358‬ػاػگبٍ هؼًی عبً پؼیؼ آهؼ کَ ثَ گًَْ ای ػاػگبٍ عبًْاػٍ ثَ ىوبؿ هی آهؼ‪.‬‬

‫√ثَ ػ‪ٝ‬بّی ؿار‪ ٜ‬ثَ اٍل ًکبس ّ ٕال‪ ٧‬اربفٍ هغًَْ ؿئیل ‪ْ٩ ٍْ٩‬بئیَ ؿا الفم ػاىتٌؼ‪.‬‬

‫√ ػؿ مبل ‪ 1376‬ػاػگبٍ عبًْاػٍ ثـای ؿمیؼگی ثَ ػ‪ٝ‬بّی عبًْاػگی تيکیل گـػیؼ‪.‬‬

‫ٍالصیت ػاػگبٍ عبًْاػٍ ؿمیؼگی ثَ ػ‪ٝ‬بّی ‪ً - 1 :‬کبس هْ‪٩‬ت ّ ػائن ‪ٕ - 2‬ال‪٥ ّ ٧‬نظ ًکبس ّثؾل هؼت ّ اً‪ْ٪‬بی هؼت‬
‫الٌ‪- 7 ٍ٧٤‬‬ ‫‪ َ٪٦ً - 6‬ه‪ ّ َ٩ْٞ‬ربؿیَ فّرَ ّ ا‪٩‬ـثبی ّارت‬ ‫‪- 3‬هِـیَ ‪ - 4‬رِیقیَ ‪ - 5‬ارـٍ الوخل ّ ًضلَ ایبم فّریت‬
‫‪ - 11‬صکن ؿىؼ‬ ‫‪ً - 8‬نت ‪ً - 9‬يْف ّ توکیي ‪ًَ - 10‬ت ‪٩‬ین ّ ًب‪ٙ‬ـ ّ ّن اهیي ّ ‪ٝ‬قل آًِب‬ ‫سّبًت ّ هال‪٩‬بت إ‪٦‬بل‬
‫‪ - 12‬افػّاد هزؼػ ‪ - 13‬ىـایٔ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ‬
‫ًکتَ‪ْ٩ - 1 :‬بت ػاػگبُِبی عبًْاػٍ ثبیؼ هتأُل ّ ثب مبث‪ َ٪‬صؼا‪٩‬ل ‪ 4‬مبل کبؿ ‪ْ٩‬بیی ثبىٌؼ‬
‫‪ - 2‬ػؿ صْفٍ ُبی ‪ْ٩‬بیی ثغو‪ ،‬ػاػگبٍ ‪ٝ‬وْهی ثظه‪٩ ،‬بئن ه‪٪‬بم ػاػگبٍ عبًْاػٍ امت‬
‫‪ - 3‬ػاػگبُِبی عبًْاػٍ صتی الو‪٪‬ؼّؿ ثب سّْؿ هيبّؿ ‪ْ٩‬بیی فى تيکیل هی ىْػ‬
‫‪ - 4‬اهـّفٍ ؿمیؼگی ثَ ػ‪ٝ‬بّی ؿار‪ ٜ‬ثَ اٍل ًکبس ّ ٕال‪ٍ( ٧‬ضت ٕال‪ً ّ ٧‬کبس) ػؿ ٍالصیت ػاػگبٍ عبًْاػٍ امت‬
‫√ اصکبم ٍبػؿٍ اف ػاػگبٍ عبًْاػٍ ‪ ٧‬اثل تزؼیؼ ً‪ٚ‬ـ ػؿ ػاػگبٍ تزؼیؼ ً‪ٚ‬ـ امتبى امت ّ آؿاء ٍبػؿٍ ػؿ هْؿػ اٍل ًکبس ّ‬

‫‪٥‬نظ آى‪ٕ ،‬ال‪ً ،٧‬نت‪ ،‬صزـ ّ ّ‪٩ ٤٩‬بثل ‪٥‬ـربم عْاُی ػؿ ػیْاى ‪ٝ‬بلی کيْؿ امت‪ .‬ثبة ًغنت ‪ -‬افػّاد‬
‫ػؿ فًؼگی ثب‬ ‫√ ًکبس ػؿل‪٢‬ت ثَ ه‪ٌٞ‬ی ّن (پیْمتي) امت ّ ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی‪٩ ،‬ـاؿػاػی امت کَ ثَ هْرت آى فى ّ هـػ‬
‫یکؼیگـ ىـیک ّهتضؼ ىؼٍ‪ ،‬عبًْاػٍ ای تيکیل هی ػٌُؼ‪.‬‬
‫√ توت‪ ٜ‬رٌنی اف هِوتـیي ا‪١‬ـاُ ًکبس امت ّ ا‪١‬ـاُ ػیگـی هبًٌؼ تْالؼ ّ تٌبمل ُّوکبؿی ػؿ فًؼگی ًیق ػؿ ًکبس‬
‫ّرْػ ػاؿػ‪.‬‬
‫◄ ا‪٩‬نبم افػّاد‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ًکبس ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى ثَ ًکبس ػائن ّ ًکبس هٌ‪( ٜٖ٪‬هت‪ًّ َٞ‬کبس هْ‪٩‬ت) ت‪٨‬مین هی ىْػ‪.‬‬

‫√ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬اف ّیژگی ُبی هؾُت تيی‪ ٜ‬امت ّ ػؿ ‪ٝ َ٪٥‬بهَ آى ؿا ه‪ٞ‬تجـ ًوی ىٌبمٌؼ‪.‬‬

‫√ ػؿ کيْؿُبی ‪١‬ـثی ًکبس هْ‪٩‬ت ّرْػ ًؼاؿػ ّ ػؿ ث‪ْٞ‬ی کىْؿُبی امالهی هبًٌؼ هـاکو‪ٝ ،‬ـا‪ ّ ٧‬مْؿیَ ًکبس هٌ‪ٜٖ٪‬‬
‫پؾیـ‪٥‬تَ ًيؼٍ امت‪.‬‬
‫◄ ت‪٦‬بّت ثیي افػّاد ػائن ّ هْ‪٩‬ت‪:‬‬
‫‪ - 1‬ت‪ٞ‬ییي هؼت ػؿ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ىـٓ الفم امت (هبػٍ ‪.٧ 1075‬م)‬
‫‪ - 2‬ت‪ٞ‬ییي هِـ اف ىـایٔ امبمی ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬امت ّ‪ٝ‬ؼم ؽکـ هِـ هْرت ثٖالى ‪٪ٝ‬ؼ امت‬
‫‪ – 3‬ػؿًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ىُْـ هلقم ثَ ػاػى ً‪ً َ٪٦‬وی ثبىؼ هگـ ایٌکَ صیي ‪٪ٝ‬ؼ ىـٓ هػٍ ّ یب ‪٪ٝ‬ؼ هجٌی ثـ آى ربؿی ىْػ‬
‫ة اً‪ْ٪‬بء یب ثؾ ل هؼت یب ‪٥‬نظ ًکبس تض‪ ٨٪‬هی یبثؼ‬
‫‪ – 4‬ػؿ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ه‪٪‬ـؿات ٕال‪ ٧‬ادؿا ًن ی ىْػ ّ رؼایی فى ّ ىُْـ ا‬
‫‪ٝ – 5‬ؼٍ فى هٌ‪ َٖٞ٪‬پل اف رؼایی اف ىُْـ (ػؿ‪١‬یـ فى آثنتي ) ػّ ِٕـ امت‪ ،‬ػؿ صبلی کَ ‪ٝ‬ؼٍ ‪ ٣‬مظ ًکبس ػؿ ًکبس ػائن‬
‫مَ ِٕـ امت‬
‫‪ – 6‬ػؿ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬فى ّ ىُْـ اف یکؼیگـ اؿث ًوی ثـًؼ (اٍل ‪ٝ‬ؼم)‬
‫‪ 3‬هبٍ‬ ‫√ ُـگبٍ فّ رَ هٌ‪ َٖٞ٪‬ثب ا‪٩‬تْبی مي ‪ٝ‬بػت ًجیٌؼ ‪ٝ‬ؼٍ اّ ‪ 45‬ؿّف امت‪ ،‬صبل آًکَ ‪ٝ‬ؼٍ ایٌگًَْ فًبى ػؿ ًکبس ػائن‬
‫امت‪ .‬الجتَ ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت ّ ‪ٝ‬ؼٍ فى آثنتي ػؿ ًکبس ػائن ّ هٌ‪ ٜٖ٪‬یکنبى امت‪.‬‬
‫√ ىیظ ْٕمی ّ هض‪ ّ ٨٪‬ىِیؼ اّل ّ حبًی ىـٓ تْاؿث ّوي ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ؿا ٍضیش ّ ًب‪٥‬ؾ هی ػاًٌؼ‪.‬‬
‫هـثْٓ‬ ‫ًک‪ :‬ػؿ ٍْؿتی کَ ػؿ ‪٩‬ـاؿػاػ ىـٓ ىؼٍ ثبىؼ کَ ػؿ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ثَ فى اؿث ثـمؼ ثب تْرَ ثَ آهـاًَ ثْػى ‪ْ٩‬اًیي‬
‫ثَ اؿث ایي ىـٓ ٍضیش ًینت‬
‫◄هبُیت ًکبس ػائن‪:‬‬
‫√ ًکبس ػائن امبمبً یک ‪٩‬ـاؿػاػ ‪١‬یـ هبلی امت ّ پبؿٍ ای آحبؿ هبلی ػاؿػ کَ رٌجۀ تج‪ٞ‬ی ّ ‪٥‬ـ‪ٝ‬ی ػاؿًؼ‪.‬‬

‫√هِـ رقء م اُیت ًکبس ًوی ثبىؼ ّ ًکبس ػائن ثؼّى آى ُن ٍضیش امت ّ ػؿ ایي ٍْؿت پل اف ًقػیکی هِـ الوخل ثَ فى‬
‫ت‪ٞ‬ل‪ ٨‬هی گیـػ‪.‬‬
‫√ آحبؿ هبلی ىکبس هبًٌؼ اؿث ّ ً‪ ،َ٪٦‬آحبؿی امت کَ ‪٩‬بًْى ثـ ًکبس ثبؿ هی کٌؼ ّ تْا‪ٕ ٨٥‬ـ‪٥‬یي ثـعال‪ ٣‬آى ثبٓل امت‪.‬‬

‫◄صؼّػ آفاػی اؿاػٍ ػؿ افػّاد‪:‬‬

‫√ اٍل صبکن یت اؿاػٍ کَ ػؿ ‪٩‬ـاؿػاػ ُب ً‪٪‬و امبمی ای‪٦‬ب هی کٌؼ ػؿ ًکبس اُویت چٌؼاًی ًؼاؿػ ّ ‪٩‬بًًْگؾاؿ آفاػی اؿاػٍ‬
‫ا‪٥‬ـاػ ؿا ػؿ ایي فهیٌَ هضؼّػ کـػٍ امت ّ ت‪٪‬ـیجبً توبم ‪ْ٩‬ا‪ٝ‬ؼ هـثْٓ ثَ ًکبس‪ ،‬اهـی ّ هـثْٓ ثَ ً‪ٚ‬ن ‪ٝ‬وْهی امت ّتْا‪٨٥‬‬
‫ثـعال‪ ٣‬آًِب ػاؿای ا‪ٝ‬تجبؿ ًوی ثبىؼ‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل یکن – عْامتگبؿی ّ ًبهقػی‬

‫گ‪٦‬تبؿ یکن‪ -‬عْامتگبؿی‬
‫‪3‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ .‬ثٌبثـایي عْامتگبؿی اف‬ ‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1034‬م ‪ُ ،‬ـ فًی ؿا کَ عبلی اف هْاً‪ً ٜ‬کبس ثبىؼهی تْاى عْامتگبؿی ًوْػ‬
‫فًی کَ افهضبؿم ًنجی ّ مججی ىغٌ امت ّ ًیق فًی کَ ػؿ‬ ‫فًی کَ ػاؿای هبً‪ٞ‬ی ثـای ًکبس ثبىؼ هخالً فى ىُْـػاؿ یب‬
‫‪ٝ‬ؼٍ ؿر‪ٜ‬یَ امت هزبف ًینت‪.‬‬
‫(کٌبیَ ) ثبىؼ هزبف ّ اگـ‬ ‫√ عْامتکبؿی اف فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ثبئي یب ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت امت اگـ عْامتگبؿی ثَ ت‪ٞ‬ـیِ‬
‫عْامتگبؿی ثَ تَـیش ثبىؼ هوٌْ‪ ٛ‬امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬عْامتگبؿی اف فًی کَ عبلی اف هْاً‪ً ٜ‬کبس ًجبىؼ ّوبًت ارـای ص‪٩ْ٪‬ی ًؼاؿػ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ ػّم ‪ً -‬بهقػی‬

‫√ ًبهقػی ‪٩‬ـاؿػاػی امت کَ ثیي ػّ ً‪٦‬ـ ثَ هٌ‪ْٚ‬ؿ افػّاد ػؿآیٌؼٍ ثنتَ هی ىْػ ّلی ایي ‪٩‬ـاؿػاػ ربیق امت ّ ٕـ‪٥‬یي هی‬
‫تْاًٌؼ آى ؿا ‪٥‬نظ کٌٌؼ‪.‬‬
‫√ ُیچ یک اف ًبهقػُب ًوی تْاًؼ اف ٕـی‪ْ٩ ٨‬بیی ًبهقػ ػیگـ ؿا هزجْؿ ثَ افػّاد ًوبیؼ ّ ٍـ‪ ٣‬عْػاؿی اف افػّاد‬
‫هزْف هٖبلجَ عنبؿت ًینت‪.‬‬

‫هجضج یکن – هنؤلیت هؼًی‬

‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1036‬م مبث‪ ،٨‬اگـ یکی اف ًبهقػُب ٍّلت هٌ‪ْٚ‬ؿ ؿا ثؼّى ‪ٝ‬لت هْرِی ثـ ُن فًؼ اگـ ٕـ‪ ٣‬ه‪٪‬بثل‬
‫هغبؿری کـػٍ ثبىؼ ٕـ‪٥‬ی کَ ٍّلت ؿا ثـ ُن فػٍ ثبیؼ اف ‪ِٝ‬ؼٍ عنبؿت ثـآیؼ‪.‬‬
‫گـ لٖوَ ّاؿػ ىْػ ًبهقػ فیبى ػیؼٍ هی‬ ‫√ اگـ ػؿ احـ ثِن عْؿػى ًبهقػی ثؼّى ‪ٝ‬لت هْرَ ثَ صیخیت ّ آثـّی ًبهقػ ػی‬
‫تْاًؼ ‪ٝ‬الٍّ ثـ رجـاى عنبؿت هبػی‪ ،‬رجـاى عنبؿت ه‪ٌْٞ‬ی ؿا ًیق ثغْاُؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬اگـ ًبهقػی کَ ثؼّى ‪ٝ‬ؾؿ هْرَ ًبهقػی ؿا ثَ ُن فػٍ امت ثویـػ‪ ،‬رجـاى عنبؿت ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ّؿاث هتْ‪٥‬ی امت‪.‬‬
‫√ اگـ یکی اف ًبهقػُب اف ػیگـی گْاُی ٍضت اف اهـاُ هنـیَ هِن هٖبلجَ کٌؼ ّ ػیگـی اف اؿائَ گْاُی عْػػاؿی ًوبیؼ‬
‫ّهٖبلجَ کٌٌؼٍ ًبهقػی ؿا ثَ ُن فًؼ‪ٕ ،‬ـ‪ ٣‬ه‪٪‬بثل ًوی تْاًؼ ٕلت رجـاى عنبؿت ًوبیؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم ‪ -‬پل گـ‪٥‬تي ُؼایب‬

‫√ُؼیَ ثـ صنت ‪ٝ‬ـ‪ٝ ّ ٣‬بػت یک ًْ‪ُ ٛ‬جَ امت‪.‬‬

‫√ ُجَ ‪٩‬ـاؿػاػی امت کَ ثَ هْرت آى یک ً‪٦‬ـ هبلی ؿا هزبًبً ثَ کنی تولیک هی کٌؼ‪.‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1037‬م‪ُ ،‬ـ یک اف ًبهقػُب هی تْاًؼ ػؿ ٍْؿت ثِن عْؿػى ٍّلت ُؼایبیی ؿا کَ ثَ ٕـ‪ ٣‬ه‪٪‬بثل ػاػٍ‬
‫امت هٖبلجَ کٌؼ ّ ػؿ ٍْؿت ًجْػى ‪ٝ‬یي ُؼایب هنتض‪٩ ٨‬یوت آى عْاُؼ ثْػ هگـ ایٌکَ آى ُؼایب ثؼّى ت‪َ٪‬یـ ٕـ‪ ٣‬ػیگـ‬
‫تل‪ ٤‬ىؼٍ ثبىؼ ‪ .‬ه‪٦‬بػ ایي هبػٍ اف صیج ؿرْ‪ ٛ‬ثَ ‪٩‬یوت ػؿ ٍْؿتی کَ ٍّلت ػؿ احـ ‪ْ٥‬ت یکی اف ًبهقػُب ثِن ثغْؿػ هزـی‬
‫ًغْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫√ اگـ ‪ٝ‬یي ُؼیَ تل‪ ٤‬ىؼٍ ثبىؼ ػّ ‪٥‬ـُ ّرْػػاؿػ‪:‬‬
‫ال‪ُ -٤‬ؼیَ اف چیقُبیی امت کَ ‪ٝ‬بػتبً ًگبٍ ػاىتَ ًوی ىْػ ّ هَـ‪ ٣‬ىؼًی امت هبًٌؼ ىیـیٌی ّ ‪ٖٝ‬ـ‬
‫ة‪ُ -‬ؼیَ اف چیـُبیی امت کَ ثـصنت ‪ٛ‬اػت ًگبٍ ػاىتَ هی ىْػ هخل مب‪ٝ‬ت ّ پبؿچَ‬
‫‪4‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ػؿ هْؿػ اّل ػٌُؼٍ ُؼیَ ص‪ ٨‬هٖبلجَ ‪٩‬یوت ًغْاُؼ ػاىت ّلی ػؿهْؿػ ػّم هنتض‪ ٨‬ثِبی ُؼیَ عْاُؼ ثْػ هگـ ػؿ ػّ‬
‫هْؿػ‪:‬‬
‫‪ - 1‬هْؿػی کَ ُؼیَ ثؼّى ت‪َ٪‬یـ گیـًؼٍ تل‪ ٤‬ىؼٍ ثبىؼ کَ ػؿ ایٌزب احجبت ت‪َ٪‬یـ ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ُؼیَ ػٌُؼٍ امت‬
‫ة عْؿػى ًبهقػی ًبىی اف ‪ْ٥‬ت یکی اف ًبهقػُب ثبىؼ ‪.‬‬
‫‪ - 2‬هْؿػی کَ ٍ‬
‫ًک ‪ :‬ػؿ ٍْؿت ثِن عْؿػى ٍّلت ُؼایبی ا‪ٖٝ‬بیی ثَ اىغبً ػیگـًیق ‪٩‬بثل امتـػاػ امت ّلی ُؼایبیی کَ ػیگـاى ثَ‬
‫ًبهقػُب ػاػٍ اًؼ ًوی تْاًٌؼ هٖبلجَ کٌٌؼ‪.‬‬
‫√ اگـ یکی اف ًبهقػُب ‪ٝ‬کنی ثَ ػیگـی ػاػٍ ثبىؼ ػؿ ٍْؿت ثِن عْؿػى ًبم فػی هی تْاًؼ آى ؿا هٖبلجَ کٌؼ ّ ػؿ ٍْؿت‬
‫تل‪ ،٤‬ثِبی آى ؿا هٖبلجَ کٌؼ‪.‬‬
‫√اگـ یکی اف ًبهقػُب اف ػیگـی ًبهَ گـ‪٥‬تَ ثبىؼ ػؿ ٍْؿت ثِن عْؿػى ًبهقػی ًوی تْاى اّ ؿا هزجْؿ ثَ پل ػاػى ًبهَ‬
‫کـػ ّلی اگـ اف ًبهَ ُبی ػؿیب‪٥‬تی مْء امت‪٦‬بػٍ ًوبیؼ هنئْل ّ هکل‪ ٤‬ثَ رجـاى عنبؿت اكت‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل ػّم ‪ -‬ىـایٔ افػّاد‬

‫‪َ٩ - 2‬ؼ ّ ؿّب‬ ‫‪ - 1 :‬اعتال‪ ٣‬رٌل‬ ‫√ ًکبس ػاؿای ىـایٖی امت کَ ً‪ْ٦‬ؽ ًکبس هٌْٓ ثَ ّرْػ آًِبمت کَ ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‬
‫‪ - 3‬اُلیت ‪ - 4‬اربفٍ ػّلت ػؿهْؿػ ًکبس ثب ثیگبًگبى‬

‫گ‪٦‬تبؿ یکن ‪ -‬اعتال‪ ٣‬رٌل‬

‫√ ًکبس ثیي ػّ ُوزٌل ثبٕل امت ‪ُ .‬ـگبٍ ًکبس ثیي ػّ ُن د ًل ثنتَ ىؼٍ ثبىؼ اثٖبل آى تْمٔ ػاػگبٍ ّ اؿرب‪ ٛ‬اهـ ثَ‬
‫ً‪ٚ‬ـ کبؿىٌبك (پقىک ) ٍْؿت هی گیـػ ّ ػؿ ٍْؿتی کَ ث‪ٞ‬ؼ اف افػّاد ت‪٢‬ییـ رٌنیت ٍْؿت گیـػ ّ ُـ ػّ ٕـ‪ُ ٣‬ن‬
‫رٌل ىًْؼ ًیق صکن اثٖبل آى تْمٔ ػاػگبٍ ًّ‪ٚ‬ـ کبؿىٌبك هی ثبىؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ ػّم ‪ -‬اؿاػٍ (‪َ٩‬ؼ ّ ؿّب)‬

‫هجضج یکن – ّرْػ اؿاػٍ‬
‫√ اؿاػٍ هِوتـیي ؿکي ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس امت ّ اؿاػٍ ثبٌٕی ثـای تض‪ً ٨٪‬کبس کب‪٥‬ی ًینت‪.‬‬
‫اگـ افػّاری ثؼّى اؿاػٍ ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ ثبٕل امت‪ ،‬هبًٌؼ ًکبس ػؿ صبل هنتی یب ًکبس هزٌْى (هبػٍ ‪.٧ 1062‬م)‪.‬‬
‫ػؿ ٍْؿتی کَ اؿاػٍ ػؿًکبس ه‪ْ٪٦‬ػ یب ه‪ٞ‬لْل ثبىؼ ًکبس ثبٕل یب ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ امت‪.‬‬
‫ةًؼ یکن ‪ -‬اىتجبٍ‬
‫‪.‬‬ ‫√ اىتجبٍ ػؿ ًکبس‪ ،‬تَْؿ ًبػؿمتی امت کَ یکی اف فّریي ػؿ ُْیت رنوی یب ػؿ اٍّب‪ٕ ٣‬ـ‪ ٣‬ػیگـ یب ػؿ هِـ ػاؿػ‬
‫‪.‬‬ ‫ال‪ -٤‬اىتجبٍ ػؿ ُْیت رنوی ‪ :‬اىتجبٍ ػؿ ُْیت رنوی آى امت کَ ىغَی ثزبی ػیگـی ٕـ‪٪ٝ ٣‬ؼ ‪٩‬ـاؿ گـ‪٥‬تَ ثبىؼ‬

‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1067‬م‪ ،‬ت‪ٞ‬ییي فى ّ ىُْـ ثَ ًشّی کَ ثـای ُیچ یک اف ٕـ‪٥‬یي ػؿ ىغٌ ٕـ‪ ٣‬ػیگـ ىجَِ ًجبىؼ ىـٓ‬
‫ٍضت ًکبس امت‪.‬‬
‫√ اىتجبٍ ػؿ ُْیت رنوی ثب‪ٝ‬ج ثبٕل ىؼى ًکبس امت‪.‬‬
‫‪5‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ة ‪ -‬اىتجبٍ ػؿ اٍّب‪ :٣‬اگـ یکی اف ٕـ‪٥‬یي ػؿ ٍّ‪ٕ ٤‬ـ‪ ٣‬ػیگـ اىتجبٍ کٌؼ هخالً هـػ تَْؿ کٌؼ کَ فى ػاؿای ٌُـ عبٍی‬
‫امت یب فى تَْؿ کٌؼ کَ هـػ ػاؿای ه ‪١‬ل یب ه‪٪‬بم عبٍی امت ّ ث‪ٞ‬ؼاً کي‪ ٤‬ىْػ کَ ‪٥‬ب‪٩‬ؼ ٍّ‪ ٤‬هؾکْؿ امت ‪ ،‬ایي اىتجبٍ‬
‫هيـّٓ ثـ ایٌکَ ّرْػ ٍّ‪ ٤‬عبً ػؿ ٕـ‪٣‬‬ ‫هْرت ثٖالى ًکبس ًینت ثلکَ ثـای اىتجبٍ کٌٌؼٍ ص‪٥ ٨‬نظ ایزبػ هی کٌؼ‬
‫ٍـیضبً ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ ؽکـ ىؼٍ یب ٕـ‪٥‬یي ثـ آى تجبًی کـػٍ ثبىٌؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم‪ -‬اکـاٍ‬
‫√ اگـ اکـاٍ ثَ ػؿرَ ای ًجبىؼ کَ اؿاػٍ ؿا ملت کٌؼ هخالً ىغَی ؿا ثب تِؼیؼ ثَ ‪٩‬تل یب اعـاد اف هٌقل ثـای ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس تضت‬
‫‪٥‬يبؿ ‪٩‬ـاؿ ػٌُؼ ایي ًکبس ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ امت ّ ىغٌ هکـٍ پل اف ؿ‪ ٜ٥‬اکـاٍ هی تًْؼ آى ؿا تٌ‪٦‬یؾ یب ؿػ کٌؼ‪ّ ،‬لی اگـ اکـاٍ ثَ‬
‫یبى ثجـػ هخالً ىغَی ؿا ثَ فّؿ گـ‪٥‬تَ ّ احـ اًگيت اّ ؿا فیـ مٌؼ‬ ‫ػؿرَ ای ثبىؼ کَ اؿاػٍ ؿا ملت کٌؼ ّ ‪َ٩‬ؼ ؿا اف م‬
‫افػّاد ثگؾاؿًؼ ایٌگًَْ اکـاٍ هْرت ثٖالى ًکبس ّ تٌ‪٦‬یؾ ث‪ٞ‬ؼی آى ؿاتَضیش ًوی کٌؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم ‪ -‬ت‪ٞ‬لی‪ ٨‬ػؿ افػّاد‬
‫√‪٪ٝ‬ؼ ه‪ٞ‬ل‪٩ ٨‬ـاؿػاػی امت کَ تأحیـ آى هْ‪ ٣ْ٩‬ثَ اهـ ػیگـی امت ّ تب آى اهـ تض‪ً ٨٪‬یبثؼ ‪٪ٝ‬ؼ احـ کبهل عْػ ؿا ثَ ثبؿ ًوی‬
‫آّؿػ‪.‬‬
‫√ ت‪ٞ‬لی‪ ٨‬ػ ؿ ‪٪ٝ‬ؼ افػّاد هْرت ثٖالى ‪٪ٝ‬ؼ امت‪ ،‬هخالً اگـ فًی ثب هـػی افػّاد کٌؼ ثَ ىـٓ ایٌکَ لینبًل ص‪ ٧ْ٪‬ثگیـػ یب‬
‫‪٥‬الى هلک ؿا ثَ اّ ثؼُؼ ایي ًکبس ثبٕل امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ت‪ٞ‬لی‪ً ٨‬کبس ثَ ىـایٔ ٍضت آى ٍضیش امت‪.‬‬

‫هجضج ػّم‪ -‬ا‪ِٙ‬بؿ اؿاػٍ‬

‫ثیبى ّ ا‪ِٙ‬بؿ ىْػ ‪.‬‬ ‫√ ّرْػ اؿاػٍ ػؿ ًکبس ّ ‪٩‬ـاؿػاػُبی ػیگـ ثَ تٌِبئی کب‪٥‬ی ثـای تض‪٩ ٨٪‬ـاؿػاػ ًینت ثلکَ اؿاػٍ ثبیؼ‬

‫ثٌؼ یکن‪ً -‬ضٍْ ا‪ِٙ‬بؿ‬

‫لت ػؿ ‪َ٩‬ؼافػّاد ًوبیؼ ‪.‬‬ ‫اؿاػٍ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1062‬م‪ً ،‬کبس ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ ثَ ایزبة ّ ‪٩‬جْل ثَ ال‪٦‬ب‪ٙ‬ی کَ ٍـیضبً ػال‬
‫√ٕـ‪ ٣‬ایزبة ؿا هْرت ّ ٕـ‪٩ ٣‬جْل ؿا ‪٩‬بثل گْیٌؼ‪.‬‬

‫√‪ٝ‬ول رٌنی ّه‪ٞ‬بىـت فى ّ هـػ ٍـیش ػؿ اؿاػٍ ًکبس ّ هْرؼ ؿاثَٖ فًبىْئی ًینت‪.‬‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪. ٧ 1066‬م‪ ،‬اگـ یکی اف هت‪ٞ‬ب‪٩‬ؼیي یب ُـػّ ػالل ثبىٌؼ ‪٪ٝ‬ؼ ثَ اىبؿٍ اف ٕـ‪ ٣‬الل ًیق ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ‪ ،‬هيـّٓ ثـ‬
‫ایٌکَ ثَ ْٕؿ ّّْس صبکی اف اًيبء ‪٪ٝ‬ؼ ثبىؼ‪.‬‬
‫√‪ِ٪٥‬بی امالهی ه‪ٞ‬وْالً ًْىتَ ؿا ثـای تض‪ً ٨٪‬کبس کب‪٥‬ی ًوی ػاًٌؼ ّ امتؼالل هی کٌٌؼ کَ ًْىتَ کٌبیَ امت ّ ػؿ ثیبى‬
‫ه‪َْ٪‬ػ ٍـاصت ًؼاؿػ ّ ‪٩‬بًْى هؼًی ًیق ‪٪ٝ‬یؼٍ ‪ِ٪٥‬ب ؿا پؾیـ‪٥‬تَ ّ ل‪ ٘٦‬ؿا ػؿ ًکبس الفم ػاًنتَ امت‪.‬‬
‫√ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬رؼیؼ الفم ًینت ایزبة ّ ‪٩‬جْل ثَ فثبى ‪ٝ‬ـثی ثبىؼ ّ ثَ ُـ فثبًی م هکي امت ّا‪ ٜ٩‬ىْػ‪.‬‬

‫√ ال‪٦‬بٗ ایزبة ّ ‪٩‬تّل اگـ ‪٩‬ـیٌَ ای ّرْػػاىتَ ثبىؼ هی تْاًٌؼ ثَ ٍْؿت ‪١‬یـ هبّی ًیق ثـای اًيبء ثکبؿ ؿًّؼ ّ هبّی‬
‫ثْػى آًِب ىـٓ ًینت‪.‬‬
‫◄ ت‪٪‬ؼم ‪٩‬جْل ثـ ایزبة‪:‬‬
‫‪6‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ایزبة اف ٕـ‪ ٣‬فى ّ ‪٩‬جْل اف ٕـ‪ ٣‬هـػ ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ‪.‬‬

‫√ اکخـ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ ت‪٪‬ؼم ایربة ثـ‪٩‬جْل ؿا ىـٓ ًوی ػاًٌؼ‪ ،‬ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬رؼیؼ ُن هبً‪ٞ‬ی ثَ ً‪ٚ‬ـ ًوی ؿمؼکَ ًغنت هـػ اؿاػٍ‬
‫عْػ ؿا ثـ ًکبس ا‪ٝ‬الم کٌؼ ّ مپل فى ‪َ٩‬ؼ عْػ ثیبى ًوبیؼ‪.‬‬
‫√ اف ً‪ٚ‬ـ ٍبصت رْاُـ تض‪٩ ٨٪‬جْل ‪٩‬جل اف ایزبة ‪١‬یـ هوکي امت‪.‬‬
‫◄ تْالی ایزبة ّ ‪٩‬جْل‪:‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1065‬م‪ ،‬تْالی ‪ٝ‬ـ‪٥‬ی ایزبة ّ ‪٩‬جْل ىـٓ ٍضت ‪٪ٝ‬ؼ امت ‪ .‬ه‪َْ٪‬ػ اف تْالی چٌبًچَ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ گ‪٦‬تَ‬
‫اًؼ آى امت کَ ‪٥‬بٍلَ ثیي ایزبة ّ ‪٩‬جْل اف صؼ هت‪ٞ‬بؿ‪ ٣‬ثیيتـ ًجبىؼ‪.‬‬
‫√ تْالی چٌبًچَ هبػٍ ‪ 1065‬ثَ آى اىبؿٍ هی کٌؼ یک اهـ ‪ٝ‬ـ‪٥‬ی امت ی‪ٌٞ‬ی ‪ٝ‬ـ‪٥‬بً ایي ‪٩‬جْل ؿا هـثْٓ ثَ آى ایزبة ثؼاًٌؼ‪.‬‬

‫ثٌؼ ػّم‪ -‬حجت افػّاد‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1062‬م ‪ً،‬کبس ثب ُـ ل‪ٚ٦‬ی کَ ٍـیضبً ػاللت ثـ ‪َ٩‬ؼ افػّاد ًوبیؼ ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ ّ ًیبف ثَ تيـی‪٦‬بت‬
‫ػیگـی ًؼاؿػ ّلی ‪٩‬بًًْگؾاؿ ثـای احجبت ًکبس‪ ،‬حجت ًکبس ػؿ ػ‪٥‬تـ افػّاد ؿا الفم ىوـػٍ امت‪.‬‬
‫√ هبػٍ ‪٩ 1‬بًْى افػّاد هَْة ‪ 1316‬ثـای ‪ٝ‬ؼم حجت افػّاد هزبفات صجل اف یک تبىو هبٍ ؿا ه‪٪‬ـؿ ػاىتَ ثْػ ّلی‬
‫‪ 1375‬ثـای ‪ٝ‬ؼم حجت‬ ‫ایي هزبفات ٕج‪ًٚ ٨‬ـیَ ىْؿای ًگِجبى ‪١‬یـ ىـ‪ٝ‬ی ا‪ٝ‬الم گـػیؼ ّ ث‪ٞ‬ؼ اف آى ‪٩‬بًْى هزبفات امالهی‬
‫افػّاد ػائن صجل ت‪ٞ‬قیـی تب یکنبل ه‪٪‬ـؿ ًوْػ‪ ،‬ه‪٪‬ـؿات ایي هبػٍ ‪ ٔ٪٥‬ػؿ م ّؿػ هـػُب ‪٩‬بثل ارـامت ّ اف ایي ً‪ٚ‬ـ ‪٩‬بثل‬
‫ایـاػ امت‪.‬‬
‫◄ گْاُیٌبهَ تٌؼؿمتی‪:‬‬
‫√ اف رولَ تيـی‪٦‬بت الفم ثـای حجت ًکبس کَ ىـٓ ػؿمتی افػّاد ًوی ثبىؼ تِیَ ّ تٌ‪ٚ‬ین گْاُیٌبهَ تٌؼؿمتی امت‪.‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪٩ 2‬بًْى گْاُیٌبهَ افػّاد هَْة ‪ ، 1317‬ػ‪٥‬بتـ افػّاد هکل‪ٌ٦‬ؼ ‪٩‬جل اف ّ‪ ْٛ٩‬افػّاد افًبهقػُب گْاُیٌبهَ‬
‫پقىک ثـًؼاىتي اهـاُ هنـیَ م ُن هٖبلجَ ًوبیؼ‪ .‬ه‪َْ٪‬ػ اف ایي اهـاُ ثیوبؿیِبی آهیقىی امت‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ 2‬آییي ًبهَ ارـائی ‪٩‬بًْى لقّم گْاُی پقىک ‪٩‬جل اف افػّاد هَْة ‪ ، 1350‬تـتیت ٍؼّؿ گْاُیٌبهَ هٖبث‪٨‬‬
‫‪ّ .‬فاؿت ثِؼاىت‪ ،‬ػؿهبى ّ آهْفه‬ ‫ػمتْؿال‪ٞ‬ولی عْاُؼ ثْػ کَ اف ٕـ‪ّ ٣‬فاؿت تٌؼؿمتی ّ ؿ‪٥‬بٍ ارتوب‪ٝ‬ی ه‪٪‬ـؿ هی گـػػ‬
‫پقىکی اهـّفٍ ربیگقیي ّفاؿت تٌؼؿمتی ّ ؿ‪٥‬بٍ ارتوب‪ٝ‬ی ىؼٍ امت‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫√ ‪٩‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ ‪ٝ 1353‬الٍّ ثـ گْاُیٌبهَ تٌؼؿمتی‪ ،‬هٖبلجَ گْاُی ٍضت هقاد ؿا ًیق پیو ثیٌی کـػٍ امت‬
‫ًْ‪ْٝ ٛ‬اهل ّ ثیوبؿیِبی هؾکْؿ ؿا ّفاؿت ثِؼاؿی ّ ػاػگنتـی ت‪ٞ‬ییي عْاُؼ کـػ‪.‬‬
‫√ تغل‪ ٤‬مـ ػ‪٥‬تؿ افػّاد اف ه‪٪‬ـؿات هـثْٓ ثَ گْاُی افػّاد تغل‪ ٤‬اًت‪ٚ‬بهی هضنْة هیيْػ‪.‬‬

‫‪ 1376‬آفهبیو تيغیٌ ًب‪٩‬لیي تبالموی ارجبؿی امت ّ ػ‪٥‬بتـ افػّاد ثبیؼ‬ ‫√ٕج‪ ٨‬تَْیت ًبهَ ُیأت ّفیـاى هَْة‬
‫گْاُی هـثْٓ ؿا اف ًبهقػُب هٖبلجَ کٌٌؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم‪ّ -‬کبلت ػؿ افػّاد‬
‫◄ ا‪ٝ‬الم اؿاػٍ ثَ ّمیلَ ّکیل‪:‬‬
‫‪7‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ػؿ ًکبس هوکي امت ا‪ِٙ‬بؿ اؿاػٍ اف ٕـی‪ً ٨‬وبیٌؼگی ٍْؿت گیـػ‪.‬‬

‫√ ّکبلت ػؿ ًکبس ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى ثَ پیـّی اف ‪ َ٪٥‬امالهی پؾیـ‪٥‬تَ ىؼٍ امت‪.‬‬

‫√ ػؿ ‪٥‬ـاًنَ ًکبس ؿا یک اهـ کبهالً ىغَی تل‪٪‬ی کـػٍ اًؼ ّ ا‪ٝ‬الم ثی ّامَٖ اؿاػٍ افػّاد ؿا ّـّؿی ػاًنتَ اًؼ‪.‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1071‬م‪ُ ،‬ـ یک اف فى ّ هـػ هی تْاًٌؼ ثـای ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ّکبلت ثَ ‪١‬یـ ػٌُؼ‪.‬‬
‫◄ ّکبلت هٖل‪:٨‬‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1072‬م‪ ،‬ػؿ ٍْؿتی کَ ّکبلت ثَ ْٕؿ إال‪ ٧‬ػاػٍ ىْػ ّکیل ًوی تْاًؼ هْکلَ ؿا ثـای عْػ تقّیذ ًوبیؼ‬
‫هگـ ایٌکَ ایي اؽى ٍـیضبً ثَ اّ ػاػٍ ىؼٍ ثبىؼ ‪ .‬هخالً اگـ فى ثَ ّکیل عْػ ثگْی ػ‪ :‬تْ ّکبلت ػاؿی هـا ثَ ‪٪ٝ‬ؼ هـػی ػؿ‬
‫آّؿی ّکیل ًوی تْاًؼ فى ؿا ثَ ‪٪ٝ‬ؼ عْػ ػؿ آّؿػ‪.‬‬
‫√اگـّ کبلت ثَ ٍْؿت ‪ٝ‬بم ثبىؼ‪ ،‬چٌبًچَ فى ثگْیؼ ‪ :‬تْ هی تْاًی هـا ثَ ‪٪ٝ‬ؼ ُـ کل کَ هبیل ثبىی ػؿ آّؿی‪ُ ،‬وبًٌؼ‬
‫ّکبلت هٖل‪ّ ٨‬کیل ًوی تْاًؼ هْکلَ ؿا ثـای عْػ ثگیـػ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ هـػی ثَ فًی ثَ ْٕؿ هٖل‪ّ ٨‬کبلت ػاػٍ ثبىؼ کَ فًی ؿا ثـای اّ ثگیـػ‪ ،‬فى ًوی تْاًؼ عْػ ؿا ثَ ‪٪ٝ‬ؼ‬
‫هْکلو ػؿ آّؿػ هگـایٌکَ ایي اؽى ٍـیضبً ثَ اّ ػاػٍ ىؼٍ ثبىؼ‪.‬‬
‫◄ تزبّف ّکیل اف اعتیبؿات عْػ‪:‬‬
‫ه‪ٞ‬یي کـػٍ تزبّف ًوبیؼ‪،‬‬ ‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1073‬م‪ ،‬اگـ ّکیل اف آًچَ کَ هْکل ؿار‪ ٜ‬ثَ ىغٌ یب هِـ یب عٍَْیبت ػیگـ‬
‫ًکبس ‪ْْ٥‬لی ّ ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ ّ ٍضت ‪٪ٝ‬ؼ هتْ‪ ٤٩‬ثـ تٌ‪٦‬یؾ هْکل عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫√ هوکي امت ّکبلت ثؼّى ‪٩‬یؼ ثبىؼ ّ ّکیل هَلضت هْکل ؿا ػؿ صؼّػ هت‪ٞ‬بؿ‪ ٣‬هـا‪ٝ‬بت ًکٌؼ‪ ،‬هخالً فًی ؿا کَ اف لضبٗ‬
‫ه‪ٞ‬لْهبت ّ ّّ‪ ٜ‬ارتوب‪ٝ‬ی هٌبمت هْکل ًینت ثـای اّ تقّیذ ًوبیؼ کَ ػؿ ا یي ٍْؿت ًیق ‪٪ٝ‬ؼ ًیق ًب‪٥‬ؾ ّ ٍضت آى هٌْٓ‬
‫ثَ تٌ‪٦‬یؾ هْکل امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬هـا‪ٝ‬بت هَلضت هْکل ه‪ٞ‬یبؿ ػ‪٩‬ی‪ ّ ٨‬هيغَی ًؼاؿػ ّ ػاػؿك ثبیؼ ثـای تيغیٌ هَلضت ثَ ‪ٝ‬ـ‪ ٣‬هـار‪ َٞ‬کٌؼ‪.‬‬
‫◄ ىـایٔ ّکیل‪:‬‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1064‬م‪ٝ ،‬ب‪٩‬ؼ ثبیؼ ‪ٝ‬ب‪٩‬ل ّ ثبل‪٩ ّ ٠‬بٍؼ ثبىؼ ‪ .‬ه‪َْ٪‬ػ اف ‪ٝ‬ب‪٩‬ؼ کنی امت کَ ٍی‪ ٨ٝ َ٢‬ػ ًکبس ؿا ربؿی هی‬
‫کٌؼ‪ ،‬ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ ثـای عْػ ثبىؼ یب ػیگـی‪.‬‬
‫ًک‪ :‬کبؿثـػ ٍی‪ً َ٢‬کبس ثؼّى ‪َ٩‬ؼ‪ ،‬هخالً ثَ ‪ٌْٝ‬اى ىْعی یب ػؿ صبل هنتی هْرت تض‪ ٨٪‬افػّاد ًغْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫ؿا ربؿی‬ ‫ًک‪ :‬ػؿ ًکبس یک ً‪٦‬ـ هی تْاًؼ ثَ ّکبلت اف فّریي یب ّکبلتبً اف یک ٕـ‪ ّ ٣‬اٍبلتبً اف ربًت عْػ ٍی‪ً َ٢‬کبس‬
‫مبفػ فیـا ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ ت‪ٞ‬ؼػ ا‪ٝ‬تجبؿی اؿاػٍ کب‪٥‬ی امت‪.‬‬
‫◄ مکْت ػعتـ ثبکـٍ‪:‬‬
‫اؽى هضنْة هی‬ ‫مکْت ػعتـ ثبکـٍ پل اف پـمو ّکبلت عْاُی اف اّ ػؿ هْؿػ افػّاد ثٌبثـ ‪ْ٩‬ل هيِْؿ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ‬
‫ل‪٪‬ی کـػ ‪ّ ،‬لی ػؿ ‪َٝ‬ـ هب‬ ‫ىْ ػ ّ ػؿ تْریَ آى گ‪٦‬تَ اًؼ کَ ثکـ اف مغي گ‪٦‬تي ىـم ػاؿػ ّ لؾا ثبیؼ مکْتو ؿا ؿّب ت‬
‫ػعتـاى ثبکـٍ ؿّبّ اؽى عْػ ؿا ػؿ ًکبس ثب ثلی گ‪٦‬تي ا‪ٝ‬الم هی کٌٌؼ ّ ىـم هبً‪ ٜ‬اف مغي گ‪٦‬تي آًبى ًینت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬اگـ مکْت ُوـاٍ ثب ػالیلی ثبىؼ کَ ػاللت ثـ ؿّب کٌؼ ثبیؼ آى ؿا اؽى ػاًنت‪.‬‬
‫‪8‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫هجضج مْم‪ -‬ىـّٓ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ فػّاد‬

‫√ػؿ ًکبس هبًٌؼ ػیگـ ‪٩‬ـاؿػاػٍ ا هوکي امت اؿاػٍ ثَ پبؿٍ ای ت‪ِٞ‬ؼات ‪٥‬ـ‪ٝ‬ی کَ عبؿد اف ‪ٌٝ‬بٍـ اٍلی ‪٩‬ـاؿ ػاػ امت ت‪ٞ‬ل‪٨‬‬
‫‪.‬‬ ‫گیـػ‪ ،‬ایي ت‪ِٞ‬ؼات ‪٥‬ـ‪ٝ‬ی ؿا ىـّٓ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ گْیٌؼ ‪ .‬هخالً ػؿ ًکبس ىـٓ ىْػ کَ فى یب ىُْـ ٍّ‪ ٤‬عبٍی ػاىتَ ثبىؼ‬
‫ایٌگًَْ ‪٪ٝ‬ؼُب کَ ىـٕی ّوي آى ىؼٍ امت ‪٪ٝ‬ؼ هيـّٓ یب ه‪٪‬ـّى ثَ ىـٓ ًبهیؼٍ هی ىْ ػ کَ ‪٪ٝ‬ؼی هٌزق امت ّ ًجبیؼ‬
‫آى ؿا ثب ‪٪ٝ‬ؼ ه‪ٞ‬ل‪ ٨‬اىتجبٍ کـػ چْى آحبؿ عْػ ؿا ثَ هضِ اً‪٪ٞ‬بػ ثجبؿ هی آّؿػ‪.‬‬
‫√ ىـّٓ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ؿا ثَ ثبٕل ّ ٍضیش هی تْاى ت‪٪‬نین کـػ‪:‬‬

‫ثٌؼ یکن‪ -‬ىـّٓ ثبٕل‬

‫√ ىـّٓ ثبٕل گبُی ه‪٦‬نؼ ‪٪ٝ‬ؼ ًینت فیـا ثَ اؿکبى ‪٪ٝ‬ؼ لٖوَ ًوی فًؼ ّلی گبُی هْرت ثٔ الى ‪٪ٝ‬ؼ امت چَ ثَ اؿکبى ‪٪ٝ‬ؼ‬
‫لٖوَ هی فًؼ ّ هْرت ‪٪٥‬ؼاى یکی اف ‪ٌٝ‬بٍـ امبمی ‪٩‬ـاؿ ػاػ هی گـػػ‪.‬‬
‫ال‪ -٤‬ىـّٕی کَ ثبٕل امت ّلی هجٖل ‪٪ٝ‬ؼ ًینت‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػ ‪.٧ 232‬م ایي ىـّٓ مَ ػمتَ اًؼ‪:‬‬
‫‪ - 1‬ىـّٓ ‪١‬یـ ه‪٪‬ؼّؿ ‪ - 2‬ىـّٓ ثی ‪٥‬بیؼٍ ‪ - 3‬ىـّٓ ًبهيـّ‪ٛ‬‬
‫◄ ىـٓ ‪١‬یـ ه‪٪‬ؼّؿ‪:‬‬
‫ىـٕی کَ اًزبم آ ى ػؿ تْاى ا‪٥‬ـاػ هت‪ٞ‬بؿ‪ً ٣‬جبىؼ ‪ .‬هخالً ّوي ًکبس ىـٓ ىْػ کَ ىُْـ هـػٍ ای ؿا فًؼٍ کٌؼ یب یک فثبى‬
‫عبؿری ػؿ یک ؿّف ثَ ْٕؿ کبهل ثَ فى ثیبهْفػ کَ ایي ىـّٓ ثبٕل ّلی ‪٪ٝ‬ؼ ٍضیش امت‪.‬‬
‫◄ ىـٓ ثی ‪٥‬بیؼٍ‪:‬‬
‫‪ .‬هخالً هؿٓ ىْػ یکی اف ُونـُب هنب‪٥‬ت ثیي‬ ‫ىـٕی کَ ً‪٥ ّ ٜ٦‬بیؼٍ ‪٪ٝ‬الیی ًؼاىتَ ثبىؼ کَ تيغیٌ آى ثب ‪ٝ‬ـ‪ ٣‬امت‬
‫تِـاى ّ کـد ؿا پیبػٍ یب ثب ىتـ ثپیوبیؼ‪.‬‬
‫◄ ىـٓ ًبهيـّ‪ : ٛ‬ىـٕی کَ هغبل‪ْ٩ ٤‬ا‪ٝ‬ؼ آهـٍ ثبىؼ ‪ْ٩ .‬ا‪ٝ‬ؼ آهـٍ هـثْٓ ثَ ً‪ٚ‬ن ‪ٝ‬وْهی امت ّ هَلضت ‪ٝ‬وْهی ػؿ‬
‫آى هْؿػ ً‪ٚ‬ـ امت‪ .‬هَبػی‪ ٨‬ىـّٓ ًبهيـّ‪ ٛ‬ػؿ ًکبس‪:‬‬
‫‪ - 1‬ىـٓ عیبؿ‪ :‬ىـٓ عیبؿ آى امت کَ اعتیبؿ ‪٥‬لط ًکبس ثـای یکی اف فّریي یب ىغٌ حبلج ّوي ‪٪ٝ‬ؼ ىـٓ ىْػ‪.‬‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1069‬م‪ ،‬ىـٓ عیبؿ ‪٥‬نظ ًنجت ثَ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ثبٕل امت ّ لی ػؿ ًکبس ػائن ىـٓ عیبؿ ًنجت ثَ ٍؼا‪ ٧‬ربیق‬
‫امت هيـّٓ ثـ ایٌکَ هؼت آى ه‪ٞ‬یي ثبىؼ ّ ث‪ٞ‬ؼ اف ‪٥‬نظ هخل آى امت کَ اٍالً هِـ ؽکـ ًيؼٍ امت‪.‬‬
‫√ ًکبس ‪٩‬ـاؿػ اػی هِن ّ هٌيأ تيکیل عبًْاػٍ امت ّ ث‪٪‬بء عبًْاػٍ ُویيَ هْؿػ ً‪ٚ‬ـ ‪٩‬بًًْگؾاؿ امت لؾا ىـٓ عیبؿ ػؿ‬
‫ًکبس ثبٕل ّ ػؿ مبیـ ‪٩‬ـاؿػاػُب ٍضیش امت‪.‬‬
‫‪ُ - 2‬ـگبٍ ىـٓ ىْػ کَ اگـ ىُْـ هِـ فى عْػ ؿا تبؿیظ ه‪ٞ‬یٌی ًؼُؼ‪ ،‬فى ص‪٥ ٨‬نظ ًکبس ؿا ػاىتَ ثبىؼ یب ًکبس عْػ ثَ‬
‫عْػ هٌضل ىْػ ًکبس ّ هِـ ٍضیش ّلی ىـٓ ثبٕل امت‪.‬‬
‫‪ُ - 3‬ـگبٍ ػؿ ًکبس ىـٓ ىْػ کَ فى مبث‪ ٨‬ىُْـ هٖل‪ َ٪‬ثبىؼ چْى ٕال‪ ٧‬ىـایٔ ّ تيـی‪٦‬بت عبٍی ػاؿػ لؾا چٌیي ىـٕی‬
‫ثبٕل امت‪ُ .‬ویٌْٖؿ امت اگـ ىـٓ ىْػ کَ ص‪ٕ ٨‬ال‪ ٧‬هٌضَـاً ثب فى امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬اگـ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ ىُْـ ثـای ٕال‪ ٧‬ثَ فى ّکبلت ػُؼ ایي ىـٓ ػؿمت عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫‪ُ - 4‬ـگبٍ فى ثـ ىُْـ ىـٓ کٌؼ کَ ص‪ً ٨‬ؼاؿػ ثَ هٌقل فى ‪٩‬جلی عْػ ثـّػ یب ثب اّ ًقػیکی کٌؼ‪.‬‬
‫‪9‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ُ - 5‬ـگبٍ فى ثـ ىُْـ ىـٓ کٌؼ کَ ص‪ ٨‬صْبًت یب ّالیت ثـ إ‪٦‬بل عْػ ؿا ًؼاىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ُ - 6‬ـگبٍ ىـٓ ىْػ کَ فى ص‪ً َ٪٦ً ٨‬ؼاىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ُ - 7‬ـگبٍ ىـٓ ىْػ کَ فى ػؿ ا‪ٝ‬وبل ّ ه‪ٞ‬بىـتِبی عْػ کبهالً آفاػ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ُ - 8‬ـگبٍ ىـٓ ىْػ کَ ؿیبمت عبًْاػٍ ثب فى ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ُ - 9‬ـگبٍ ىـٓ ىْػ کَ ىُْـ ص‪ً ٨‬ؼاؿػ فى ػیگـی ثگیـػ‪ِ٪٥ .‬بی صٌجلی ٍضت ایي ىـٓ ؿا پؾیـ‪٥‬تَ اًؼ‪.‬‬
‫ة‪ -‬ىـّٕی کَ ثبٕل ّ هجٖل ‪٪ٝ‬ؼ امت‪:‬‬
‫◄ ىـّٓ عال‪ ٣‬ه‪٪‬تْبی ؽات ‪٪ٝ‬ؼ‪:‬‬
‫‪ - 2‬ىـٓ هزِْلی کَ‬ ‫‪ - 1 :‬ىـٓ عال‪ ٣‬ه‪٪‬تْبی ‪٪ٝ‬ؼ‬ ‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪. ٧ 233‬م‪ ،‬ىـّٓ ؽیل ثبٕل ّ هْرت ثٖالى ‪٪ٝ‬ؼ امت‬
‫رِل ثَ آى هْرت رِل ثَ ‪ّْٝ‬یي ىْػ‪.‬‬
‫‪ .‬چٌبًچَ ػؿ ًکبس‬ ‫√ ىـٓ عال‪ ٣‬ه‪٪‬تْبی ‪٪ٝ‬ؼ ىـٕی امت کَ ثب آًچَ ؽات ّ ٕجی‪ٞ‬ت ‪٪ٝ‬ؼ ا‪٩‬تْب ػاؿػ هٌب‪٥‬بت ػاىتَ ثبىؼ‬
‫ىـٓ ىْػ کَ ىُْـ یب فى ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬فّریت ؿا اًزبم ًؼُؼ یب ؿاثَٖ فّریت ثیي آًِب پؼیؼ ًیبیؼ چٌیي ىـٕی ُن ثبٕل ّ ُن‬
‫هْرت ثٖالى ‪٪ٝ‬ؼ امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬آًچَ ثبٕل ّ هجٖل ‪٪ٝ‬ؼ ثَ ىوبؿ هی آیؼ ىـٓ عال‪ ٣‬ه‪٪‬تْبی ؽات ‪٪ٝ‬ؼ امت ًَ ىـٓ عال‪ ٣‬ه‪٪‬تْبی إال‪٪ٝ ٧‬ؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم‪ -‬ىـّٓ ٍضیش‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 234‬م‪ ،‬ىـّٓ ٍضیش ثَ ىـٓ ٍ‪٦‬ت‪ ،‬ىـٓ ًتیزَ ّ هؿٓ ‪ٞ٥‬ل ت‪٪‬نین هی ىْػ‪.‬‬
‫◄ ىـٓ ٍ‪٦‬ت‪:‬‬
‫√ ت‪ٞ‬ـی‪ّ ّ ٤‬وبًت ارـای تغل‪ ٤‬اف ىـٓ ٍ‪٦‬ت ‪ :‬هٌ‪ْٚ‬ؿ اف ایي ىـٓ ػؿ ًکبٍ ایي امت کَ ّرْػ ٍ‪٦‬ت عبٍی ػؿ یکی اف‬
‫‪ .‬هخالً ىـٓ ىؼٍ ثبىؼ کَ هـػ ػاؿای ػؿرَ لینبًل ثبىؼ کَ ػؿ ٍْؿت تغل‪ ٤‬ىـٓ‬ ‫فّریي یب ػؿ هِـ ىـٓ ىؼٍ ثبىؼ‬
‫‪،‬هيـّٓ لَ هیتْاًؼ ًکبس ؿا ‪٥‬نظ کٌؼ‪.‬‬
‫◄ ىـٓ ًتیزَ‪:‬‬
‫√ ىـٓ ًتیزَ آى امت کَ تض‪ ٨٪‬اهـی ػؿ عب ؿد ىـٓ ىْػ‪ ،‬هخل ایٌکَ ػؿ ًکبس ىـٓ ىْػ کَ ىُْـ هبلک هبل ه‪ٞ‬یٌی ىْػ‬
‫کَ هت‪ٞ‬ل‪ ٨‬ثَ فى امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬کبؿثـػ ىـٓ ًتیزَ ػؿ ًکبس ػؿ ایـاى ثیيتـ هـثْٓ ثَ ىـٓ ّکبلت ثـای ٕال‪ ٧‬امت‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای ىـٓ ًتیزَ‪:‬‬
‫ی ثَ‬ ‫ُـگبٍ ام ؿی کَ تض‪ ٨٪‬آى ثَ ًّؿت ىـٓ ًتیزَ هْؿػ ً‪ٚ‬ـ ثْػٍ صبٍل ًيْػ هخالً اًت‪٪‬بل هبل هْؿػ ىـٓ ثٌبثَ ػالیل‬
‫ىُْـ اهکبًپؾیـ ًجبىؼ‪ً ،‬وی تْاى ثـای هيـّٓ لَ عیبؿ ‪٥‬نظ ‪٩‬بئل ىؼ ّ ‪ ٔ٪٥‬هی تْاًؼ کَ اف هت‪ِٞ‬ؼ هٖبلجَ عنبؿت ًوبیؼ‪.‬‬
‫◄ىـٓ ‪ٞ٥‬ل‪:‬‬
‫√ىـٓ ‪ٞ٥‬ل اى امت کَ ا‪٩‬ؼام یب ‪ٝ‬ؼم ا‪٩‬ؼام ثَ ‪ٞ٥‬لی ثـ یکی اف ٕـ‪٥‬یي یب ثـ ىغٌ عبؿری ىـٓ ىْػ ‪ ،‬چٌبًچَ ػؿ ًکبس ىـٓ‬
‫کٌٌؼ کَ اگـ ىُْـ فى ػیگـی اعتیبؿ کٌؼ یب فى عْػ ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ هجل‪٢‬ی ثَ اّ ثپـػافػ‪.‬‬
‫‪10‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ًک‪ :‬چٌبًچَ ػؿ ًکبس ىـٓ ىْػ کَ ىُْـ ثب فى ًقػیکی ًکٌؼ ایي ىـٓ هيـّ‪ً ّ ٛ‬ب‪٥‬ؾ امت‪ ،‬لیکي کنی کَ ىـٓ ثَ ً‪ٜ٦‬‬
‫اّمت هی تْاًؼ ث‪ٞ‬ؼ اف ‪٪ٝ‬ؼ اف ىـٓ ٍـ‪ٌٚ٥‬ـ کـػٍ اربفٍ ًقػیکی ػُؼ‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای ىـٓ ‪ٞ٥‬ل‪:‬‬
‫ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ػؿ ٍْؿت تغل‪ ٤‬اف ىـٓ ‪ٞ٥‬ل ػؿ ٍْؿتی کَ فیبًی اف رِت تغل‪ ٤‬اف ىـٓ ثَ هيـّٓ لَ ّاؿػ ىؼٍ ثبىؼ هی‬
‫تْاًؼ رجـاى عنبؿت ؿا اف هيـّٓ ‪ٝ‬لیَ ثغْاُؼ ّلی ص‪٥ ٨‬نظ ًؼاؿػ‪.‬‬
‫◄ ىـّٓ ّوي ‪٩ ٛ‬ؼ هٌؼؿد ػؿ ‪٩‬جبلَ ُبی افػّاد‪:‬‬
‫ایي ىـّٓ ػؿ ػ‪٥‬بتـ حجت ّ ُوچٌیي ػؿ ‪٩‬جبلَ ُبی افػّاد چبپ ىؼٍ کَ ٕـ‪٥‬یي ثب اهْبی ؽیل ُـ یک اف آًِب‪ ،‬ث‪ ِٞ‬یب کل‬
‫‪.‬‬ ‫آًِب ؿا هی پؾیـًؼ ‪ .‬ایي ىـّٓ ىبهل ىـٓ اًت‪٪‬بل تب ًَ‪ ٤‬ػاؿایی ّ ىـٓ ّکبلت ثال‪ٝ‬قل ثـای ٕال‪ ٧‬ػؿ پبؿٍ ای هْاؿػ امت‬

‫√ ىـٓ اًت‪٪‬بل تب ًَ‪ ٤‬ػاؿایی‪:‬‬

‫تض‪ ٨٪‬ایي ىـٓ فهبًی امت کَ ٕال‪ ٧‬ثٌبثَ ػؿعْامت فّرَ ًجبىؼ ّ ٕال‪ً ٧‬بىی اف تغل‪ ٤‬فى اف ّ‪ٙ‬بی‪ُ ٤‬ونـی یب مْء‬
‫اعال‪ ٧‬اّ ًجْػٍ‪ ،‬ػؿ ایي ٍْؿت فّد هکل‪ ٤‬امت تب ًَ‪ ٤‬ػاؿایی ؿا کَ ػؿ ایبم فًبىْیی ثب اّ ثؼمت آّؿػٍ یب ه‪ٞ‬بػل آى ؿا‬
‫ثَ فّرَ ثؼُؼ‪.‬‬
‫√ ایي ىـٓ اف ػ ّ رِت ‪٩‬بثل ثـؿمی امت ‪ :‬ال‪ ) ٤‬اف رِت ه‪ِْ٦‬م ىـٓ اًت‪٪‬بل ة ) اف رَ ت اثِبم ّ اىکبل ىـٓ افػّاد‬
‫ال‪ -٤‬ه‪ِْ٦‬م ىـٓ ‪ :‬ىـٓ اًت‪٪‬بل ػؿ ٍْؿتی کَ ثَ اهْبی فّریي ثـمؼ‪ ،‬ت‪ِٞ‬ؼ اًت‪٪‬بل ّ تولیک هزبًی ّ ثال‪ ُْٝ‬ثب تض‪٨٪‬‬
‫اؿکبى ّ ىـایٔ هـثْٓ ایزبػ هی گـػػ ‪ .‬چٌیي ىـٕی‪ ،‬ىـٓ ‪ٞ٥‬ل اك ت ّ ‪ٝ‬ول هْ ّْ‪ ٛ‬ت‪ِٞ‬ؼ‪ٝ ،‬ول ص‪٩ْ٪‬ی ا مت ّ ػاؿای‬
‫ّوبًت ارـای ص‪٩ْ٪‬ی هی ثبىؼ‪.‬‬
‫ة‪ -‬اثِبم ّ اىکبل ىـٓ ‪ :‬یکی اف اىکبالت هِن ایي ىـٓ آى امت کَ صؼاکخـ تکلی‪ ٤‬ىُْـ ؿا هيغٌ هی کٌؼ ثؼّى ایٌکَ‬
‫‪ .‬اىکبل ػیگـ ایي ىـٓ هزِْل ثْ ػى هّْْ‪ ٛ‬آى‬ ‫صؼا‪٩‬ل آى ه‪ٞ‬لْم ثبىؼ ّ ت‪ٞ‬ییي هیقاى اهْال هْؿػ تکلی‪ ٤‬ثب ػاػگبٍ امت‬
‫امت ثَ ایي ه‪ٌٞ‬ی کَ ػؿ صیي ّ‪٪ٝ ْٛ٩‬ؼ‪ ،‬ػاؿایی هيوْل ت‪ِٞ‬ؼ ّرْػ عبؿری ًؼاؿػ کَ ػؿ ایي فهیٌَ هی تْاى گ‪٦‬ت کَ چٌیي‬
‫ىـٕی هْرت ‪ٟ‬ؿؿ ّ عٖـ ًینت ّ ثَ ّمیلَ ػاػگبٍ ‪٩‬بثل ت‪ٞ‬ییي امت‪.‬‬
‫◄ ّکبلت ثال‪ٝ‬قل ػؿ پبؿٍ ای هْاؿػ‪:‬‬
‫√هْاؿػی کَ فى هی تْاىػ صنت هْؿػ اف ػاػگبٍ ت‪٨‬اّبی ٍؼّؿ اربفٍ ٕال‪ً ٧‬وبیؼ ثَ ىـس فیـ امت‪:‬‬
‫‪ - 1‬امتٌکب‪ ٣‬ىُْـ اف ػاػى ً‪ َ٪٦‬ثَ هؼت ‪ 6‬هبٍ ثَ ُـ ‪ٌْٝ‬اى ّ ّ‪٥‬ب ًکـػى ثَ مبیـ ص‪ّ ٧ْ٪‬ارجَ فى ثَ هؼت ‪ 6‬هبٍ‬
‫‪ - 2‬مْء ؿ‪٥‬تبؿ یب مْء ه‪ٞ‬بىـت فّد ثَ صؼی کَ اػاهَ فًؼگی ثـای فّرَ ‪١‬یـ ‪٩‬بثل تضول ثبىؼ‬
‫‪ - 3‬اثتالء فّد ثَ اهـاُ ً‪ٝ‬ت ال‪ٞ‬الد‪ ،‬ثَ ًضْی کَ اف اػاهَ فًبىْیی ثـای فّرَ هغبٕـٍ آهیق ثبىؼ‬
‫‪ - 4‬رٌْى فّد ػؿ هْاؿػی کَ ‪٥‬نظ ًکبس ىـ‪ٝ‬بً هوکي ًجبىؼ‬
‫‪ٝ - 5‬ؼم ؿ‪ٝ‬بیت ػمتْؿ ػاػگبٍ هجٌی ثـ هٌ‪ ٜ‬اىت‪٢‬بل فّد ثَ ى‪٢‬لی کَ هٌب‪٥‬ی ثب م ٍبلش عبًْاػگی ّ صیخیت فّرَ ثبىؼ‬
‫‪ – 6‬هضکْهیت فّرَ ثَ هزبفات ‪ 5‬مبل صتك یب ثیيتـ‬
‫‪ - 7‬اثتالء فّرَ ثَ ُـ گًَْ ا‪ٝ‬تیبػ هْـی کَ ثَ فًؼگی عبًْاػگی علل ّاؿػ آّؿػ‬
‫‪ - 8‬هضکْهیت ‪ٖٞ٩‬ی فّد ػؿ احـ اؿتکبة ثَ رـهی کَ ه‪٢‬بیـ ثب صیخیت عبًْاػگی ّ ىئْى فّرَ ثبىؼ‬
‫‪11‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ - 9‬ػؿ ٍْؿتی کَ پل اف گؾىت ‪ 5‬مبل ثَ مجت ‪٪ٝ‬ین ثْػى یب ‪ْٝ‬اؿُ رنوی ػیگـ فّد‪ ،‬فّرَ ٍبصت ‪٥‬ـفًؼ ًيْػ‬
‫‪ - 10‬ػؿ ٍْؿتی کَ فّد ه‪ْ٪٦‬ػ االحـ ىْػ ّ ‪ٙ‬ـ‪ 6 ٣‬هبٍ پل اف هـار‪ َٞ‬فّرَ ثَ ػاػگبٍ پیؼا ًيْػ‬
‫‪ - 12‬فّد ُونـ ػگیـی ثؼّى ؿّبیت فّرَ اعتیبؿ کٌؼ یب ثَ تيغیٌ ػاػگبٍ ًنجت ثَ ُونـاى عْػ ارـای ‪ٝ‬ؼالت ًٌوبیؼ ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ مْم‪ -‬اُلیت ثـای افػّاد‬

‫√یکی اف ىـایٔ ًکبس اُلیت امت ی‪ٌٞ‬ی ٕـ‪٥‬یي ثبیؼ تْاًبیی ‪٩‬بًًْی ثـای ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ػاىتَ ثبىٌؼ‪.‬‬

‫هجضج یکن‪ -‬مي ثلْ‪ٟ‬‬

‫ت‪ٞ‬ـی‪ : ٤‬ثلْ‪ ٟ‬ػؿ ل‪٢‬ت ؿمیؼى ثَ چیقی امت ّ ػؿ إًالس ‪ِ٪٥‬ی ؿمیؼى ثَ مٌی امت کَ ‪ ٟ‬ؿیقٍ رٌنی ػؿ آى ثَ صؼ کب‪٥‬ی‬
‫ؿىؼ کـػٍ ّ ىغٌ آهبػٍ تْلیؼ هخل هی گـػػ‪.‬‬
‫√ ػؿ ‪ َ٪٥‬اهبهیَ مي ثلْ‪ ٟ‬ثـا ی ػعتـ ‪ 9‬مبل توبم ‪٩‬وـی ّ ثـای پنـ ‪ 15‬مبل توبم ‪٩‬وـی امت کَ ‪ٝ‬الٍّ ثـ ایي ىـایٔ‬
‫ػعتـ ّ پنـ ثبیؼ ؿىیؼ ثبىٌؼ ی‪ٌٞ‬ی ثتْاًٌؼ هَلضت عْػ ؿا تيغیٌ ػٌُؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ یکن‪ -‬مي افػّاد ػ ؿ ‪ْ٩‬ایٌي هّْْ‪َٝ‬‬
‫◄ مي افػّاد ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی ًغنتیي‪:‬‬
‫‪ّ .‬لی‬ ‫‪ 18‬مبل ت‪ٞ‬ییي ىؼٍ ثْػ‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ . ٧ 1041‬م مبل ‪ ، 1313‬مي افػّاد ػط تـاى ‪ 15‬مبل ّ مي پنـاى‬
‫ػؿهْاؿػی کَ هَبلش ا‪٩‬تْب کٌؼ ثب پیيٌِبػ هؼ‪ٝ‬ی ال‪ٞ‬وْم ّ تَْیت هضکوَ هوکي امت امتخٌبء ه‪ٞ‬ب‪٥‬یت اف ىـٓ مي ا‪ٖٝ‬ب‬
‫ىْػ کَ ایي ه‪ٞ‬ب‪٥‬یت ىبهل ػعتـاى فیـ ‪ 13‬مبل ّ پنـاى فیـ ‪ 15‬مبل ًوی ىْػ‪.‬‬
‫◄ مي افػّاد ّه‪ٞ‬ب‪٥‬یت اف ىـٓ مي ػؿ‪٩‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ‪:‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬ایي ‪٩‬بًْى افػّاد فى ‪٩‬جل اف ؿمیؼى ثَ ‪ 18‬مبل توبم ّ هـػ ‪٩‬جل اف ؿمیؼى ثَ ‪ 20‬مبل توبم هوٌْ‪ ٛ‬ا‪ٝ‬الم ىؼ‪.‬‬

‫‪ 15‬مبل توبم کوتـ ًجبىؼ ثب پیيٌِبػ ػاػمتبى ّ تَْیت‬ ‫√ا‪ٖٝ‬بی ه‪ٞ‬ب‪٥‬یت اف ىـٓ مي تٌِب ػؿ هْؿػ ػعتـی کَ مي اّ اف‬
‫ػاػگبٍ پیو ثیٌی گـػیؼ‪.‬‬
‫◄ هي‪ً ٛ‬کبس ‪٩‬جل اف ثلْ‪:ٟ‬‬
‫ٕج‪٩ ٨‬بًْى هؼًی ‪ً ،1361‬کبس ‪٩‬جل اف ثلْ‪ ٟ‬هوٌْ‪ ٛ‬امت ّلی اگـ ثب اربفٍ ّلی ٍْؿت گیـػ ٍضیش امت ثَ ىـٓ ؿ‪ٝ‬بیت‬
‫هَلضت هْلی ‪ٝ‬لیَ‪.‬‬
‫√ ‪٩‬بًْى هؼًی ‪ 1370‬ػؿ عًَْ مي افػّاد اف ‪ َ٪٥‬اهبهیَ پیـّی کـػٍ امت (ػعتـ ‪ ّ 9‬پنـ ‪ 15‬مبل)‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ثلْ‪ ٟ‬ه‪ٞ‬تجـ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬اهـّف ُوبى ثلْ‪ٕ ٟ‬جی‪ٞ‬ی‪ ،‬رٌنی ّ ‪٥‬یقیْلْژیکی امت‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای کی‪٦‬ـی ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 646‬م ‪.‬ا‪ ،‬افػّاد ‪٩‬جل اف ثلْ‪ ٟ‬ثؼّى اؽى ّلی هوٌْ‪ ّ ٛ‬ػاؿای هزبفات صجل اف ‪6‬‬
‫هبٍ تب ‪ 2‬مبل هی ثبىؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ّالیت ػؿ افػّاد‬
‫‪12‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫◄ افػّاد ثَ ّالیت‪:‬‬
‫ػاًنتٌؼ ّ ثؼیي مجت ّلی ًوی تْاًؼ ثؼّى اؿاػٍ ٍ‪٢‬یـ ثَ ّالیت اف اّ‬ ‫‪٩‬جل اف پیـّفی اً‪٪‬الة ًکبس ؿا اهـی ىغَی هی‬
‫‪٩ٛ‬ؼ ًکبس ثجٌؼػ (هگـهزٌْى ) ّلی ثب تجَـٍ هبػٍ ‪ 1041‬اٍالصی پیيیي کَ هجتٌی ثـ ‪ َ٪٥‬امالهی امت ًکبس ثَ ّالیت‬
‫ّ ثَ ‪ْ٩‬لی ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ‬ ‫تزْیق ىؼ ‪ّ .‬لی چٌبًچَ ّلی هَلضت ٍ‪٢‬یـ ؿا ػؿ ایي هْؿػ ؿ‪ٝ‬بیت ًوی کـػ ایي افػّاد ثَ ‪ْ٩‬لی ثبٕل‬
‫تل‪٪‬ی هی ىؼ کَ ‪ْ٩‬ل ثَ ‪ٝ‬ؼم ً‪ْ٦‬ؽ ثیيتـ ‪٩‬بثل ‪٩‬جْل ثْػ‪.‬‬
‫√ هزو‪ ٜ‬تيغیٌ هَلضت ثَ هْرت هبػٍ ّاصؼٍ ‪ ، 1381‬هبػٍ ‪.٧ 1041‬م ؿا اٍالس کـػٍ ثَ گًَْ ای کَ ًکبس ػعتـ ‪٩‬جل‬
‫ىـٓ ؿ‪ ٛ‬ایت هَلضت‪ ،‬ثب‬ ‫اف مي ‪ 13‬مبل توبم ىونی ّ پنـ ‪٩‬جل اف مي ‪ 15‬مبل توبم ىونی هٌْٓ امت ثَ اؽى ّلی‪ ،‬ثَ‬
‫تيغیٌ ػاػگبٍ ٍبلش‪.‬‬
‫√ّوبى ارـایی هبػٍ ‪.٧ 646‬م‪.‬ا‪ ،‬ػؿ هْؿػ هبػٍ اٍالصی ‪ً ٧ْ٥‬یق ‪٩‬بثل ارـامت‪ ،‬ثب ّرْػ ایي افػّاد ثب اؽى ّلی ّ ثؼّى‬
‫تَْیت ػاػگبٍ ‪ٙ‬بُـاً ‪٥‬ب‪٩‬ؼ ّوبًت ارـای کی‪٦‬ـی امت ّ اف ایي لضبٗ ‪٩‬بًْى ًب‪ ٌ٩‬امت‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬اٍْل ص‪٩ْ٪‬ی افػّاد ثؼّى اصـاف هَلصت اف مْی ػاػگبٍ ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ امت ّ ثب تأییؼ ث‪ٞ‬ؼی ػاػگبٍ اىکبلی آى ؿ‪ ٜ٥‬هی‬
‫ىْػ‪.‬‬
‫◄ّالیت پؼؿ ّ رؼ پؼؿی‪:‬‬
‫‪ .‬ػؿهْؿػ ٍّی هٌَْة اف مْ پؼؿ یب رؼ پؼؿ ّ ‪٩‬ین‪ْ٩ ،‬ل‬ ‫√ ه‪َْ٪‬ػ ا ف ّلی ُوبى ّلی ‪ِ٩‬ـی ی‪ٌٞ‬ی پؼؿ ّ رؼ پؼؿی امت‬
‫پؾیـ‪٥‬ت امت ‪.‬‬
‫ٍ‬ ‫هيِْؿ ‪ِ٪٥‬بثـ ‪ٝ‬ؼم ّالیت امت کَ ‪٩‬بًْى هؼًی ًیق آى ؿا‬

‫هجضج ػّم‪ -‬اربفٍ پؼؿ یب رؼ پؼؿی ػؿ افػّاد ثبکـٍ‬

‫ثٌؼ یکن – ّالیت پؼؿّ رؼ پؼؿی‬
‫√ هبػٍ ‪ 1043‬اٍالصی‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1043‬م ‪ً ، 1361‬کبس ػعتـی کَ ٌُْف ىُْـ ًکـػٍ اگـ چَ ثَ مي ثلْ‪ ٟ‬ؿمیؼٍ‬
‫ثبىؼ هْ‪ ٣ْ٩‬ثَ اربفٍ پؼؿ یب رؼ پؼؿی اّمت ّ ػؿ ٍْؿتی کَ پؼؿ یب رؼ پؼؿی ة ػّى ‪ٝ‬لت اف ػاػى اربفٍ هْبی‪ َ٪‬کٌؼ اًزبم‬
‫ًکبس ٕی هـاصلی تْمٔ ػاػگبٍ هؼىی عبً ٍْؿت هی گیـػ‪.‬‬
‫√ ػؿ مبل ‪ 1370‬هبػٍ ‪.٧ 1043‬م ثَ ىـس فیـ اٍالس گـػیؼ‪:‬‬
‫ًکبس ػعتـ ثبکـٍ‪ ،‬اگـ چَ ثَ مي ثلْ‪ ٟ‬ؿمیؼٍ ثبىؼ هْ‪ ٣ْ٩‬ثَ اربفٍ پؼؿ یب رؼ پؼؿی اّمت ّ ػؿ ٍْؿت هْبی‪ َ٪‬پؼؿ یب‬
‫‪ٕ .‬ج‪ ٨‬ایي هبػٍ‬ ‫رؼ پؼؿی ثؼّى ‪ٝ‬لت‪ ،‬اربفٍ اّ مب‪ ّ ٔ٩‬اًزبم ًکبس ٕی هـاصلی تْمٔ ػاػگبٍ هؼًی عبً ٍْؿت هی گیـػ‬
‫اگـ ػعتـ ثبکـٍ یک ثبؿ ىُْـ کـػٍ ّ ‪٩‬جل اف ًقػیکی اف اّ رؼا ىؼٍ ثبىؼ‪ ،‬ثـای افػّاد ػّم ًیبف ثَ اؽى ّلی ػاؿػ‪.‬‬
‫√ ػؿ ‪ ،َ٪٥‬ثبکـٍ ثَ ػعتـی گ‪٦‬تَ هی ىْػ کَ ثکبؿت اّ اف ؿاٍ م ّا‪ َٞ٩‬فایل ًگـػیؼٍ ثبىؼ ّ اگـ ثکبؿت ػعتـ اف ٕـی‪١ ٨‬یـ‬
‫هْا‪ َٞ٩‬اف ثیي ثـّػ چٌیي ػعتـی ثبکـٍ یب ػؿ صکن اّمت‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ثکبؿت ثب هْا‪ َٞ٩‬فایل گـػػّالیت پؼؿ ّ رؼ پؼؿی مب‪ ٔ٩‬هی گـػػ‪.‬‬
‫فایل ًيؼٍ ثبىؼ ػعتـ ثبکـٍ ثَ‬ ‫ًک‪ُ :‬ـگبٍ فًی ىُْـ اعتیبؿ کٌؼ ّلی ثَ ‪ٝ‬لت ‪ٝ‬ؼم هْا‪ َٞ٩‬یب صتی ثب هْا‪ َٞ٩‬ثکبؿت اّ‬
‫ىوبؿ هی آیؼ ّلی اگـػعتـی ػؿ احـ هْا‪ َٞ٩‬ىـ‪ٝ‬ی یب ‪١‬یـ ىـ‪ٝ‬ی ثکبؿتو فایل ىْػ چٌیي فًی ثبکـٍ ًینت ّ ثَ اّ حیجَ‬
‫هی گْیٌؼ‪.‬‬
‫‪13‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ثٌؼ ػّم – صؼّػ ّالیت ػؿ افػّاد ػعتـ ثبکـٍ‬

‫◄ عال‪ ٣‬اٍل ثْػى ّالیت‪:‬‬
‫√ اف آًزب کَ ّالیت ثـ افػّاد ػعتـی کَ ثَ مي ةلْ‪ ٟ‬ؿمیؼٍ عال‪ ٣‬اٍل امت صؼّػی ثـای آى ػؿ ً‪ٚ‬ـ گـ‪٥‬تَ ىؼٍ امت‪:‬‬
‫اّالً‪ ٔ٪٥ ،‬پؼؿ ّ رؼ پؼؿی ػاؿای چٌیي اعتیبؿی امت ّ هْا‪٪٥‬ت یکی اف آًِب کب‪٥‬ی امت ّ ػؿ ٍْؿت صزـ آًِب اربفٍ اف‬
‫‪ .‬ػؿ ٍْؿتی ًیق‬ ‫ىغٌ ػیگـی هبًٌؼ ‪٩‬ین الفم ًینت ّ ػؿ ٍْؿت ‪٩ْ٥‬ت پؼؿ یب رؼ پؼؿی کنت اربفٍ اف ػیگـی الفم ًینت‬
‫کَ پؼؿ ّ رؼ پؼؿی ‪١‬بیت ثبىٌؼ ػعتـ ص‪ ٨‬ػاؿػ آفاػاًَ افػّاد کٌؼ‬
‫حبًیبً‪ ،‬اربفٍ پؼؿ ّ رؼ پؼؿی ‪ ٔ٪٥‬ػؿهْؿػ افػّاد ػعتـی الفم امت کَ ثبکـٍ ثبىؼ‪ ،‬ػؿ ٍْؿتی کَ ػعتـ ثؼّى افػّاد یب ػؿ‬
‫احـ افػّاد ثبٕل ثب ‪ٝ‬ول رٌنی ثکبؿت عْػ ؿا اف ػمت ػُؼ کنت اربفٍ الفم ًینت‪.‬‬
‫ثَ هْرت ؿأی ّصؼت ؿّیَ ػیْاى ‪ٝ‬بلی کيْؿ‪ ،‬ػعْل ّافالَ ثکبؿت چَ هيـّ‪ ٛ‬ثبىؼ چَ ًبهيـّ‪ ٛ‬هْرت م‪ّ ْٓ٪‬الیت‬
‫پؼؿ امت ّ هيـّ‪ٝ‬یت ػعْل ‪٩‬جل اف ‪٪ٝ‬ؼ ىـٓ م‪ّ ْٓ٪‬الیت پؼؿ ًینت‪.‬‬
‫حبلخبً‪ ،‬ػؿ ٍْؿت مْء امت‪٦‬بػٍ پؼؿ یب رؼ پؼؿی اف اعتیبؿ عْػ ّ ًؼاػى اربفٍ ثؼّى ‪ٝ‬لت‪ ،‬ػعتـ هی تْاًؼ ثؼّى کنت ارب فٍ‬
‫ّ ثب هْا‪٪٥‬ت ػاػگبٍ افػّاد ًوبیؼ‪.‬‬
‫ًک‪ِ٪٥ :‬بی اهبهیَ ثـ اروب‪ ٛ‬گ‪٦‬تَ اًؼ ‪ :‬اگـ ّلی‪ ،‬ػعتـ ؿا اف افػّاد ثب ک‪ْ٦‬ؿ (ُن ىأى ّ ُوتب) ثب تن ایل ػعتـ ثَ افػّاد هٌ‪ٜ‬‬
‫کٌؼ ّالیت اّ مب‪ ٔ٩‬عْاُؼ ىؼ ّ ػعتـػؿ ًکبس امت‪٪‬الل عْاُؼ ػاىت‪.‬‬
‫√ هبػٍ ‪.٧ 1044‬م ّ تجَـٍ آى‪ٕ :‬ج‪ ٨‬ایي ‪٩‬بًْى ػؿ ٍْؿتی کَ پؼؿ یب رؼ پؼؿی ػؿ هضل صبّـ ًجبىٌؼ ّ امتیؾاى اف آًِب‬
‫ًیق ‪١‬یـ هوکي ثبىؼ ّ ػعتـ ًیق اصتیبد ثَ افػّاد ػاىتَ ثبىؼ ّی هی تْاًؼ ا‪٩‬ؼام ثَ افػّاد ًوبیؼ ‪ٕ .‬ج‪ ٨‬تجَـٍ ایي هبػٍ ‪،‬‬
‫حجت ایي افػّاد ػؿ ػ‪٥‬تـ عبًَ هٌْٓ ثَ اصـاف هْاؿػ ‪ ٧ْ٥‬ػؿ ػاػگبٍ هؼًی ط اً هی ثبىؼ‪ .‬ثَ ً‪ٚ‬ـ هی ؿمؼ ایي هبػٍ هجتٌی ثـ‬
‫‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ الّـؿ ّ ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ ‪ٝ‬نـ ّ صـد امت‪.‬‬
‫√ّوبًت ارـاء ‪ٕ :‬ج‪ًٚ ٨‬ـ هؤل‪ْ٩ ّ ٤‬ا‪ٝ‬ؼ ص‪٩ْ٪‬ی ّ ث‪ْٞ‬ی اف آؿاء ػاػگبُِب ثْیژٍ ؿأی ّصؼت ؿّیَ افػّاد ػعتـی کَ ثَ‬
‫مي ثلْ‪ ٟ‬ؿمیؼٍ ثؼّى اربفٍ پؼؿ یب رؼ پؼؿی ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػعتـ یب پنـی کَ ث‪ٞ‬ؼ اف ثلْ‪٩ ّ ٟ‬جل اف ؿمیؼى ثَ مي ؿىؼ افػّاد کٌٌؼ هی تْاًٌؼ ػؿ اهْؿ ‪١‬یـهبلی هـثْٓ ثَ ًکبس‬
‫ّ ٕال‪ ٧‬ىغَبً ا‪٩‬بهَ ػ‪ْٝ‬ی کٌٌؼ‪.‬‬
‫√ هنألَ‪ :‬چٌبًچَ ػعتـ ثبل‪ َ٢‬ثبکـٍ ثؼّى هْا‪٪٥‬ت پؼؿ یب رؼ پؼؿی افػّاد کٌؼ چٌبًچَ پؼؿ ثـای اثٖبل افػّاد ػاػعْامتی‬
‫ت‪٪‬ؼین کٌؼ ًیبفی ثَ آّؿػى ػلیل ثـ هْدٍ ثْػى هغبل‪٦‬ت عْػ ًؼاؿػ ّ ٕج‪ ٨‬اٍل ّالیتی کَ پؼؿ یب رؼ پؼؿی ثـ ػعتـ ػاؿػ کب‪٥‬ی‬
‫امت ّ‪ ْٛ٩‬افػّاد ثؼّى هْا‪٪٥‬ت عْػ ؿا ػؿ تأییؼ عْامتَ اه حبثت کٌؼ ّ چٌبًچَ ػ‪٥‬تـ حبثت ًوبیؼ کَ ‪ٝ‬لت ّوبًت پؼؿ‬
‫ًبهْرَ ثْػٍ امت ػاػگبٍ صکن ثَ ً‪ْ٦‬ؽ افػّاد هی ػُؼ کَ صکن ػاػگبٍ ػؿ ایي هْؿػ صکن ا‪ٝ‬الهی عْاُؼ ثْػ‪.‬‬

‫هجضج مْم‪ -‬افػّاد ‪١‬یـ ؿىیؼ ّ هزٌْى‬

‫ثٌؼ یکن – افػّاد ‪١‬یـ ؿىیؼ‬
‫‪14‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫◄‪ٝ‬ؼم ً‪ْ٦‬ؽ افػّاد ثؼّى اؽى ّلی‪:‬‬

‫√‪١‬یـ ؿىیؼ یب م‪٦‬یؼ کنی امت کَ تَـ‪ ٣‬اّ ػؿاهْال ّ ص‪ ٧ْ٪‬هبلی عْػ ‪٪ٝ‬الئی ًجبىؼّ ًیبف ثَ اؽى ّلی یب ‪٩‬ین ػاؿػ‪.‬‬

‫√ ػؿ هْؿػ ٍضت افػّاد م‪٦‬یٍ ثؼّى اؽى ّلی یب ‪٩‬ین ‪٩‬بًْى هؼًی مبکت امت ّلی ٕج‪ًٚ ٨‬ـ امتبػاى ص‪ً ّ ٧ْ٪‬یق ‪َ٪٥‬‬
‫اهبهیَ چْى افػّاد ػاؿای پبؿٍ ای آحبؿ هبلی هبًٌؼ هِـ ّ ً‪ َ٪٦‬امت افػّاد م‪٦‬یٍ ثؼّى اؽى ّلی یب ‪٩‬ین ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ عْاُؼ ثْػ‬
‫ّ ‪٩‬بًْى هؼًی ًیق ایي ً‪ٚ‬ـ ؿا پؾیـ‪٥‬تَ امت‪.‬‬
‫ص‪ ٨‬ػعبلت ػؿ‬ ‫ث‪ْٞ‬ی اف ‪ِ٪٥‬بی امالم ی ةّیژٍ صٌ‪٦‬یبى گ‪٦‬تَ اًؼ م‪٦‬یَ هی تْاًؼ هنت‪٪‬الً ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ثجٌؼػ ّ ّلی یب ‪٩‬ین تٌِب‬
‫ت‪ٞ‬ییي هِـ ؿا ػاؿًؼ ّ اگـ ت‪ٞ‬ییي هِـ ثؼّى اؽى آًِب اًزبم گیـػ ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ امت ّ ػؿ ٍْؿتی کَ ّلی یب ‪٩‬ین آى ؿا ؿػ کٌؼ ػؿ‬
‫ٍْؿت ّ‪ً ْٛ٩‬قػیکی فى هنتض‪ ٨‬هِـالوخل عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم‪ -‬افػّاد هزٌْى‬
‫◄ ثٖالى افػّاد عْػ هزٌْى ّ ا‪ٝ‬تجبؿ ‪ٝ‬ول ّلی‪:‬‬
‫افػّاری کَ ثَ ّمیلَ عْػ هزٌْى ػؿ صبل رٌْى ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ ثبٕل امت ‪ّ ،‬لی هوکي امت افػّاد ػؿ ثِجْػ هزٌْى‬
‫تأحیـ ػاىتَ ّ ثـای اّ الفم ثبىؼ ّ لؾا ًوبیٌؼٍ ‪٩‬بًًْی هزٌْى (‪٩‬ین ) هی تْاًؼ ثـای اّ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ثجي ػػ کَ ثـای تض‪ ٨٪‬ایي‬
‫اهـ ػّ ىـٓ الفم امت‪:‬‬
‫‪ - 1‬پقىک افػّاد ؿا الفم ثؼاًؼ ‪ - 2‬ػاػمتبى ثب ایي اهـ هْا‪٪٥‬ت کٌؼ‪.‬‬
‫‪ .‬الجتَ ّالیت ‪ِ٩‬ـی ‪ ٔ٪٥‬ػؿ‬ ‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ّلی ‪ِ٩‬ـی یب ٍّی ثغْاُؼ ػؿ ایي فهیٌَ ا‪٩‬ؼام کٌؼ اربفٍ ػاػمتبى الفم ًینت‬
‫رٌْى هتَل ثَ ٍ‪٢‬ـ ثب‪٩‬ی عْاُؼ هبًؼ‪.‬‬
‫√ افػّاد هزٌْى اػّاؿی ‪ّ :‬لی یب ‪٩‬ین ًوی تْاًؼ ػؿ هْؿػافػّاد هزٌْى اػّاؿی ا‪٩‬ؼام کٌؼ لیکي عْػ هزٌْى ػؿ صبل ا‪٥‬ب‪َ٩‬‬
‫هی تْاًؼ هنت‪٪‬الً افػّاد ًوبیؼ ‪.‬الجتَ ػؿ ٍْؿتی صکن ثَ ٍضت ایي افػّاد هی ىْػ کَ ا‪٥‬ب‪ َ٩‬اّ ػؿ فهبى ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس هنلن‬
‫ثبىؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ چِبؿم‪ -‬اربفٍ ػّلت ثـای افػّاد ثب ثیگبًگبى‬

‫هجضج یکن – افػّاد فى ایـاًی ثب هـػ ثیگبًَ‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1060‬م‪ ،‬افػّاد فى ایـاًی ثب تج‪ َٞ‬عبؿرَ ػؿ هْاؿػی کَ هبً‪٩ ٜ‬بًًْی ًؼاؿػ هْکْل ثَ اربفٍ هغًَْ اف‬
‫ت کيْؿ امت ‪.‬‬ ‫ٕـ‪ ٣‬ػّلت امت ‪ ،‬ایي اربفٍ پـّاًَ فًبىْئی ًبهیؼٍ هی ىْػ کَ ه‪٪‬بم ٍبلش ثـای ٍؼّؿ ایي پـّاًَ ّفاؿ‬
‫√ّوبًت ارـاء ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪٩ 17‬بًْى افػّاد هَْة ‪ُ ، 1316‬ـ عبؿری کَ ثؼّى اربفٍ ػّلت ثب فى ایـاًی افػّاد کٌؼ‬
‫ثَ صجل ت‪ٞ‬قیـی اف یک تب مَ مبل هضکْم هی ىْػ اهب اف لضبٗ هؼًی هی تْاى گ‪٦‬ت افػّاد ثؼّى پـّاًَ ًب‪٥‬ؾ امت ّ ػّلت‬
‫ًوی تْاًؼ آى ؿا اثٖبل کٌؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم – افػّاد کبؿهٌؼاى ّفاؿت اهْؿ عبؿرَ ثب ثیگبًگبى‬

‫‪15‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫◄ هٌ‪ ٜ‬افػّاد ّّوبًت ارـای آى‪:‬‬

‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ّاصؼٍ ‪ ، 1345‬افػّاد کبؿهٌؼاى ّفاؿت اهْؿ عبؿرَ ثب اتجب‪ ٛ‬ثیگبًَ ّ یب کنبًی کَ ‪٩‬جالً ثـ احـ افػّاد ثَ تبث‪ٞ‬یت‬
‫ایـاى ػؿ آهؼٍ اًؼ هوٌْ‪ ٛ‬ىؼٍ امت‪ .‬ایي ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ ػاؿای رٌجَ میبمی ّ اف ً‪ٚ‬ـ هَلضت ػّلت ّّ‪ ٜ‬ىؼٍ امت‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای ایٌگًَْ افػّاد ایي امت کَ کبؿهٌؼاى هتغل‪ٍ ٤‬الصیت اػاهَ عؼهت ػؿ ّفاؿت اهْؿ عبؿرَ ؿا ًغْاٌُؼ‬
‫ػاىت ّلی افػّاد آًِب ػؿمت ًّب‪٥‬ؾ امت‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل مْم‬
‫◄هْاً‪ ٜ‬افػّاد‪:‬‬
‫ًکبس ىـٓ امت ّ ّرْػآًِب هبً‪ٍ ٜ‬ضت افػّاد هی‬ ‫√ ت‪ٞ‬ـی‪ ّ ٤‬ؽکـ هْاً‪ : ٜ‬هْاً‪ً ٜ‬کبس اهْؿی امت کَ ‪ٝ‬ؼم آًِب ػؿ‬
‫ثبىؼ ‪ .‬ایي هْاً‪ٝ ٜ‬جبؿتٌؼ اف ‪ :‬ىُْـ ػاىتي ‪ ،‬ػاىتي چِبؿفى ػائوی ‪ٝ ،‬ؼٍ فى ‪٩ ،‬ـاثت ػؿ صؼّػ ه‪ٞ‬یي ‪ ،‬هٖل‪ َ٪‬ثْػى ثَ مَ‬
‫ٕال‪ٕ ًَ ّ ٧‬ال‪ ،٧‬ک‪٦‬ـ‪ ،‬ل‪ٞ‬بى ّ اصـام‬

‫گ‪٦‬تبؿ یکن‪ -‬ىُْـ ػاىتي‬

‫√ ىُْـ ػاىتي فى یکی اف هْاً‪ً ٜ‬کبس امت ّافػّاد ثب فى ىُْـ ػاؿ ّوبًت ارـای کی‪٦‬ـی ّ هؼًی ػاؿػ‪.‬‬

‫م ثضج یکن – افػّاس ثب فى ىُْـ ػاؿ‬

‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1050‬م‪ُ ،‬ـ کل فى ىُْـ ػاؿ ؿا ثب ‪ٝ‬لن ثَ ّرْػ‪ٝ‬ل‪ َ٪‬فّریت ّ صـهت ًکبس ثـای عْػ ‪٪ٝ‬ؼ کٌؼ ‪٪ٝ‬ؼ‬
‫ثبٕل ّ آى فى هٖل‪٪‬بً ثـ آى ىغٌ صـام اثؼی هی ىْػ‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1051‬م‪ ،‬صکن هؾکْؿ ػؿهبػٍ ‪ ٧ْ٥‬ػؿ هْؿػی ًیق ربؿی امت کَ ‪٪ٝ‬ؼ اف ؿّی رِل ثَ توبم یب یکی اف اهْؿ‬
‫هؾکْؿٍ ‪ ٧ْ٥‬ثْػٍ ّ ًقػیکی ُن ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػؿٍْؿت رِل ّ ‪ٝ‬ؼم ّ‪ً ْٛ٩‬قػکی ‪٪ٝ‬ؼ ثبٕل ّلی صـهت اثؼی صبٍل ًوی ىْػ ی‪ٌٞ‬ی پل افاًضالل ًکبس اّل ‪ ،‬فى هی‬
‫تْاًؼ ثب آى هـػ افػّاد کٌؼ‪.‬‬
‫ىو هبٍ تب ػّ مبل صجل یب‬ ‫√افػّاد ا‬
‫ة فى ىُْـػاؿ رـم امت ّ اگـ هٌزـ ثَ هْا‪ً َٞ٩‬گـػػ ٕـ‪٥‬یي ایي ‪٪ٝ‬ؼ ثبٕل ثَ‬
‫رقای ً‪٪‬ؼی اف مَ تب ػّافػٍ هیلیْى ؿیبل هضکْم عْاٌُؼ ىؼ ّ ‪ٝ‬ب‪٩‬ؼ ػؿ ایي فهیٌَ ثَ ىو هبٍ تب مَ مبل صجل یب اف مَ تب‬
‫ُزؼٍ هیلیْى ؿیبل رقای ً‪٪‬ؼی ّ تب ‪ّ 74‬ـثَ ىال‪ ٧‬هضکْم طّاُؼ ىؼ ّ اگـ مـػ‪٥‬تـ افػّاد ّ ٕال‪ ٧‬یب امٌبػ ؿموی ثبىؼ‬
‫ثـای ُویيَ اف تَؼی ػ‪٥‬تـ هوٌْ‪ ٛ‬عْاُؼ گـػیؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم‪ -‬فًبى ثب فى ىُْـ‬

‫‪16‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫فًب ثب فى ىُْـ ػاؿ هْرت صـهت اثؼی امت ّ ػؿ ٍْؿت اًضالل ًکبس ‪ ،‬فى ًوی تْاًؼ ثبفاًی افػّاد کٌؼ‪ ،‬ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ‬
‫هـػ ػؿصبل فًب ‪ٝ‬بلن ثَ ىٍْ ؿ ػاىتي فى ثبىؼ یب ًَ ّ ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ فى ًیق فًبکبؿ هضنْة ىْػ یب ‪ٝ‬ول اًّبىی اف اىتجبٍ‬
‫یباکـاٍ ثبىؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬اگـ فى فاًیَ ّ هـػ ّإی ثَ ىجَِ ثبىؼ صـهت اثؼی صبٍل ًغْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫ًکتَ‪ :‬اگـ هـػ هکـٍ ثَ فًب ثب فى ىُْـ ػاؿ ىْػ صـهت اثؼی پؼیؼ ًغْاُؼ آهؼ‪.‬‬
‫گ‪٦‬تبؿػّم – ػاىتى چِبؿ فى ػائوی‪ :‬ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬امالهی ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ثَ چِبؿ فى ػائوی هضؼّػ ىؼٍ ّ امتی‪٦‬بء ‪ٝ‬ؼػ اف هْاً‪ٜ‬‬
‫ًکبس هی ثبىؼ ‪ .‬امتی‪٦‬بء ‪ٝ‬ؼػ ػؿ اٍٖالس ‪ِ٪٥‬ی آى امت کَ هـػ چِبؿ فى ػائوی ػاىتَ ثبىؼ ّ ػیگـ ًوی تْاًؼ فى پٌزوی ثَ‬
‫امت ‪ .‬ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ػؿ کيْؿُبی ‪١‬ـثی هوٌْ‪ ّ ٛ‬ثـعال‪ًٚ ٣‬ن‬ ‫‪٪ٝ‬ؼ ػائن ثگیـػ ‪ .‬ایي هٌ‪ ٜ‬ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی ٍـیضبً ؽکـ ًيؼٍ‬
‫‪ٝ‬وْهی ّ اعال‪ ٧‬صنٌَ امت‪.‬‬

‫هجضج یکن – ثضج اًت‪٪‬بػی اف ت‪ٞ‬ؼػ فّربت‬

‫√ً‪ٚ‬ـُبی هغبل‪ : ٤‬هغبل‪٦‬بى ت‪ٞ‬ؼػ فّربت آى ؿا ثـعال‪ ٣‬ه‪٪‬بم فى ّ ثـاثـی اّ ثب هـػ ّ ًيبًَ ای اف ؿژین هـػ مبالؿی ّ‬
‫فّؿگْئی هـػاى ػؿ اػّاؿ ‪٩‬ؼین ػاًنتَ اًؼ ّ ه‪ٞ‬ت‪٪‬ؼًؼ چٌؼ ُونـی هضیٔ عبًْاػٍ ؿا کَ ثبیؼ کبًْى هِـ ّ ًیکی ثبىؼ ثَ‬
‫هیؼاى رٌگ تجؼیل هی کٌؼ‪.‬‬
‫‪ .‬ػؿ ایي ٍْؿت‬ ‫√ً‪ٚ‬ـُبی هْا‪٪٥‬بى ‪ :‬ایٌبى ه‪ٞ‬ت‪٪‬ؼًؼ ػؿ ث‪ْٞ‬ی ارتوب‪ٝ‬بت ‪ٝ‬ؼۀ فًبى آهبػٍ افػّاد ثیيتـ اف هـػاى امت‬
‫هَلضت ارتوب‪ ٛ‬ا‪٩‬تْب ػاؿػ ت‪ٞ‬ؼػ فّربت پؾیـ‪٥‬تَ ىْػ ‪ .‬ث‪ْٞ‬ی اف م ؿػاى ثَ ‪ٝ‬لت ػاىتي ‪١‬ـیقٍ رٌنی ًی ؿّهٌؼ ًوی تْاًٌؼ ثَ‬
‫یک فى اکت‪٦‬ب کٌٌؼ ‪ .‬هوکي امت فى ًبفا ثبىؼ کَ ػؿ ایي ٍْؿت ًوی تْاى ىُْـ ؿا اف ػاىتي ‪٥‬ـفًؼ هضـّم کـػ ّ ت‪ٞ‬ؼػ‬
‫فّربت هی تْاًؼ ایي ًیبف هـػ ؿا ثـآّؿػٍ مبفػ‪.‬‬

‫هجضج ػّم‪ -‬مبث‪ َ٪‬تبؿیظ‬

‫√ ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ‪٩‬جل اف امالم‪ :‬امالم هجتکـ ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ًجْػٍ امت ّ تبؿیظ ًيبى هی ػُؼ کَ چٌؼ فًی ‪٩‬جل اف امالم ػؿ هیبى‬
‫ثنیبؿی اف هلل ّرْػ ػاىتَ امت‪.‬‬
‫√کـینتیي مي ػؿ کتبة ایـاى ػؿ فهبى مبمبًیبى هی گْیؼ ‪ :‬اٍل ت‪ٞ‬ؼػ فّربت امبك تيکیل عبًْاػٍ ػؿ ایـاى مبمبًی ثَ‬
‫ىوبؿ هی ؿ‪٥‬ت ّ ػؿ‪ٝ‬ول ت‪ٞ‬ؼاػ فًبًی کَ هـػ هی تْاًنت ػاىتَ ثبىؼ ثَ ًنجت تْاًبیی هبلی اّ ثْػٍ امت‪.‬‬
‫√ ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ػؿ امالم ‪ :‬امالم ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ؿا ثَ چِبؿ فى ػائن هضؼّػ کـػ ‪ّ ،‬اًگِی ىـٓ هِوی ثـای چٌؼفًی گؾاىت کَ‬
‫‪ٝ‬جبؿت اف ىـٓ ‪ٝ‬ؼالت ثْػ‪.‬‬
‫‪ ّ :‬اى ع‪٦‬تن اى ال ت‪ٞ‬ؼلْ ‪ْ٥‬اصؼٍ‪ ،‬ی‪ٞ‬ي ی اگـ ثین ػاؿیؼ کَ ‪ٝ‬ؼالت ًکٌیؼ ‪ ٔ٪٥‬یک فى‬ ‫√ ‪٩‬ـآى کـین ػؿ ایي ثبؿٍ هی ‪٥‬ـهبیؼ‬
‫ثگیـیؼ‪.‬‬
‫ًک‪ٝ :‬ؼالتی کَ ىـٓ چٌؼ فًی امت تنبّی ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬فًبى هبًٌؼ ً‪٩ ّ َ٪٦‬نن امت (‪٥‬التویلْکل الویل ‪٥‬تؾؿُّب)‬
‫‪17‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ًک‪ :‬امالم ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ؿا ثـای هْاؿػ امتخٌبئی تزْیق کـػٍ ّ اٍل ػؿ امالم ً‪ٚ‬بم تک ُونـی امت‪.‬‬

‫هجضج مْم – ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬کًٌْی‬

‫◄ ت‪ٞ‬ؼػ فّربت ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی‪:‬‬
‫ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی ایـاى ت‪ٞ‬ؼػ فّربت هٌ‪ً ٜ‬يؼٍ امت ‪ .‬ػالئلی هبًٌؼ ًبفائی فى‪ٝ ،‬ؼم ‪٩‬ؼؿت اّ ثَ ای‪٦‬بی ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬فًبىْئی‪ ،‬اثتالء‬
‫ا هـّف‬ ‫فى ثَ رٌْى یب اهـاُ ٍ‪ٞ‬ت ال‪ٞ‬الد‪ٝ ،‬ؼم توکیي فى اف ىُْـ ّ هغٍَْبً ‪٥‬قًّی ‪ٝ‬ؼٍ فًبى ثـ هـػاى ػؿ فًؼگی‬
‫ُن هی تْاًؼ چٌؼ فًی ؿا ػؿ هْاؿػ امتخٌبئی تْریَ کٌؼ‪.‬‬
‫◄ ‪٩‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ ( ‪:) 1346‬‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ 14‬ایي ‪٩‬بًْى‪ُ ،‬ـگبٍ هـػ ثغْاُؼ ثب ػاىتي فى ‪ُ ،‬ونـ ػیگـی اعتیبؿ کٌؼ ثبیؼ اف ػاػگبٍ تضَیل اربفٍ کٌؼ ّ‬
‫ػاػگبٍ پل اف اًزبم ا‪٩‬ؼاهبت ّـّؿی ایي اربفٍ ؿا عْاُؼ ػاػ ‪ٓ .‬ث‪ ٨‬ثٌؼ آعـ هبػٍ ‪ 14‬اگـ هـػ فى ػاؿ ثؼّى کنت اربفٍ اف‬
‫صجل رٌضَ ای اف ‪ 6‬هبٍ تب ‪ 2‬مبل هضکْم هی ىؼ ‪ّ .‬لی ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ص‪٩ْ٪‬ؼاًبى ّ‬ ‫ػاػگبٍ ا‪٩‬ؼام ثَ افػّاد هزؼػ هی ًوْػ ثَ‬
‫ؿّیَ ػاػگبُِب ایي افػّاد ػؿمت ّ ًب‪٥‬ؾ امت‪.‬‬
‫‪ ، 1353‬هـػ ًوی تْاًؼ ثب ػاىتي فى‪ُ ،‬ونـ ػّم اعتیبؿ کٌؼ هگـ‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪٩ 16‬بًْى رؼیؼ صوبیت عبًْاػٍ هَْة‬
‫‪ٝ - 3‬ؼم توکیي فى اف‬ ‫‪ٝ - 2‬ؼم ‪٩‬ؼؿت ُونـا ّل ثَ ای‪٦‬بی ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬فًبىْئی‬ ‫ػؿهْاؿػ فیـ ‪ - 1 :‬ؿّبیت ُونـ اّل‬
‫‪ - 6‬اثتالء فى ثَ ُـ گًَْ ا‪ٝ‬ت یبػ‬ ‫‪ - 5‬هضکْهیت فى‬ ‫‪ - 4‬اثتالء فى ثَ رٌْى یب اهـاُ ٍ‪ٞ‬ت ال‪ٞ‬الد‬ ‫ىُْـ‬
‫‪١ - 9‬بیت ه‪ْ٪٦‬ػ االحـ ىؼى فى‬ ‫‪٪ٝ - 8‬ین ثْػى فى‬ ‫هْـ ‪ - 7‬تـک فًؼگی عبًْاػگی اف ٕـ‪ ٣‬فى‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ 17‬ایي ‪٩‬بًْى‪ُ ،‬ـگبٍ هـػی ثب ػاىتي ُونـ ثؼّى اربفٍ ػاػگبٍ ا‪٩‬ؼام ثَ افػّاد کٌؼ ثَ صجل رٌضَ ای اف ‪ 6‬هبٍ‬
‫‪ .‬ػؿ‬ ‫تب ‪ 1‬مبل هضکْم هی ىْػ ‪ُ .‬ویي هزبفات ه‪٪‬ـؿ امت ة ؿای مـػ‪٥‬تـ ّ فى رؼیؼ کَ ‪ٝ‬بلن ثَ افػّاد مبث‪ ٨‬هـػ ثبىؼ‬
‫ٍْؿت گؾىت ُونـ اّلی ت‪٪ٞ‬ت ّ ارـای هزبفات ‪ ٔ٪٥‬ػؿثبؿٍ هـػ ّ فى رؼیؼ هْ‪ ٣ْ٩‬عْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫√ ه‪ِْ٦‬م ‪ٝ‬ؼالت ػؿ هبػٍ ‪٩ 17‬بًْى رؼیؼصوبیت عبًْاػٍ ‪ :‬ه‪َْ٪‬ػ اف ‪ٝ‬ؼالت ػؿ هبػٍ ‪٩ 14‬بًْى پیيیي صوبیت عبًْاػٍ‬
‫ؿ‪ٝ‬بیت تنبّی ثیي فًبى هت‪ٞ‬ؼػ امت ‪ .‬ایي ىـٓ ػؿ توبم هْاؿػی کَ ػاػگبٍ هی عْامت اربفٍ افػّاد هزؼػ ٍبػؿ کٌؼ الفم‬
‫الـ‪ٝ‬بیَ ثْػ‪ .‬اهبه‪َْ٪‬ػ اف ارـای ‪ٝ‬ؼالت ػؿ هبػٍ ‪٩ 17‬بًْى رؼیؼ صوبیت عبًْاػٍ ؿ‪ٝ‬بیت ص‪ ٧ْ٪‬فى اّل امت‪.‬‬
‫√ ٍؼّؿ گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه ثَ ػؿعْامت فى اّل ‪ :‬ثٌبثـ ایي ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ ػؿ ٍْؿت افػّاد هزؼػ ىُْـ‪ ،‬فى اّل صتی‬
‫اگـ ثَ افػّاد ؿّبیت ػاػٍ ثبىؼ هی تْاًنت ت‪٪‬بّبی گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه ثـای ٕال‪ ٧‬کٌؼ‪ ،‬ػؿ صبلی کَ ػؿ ‪٩‬بًْى‬
‫پیيیي‪ ٔ٪٥ ،‬ػؿ ٍْؿتی کَ ىُْـ ثؼّى ؿّبیت فّرَ ُونـػیگـی اعتیبؿ هی کـػ‪ُ ،‬ونـ اّل ػاؿای ص‪ٕ ٨‬ال‪ ٧‬ثْػ ّلی‬
‫اهـّفٍ ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ هؾکْؿ هٌنْط تل‪٪‬ی هی گـػػ‪.‬‬
‫√ّوبًت ارـاء ‪ٕ :‬ج‪ًٚ ٨‬ـ ىْؿای ًگِجبى هزبفات ه‪٪‬ـؿ ػؿ هبػٍ ‪١ 17‬یـ ىـ‪ٝ‬ی تيغیٌ ػاػٍ هػٍ امت‪ ،‬لؾا اهـّفٍ ػؿ‬
‫‪ٝ‬ول افػّاد هزؼػ ثؼّى اربفٍ ػاػگبٍ ‪٥‬ب‪٩‬ؼ ّوبًت ارـای کی‪٦‬ـی امت هگـ ایٌکَ هتغل‪ ٤‬اف لضبٗ ‪ٝ‬ؼم حجت افػّاد هزـم‬
‫ىٌبعتَ ىْػ‪ ،‬اف لضبٗ هؼًی ُن افػّاد ه‪ٞ‬تجـ ّ ًب‪٥‬ؾ ىٌبعتَ هی ىْػ‪.‬‬
‫ًک ‪ :‬ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ثبئي چْى ؿاثَٖ ًکبس هٌضل ىؼٍ هـػ ثـای افػّاد هزؼػ اصتیبد ثَ اربفٍ ػاػگبٍ ًؼاؿػ ّلی ػؿ‪ٝ‬ؼٍ‬
‫ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی ّعل‪ ّ ٜ‬هجبؿات هـػ ثؼّى اربفٍ ػاػگبٍ ًجبیؼ افػّاد کٌؼ‪.‬‬
‫‪18‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ هنألَ‪ُ :‬ـگبٍ هـػ فى ػاؿی ثؼّى اربفٍ ػاػگبٍ ُونـ ػیگـی اعتیبؿ کٌؼ ایي افػّاد ػؿمت امت ّتٌِب ّوبًت ارـای‬
‫ایي افػّاد ‪ٝ‬ؼم حجت آى ػؿػ‪٥‬بتـ ؿموی افػّاد امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬اگـ هـػ فى ػاؿی ثغْاُؼ ثب فى ػیگـی ثَ ‪٪ٝ‬ؼ هٌ‪ ٜٖ٪‬افػّاد کٌؼ اربفٍ ػاػگبٍ ثـای افػّاد الفم امت‪.‬‬
‫ػتی افػّاد ػّم ثَ ‪ٝ‬لت ٕال‪ ٧‬یب ‪ْ٥‬ت فى هٌضل ىْػ‬ ‫√ هنألَ‪ُ :‬ـگبٍ هـػی ثب اربفٍ ػاػگبٍ فى ػیگـی ثگیـػ ّ ث‪ٞ‬ؼ اف م‬
‫ىُْـ ًوی تْاًؼ ثب ُوبى اربفٍ ًبهَ ُونـ ػیگـی اعتیبؿ کٌؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ مْم‪ٝ -‬ؼٍ فى‬

‫√ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ثْػى فى یکی اف هْاً‪ً ٜ‬کبس ثَ ىوبؿ هی آیؼ‪.‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1150‬م‪ٝ ،‬ؼٍ ‪ٝ‬جبؿتنت اف هؼتی کَ تب اً‪ْ٪‬بی آى فًی کَ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس اّ هٌضل ه ػٍ ًوی تْاًؼ ىُْـ ػیگـ‬
‫اعتیبؿ کٌؼ‪.‬‬
‫√ه‪٪‬ـؿات ‪ٝ‬ؼٍ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى اف ‪ َ٪٥‬اهبهیَ گـ‪٥‬تَ ىؼٍ امت‪.‬‬

‫√ػؿ تْریَ ‪ٝ‬ؼٍ ػالیلی ّرْػ ػاؿػ هبًٌؼ ‪ :‬رلْگیـی اف اعتالٓ ًنل ‪ ،‬اصتـام ثَ ؿاثَٖ ًکبس هٌضل ىؼٍ ‪ّ ،‬رْػ هِلت ثـای‬
‫ت‪٦‬کـ ّثبفگيت ثَ فًؼگی فًبىْئی ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪٧‬‬

‫هجضج یکن – ا‪٩‬نبم ‪ٝ‬ؼٍ‬

‫√‪ٝ‬ؼٍ ػاؿای ا‪٩‬نبم هغتل‪٦‬ی امت ‪ٝ :‬ؼٍ ّ‪٥‬بت ‪ٝ -‬ؼٍ ٕال‪ٝ - ٧‬ؼٍ ‪٥‬نظ ًکبس – ‪ٝ‬ؼٍ ًقػیکی ثَ ىجَِ ّ ‪ٝ‬ؼٍ ثؾل یباً‪ْ٪‬بء‬
‫هؼت ػؿ ًکبس هٌ‪.ٜٖ٪‬‬
‫√ ‪ٝ‬ؼٍ ًقػیکی ثَ ىجَِ ُوبًٌؼ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬امت‪.‬‬

‫ثٌؼ یکن – ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت‬

‫ػیگـ ٍجـ کٌؼ کَ اٍْالً چِبؿ هبٍ ّ ػٍ ؿّف‬ ‫√ ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت ی‪ٌٞ‬ی هؼتی کَ فى ث‪ٞ‬ؼ اف هـگ ىُْـ ثبیؼ ثـای اعتیبؿ ىُْـ‬
‫امت‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1154‬م‪ٝ ،‬ؼٍ ّ‪٥‬بت چَ ػؿ ػائن ّ چَ ػؿ هٌ‪ ٜٖ٪‬چِبؿ هبٍ ّ ػٍ ؿّف امت‪ ،‬هگـ ایٌکَ فى صبهل ثبىؼ کَ ػؿ‬
‫ایي ٍْؿت ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت تب هْ‪ ّّٜ ٜ٩‬صول امت‪ ،‬هيـّٓ ثـ ایٌکَ ‪٥‬بٍلَ ثیي ‪ْ٥‬ت ىُْـ ّ ّّ‪ ٜ‬صول اف چِبؿ هبٍ ّ ػٍ‬
‫ؿّف ثیيتـ ّاال هؼت ‪ٝ‬ؼٍ ُوبى چِبؿ هبٍ ّ ػٍ ؿّف امت‪.‬‬
‫‪ِ٪٥‬ب هی گْیٌؼ ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت اث‪ٞ‬ؼ االرلیي ی‪ٌٞ‬ی ػؿافتـیي ػّ هؼت امت (‪٥‬بٍلَ ثیي ‪ْ٥‬ت ىُْـ ّ ّّ‪ ٜ‬صول)‪.‬‬
‫√ هنألَ ‪ُ :‬ـگبٍ ىُْـ اف هضل مکًْت فى ‪١‬بیت ثْػٍ ّ فى ث‪ٞ‬ؼ اف هؼتی اف ‪ْ٥‬ت اّ آگبٍ ىْػ ثٌبثـ ‪ْ٩‬ل هيِْػ ‪ِ٪٥‬بی‬
‫اهبهیَ ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت اف تبؿیظ آگبُی فى اف ‪ْ٥‬ت آ‪١‬بف هی ىْػ‪.‬‬
‫√ هنألَ‪ :‬اگـ ػؿ ایبم ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ىُْـ ثویـػ‪ ،‬ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬یَ چْى فى ػؿ صکن افػّاد امت‪ ،‬فى ثبیؼ اف فهبى ‪ْ٥‬ت‬
‫‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت ًگِؼاؿػ اهب ػؿ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ثبئي یب ‪٥‬نظ ًکبس تأحیـی ػؿ ّّ‪ ٜ‬فى ًؼاؿػ ّ الفم ًینت ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت ًگَ ػاؿػ‪.‬‬
‫ثيػ ػّم – ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪٧‬‬
‫◄ ا‪٩‬نبم ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪:٧‬‬
‫‪19‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ٝ - 1‬ؼٍ فى آثنتي ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ : 1103‬م‪ٝ ،‬ؼٍ فى آثنتي تب ّّ‪ ٜ‬صول امت‪ ،‬لؾا ُـگبٍ ثب ‪٥‬بٍلَ کوی ث‪ٞ‬ؼ اف ٕال‪٧‬‬
‫فایوبى ؿّی ػُؼ‪ٝ ،‬ؼٍ هٌ‪ْ٪‬ی هی ىْػ ّفى هی تْاًؼ ثبؿ ػیگـ افػّاد کٌؼ‪.‬‬
‫‪ٝ - 2‬ؼٍ فى ‪١‬یـ آثنتي‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1151‬م‪ٝ ،‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬فى ‪١‬یـ آثنتي مَ ِٕـامت‪.‬‬
‫√ ِٕـ ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی ‪ٝ‬جبؿتنت اف پبکی فى اف ‪ٝ‬بػت فًبًگی ّ ًیق هؼتی کَ ثیي ػّ ‪ٝ‬بػت فًبًگی ‪٩‬ـاؿ هی گیـػ‪.‬‬
‫‪ٝ‬بػت فًبًگی‬ ‫ًک‪ :‬اگـ فى ثب ا‪٩‬تْبی مي‪،‬ی‪ٌٞ‬ی ثب ایٌکَ ثَ مي یبئنگی ًـمیؼٍ ّ ػؿ مي فًبًی امت کَ ‪ٝ‬بػت هی ىًْؼ‪،‬‬
‫ًجیٌؼ‪ ،‬هؼت ‪ٝ‬ؼٍ ػ‪٩‬ی‪٪‬بً ‪ 3‬هبٍ عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫‪ - 3‬فًبًی کَ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ً ٧‬ؼاؿًؼ ‪ :‬فًی کَ ثیي اّ ّ ىُْـ عْػ ًقػیکی ّا‪ً ٜ٩‬يؼٍ ّ ُوچٌیي فى یبئنَ ًَ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ػاؿػ ّ‬
‫ًَ ‪ٝ‬ؼٍ ‪٥‬نظ ًکبس‪ّ،‬لی ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت ػؿ ُـ هْؿػ ثبیؼ ؿ‪ٝ‬بیت ىْػ‪.‬‬
‫ؿ ىؼى ًؼاؿػ ‪ .‬ایي مي ثَ ا‪ٝ‬ت‪٪‬بػ‬ ‫√ ه‪َْ٪‬ػ اف فى یبئنَ فًی امت کَ ثَ مي یأك ؿمیؼٍ‪ ،‬ی‪ٌٞ‬ی مٌی کَ ػیگـ اهیؼ ثبؿػا‬
‫‪ 50‬مبل ّ ػؿ فى ‪٩‬ـیيیَ ‪ 60‬مبل امت ّلی ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى مي یبئنگی‬ ‫ث‪ْٞ‬ی ‪ِ٪٥‬ب ‪ 60‬مبل ّ ثَ ‪ْ٩‬ل گـُّی ػیگـ‬
‫‪ٝ‬والً هيغٌ ًینت ّ ثَ ً‪ٚ‬ـ کبؿىٌبك ّاگؾاؿ هی ىْػ‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم‪ٝ -‬ؼٍ ثؾل یب اً‪ْ٪‬بء هؼت ػؿ افػّاد هْ‪٩‬ت‬
‫ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ثؾل یب اً‪ْ٪‬بء هؼت کَ م ؿثْٓ ثَ ًکبس هْ‪٩‬ت امت اگـ فى صب م ل ثبىؼ هبًٌؼ هْؿػ ٕال‪ٝ ٧‬ؼٍ اّ ثب ّّ‪ ٜ‬صول‬
‫هٌ‪ْ٪‬ی هی ىْػ‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1152‬م‪ٝ ،‬ؼٍ ‪٥‬نظ ًکبس ّ ثؾل هؼت ّ اً‪ْ٪‬بء آى ػؿ هْؿػ ًکبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ػؿ ‪١‬یـ صبهل ػّ ِٕـ امت هگـ‬
‫ایٌکَ فى ثب ا‪٩‬تْبی مي ‪ٝ‬بػت فًبًگی ًجیٌؼ کَ ػؿ ایي ٍْؿت ‪ 45‬ؿّف امت‪.‬‬

‫هجشث ػّم – افػّاد یب فًب ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ امت‬

‫یک – افػّاد ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ امت‬
‫ثٌؼ م‬
‫√ ثٖالى ّ صـهت اثؼی ‪ً :‬کبس ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ػیگـی امت ػؿ صکن ًکبس ثب فى ىُْـ ػاؿ امت‪ ،‬لؾا ًکبس هقثْؿ ثبٕل‬
‫ّ اصیبًبً هْرت صـهت اثؼی امت‪.‬‬
‫یکی اف ایي ػّ ّ ‪ٝ‬ؼم ّ‪ً ْٛ٩‬قػیکی ‪٪ٝ‬ؼ ثبٕل امت ّلی صـهت اثؼی‬ ‫ًک ‪ :‬ػؿ ٍْؿت رِل ثَ ‪ٝ‬ؼٍ ّ صـهت ًکبس یب‬
‫صبٍل ًوی ىْػ ّلی اگـ یکی اف فى ّ هـػ ‪ٝ‬بلن ّػیگـی ربُل ثبىؼ ثبف ُن صـهت اثؼی صبٍل عْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫ثب‬ ‫هنألَ‪ :‬اگـ هـػی ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ امت ثب رِل ثَ ثْػى فى ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ّ صـهت ًکبس افػّاد کٌؼ ّ ث‪ٞ‬ؼ اف اً‪ْ٪‬بء ‪ٝ‬ؼٍ‬
‫اّ ًقػیکی ًوبیؼ ثٌبثـ ‪ْ٩‬ل ث‪ْٞ‬ی اف ‪ِ٪٥‬ب صـهت اثؼی صبٍل ًغْاُؼ ىؼ‪ .‬ثٌبثـایي ػّ چیق هْرت صـهت اثؼی امت‪:‬‬
‫ًغنت‪٪ٝ :‬ؼ ثب ‪ٝ‬لن ثَ ‪ٝ‬ؼٍ ّ صـهت ًکبس‬
‫ػّم‪ :‬ػعْل ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ّ ُـگبٍ ُیچ یک اف ایي ػّ ّرْػ ًؼاىتَ ثبىؼ‪ ،‬صـهت اثؼی پؼیؼ ًغْاُؼ آهؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – فًب ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ؿر‪ٞ‬یَ امت‬
‫√صـهت اثؼی ‪ :‬فًب ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ؿر‪ٞ‬یَ امت هْرت صـهت اثؼی امت چَ فًب ثب چٌیي فًی ػؿ صکن فًب ثب فى‬
‫ىُْـػاؿ امت ‪ .‬لیکي فًب ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت یب ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ثبیي یب ‪ٝ‬ؼٍ ػیگـی ثزق ؿر‪ٞ‬یَ ثبىؼ هْرت صـهت اثؼی‬
‫ًغْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫‪20‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ چِبؿم – ‪٩‬ـاثت ػؿ صؼّػ ه‪ٞ‬یي‬

‫√‪٩‬ـاثت ا‪ٝ‬ن اف ًنجی‪ ،‬مججی ّ ؿّب‪ٝ‬ی ػؿ پبؿٍ ای اف ػؿربت هبً‪ً ٜ‬کبس امت‪.‬‬

‫√ عْیيبًی کَ ًکبس ثب آًِب ثَ ‪ٝ‬لت ‪٩‬ـاثت هوٌْ‪ ٛ‬امت هضبؿم ًبهیؼٍ هی ىًْؼ‪.‬‬

‫√ ػالیل هٌ‪ ٜ‬افػّاد ثب عْیيبى ًقػیک ‪ :‬اّالً‪ -‬افػّاد ثب عْیيبى ًقػیک اف ً‪ٚ‬ـ ‪٥‬یقیْلژیکی فیبًجغو امت ‪ .‬ایي ػلیل تًِب‬
‫ػؿ هْؿػ عْیيبى ًنجی ّ ؿّب‪ٝ‬ی هی تْاًؼ ٍبػ‪ ٧‬ثبىؼ ‪ .‬حبًیبً ‪ -‬اف ً‪ٚ‬ـ اعال‪٩‬ی افػّاد ثب عْیيبى ًقػیک هٌ‪ْ٦‬ؿ ّ هضکْم‬
‫امت‪ .‬حبلخبً‪ -‬ثَ ا‪ٝ‬ت‪٪‬بػ عیـعْاُبى ثيـ ٍالس هـػم ػؿ ایي امت کَ ثب عبًْاػٍ ُبی هغتل‪ ٤‬پیًْؼ ثـ‪٩‬ـاؿ کٌٌؼ تب ثیي آًِب‬
‫هضجت ّ ػّمتی ثـ‪٩‬ـاؿ ىْػ‪.‬‬

‫هجضج یکم – هضبؿم ًنجی‬

‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1045‬م‪ً ،‬کبس ثب ا‪٩‬بؿة ًنجی فیـ هوٌْ‪ ٛ‬امت‪ ،‬اگـ چَ ‪٩‬ـاثت صبٍل اف ىجَِ یب فًب ثبىؼ‪:‬‬
‫‪ً - 1‬کبس ثب پؼؿ ّ ارؼاػ ّ ثب هبػؿ ّ رؼات ٍ ؿ ‪٩‬ؼؿ کَ ثبال ؿّػ‬
‫‪ً - 2‬کاس ثب اّالػ ُـ ‪٩‬ؼؿ کَ پبییي ؿّػ‬
‫‪ً - 3‬کبس ثب ثـاػؿ ّ عْاُـ ّ اّالػ آًِب ُـ ‪٩‬ؼؿ پبییي ثـّػ‬
‫‪ً - 4‬کبس ثب ‪ٝ‬وبت ّ عبالت عْػ ّ‪ٝ‬وبت ّ عبالت پؼؿ ّ هبػؿ ّ ارؼاػ ّ رؼات‬

‫هجضج ػّم – هضبؿم مججی‬

‫√ ثـاثـ ‪٩‬بًْى هؼًی ًکبس ثیي عْیيبى مججی ؽیل هوٌْ‪ ٛ‬امت‪:‬‬
‫‪ - 1‬ثیي هـػ ّ هبػؿ ّ رـاصت فى صتی ث‪ٞ‬ؼ اف اًضالل افػّاد‬
‫‪ - 2‬ثیي هـػ ّ فًی کَ مبث‪٪‬بً فى پؼؿ ّ یب فى یکی اف ارؼاػ یب فى پنـ یب فى یکی اف اص‪٦‬بػ (‪٥‬ـفًؼ فاػگبى) اّ ثْػٍ امت‬
‫‪ - 3‬ثیي هـػ ّ اًبث اف اّالػ فى‪ ،‬اف ُـ ػؿرَ کَ ثبىٌؼ‪ ،‬هيـّٓ ثـ ایٌکَ ثیي هـػ ّ فى ًقػیکی ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ‬
‫‪ - 4‬ثیي هـػ ّ عْاُـ فى هگـ ث‪ٞ‬ؼ افا ًضالل افػّاد ثب آى فى‬
‫‪ - 5‬ثیي هـػ ّ ػعتـ ثـاػؿ فى یب ػعتـ عْاُـ فى‪ ،‬هگـ ثب اربفٍ فى‪.‬‬
‫√ اگـ هـػی ثب عْاُـ فاػٍ یب ثـاػؿ فاػٍ فى عْػ ثؼّى اربفٍ افػّاد کٌؼ‪ ،‬ایي افػّاد ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ امت‪.‬‬

‫√ افػّاد ثب ًْۀ عْاُـ یب ثـاػؿ فى ًیق چٌبًچَ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ گ‪٦‬تَ اًؼ هبًٌؼ افػّاد ثب ػعتـ عْاُـ یب ثـاػؿ فى امت‪.‬‬

‫◄احـ ًقػیکی ثَ ىجَِ ّ فًب‪:‬‬

‫اگـ هـػی ثب فًی ثَ ىجَِ (اىتجبٍ) یب فًب ًقػیکی کٌؼ ًوی تْاًؼ ثبعْیيبى ًنجی اّ هخالً ثب ػعتـ یب هبػؿ یب هبػؿثقؿگ اّ‬
‫افػّاد کٌؼ ّلی اگـ ‪٩‬جالً ثب فًی ٍضیضبً افػّاد کـػٍ ثبىؼ‪ً ،‬قػیکی ثَ ىجَِ یب فًب ثب هضبؿم مججی عْػ (عْیيبى ًنجی فى‬
‫ػؿ صؼّػ ثبال) م اًٌؼ هبػؿ فى هْرت ثٖالى افػّاد ًغْاُؼ ثْػ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ پٌزن‪ -‬هٖل‪ َ٪‬ثْػى ثَ مَ ٕال‪ٕ ًَ ّ ٧‬ال‪٧‬‬

‫هجضج یکن – مَ ٕال‪ ٧‬هتْالی‬
‫√ هٖل‪ َ٪‬ثْػى ثَ مَ ٕال‪ٕ ًَ ّ ٧‬ال‪ ٧‬اف هْاً‪ً ٜ‬کبس ثَ ىوبؿ هی آیؼ‪.‬‬
‫‪21‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1057‬م‪ ،‬فًی کَ مَ هـتجَ هتْالی فّرَ یک ً‪٦‬ـ ثْػٍ ّ هٖل‪ َ٪‬ىؼٍ ثـ آى هـػ صـام هی ىْػ هگـ ایٌکَ‬
‫ثَ ‪٪ٝ‬ؼ ػائن ثَ فّریت هـػ ػیگـی ػؿ آهؼٍ ّ پل اف ّ‪ً ْٛ٩‬قػیکی ثب اّ ثَ ّامَٖ ٕال‪ ٧‬یب ‪٥‬نظ یب ‪ْ٥‬ت ‪٥‬ـا‪ ٧‬صبٍل ىؼٍ‬
‫ثبىؼ‪ .‬تزؼیؼ افػّاد هـػ ثب چٌیي فًی ػؿ ٍْؿتی هزبف امت کَ‪:‬‬
‫اّالً‪ -‬فى ثب هـػ ػیگـی افػّاد کٌؼ (هضلل)‬
‫حبًیبً‪ً -‬کبس ػائن ثبىؼ ًَ هْ‪٩‬ت‬
‫حبلخبً‪ -‬ثیي فى ّ ایي هـػ ًقػیکی ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ‬
‫ؿاث‪ٞ‬بً‪ً -‬کبس ثَ ‪ٝ‬لتی هبًٌؼ ‪ْ٥‬ت ىُْـ یب ٕال‪ ٧‬هٌضل ىؼٍ ثبىؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم – ًَ ٕال‪٧‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هب ػٍ ‪.٧ 1058‬م‪ ،‬فى ُـ ىغَی کَ ثَ ًَ ٕال‪ ٧‬کَ ىو تبی آى ‪ٝ‬ؼی امت هٖل‪ َ٪‬ىؼٍ ة اىؼ‪ ،‬ثـ آى ىغٌ صـام‬
‫هؤثؼ هی ىْػ‪.‬‬
‫√ ٕال‪ٝ ٧‬ؼی ًْ‪ٝ‬ی اف ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی امت ّ‪ٝ‬جبؿتنت اف ٕال‪٩‬ی کَ پل اف آى هـػ ػؿ ایبم ‪ٝ‬ؼٍ ؿرْ‪ ٛ‬کٌؼ ّ ثب فى ًقػیکی‬
‫ًوبیؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ ىين‪ -‬ک‪٦‬ـ‬

‫هجضج یکن – افػّاد فى هنلوبى ثب هـػ ًبهنلوبى‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1059‬م ًکبس فى هنلوبى ثب هـػ ‪١‬یـ هنلوبى ربیق ًینت‪.‬‬

‫√ ُـگبٍ فى ّ ىُْـ ُـػّ کب‪٣‬ؿ ثبىٌؼ ّ فى امالم اعتیبؿکٌؼ ًکبس هٌضل عْاُؼ ىؼ ‪ .‬ػؿ ایي هْؿػ ‪ِ٪٥‬بی امالم گ‪٦‬تَ اًؼ ‪:‬‬
‫اگـ امالم فى ‪٩‬جل اف ًقػیکی ثبىؼ ػؿ ُوبى صبل ًکبس هٌ‪٦‬نظ هی ىْػ ّ فى ؿا هِـی ًینت ّلی اگـ امالم فى ث‪ٞ‬ؼ اف‬
‫ًقػیکی ثبىؼ‪ ،‬اً‪٦‬نبط ‪٪ٝ‬ؼ هٌْٓ ثَ اً‪ْ٪‬بء ‪ٝ‬ؼٍ امت ّ فى هنتض‪ ٨‬هِـ امت‪.‬‬

‫م ثضج ػّم – افػّاد هـػ هنلوبى ثب فى ًبهنلوبى‬

‫√ػؿ ‪ َ٪٥‬امالهی افػّاد هـػ هنلوبى ثب فى کتبثیَ (هنیضی‪ ،‬یِْػی‪ ،‬فؿػىتی ) هزبف امت اهب افػّاد ثب فى ‪١‬یـ کتبثیَ ؿا‬
‫هٌ‪ ٜ‬کـػٍ امت‪.‬‬
‫√ ػؿ ‪ َ٪٥‬اهبهیَ ‪ْ٩‬ل اى‪ٞ‬ـ ایي امت کَ ‪ً ٔ٪٥‬کبس هٌ‪ ٜٖ٪‬ثب فى کتبثیَ ربیق ّ ًکبس ػائن ثبٕل اك ت ّ ایي ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ ػؿ ص‪٧ْ٪‬‬
‫‪ٞ٥‬لی ایـاى هْؿػ ‪٩‬جْل هی ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ُـگبٍ فى ّ ىُْـ کب‪٥‬ـ ثبىٌؼ ّ هـػ امالم آّؿػ ّ فى کتبثیَ ثب‪٩‬ی ثوبًؼًکبس ثَ ا‪ٝ‬تجبؿ عْػ ثب‪٩‬ی عْاُؼ هبًؼ گـ چَ‬
‫‪٩‬جل اف ًقػیکی‬ ‫ًکبس ػائن ثبىؼ ‪ .‬اهب اگـ فى ّ ىُْـ هنلوبى ثبىٌؼ ّ فى هـتػ ىْػ ًکبس هٌضل عْاُؼ ىؼ ّ چٌبًچَ اؿتؼاػ‬
‫ثب فى صبٍل ىْػ ًکبس هٌضل عْاُؼ ىؼ ّلی اگـ اؿتؼاػ ث‪ٞ‬ؼ اف ًقػیکی ؿّی ػُؼ‪ ،‬اً‪٦‬نبط ًکبس هتْ‪ ٤٩‬ثـ اً‪ْ٪‬بء ‪ٝ‬ؼٍ‬
‫امت ّ اگـ فى ػؿ هؼت ‪ٝ‬ؼٍ ثَ امالم ثبفگيت‪ً ،‬کبس اػاهَ هی یبثؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ ُ‪٦‬تن‪ -‬ل‪ٞ‬بى‬

‫‪22‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ل‪ٞ‬بى یکی اف هْاً‪ً ٜ‬کبس امت‪ .‬ل‪ٞ‬بى ػؿ اٍالس ص‪٩ْ٪‬ی آى امت کٍ فى ّ ىُْـ ثب مْگٌؼُبی ّیژٍ ای یکؼیگـ ؿا تغٖئَ‬
‫کٌٌؼ‪.‬‬
‫‪ٕ .‬ت‪ ٧‬هبػٍ‬ ‫√ تض‪ ٨٪‬ل‪ٞ‬بى فهبًی امت کَ ىُْـ ثَ فى ًنجت فًب ػُؼ یب ‪٥‬ـفًؼی ؿا کَ فى ثَ ػًیب آّؿػٍ اف عْػ ً‪٦‬ی کٌؼ‬
‫‪.٧ 1052‬م‪ ،‬ت‪٦‬ـی‪٪‬ی کَ ثب ل‪ٛ‬اى صبٍل هی ىْػ هْرت صـهت اثؼی امت‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ ُيتن‪ -‬اصـام‬

‫اصـام صبلتی امت کَ هـثْٓ ثَ فائـاى عبًَ عؼا هی ثبىؼ‪ .‬اگـ کنی ػؿ صبل اصـام افػّاد کٌؼ ‪٪ٝ‬ؼ ثبٕل امت ّ اگـ ‪ٝ‬لن ثَ‬
‫صـهت ًکبس ػاىتَ ثبىؼ ث‪ٞ‬ؼُب ُن ًوی تْاًؼ ثب ٕـ‪ ٣‬ػیگـ افػّاد کٌؼ(صـام هؤثؼ)‬

‫‪َ٥‬ل چِبؿم‪-‬آحبؿ افػّاد‬

‫√آًچَ ػؿ عْىجغتی عبًْاػٍ ثیيتـ اف ‪٩‬بًْى هؤحـ هی ثبىؼاعال‪ ٧‬امت‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ یکن – ؿّاثٔ ىغَی فى ّ ىُْـ‬

‫هجضج یکن – تکبلی‪ ٤‬هيتـک فّریي‬
‫‪ .‬فًؼگی هيتـک ؿا هی‬ ‫ال‪ ) ٤‬صني ه‪ٞ‬بىـت ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1103‬م‪ ،‬فى ّ ىُْـ هکل‪ ٤‬ثَ صني ه‪ٞ‬بىـت ثب یکؼیگـًؼ‬
‫تْاى اف لْافم صني ه‪ٞ‬بىـت ػاًنت‪.‬‬
‫ایي تکلی‪ ٤‬ؿا اًزبم ًؼُؼ ًبه فٍ هضنْة ّص‪٨‬‬ ‫√ اف ػیگـ لْافم صني ه‪ٞ‬بىـت ػاىتي ؿاثَٖ رٌنی هی ثبىؼ کَ اگـ فى‬
‫ً‪ َ٪٦‬اّ مب‪ ٔ٩‬عْاُؼ ىؼ ّ اگـ هـػ مْء ه‪ٞ‬بىـت ػاىتَ ثبىؼ فى ص‪ٕ ٨‬ال‪ ٧‬عْاُؼ ػاىت‬
‫ة)ه‪ٞ‬بُػت‪ :‬هٌ‪ْٚ‬ؿ اف ه‪ٞ‬بُ ػت ُوکبؿی ػؿ فًؼگی ّ اىتـاک هنب‪ٝ‬ی فى ّ ىُْـ ػؿ تأهیي م‪ٞ‬بػت ّ ؿ‪٥‬بٍ عبًْاػٍ‬
‫امت‪ .‬اگـ فى ‪ٝ‬ؼم ه‪ٞ‬بّـت ًوبیؼ هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬ىعْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫د) ّ‪٥‬بػاؿی‪ :‬فى ّ ىُْـ ثبیؼ ًنجت ثَ یکؼیگـ ّ‪٥‬بػاؿثبىٌؼ ّ اف ثـ‪٩‬ـاؿی ؿاثَٖ ًبهيـّ‪ ٛ‬ثب ػیگـاى ثپـُیقًؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم – ؿیبمت ىُْـ ثـ عبًْاػٍ‬

‫√آحبؿ ؿیبمت ىُْـ ثـ عبًْاػٍ ‪ :‬ؿیبمت ىُْـ ثـ عبًْاػٍ ػاؿای آحبؿی امت ‪ :‬فى هی تْاًؼ ًبم عبًْاػگی ىُْـ ؿا ثب‬
‫هْا‪٩٣‬ت اّ ثکبؿ ثـػ‪،‬ا‪٩‬بهتگبٍ ف ى اٍْالً ُوبى ا‪٩‬بهتگبٍ ىُْـ امت ‪ّ ،‬الیت ‪ِ٩‬ـی ًنجت ثَ إ‪٦‬بل‪ ،‬اعتیبؿ ت‪ٞ‬ییي هنکي‪،‬‬
‫هوبً‪ٞ‬ت اف اىت‪٢‬بل فى ثَ ه‪١‬لی کَ هٌب‪٥‬ی هَبلش عبًْاػگی امت‬
‫ًک‪ :‬تضویل تبث‪ٞ‬یت ىُْـ ثـ فى اف آحبؿ ؿیبمت ىُْـ ثـ عبًْاػٍ ًینت‪.‬‬
‫ثٌؼ یکن – ت‪ٞ‬ییي هنکي‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1114‬م‪ ،‬فى ثبیؼ ػؿ هٌقلی کَ هـػ ت‪ٞ‬ییي هی کٌؼ مکٌی ًوبیؼ هگـ ایٌکَ اعتیبؿ ت‪ٞ‬ییي هٌقل ثَ فى ػاػٍ‬
‫ىؼٍ ثبىؼ کَ ایي اعتیبؿ هوکي امت ث‪ٞ‬ؼ اف ‪٪ٝ‬ؼ ّ ثَ هْرت ‪٩‬ـاؿػاػ هنت‪٪‬لی ثَ فى ػاػٍ ىْػ‪.‬‬
‫عْ‪ّ ٣‬ـؿ ثؼًی یب ىـا‪٥‬تی یب هبلی هٌقل ػیگـی ‪١‬یـ اف‬ ‫√ هبػٍ ‪.٧ 1115‬م‪ ،‬ثَ فى ص‪ ٨‬ػاػٍ امت کَ ػؿ ٍْؿت ّرْػ‬
‫هٌقل ىُْـ ثـای عْػ اعتیبؿ کٌؼ‪.‬‬
‫‪23‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ثٌؼ ػّم – ى‪٢‬ل فى‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1117‬م‪ ،‬ىُْـ هی تْاًؼ فى عْػ ؿا اف صـ‪ َ٥‬یب ٌٍ‪ٞ‬تی کَ هٌب‪٥‬ی هَبلش عبًْاػگی یب صیخیبت عْػ یب فى‬
‫ثبىؼ هٌ‪ ٜ‬کٌؼ (ّبثَٖ تيغیٌ ػؿ ایي هْاؿػ ‪ٝ‬ـ‪ ٣‬امت )‪٩ .‬بًْى رؼیؼ صوبیت عبًْاػٍ ایي ص‪ ٨‬ؿا ثـای فى ًیق ‪٩‬بئل ىؼٍ‬
‫امت‪.‬‬
‫√ ه‪َْ٪‬ػ اف ى‪٢‬لی کَ هی تْاى ثـاثـ ‪٩‬بّى فى یب ىُْـ ؿا اف آى هٌ‪ٞ‬کـػ ى‪٢‬لی امت کَ ؽاتبً هيـّ‪ ٛ‬ثبىؼ‪.‬‬

‫ثٌؼ مْم – توکیي فى‬

‫توکیي عبً ّ ‪ٝ‬بم ‪ :‬توکیي عبً اى امت کَ ًقػیک رٌنی ثب هُّـ ؿا ثَ ْٕؿ ه‪ٞ‬بؿ‪ ٣‬ثپؾیـػ ّ رق ػؿ هْاؿػی کَ هبً‪ٜ‬‬
‫م ّرِی ػاىتَ ثبىؼ اف ایي ؿاثَٖ مـثبف ًقًؼ ‪ .‬توکیي ثَ ه‪ٌٞ‬بی ‪ٝ‬بم آى امت کَ فى ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬عْػ ؿا ًنجت ثَ ىُْـ اًزبم‬
‫ػُؼ ‪.‬‬
‫√‪ٝ‬ؼم توکیي ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی ًيْف ّ فًی کَ اف ىُْـ إب‪ٝ‬ت ًوی کٌؼ ًبىقٍ ًبهیؼٍ هی ىْػ‪.‬‬

‫√ُـگبٍ ًب‪٥‬ـهبًی ّ ّ‪ٙ‬ی‪ً َ٦‬يٌبمی اف ُـ ػّ ٕـ‪ ٣‬ثبىؼ آى ؿا ى‪٪‬ب‪ً ٧‬بهٌؼ‪.‬‬

‫‪ً .‬يْف ىُْـ ًیق مْء ه‪ٞ‬بىـت‬ ‫ّوبًت ارـای توکیي ‪ُ :‬ـگبٍ فى ‪ٝ‬ؼم توکیي ًوبیؼ ًوی تْاًؼ اف ىُْـ هٖبلجَ ً‪ َ٪٦‬کٌؼ‬
‫ثَ صنبة هی آیؼ ّ اگـ اف هَبػی‪ٝ ٨‬نـ ّ صـد ثبىؼ فى هی تْاًؼ اف ػاػگبٍ ت‪٪‬بّبی ٕال‪ ٧‬کٌؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ ػّم – ؿّاثٔ هبلی فى ّ ىُْـ‬

‫هجضج یکن – امت‪٪‬الل هبلی فى ىُْـ ػاؿ‬
‫√ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى اهْال ُـ یک اف فّریي هنت‪٪‬ل ّ رؼا اف اهْال ػیگـی امت ‪.‬‬

‫‪ .‬فى هی تْاًؼ ثـای‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1118‬م فى هنت‪٪‬الً هی تْاًؼ ػؿ ػاؿایی عْػ ُـ تَـ‪٥‬ی ؿا کَ هی عْاُؼ ثکٌؼ‬
‫کبؿُبیی کَ ػؿ هٌقل ىُْـ ثَ اهـاّ اًزبم هی ػُؼ ّ اف ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬فًبىْئی ًینت اف اّ هٖبلجَ ص‪ ٨‬القصوَ ًوبیؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم – ً‪ َ٪٦‬فى‬

‫ثٌؼ یکن – ه‪ِْ٦‬م ّهبُیت ص‪ ٨‬فى ثـ ً‪َ٪٦‬‬
‫√ ً‪ٝ َ٪٦‬جبؿتنت اف ًیبفُبی هت‪ٞ‬بؿ‪ ٣‬فى ثب تْرَ ثَ ّّ‪ٞ‬یت فى هبًٌؼ هنکي ّ لجبك ّ ‪١‬ؾا ّ ‪...‬‬

‫√ ػؿ ً‪ َ٪٦‬فى ‪ّّٞ،‬یت ّ اصتیبربت فى ثَ ْٕؿ هت‪ٞ‬بؿ‪ ٣‬هالک ‪ٝ‬ول امت ًَ ّّ‪ٞ‬یت هـػ‪.‬‬
‫هبُیت س‪ ٧‬فى ثـ ً‪ :َ٪٦‬ثـای تيغیٌ ٕجی‪ٞ‬ت ص‪ ٨‬فى ثـ ً‪ َ٪٦‬ثبیؼ ثَ اؿاػٍ ىُْـ ّ ‪ٝ‬ـ‪ٝ ّ ٣‬بػت کَ ه‪٦‬نـ اؿاػٍ ىُْـ‬
‫امت ؿرْ‪ ٛ‬کـػ‪.‬‬
‫√ ػؿ هْؿػ اهْال هَـ‪ ٣‬ىؼًی هبًٌؼ عْؿاکیِب ّ ‪ٖٝ‬ـ ّ ‪ ...‬هی تْاى فى ؿا هبلک آًِب تل‪٪‬ی کـػ اهب ػؿ هْؿػ اهْالی کَ ثب‬
‫اف آًِب ؿا ػاؿػ ّ ثَ هبلکیت فى ػؿ ًوی‬ ‫اًت‪٦‬ب‪ ٛ‬اف آًِب ‪ٝ‬یي ًبثْػ ًوی ىْػ هب ًٌؼ هنکي ّ احبث عبًَ فى تٌِب ص‪ ٨‬اًت‪٦‬ب‪ٛ‬‬
‫آیؼ‪.‬‬
‫√ تٌؿ‪٥‬بت فى ػؿ اهْالی کَ ثَ ‪ٌْٝ‬اى ً‪ َ٪٦‬ػؿیب‪٥‬ت کٌؼ ُـگبٍ ثـعال‪ ٣‬هت‪ٞ‬بؿ‪ ّ ٣‬ثَ فیبى ىُْـ ثبىؼ مْء امت‪٦‬بػٍ اف ص‪٨‬‬
‫تل‪٪‬ی هی ىْػ کَ هْرت هنئْلیت هؼًی امت‪.‬‬
‫‪24‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ثٌؼ ػّم – ّیژگیِبی ً‪ َ٪٦‬فى‬

‫ه‪٪‬بینَ ثب ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة‪:‬‬
‫‪ َ٪٦ً - 1‬فى ه‪٪‬ؼم ثـ ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة امت‬
‫‪ - 2‬فى هی تْاًؼ ً‪ َ٪٦‬گؾىتَ عْػ ؿا هٖبلجَ کٌؼ ػؿ صبلیکَ ا‪٩‬بؿة ‪ً ٔ٪٥‬نجت ثَ آ تیَ هیتْاًٌؼ هٖبلجَ ً‪ً َ٪٦‬وبیٌؼ‬
‫‪ َ٪٦ً - 3‬فى هيـّٓ ثَ ‪٪٥‬ـ اّ یب توکي هـػ ًینت لکیي ػؿ ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة ‪٪٥‬ـ یک ٕـ‪ ّ ٣‬توکي ٕـ‪ ٣‬ػیگـ ىـٓ امت‬
‫‪ ٍ٨٦ً - 4‬فّرَ تکلی‪ ٤‬یک ربًجَ امت‪ ،‬ػؿ صبلی کَ ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة یک تکلی‪ ٤‬هت‪٪‬بثل امت‬
‫‪ٕ - 5‬لت فى ثبثت ً‪ٕ َ٪٦‬لت هوتبف امت ّ ثـ مبیـ ثؼُیِب ه‪٪‬ؼم امت ّلی ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة ػاؿای ایي عَْهیت ًینت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػیٌی کَ ّحی‪ َ٪‬ػاىتَ ثبىؼ کوبکبى ه‪٪‬ؼم ثـ ً‪ َ٪٦‬عْاُؼ ثْػ فیـا ص‪ٝ ٨‬یٌی چٌیي ت‪٪‬ؼهی ؿا ا ‪٩‬تْب هی کٌؼ ّلی ً‪ َ٪٦‬فى‬
‫ثـ هٖبلجبت هـثْٓ ثَ ص‪ٝ ٧ْ٪‬وْهی هبًٌؼ هبلیبت ه‪٪‬ؼم امت‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم – ً‪ َ٪٦‬فى پل اف اًضالل افػّاد‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1109‬م‪ َ٪٦ً ،‬هٖل‪ َ٪‬ؿر‪ٞ‬یَ ػؿ فهبى ‪ٝ‬ؼٍ ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ىُْـ امت هگـایٌکَ ٕال‪ ٧‬ػؿ صبل ًيْف ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ‬
‫ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1109‬م‪ ،‬اگـ ‪ٝ‬ؼٍ اف رِت ‪٥‬نظ ًکبس یب ٕال‪ ٧‬ثبئي ثبىؼ فى ص‪ً َ٪٦ً ٨‬ؼاؿػ هگـػؿ ٍْؿت صول افىُْـ‬
‫عْػ کَ ػؿ ایي ٍْؿت تب فهبى ّّ‪ ٜ‬صول ص‪ َ٪٦ً ٨‬عْاُؼ ػاىت‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1110‬م‪ ،‬ػؿ‪ٝ‬ؼٍ ّ‪٥‬بت فى ص‪ً َ٪٦ً ٨‬ؼاؿػ ُـ چٌؼ آثنتي ثبىؼ ّ ‪ ٔ٪٥‬هی تْاًؼ اف عْیيبًی کَ تکلی‪ ٤‬ثَ‬
‫اً‪٦‬ب‪ ٧‬ا‪٩‬بؿة ػاؿًؼ هٖبلجَ ً‪ َ٪٦‬کٌؼ‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای هؼًی ً‪ َ٪٦‬یکی القام ىُْـ ثَ اً‪٦‬ب‪ ٧‬اف ٕـی‪ْ٩ ٨‬بئی ّ ػیگـ ٕال‪ ، ٧‬ػؿ ٍْؿت ‪ٝ‬ؼم اهکبى القام ثَ تأػیَ‬
‫ً‪.َ٪٦‬‬
‫ّ ىُْـ ًتْاًؼ اهتٌب‪ ٛ‬فى اف‬ ‫ًک‪ :‬ػاػگبٍ ٌُگبهی هیتْاًؼ ىُْـ ؿا ثَ ػاػى ً‪ َ٪٦‬هلقم کٌؼ کَ ؿاثَٖ فّریت هضـف ثبىؼ‬
‫ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬فًبىْئی ؿا حبثت کٌؼ‪.‬‬
‫ًيْف‬ ‫√ ػؿ ػ‪ْٝ‬ی هٖبلجَ ً‪ٍ َ٪٦‬ـ‪ ٣‬احجبت ؿاثَٖ فًبىْئی ثَ ّمیلَ فى ثـای هٖبلجَ ً‪ َ٪٦‬کب‪٥‬ی امت ّ اگـ ىُْـ اػ‪ٝ‬بی‬
‫فى ًوبیؼ ثبیؼ آى ؿا احجبت کٌؼ‪.‬‬
‫ه‪٪‬ؼؿ ىؼٍ امت کَ تٌِب ثب ىکبیت‬ ‫√ ّوبًت ارـای کی‪٦‬ـی تـک اً‪٦‬ب‪ ٧‬هزبفات صجل اف مَ هبٍ ّ یک ؿّف تب پٌذ هبٍ‬
‫ىبکی ت‪٪ٞ‬یت اىربم ًوی ىْػ‪.‬‬
‫√ امتٌکب‪ ٣‬افػاػى ً‪ َ٪٦‬گؾىتَ فى هزْف هزبفات کی‪٦‬ـی ىُْـ ًینت‪.‬‬

‫ّا‪٪٥‬ت ّلی یب ‪٩‬ین ثَ رـم‬ ‫√ اگـ فّرَ ثَ مي ثلْ‪ ٟ‬ؿمیؼٍ ّلی ؿىؼه اصـاف ًيؼٍ ثبىؼ هی تْاًؼ ىُْـ عْػ ؿا ثؼّى م‬
‫تـک اً‪٦‬ب‪ ٧‬هْؿػ ت‪٪ٞ‬یت ‪٩‬ـاؿ ػُؼ‪.‬‬

‫هجضج كّم – هِـ‬

‫√ ًِبػ هِـ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى هجتٌی ةؿ مٌت ّ هؾُت امت‪.‬‬
‫‪25‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ػؿ ًکبس ػائن ت‪ٞ‬ییي هِـ ىـٓ ٍضت ‪٩‬ـاؿػاػ ًینت ّ هوکي امت ًکبس ثؼّى ت‪ٞ‬ییي هِـ ّا‪ ٜ٩‬گـػػ کَ ػؿ ایٌَْؿت فى‬
‫پل اف ًقػیکی هنتض‪ ٨‬هِـ الوخل عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫√ ػؿ‪٩ ّ َ٪٥‬بًْى هؼًی هِـ ثـ مَ گًَْ امت‪ :‬هِـ الونوی‪ ،‬هِـ الوخل ّ هِـ الوت‪َٞ‬‬

‫ثٌؼ یکن – ت‪ٞ‬ییي م ُـ ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ افػّاد‬

‫هِـ الونوی‪ُ :‬ـگبٍ هِـ ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ افػّاد ت‪ٞ‬ییي ىؼٍ ثبىؼ آى ؿا هِـ الونوی گْیٌؼ‪.‬‬
‫هبًٌؼ عبًَ ّ یب هٌ‪ٞ٦‬ت ثبىؼ هبًٌؼ اربؿٍ ثِبی عبًَ ای ثـای هؼت ه‪ٞ‬یي ّ ًیق‬ ‫√ ایي هِـ هوکي امت ‪ٝ‬یي ه‪ٞ‬یي ثبىؼ‬
‫هوکي امت ‪ٝ‬ول (کبؿ ) ثبىؼ کَ ایي کبؿ ثبیؼ ػاؿای اؿفه ا‪٩‬تَبػ ی ثبىؼ هبًٌؼ ت‪ٞ‬لین فثبى عبؿری ‪ُ ،‬وچٌیي هوکي امت‬
‫هِـ ص‪ ٨‬ثبىؼ ا‪ٝ‬ن اف ص‪ ٨‬ػیٌی‪ ،‬ص‪ٝ ٨‬یٌی ّ ص‪ ٨‬عیبؿ‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫ىـایٔ هِـ الونوی ‪٩ :‬ـاؿػاػی کَ فى ّ ىُْـ ًنجت ثَ هِـ هی ثٌؼًؼ یک ‪٩‬ـاؿػاػ تج‪ٞ‬ی امت ّ تبث‪٪ٝ ٜ‬ؼ ًکبس امت‬
‫√چیقی کَ ثَ ‪ٌْٝ‬اى هِـ ت‪ٞ‬ییي هی ىْػ ثبیؼ ػاؿای ىـایٖی ثبىؼ اف رولَ ایٌکَ‪:‬‬
‫‪ - 1‬هِـ ثبیؼ هبلیت ػاىتَ ی‪ٛ‬ىی ػاؿای اؿفه ػاػ ّ متؼ ثبىؼ‬
‫‪ - 2‬هِـ ثبیؼ ‪٩‬بثل تولک ثَ ّمیلَ فى ثبىؼ لؾا اهْال ّهيتـکبت ‪ٝ‬وْهی ّ هْ‪٥ْ٩‬بت ؿا ًوی تْاى هِـ ‪٩‬ـاؿػاػ‬
‫‪ُ - 3‬ـگبٍ هِـ ‪ٝ‬یي ه‪ٞ‬یي ثبىؼ ثبیؼ ػؿ فهبى ‪٪ٝ‬ؼ هْرْػ ثبىؼ ّ اگـ هْرْػ ًجبىؼ ت‪ٞ‬ییي هِـ ثبٕل امت‬
‫‪ - 4‬هبلی کَ هِـ ‪٩‬ـاؿػاػ ىؼٍ ثبیؼ اف اهْال ىُْـ ثبىؼ‪ .‬الجتَ هلک ‪١‬یـ ؿا ُن اة اؽى هبلک هی تْاى هِـ ‪٩‬ـاؿػاػ‬
‫‪ - 5‬هِـ ثبیؼ ثیي ٕـ‪٥‬یي تب صؼی کَ ؿ‪ ٜ٥‬رِبلت آًِب ثيْػ ه‪ٞ‬لْم ثبىؼ ی‪ٌٞ‬ی ه‪٪‬ؼاؿ ّ ٍّ‪ ّ ٤‬رٌل آى هيغٌ ثبىؼ‬
‫‪ - 6‬هِـ ثبیؼ ه‪ٞ‬یي ثبىؼ ّ ًجبیؼ هـػػ ثیي ػّ چیق ثبىؼ‬
‫ثبی هٌ‪ٞ٦‬ت ‪٩ٛ‬الئی هيـّ‪ ٛ‬ػاىتَ ثبىؼ‬
‫‪ - 7‬هِـ ػ‬
‫‪ - 8‬ىُْـ ثبیؼ ‪٩‬ؼؿت ثـ تنلین هِـ ػاىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫ه‪٪‬ؼاؿهِـ الونوی‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1080‬م‪ ،‬ت‪ٞ‬ییي ه‪٪‬ؼاؿ هِـ هٌْٓ ثَ تـاّی ٕـ‪٥‬یي امت‪.‬‬
‫(هِـی کَ‬ ‫کَ هیقاى هِـ ًجبیؼ اف هِـ مٌت تزبّف کٌؼ‬ ‫√ ث‪ْٞ‬ی اف ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ هبًٌؼ میؼ هـتْی ّ ٍؼّ‪ ٧‬ه‪ٞ‬ت‪٪‬ؼًؼ‬
‫پیبهجـ ثـای ػعتـه ‪٥‬بٕوَ ت‪ٞ‬ییي کـػ)‪.‬‬
‫هٖبلجَ‬ ‫√ چٌبًچَ ه‪٪‬ؼاؿی ٕال ثَ ‪ٌْٝ‬اى هِـ ت‪ٞ‬ییي ّ ُوـاٍ ثب ‪٩‬یوت ؿّف ‪٪ٝ‬ؼ ثَ ؿیبل ػؿ مٌؼ ًکبس ؽکـ ىْػ فى ٌُگبم‬
‫هیتْاًؼ ىُْـ ؿا هلقم ثَ تأػیَ ‪ٝ‬یي یب ثِبی فهبى پـػاعت ًوبیؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ت‪ِٞ‬ؼ ثَ ‪ٝ‬ؼم اًزبم کبؿی هی تْاًؼ هْؿػ هِـ ّا‪ ٜ٩‬ىْػ‪.‬‬
‫چگًْگی هضبمجَ هِـیَ ُبی ؿیبلی ثَ ًـط ؿّف ‪ :‬هتْمٔ ىبعٌ ثِب ػؿ مبل ‪٩‬جل‪ ،‬ت‪٪‬ینن ثـ هتْمٔ ىبعٌ ثِب ػؿ‬
‫مبل ّ‪٪ٝ ْٛ٩‬ؼ‪ّ ،‬ـة ػؿ هِـیَ هٌؼؿد ػؿ ‪٪ٝ‬ؼًبهَ‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫ًک‪ :‬ػؿ هْاؿػی کَ هِـیَ فّرَ ثبیؼ اف تـکَ فّد هتْ‪٥‬ی پـػاعت ىْػ تبؿیظ ‪ْ٥‬ت هجٌبی هضبمجَ هِـیَ عْاُؼ ثْػ‬
‫◄ ّوبًت ارـای ىـایٔ ًصت هِـ‪:‬‬
‫√ ُـگبٍ هِـ ‪٥‬ب‪٩‬ؼ یکی اف ىـایٔ ٍشت ثبىؼ ثبٕل ّلی ‪٪ٝ‬ؼ ٍضیش امت‪.‬‬
‫‪26‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي ‪ -‬ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬

‫‪Varamin_news@live.com‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1100‬م‪ ،‬ػؿ ٍْؿتی کَ هِـ الونوی هزِْل ثبىؼ یبهبلیت ًؼاىتَ ثبىؼ ػؿ ٍْؿت ػعْل فى هنتض‪٨‬‬
‫هِـ الوخل امت ّ اگـ هبل ‪١‬یـ ثبىؼ ّ ٍبصت هبل آى ؿاتٌ‪٦‬یؾ ًکٌؼ فى هنتض‪ ٨‬هخل یب ‪٩‬یوت آى عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫اى آى ؿا ‪٩‬ـاؿػاػی‬ ‫ًک‪ :‬ىغَی ثزق ىُْـ هی تْاًؼ هبل عْػ ؿا هِـ ‪٩‬ـاؿ ػُؼ یب ت‪ِٞ‬ؼی ثَ ‪ٌْٝ‬ى هِـ ًوبیؼ کَ هی تْ‬
‫مَ ربًجَ ًبهیؼ‪.‬‬
‫‪ٝ‬یت یب تل‪ ٤‬هِـ ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1084‬م‪ُ ،‬ـگبٍ هِـ ‪ٝ‬یي ه‪ٞ‬یي ثبىؼ ّ ه‪ٞ‬لْم ىْػ ‪٩‬جل اف ‪٪ٝ‬ؼ ه‪ٞ‬یْة ثْػٍ ّ یب ث‪ٞ‬ؼ اف‬
‫‪٪ٝ‬ؼ ّ ‪٩‬جل اف تنلین ه‪ٞ‬یْة ّ یب تل‪ ٤‬ىْػ ىُْـ ّبهي ‪ٝ‬یت یب تل‪ ٤‬امت‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫√ ػؿ ٍْؿت ه‪ٞ‬یْة ثْػى هِـ ػؿ فهبى ‪٪ٝ‬ؼ فى هیتْاًؼ ‪٩‬ـاؿػاػ هِـ ؿا ‪٥‬نظ کٌؼ ّ یب آى ؿا ًگَ ػاىتَ اؿه ثگیـػ‬

‫√ػؿٍْؿت ه‪ٞ‬یْة ىؼى هِـ پل اف ‪٪ٝ‬ؼ ّ ‪٩‬جل اف تنلین‪ ،‬فى هی تْاًؼ هٖبلجَ اؿه ًوبیؼ‪.‬‬

‫(هبًٌؼ ّوبى ‪ٝ‬بؿیَ گیـًؼٍ )‪.‬‬ ‫√ ػؿ ٍْؿت تل‪ ٤‬هِـ پل اف ‪٪ٝ‬ؼ ّ ‪٩‬جل اف تنلین‪ ،‬هخل یب ‪٩‬یوت آى ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ىُْـ امت‬
‫هبلکیت فى ثـ هِـ ّ ّوبًت ارـای اى ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1082‬م‪ ،‬ثَ هزـػ ‪٪ٝ‬ؼ فى هبلک هِـ هی ىْػ ّ هی تْاًؼ ُـ‬
‫ًْ‪ ٛ‬تَـ‪٥‬ی ػؿ آى ًوبیؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػؿ ٍْؿت ّ‪ٕ ْٛ٩‬ال‪٩ ٧‬جل اف ًقػیکی‪ ٤ًَ ،‬هِـ ثَ ىُْـ ثـ هی گـػػ‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1085‬م‪ ،‬فى هی تْاًؼ تب هِـثَ اّ تنلین ًيؼٍ اف ای‪٦‬بء ّ‪ٙ‬بی‪٦‬ی کَ ػؿ ه‪٪‬بثل ىُْـ ػاؿػ اهتٌب‪ ٛ‬کٌؼ (‪ٝ‬ؼم‬

‫√توکیي کَ ثَ آى ص‪ ٨‬صجل گْیٌؼ) هيـّٓ ثـ ایٌکَ هِـ اّ صبل ثبىؼ ّ ایي اهتٌب‪ ٛ‬هن‪ ٔ٪‬ص‪ً َ٪٦ً ٨‬غْاُؼ ثْػ‪.‬‬

‫√ ُـگبٍ هِـ هْرل ثبىؼ فى ص‪ ٨‬صجل ًؼاؿػ ّ چٌبًچَ ‪٩‬نوتی اف هِـ صبل ّ ‪٩‬نوتی هؤرل ة اىؼ ص‪ ٨‬صجل تٌِب ًنجت‬
‫ثَ ‪٧‬كم تی کَ صبل امت صبٍل هی ىْػ‪.‬‬
‫√چٌبًچَ فى ‪٩‬جل اف ػؿیب‪٥‬ت هِـ اف ىُْـ توکیي کٌؼ‪ ،‬ص‪ ٨‬صجل اّ مب‪ ٔ٩‬هی ىْػ‪.‬‬

‫√ٌُگبهی کَ فى ثب ا‪ٝ‬وبل ص‪ ٨‬صجل عْػ اف توکیي عْػػاؿی هی کٌؼ ًبىقٍ هضنْة ًوی ىْػ ّ هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬عْاُؼ‬
‫ةّػ‪.‬‬
‫هنألَ‪ُ :‬ـگبٍ فى ػؿ احـ اکـاٍ اف ىُْـ توکیي ًوبیؼ‪٩ ،‬جل اف ایٌکَ هِـ عْػ ؿا ػؿیب‪٥‬ت کـػٍ ثبىؼ پل اف ؿ‪ ٜ٥‬اکـاٍ ص‪٨‬‬
‫صجل اّ هض‪ ْٗ٦‬امت‪ .‬اهب اگـ ىُْـ هزجْؿ ثَ تنلین هِـ ىْػ پل اف ؿ‪ ٜ٥‬اکـاٍ ًوی تْاًؼ آى ؿا پل ثگیـػ‪.‬‬
‫هنألَ‪ُ :‬ـگبٍ فى صبّـ ثَ توکیي افىُْـ ىْػ ّلی ىُْـ ثَ ‪ٝ‬لتی هبًٌؼ هنب‪٥‬ـت یبثیوبؿی ثب فى ًقػیکی ًکٌؼ ثٌب ثَ‬
‫گ‪٦‬تَ ٍبصت رْاُـ ص‪ ٨‬صجل مب‪ ٔ٩‬هی ىْػ‪.‬‬
‫◄ ٍّْل هِـ اف ٕـی‪ ٨‬ػاػگبٍ یب ارـای حجت‪:‬‬
‫‪27‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ثـای هٖبلجَ ّ ٍّْل هِـ‪ ،‬ػّ ٕـی‪٩ ٨‬بًًْی ّرْػػاؿػ ‪ - 1 :‬ؿرْ‪ ٛ‬ثَ هـار‪ْ٩ ٜ‬بئی ‪ - 2‬ؿرْ‪ ٛ‬ثَ ػایـٍ ارـای حجت ‪.‬‬
‫√اگـ فّرَ ثـای ًّّل هِـ عْػ ثَ ػاػگبٍ یب ارـای حجت هـار‪ً َٞ‬وبیؼ ًوی تْاًؼ ثـای ٍّْل هِـ عْػ هنکي فّد‬
‫ؿا تْ‪٩‬ی‪ً ٤‬وبیؼ چْى هنکي هْؿػًیبف ّ هتٌبمت ثؼُکبؿ اف هنتخٌیبت ػیي ثَ ىوبؿ هی آیؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ‪ٝ‬ؼم ت‪ٞ‬ییي هِـ ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ افػّاد‬
‫ال‪ٝ -٤‬ؼم هِـ ‪ُ :‬ـگبٍ ػؿ‪٪ٝ‬ؼ ػائن ؽکـی اف هِـ ًيؼٍ‪ ،‬ی ا ‪ٝ‬ؼم هِـ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ىـٓ ىؼٍ ثبىؼ ایي ‪ٝ‬ول ؿا ػؿ ‪َ٪٥‬‬
‫امالهی ت‪ْ٦‬یِ ثْ‪ ّ ٜ‬فى ؿا ه‪ َّْ٦‬الجْ‪ ٜ‬گْیٌؼ‪.‬‬
‫هِـ الوخل ثَ فى ت‪ٞ‬ل‪ ٨‬هی گیـػ کَ ت‪ٞ‬ییي آى ثـ‬ ‫√اگـػؿ ًکبس ػائن هِـ ؽکـ ًيؼٍ ثبىؼ ‪٩‬جل اف تـاّی ّ پل افًقػیکی‬
‫صنت ّّ‪ ٜ‬فى امت ّ اگـ ‪٩‬جل اف ًقػیکی ّ ت‪ٞ‬ییى هِـ ٕال‪ّ ٧‬ا‪ ٜ٩‬ىْػ فى هنتض‪ ٨‬هِـالوت‪ ٍٜ‬عْاُؼ ثْػ کَ ثب تْرَ ثَ‬
‫ّّ‪ ٜ‬هـػ اف صیج ػاؿایی ّ ًؼاؿی ت‪ٞ‬ییي هی ىْ‪.‬‬
‫√ُـگبٍ تْا‪ٕ ٨٥‬ـ‪٥‬یي ػؿ هْؿػ هِـالونوی ثبٕل ثبىؼ هخالً هبل ت‪ٞ‬ییي ىؼٍ هزِْل ثبىؼ فى هنتض‪ ٨‬هِـالوخل هی ثبىؼ ّ‬
‫(هبػٍ ‪1099‬‬ ‫ُن ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ فى هنتض‪ ٨‬هِـالوخل امت‬ ‫ًیق ُـگبٍ ًکبس ثبٕل ّ فى ربُل ثَ ثٖالى ثْػٍ ّ ًقػیکی‬
‫‪.٧‬م)‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػؿ ٍْؿتیکَ ػؿ ًکبس ىـٓ ىؼٍ ثبىؼ کَ فى ُیچگًَْ هِـی ًؼاىتَ ثبىؼ ایي ىـٓ ثبٕل امت‪.‬‬
‫‪ :‬فًی کَ ثؼیٌگًَْ افػّاد کٌؼ ه‪ َّْ٦‬الوِـ‬ ‫ة‪ -‬ت‪ْ٦‬یِ هِـ ‪ّ :‬اگؾاؿی ت‪ٞ‬ییي هِـ ثَ یکی اف فّریي یب ىغٌ حبلج‬
‫ًبهیؼٍ هی ىْػ ّ ىغَی کَ ت‪ٞ‬ییي هِـ ثَ هْرت تْا‪ ٨٥‬فّریي ثَ اّ هضْل ىؼٍ ػا ّؿ ثَ ىوبؿ هی آیؼ ‪ .‬اگؿ ػاّؿ ىُْـ یب‬
‫ىغٌ حبلج ثبىؼ هی تْاًؼ هِـ ؿا ُـ ‪٩‬ؼؿ ثغْاُؼ ه‪ٞ‬یي کٌؼ ّلی اگـ فى ػؿ ت‪ٞ‬ییي هِـ ػاّؿ ثبىؼ ًوی تْاًؼ ثیيتـ اف هِـ‬
‫الوخل ه‪ٞ‬یى ًوبیؼ (هبػٍ ‪.٧ 1090‬م)‪.‬‬
‫√ ػؿ ‪ َ٪٥‬اهبهیَ فًی کَ اعتیبؿ ت‪ٞ‬ییي هِـ ثَ اّ ّاگؾاؿ ىؼٍ ًوی تْاًؼ ثیو اف هِـ مٌت ثـای عْػت‪ٞ‬ییي کٌؼ‪.‬‬

‫‪ .‬اگـ ػاّؿ‬ ‫√ ُـگبٍ ىُْـ ‪٩‬جل اف ت‪ٞ‬ییي هِـ ثَ ّمیلَ ػاّؿ‪ ،‬فى ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ ػاّؿ پل اف ٕال‪ ٧‬هِـ ؿا ت‪ٞ‬ییي عْاُؼ کـػ‬
‫‪٩‬جل اف ت‪ٞ‬ییي هِـ ثویـػ اگـ ‪ْ٥‬ت ػاّؿ ث‪ٞ‬ؼ اف ًقػیکی ثبىؼ فى هنتش‪ ٧‬هِـالوخل امت‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم – احـ اًضالل افػّاد ػؿ هِـ‬
‫√ اگـ ًکبس ‪٩‬جل اف ت‪ٞ‬ییي هِـ ّ ث‪ٞ‬ؼ اف ًقػیکی هٌضل ىْػ فى هنتض‪ ٨‬هِـالوخل عْاُؼ ثْػ‬
‫◄هِـالونوی ػؿ هْؿػ ‪ْ٥‬ت‪:‬‬
‫هیتْاًؼ‬ ‫√‪ْ٥‬ت ىُْـ ُیچگًَْ تأحیـی ػؿ هِـ الونوی ًؼاؿػ ّ چٌبًچَ هِـ ػؿ فهبى صیبت ىُْـ تنلین ًيؼٍ ثبىؼ فى‬
‫پل اف ‪ْ٥‬ت ُوۀ آى ؿا هٖبلجَ کٌؼ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ فى ‪٩‬جل اف ًقػیکی ‪ْ٥‬ت کٌؼ هنتض‪ ٨‬توبم هِـ عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫◄هِـالونوی ػؿهْؿػ ٕال‪:٧‬‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1092‬م‪ُ ،‬ـگبٍ ىُْـ ‪٩‬جل اف ًقػیکی فى عْػ ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ فى هنتض‪ ٤ًَ ٨‬هِـ عْاُؼ ثْػ عْاٍ ایي‬
‫ًقػیکی ػؿ ‪٩‬جل یب ػثـ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪28‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ُـگبٍ ػؿ فهبى ّ‪ٕ ْٛ٩‬ال‪ ٤ًَ ٔ٪٥ ٧‬هيب‪ ٛ‬هِـ ػؿ هبلکیت فى ثب‪٩‬ی ثبىؼ ػؿ احـ ٕال‪ُ ٧‬ویي ًَ‪ ٤‬ثَ ىُْـ ت‪ٞ‬ل‪ ٨‬هی‬
‫گیـػ‪.‬‬
‫◄ ًن ائبت هِـ‪:‬‬
‫ىُْـ ػؿ ٍْؿت ٕال‪ ٧‬ص‪٪‬ی ًنجت ثَ آًِب‬ ‫√ػؿ هْؿػ ًوبئبت هتَل چْى ایي ًوبئبت هتَل ثَ اٍل هِـ امت ثٌبثـایي‬
‫ًغْاُؼ ػاىت ‪ .‬آًچَ ثب ‪٩‬بًْى هؼى ی ثیيتـ مبفگبؿتـ امت ایي امت کَ هـػ هی تْاًؼ ًَ‪ ٤‬هِـ ؿا تولک کٌؼ ّ ًیوی اف‬
‫اؿفه ا‪٥‬قّػٍ ًبىی اف ًوبئبت هتَل ؿا ثَ فى پـػاعت ًوبیؼ‪.‬‬
‫◄ ا‪٥‬قایو ثِبی هِـ‪:‬‬
‫√ػؿ ٍْؿتیکَ ا‪٥‬قایو ‪٩‬یوت هِـ ثَ رِت هبل ه‪ٞ‬یٌی ثبىؼ کَ فى ا‪٥‬قّػٍ ثبىؼ ػؿ ایي ٍْؿت هبلی کَ ثَ ّمیلَ فى‬
‫ا‪٥‬قّػٍ ىؼٍ هت‪ٞ‬ل‪ ٨‬ثَ اّ عْاُؼ ثْػ ّ ىُْـ ًوی تْاًؼ هبلکیت ًَ‪ ٤‬آى ؿا اػ‪ٝ‬ب کٌؼ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ا‪٥‬قایو ثِبی هِـ ًتیزَ ت‪٢‬ییـ ّّ‪ ّ ٜ‬ىکل هِـ ػؿ احـ تَـ‪٥‬بت فى ثبىؼ ػؿ ایي ٍْؿت فى هنتض‪٨‬‬
‫ًَ‪ ٤‬ا‪٥‬قایو ‪٩‬یوتی امت کَ ػؿ ًتیزَ ‪ٝ‬ول اّ صبٍل ىؼٍ امت‪.‬‬
‫احـ تـ‪٩‬ی مٖش ‪٩‬یوت ػؿ ثبفاؿ ثبىؼ ػؿایٌَْؿت فى ُیچگًَْ ص‪٪‬ی ًنجت ثَ‬ ‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ا‪٥‬قایو اؿفه هِـ ػؿ‬
‫ا‪٥‬قایو ‪٩‬یوت ًَ‪ ٤‬هِـ ًؼاؿػ‪.‬‬
‫◄ ه‪ٞ‬یْة ىؼى هِـ ًقػ فى ‪:‬‬
‫√ُـگبٍ هِـ ػؿ فهبى هبلکیت فى ه‪ٞ‬یْة ىؼٍ ثبىؼ ‪ٝ ٤ًَ ٔ٪٥‬یي ثب اؿه ثَ ىُْـ ت‪ٞ‬ل‪ ٨‬هی گیـػ‪.‬‬

‫√ ُـگبٍ ػؿ ٌُگبم ٕال‪ٝ ٧‬یي هِـ ػؿ هلکیت فى ًجبىؼ ىُْـ هنتض‪ ٨‬هخل یب ‪٩‬یوت ًَ‪ ٤‬آى عْاُؼ ثْػ ‪ُ .‬ـگبٍ ‪ٝ‬یي هِـ‬
‫‪٩‬جل اف ٕال‪ ٧‬ثَ ػیگـ ی هٌت‪٪‬ل ىؼٍ ثبىؼ اگـ اًت‪٪‬بل ثَ ّرَ الف م ثبىؼ ػؿ صکن تل‪ ٤‬امت ّ هخل یب ‪٩‬یهت ًَ‪ ٤‬ثبیؼثَ ىُْـ‬
‫یبهخل یب ‪٩‬یوت‬ ‫ػاػٍ ىْػ اهب اگـ اًت‪٪‬بل ثَ ّرَ ‪١‬یـ الفم هی ثبىؼ فى هی تْاًؼ ‪٩‬ـاؿػاػ ؿا ‪٥‬نظ ّ ًَ‪ٝ ٤‬یي ؿاثبفگـػاًؼ‬
‫ًَ‪ ٤‬ؿا ثَ ىُْـ ثپـػافػ‪.‬‬
‫‪٪ٝ‬ؼ ّ ‪٩‬جِ هِـ ثَ ّمیلَ‬ ‫√ ُـگبٍ ‪٩‬یوت هِـ ػؿ ‪٥‬بٍلَ ثیي ًکبس ّ ٕال‪ ٧‬ثَ ‪ٝ‬لتی ت‪٢‬ییـ کٌؼ کوتـیي ‪٩‬یوت ػؿ‪٥‬بٍلَ ثیي‬
‫فى ػؿ ً‪ٚ‬ـ گـ‪٥‬تَ هی ىْػ‪.‬‬
‫هنألَ‪ُ :‬ـگبٍ هِـ ‪ٝ‬یي ه‪ٞ‬یي ثْػٍ ّ فى آى ؿا ثَ ىُْـ عْػ ُجَ یب ٍلش ثال‪ ُْٝ‬کـػٍ ثبىؼ ػؿ ٍْؿت ّ‪ٕ ْٛ٩‬ال‪٩ ٧‬جل‬
‫اف ًقػیکی ىُْـ ص‪ ٨‬ؿرْ‪ ٛ‬ثَ ًَ‪ ٤‬هِـ ؿا ًؼاؿػ‪.‬‬
‫◄ هِـالونوی ػؿ هْؿػ ‪٥‬نظ افػّاد‪:‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1101‬م‪ُ ،‬ـگبٍ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ‪٩‬جل اف ًقػیکی ثَ رِتی ‪٥‬نظ ىْػ فى ص‪ ٨‬هِـ ًؼاؿػ هگـ ػؿ ٍْؿتی کَ‬
‫هْرت ‪٥‬نظ ‪ٌٝ‬ي ثبىؼ کَ ػؿ ایٌَْؿت ػؿ ٍْؿت ‪٥‬نظ ًکبس فى هنتض‪ ٤ًَ ٨‬م ُـ امت‪.‬‬
‫√ُـگبٍ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ث‪ٞ‬ؼ اف ًقػیکی ‪٥‬نظ ىْػ فى هنتض‪ُ ٨‬وَ هِـ عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫◄ احـ اًضالل افػّاد ‪٩‬جل اف ت‪ٞ‬ییي هِـ‪:‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿت ّ‪ٕ ْٛ٩‬ال‪٩ ٧‬جل افًقػیکی ّ ت‪ٞ‬ییي هِـ‪ ،‬فى هنتض‪ ٨‬هِـ الوت‪ ٍٜ‬عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫‪29‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ُـگبٍ ‪٩‬جل اف ًقػیکی ّ ت‪ٞ‬ییي هِـ‪ً ،‬کبس ثَ ‪ٝ‬لت ‪٥‬نظ یب ‪ْ٥‬ت یکی اف ف ّریي هٌضل ىْػ فى هنتض‪ُ ٨‬یچگًَْ هِـی‬
‫ًغْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫ثبة ػّم‪ -‬اًضالل ًکبس‬
‫√‪ٝ‬لل اًضالل افػّاد ػائن ‪ٝ‬جبؿتٌؼاف ‪ْ٥ :‬ت‪ٕ ،‬ال‪٥ ّ ٧‬نظ افػّاد ّ ‪ٝ‬لل اًضالل افػّاد هٌ‪ً ٜٖ٪‬یق ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف ‪ّ٣ :‬ت‪٥ ،‬نظ ‪،‬‬
‫ثؾل هؼت ّ اً‪ْ٪‬بء هؼت‬
‫√ اً‪٦‬نبط ی‪ٌٞ‬ی ثَ ُن عْؿػى افػّاد ثَ یک ‪ٝ‬لت ‪٩‬بًًْی ثؼّى اؿاػٍ فّد یب فّرَ هبًٌؼ ل‪ٞ‬بى یب هـتؼ ىؼى فّد‬
‫ّرٍْ اىتـاک ‪٥‬نظ ّ ٕال‪٥ : ٧‬نظ افػّاد ّ ٕال‪ُ ٧‬ـ ػّ ‪ٝ‬ول ص‪٩ْ٪‬ی یک ربًجَ هی ثبىٌؼ ‪ُ .‬ـ ػّ ‪ٝ‬ول ًنجت ثَ گؾىتَ‬
‫تأحیـ ًؼاؿًؼ ّاف لضبٗ ‪ٝ‬ؼٍ ًیق ػؿ ُـ ػّ هْؿػ ‪ٝ‬ؼٍ فى مَ ِٕـ امت‪.‬‬
‫‪ - 2‬ثـای ٕال‪ ٧‬فى ثب یؼ ػاؿای ىـایٖی ثبىؼ ثـعال‪٥ ٣‬نظ‬ ‫ّرٍْ ا‪٥‬تـا‪٥ - 1 : ٧‬نظ ىکبس ػاؿای تيـی‪٦‬بت ٕال ‪ً ٧‬وی ثبىؼ‬
‫ّلی ػؿ ‪٥‬نظ ُیچگًَْ ص‪ ٨‬ؿرْ‪ً ٛ‬ینت‬ ‫‪ - 3‬ػؿ ٕال‪ ٧‬اگـ ؿر‪ٞ‬ی ثبىؼ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ ص‪ ٨‬ؿرْ‪ ٛ‬ثـای ىُْـ ّرْػ ػاؿػ‬
‫ًقػیکی ‪٥‬نظ ىْ ػ فى ص‪ ٨‬هِـ‬ ‫‪ُ - 4‬ـگبٍ ‪٩‬جل اف ًقػیکی ٕال‪ّ ٧‬ا‪ ٜ٩‬ىْػ فى هنتض‪ ٤ًَ ٨‬هِـ امت ّ اگـ ًکبس ‪٩‬جل اف‬
‫اف ربًت‬ ‫‪ٕ - 5‬ال‪ ٧‬ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬هب اٍْالً اف ٕـ‪ ٣‬ىُْـ ٍْؿت هی گیـػ ّلی ‪٥‬نظ ًکبس صنت هْؿػ هوکي امت‬ ‫ًؼاؿػ‬
‫ًکبس ُیچگًَْ صـهت ایزبػ ًوی کٌؼ‬ ‫‪ٕ - 6‬ال‪ ٧‬ث‪ٞ‬ؼ اف مَ هـتجَ هْرت صـهت امت ّلی ‪٥‬نظ‬ ‫هُّـ یب فى ثبىؼ‬
‫‪ٕ - 7‬ال‪ ٧‬ثبیؼ ػؿ ػ‪٥‬تـ ؿموی ثَ حجت ثـمؼ ّ ‪ٝ‬ؼم حجت آى رـم امت ّلی ‪ٝ‬ؼم حجت ‪٥‬نظ ًکبس رـم ًوی ثبىؼ‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل یکن – ‪٥‬نظ افػّاد‬

‫√ یکی اف هْرجبت ‪٥‬نظ ًکبس رٌْى امت ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ هنتوـ ثبىؼیب اػّاؿی‪.‬‬

‫√ رٌْى ىُْـ چَ ‪٩‬جل اف ًکبس ّ چَ ث‪ٞ‬ؼ اف ًکبس ‪ٝ‬بؿُ ىْػ هْرت عیبؿ ‪٥‬نظ ثـای فى امت اهب رٌْى فى ٌُگبهی‬
‫هْرت ص‪٥ ٨‬نظ ثـای ىُْـ امت کَ ‪ٝ‬یت هقثْؿ ػؿ صبل ‪٪ٝ‬ؼ ّرْػ ػاىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ٌٝ - 2‬ي ثَ ىـٓ‬ ‫‪ - 1 :‬عَبء‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1122‬م ‪ٝ‬یْة فیـ ػؿ هْؿػ هـػ هْرت ص‪٥ ٨‬نظ ثـای فى عْاُؼ ثْػ‬
‫ایٌکَ ّلْ یک ثبؿ ‪ٝ‬ول فًبىْیی ؿا اًزبم ًؼاػٍ ثبىؼ ‪ - 3‬ه‪ ْٖٛ٪‬ةّػى آلت تٌبملی ثَ اًؼافٍ ای کَ ‪٧‬اػؿ ثَ ‪ٝ‬ول فًبىْیی‬
‫ًجبىؼ‪.‬‬
‫√ ًک‪ٌٝ :‬ي صبػث ث‪ٞ‬ؼ اف ‪٪ٝ‬ؼ فهبًی هْرت ص‪٥ ٨‬نظ امت کَ ‪٩‬جالً ًقػیکی ّا‪ً ٜ٩‬يؼٍ ثبىؼ‪.‬‬

‫√ ثَ هْرت هبػٍ ‪.٧ 1123‬م ‪ٝ‬یْة فیـ ػؿ فى هْرت ص‪٥ ٨‬نظ ثـای هـػ امت ‪٩ - 1 :‬ـى (امتغْاى فائؼی امت ػؿ آلت‬
‫تٌبملی کَ هبً‪ً ٜ‬قػیکی هی گـػػ) ‪ - 2‬رقام ‪ - 3‬ثـً ‪ - 4‬ا‪ْ٥‬بء ‪ - 5‬فهیي گیـی ‪ً - 6‬بثیٌبیی اف ُـػّ چين‬

‫گ‪٦‬تبؿػّم‪ -‬تؼلیل‬
‫√تؼلیل ػؿ ًکبس آى امت کَ ثب ا‪ٝ‬وبل ه‪٪‬تلجبًَ ً‪ ٌ٪‬یب ‪ٝ‬یجی ؿاکَ ػؿ یکی اف فّریي امت پٌِبى ػاؿًؼ یب اّ ؿا ػاؿای‬
‫ٍ‪٦‬ت کوبلی ه‪ٞ‬ـ‪٥‬ی کٌٌؼ کَ ‪٥‬ب‪٩‬ؼ آى امت‪.‬‬
‫√ تؼلیل فهبًی ٍبػ‪ ٧‬امت کَ مْء ًیت ّرْػ ػاىتَ ثبىؼ‬
‫‪30‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫تؼلیل ًوبیؼ ص‪٥ ٨‬نظ ایزبػ هی ىْػ ‪.‬اگـ ػؿ یکی اف ٕـ‪٥‬یي ً‪َ٪‬ی‬ ‫ٍ ؿگبٍ یکی اف فّریي ثب تجبًی ىغٌ حبلج ا‪٩‬ؼام ثَ‬
‫ّرْػ ػاىتَ ثبىؼ ّ ایي ً‪٩ ٌ٪‬بثل هنبهضَ ًجبىؼ ّ ثبآگبُی اف آ ى ‪١‬بلجبً افػّاد ٍْؿت ًوی گیـػ م یتّاى آى ؿا تؼلیل ثَ‬
‫ىوبؿ آّؿػ‪ .‬ػؿ ٍْؿت تؼلیل ‪٥‬ـیت عْؿػٍ هی تْاًؼ اف تؼلیل کٌٌؼٍ ٕلت عنبؿت ًوبیؼ‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای کی‪٦‬ـی تؼلیل صجل ت‪ٞ‬قیـی اف ىو هبٍ تب ػّ مبل هی ثبىؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ مْم – تغل‪ ٤‬اف ىـٓ ٍ‪٦‬ت‬

‫√ ُـگبٍ ػؿ یکی اف فّریي ٍ‪٦‬ت عبٍی ىـٓ ىؼٍ ثبىؼ ّ ث‪ٞ‬ؼ اف ‪٪ٝ‬ؼ ه‪ٞ‬لْم ىْػ کَ ٕـ‪٥ ٣‬ب‪٩‬ؼ ٍّ‪ ٤‬ه‪َْ٪‬ػ ثْػٍ ٕـ‪٣‬‬
‫ػیگـ ص‪٥ ٨‬نظ عْاُؼ ػاىت‪.‬‬

‫گ‪٤‬تبؿ چِبؿم‬
‫◄ ‪ْ٩‬ا‪ٝ‬ؼ ‪ٝ‬وْهی ‪٥‬نظ افػّاد‪:‬‬
‫‪ْ٥ - 2‬ؿیت عیبؿ ‪٥‬نظ ‪ - 3‬ام‪٨‬آ ّ اًت‪٪‬بل ص‪٥ ٨‬نظ‬ ‫ایي ‪ْ٩‬ا‪ٝ‬ؼ ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‪ - 1 :‬ؿّبئی ثْػى ‪٥‬نظ‬
‫√ ثـای تض‪٥ ٨٪‬نظ ّ اًضالل ًکبس صکن ػاػگبٍ ىـٓ ًوی ثبىؼ ّ صکن ػاػگبٍ ػؿ ایي ثبؿٍ ا‪ٝ‬الهی عْاُؼ ثْػ‪.‬‬

‫√ عیبؿات هْرْػ ػؿ ًکبس ‪ْ٥‬ؿی امت ّ تيغیٌ هؼت آى ثب ‪ٝ‬ـ‪ ٣‬امت‪.‬‬

‫√ عیبؿ ‪٥‬نظ هبًٌؼ ُـ ص‪ ٨‬ػیگـ ‪٩‬بثل ام‪٪‬بٓ امت اهب اًت‪٪‬بل عیبؿ ‪٥‬نظ ؿا ًوی تْاى پؾیـ‪٥‬ت چْى عیبؿ ‪٥‬نظ ػؿ ًکبس اهـی‬
‫ىغَی امت‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل ػّم – ٕال‪٧‬‬

‫√ٕال‪ٝ ٧‬جبؿتنت اف اًضالل ًکبس ػائن ثب ىـایٔ ّ تيـی‪٦‬بت عبٍی اف ربًت هـػ یب ًوبیٌؼٍ اّ‪.‬‬

‫√ اف ً‪ٚ‬ـ هبُیت ص‪٩ْ٪‬ی‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ای‪٪‬ب‪ٝ‬ی امت کَ اف مْی هـػ یب ًوبیؼٍ اّ ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػؿ هؾُت کبتْلیک ٕال‪ ٧‬ثَ کلی هوٌْ‪ ٛ‬امت‪.‬‬
‫√ ٕال‪ ٧‬ثبیؼ ػؿ صْْؿ ػّ ىبُؼ ‪ٝ‬بػل ٍْؿت گیـػ ّ فى ثبیؼ ػؿ ِٕـ ‪١‬یـ هْا‪ َٞ٩‬ثبىؼ‪.‬‬

‫◄هْرجبت ٕال‪:٧‬‬
‫هجضج یکن‪ٕ -‬ال‪ ٧‬ثَ اؿاػٍ هـػ‬
‫√ چٌبًچَ ىُْـ ثغْاُؼ ف ى عْػ ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ ثبیؼ ثَ ػاػگبٍ ؿرْ‪ ٛ‬کٌؼ ّ ػاػگبٍ ثب اؿرب‪ ٛ‬اعتال‪ ٣‬ثَ ػاّؿی ا‪٩‬ؼام ثَ‬
‫اٍالس ثیي فّریي عْاُؼ کـػ ّ ػؿ ٍْؿت ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه‪ ،‬گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه ثَ ىُْـ ػاػٍ هی ىْػ ّ ػ‪٥‬تـ‬
‫ٕال‪ ٧‬پل اف ػؿیب‪٥‬ت گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه ثَ ارـای ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ ّ ٧‬حجت آى ا‪٩‬ؼام عْاُؼ کـػ‪.‬‬
‫√ چٌبًچَ ىُْـ ثؼّى اربفٍ ػاػگبٍ هجبػؿت ثَ ٕال‪ً ٧‬وبیؼ ثَ صجل رٌضَ ای اف ‪ 6‬هبٍ تب یکنبل هضکْم عْاُؼ ىؼ‪.‬‬

‫هتصج ػّم –ٕال‪ ٧‬ثَ ػؿعْامت فى‬

‫‪31‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ‪ِ٪٥‬بی امالهی‪ ،‬تغل‪ ٤‬ىُْـ اف اػاء ّ‪ٙ‬بی‪ ٤‬فّریت چَ ًبىی اف ت‪َ٪‬یـ ىُْـ ّ چَ ثؼّى ت‪َ٪‬یـ ثبىؼ ثَ فى‬
‫‪ ،‬فى ؿا ٕال‪٧‬‬ ‫ص‪ ٨‬هی ػ ُؼ کَ ثـای ٕال‪ ٧‬ثَ صبکن ىـ‪ ٛ‬هـار‪ َٞ‬کٌؼ ّ ػؿ ٍْؿت اهتٌب‪ ٛ‬ىُْـ‪ ،‬صبکن ثَ ‪ٌْٝ‬اى ّلی هوتٌ‪ٜ‬‬
‫هی ػُؼ‪.‬‬
‫√ػؿ ‪ َ٪٥‬امالهی فًی کَ ىُْـ اّ ‪١‬بیت ه‪ْ٪٦‬ػ االحـ ىْػ هی تْاًؼ ثب ىـایٖی اف ػاػگبٍ ٕال‪ ٧‬ثگیـػ ّ ًیق فى هی تْاًؼ‬
‫ثَ هْرت ىـٓ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ اف ىُْـ ثـای ٕال‪ّ ٧‬کالت ثگیـػ‪.‬‬
‫√ ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی هْاؿػی هبًٌؼ امتٌکب‪ ٣‬یب ‪ٝ‬زق ىُْـ اف ػاػى ً‪ٝ ،َ٪٦‬نـ ّ صـد‪١ ،‬بیت ه‪ْ٪٦‬ػ االحـ ىؼى ىُْـ ثَ‬
‫هؼت ‪ 4‬مبل ّ ّکبلت فى ثـای ٕال‪ ،٧‬هْرجبتی ثـای ٕال‪ ٧‬ثَ ػؿعْامت فى هی ثبىؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬القام ػاػگبٍ ثَ اً‪٦‬ب‪ٝ ّ ٧‬ؼم ارـای صکن ً‪ َ٪٦‬ثَ ّمیلَ ىُْـ ٕـی‪ َ٪‬اصـاف ‪ٝ‬زق اف ػاػى ً‪ َ٪٦‬امت‪.‬‬
‫ًک ‪ َ٪٦ً :‬ای کَ امتٌکب‪ ٣‬اف ػاػى آى هزْف ٕال‪ ٧‬امت ً‪ َ٪٦‬آیٌؼٍ امت ّ ً‪ َ٪٦‬گؾىتَ ؿا ػؿ ثـ ًوی گیـػ لیکي ُیأت‬
‫‪ٝ‬وْهی ػیْاى ‪ٝ‬بلی ػؿ یک ؿأی اٍـاؿی ً‪ َ٪٦‬گؾىتَ ؿا ًیق ىبهل هی ػاًؼ‪.‬‬
‫ًک‪٩ :‬ب‪ٝ‬ؼٍ ‪ٝ‬نـ ّ صـد اف ‪ْ٩‬ا‪ٝ‬ؼ حبًْیَ ‪ِ٪٥‬ی امت ّ ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ اّلی ٍ ػؿهْؿػ ٕال‪ ٧‬ایي امت کَ اعتیبؿ آى ػؿ ػمت ىُْـ‬
‫امت‪.‬‬
‫√ هَبػی‪ٝ ٨‬نـ ّ صـد رِت ؿ‪ ٜ٥‬اثِبم ّ رلْگیـی اف تيتت آؿاء ػاػگبُِب ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‪:‬‬
‫ی ‪ 9‬هبٍ هتٌبّة ػؿ هؼت یکنبل ثؼّى ‪ٝ‬ؾؿ هْرَ‬
‫‪ - 1‬تـک فًؼگی عبًْاػگی تْمٔ فّد صؼا‪٩‬ل ثَ هؼت ‪ 6‬هبٍ هتْالی ّ ا‬
‫‪ - 2‬ا‪ٝ‬تیبػ فّد ثَ یکی اف اًْا‪ ٛ‬هْاػ هغؼؿ یب هيـّثبت الکلی‬
‫‪ - 3‬هضکْهیت ‪ٖٞ٩‬ی فّد ثَ صجل ‪ 5‬مبل یب ثیيتـ‬
‫‪ّ - 4‬ـة ّ ىتن یب ُـ گًَْ مْء ؿ‪٥‬تبؿ هنتوـ فّد‬
‫‪ - 5‬اثتالء فّد ثَ ثیوبؿیِبی ٍ‪ٞ‬ت ال‪ٞ‬الد ؿّاًی یب مبؿی‬
‫√ هـاصل ٍؼّؿ صکن ٕال‪ ٧‬ػؿ ٍْؿت ‪١‬یجت ىُْـ ثیو اف ‪ 4‬مبل‪:‬‬
‫ػؿعْامت ٕال‪ ٧‬اف ٕـ‪ ٣‬فى ثَ ػاػگبٍ ← آگِی ػ اػگبٍ ػؿ ؿّفًبهَ ← حبثت ًيؼى صیبت ‪١‬بیت پل اف گؾىت یکنبل اف‬
‫ًيـ اّلیي آگِی← ٍؼّؿ صکن ٕال‪ ٧‬تْمٔ ػاػگبٍ‪.‬‬
‫ًک‪٩ :‬جل اف گؾىتي الا‪٩‬ل پٌذ مبل اف تبؿیظ آعـیي عجـ ‪١‬بیت ػاػگبٍ ًوی تْاًؼ صکن ٕال‪ٍ ٧‬بػؿ کٌؼ‪.‬‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1156‬م‪ ،‬فًی کَ ىُْـ اّ ‪١‬بیت ه‪ْ٪٦‬ػاالحـ ثْػٍ ّ صبکم اّ ؿا ٕال‪ ٧‬ػاػٍ ثبىؼ ثبیؼ اف تبؿیظ ٕال‪ٝ ٧‬ؼٍ‬
‫ّ‪٥‬بت ًگَ ػاؿػ ّ ػؿ ٍْؿتی کَ ىُْـ ث‪ٞ‬ؼ اف ٕال‪ ٧‬ؿرْ‪ً ٛ‬وبیؼ ػیگـ ص‪٪‬ی ًنجت ثَ فى ًؼاؿػ‪ ،‬لیکي اگـ ‪٩‬جل اف اً‪ْ٪‬بء‬
‫هؼت ‪ٝ‬ؼٍ هـار‪ٞ‬ت ًوبیؼ ًنجت ثَ ٕال‪ ٧‬ص‪ ٨‬ؿرْ‪ ٛ‬ػاؿػ‪.‬‬
‫ؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى پؾیـ‪٥‬تَ امت هبػٍ ‪٩ 4‬بًْى افػّاد‬ ‫ًک ‪ :‬اّلیي ‪٩‬بًًْی کَ ثَ ٍـاصت ىـٓ ّوي ‪٪ٝ‬ؼ ثـای ٕال‪ ٧‬ؿا ػ‬
‫هَْة ‪ 1310‬امت‪.‬‬
‫هجضج مْم‪ -‬تْا‪ ٨٥‬فّریي‬
‫‪ .‬ػؿ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات فى هبلی ثَ‬ ‫√اف اًْا‪ٕ ٛ‬ال‪ ٧‬کَ ثب تْا‪ٕ ٨٥‬ـ‪٥‬یي ٍْؿت هی گیـػ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات امت‬
‫ىُْـ هی ػُؼ ّ هْا‪٪٥‬ت اّ ؿا ثـای ٕال‪ ٧‬رلت هی کٌؼ‪.‬‬
‫‪32‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕال‪ ٧‬عل‪ ٜ‬ثـ امبك کـاُت فى ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ ّهبلی کَ ػؿ آى فى ثَ ىُْـ ػؿ افای ٕال‪ ٧‬هی ػُؼ هوکي امت ثَ اًؼافٍ‬
‫هِـ یب کوتـ یب ثیيتـ اف آى ثبىؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬هٖبث‪٩ ٨‬بًْى هؼًی‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ثَ ‪ٌُ ُْٝ‬گبهی ٍضیش امت‪ ،‬کَ هجتٌی ثـ کـاُت فّرَ یب فّریي ّ ثَ ٍْؿت عل‪ ٜ‬یب‬
‫هجبؿات ثبىؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ مْم‪ -‬ىـایٔ ّ تيـی‪٦‬بت ٕال‪٧‬‬

‫هجضج یکن – ىـایٔ امبمی ٕال‪٧‬‬
‫ثيػ یکن – ىـایٔ ٕال‪ ٧‬ػٌُؼٍ (ىُْـ)‬
‫ٕال‪ ٧‬ػؿ ‪ َ٪٥‬امالهی ّ ‪٩‬بًًْی هؼًی ای‪٪‬ب‪ ٛ‬ثَ ىوبؿ هی آیؼ کَ ثَ ّمیلَ ىُْـ یب ثَ ًوبیٌؼگی اف اّ ّا‪ ٜ٩‬هی ىْػ کَ ٕال‪٧‬‬
‫ػٌُؼٍ (ىُْـ) ثبیؼ اؿاػٍ ّ اُلیت ثـای ٕال‪ ٧‬ػاىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫◄ّرْػ اؿاػٍ ّ هٌزق ثْػى آى‪:‬‬
‫ُـگبٍ کنی ػؿ صبل هنتی یب اف ثبة ىْعی ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ ٧‬ربؿی کٌؼ یب اىتجبُبً ثَ ربی یکی اف فًِبیو فى ػیگـی ؿا ٕال‪٧‬‬
‫ػُؼ ایي ٕال‪ ٧‬ثبٕل هی ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ ،‬چٌبًچَ‬ ‫‪َ٩‬ؼ ٕال‪ ٧‬ثبیؼ ثَ ْٕؿ هٌزق ثبىؼ ی‪ٌٞ‬ی ٕال‪ ٧‬ػٌُؼٍ ثبیؼ ربفم ّ ‪٩‬بٕ‪ ٜ‬ثبىؼ ّ ػؿ ٍْؿت ه‪ٞ‬ل‪ ٨‬ثْػى ثبٕل امت‬
‫هـػ ةٍ فًو ثگْیؼ ‪ٕ :‬ال‪٩‬ت ػاػم اگـ تب ‪ 3‬هبٍ ػیگـ آثنتي ًيْی (هبػٍ ‪.٧ 1135‬م)‪.‬‬
‫√ٕال‪ ٧‬هکـٍ ّ ّوبًت ارـای آى ‪ :‬اگـ ىُْـ اف ؿّی اکـاٍ ّ تِؼیؼ ّ ‪٥‬يبؿ‪ ،‬فى عْػ ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ثبٕل ّ تٌ‪٦‬یؾ‬
‫ث‪ٞ‬ؼی آى ؿا ٍضیش ًوی کٌؼ‪.‬‬
‫√اُلیت (ثلْ‪٪ّٝ ٟ‬ل)‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1136‬م‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ػٌُؼٍ ثبیػ ثبل‪ٝ ّ ٠‬ب‪٩‬ل ثبىؼ ‪٢ٍ .‬یـ صتی ثب اربفٍ ّلی یب ‪٩‬ین عْػ‬
‫ًوی تْاًؼ فى عْیو ؿا ٕال‪ ٧‬گْیؼ‪.‬‬
‫امت‬ ‫√ٕال‪ ٧‬هزٌْى ‪ :‬هزٌْى ػائوی ًوی تْاًؼ ىغَبً فًو ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ ّلی ‪٩‬بًًْگؾاؿ ثَ ّلی یب ‪٩‬ین هزٌْى اعتیبؿ ػاػٍ‬
‫کَ ثب ؿ‪ٝ‬بیت ه‪٪‬ـؿات ّ هَلضت هْلی ‪ٝ‬لیَ فى اّ ؿإال‪ ٧‬ػُؼ (هبػٍ ‪.٧ 1137‬م)‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ٕال‪ ٧‬ثَ ّمیلَ ‪٩‬ین ٍْؿت گیـػ هْا‪٪٥‬ت ػاػمتبى ّ تَْیت ػاػگبٍ الفم امت اهب ػؿ هْؿػ ّلی ‪ِ٩‬ـی ّ‬
‫ٍّی ًیبفی ثَ هْا‪٪٥‬ت ػاػمتبى ًینت ُـ چٌؼ اربفٍ ػاػگبٍ الفم امت‪.‬‬
‫√ػؿ هْؿػ هزٌْى اػّاؿی عْػ هیتْاًؼ ػؿ صبل ا‪٥‬ب‪ٕ َ٩‬ال‪ ٧‬ؿا ّا‪ ٜ٩‬مبفػ‪.‬‬

‫√ ٕال‪ ٧‬م‪٦‬یٍ ‪ :‬چّى صزـ م‪٦‬یؼ هضؼّػ ثَ اهْؿ هبلی امت ّ ٕال‪ ٧‬ؿا ًوی تْاى اف ایي اهْؿ هضنْة ػاىت‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬م‪٦‬یؼ‬
‫ثی اىکبل امت‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ىـایٔ هٖل‪ :َ٪‬ثـاثـ ‪٩‬بًْى هؼًی ٕال‪ ٧‬ثبیؼ ػؿ صبل پبکی فى ّا‪ ٜ٩‬ىْػ ّ ثَ ‪ٝ‬الٍّ ثبیؼ اف پبیبى ‪ٝ‬بػت فًبًگی تب‬
‫ٌُگبم ٕال‪ ٧‬ثیي فى ّ ىُْـ ًقػیکی ؿّی ًؼا ػٍ ثبىؼ تب اّالً اف ا‪٥‬قایو ٕال‪ ٧‬ثؼیٌْمیلَ رلْگیـی ىْػ ّ حبًیبً ّّ‪ ٜ‬فى‬
‫اف لضبٗ ثبؿػاؿی ه‪ٞ‬لْم گـػػ ‪ .‬ال‪ ) ٤‬پبکی فى ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1140‬م‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬فى ػؿ هؼت ‪ٝ‬بػت فًبًگی یب ػؿ صبل ً‪٦‬بك‬
‫پیؼا هی ىْػ ّ هؼت آى‬ ‫ٍضیش ًینت ‪٦ً .‬بك صبلتی امت هبًٌؼ ‪ٝ‬بػت فًبًگی کَ ٌُگبم فایوبى ّ هؼتی ث‪ٞ‬ؼ اف آى ػؿ فى‬
‫‪33‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ :‬اّل‪ٕ -‬ال‪ ٧‬فى‬ ‫صؼاکخـ ‪ 10‬ؿّف ث‪ٞ‬ؼ اف فایوبى امت ‪ٕ .‬ال‪ ٧‬ػؿ صبل ‪ٝ‬بػت فًبًگی ّ ً‪٦‬بك ثبٕل امت هگـ ػؿ مَ هْؿػ‬
‫‪ .‬ػّم‪ٕ -‬ال‪٩‬ی کَ ‪٩‬جل اف ًقػیکی ّا‪ ٜ٩‬ىْػ ‪ .‬مْم –‬ ‫آثنتي ‪ :‬ه‪ٞ‬وْالً ػؿ ػّؿاى صبهلگی ‪ٝ‬بػت فًبًگی ّ ً‪٦‬بك ّرْػ ًؼاؿػ‬
‫ٕال‪ ٧‬اف ٕـ‪ ٣‬ىُْـ ‪١‬بیت ‪ :‬اگـ ىُْـ ‪١‬بیت ثبىؼ ی‪ٌٞ‬ی ػؿفهبى ٕال‪ ٧‬ػؿ هضل مکًْت فى ًجبىؼ ّ ًتْاًؼ إال‪ ٛ‬صبٍل‬
‫کٌؼ کَ فى ػؿ صبل ِٕـ امت یب ًَ هیتْاًؼ فى عْػ ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ ‪ً .‬کتَ ‪ُ :‬ـگبٍ ىُْـ فًؼاًی ثبىؼ یب رؼا اف فى فًؼگی کٌؼ‬
‫ثَ ًضْی کَ آگبُی اف صبل فى ثـای اّ هوکي ًجبىؼ ػؿ ایٌَْؿت ُن پبکی فى ىـٓ ًینت ‪ .‬ة‪ٝ -‬ؼم ّ‪ً ْٛ٩‬قػیکی اف پبیبى‬
‫‪ٝ‬بػت فًبًگی تب ٌُگبم ٕال‪ٕ : ٧‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1141‬م‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ػؿ ِٕـ هْا‪ٍ َٞ٩‬ضیش ًینت (فى ثبیؼ ػؿ ِٕـ ‪١‬یـ هْا‪َٞ٩‬‬
‫ثبىؼ) هگـ ایٌکَ فى یبئنَ یب صبهل ثبىؼ‪ .‬اگـ فى ثب ّرْػ ا‪٩‬تْبی مي یب ثَ ‪ٝ‬لت ثویبؿی یب اعتالالت هبػؿفاػی ‪ٝ‬بػت ًوی‬
‫ىْػ‪ٕ ،‬ال‪٩ّ ٧‬تی ٍضیش امت کَ اف تبؿیظ آعـیي ًقػیکی ثب فى ‪ 3‬هبٍ گؾىتَ ثبىؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم – تيـی‪٦‬بت ٕال‪٧‬‬

‫√تيـی‪٦‬بت ٕال‪ٝ ٧‬جبؿتٌؼ اف‪ :‬اربفٍ یب صکن ػاػگبٍ‪ ،‬ػاّؿی‪ ،‬تيـی‪٦‬بت ارـای ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ ّ ٧‬حجت ٕال‪.٧‬‬
‫ًک‪ :‬گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه کَ اف ٕـ‪ ٣‬ػاػگبٍ هی ثبىؼ صتی ػؿ ٍْؿت تْا‪ً ٨٥‬یق الفم امت‪.‬‬
‫‪ 3‬هبٍ اف تبؿیظ اثال‪ ،ٟ‬ثَ‬ ‫√ هؼت ا‪ٝ‬تجبؿ گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه ‪ :‬گْاُی ٍبػؿٍ اف هـار‪ْ٩ ٜ‬بیی‪ ،‬چٌبًچَ ‪ٙ‬ـ‪ ٣‬هؼت‬
‫ػ‪٥‬تـ حجت ٕال‪ ٧‬تنلین ًيْػ اف ا‪ٝ‬تجبؿ مب‪ ٔ٩‬عْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫√ ّوبًت ارـای هجبػؿت ثَ ٕال‪ ٧‬ثؼّى تضَیل گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه‪ ،‬صجل رٌضَ ای اف ‪ 1‬هبٍ تب یکنبل م ی ثبىؼ ّ‬
‫ُـگبٍ ٕال‪ ٧‬حجت ًيؼٍ ثبىؼ فّد ثَ هزبفات ‪ٝ‬ؼم حجت ٕال‪ُ ٧‬ن هضکْم عْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫√ ؿمیؼگی ثَ ػ‪ٝ‬بّی عبًْاػگی اف رولَ ٕال‪ ٧‬ػؿٍالصیت ػاػگبٍ عبًْاػٍ امت‪.‬‬

‫√صکن ٍبػؿٍ اف ػاػگبٍ عبًْاػٍ ‪٩‬بثل تزؼیؼ ً‪ٚ‬ـ ػؿ ػاػگبٍ تزؼیؼً‪ٚ‬ـ امتبى ّ ؿمیؼگی ‪٥‬ـربهی ػؿ ػیْاى ‪ٝ‬بلی کيْؿ اكت‪.‬‬

‫√ػؿ هْؿػ م‪٦‬یَ‪٢ٍ ،‬یـ ّ هزٌْى اػّاؿی‪ّ ،‬لی یب ‪٩‬ین ًوی تْاًؼ ثَ ًوبیٌؼگی اف آًِب ػؿعْامت ٍؼّؿ گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى‬
‫مبفه ًوبیؼ اهب ػؿ هْؿػ هزٌْى ػائوی ایي اهـ ٍبػ‪ ٧‬امت‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ػاّؿی ػؿ ٕال‪٧‬‬
‫هی ىْػ ّلی ػاػؿك ثَ ّمیلَ ه‪٪‬بهبت‬ ‫√ ‪٥‬ـ‪ ٧‬ػاّؿی ثب ػاػؿمی ایي امت کَ ػاّؿ ه‪ٞ‬وْالً تْمٔ اٍضبة ػ‪ْٝ‬ی اًتغبة‬
‫‪ٝ‬وْهی هٌَْة هی ىْػ‪ ،‬ثَ ‪ٝ‬الٍّ ػاّؿ ػاؿای موت ‪ْ٩‬بئی ّ هکل‪ ٤‬ثَ ؿ‪ٝ‬بیت تيـیب‪٥‬ت آییي ػاػؿمی هؼًی ًینت‪.‬‬
‫‪ْ٩‬ل هيِْؿ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ ػؿ هْؿػ اًتغبة ػاّؿ ایي امت کَ اًتغبة ػاّؿ اف ‪١‬یـ عبًْاػٍ ٕـ‪٥‬یي ًیق ربیق امت‪.‬‬
‫√ ٕج‪٩ ٨‬بًْى رؼیؼ اؿرب‪ ٛ‬اعتال‪ ٣‬ثَ ػاّؿی ّارت امت ّ هِلت اًتغبة ػاّؿ ثَ ّمیلَ فّریي ‪ 20‬ؿّف امت‪.‬‬

‫√ ػ‪ٝ‬بّی ؿار‪ ٜ‬ثَ اٍل ًکبس ّ ٕال‪٥ ّ ٧‬نظ ًکبس ّ ًنت ‪٩‬بثل اؿرب‪ ٛ‬ثَ ػاػؿمی ًینت‪.‬‬

‫ثٌؼ كّم – تيـی‪٦‬بت ارـای ٍی‪َ٢‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1134‬م‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ثبیؼ ثَ ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ ّ ٧‬ػؿ صْْؿ الا‪٩‬ل ػّ هـػ ‪ٝ‬بػل کَ ٕال‪ ٧‬ؿا ثيًٌْؼ ّا‪ ٜ٩‬ىْػ‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫√ ثَ کبؿ ثـػى ل‪ٝ ٘٦‬ـثی ثـای ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ّ ٧‬ـّؿت ًؼاؿػ ّ ُـ ل‪ٚ٦‬ی کَ ثَ ٍـاصت ػاللت ثـ ٕال‪ً ٧‬وبیؼ ک‪٦‬بیت هی کٌؼ‬

‫√چٌبًچَ ٌُگبم ارـای ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ ٧‬ػّ ىبُؼ صبّـ ًجبىٌؼ ٕال‪ ٧‬ثبٕل هی ثبىؼ‪.‬‬
‫‪34‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ًک‪ٍ :‬ی‪ٕ َ٢‬ال‪ ٧‬اگـ چَ تکـاؿ ىْػ ه‪٦‬یؼ یک ٕال‪ ٧‬امت ّ ىغٌ ًوی تْاًؼ ػؿ یک رلنَ فًو ؿا ػّیب مَ ٕال‪ َ٩‬کٌؼ ‪.‬‬
‫◄ حجت ٕال‪ّ ّ ٧‬وبًت ارـای آى‪:‬‬
‫√ حجت ٕال‪ ٧‬ػؿ ػ‪٥‬تـ ؿموی اف ىـایٔ ٍضت ّ تض‪ ٨٪‬آى ًینت‪ ،‬لؾا ٕال‪٩‬ی ؿا کَ ثَ حجت ًـمیؼٍ‪ ،‬ػؿ ٍْؿتی کَ ّ‪ ْٛ٩‬آى‬

‫√هنلن ثبىؼ ًوی تْاى ثب ٕل ػاًنت‪ ،‬لیکي ‪ٝ‬ؼم حجت ٕال‪ ٧‬رـم ىٌبعتَ ىؼٍ امت‪.‬‬

‫‪ُ 70‬قاؿ ّ یک ؿیبل تب ‪ 3‬هیلیْى ؿیبل امت ‪.‬‬ ‫√ ّوبًت ا رـای ‪ٝ‬ؼم حجت ٕال‪ ٧‬صجل ت‪ٞ‬قیـی تب یکنبل یب رقای ً‪٪‬ؼی اف‬

‫√ارـای ٍی‪ٕ َ٢‬ال‪ ّ ٧‬حجت آى ػؿ ػ‪٥‬تـ هْکْل ثَ تأػیَ ص‪ ٧ْ٪‬ىـ‪ٝ‬ی ّ ‪٩‬بًًْی فّرَ ثَ ٍْؿت ً‪٪‬ؼ هی ثبىؼ هگـ ػؿ‬
‫ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات ّ یب ؿّبیت فّرَ ّ یب ٍؼّؿ صکن ا‪ٝ‬نبؿ ىُْـ اف پـػاعت ص‪ ٧ْ٥ ٧ْ٪‬الؾکـ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػؿ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات ىُْـ اف پـػاعت ‪٥‬ؼیَ ه‪ٞ‬ب‪ ٣‬هی ثبىؼ‪.‬‬
‫√ تيـی‪٦‬بت عبً ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی‪:‬‬
‫ال‪ -٤‬اؿائَ گْاُی کتجی امکبى فّرَ هٖل‪ َ٪‬ػؿ هٌقل هيتـک فّریي تب پبیبى هؼت ‪ٝ‬ؼٍ‬
‫ة‪ -‬تٌ‪ٚ‬ین ٍْؿت هزلل ّ‪ٕ ْٛ٩‬ال‪ :٧‬ایي ٍْؿت رلنَ ‪٩‬جل اف پبیبى ‪ٝ‬ؼٍ ػؿ ػ‪٥‬تـ ؿموی ثَ حجت ًوی ؿمؼ‬
‫ّلی ىـ‪ٝ‬بً هْ‪ ٤ٙ‬ثَ اًزبم‬ ‫√ فى ص‪ ٨‬ػاؿػ اف ػاػگبٍ ػؿعْامت کٌؼ ص‪ ٨‬القصوَ کبؿُبیی ؿا کَ ػؿ فهبى فّریت اًزبم ػاػٍ‬
‫آى ًجْػٍ امت ت‪ٞ‬ییي ّفّد ؿا هکل‪ ٤‬ثَ پـػاعت آى ًوبیؼ‪.‬‬
‫گْاُی ّرْػ یب ‪ٝ‬ؼم رٌیي ‪ :‬ػؿ عًَْ فهبى اؿائَ ایي گْاُی ىبینتَ امت کَ ایي گْاُی ُوـاٍ ػؿعْامت ٕال‪ ٧‬یب الا‪٩‬ل‬
‫‪٩‬جل اف تَوین گیـی ػاّؿاى ثَ ػاػگبٍ اؿائَ ىْػ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ چِبؿم – ا‪٩‬نبم ٕال‪٧‬‬

‫ثٌؼ یکن – ‪ َ٪٥‬اهبهیَ‬
‫√ ػؿ ‪ َ٪٥‬اهبهیَ ٕال‪ ٧‬ؿا ثَ ٕال‪ ٧‬ثؼ‪ٝ‬ی (ثؼ‪ٝ‬ت) ّ ٕال‪ ٧‬مٌی (مٌت) ت‪٪‬نین هی کٌٌؼ‪.‬‬

‫ٕال‪ ٧‬ػؿ صبل صیِ یب ً‪٦‬بك‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ػؿ ِٕـ هْا‪َٞ٩‬‬ ‫√ ه‪َْ٪‬ػ اف ٕال‪ ٧‬ثؼ‪ٝ‬ی ٕال‪ً ٧‬بهيـّ‪ ّ ٛ‬صـام امت کَ ‪ٝ‬جبؿت اف‬
‫مَ گبًَ کَ ؿرْ‪ٝ‬ی ثیي آًِب ّا‪ً ٜ٩‬يؼٍ ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ٕال‪ ٧‬ميی ٕال‪ ٧‬هيـّ‪ ّ ٛ‬هزبف امت کَ ثَ ثبئي ‪ ،‬ؿر‪ٞ‬ی ّ ‪ٝ‬ؼی ت‪٪‬نین ىؼٍ امت‪.‬‬

‫√ٕال‪ ٧‬ثبئي ثٌبثـ ‪ْ٩‬ل ‪ِ٪٥‬بی اهبم یَ ثـىو گًَْ امت ‪ٕ :‬ال‪١ ٧‬یـ م ػطّلَ ‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬یبئنَ ‪ٕ ،‬ال‪٢ٍ ٧‬یـٍ ‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬عل‪ٕ ، ٜ‬ال‪٧‬‬
‫هجبؿات ّ ٕال‪ ٧‬مْم کَ ث‪ٞ‬ؼ اف مَ ٍّلت هتْالی ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبه ػ‪ .‬ثزق ٕال‪ِ٩‬بی ىيگبًَ ‪ُ ٧ْ٥‬ـ ٕال‪٩‬ی ؿر‪ٞ‬ی هضنْة‬
‫هی ىْػ‪.‬‬
‫ٕال‪ٝ ٧‬ؼی ًیق اف ا‪٩‬نبم ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی امت ّ هٌ‪ْٚ‬ؿ اف آى ٕال‪٩‬ی امت کَ پل اف آى هـػ ػؿ ایبم ‪ٝ‬ؼٍ ؿرْ‪ ٛ‬کٌؼ ّ ثب فى‬
‫ًقػیکی ًوبیؼ ّ مپل ػؿ ِٕـ ػیگـ فى ؿا ٕال‪ ٧‬ػُؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ‪٩‬بًْى هؼًی‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1143‬م‪ٕ ،‬ال‪ ٧‬ثـ ػّ ‪٩‬نن امت ثبئي ّ ؿر‪ٞ‬ی ثٌبثـ آًچ ٍ اف ‪٩ ّ َ٪٥‬بًْى هؼًی ثـ هی آیؼ ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی اٍل‬
‫ّٕال‪ ٧‬ثبئي ‪٥‬ـ‪ ٛ‬هضنْة هی ىْػ‪.‬‬
‫‪35‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى هٖل‪ َ٪‬ؿر‪ٞ‬یَ ػؿ صکن فّرَ امت ًَ فّرَ ص‪٪‬ی‪ٍ ٨‬‬

‫ی‪.‬‬

‫‪ٕ - 2‬ال‪٧‬‬ ‫√ ػؿ هبػٍ ‪.٧ 1145‬م ه‪٪‬ـؿ م ی ػاؿػ‪ ،‬ػؿهْاؿػ فیـ ٕال‪ ٧‬ثبئي امت ‪ٕ - 1 :‬ال‪٩‬ی کَ ‪٩‬جل اف ًقػیکی ّا‪ ٜ٩‬ىْػ‬
‫‪ - 4‬مْهیي ٕال‪ ٧‬کَ ث‪ٞ‬ؼ اف مَ ٍّلت‬ ‫‪ٕ - 3‬ال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات هبػ ام کَ فى ؿرْ‪ ٛ‬ثَ ‪ً ُْٝ‬کـػٍ ثبىؼ‬ ‫یبئنَ‬
‫هتْالی ثَ ‪ٝ‬ول هی آیؼ‪.‬‬
‫ًک‪ٕ :‬ال‪٧‬ی کَ ثَ صکن ػاػگبٍ ٍْؿت هی گیـػ ثبئى اكت ّ ‪ٕ ٔ٪٥‬ال‪ ٧‬فّرۀ ‪١‬بیت ه‪ْ٪٦‬ػ االحـ‪ ،‬ثب آًکَ کَ صکن ػاػگبٍ هی‬
‫ثبىؼ ؿر‪ٞ‬ی ثَ ىوبؿ هی آیؼ‪.‬‬
‫◄ه‪ٌٞ‬ی ّ ىـایٔ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات‪:‬‬
‫√ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات ثَ تْا‪ٕ ٨٥‬ـ‪٥‬یي ٍْؿت هی گیـػ‪ .‬ػؿ ٕال‪ ٧‬عل‪ ٜ‬فى عبل‪ ّ ٜ‬ىُْـ هغتل‪ً َٞ‬بهیؼٍ هی ىْػ‪.‬‬

‫√ ػؿ ٕال‪ ٧‬هجبؿات‪ ،‬کـاُت ّ ًبؿّبیی اف ف ًؼگی فًبىْئی ػّ ربًجَ امت ّ هبلی کَ فى ػؿ افاء ٕال‪ ٧‬ثَ ىُْـ هی ػُؼ‬
‫ًجبیؼ فائؼ ثـ هیقاى هِـ ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات فى ثبیؼ اُلیت ػاىتَ ثبىؼ فیـا ثؾل یک ًْ‪ ٛ‬تَـ‪ ٣‬هبلی امت کَ اصتیبد ثَ اُلیت ػاؿػ‪.‬‬

‫√ ػؿ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات آًچَ فى ػؿ افای ٕال‪ ٧‬ثَ ىُْـ هی ػُؼ ‪٥‬ؼیَ یب ‪ً ُْٝ‬بهیؼٍ هی ىْػ‪.‬‬

‫√ ػؿ ٕال‪ ٧‬عل‪ ّ ٜ‬هجبؿات فى هی تْاًؼ اف هبلی کَ ثَ ىُْـ ػاػٍ ؿرْ‪ ٛ‬کٌؼ ّ ٕال‪ ٧‬ثبئي ؿا ثَ ؿر‪ٞ‬ی تجؼیل ًوبیؼ‪.‬‬

‫√ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى هبُیت ص‪٩ْ٪‬ی ایي ػّ ٕال‪ ٧‬ؿا ای‪٪‬ب‪ ٛ‬هی ػاًٌؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ پٌزن – آحبؿ ٕال‪٧‬‬

‫هجضج یکن – آحبؿ ٕال‪ ٧‬ثبئي‬
‫√اگـ ٕال‪ ٧‬ةائي ثبىؼ‪ ،‬ؿاثَٖ ًکبس اف تبؿیظ ّ‪ ْٛ٩‬هٌضل هی ىْػ ّ ایي اًضالل احـی ًنجت ثَ گؾىتَ ًؼاؿػ ‪ .‬ػؿ ایي ٕال‪٧‬‬
‫‪.‬‬ ‫اگـ فّرَ اف آى ػمتَ اف فًبى ًجبىؼ کَ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ً ٧‬ؼاؿػ‪ ،‬ثبیؼ ‪ٝ‬ؼٍ ًگَ ػاؿػ ّ ًوی تْاًؼ ػؿایبم ‪ٝ‬ؼٍ ثب ػیگـی افػّاد کٌؼ‬
‫ًک‪ :‬فًی کَ ‪ٝ‬ؼٍ ٕال‪ ٧‬ثبئي امت هنتض‪٪٦ً ٨‬ۀ ایبم ‪ٝ‬ؼٍ ًینت هگـ ایٌکَ آثنتي ثبىؼ‪.‬‬

‫هجضج ػّم – آحبؿ ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی‬

‫ىىؼٍ امت ّ ً‪ َ٪٦‬فى ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ىُْـ امت ّ‬ ‫ػؿ ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی تب هْ‪ٞ٩‬ی کَ ‪ٝ‬ؼٍ فى هٌ‪ْ٪‬ی ًيؼٍ ؿاثَٖ ًکبس کبهالً ‪ٜٖ٩‬‬
‫اگـ یکی اف فّریي ‪ْ٥‬ت کٌؼ ػیگـی اف اّ اؿث هی ثـػ‪.‬‬
‫√افػّاد ىُْـ ثب فى ػیگـ ‪٩‬جل اف اً‪ْ٪‬بء ‪ٝ‬ؼٍ فى اّل اصتیبد ثَ اربفٍ ػاػگبٍ ػاؿػ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ىُْـ ػؿ ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی ًوی تْاًؼ ص‪ ٨‬ؿرْ‪ ٛ‬عْػ ؿا مب‪ ٔ٩‬کٌؼ چْى ؿرْ‪ ٛ‬ػؿ ٕال‪ ٧‬ؿر‪ٞ‬ی یک ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ اهـی امت ّ اف‬
‫ٕـ‪٥‬ی ایي اهـ ثَ ص‪ ٨‬فى لٖوَ هی فًؼ ّ ػیگـ فى ًوی تْاًؼ اف ص‪ ٧ْ٪‬فّریت هبًٌؼ ً‪ّ َ٪٦‬اؿث ثِـٍ هٌؼ ىْػ‪.‬‬
‫ػؿ هْؿػ ‪ٝ‬ؼم حجت ؿرْ ‪ ٛ‬ػؿ ػ‪٥‬تـ ؿموی ٕال‪ ،٧‬ثـای هتغل‪ ٤‬صجل ت‪ُٜ‬یـی تب یکنبل یب رقای ً‪٪‬ؼی اف ُ‪٦‬تبػ ُقاؿ ّ یک‬
‫تب مَ هیلیْى ؿیبل ه‪٪‬ـؿ گـػیؼٍ امت (ثـای هـػ)‪.‬‬

‫هجضج مْم‪ -‬ه‪٪‬ـؿی هبُبًَ‬

‫‪36‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ی اف‬ ‫√ ٕج‪٩ ٨‬بًْى رؼیؼ عبًْاػٍ ػاػگبٍ هیتْاًؼ ػؿ هْاؿػی ا‪٩‬ؼام ثَ ٍؼّؿ صکن ثَ پـػاعت ه‪٪‬ـؿی هبُبًَ اف ربًت یک‬
‫ٕـ‪٥‬یي ػؿ ص‪ٕ ٨‬ـ‪ ٣‬ػیگـ ؿا ثب ىـایٖی ًوبیؼ کَ پـػاعت ه‪٪‬ـؿی هؾکْؿػؿٍْؿت افػّاد هزؼػ هضکْم لَ‪ ،‬یب ایزبػ‬
‫ػؿآهؼکب‪٥‬ی ثـای اّ‪ ،‬یب کبُو ػؿ آهؼ یب ‪ٝ‬نـت هضکْم ‪ٝ‬لیَ یب ‪ْ٥‬ت هضکْم لَ ثَ صکن ُوبى ػاػگبٍ صنت هْؿػ ت‪٪‬لیل یب‪٥‬تَ‬
‫یب ‪ ٜٖ٩‬عْاُؼ ىؼ‪ .‬الفم ثَ ؽکـ امت کَ ػؿ ٕال‪ ٧‬ثب تْا‪ٕ ٨٥‬ـ‪٥‬یي صکن ثَ پـػاعت ه‪٪‬ـؿی ًغْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫‪٩ - 3‬بثل ‪ٜٖ٩‬‬ ‫‪٩ - 2‬بثل کبُو امت‬ ‫√ ّیژگیِبی ه‪٪‬ـؿی هبُبًَ ‪ - 1 :‬هتٌبمت ثب ّّ‪ ّ ٜ‬مي ٕـ‪٥‬یي ّ هؼت فًبىْئی امت‬
‫ىؼى امت‪ .‬الفم ثَ ؽکـ امت هجٌبی ه‪٪‬ـؿی هبُبًَ یک ًْ‪ َ٪٦ً ٛ‬امت ّهجٌبی ایي ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ صوبیت اف فى ثْػٍ امت‪.‬‬
‫ثبة كّم – ‪٩‬ـاثت ّ ًنت‬
‫ال‪ -٤‬ه‪ِْ٦‬م اّالػ ‪ :‬کنبًی کَ ثبّامَٖ اف ػیگـی ثَ ّرْػ آهؼٍ اًؼ اّالػ ثَ ه‪ٌٞ‬بی ‪ٝ‬بم گْیٌؼ کَ ػؿ ‪ٝ‬ـ‪ ٣‬ثـ صنت ػؿرَ‬
‫ًقػیکی ّ ػّؿی ثَ تـتیت ‪٥‬ـف ًؼ‪ً ،ًٍْ ،‬تیزَ ّ ًجیـٍ ًبم ػاؿػ‬
‫ک ىبهل ًنت عبً ّ ‪ٝ‬بم هی ثبىؼ ‪.‬‬
‫ة‪ -‬ه‪ِْ٦‬م ًنت‪ :‬ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی ّاثنتگی عًْی ّص‪٩ْ٪‬ی ثیي ا‪٥‬ـاػ ؿا گْیٌؼ ٍ‬
‫‪ً - 1‬نت عبً ‪ٝ :‬جبؿت اف ‪ٝ‬ال‪ّ َ٩‬ؿاثَٖ عًْی ّ ص‪٩ْ٪‬ی هْرْػ ثیي ػّ ً‪٦‬ـ کَ ثـ احـ تْلؼ‪ ،‬یکی اف ٍلت یب ثٖي‬
‫ػیگـی ثَ ْٕؿ هنت‪٪‬ین ثَ ّرْػ آهؼٍ امت‬
‫‪ً - 2‬نت ‪ٝ‬بم ‪ٝ :‬جبؿت اف ‪ٝ‬ال‪ ّ َ٩‬ؿاثَٖ عًْی ّ ص‪٩ْ٪‬ی هْرْػ ثیي ػّ ً‪٦‬ـ کَ ثـ احـ تْلؼ یکی اف آًِب اف ٍل ة یب ثٖي‬
‫ػیگـی ّ یب ثـ احـ ّالت ُـ ػّ ً‪٦‬ـ اف حبلخی ایزبػ ىؼٍ امت‪.‬‬
‫√ ًنت ثَ ه‪ِْ٦‬م عبً هوکي امت پؼؿ یب هبػؿی ثبىؼ ّلی ًنت ثَ ه‪ِْ٦‬م ‪ٝ‬بم هوکي امت پؼؿی یب هبػؿی یب اثْیٌی‬
‫ثبىؼ‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل یکن – ‪٩‬ـاثت‬

‫√ ‪٩‬ـاثت ثَ ه‪ٌٞ‬ی عْیيبًّؼی امت کَ ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی ثَ مَ ‪٩‬نن ت‪٪‬نین ىؼٍ امت ‪ً :‬نجی ‪ ،‬مججی ‪ ،‬ؿّب‪ٝ‬ی ّ ‪٩‬ـاثت ًبىی‬
‫اف مـپـمتی یب ‪٥‬ـفًؼ عْاًؼگی ؿا ًیق هی تْاى ثَ آى ا‪٥‬قّػ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ یکن – ‪٩‬ـاثت ًنجی‬

‫√ ‪٩‬ـاثت ًنجی عْیيبًّؼی هـثْٓ ثَ عْى امت ّ ثیي کنبًی ثَ ّرْػ هی آیؼ کَ ػاؿای یک عْى ّ ًیبکبى هيتـک‬
‫ُنتٌؼ‪ .‬ایي ‪٩‬ـاثت ثَ ‪٩‬ـاثت ػؿ عٔ هنت‪٪‬ین ّ ‪٩‬ـاثت ػؿ عٔ إـا‪ ٣‬ت‪٪‬نین هی ىْػ‪.‬‬
‫‪٩‬ـاثت ػؿ عٔ هنت‪٪‬ین ‪ :‬ؿاثَٖ ای امت عًْی ثیي ػّ ً‪٦‬ـ کَ یکی اف آًبى ثی ّامَٖ یب ثب ّامَٖ اف ػیگـی تْلؼ یب‪٥‬تَ امت ‪.‬‬
‫‪٩‬ـاثت ػؿ عٔ إـا‪ : ٣‬ؿاثَٖ ای امت عًْی ثیي ا‪٥‬ـاػی کَ اف ًنل ىغٌ حبلخی ثبىٌؼ هبًٌؼ عْیيبًّؼی ثیي ثـاػؿاى ا‪ٝ‬ن‬
‫اف ایًکَ اف یک پؼؿ ّ هبػؿ ثْػٍ ّ یب ‪ ٔ٪٥‬پؼؿ ّ هبػؿ هيتـک ػاىتَ ثبىٌؼ‪.‬‬
‫ربه‪ً ٜ‬نت گْیٌؼ‬ ‫√ ىغٌ حبلخی کَ عْیيبى ًنجی عٔ إـا‪ ٣‬ؿا ثَ ُن پیًْؼ هی فًؼ ّ ً‪ َٖ٪‬اتَبل آًِب ثَ ىوبؿ هی آیؼ‬
‫ّ عْیيبى عٔ إـا‪ ٣‬ؿا صْاىی گْیٌؼ‪.‬‬
‫◄ عْیيبى ًنجی عٔ إـا‪ ٣‬چٌؼ ػمتَ اًؼ‪:‬‬
‫‪37‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ث‪ْٞ‬ی ‪٩‬ـاثتيبى اف ربًت پؼؿ ّ هبػؿ امت کَ ‪٩‬ـاثت اثْیٌی یب ٍلجی ّ ثٌٖی یب تٌی یب پؼؿ ّ هبػؿی ًبهیؼٍ هی ىْػ ّ‬
‫یب پؼؿی ًبم ػاؿػ ّ ‪٩‬ـاثت ػمتَ‬ ‫ثـعی تٌِب اف ٕـ‪ ٣‬پؼؿ ّ ث‪ْٞ‬ی اف ًبصیَ هبػؿ امت کَ ػؿ هْؿػ اّل ‪٩‬ـاثت اثی یب ٍلجی‬
‫ػّم (هبػؿی) ‪٩‬ـاثت اهی یب ثٌٖی یب هبػؿی گْیٌؼ‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1032‬م ‪٩‬ـاثت ًنجی ىبهل مَ ٕج‪ َ٪‬امت ّ ُـ ٕج‪ َ٪‬ػاؿای ػؿربتی امت‪:‬‬
‫ٕج‪ َ٪‬اّل‪ :‬پؼؿ ّ هبػؿ ّ اّالػ ّ اّالػ اّالػ‬
‫ٕج‪ َ٪‬ػّم‪ :‬ارؼاػ ّ ثـاػؿ ّ عْاُـ ّ اّالػ آًِب‬
‫ٕج‪ ٨‬مْم‪ :‬ا‪ٝ‬وبم ّ ‪ٝ‬وبت ّ اعْال ّعبالت ّ اّالػ آًِب‬

‫گ‪٦‬تبؿ ػّم – ‪٩‬ـاثت مججی‬

‫هجضج یکن – ٕج‪٪‬بت ّ ػؿربت‬
‫√ ‪٩‬ـاثت مججی عْیيبًّؼی ًبىی اف افػّاد امت ّ ؿاثَٖ ای امت ثیي فى ىُْـ ثب یکؼیگـ ّ ثیي ُـ یک اف فّریي ثب‬
‫عْیيبى ًنجی ػیگـی‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1033‬م‪ُ ،‬ـ کل ػؿ ُـ عٔ ّ ثَ ُـ ػؿرَ کَ ثب یک ً‪٦‬ـ ‪٩‬ـاثت ًنجی ػاىتَ ثبىؼ‪ ،‬ػؿ ُوبى عٔ ّ ثَ‬
‫ُوبى ػؿرَ ‪٩‬ـاثت مججی ثب فّد یب فّرَ اّ عْاُؼ ػاىت‪.‬‬

‫هجضج ػّم – آحبؿ ‪٩‬ـاثت مججی‬

‫√عْیيبى مججی ػؿ ه‪٪‬بثل ُوؼیگـ ص‪ ّ ٧ْ٪‬تکبلی‪٦‬ی اف رِت هبلی ًؼاؿًؼ هگـ فى ّ ىُْـ کَ اف یکؼیگـ اؿث هی ثـًؼ ّ‬
‫فى کَ ‪ٝ‬الٍّ ثـ هِـیَ‪ً َ٪٦ً ،‬یق ثَ اّ ت‪ٞ‬ل‪ ٨‬هی گیـػ ‪ّ ،‬لی اف لضبٗ ‪١‬یـ هبلی آحبؿی ة ٍ آى هتـتت هی گـػػ هبًٌؼ ‪ :‬صـهت‬
‫افػّاد‪ ،‬هوٌْ‪ٝ‬یت افػّاد‪ ،‬ػاّؿی‪ ،‬ىِبػت‪ ،‬اثال‪ ّ ٟ‬ارـای اصکبم‪.‬‬
‫◄ افػّاد‪:‬‬
‫√ػؿ فهیٌَ صـهت ًکبس ثب ا‪٩‬بؿة ًنجی‪ ،‬هی تْاى ا‪٩‬بؿة ؿا ثَ چِبؿ گـٍّ ت‪٪‬نین کـػ‪:‬‬
‫اف اًضالل‬ ‫گـٍّ اّل ‪ :‬کنبًی ُنتٌؼ کَ ُوقهبى ثب ایزبػ فّریت صـهت ًکبس ثَ ْٕؿ ػائن ثیي آًبى ثَ ّرْػ هی آیؼّ ث‪ٞ‬ؼ‬
‫ًکبس ایي صـهت ؿ‪ً ٜ٥‬وی گـػػ هبًٌؼ هبػؿ ّ رؼات فى ّ ‪ٝ‬ـّك کَ افػّاد ثب ایي ا‪٥‬ـاػ ثـای ُویيَ هوٌْ‪ ٛ‬امت‪.‬‬
‫ایي صـهت ّ‪٩‬تی ایزبػ هی‬ ‫گـٍّ ػّم ‪ :‬کنبًی ُنتٌؼ کَ ّرْػ ‪ٝ‬ل‪ َ٪‬فّریت ثَ تٌِبیی مجت صـهت ًکبس ثب آًِب ًینت ّ‬
‫ىْػ کَ ‪ٝ‬الٍّ ثـ ًکبس‪ً ،‬قػیکی ًیق تش‪ ٨٩‬یب‪٥‬تٍ ثبىؼ هخل ػعتـ ّ ًٍْ ّ ىةیـٍ فى‬
‫گـٍّ مْم ‪ :‬کنبًی ُنتٌؼ کَ ثب ّرْػ‪ٝ‬ل‪ َ٪‬فّریت‪ ،‬چَ هْا‪ٍْ َٞ٩‬ؿت گـ‪٥‬تَ ثبىؼ ّ چَ ٍْؿت ًگـ‪٥‬تَ ثبىؼ ًکبس ثب آًبى‬
‫هْ‪٩‬تبً هوٌْ‪ ٛ‬امت ّلی ایي هوٌْ‪ٝ‬یت ثب اًضالل ؿ‪ ٜ٥‬هی ىْػ هبًٌؼ طّاُـ فى‬
‫گـٍّ چِبؿم ‪ :‬کنبًی ُنتٌؼ کَ افػّاد ثب آًِب ه‪٪‬یؼ ة ٍ اؽى فّرَ امت ّ ػؿ ٍْؿت ‪ٝ‬ؼم کنت اربفٍ ‪ ،‬افػّاد ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ‬
‫امت هبًٌؼافػّاد ثب عْاُـ فاػٍ یب ثـاػؿ فاػٍ فّرَ‪.‬‬
‫◄ ارـای اصکبم‪:‬‬
‫‪38‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪٩ 18‬بًْى ارـای اصکبم هَْة ‪ ، 1356‬هؼیـاى ّ هأهْؿاى ارـا ػؿ هْاؿػ فیـ ًوی تْاًٌؼ ‪٩‬جْل هأهْؿیت‬
‫ًوبیٌؼ‪:‬‬
‫‪ - 1‬اهـ ارـا ؿار‪ ٜ‬ثَ ٍ هنـ آًِب ثبىؼ‬
‫‪ - 2‬اهـ ارـا ؿار‪ ٜ‬ثَ ا‪٥‬ـاػی ثبىؼ کَ هؼیـ یب هأهْؿ ارـا ثب آًبى ‪٩‬ـاةت ًنجی یب مججی تب ػؿرَ مْم ػاؿػ‬
‫‪٩ّ - 3‬تی کَ اهـ ارـا ؿار‪ ٜ‬ثَ کنبًی ثبىؼ کَ ثیي آًبى ّهؼیـ یب ػاػ ّؿف یب ُونـ آًبى ػ‪ْٝ‬ی هؼًی یب کی‪٦‬ـی هٖـس امت‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ مْم – ‪٩‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی‬

‫ی کَ ‪٩‬بًْى ه‪٪‬ـؿ ػاىتَ ایزبػ یک ًْ‪ ٛ‬ؿاثَٖ‬ ‫√ ىیـ عْؿػى ٕ‪٦‬ل اف فًی کَ هبػؿ ٕجی‪ٞ‬ی ّ ًنجی اّ ًینت ثب ىـایٔ‬
‫عْیيبًّؼی هی کٌؼ کَ آى ؿا ‪٩‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی گْیٌؼ‪.‬‬
‫ًک ‪٩ :‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی پیو اف امالم ًیق ّرْػػاىتَ امت ّ ثٌبثـایي ‪٩‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی اف ًِبػُبی اهْبیی امالم امت ًَ‬
‫تأمینی‪.‬‬
‫√صؼیج «یضـم هي الـّب‪ ٛ‬هب یضـم هي الٌنت » ی‪ٌٞ‬ی ؿّب‪ ٛ‬اف صیج صـهت ًکبس ػؿ صکن ًنت امت‪ ،‬ػؿ فهیٌَ ‪٩‬ـاثت‬
‫ؿّب‪ٝ‬ی هی ثبىؼ‪ .‬لؾا احـ ‪٩‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی ‪ ٔ٪٥‬اف لضبٗ هٌ‪ً ٜ‬کبس امت‪.‬‬
‫◄ ‪٩‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی‪:‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1046‬م‪٩ ،‬ـاثت ؿّب‪ٝ‬ی اف صیج صـهت ًکبس ػؿ صکن ‪٩‬ـاثت ًنجی امت هيـّٓ ثـ ایٌکَ‪:‬‬
‫اّالً‪ :‬ىیؿ فى اف صول هيـّ‪ ٛ‬صبٍل ىؼٍ ثبىؼ‬
‫حبًیبً ‪ :‬ىیـ م مت‪٪‬یوبً اف پنتبى هکیؼٍ ىؼٍ ثبىؼ‬
‫ای ػیگـ یب ىیـ فى‬ ‫حبلخبً‪٦ٕ :‬ل الا‪٩‬ل یک ىجبًَ ؿّف ّ یب ‪ 15‬ػ‪ َٞ٥‬هتْالی ىیـ کبهل عْؿػٍ ثبىؼ ثؼّى ایٌکَ ػؿ ثیي‪١ ،‬ؾ‬
‫ػیگـ ؿا ثغْؿػ‬
‫ؿاث‪ٞ‬بً‪ :‬ىیـ عْؿػى ٕ‪٤‬ل ‪٩‬جل اف توبم ىؼى ػّ مبل اف تْلؼ اّ ثبىؼ‬
‫عبهنبً‪ :‬ه‪٪‬ؼاؿ ىیـی کَ ٕ‪٦‬ل عْؿػٍ امت اف یک فى ّیک ىُْـ ثبىؼ‪.‬‬
‫ػٍ ثبىؼ‪ ،‬آى‬ ‫ػاىت ثبىؼ کَ ُـ یک ؿا اف ىیـ هت‪ٞ‬ل‪ ٨‬ثَ ىُْـ ػیگـ ىیـػا‬
‫ٍ‬ ‫ًک‪ :‬اگـ یک فى یک ػ طتـ ّ یک پنـ ؿّب‪ٝ‬ی‬
‫پنـ ثب آى ػعتـ ثـاػؿ ّ عْاُـ ؿّب‪ٝ‬ی ًجْػٍ ّ افػّاد ثیي آًِب اف ایي صیج هوٌْ‪ً ٛ‬وی ثبىؼ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ىغٌ ػؿ ُوبى صؼّػی کَ ًوی تْاًؼ ثب عْیيبى ًنجی ُونـه افػّاد کٌؼ ثب عْیيبى ؿّب‪ٝ‬ی اّ ًیق ًوی تْاًؼ‬
‫افػّاد کٌؼ‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿ چِبؿم‪٩ -‬ـاثت ًبىی اف مـپـمتی إ‪٦‬بل ثؼّى مـپـمت‬

‫کَ ‪٥‬ـفًؼ ٕجی‪ٞ‬ی اّ ًینت ثَ ‪٥‬ـفًؼی ة پؾیـػ ‪٥ .‬ـفًؼ عْاًؼگی‬ ‫√‪٥‬ـفًؼ عْاًؼگی یب تجٌی ‪ :‬آى امت کَ کنی ػیگـی ؿا‬
‫ػؿص‪ ٧ْ٪‬امالم ّ ‪٩‬بًْى هؼًی ثَ ؿمویت ىٌبعتَ ًيؼٍ امت ّهٌيبء احـ ص‪٩ْ٪‬ی ًینت‪.‬‬

‫هجضج یکن – ىـایٔ مـپـمتی‬

‫‪39‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ال‪ -٤‬ىـایٔ هـثْٓ ثَ مـپـمتبى ‪ :‬ىـایٔ هـثْٓ ثَ مـپـمتبى ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪٩ 3 ّ 1‬بًْى صوبیت اف کْػکبى ثی مـپـمت‬
‫‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‪:‬‬
‫‪ - 3‬تْا‪ ٨٥‬ثـای مـپـمتی‬ ‫‪ - 2‬ا‪٩‬بهت ػؿ ایـاى‬ ‫(ًکبس ػائن )‬ ‫‪ّ - 1‬رْػ ؿاثَٖ ًکبس ثیي فى ّ هـػ مـپـمت‬
‫‪ٍ - 4‬بصت ‪٥‬ـفًؼ ًيؼى تب پٌذ مبل اف تبؿیظ افػّاد‪ُ :‬ـگبٍ فّریي ثَ ػالیل پقىکی ًتْاًٌؼ اف یکؼیگـ ٍبصت ‪٥‬ـفًؼ ىًْؼ‬
‫‪ٝ - 6‬ؼم هضکْهیت رقائی‬ ‫‪ - 5‬مي ‪ 30‬مبل ثـای یکی اف فّریي‬ ‫ػاػگبٍ هی تْ اًؼ آًِب ؿا اف ا یي ىـٓ ه‪ٞ‬ب‪ ٣‬کٌؼ ‪.‬‬
‫‪ٝ - 10‬ؼم اثتالء ثَ‬ ‫‪ - 9‬توکي هبلی‬ ‫‪ - 8‬ىبینتگی اعال‪٩‬ی‬ ‫‪ - 7‬اُلیت‬ ‫رـائن ‪ٝ‬وؼی‬ ‫هؤحـ ثَ ‪ٝ‬لت اؿتکبة‬
‫‪ٝ - 11‬ؼم ا‪ٝ‬تیبػ‪.‬‬ ‫ثیوبؿیِبی ّاگیـػاؿ ٍ‪ٞ‬ت ال‪ٞ‬الد‬
‫ًک ‪ُ :‬ـگبٍ هبلی اف ٕـ‪ ٣‬فّریي ثَ ٕ‪٦‬ل تضت مـپـمتی ً لس ىؼٍ ثبىؼ‪ ،‬ػؿ ٍْؿت ‪ْ٥‬ت ٕ‪٦‬ل اهْال هؾکْؿ اف ٕـ‪٣‬‬
‫ػّلت ثَ فّریي مـپـمت تولیک عْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫ة‪ -‬ىـایٔ ٕ‪٦‬ل‪٦ٕ :‬لی کَ ثـای مـپـمتی ثَ عبًْاػٍ ای مپـػٍ هی ىْػ ثبیؼ ػاؿای ىـایٔ فیـ ثبىؼ‪:‬‬
‫‪ - 2‬ه‪ٞ‬لْم ًجْػى یب ‪ْ٥‬ت پؼؿ ّ هبػؿ ّ رؼ پؼؿی ثَ هؼت ‪ 3‬مبل‬ ‫‪ - 1‬مي کوتـ اف ‪ 12‬مبل‬

‫م ثضج ػّم – تيـی‪٦‬بت ّ آییي ػاػؿمی‬

‫√ ثـای مـپـمتی‪ ،‬فى ّ ىُْـ ثبیؼ هيتـکبً ت‪٪‬بّبًبهَ ای تٌ‪ٚ‬ین ّ ثَ ػاػگبٍ تنلین ًوبیٌؼ کَ ػاػگبٍ ٍالصیتؼاؿ ػؿ ایي‬
‫هْؿػ ػاػگبٍ ‪ٝ‬وْهی هضل ا‪٩‬بهت آًبى امت‪.‬‬
‫‪ 6‬هبٍ ثَ فّریي مـپـمت عْاُؼ‬ ‫ثب ٍؼّؿ ‪٩‬ـاؿ ػّؿٍ آفهبیيی ثَ هؼت‬ ‫√ ػاػگبٍ ‪٩‬جل اف ٍؼّؿ صکن مـپـمتی‪٦ٕ ،‬ل ؿا‬
‫ػاػ‪ .‬کلیَ اصکبم هـثْٓ ثَ مـپـمتی ‪٩‬بثل ‪٥‬ـربم عْاُی امت‪.‬‬

‫هجضج مْم – ‪٥‬نظ مـپـمتی‬

‫√ ثـاثـ هبػٍ ‪٩ 16‬بًْى هؾکْؿ‪ ،‬مـپـمتی ػؿ هْاؿػ فیـ ‪٩‬بثل ‪٥‬نظ امت‪:‬‬
‫‪ - 1‬ت‪٪‬بّبی ػاػمتبى ػؿ ٍْؿت مْء ؿ‪٥‬تبؿ یب ‪ٝ‬ؼم اُلیت فّریي‬
‫‪ - 2‬ت‪٪‬بّبی مـپـمت ػؿ ٍْؿت مْء ؿ‪٥‬تبؿ ٕ‪٦‬ل ّ ‪ٝ‬ؼم ‪٩‬ؼؿت ّ امتٖب‪ٝ‬ت ثـای تـتیت ّ ًگِؼاؿی ٕ‪٦‬ل‬
‫‪ - 3‬تْا‪٦ٕ ٨٥‬ل ث‪ٞ‬ؼ اف ؿمیؼى ثَ مي کجـ ثب فّریي یب هْا‪٪٥‬ت فّریي مـپـمت ثب پؼؿ ّ هبػؿ ّا‪ٞ٩‬ی ٕ‪٦‬ل‬
‫√ صکن ‪٥‬نظ مـپـمتی ًیق ‪٩‬بثل ‪٥‬ـربم عْاُی امت‪.‬‬

‫هجضج چِبؿم – آحبؿ مـپـمتی‬

‫◄ص‪ ّ ٧ْ٪‬تکبلی‪ ٤‬مـپـمتبى ّ ٕ‪٦‬ل‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ُ 14‬وبى ‪٩‬بًْى‪ ،‬ص‪ّ ٧ْ٪‬تکبلی‪ً ٤‬بىی اف مـپـمتی ثَ ىـس فیـ امت‪:‬‬
‫‪ ،َ٪٦ً - 2‬کَ ػؿ ُّلَ اّل ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ هـػ امت ّ ػؿ ‪١‬یـ ایٌَْؿت ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ فى هی ثبىؼ‬ ‫‪ً - 1‬گِؼاؿی ّ تـثیت‬
‫‪ً - 5‬بم عبًْاػگی (کَ ثَ ًبم عب ًْاػگی فّد ًبهیؼٍ عْاُؼ ىؼ )‪.‬‬ ‫‪ - 4‬اػاؿٍ اهْال ّ ًوبیٌؼگی ‪٩‬بًًْی‬ ‫‪ - 3‬اصتـام‬
‫ًک‪ :‬مـپـمتی اف هْرجبت اؿث ًغْاُؼ ثْػ ّ ُوچٌیي هٌ‪ً ٜ‬کبس ثیي مـپـمت ّ ٕ‪٦‬ل تضت مـپـمتی ثَ ّرْػ ًغْاُؼ‬
‫آهؼ‪.‬‬
‫‪40‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫هْا‪٩٣‬ت ػا ػمتبى‬ ‫ًک ‪ :‬عـّد ٕ‪٦‬ل ٍ‪٢‬یـی کَ ثـای مـپـمتی ثَ کنی مپـػٍ ىؼٍ ػؿ ػّؿٍ آفهبیيی اف کيْؿ هٌْٓ ثَ‬
‫هضل امت ّلی پل اف ‪ٖٞ٩‬یت مـپـمتی عـّد ٕ‪٦‬ل ثب اربفٍ مـپـمت هزبف عْاُؼ ثْػ‪.‬‬

‫‪َ٥‬ل ػم – ًنت‬
‫گ‪٤‬تبؿ یکن – اًْا‪ً ٛ‬نت‬
‫√ اًْا‪ً ٛ‬نت ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف ‪ً - 1 :‬نت هيـّ‪ً - 2 ٛ‬نت ًبىی اف ىجَِ ‪ً - 3‬نت ًبىی اف تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی ‪ً - 4‬نت ًبىی اف‬
‫فًب‬

‫هجضج یکن – ًنجت هيـّ‪ٛ‬‬

‫√ایي ىمت کَ آى ؿا ًنت ‪٩‬بًًْی ًیق گْیٌؼ ًبىی اف ًکبس امت‪.‬‬

‫ثٌؼ یکن – احجبت ًنت هيـّ‪ٛ‬‬

‫√ُـگبٍ ًنت هيـّ‪٦ٕ ٛ‬لی هْؿػ اعتال‪ ٣‬ثبىؼ ثـای احجبت آى مَ هّْْ‪ ٛ‬ثبیؼ حبثت ىْػ‪:‬‬
‫ؿاثَٖ فّریت‪ً ،‬نت هبػؿی ّ ًنت پؼؿی‪.‬‬
‫√ ؿمیؼگی ثَ ػ‪ْٝ‬ای ىمت ػؿ ٍالصیت ػاػگبٍ عبًْاػٍ امت ّ ؿأی ػاػگبٍ ػؿ ایي عًَْ ‪٩‬بثل تزؼیؼ ً٘ ؿ ػؿ ػاػگبٍ تزؼیؼ‬
‫ً‪ٚ‬ـ امتبى امت ّ ؿأی ػاػگبٍ تزؼیؼ ً‪ٚ‬ـ ‪٩‬بثل ‪٥‬ـربم عْاُی ػؿ ػیْاى ‪ٝ‬بلی کيْؿ امت‪.‬‬
‫مٌؼ ‪ -‬گْاُی‪ -‬اهبؿات‬ ‫ال‪ -٤‬احجبت ؿاثَٖ فّریت ‪ :‬احجبت ؿاثَٖ فّریت ثب ُـ یک اف اػلَ احجبت ػ‪ْٝ‬ی هبًٌؼ ا‪٩‬ـاؿ –‬
‫‪ْ٩‬بیی ّ مْگٌؼ اهکبى پؾیـ اكت‪.‬‬
‫√ ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى ّرْػؿاثَٖ فّریت ػؿ فهبى اً‪٪ٞ‬بػ ًٖ‪ َ٦‬ىـٓ ًنت هيـّ‪ ٛ‬تل‪٪‬ی ىؼٍ امت ‪ ،‬پل چٌبًچَ ًٖ‪٦ٕ َ٦‬ل ‪٩‬جل‬
‫اف افػّاد ثنتَ ىْػ ّ ٕ‪٦‬ل ث‪ٞ‬ؼ اف افػّاد ثَ ػًیب آیؼ ًوی تْاى ًنت اّ ؿا هيـّ‪ ٛ‬ػاًنت‪.‬‬
‫ة‪ -‬احجبت ًنت هبػؿی‪ :‬ػؿ احجبت ًنت هبػؿی ثبیؼ حبثت ىْػ‪:‬‬
‫اّالً‪ :‬فًی کَ هبػؿ ٕ‪٦‬ل ه‪ٞ‬ـ‪٥‬ی ىؼٍ ثچَ ای ثَ ػًیب آّؿػٍ امت‬
‫حبًیبً‪ :‬ایي ٕ‪٦‬ل ُوبى ٕ‪٦‬لی امت کَ احجبت ًنت اّ هْؿػً‪ٚ‬ـ امت‪.‬‬
‫√ ػاػگبُِبی ایـاى ه‪ٞ‬وْالً ىٌبمٌبهَ یب ؿًّْىت آى ؿا ثـای احجبت ُْیت کب‪٥‬ی هی ػاًٌؼ‪.‬‬
‫ّ مبػٍ تـیي ّ آمبًتـیي ؿاٍ احجبت ًنت پؼؿی‬ ‫د‪ -‬احجبت ًنت پؼؿی ‪ :‬ػؿ احجبت ًنت پؼؿی ثبیؼ ثَ ػالیلی ‪ٌٙ‬ی اکت‪٦‬ب کـػ‬
‫اهبؿٍ ‪٥‬ـاه هی ثبىؼ‪.‬‬
‫◄اهبؿٍ ‪٥‬ـاه‪:‬‬
‫ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی ‪ٝ‬جبؿت اف ایي امت کَ ٕ‪٦‬لی کَ اف فى ىُْـ ػاؿی ثَ ػًیب آهؼٍ ‪٥‬ـفًؼ ىُْـ ‪٥‬ـُ هی ىْػ ّ هلض‪٨‬‬
‫ثَ اّمت‪.‬‬
‫√ ػؿتْریَ اهبؿٍ ‪٥‬ـاه ػالیل هغتل‪٦‬ی آّؿػٍ ىؼٍ کَ ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‪:‬‬
‫ا‪٩‬تِ هی کٌؼ کَ ٕ‪٦‬ل اف آى ىُْـ ثبىؼ‬
‫ا‬ ‫‪٦ٝ - 1‬ت فى ّ اًزبم تکبلی‪ ٤‬فًبىْئی کَ ه‪٦‬ـُّ امت‬
‫‪ - 2‬ىُْـ ثَ ْٕؿ ّوٌی إ‪٦‬بل هتْلؼ اف فًو ؿا ‪٥‬ـفًؼاى عْیو ىٌبعتَ امت‬
‫‪41‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ - 3‬ایي ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ هْا‪ ٨٥‬هَلضت ربه‪ َٞ‬امت‪.‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1158‬م‪٦ٕ ،‬ل هتْلؼ ػؿ فهبى فّریت هلض‪ ٨‬ثَ ىْ ٍ ؿ امت‪،‬هيـّٓ ثَ ایٌکَ اف تبؿیظ ًق ػیکی تب فهبى‬
‫تْلؼ کوتـ اف ‪ 6‬هبٍ ّ ثیيتـ اف ‪ 10‬هبٍ ًگؾىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ػؿ عًَْ احجبت ّ‪ً ْٛ٩‬قػیکی ثٌبثـ ً‪ٚ‬ـ هؤل‪ ٤‬ثب احجبت ؿاثَٖ فّریت ‪٥‬ـُ هی ىْػ کَ ًقػیکی ثیي فّریي ّا‪ٜ٩‬‬
‫ىؼٍ امت‪.‬‬
‫ثـ ایٌکَ هبػؿ ٌُْف‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1159‬م‪ُ ،‬ـ ٕ‪٦‬لی کَ ث‪ٞ‬ؼ اف اًضالل ًکبس هتْلؼ ىْػ هلض‪ ٨‬ثَ ىُْـ امت هيـّٓ‬
‫ىُْـ ًکـػٍ ّ اف تبؿیظ اًضالل ًکبس تب ؿّف ّالػت ٕ‪٦‬ل ثیو اف ‪ 10‬هبٍ ًگؾىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ تْلؼ ٕ‪٦‬ل ث‪ٞ‬ؼ اف افػّاد هزؼػ فى ثبىؼ ٕ‪٦‬ل هلض‪ ٨‬ثَ ىُْـ ػّم امت هگـ ایٌکَ اهبؿات ثـعال‪ ٣‬آى‬
‫ػاللت کٌؼ‪.‬‬
‫◄ ػّم‪ -‬ػالیل ػیگـ ػؿ احجبت ًنت پؼؿی‪:‬‬
‫√ ًنت پؼؿی اف ٕـی‪ ٨‬ىِبػت ّ اهبؿات ‪ْ٩‬بئی ًیق ‪٩‬بثل احجبت امت‪.‬‬

‫√ ًتیزَ آفهبیو عْى هی تْاًؼ ػلیل هٌ‪٦‬ی ثـ ًنت تل‪٪‬ی ىْػ ّلی ًوی تْاًؼ ػلیل ثـ هخجت ًنت ثبىؼ‪.‬‬

‫√‪ْٝ‬اهل اؿحی ّ فینت ىٌبمی کَ اٍٖالصبً تي پیوبیی ًبهیؼٍ هی ىْػ ًیق ػؿ احجبت ًنت هی تْاًؼ هْؿػ امت‪٦‬بػٍ ‪٩‬ـاؿ‬
‫گیـػ‪.‬‬
‫ةًؼ ػّم – ً‪٦‬ی ًنت‬
‫ّػ‬ ‫√هوکي امت کنی کَ ‪ٙ‬بُـاً ثب ػیگـی ‪٩‬ـاثت ًنجی ػاؿػ ا‪٩‬ؼام ثَ ً‪٦‬ی ًنت کٌؼ‪٩ ،‬ـاثتی کَ هْؿػ اًکبؿ ّا‪ ٜ٩‬هی ه‬
‫هوکي امت ‪٩‬ـاثت ػؿ عٔ هنت‪٪‬ین ای ‪٩‬ـاثت ػؿ عٖـ إـا‪ ٣‬ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ً‪٦‬ی ًنت ثَ ّمیلَ پؼؿ ؿا اٍٖالصبً ً‪٦‬ی ّلؼ گْیٌؼ کَ ه‪ٞ‬وْالً اف ٕـی‪ ٨‬احجبت عال‪ ٣‬اهبؿٍ ‪٥‬ـاه تض‪ ٨٪‬هی یبثؼ‪.‬‬
‫‪ 6‬هبٍ ث‪ٞ‬ؼ اف‬ ‫ال‪٦ً -٤‬ی ّلؼ ‪ :‬چٌبًچَ ً‪٦‬ی ّلؼ ػؿ هْؿػی ثبىؼ کَ اهبؿٍ ‪٥‬ـاه ربؿی ًوی ىْػ‪ ،‬هخالً ٕ‪٦‬ل ػؿ ‪٥‬بٍلَ کوتـ اف‬
‫ًکبس ثَ ػًیب آهؼٍ ثبىؼ‪ ،‬ایي ٕ‪٦‬ل ثَ ىُْـ فى هلض‪ً ٨‬غْاُؼىؼ‪( .‬هٌٖج‪ ٨‬ثب ً‪ٚ‬ـ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ)‪.‬‬
‫√ اهبؿٍ ‪٥‬ـاه رقء اهبؿات ‪٩‬بًًْی امت ّفهبًی ه‪ٞ‬تجـ امت کَ عال‪ ٣‬آى حبثت ًيْػ ّ ػؿ ٍْؿت ّرْػ ػلیلی ثـ عال‪ ٣‬آى‬
‫هی تْاى ً‪٦‬ی ّلؼ کـػ‪.‬‬
‫ایي‬ ‫√ ثٌبثـ آًچَ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ گ‪٦‬تَ اًؼ‪ ،‬چٌبًچَ پؼؿ ثغْاُؼ اف ٕـی‪ ٨‬احجبت ‪ٝ‬ؼم ًقػیکی اهبؿٍ ‪٥‬ـاه ؿا مب‪ ٔ٩‬کٌؼ‪ ،‬ػؿ‬
‫‪ :‬یکی ات‪٦‬ب‪ ٧‬فّریي ثَ ‪ٝ‬ؼم ًقػیکی ػؿ هؼت هؾکْؿ‪ ،‬ػیگـ حجْت ػّؿی آًبى‬ ‫هْؿػ ً‪٦‬ی ّلؼ ثَ ػّ چیق صبٍل هی ىْػ‬
‫افیکؼیگـ ا فٕـی‪ ٨‬ثیٌَّ‪.‬‬
‫◄ ً‪٦‬ی ّلؼ ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی‪:‬‬
‫اّل‪٦ً -‬ی ّلؼ اف ٕـی‪ ٨‬ل‪ٞ‬بى‪:‬‬
‫✦‬
‫* ل‪ٞ‬بى‪ًْٝ :‬ی مْگٌؼ امت کَ ػؿ هْؿػی کَ ىُْـ ًنجت فى ا ثَ فّرَ ػائوَ ػُؼ یب ٕ‪٦‬ل هتْلؼ اف اّ ؿا اف عْػ ً‪٦‬ی کٌؼ‪،‬‬
‫هی تْاى ثَ آى هتْمل هػ‪.‬‬
‫‪42‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫‪ - 2‬افػّاد هزؼػ ثیي فى ّ ىُْـ ثـای ُویيَ هوٌْ‪ ٛ‬عْاُؼ ىؼ ‪.‬‬ ‫* آحبؿ ل‪ٞ‬بى‪ً - 1 :‬کبس ثیي فّریي هٌ‪٦‬نظ عْاُؼ ىؼ‬
‫‪٥ - 3‬ـفًؼ هْؿػ ل‪ٞ‬بى ثَ پؼؿ ّ عْیيبى پؼؿی هٌتنت ًوی ىْػ‪ ،‬لیکي ًنت اّ ثَ هبػؿ ّ عْیيبى هبػؿی هٌت‪٦‬ی ًغْاُؼ ىؼ‬
‫(هبػٍ ‪.٧ 882‬م)‪.‬‬
‫* ؿرْ‪ ٛ‬اف ل‪ٞ‬بى‪ :‬ػؿ ٍْؿت ؿد ّ‪ ٛ‬پؼؿ اف ل‪ٞ‬بى‪٥،‬ـفًؼ اف اّ اؿث هی ثـػ اهب اف عْیيبى پؼؿ اؿث ًوی ثـػ‪ُ ،‬وچٌبًکَ پؼؿ‬
‫ّ عْیيبى پؼؿی اف اّ اؿث ًوی ثـًؼ‪.‬‬
‫✦ػّم‪٦ً -‬ی ّلؼ ثب ػالیل ػیگـ‪:‬‬
‫هوکي امت پؼؿ اف ٕی‪ ٨‬آفهبیو پقىکی حبثت کٌؼ کَ ًٖ‪ َ٦‬اّ ‪٥‬ب‪٩‬ؼ هبػٍ صیبتی امت یب ػچبؿ ًبتْاًی رٌنی امت یب ثب‬
‫امت‪٦‬بػٍ اف آفهبیو عْى احجبت ًوبیؼ کَ گـٍّ عًْی اّ ّٕ‪٦‬ل هت‪٦‬بّت امت کَ ػؿ ایي هْاؿػ تيغیٌ اؿفه کبؿىٌبمی ثب‬
‫ػاػؿك امت‪.‬‬
‫✦مْم‪ -‬صؼّػ ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ‪:‬‬
‫‪٩‬بًًْگؾاؿ ػؿ ؿاٍ هَلضت ٕ‪٦‬ل ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ ؿا اف ػّ ؿاٍ هضؼّػ کـػٍ امت‪:‬‬
‫اّالً‪ :‬ا‪٩‬ـاؿ ثَ اثْت هبً‪ ٜ‬امتوب‪ ٛ‬ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ امت‬
‫حبًیبً‪ :‬هؼت هـّؿ فهبى ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ کْتبٍ ّ صؼاکخـ ػّ هبٍ امت‪.‬‬
‫* ا‪٩‬ـاؿ ثَ اثْت‪:‬‬
‫(هبػٍ ‪.٧ 1161‬م) هخالً ّوي‬ ‫چٌبًچَ ىُْـ ٍـیضبً یب ّوٌبً ا‪٩‬ـاؿ ثَ پؼؿی عْػ کـػٍ ثبىؼ‪ ،‬ػیگـ ًوی تْاًؼ ً‪٦‬ی ّلؼ کٌؼ‬
‫ًبهَ یب مٌؼی عْػ ؿا پؼؿ ٕ‪٦‬ل یب اّ ؿا ‪٥‬ـفًؼ عْػ عْاًؼٍ ثبىؼ (ا‪٩‬ـاؿ ٍـیش ) ّ یب پل اف تْلؼ اّ ػؿ فایيگبٍ صْْؿ یب‪٥‬تَ‬
‫ّ ا‪ِٙ‬بؿ ى‪ ٤ٞ‬کـػٍ ّ هژػگبًی ػاػٍ ثبىؼ (ا‪٩‬ـاؿ ّوٌی)‪.‬‬
‫‪ ،‬چْى مکْت هضِ ا‪٩‬ـاؿ‬ ‫ًک ‪ :‬صْْؿ پؼؿ ٌُگبم تْلؼ ٕ‪٦‬ل ّمکْت اّ ا‪٩‬ـاؿ ّوٌی ثَ ًنت هضنْة ًوی ىْػ‬
‫هضنْة ًوی ىْػ‪.‬‬
‫* هِلت ا‪٩‬بهَ ػ‪ْٝ‬ی‪:‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1162‬م‪ ،‬ػ‪ْٝ‬ی ً‪٦‬ی ّلؼ پل اف اً‪ْ٪‬بی ‪ 2‬هبٍ اف تبؿیظ إال‪ ٛ‬یب‪٥‬تي ىُْـ اف تْلؼ ٕ‪٦‬ل هنوْ‪ً ٛ‬غْاُؼ‬
‫ثْػ‪.‬‬
‫√ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1163‬م‪ ،‬ػؿ هْؿػی کَ ىُْـ هٖل‪ ٜ‬اف تبؿیظ تْلؼ ص‪٪‬ی‪٪‬ی ٕ‪٦‬ل ًجْػٍ ّ تبؿیظ تْلؼ ؿا ثـ اّ هيتجَ ًوْػٍ‬
‫ثبىٌؼ‪ ،‬ثَ ًْ‪ٝ‬ی هْرت الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ اّ ثبىؼ‪ ،‬هؼت هـّؿ فهبى ػ‪ْٝ‬ی ً‪٦‬ی ‪ 2‬هبٍ اف تبؿیظ کي‪ ٤‬عؼ‪ َٝ‬عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫‪ 2‬هبٍ ا‪٩‬بهَ ػ‪ْٝ‬ی ً‪٦‬ی ّلؼ کٌؼ‪ ،‬ػؿ ایٌَْؿت ث‪ٞ‬ؼ اف‬ ‫ًک ‪ :‬ػؿ ٍْؿتی کَ ىُْـ ثٌب ثَ ‪ٝ‬لت هْرِی ًتْاًؼ ػؿ هؼت‬
‫اً‪ْ٪‬بی ‪ 2‬هبٍ ػ‪ْٝ‬ای اّ هنوْ‪ ٛ‬عْاُؼ ثْػ (ً‪ٚ‬ـ هؤل‪ )٤‬کَ الجتَ ثبؿ احجبت ّرْػ ‪ٝ‬لت هْرَِ ثب ىُْـ امت‪.‬‬
‫* ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ ثـ چَ کنی ثبیؼ ا‪٩‬بهَ ىْػ‪:‬‬
‫√ ػاػمتبى هی تْاًؼ تب ت‪ٞ‬ییي تکلی‪ٖٞ٩ ٤‬ی ّ ؿّىي ىؼى ّّ‪ً ٜ‬نت ‪٩‬ین هْ‪٩‬ت ثـای ٕ‪٦‬ل ت‪ٞ‬ییي کٌؼ ّ ًیق هوکي امت‬
‫ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ ثـ ػاػمتبى ا‪٩‬بهَ ىْػ‪ ،‬چَ ص‪ ٘٦‬ص‪٢ٍ ٧ْ٪‬یـی کَ ّلی عبً ًؼاؿػ ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ػاػمتبى امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬امالم ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ ثـ هبػؿ ا‪٩‬بهَ هی ىْ‪.‬‬
‫‪43‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ة‪٦ً -‬ی ًنت ثَ ّمیلَ ‪١‬یـ ىُْـ‪:‬‬

‫اىغبً ػیگـ کَ ‪ٙ‬بُـاً هٌتنت ثَ ٕ‪٦‬ل ُنتٌؼ هی تْاًٌؼ ً‪٦‬ی ًنت کٌٌؼ ّ ثَ ْٕؿکلی ُـ ىغٌ ؽیٌ‪ ٜ٦‬ص‪ ٨‬ا‪٩‬بهَ چٌیي‬
‫‪ .‬ثؼیِی امت ً‪٦‬ی ًنت‬ ‫ػ‪ْٝ‬ایی ػاؿػ ‪٦ً .‬ی ًنت اف ربًت ‪٥‬ـفًؼ یب ًٍْ ّ ًیق ثَ ّمیلَ ا‪٩‬ـثبی عٔ إـا‪ً ٣‬یق هوکي امت‬
‫اعتَبً ثَ هْؿػ ٍ‪٢‬یـ ًؼاؿػ ّ ّرْػ ؿاثَٖ ًنت ثب ىغٌ کجیـ ؿا ًیق هی تْاى اًکبؿ کـػ (ثَ هٌبمجت اؿث)‪.‬‬
‫◄اػلَ هْؿػ ‪٩‬جْل‪:‬‬
‫‪ .‬هِلت ه‪٪‬ـؿ ثـای‬ ‫ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ًنت ثَ ّمیلَ ىغَی ‪١‬یـ اف پؼؿ ‪ٙ‬بُـی ثب ُـ یک اف اػلَ احجبت ػ‪ْٝ‬ی ‪٩‬بثل احجبت امت‬
‫ػ‪ْٝ‬ای ً‪٦‬ی ّلؼ ػؿ ایي هْؿػ ربؿی ًوی ىْػ ّ ‪٥‬نبػ یب کؾة ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ؿا ثـ ُـ ػلیلی هی تْاى حبثت کـػ‪.‬‬
‫ًک‪ :‬ثٌبثـ ً‪ٚ‬ـ ىْؿای ًگِجبى ػ‪ْٝ‬ی ً‪٦‬ی ًنت ثب ىِبػت ىِْػ صتی اگـ ثـعال‪ ٣‬هٌؼؿربت ىٌبمٌبهَ ثبىؼ ‪٩‬بثل احجبت‬
‫امت‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم – ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت‬
‫ثٌبثـایي اگـ ا‪٩‬ـاؿ ثَ فیبى ػیگـی‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1259‬م‪ ،‬ا‪٩‬ـاؿ ‪ٝ‬جبؿت اف اعجبؿ ثَ ص‪٪‬ی امت ثـا ‪١‬یـ ثَ ّـؿ عْػ‬
‫ثبىؼ اػ‪ٝ‬بیی ثیو ًینت ّ ًوی تْاًؼهْحـ ثبىؼ‪ .‬ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ُن ثَ مْػ ُّن ثَ فیبى ا‪٩‬ـاؿ کٌٌؼٍ امت‪.‬‬
‫ال‪ )٤‬ىـایٔ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪. ٧ 1273‬م‪ ،‬ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ػؿ ٍْؿتی ٍضیش امت کَ‪:‬‬
‫اّالً‪ :‬تض‪ً ٨٪‬نت ثـصنت ‪ٝ‬بػت ّ ‪٩‬بًْى هوک ثبىؼ‬
‫حبًیبً‪ :‬کنی کَ ثَ ًنت اّ ا‪٩‬ـاؿ ىؼٍ تَؼی‪ ٨‬کٌؼ‪ ،‬هگـ ػؿ هْؿػ ٍ‪٢‬یـی کَ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ‪٥‬ـفًؼی اّ ىؼٍ ثَ ىـٓ آًکَ هٌبف‪ٝ‬ی‬
‫ًجبىؼ‪.‬‬
‫√ اگـ ػّ ى‪٣‬ؿ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ‪٥‬ـفًؼی ٍ‪٢‬یـی ًوبیٌؼ‪ ،‬چْى ا‪٩‬ـاؿ ُـ یک ه‪ٞ‬بؿُ ا‪٩‬ـاؿ ػیگـی امت ثَ ُیچ یک اف ایي ػّ‬
‫ا‪٩‬ـاؿًوی تْاى تـتیت احـ ػاػ‪.‬‬
‫◄ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ‪٥‬ـفًؼی ٍ‪٢‬یـ‪:‬‬
‫ٍ‪٢‬یـی کَ ثَ ‪٥‬ـفًؼی اّ ا‪٩‬ـاؿ ىؼٍ‪ ،‬پل اف ؿمیؼى ثَ مي ثلْ‪ً ٟ‬وی تْاًؼ آى ؿا تکؾیت کٌؼ‪ ،‬لیکي ثَ ً‪ٚ‬ـ هی ؿمؼ ه‪٪‬ـلَ‬
‫هی تْاًؼ ‪٥‬نبػ ا‪٩‬ـاؿ ؿا ثب ػلیل حبثت کٌؼ‪.‬‬
‫◄ ا‪٩‬ـا ؿ ثَ ‪٥‬ـفًؼی کجیـػیْاًَ ‪:‬‬
‫ا‪٩‬ـاؿ ثَ ‪٥‬ـفًؼی کجیـ ػیْاًَ (ػائوی) ػؿ ٍْؿتی کَ هٌبف‪ٝ‬ی ػؿ هیاى ًجبىؼ‪ ،‬ػؿمت امت ّ تَؼی‪ ٨‬اّ ىـٓ ًینت‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ هزٌْى ث‪ٞ‬ؼ اف ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ثِجْػ یبثؼ ّ آى ؿا اًکبؿ کٌؼ ایي اًکبؿ هنوْ‪ً ٛ‬غْاُؼ ثْػ‪.‬‬

‫√ ػؿ هْؿػ هزٌْى اػّاؿی‪ ،‬تَؼی‪ ٨‬اّػؿ صبل ا‪٥‬ب‪ َ٩‬ىـٓ حجْت ًنت امت‪.‬‬

‫◄ا‪٩‬ـاؿ ثَ عْیيبًّؼی‪:‬‬
‫‪ٝ‬جبؿت اف ا‪٩‬ـاؿ ثَ ‪٩‬ـاثت ثب کنی اك ت کَ ‪٥‬ـفًؼ ثالّامَٖ ا‪٩‬ـاؿ کٌٌؼٍ ًینت ّ ث‪ْٞ‬ی اف آى ثَ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ػؿ ‪١‬یـ‬
‫‪٥‬ـفًؼ ٍلجی ت‪ٞ‬جیـکـػٍ اًؼ ‪ .‬ایي ا‪٩‬ـاؿ ٌُگبهی ه‪ٞ‬تجـ امت کَ ه‪٪‬ـلَ اى ؿاتَؼی‪ ٨‬کٌؼ‪ ،‬صتی اگـ ه‪٪‬ـلَ ٍ‪٢‬یـ ثبىؼ ثبیؼ آى ؿا‬
‫ث‪ٞ‬ؼ اف ؿمیؼى ثَ مي ثلْ‪ ٟ‬تَؼی‪ً ٨‬وبیؼ‪.‬‬
‫ة‪ -‬آحبؿ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت‪:‬‬
‫‪44‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ت‪٦‬کیک ثیي ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ‪٥‬ـفًؼی ّ ا‪٩‬ـاؿ ثَ عْیيبًّؼی‪:‬‬

‫‪ .‬ایي ا‪٩‬ـاؿ ًَ ‪ ٔ٪٥‬ثیي ا‪٩‬ـاؿ کٌٌؼٍ ّ‬ ‫‪- 1‬ػؿهْؿػ ا‪٩‬ـاؿ ثَ ًنت ‪٥‬ـفًؼی‪ ،‬احـ ا‪٩‬ـاؿ حجْت ؿاثَٖ ًنت ثب توبم آحبؿ آى امت‬
‫ه‪٪‬ـلَ هؤحـ امت‪ ،‬ثلکَ ًنجت ثَ ػیگـاى ًیق تأحیـ عْاُؼ ػاىت‬
‫‪ - 2‬ػؿ هْؿػ ا‪٩‬ـاؿ ثَ عْیيبًّؼی ‪،‬ا‪٩‬ـاؿ ػؿ ٍْؿتی کَ ّارؼ ىـایٔ ٍضت ثبىؼ ‪ ٔ٪٥‬ػؿ ؿاثَٖ ثیي ا‪٩‬ـاؿ کٌٌؼٍ ّ ه‪٪‬ـلَ کَ‬
‫‪ .‬هخالً اگـ کنی‬ ‫آى ؿا تَؼی‪ ٨‬کـػٍ هؤحـ امت ّ ًنجت ثَ ػیگـاى تأحیـ ًؼاؿًؼ‪ ،‬هگـ ایٌکَ آًبى ًیق ا‪٩‬ـاؿ ؿا تَؼی‪ ٨‬کٌٌؼ‬
‫ا‪٩‬ـاؿ کٌؼ کَ ػیگـی ًْۀ اّمت‪ ،‬ایي ا‪٩‬ـاؿ‪ ،‬ؿاثَٖ پؼؿ ‪٥‬ـفًؼی ثیي ه‪٪‬ـلَ ّ ‪٥‬ـفًؼ ثالّ امَٖ ه‪٪‬ـ ایزبػ ًغْاُؼ کـػ ّ ه‪٪‬ـلَ‬
‫ػؿ تـکَ ‪٥‬ـفًؼ ثالّامَٖ ه‪٪‬ـ مِین ًغْاُؼ ىؼ‪.‬‬
‫هجضج ػّم – ًنت ًبىی اف ىجَِ‬
‫اگـ هـػی ثب فىی ًقػیکی کٌؼ ثَ تَْؿ ایٌکَ ثیي آًِب ؿاثَٖ فّریت ّرْػ ػاؿػ صبل آًکَ چٌیي ؿاثَٖ ای ّرْػ ًؼاؿػ ‪،‬‬
‫ایي ‪ٝ‬ول ؿا ًقػیکی ثَ ىجَِ گْیٌؼ ّ ‪٥‬ـفًؼ س اٍل ا ف آى ؿا ّلؼ ىجَِ ًّنت اّ ؿا ًنت ًبىی اف ىجَِ گْیٌؼ ‪ .‬لؾا ًقػیکی‬
‫ػیْاًَ ّ کنی کَ ػؿ عْاة امت ًیق ػؿ ایي ه‪ِْ٦‬م عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫√ ػؿ ‪ ّ َ٪٥‬ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ایـاى ًنت ًبىی اف ىجَِ ػؿ صکن ًنت هيـّ‪ ٛ‬امت ّ ّلؼ ىجَِ ثَ کنی کَ ػؿ ٌُگبم ًقػیکی‬
‫ػؿ اىتجبٍ ثْػٍ هلض‪ ٨‬هی گـػػ‪( .‬هبػٍ ‪.٧ 1165‬م)‬

‫ثٌؼ یکن – ا‪٩‬نبم ىجَِ‬

‫◄ ىجَِ صکوی ّ ىجَِ هّْْ‪ٝ‬ی‪:‬‬
‫ال‪ -٤‬ىجَِ صکوی‪ٝ :‬جبؿت اف اىتجبٍ ػؿ ‪٩‬بًْى امت‪ُ .‬ـگبٍ کنی ثـ احـ رِل ثَ ‪٩‬بًْى ثب کنی کَ ُونـ ‪٩‬بًًْی اّ ًینت‬
‫ًقػیکی کٌؼ ایي اىتجبٍ ىجَِ صکوی امت ‪ .‬هخالً هـػی ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ امت افػّاد کٌؼ ّ یب ىغَی ثب ؿّبیت ػیگـی ثب‬
‫اّ ًقػیکی کٌؼ ثَ تَْؿ ایٌکَ ُویي تـاّی ‪ٝ‬ول کب‪٥‬ی ثـای افػّاد امت‬
‫‪ .‬هخالً هـػ هی ػاًؼ کَ افػّاد ثب فًی کَ‬ ‫ة‪ -‬ىجَِ هّْْ‪ٝ‬ی ‪ٝ :‬جبؿت اف اىتجبٍ ػؿ هّْْ‪ ٛ‬صکن امت ًَ ػؿ عْػ صکن‬
‫ػؿ‪ٝ‬ؼٍ ػیگـی امت هوٌْ‪ ٛ‬امت‪ ،‬لیکي ثب فًی کَ ػؿ ‪ٝ‬ؼٍ امت افػّاد هی کيػ‪ ،‬ثَ تَْؿ ایٌکَ ‪ٝ‬ؼٍ اه مپـی ىؼٍ‪.‬‬
‫◄ ىجَِ ػؿ‪٪ٝ‬ؼ ّ ىجَِ ػؿ ّٕی‪:‬‬
‫ة ٍ هوکي امت ػؿ ‪٪ٝ‬ؼ ثبىؼ‪ ،‬ثَ ایي ه‪ٌٞ‬ی کَ ثـ احـ اىتجبٍ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس ثنتَ ىْػ ّ ًیق هوکي امت ىجَِ ػؿ ّٕی‬
‫هٍ‬
‫‪ .‬هخالً هـػ ًبثیٌبیی ثبیک فى ثیگبًَ ثَ ت ٍْؿ ایٌکَ فّرَ‬ ‫ثبىؼ‪ ،‬ثؼیي ه‪ٌٞ‬ی کَ ثؼّى ‪٪ٝ‬ؼ ًقػیکی ثَ ىجَِ ٍْؿت گیـػ‬
‫اّمت ًقػیکی کٌؼ‪.‬‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1166‬م‪ُ ،‬ـگبٍ ثَ ّامَٖ ّرْػ هبً‪ٞ‬ی‪ً ،‬کبس ثیي اثْیي ٕ‪٦‬ل ثبٕل ثبىؼ‪ً ،‬نت ٕ‪٦‬ل ثَ ُـ یک اف اثْیي‬
‫کَ ربُل ثـ ّرْػ هبً‪ ٜ‬ثْػٍ هيـّ‪ً ّ ٛ‬نجت ثَ ػیگـ ًبهيـّ‪ ٛ‬امت ّ ػؿ ٍْؿت رِل ُـ ػّ ًنت ٕ‪٦‬ل ًنجت ثَ ُـ ػّ‬
‫هيـّ‪ ٛ‬امت‪.‬‬
‫◄ هْاؿ ػی کَ ًقػیکی ػؿ صکن ّٕی ثَ ىجَِ امت‪:‬‬
‫√ ُـگبٍ کنی ػؿ صبل رٌْى یب عْاة یب ػؿ ًتیزَ اکـاٍ ًقػیکی کٌؼ‪ ،‬ایي ‪ٝ‬ول ّٕی ثَ ىجَِ یب ػؿ صکن آى امت‪.‬‬
‫‪45‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ‪ُ ،‬ـگبٍ ًقػیکی ػؿ صبل هنتی ّا‪ ٜ٩‬ىْػ ػؿ ٍْؿتی کَ هنتی ‪ٝ‬وؼی ّ اعتیبؿی ثبىؼ‪ُ ،‬ـ چٌؼ‬
‫ىغٌ ثَ ‪َ٩‬ؼ ًقػیکی هنت ًکـػٍ ثبىؼ ‪ٝ‬ول فًب هضنْة هی ىْػ (ً‪ٚ‬ـ هؤل‪.)٤‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ارـای اهبؿٍ ‪٥‬ـاه ػؿ هْؿػ ىجَِ‬
‫چْى ًقػیکی ثَ ىجَِ ػؿ صکن ًقػیکی ثب ًکبس ٍضیش امت‪ ،‬ثٌبثـایي ًنت پؼؿی ؿا ػؿ ایٌزب ًیق ثب اهبؿٍ ‪٥‬ـاه هی تْاى‬
‫حبثت کـػ‪ ،‬الجتَ ػؿ ّٕی ثَ ىجَِ ‪٥‬ـاه ّا‪ٞ٩‬ی ّرْػ ًؼاؿػ ّ ‪ ٓ٨٥‬صکن ‪٥‬ـاه ربؿی امت‪.‬‬
‫ًک‪ :‬اگـ هب ػؿ ٕ‪٦‬ل ‪ٝ‬بلن ثَ ‪٪٥‬ؼاى ؿاثَٖ فّریت ػؿهْ‪ً ٜ٩‬قػیکی ثبىؼ‪ ،‬ػؿ احجبت ًنجت پؼؿی ٕ‪٦‬ل هیتْاى ثَ اهبؿٍ ‪٥‬ـاه‬
‫امتٌبػ کـػ‪.‬‬
‫◄ ‪٥‬ـُّ هغتل‪ ٤‬ثـای ارـای ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ ‪٥‬ـاه ػؿ هْؿػ ًقػیکی ثَ ىجَِ ‪:‬‬
‫ال‪ً )٤‬قػیکی ثَ ىجَِ ثب فى ىُْـ ػاؿ ‪ :‬ػؿ ایي هْؿػ اگـ ٕ‪٤‬لی اف فى ثَ ػًیب آیؼ ثب تْرَ ثَ صؼا‪٩‬ل ّ صؼاکخـ هؼت صول ػؿ‬
‫هْؿػ الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ ىُْـ یب ثَ ّإی ثَ ىجَِ چِبؿ ‪٥‬ـُ هی تْاى تَْؿ کـػ‪:‬‬
‫‪ - 1‬الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ ُیچ یک اف ىُْـ یب ثَ ّإی ثَ ىجَِ هوکي ًینت‪ ،‬ػؿ ایٌَْؿت ٕ‪٦‬ل ثَ ُیچ یک هلض‪ً ٨‬غْاُؼ‬
‫ىؼ‪.‬‬
‫امت‪ ،‬چٌبًکَ ‪٥‬بٍلَ ثیي افػّاد ّ تْلؼ ٕ‪٦‬ل ثیو اف ىو هبٍ ّلی ‪٥‬بٍلَ ثیي‬ ‫‪ - 2‬الضب‪٦ٕ ٧‬ل ‪ ٔ٪٥‬ثَ ىُْـ هوکي‬
‫ًقػیکی ثَ ىجَِ ّ تْلؼ کوتـ اف ىو هبٍ یب ثیيتـ اف ‪ 10‬هبٍ امت‪.‬‬
‫‪ - 2‬الضب‪٦ٕ ٧‬ل ‪ ٔ٪٥‬ثَ ّإی ثَ ىجَِ هوکي امت‪ ،‬هخالً ٌُگبهی کَ ٕ‪٦‬ل ثَ ػًیب هی آیؼاف تبؿیظ ًقػیکی ىُْـ ثب فى‬
‫کوتـ اف ‪ 6‬هبٍ یب ثیيتـ اف ‪ 10‬هبٍ گؾىتَ یب حبثت ىؼٍ کَ ًٖ‪ َ٦‬ىُْـ ‪٥‬ب‪٩‬ؼ هبػٍ صیبتی امت‪.‬‬
‫‪ ،‬چٌبًکَ ٕ‪٦‬ل پل اف ُيت هبٍ اف تبؿیظ ًقػیکی‬ ‫‪ - 3‬الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ ُـ یک اف ىُْـ ّ ّإی ثَ ىجَِ هوکي امت‬
‫ىُْـ ّ ًَ هبٍ اف فهبى ًقػیکی ثَ ىجَِ هتْلؼ هیيْػ‪ .‬ػؿ ایي هْؿػ ‪ْ٩‬ل ا‪ْ٩‬ی الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ ىُْـ امت‪.‬‬
‫ی فى اٍالً فّرَ ػیگـی ًجْػٍ ّ یب ‪٩‬جالً ػؿ صجبلَ ًکبس هيغٌ ػیگـی‬
‫ة‪ً -‬قػیکی ثَ ىجَِ ثب فى آفاػ ‪ :‬ػؿ ایي هْؿػ ا‬
‫ثْػٍ ّ اف تبؿیظ اًضالل ًکبس تب ّالػت ٕ‪٦‬ل ثیو اف ‪ 10‬هبٍ گؾىتَ کَ ػؿ ایي ػّهْؿػ ثب تْرَ ثَ اهبؿٍ ‪٥‬ـاه ٕ‪٦‬ل هلض‪ ٨‬ثَ‬
‫‪ 10‬هبٍ ًگؾىتَ امت‪،‬‬ ‫ّإی امت ‪ .‬اهب چٌبًچَ فى مبث‪٪‬بً فّرَ ػیگـی ثْ ػٍ ّ اف تبؿیظ اًضالل ًکبس تب تْلؼ ٕ‪٦‬ل ثیو اف‬
‫ٕ‪٦‬ل ثَ ىُْـ مبث‪ ٨‬هلض‪ ٨‬هی ىْػ‪.‬‬
‫‪ 6‬هبٍ ّ‬ ‫د‪ً -‬قػیکی ػّ ً‪٦‬ـ ثَ ىجَِ ثب یک فى ‪ :‬ػؿ ایي هْؿػ چٌبًچَ اف فهبى ًقػیکی ُـ ػّ ً‪٦‬ـ تب تْلؼ ٕ‪٦‬ل کوتـ اف‬
‫هی گیـػ ّ ثبیؼ ثب ػالیل ػیگـ هبًٌؼ ا‪٩‬ـاؿ یب آفهبیيِبی‬ ‫ثیيتـ اف ‪ 10‬هبٍ ًگؾىتَ ثبىؼ اهبؿٍ ‪٥‬ـاه هْؿػ ت‪ٞ‬بؿُ ‪٩‬ـاؿ‬
‫پقىکی ًنت ٕ‪٦‬ل ؿا ت‪ٞ‬ییي کـػ ‪ُ ّ .‬ـگبٍ ػلیلی ثـای الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ ُیچ یک ًجبىؼ‪ ،‬اًتنبة ٕ‪٦‬ل ثَ ُیچ یک حبثت ًوی‬
‫گـػػ‪.‬‬
‫ثب ؿ‪ٝ‬بیت صؼا‪٩‬ل ّ‬ ‫ػ‪ً -‬قػیکی ثَ ىجَِ ّ فًب ‪ُ :‬ـگبٍ ػّ ً‪٦‬ـ یکی ثَ ىجَِ ّ ػیگـی ثَ فًب ثب فًی ًقػیکی کـػٍ ثبىٌؼ‪،‬‬
‫صؼاکخـ هؼت صول اهبؿٍ ‪٥‬ـاه ‪ ٔ٪٥‬ػؿهْؿػ ّإی ثَ ىجَِ ربؿی ّ ٕ‪٦‬ل ‪ ٔ٪٥‬ثَ اّ هلض‪ ٨‬هیيْػ‪.‬‬
‫ُـ ‪ً -‬قػیکی ثَ ىجَِ ثب هضبؿم‪ُ :‬ـگبٍ ىغَی ثَ ىجَِ ثب یکی افهضبؿم ًنجی‪ ،‬مججی یب ؿّب‪ٝ‬ی عْػ ًقػیکی کٌؼ ّ ٕ‪٦‬لی‬
‫اف آى ثَ ػًیب آیؼ هیتْاى ٕ‪٦‬ل ؿا هلض‪ ٨‬ثَ اىتجبٍ کٌٌؼٍ ػاًنت‪.‬‬

‫هجضج مْم – ًنت ًبىی اف تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی‬

‫‪46‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی ‪ٝ‬جبؿت اف ایي امت کَ فى ؿا ثب ّمبیل هٌَْ‪ٝ‬ی ّثؼّى ایٌکَ ًقػیکی ٍْؿت گیـػ آثنتي کٌٌؼ‪.‬‬

‫√ ‪ِ٪٥‬بی امالم تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی اف ًٖ‪١ َ٦‬یـ ىُْـ ؿا صـام ػاًنتَ اًؼ‪.‬‬

‫ثٌؼ اّل‪ ّّٜ -‬ص‪٩ْ٪‬ی ٕ‪٦‬ل ًبىی اف تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی‬

‫ال‪ -٤‬تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی ثب ًٖ‪ َ٦‬ىُْـ ‪ :‬ػؿ ٍْؿتی کَ ىُْـ ًتْاًؼ ثب فى ًقػیکی کٌؼ ّ ٍبصت ‪٥‬ـفًؼ ىْػ ّلی ‪٩ ٛ‬ین ًجْػٍ‬
‫ّ ًٖ‪ َ٦‬اه ػاؿای هبػٍ سیبًی ثبىؼ هوکي امت تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی ثب ًٖ‪ َ٦‬ىُْـ اًزبم ىْػ‪٦ٕ ،‬لی کَ اف ایي ٕـی‪ ٨‬ثَ ػًیب‬
‫هی آیؼ هلص‪ ٨‬ثَ ىُْـ ّ فى عْاُؼ ثْػ ّ ًنت اّ هيـّ‪ ٛ‬ثبیؼ تل‪٪‬ی ىْػ‪.‬‬
‫ة‪ -‬تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی ثب ًٖ‪١ َ٦‬یـ ىُْـ ‪ُ :‬ـگبٍ تل‪٪‬یش هٌَْ‪ٝ‬ی ثب ًٖ‪ َ٦‬ىغَی ‪١‬یـ ىُْـ ثبىؼ ثبیؼ ؿاثَٖ ص‪٩ْ٪‬ی ٕ‪٦‬ل ؿا‬
‫ثب هبػؿ ّ ٍبصت ًٖ‪ ّ َ٦‬ىُْـ فى ثـؿمی کـػ‪.‬‬
‫‪ - 1‬ؿاثَٖ ٕ‪٦‬ل ثب هبػؿ ‪٦ٕ :‬ل ‪ ٔ٪٥‬ػؿ ٍْؿتی ثَ هبػؿ عْػ هلض‪ً ٨‬وی ىْػ کَ هبػؿ فًبکبؿ هضنْة گـػػ ّ ػؿ هْؿػ ل‪٪‬بس‬
‫هٌَْ‪ٝ‬ی‪ ،‬ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ فى ربُل یب ‪ٝ‬بلن ثَ آى ثبىؼ‪ ،‬فًب ٍؼ‪ً ٧‬وی کٌؼ ّ ٕ‪٦‬ل هلض‪ ٨‬ثَ هبػؿ امت‪.‬‬
‫‪ - 2‬ؿاثَٖ ٕ‪٦‬ل ثب ٍبصت ًٖ‪ : َ٦‬چٌبًچَ ث‪ْٞ‬ی اف ‪ِ٪٥‬ب گ‪٦‬تَ اًؼ‪ ،‬هی تْاى ‪٩‬بئل ثَ الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ پؼؿ ٕجی‪ٞ‬ی عْػ (ٍبصت‬
‫ًٖ‪ )َ٦‬ىؼ‪ ،‬ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ ‪ٝ‬بلن یب ربُل ثَ ل‪٪‬بس ثبىؼ‪.‬‬
‫‪ - 3‬ؿاثَٖ ٕ‪٦‬ل ثب ىُْـ فى ‪ :‬ػؿ ایي هْؿػ چْى ٕ‪٦‬ل اف ًٖ‪ َ٦‬ىُْـ فى ًینت ثب اّ ؿاثَٖ ًنت ًغْاُؼ ػاىت‪ ،‬لیکي‬
‫ٕج‪٩ ٨‬ب‪ٝ‬ؼٍ ‪٥‬ـاه ػؿ ایي هْؿػ ًیق ‪ٙ‬بُـاً ٕ‪٦‬ل هلض‪ ٨‬ثَ ىُْـ عْاُؼ ثْػ‪ ،‬هگـ ایٌکَ حبثت ىْػ کَ اف ًٖ‪ َ٦‬هـػ ػیگـ‬
‫امت‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – اًت‪٪‬بل رٌیي‬
‫◄رْاف یب هوٌْ‪ٝ‬یت اًت‪٪‬بل رٌیي‪:‬‬
‫√ ُـگبٍ فى ّ ىُْـی ثَ ْٕؿ ٕجی‪ٞ‬ی ٍبصت ‪٥‬ـفًؼ ىًْؼ ّ رٌیي ػؿ عبؿد اف ؿصن تيکیل گـػػ چَ اف ًٖ‪ َ٦‬ارٌجی ّ چَ‬
‫اف ًٖ‪ َ٦‬فى ّ ىُْـ‪ً ،‬بهيـّ‪١ّ ٛ‬یـ ‪٩‬بًًْی ًینت‪.‬‬
‫◄ ٍضت یب ثٖالى ‪٩‬ـاؿػاػ تْلیؼ هخل ثـای ػیگـی (اربؿٍ ؿصن)‪:‬‬
‫√ ػؿ ایي هْؿػ ‪٩‬ـاؿػاػ هقثْؿ ًْ‪ٝ‬ی تزبّف ثَ صـین فًؼگی هيتـک فّریي ّ کبًْى عبًْاػٍ امت ّ ثَ ص‪ ٧ْ٪‬ه‪ٌْٞ‬ی فى‬
‫ّ ىُْـ ّ ٍبصت ؿصن لٖوَ هی فًؼ‪ ،‬لؾا چٌیي ‪٩‬ـاؿػاػی ثـعال‪ًٚ ٣‬ن ‪ٝ‬وْهی ّ اعال‪ ٧‬صنٌَ امت‪.‬‬
‫◄ؿاثَٖ ص‪٩ْ٪‬ی ٕ‪٦‬ل ثب اىغبً ؽیٌ‪ ٜ٦‬اف لضبٓ ًنت‪:‬‬

‫√ ػؿ هْؿػ ًلة إ‪٦‬بل‪،‬ص‪ ٧ْ٪‬ایـاى اٍْالً ؿاثَٖ ٕجی‪ٞ‬ی ّ ژًتیکی ؿ ا هجٌب ‪٩‬ـاؿ ػاػٍ‪ ،‬ی‪ٌٞ‬ی ٕ‪٦‬ل هلض‪ ٨‬ثَ ٍبصت امپـم ّ‬
‫تغوک امت ‪ .‬لیکي اف آًزب کَ تْلیؼ هخل ثب ؿّه هٌَْ‪ٝ‬ی فًب ثَ ىوبؿ ًوی آیؼ‪،‬ػؿ الضب‪٦ٕ ٧‬ل ثَ پؼؿ ّهبػؿ ژًتیکی ی‪ٌٞ‬ی‬
‫ٍبصت امپـم ّ تغوک اىکبلی ًینت‪.‬‬
‫ٍ‪٦ٕ ،‬ل ثَ اّ هلض‪ ّ ٨‬هٌتنت هی گـػػ‬ ‫√ ػؿ هْؿػ اًتنبة رٌیي آفهبیيگبُی ثَ فًی کَ اّ ؿا ػؿ ؿصن عْػ پـّؿه ػاػ‬
‫ّؿاثَٖ ًنت هيـّ‪ ٛ‬ثب کلیَ آحبؿ ص‪٩ْ٪‬ی آى ثیي آًبى ثـ‪٩‬ـاؿ هی ىْػ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ٍبصت ؿصن ىُْـ ػاىتَ ثبىؼ ّ ًٖ‪ َ٦‬اف آى اّ ًجبىؼ ًوی تْاى ٕ‪٦‬ل ؿا ثَ ىُْـ هٌتنت کـػ‪ ،‬الجتَ اگـ‬
‫ٕ‪٦‬ل ػعتـ ثبىؼ ىُْـ فى ًوی تْاًؼ ثب اّ افػّاد کٌؼ ّ ایى ػعتـ افهضبؿم مججی ىُْـ ثَ ىوبؿ هی آیؼ‪.‬‬
‫‪47‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫هجضج چِبؿم‪ً -‬نت ًبىی اف فًب (ًنت ًبهيـّ‪)ٛ‬‬

‫چٌبًچَ اف ؿاثَٖ ًبهيـّ‪ ٛ‬فى ّهـػی‪٦ٕ ،‬لی ثَ ػًیب آیؼ ًنت ٕ‪٦‬ل ًبهيـّ‪ ٛ‬امت ّ ثَ هـػ ّفى فًبکبؿ هلض‪ً ٨‬وی ىْػ‪.‬‬
‫ثٌؼ یکن – ت‪ٞ‬ـی‪ ّ ٤‬اؿکبى فًب‬
‫√ فًب ‪ٝ :‬جبؿتنت اف ًقػیکی ىغٌ ثبل‪ّٝ ٠‬ب‪٩‬ل ثب فًی کَ ثـ اّ صـام امت‪ ،‬ثؼّى ایٌکَ ‪٪ٝ‬ؼ ًکبس یب ىجَِ ّرْػ ػاىتَ‬
‫ثبىؼ‪ ،‬ثب ‪ٝ‬لن ثَ صـهت ًقػیکی ّ اعتیبؿ‪.‬‬
‫√ اؿکبى فًب‪:‬‬
‫‪ - 1‬ثبیؼ ًقػیکی ّا‪ ٜ٩‬ىؼٍ ثبىؼ ‪ً :‬قػیکی ثب اػعبل صي‪ َ٦‬ػؿ ‪٩‬جل ّ ػثـ تض‪ ٨٪‬هی یبثؼ‪ ،‬لؾا ت‪٦‬غیؾ فًب ة ٍ ىوبؿ ًوی آیؼ ّ‬
‫ٕ‪٦‬ل ًبىی اف آى ّلؼفًب تل‪٪‬ی ًوی ىْػ‪.‬‬
‫‪ً - 2‬قػیکی کٌٌؼٍ ثبیؼ ثبل‪ ٠‬ثبىؼ ّ ػعْل ًبثبل‪ ٠‬فًب هضنْة ًوی گـػػ‪.‬‬
‫‪ً - 3‬قػیکی کٌٌؼٍ ثبیؼ ‪ٝ‬ب‪٩‬ل ثبىؼ‪ :‬پل ًقػیکی هزٌْى فًب ًینت ّ‪٥‬ـفًؼ ًبىی اف آى ّلؼفًب ثَ ىوبؿًوی آیؼ‪.‬‬
‫‪ً - 4‬قػیکی ثبیؼ ثب فى ٍْؿت گـ‪٥‬تَ ثبىؼ‪.‬‬
‫ثی ىُْـ ثبىؼ‪ ،‬افهضبؿم ًنجی‪ ،‬مججی یب ؿّب‪ٝ‬ی هـػ‬ ‫‪ - 5‬فى ثبیؼ ثـ هـػ صـام ثبىؼ‪ ،‬ا‪ٝ‬ن اف ایٌکَ ىُْـ ػاىتَ یب‬
‫ثبىؼ یب ًَ‪.‬‬
‫‪ - 6‬ثبیؼ ‪٪ٝ‬ؼ ّ ىجَِ ای ّرْػ ًؼاىتَ ثبىؼ‪ً - 7 .‬قػیکی کٌٌؼٍ ثبیؼ هغتبؿ ثبىؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – ‪ٝ‬ؼم الضب‪ّ ٧‬لؼفًب ثَ فاًی‬
‫ال‪ -٤‬هبػٍ ‪٩ 1167‬بًْى هؼًی ّ ه‪ٌٞ‬بی آى‬
‫ٕج‪ ٨‬ایي هبػٍ ٕ‪٦‬ل صبٍل اف فًب ثَ فًب کبؿ هلض‪ً ٨‬وی ىْػ ّ اگـ یکی اف ٕـ‪٥‬یي ‪ٝ‬ولو ثَ ‪ٝ‬لت ىجَِ یب اکـاٍ ثبىؼ ٕ‪٦‬ل‬
‫تٌِب ثَ اّ هلض‪ ٨‬هی ىْػ‪ .‬هجٌبی ایي ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ صؼیج هيِْؿ «الْلؼ لل‪٦‬ـاه ّ لل‪ٞ‬بٍـ الضزـ» هی ثبىؼ‪.‬‬
‫ة) ّّ‪ ٜ‬ص‪٩ْ٪‬ی إ‪٦‬بل ًبهيـّ‪ٛ‬‬
‫ػاػٍ ّ ت‪٦‬بّتی ثیي ایي ػّ‬ ‫✦هٌ‪ً ٜ‬کبس ‪ :‬ػؿ هْؿػ هٌ‪ً ٜ‬کبس‪٩ ،‬بًْى هؼًی ًنت ًبهيـّ‪ ٛ‬ؿا ػؿ ؿػی‪ً ٤‬نت هيـّ‪٩ ٛ‬ـاؿ‬
‫ًنت ‪٩‬بئل ًيؼٍ امت‪.‬‬
‫✦اؿث‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 884‬م‪ّ ،‬لؼ فًب اف پؼؿ ّهبػؿ ّا‪ْ٩‬ام آًبى اؿث ًوی ةؿػّ اگـ ‪ٝ‬ول یکی اف ّالؼیي ثَ ّا كَٕ اکـاٍ یب‬
‫ىجَِ ثبىؼ‪٦ٕ ،‬ل ‪ ٔ٪٥‬اف ایي ٕـ‪ ّ ٣‬ا‪ْ٩‬ام اّ اؿث هی ثـػ ّ ثبل‪ٞ‬کل‪.‬‬
‫✦آحبؿ ػیگـ ًنت‪ٕ :‬ج‪ ٨‬ؿأی ّصؼت ؿّیَ‪ ،‬ص‪ ّ ٧ْ٪‬تکبلی‪ ٤‬اثْیي ٕجی‪ٞ‬ی‪ ،‬هخل صْبًت ّ ّالیت ّ ً‪ َ٪٦‬ثب‪٩‬ی امت ّ ا‪ٝ‬الم‬
‫ّالػت ثَ اػاؿٍ حجت اصْال ّ اعؾ ىٌبمٌبهَ ثب ًبم پؼؿ ثـای ‪٥‬ـفًؼ ًبهيـّ‪ ٛ‬ارجبؿینت‪.‬‬

‫گ‪٦‬تبؿػّم – آحبؿ ًنت‬

‫هجضج یکن – ًگبُؼاؿی ّ تـثیت إ‪٦‬بل‬
‫ثٌؼ یکن ‪ :‬صْبًت‬
‫‪48‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ صْبًت ‪ٝ :‬جبؿتنت اف ّالیت ّملٌٖت ثـ تـثیت ّ هت‪ٞ‬ل‪٪‬بت آى اف ‪٩‬جیل ًگبُؼاؿی کْػک‪ ،‬گؾاؿػى اّ ػؿ ثنتـ‪ ،‬مـهَ‬
‫کيیؼى‪ ،‬پبکیقٍ کـػى‪ ،‬ىنتي ربهَ ُبی اّ ّ هبًٌؼ آى ّ لؾا صْبًت ثیيتـ ًب‪ٙ‬ـ ثَ صوبیت رنوی اف کْػک امت‪.‬‬
‫√ ىغَی کَ صْبًت ٕ‪٦‬ل ثَ اّ ّاگؾاؿ هی ىْػ ثبیؼ آفاػ‪ ،‬هنلوبى ّ اهیي ثبىؼ‪.‬‬

‫√ ُـگبٍ تٌِب یکی اف ّالؼیي فًؼٍ ثبىؼ ّ صْبًت ُن ثَ اّ ّاگؾاؿ ىؼٍ ثبىؼ‪ ،‬کنت اربفٍ اف ػاػگبٍ ثـای ‪٥‬ـمتبػى ٕ‪٦‬ل ثَ‬
‫ىَ ؿ ػیگـ یب عبؿد کيْؿ الفم ًغْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫✦آیب ىیـ ػاػى رقء صْبًت امت؟ ػؿ ‪ َ٪٥‬اهبهیَ ؿّب‪ ٛ‬یب ىیـ ػاػى هبػؿ ثَ ٕ‪٦‬ل رقّ صْبًت ًینت‪ ،‬چْى ىیـ ػاػى‬
‫اهـی هنتضت امت ًَ ّارت‪.‬‬
‫ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1176‬م‪ ،‬هبػؿ هزجْؿ ًینت کَ ثَ ٕ‪٦‬ل عْػ ىیـ ػُؼ‪ ،‬هگـ ػؿ ٍْؿتی کَ ت‪٢‬ؾیَ ٕ‪٦‬ل ثَ ‪١‬یـ ىیـ هبػؿ‬
‫هوکي ًجبىؼ ّ هی تْاًؼ ثـای ایي کبؿ ارـت ثگیـػ کَ یب اف ػاؿایی ٓ ‪٥‬ل تأهیي هی ىْػ ّ ػؿ ٍْؿت ًجْػ‪ ،‬ارـت اف ثبة‬
‫ً‪ َ٪٦‬ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ىُْـ امت‪ ،‬اهب اگـ ارـتی کَ هبػؿ هی عْاُؼ ثیيتـ ثبىؼ پؼؿ هی تْاًؼ ؿّب‪ ٛ‬ؿا ثَ ػیگـی ّاگؾاؿ ًوبیؼ ّ‬
‫هبػؿ ص‪ ٨‬ت‪٪‬ؼم ًغْاُؼ ػاىت‪.‬‬
‫‪ ُْٝ‬ػؿ ٕال‪٧‬‬ ‫ًک‪ٕ :‬ج‪٩ ٨‬بًْى هؼًی صْبًت ُن ص‪ ٨‬امت ّ ُن تکلی‪ ،٤‬لؾا ػاؿًؼٍ صْبًت ًوی تْاًؼ آى ؿا ثَ ‪ٌْٝ‬اى‬
‫عل‪٩ ٜ‬ـاؿ ػُؼ‪.‬‬
‫◄ اىغبٍی کَ ‪ِٝ‬ؼٍ ػاؿ صْبًت ُنتٌؼ‪:‬‬
‫صْبًت ػؿ ػؿرَ اّل ص‪ ّ ٨‬تکلی‪ٕ ٤‬جی‪ٞ‬ی ّ ‪٩‬بًًْی پؼؿ ّ هبػؿ امت کَ ٕ‪٦‬ل ؿا ثَ ػًیب آّؿػٍ اًؼ‪ ،‬تب فهبًی کَ ٕ‪٦‬ل ثَ مي‬
‫ثلْ‪ً ٟ‬ـمیؼٍ ثبىؼ‪.‬‬
‫اّل‪ -‬اّلْیت ُـ یک اف پؼؿ ّ هبػؿ ‪:‬‬
‫ّ‬ ‫ثٌبثـ ‪ْ٩‬ل هيِْؿ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ‪ ،‬هبػؿ تب ػّ مبل ػؿ هْؿػ پنـ ّ تب ُ‪٦‬ت مبل ػؿ هْؿػ ػعتـ ثـ پؼؿ اّلْیت ّ ت‪٪‬ؼم ػاؿػ‬
‫پل اف گؾىت هؼت فهبًِبی هؾکْؿ اّلْیت ثب پؼؿ عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫‪7‬‬ ‫√ٕج‪ًٚ ٨‬ـ هزو‪ ٜ‬تيغیٌ هَلضت ً‪ٚ‬بم‪ ،‬ػؿ هْؿػ صْبًت ٕ‪٦‬لی کَ هبػؿ ّ پؼؿ اّ رؼا فًؼگی هی کٌٌؼ‪ ،‬هبػؿ تب مي‬
‫مبلگی اّلْیت ػاؿػ ّ پل اف آى ثب پؼؿ امت ّ ث‪ٞ‬ؼ اف ‪ 7‬مبلگی ػؿ ٍْؿت ثـّف اعتال‪ ،٣‬صْبًت ٕ‪٦‬ل ثب ؿ‪ٝ‬بیت هٌ لضت‬
‫کْػک ثَ تيغیٌ ػاػگبٍ امت‪.‬‬

‫‪ -‬ملت صْبًت اف ػاؿًؼٍ اّلْیت ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1173‬م‪ ،‬ػؿ ٍْؿت ‪ٝ‬ؼم هْا‪ٙ‬جت یب اًضٖبٓ اعال‪٩‬ی پؼؿ ّ هبػؿ‪ ،‬هضکوَ‬
‫هی تْاًؼ ثب ت‪٪‬بّبی ا‪٩‬ـثبی ٕ‪٦‬ل یب ثَ ت‪٪‬بّبی ‪٩‬ین یب هؼ‪ٝ‬ی ال‪ٞ‬وْم ُـ تَویوی ؿا کَ ثـای صْبًت ٕ‪٦‬ل ه‪٪‬تْی امت اتغبؽ‬
‫‪.‬‬ ‫کٌؼ ‪ .‬هبػٍ ‪ 1173‬اٍالصی ًیق هؤیؼ ُویي ً‪ٚ‬ـ امت رق ایٌکَ ثزبی ػاػمتبى اف ؿئیل صْفٍ ‪ْ٩‬بیی امت‪٦‬بػٍ ىؼٍ امت‬
‫√ٕج‪٩ ٨‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ‪ ،‬پل اف ٍؼّؿ گْاُی ‪ٝ‬ؼم اهکبى مبفه ثـای ٕال‪ ،٧‬ػاػگبٍ هی تْاًؼ ثَ اعتیبؿ ىغٌ‬
‫هٌبمجی ؿا رِت صْبًت اًتغبة کٌؼ ‪ٕ .‬ج‪ ٨‬اػٍ ‪.٧ 1171‬م‪ ،‬ػؿ ٍْؿت ‪ْ٥‬ت یکی اف اثْیي صْبًت ٕ‪٦‬ل ثب آًکَ فًؼٍ امت‬
‫عْاُؼ ثْػ‪ُ ،‬ـ چٌؼ هتْ‪٥‬ی پؼؿ ٕ‪٦‬ل ثْػٍ ّ ثـای اّ ‪٩‬ین ه‪ٞ‬یي کـػٍ ثبىؼ‪.‬‬
‫‪49‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1170‬م‪ ،‬ػؿٍْؿت رٌْى پؼؿ یب هبػؿی کَ ٕ‪٤‬ل تضت صْبًت اّمت‪ ،‬صْبًت مب‪ ٔ٩‬هی ىْػ ّ ًگبُؼاؿی‬
‫ٕ‪٦‬ل ثب ػیگـی عْاُؼ ثْػ ّ چٌبًچَ ث‪ٞ‬ؼ افهؼتی رٌْى ثِجْػ یبثؼ ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ پؼؿ یب هبػؿ هی تْاًٌؼ ص‪ ٨‬عْػ ؿا‬
‫ػّثبؿٍ ا‪ٝ‬وبل ًوبیٌؼ‪.‬‬
‫ػاػگبٍ‬ ‫√ ُـگبٍ هبػؿی کَ صْبًت ٕ‪٦‬ل ثب اّمت ثب ػیگـی ىُْـ کٌؼ‪ً ،‬گبُؼاؿی ٕ‪٦‬ل ثَ پؼؿ ّاگؾاؿ هی ىْػ‪ّ ،‬لی چٌبًچَ‬
‫ة هبػؿ عْاُؼ ػاػ ‪.‬‬
‫تيغیٌ ػُؼ کَ هبػؿ ث‪ٞ‬ؼ اف افػّاد ُن ٍالصیت ًگِؼاؿی ٕ‪٦‬ل ؿا ػاؿػ ّ صْبًت ؿا ٍ‬
‫ػّم – صْبًت ٕ‪٦‬ل ث‪ٞ‬ؼ اف ‪ْ٥‬ت پؼؿ ّ هبػؿ‪:‬‬
‫✦‪ َ٪٥‬اهبهیَ‪ :‬ػؿ ایي هْؿػ ػّ ً‪ٚ‬ـ فیـ ثیيتـ ػؿ هیبى ‪ِ٪٥‬ب پؾیـ‪٥‬تَ ىؼٍ امت‪:‬‬
‫‪ - 1‬ػؿ ٍْؿت ‪٪٥‬ؼاى پؼؿ ّ هبػؿ‪ ،‬صْبًت ثب رؼپؼؿی امت‬
‫‪ - 2‬ػؿ ٍْؿت ‪٪٥‬ؼاى پؼؿ ّهبػؿ صْبًت ثـ عْیيبى ًنجی ثب ؿ‪ٝ‬بیت تـتیت اؿث ّ ػؿ ُـ ٕج‪ َ٪‬ثب ‪٩‬ـ‪ َٝ‬هی ثبىؼ‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ ٕ‪٦‬ل ‪ْ٩‬م ّ عْیيی ًؼاىتَ ثبىؼ‪ ،‬ػؿ آعـیي هـصلَ ًگِؼاؿی ٕ‪٦‬ل ّارت ک‪٦‬بئی امت‪.‬‬
‫✦ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬اٍْل ص‪٩ْ٪‬ی پل اف پؼؿ ّ هبػؿ صْبًت ثب رؼ پؼؿی ٕ‪٦‬ل امت ّ ػؿ ٍْؿت ‪٪٥‬ؼاى رؼ پؼؿی ثبیؼ‬
‫اؿ ػاىتي ّاگؾاؿ کـػ ّ ػؿ ٍْؿت ًجْػى ٍّی‬ ‫صْبًت ؿا ثَ ٍّی هٌَْة اف ٕـ‪ ٣‬پؼؿ یب رؼ پؼؿی ػؿ ٍْؿت اعتی‬
‫هْا‪ٙ‬جت ىغٌ ثب ‪٩‬ین امت‪.‬‬
‫◄ ىـایٔ صْبًت‪:‬‬
‫√ ػؿ ‪ َ٪٥‬اهبهیَ صْبًت ٕ‪٦‬ل ثَ کنی ػاػٍ هی ىْػ کَ‪ :‬آفاػ‪ٝ ،‬ب‪٩‬ل‪ ،‬اهیي‪٩ ،‬بػؿ ثَ ًگِؼاؿی ٕ‪٦‬ل ّ هنلوبى ثبىؼ‪.‬‬

‫‪ٝ - 5‬ؼم افػّاد هبػؿ ثب‬ ‫‪ - 4‬ىبینتگی اعال‪٩‬ی‬ ‫‪ - 3‬تْاًبیی‬ ‫‪٪ٝ - 2‬ل‬ ‫‪ -‬ىـایٔ صْبًت ػؿ ص‪ ٧ْ٪‬اهـّف ‪ - 1 :‬ثلْ‪ٟ‬‬
‫ىغٌ ػیگـ ‪ - 6‬امالم (هْؿػ ‪٩‬جْل اهبهیَ ّ ىب‪ٞ٥‬یَ)‬
‫√ ٕج‪ًٚ ٨‬ـ هؤل‪ ٤‬اثتالء ثَ ثیوبؿی ّاگیـػاؿ ثب‪ٝ‬ج م‪ ْٓ٪‬صْبًت ًوی ىْػ‪.‬‬
‫◄ هؼت صْبًت‪:‬‬
‫‪ 7‬مبلگی اّلّیت ػاؿػ ّ‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1169‬م‪ ،‬ثـای صْبًت ٕ‪٦‬ل کَ اثْیي اّ رؼا اف ُن فًؼگی هی کٌٌؼ‪ ،‬هبػؿ تب مي‬
‫پل اف آى ثب پؼؿ امت ّث‪ٞ‬ؼ اف ‪ 7‬مبلگی‪ ،‬ػؿ ٍْؿت ثـّف اعتال‪ ،٣‬تيغیٌ ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ ػاػگبٍ امت‪.‬‬
‫√ ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ‪ِ٪٥‬بی ه‪ٞ‬بٍـ هؼت صْبًت ثب ؿمیؼى ٕ‪٦‬ل ثَ مي ثلْ‪ ٟ‬عبتوَ هی یبثؼ ّ پل اف آى ‪٥‬ـفًؼ‪ُ ،‬ـ یک اف اثْیي ؿا‬
‫کَ ثغْاُؼ ثـای فًؼگی اًتغبة هیکٌؼ‪.‬‬
‫◄ارـت صْبًت‪:‬‬
‫√ ثب تّرَ ثَ م ‪ِْ٥‬م هبػٍ ‪.٧ 1168‬م‪ ،‬پؼؿ یب هبػؿ ػؿ ًگِؼاؿی ّ صْبًت ٕ‪٦‬ل ثَ تکلی‪٩ ٤‬بًًْی عْػ ‪ٝ‬ول کـػٍ ّ ثـای‬
‫اًزبم ایي ّ‪ٙ‬ی‪٩ َ٦‬بًًْی ص‪ ٨‬هٖبلجَ ارـت ًؼاؿًؼ‪.‬‬
‫√ اگـ صْبًت ٕ‪٦‬ل ثَ کنی ‪١‬یـ اف پؼؿ ّ هبػؿ هضْل ىْػ‪ ،‬چْى ‪ٝ‬ول اّ هضتـم امت ثَ ّی ارـت ت‪ٞ‬ل‪ ٨‬هی گیـػ‪.‬‬

‫◄ ّوبًت ارـای صْبًت‪:‬‬

‫‪50‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هب ػٍ ّاصؼٍ هَْة ‪ 65 / 4/ 12‬؛ ُـ کل ّلْ پؼؿ یب هبػؿ‪ ،‬هبً‪ ٜ‬ارـای صکن صْبًت ىْػ یب اف مپـػى ٕ‪٦‬ل ثَ کنی‬
‫کَ صْبًت ثَ اّ ّاگؾاؿ ىؼٍ عْػػاؿی ًوبیؼ‪ ،‬ػاػگبٍ ػؿ ُّلَ اّل اّ ؿا هلقم ثَ ‪ٝ‬ؼم هوبً‪ٞ‬ت هی ًوبیؼ ّ ػؿ ٍْؿت ‪ٝ‬ؼم‬
‫توکیي ثَ صکن ػاػگبٍ‪ ،‬ثَ صجل تب ارـای صکن هضکْم هی گـػػ‪.‬‬
‫‪ 3‬هبٍ تب ‪ 6‬هبٍ‬ ‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 632‬م ‪ .‬ا‪ ،‬اگـ کنی اف ػاػى ٕ‪٦‬لی کَ ثَ اّ مپـػٍ ىؼٍ امت اهتٌب‪ ٛ‬کٌؼ‪ ،‬ثَ هزبفات اف‬
‫صجل یب رقای ً‪٪‬ؼی اف یک هیلیْى ّ پبًَؼ ُقاؿ ؿیبل تب ‪ 3‬هیلیْى ؿیبل هضکْم هی گـػػ‪.‬‬
‫◄ صْبًت هزٌْى‪:‬‬
‫√ ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ‪ِ٪٥‬ب ػؿ ایٌگًَْ هْاؿػ‪ ،‬ىگِؼاؿی ىغٌ هضزْؿ تبث‪ّْ ٜ‬اثٔ صْبًت ٍ‪٢‬یـ امت‪ ،‬لؾا اگـ هزٌْى پؼؿ ًؼاىتَ‬
‫ثبىؼ‪ً ،‬گِؼاؿی ّ صْبًت اّ ثب هبػؿ عْاُؼ ثْػ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم‪ -‬ص‪ ٨‬هال‪٩‬بت‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1174‬م‪ ،‬ػؿ ٍْؿتی کَ ثَ ‪ٝ‬لت ٕال‪ ٧‬یب ُـ رِت ػیگـ‪ ،‬اثْیي ٕ‪٦‬ل ػؿ یک هٌقل مکًْت ًؼاىتَ ثبىٌؼ‪،‬‬
‫ُـ یک اف اثْیي کَ ٕ‪٦‬ل تضت صْبًت اّ ًوی ثبىؼ ص‪ ٨‬هال‪٩‬بت ٕ‪٦‬ل عْػ ؿا ػاؿػ ‪ .‬ت‪ٞ‬ییي هکبى ّ فهبى هال‪٩‬بت ثب هضکوَ‬
‫امت‪ ،‬کَ اهـّفٍ هضکوَ ٍالصیتؼاؿ هضل ا‪٩‬بهت کنی امت کَ ٕ‪٦‬ل تضت صْبًت اّمت‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم‪ -‬تـثیت إ‪٦‬بل‬
‫√ تـثیت ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی ثَ ه‪ٌٞ‬بی پـّؿه ؿّصی ّ اعال‪٩‬ی إ‪٦‬بل امت‪ٞ‬وبل ىؼٍ امت‪.‬‬

‫√ ػؿ ٍْؿت ‪٪٥‬ؼاى پؼؿ ّ هبػؿ‪ ،‬رؼ پؼؿی ّ پل اف اّ ٍّی ّ ػؿ ٍْؿت ًجْػى ٍّی‪٩ ،‬ین ‪ِٝ‬ؼٍ ػاؿ تـثیت ٕ‪٦‬ل هی‬
‫ثبىٌؼ‪.‬‬
‫◄ م‪ ْٓ٪‬ص‪ ّ ٨‬تکلی‪ ٤‬تـثیت‪:‬‬
‫√ ػؿ هْاؿػ فیـ ص‪ ّ ٧ْ٪‬تکبلی‪ ٤‬هـثْٓ ثَ تـثیت مب‪ ٔ٩‬هیگـػػ‪:‬‬
‫‪ - 3‬ک‪٦‬ـ‬ ‫‪ - 1‬رٌْى اثْیي ‪ٝ - 2‬ؼم هْا‪ٙ‬جت ّ اًضٖبٓ اعال‪٩‬ی اثْیي‬
‫◄ ‪٥‬ـ ‪ ٧‬صْبًت ّ تـثیت‪:‬‬
‫√ ثیي صْبًت ّ تـثیت هی تْاى اف رِبت فیـ ت‪٦‬بّت ‪٩‬بئل ىؼ‪:‬‬
‫‪ - 1‬اف رِت هّْْ‪ :ٛ‬اف ایي رِت صْبًت ام ؿی هبػی ّ تـثیت اهـی ه‪ٌْٞ‬ی امت‬
‫هؼتی ث‪ٞ‬ؼ اف ّالػت‬ ‫‪ - 2‬اف رِت فهبى ىـّ‪ ٛ‬تکلی‪ : ٤‬تکلی‪ ٤‬صْبًت ثب ّالػت ٕ‪٦‬ل آ‪١‬بف هی ىْػ اهب تکلی‪ ٤‬تـثیت‬
‫آ‪١‬بف هی گـػػ‬
‫‪ - 3‬اف رِت ُهبًت ارـا‪ :‬تکلی‪ ٤‬صْبًت اف لضبٗ ّوبًت ارـا اف تـثیت ‪ْ٩‬ی تـ ّ رؼی تـ امت‪.‬‬

‫هجضج ػّم‪ّ -‬الیت ‪ِ٩‬ـی‬

‫√ ػؿ اٍٖالس ص‪٩ْ٪‬ی‪ّ ،‬الیت ‪٩‬ؼؿت ّ اعتیبؿی امت کَ ثـاثـ ‪٩‬بًْى ثَ یک ىغٌ ؽیَالس ثـای اػاؿٍ اهْؿ هضزْؿ‬
‫ّاگؾاؿ ىؼٍ امت‪.‬‬
‫‪51‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ّالیت ػاؿای ا‪٩‬نبهی امت ‪ :‬هوکي امت ثَ صکن هنت‪٪‬ین ‪٩‬بًْى ثبىؼ (ّالیت ‪ِ٩‬ـی) ّ یب ثَ هْرت ٍّبیت ثبىؼ کَ ثَ آى‬
‫ّلی عبً گْیٌؼ‪.‬‬
‫√ُـگبٍ هضزْؿ ّلی عبً ًؼاىتَ ّ ّالیت اف ٕـ‪ ٣‬ػاػگبٍ ٍْؿت گیـػ ایي ّالیت ؿا ‪٩‬یوْهت گْیٌؼ‪.‬‬

‫√ گبُی ًیق ىغَی ثَ ّمیلَ ػاػگبٍ هْ‪٩‬تبً ثـای اػاؿٍ اهْؿ هضزْؿ ت‪ٞ‬ییي هیيْػ کَ ثَ آى اهیي گْیٌؼ‪.‬‬

‫ثٌؼ یکن – هضزْؿیٌی کَ تضت ّالیت ‪ِ٩‬ـی ُنتٌؼ‬

‫√هضزْؿیي تضت ّالیت ‪ِ٩‬ـی مَ ػمتَ اًؼ‪:‬‬
‫‪ - 3‬هزٌْى ػؿ ٍْؿتی کَ رٌْى اّ‬ ‫‪ - 2‬ىغٌ ‪١‬یـ ؿىیؼ کَ ‪ ٛ‬ػم ؿىؼ اّ هتَل ثَ فهبى ٍ‪٢‬ـ ثبىؼ‬ ‫‪٢ٍ - 1‬یـ‬
‫هتَل ثَ ٍ‪٢‬ـ ثبىؼ‪.‬‬
‫الت ث‪ٞ‬ؼ اف ؿمیؼى ىغٌ ثَ مي ثلْ‪ ّ ٟ‬ؿىؼ ‪ٝ‬بؿُ‬ ‫√ ُـگبٍ ‪ٝ‬ؼم ؿىؼ ّ یب رٌْى هتَل ثَ فهبى کْػکی ًجبىؼ ّ ایٌش‬
‫ىؼٍ ثبىؼ‪ ،‬هضزْؿ تضت ّالیت ‪ِ٩‬ـی ًغْاُؼ ثْػ ّ اف ٕـ‪ ٣‬ػاػگبٍ ‪٩‬یوی ثـای اّ ػؿ ً‪ٚ‬ـ گـ‪٥‬تَ هی ىْػ‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – اّلیبی ‪ِ٩‬ـی‬
‫√ ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی ّالیت ‪ِ٩‬ـی هغًَْ پؼؿ ّ رؼ پؼؿی امت ّ ُیچ یک ؿا ثـ ػیگـی ص‪ ٨‬ت‪٪‬ؼم ًینت‪.‬‬

‫√ ػؿ عًَْ ّال یت رؼ پؼؿی هت‪ٞ‬ؼػ‪ُ ،‬یچ یک ثـ ػیگـی اّلْیت ًؼاؿػ ّثب یکؼیگـ ُوَ ‪ٝ‬ـُ هی ثبىٌؼ‪.‬‬

‫√ ّالیت هبػؿ ‪ :‬ػؿ ‪ َ٪٥‬امالهی ثـای هبػؿ ّالیت ‪ِ٩‬ـی ىٌبعتَ ًيؼٍ امت ّ ‪ ٔ٪٥‬ث‪ْٞ‬ی ‪ِ٪٥‬بی ىب‪ٞ٥‬یَ ثـای هبػؿ ّالیت‬
‫‪ِ٩‬ـی ‪٩‬بئل ىؼٍ اًؼ‪.‬‬
‫ثٌؼ مْم – ّ‪ٙ‬بی‪ ّ ٤‬اعتیبؿات ّلی ‪ِ٩‬ـی‬
‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪. ٧ 1183‬م‪ ،‬ػؿ کلیَ اهْؿ هـثْٓ ثَ اهْال ّ ص‪ ٧ْ٪‬هبلی هْلی ‪ٝ‬لیَ‪ّ ،‬لی ًوبیٌؼٍ ‪٩‬بًًْی اّ هی ثبىؼ‪.‬‬
‫صؼّػ اعتیبؿات‪ :‬تٌِب چیقی کَ صؼّػ اعتیبؿات ّلی ‪ِ٩‬ـی ؿا هضؼّػ هی کٌؼ ‪١‬جَٖ ّ هَلضت هضزْؿ امت‪.‬‬
‫✦‬
‫ًکَ ‪َ٩‬ؼ تجـ‪ ّ ٛ‬اًزبم کبؿ‬ ‫✦ارـت ّلی ‪ِ٩‬ـی ‪ّ :‬لی ‪ِ٩‬ـی ػؿ افای اًزبم اهْؿ هضزْؿ امتض‪٪‬ب‪ ٧‬ارـت ًؼاؿػ هگـ ای‬
‫هزبًی ًؼاىتَ ثبىؼ‪ًٚ( .‬ـ هؤل‪)٤‬‬
‫ت‪ٞ‬ییي ٍّی ثَ ّمیلَ ّلی ‪ِ٩‬ـی ‪ّ :‬لی ‪ِ٩‬ـی ػؿ ٍْؿتی هی تْاًؼ ثـای مـپـمتی هضزْؿ ٍّی ت‪ٞ‬ییي کٌؼ کَ ّلی‬
‫✦‬
‫‪ِ٩‬ـی ػیگـی (پؼؿ یب رؼ پؼؿی) ّرْػ ًؼاىتَ ثبىؼ‪.‬‬
‫√ چٌبًچَ یکی اف پؼؿ ّ رؼ پؼؿی هضزْؿ ثبىؼ‪ ،‬ػیگـی ًوی تْاىػ ثـای هْلی ‪ٝ‬لیَ ٍّی هيغٌ ًوبیؼ‪.‬‬

‫ثٌؼ چِبؿم‪ -‬تْویٌبتی کَ ثَ هضزْؿ ػؿ ه‪٪‬بثل ّلی ‪ِ٩‬ـی ػاػٍ ىؼٍ امت‬
‫صزْؿ ثَ ىغٌ ػیگـی‬ ‫√ ُـگبٍ ّلی ‪ِ٩‬ـی ًتْاًؼ اهْؿ هضزْؿ ؿا چٌبًکَ ثبیؼ اػاؿٍ کٌؼ ثَ صکن ‪٩‬بًْى مـپـمتی م‬
‫ّاگؾاؿ هی ىْػ ّ ًیق ُـگبٍ ّلی ‪ِ٩‬ـی ثـعال‪ ٣‬هَلضت هضزْؿ ا‪ٝ‬وبل ی ثَ ًوبیٌؼگی اّ اًزبم ػُؼ ایي ا‪ٝ‬وبل ‪١‬یـ ًب‪٥‬ؾ ّ‬
‫‪٩‬بثل اثٖبل امت‪.‬‬
‫ال‪ -٤‬م‪ّ ْٓ٪‬الیت ‪ِ٩‬ـی ‪ :‬م‪ّ ْٓ٪‬الیت ‪ِ٩‬ـی گبُی ثَ صکن ػاػگبٍ ّ گبُی ثَ یک ‪ٝ‬لت ‪٩‬بًًْی ّ ثؼّى صکن ّالیت ‪ِ٩‬ـی‬
‫مب‪ ٔ٩‬هی ىْػ‪ .‬هْؿػ اّل ؿا ‪ٝ‬قل ّ هْؿػ ػّم ؿا اً‪ٞ‬قال گْیٌؼ‪.‬‬
‫‪52‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫✦‪ٝ‬قل ّلی ‪ِ٩‬ـی ‪ :‬ػؿ ص‪ ٧ّ٨‬امالهی اربفٍ ‪ٝ‬قل ّلی ‪ِ٩‬ـی ػؿ ٍْؿت حجْت عیبًت یب‪ٝ‬ؼم لیب‪٩‬ت اّ ثَ ‪٩‬بّی ػاػٍ ىؼٍ‬
‫هٌضَـ ؿا ثَ ػاػگب ٍ ًؼاػٍ امت ّ ػؿ ایي هْؿػ ثَ ّن اهیي اکت‪٦‬ب‬ ‫امت ّلی ػؿ ‪٩‬بًْى هؼًی ‪ٙ‬بُـاً اربفٍ ‪ٝ‬قل ّلی ‪ِ٩‬ـی‬
‫ىؼٍ امت‪.‬‬
‫ؿ ٍْؿت حجْت ًبىبینتگی پیو ثیٌی‬ ‫√ هبػٍ ‪٩ 15‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ ‪ٝ‬قل ّلی ‪ِ٩‬ـی ؿا‪ُ ،‬ـ چٌؼ کَ هٌضَـ ثبىؼ ػ‬
‫کـػٍ امت‪ٕ .‬ج‪ ٨‬ایي هبػٍ هْاؿػ ‪ٝ‬قل ّلی ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‪ - 1 :‬عیبًت ‪ٝ - 2‬ؼم ‪٩‬ؼؿت ّ لیب‪٩‬ت‪.‬‬
‫✦اً‪ٞ‬قال ّلی ‪ِ٩‬ـی‪ :‬ه‪َْ٪‬ػ اف اً‪ٞ‬قال آى امت کَ ّالیت ‪ِ٩‬ـی ثَ یک ‪ٝ‬لت ‪٩‬بًًْی ّثؼّى اصتیبد ثَ صکن ػاػگبٍ مب‪ٔ٩‬‬
‫ىْػ‪ .‬هبًٌؼ ایٌکَ ّلی ‪ِ٩‬ـی هضزْؿ ىْػ‪.‬‬
‫ٕت‪٩ ٧‬ب‪ٝ‬ؼٍ «اؽى فال الوبً‪ٝ ٜ‬بػالووٌْ‪ُ » ٛ‬ـگبٍ چیقی کَ هْرت م‪ّ ْٓ٪‬الیت ‪ِ٩‬ـی ىؼٍ هبًٌؼ صزـ‪ ،‬ؿ‪ ٜ٥‬ىْػ ّالیت‬
‫‪ِ٩‬ـی ثبف هی گـػػ‪.‬‬
‫‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1184‬م پیيیي‪ُ ،‬ـگبٍ ّلی ‪ِ٩‬ـی ىبینتگی اػاؿٍ اهْؿ هضزْؿ ؿا ثَ تٌِبیی‬ ‫ة‪ّ -‬ن یب ت‪ٞ‬ییي اهیي‬
‫ًؼاىت‪ ،‬ػاػگبٍ هی تْاًنت ىغٌ هْؿػ ا‪ٝ‬تن اػی ؿا ت‪ٞ‬ییي کٌؼ تب ثب ُوکبؿی ّلی کبؿُبی هضزْؿ ؿا اًزبم ػٌُؼ‪.‬‬
‫‪.٧ 1184‬م پیيیي ّ هبػٍ ‪٩ 15‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف ‪ٝ - 1 :‬ؼم لیب‪٩‬ت ‪ٝ - 2‬ؼم‬ ‫√ هْاؿػ ّن اهیي ٕج‪ ٨‬هبػٍ‬
‫اهبًت ‪ - 3‬کجـ مي ّ ثیوبؿی ّ اهخبل آى‪.‬‬
‫ًک‪ُ :‬یچ یک اف ّلی ّ اهیي ثَ تٌِبیی ًوی تْاًٌؼ اهْال ّ اهْؿ هضزْؿ ؿا اػاؿٍ کٌٌؼ ّ ثبیؼ ثَ ُوکبؿی ّ هيبؿکت ُـ‬
‫ػّ ثبىؼ‪.‬‬
‫✦ت‪ٞ‬ییي اهیي ‪ :‬ت‪٦‬بّت ت‪ٞ‬ییي اهیي ثب ّن اهیي ایي امت کَ اهیي ت‪ٞ‬ییي ىؼٍ ثَ تٌِبیی اهْؿ هضزْؿ ؿا اػاؿٍ هی کٌؼ ّ‬
‫ی ؿا اف اًزبم ّ‬ ‫ربیگقیي ّلی ‪ِ٩‬ـی هی ىْػ (ثـعال‪ّ ٣‬ن اهیي ) ػؿ ٍْؿتی کَ یک هبً‪ ٜ‬هْ‪٩‬ت هبًٌؼ صجل‪ّ ،‬لی ‪ِ٩‬ـ‬
‫اػاؿٍ اهْؿ هضزْؿ ثبف ػاؿػ‪ ،‬ػؿ ایي ٍْؿت ا‪٩‬ؼام ثَ ت‪ٞ‬ییي اهیي هْ‪٩‬ت هی ىْػ‪.‬‬
‫√ ثـاثـ هبػٍ ‪٩ 15‬بًْى صوبیت عبًْاػٍ‪ ،‬اهیي ثَ تيغیٌ ػاػگبٍ هنت‪٪‬الً‪ ،‬یب تضت ً‪ٚ‬ـ ػاػمتبى اهْؿ ٍ‪٢‬یـ ؿا اػاؿٍ هی‬
‫کٌؼ‪.‬‬

‫هجضج مْم – ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة‬

‫√ه‪َْ٪‬ػ اف ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة عْیيبى ًنتی امت چْى ػؿ عْیيبى مججی ّ ؿّب‪ٝ‬ی تکلی‪ ٤‬ثَ ً‪ّ َ٪٦‬رْػًؼاؿػ‪.‬‬
‫ثٌؼ یکن ‪ -‬هضتْا ّ هبُیت ً‪ َ٩٤‬ا‪٩‬بؿة‬
‫√ ٕج‪ًٚ ٨‬ـ ‪ِ٪٥‬بی اهبهیَ‪ ،‬ػؿ ً‪ َ٪٦‬ه‪٪‬ؼاؿ ه‪ٞ‬یٌی ىـٓ ًینت‪ ،‬ثلکَ ّارت ه‪٪‬ؼاؿ ک‪٦‬بیت امت ّ ىئْى ّ ّّ‪ٞ‬یت ّارت‬
‫الٌ‪ً َ٪٦‬یق ػؿ ایي ثبة ؿ‪ٝ‬بیت ىْػ (هالک ‪ٝ‬ـ‪ٝ ّ ٣‬بػت امت)‪.‬‬
‫ًک‪ :‬فى یب ىُْـ ػاػى ىغٌ ّارت الٌ‪ َ٪٦‬کَ ثَ آى ا‪٦ٝ‬ب‪ ٣‬گْیٌؼ رقء ً‪ً َ٪٦‬ینت ّ ًیق ً‪ َ٪٦‬فّرَ ىغٌ ّارت الٌ‪َ٪٦‬‬
‫ًیق ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ هٌ‪ً ٨٦‬وی ثبىؼ ‪ .‬ه‪ِٞ‬ؾاً اگـ ىغٌ ّارت الٌ‪ َ٪٦‬اصتیبد ثَ فى ػاىتَ ثبىؼ‪ ،‬هی تْاى گ‪٦‬ت ً‪ َ٪٦‬فى ًیق ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ‬
‫هٌ‪ ٨٦‬امت‪.‬‬
‫ثٌؼ ػّم – عْیيبًی کَ هلقم ثَ اً‪٦‬ب‪ ٧‬یکػیگـًؼ‬
‫‪53‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫√ ٕج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1196‬م‪ ،‬ػؿ ؿّاثٔ ثیي ا‪٩‬بؿة‪ ٔ٪٥ ،‬ا‪٩‬بؿة ًنجی ػؿ عٔ ‪ٝ‬وْػی ا‪ٝ‬ن اف ٍ‪ْٞ‬ػی ّ ًقّلی هلقم ثَ اً‪٦‬ب‪٧‬‬
‫یکؼیگـًؼ‪.‬‬
‫√ ا‪٩‬بؿة ًنجی ػؿ عٔ ‪ٝ‬وْػی عْیيبًی ؿا گْیٌؼ کَ ث‪ْٞ‬ی اف ث‪ ِٞ‬ػیگـ ثب ّامَٖ (هبًٌؼ رؼ ّ ًٍْ ) یب ثی ّامَٖ (هبًٌؼ‬
‫پؼؿ ّ ‪٥‬ـفًؼ) ثَ ػًیب آهؼٍ ثبهًؼ‪ .‬ایي ‪٩‬ـاثت یب ٍ‪ْٞ‬ػی ّ یب ًقّلی امت‪.‬‬
‫√ ‪٩‬ـاثت ٍ‪ْٞ‬ػی اف پبییي ثَ ثبال هی ثبىؼ‪ ،‬هبًٌؼ ‪٩‬ـاثت ‪٥‬ـفًؼ ثب پؼؿ ّ پؼؿ ثقؿگ ّ ‪٩‬ـاثت ًقّلی اف ثبال ثَ پبییي هی ثبىؼ‬
‫هبًٌؼ پؼؿ ثقؿگ ّ ‪٥‬ـفًؼ ّ ًٍْ اه‪.‬‬
‫ال‪ َ٪٦ً -٤‬اّالػ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪.٧ 1199‬م‪ َ٪٦ً ،‬اّالػ ثَ تـتیت ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ اىغبً فیـ امت‪:‬‬
‫‪ - 3‬هبػؿ ػؿ ٍْؿت ًجْػ پؼؿ ّ ارؼاػ پؼؿ ّ یب ‪ٝ‬ؼم ‪٩‬ؼؿت آًبى‬ ‫‪ - 2‬رؼ پؼؿی (ثب تـتیت اال‪٩‬ـة ‪٥‬بال‪٩‬ـة )‬ ‫‪ - 1‬پؼؿ‬
‫‪ - 4‬رؼ ّ رؼۀ هبػؿی ّ رؼٍ پؼؿی‬
‫الػ اّالػ‬ ‫ة‪ َ٪٦ً -‬پؼؿ ّ هبػؿّ ارؼاػ ‪ٕ :‬ج‪ ٨‬هبػٍ ‪ .٧ 1200‬م‪ َ٪٦ً ،‬اثْیي ثب ؿ‪ٝ‬بیت اال‪٩‬ـة ‪٥‬بال‪٩‬ـة ثـ ‪ِٝ‬ؼٍ اّالػ ّ اّ‬
‫امت‪.‬‬
‫√ ػؿ ٍْؿتی کَ پؼؿ ّ هبػؿ چٌؼ ‪٥‬ـفًؼ ػاًنتَ ثبىٌؼ‪٥ ،‬ـفًؼاى ثبیؼ ثَ ْٕؿ هنبّی ً‪ َ٪٦‬آًِب ؿا ثپـػافًؼ‪.‬‬
‫د‪ -‬ت‪ٞ‬ؼػ هٌ‪ ّ ٨٦‬هنتض‪: َ٪٦ً ٨‬‬
‫‪٥‬ـُ اّل – ت‪ٞ‬ؼػ هٌ‪:٨٦‬‬
‫✦‬
‫‪ - 1‬ت‪ٞ‬ؼػ هٌ‪ ٨٦‬ػؿ یک عٔ ‪ُ :‬ـگبٍ ت‪ٞ‬ؼػ هٌ‪ ٨٦‬ػؿ یک عٔ ٍ‪ْٞ‬ػی ّ ًقّلی ثبىؼ‪ ،‬هٌ‪٪٦‬یي ثبیؼ ثَ ْٕؿ هنبّی ى ‪ َ٪٥‬ثؼٌُؼ ‪.‬‬
‫هخالً اگـ هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬رؼ ّ رؼٍ هبػؿی ّ رؼٍ پؼؿی ػاىتَ ثبىؼ‪ ،‬اگـ ُـ مَ ً‪٦‬ـ ػؿ عٔ ٍ‪ْٞ‬ػی ّ اف لضبٗ ً‪ُ َ٪٦‬ن‬
‫‪ٝ‬ـُ ثبىٌؼ ثبیؼ ً‪ َ٪٦‬ؿا ثَ تنبّی ثپـػافًؼ‬
‫‪ - 2‬ت‪ٞ‬ؼػ هٌ‪ ٨٦‬ػؿ ػّ عٔ ٍ‪ْٞ‬ػی ّ ًقّلی ‪ :‬ػؿ ایي هْؿػ ًیق چٌبًچَ هٌ‪ُ ٨٦‬ب اف لضبٗ ػؿرَ ‪٩‬ـاثت ّ تکلی‪ ٤‬ثَ اً‪٦‬ب‪ ٧‬ػؿ‬
‫یک ؿػی‪ ٤‬ثبىٌؼ‪ ،‬ثبف ُن ً‪ َ٪٦‬ؿا ثَ صََ هنبّی عْاٌُؼ پـػاعت ‪ .‬هخالً اگـ هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬پؼؿ ّ هبػؿ ّ اّالػ ثال‪َ٥‬ل‬
‫(رؼ اػًی ) ّ ًٍْ تْاًگـ‬ ‫ػاىتَ ثبىؼ ً‪ َ٦‬اّ ؿا ثبیؼ پؼؿ ّ اّالػ اّ ثؼٌُؼ ّ یب چٌبًچَ ىغٌ ّارت ً‪ َ٪٦‬رؼ پؼؿی‬
‫ػاىتَ ثبىؼ ُـ ػّ ثبیؼ هتنبّیبً ػؿ ػاػى ً‪ َ٪٦‬ىـکت کٌؼ‪.‬‬

‫✦‪٥‬ـُ ػّم‪ -‬ت‪ٞ‬ؼػ هنتض‪ ٨‬الٌ‪: َ٪٦‬‬

‫ػؿٍْؿتی کَ ىغٌ چٌؼ ً‪٦‬ـ ّارت الٌ‪ َ٪٦‬ػاىتَ ّ امتٖب‪ٝ‬ت هبلی ثـای اً‪٦‬ب‪ُ ٧‬وَ ػاىتَ ثبىؼ ثبیؼ ثَ ُوَ ً‪ َ٪٦‬ثؼُؼ‪ ،‬اهب‬
‫ػؿ ٍْؿت ‪ٝ‬ؼم امتٖب‪ٝ‬ت چٌؼ ‪٩‬ب‪ٝ‬ؼٍ ثَ ىـس فیـ پؾیـ‪٥‬تَ ىؼٍ امت‪:‬‬
‫‪ َ٪٦ً - 1‬طّػ ثـ ً‪ َ٪٦‬ػیگـاى ه‪٪‬ؼم امت ‪ :‬ػؿ ًّؿتی کَ ىغٌ هتوکي اف ػاػى ً‪ َ٪٦‬ػیگـاى ًجبىؼ ّ تٌِب ً‪ َ٪٦‬عْػ ؿا‬
‫ػاىتَ ثبىؼ ً‪ َ٪٦‬عْػه‪٪‬ؼم امت کَ هؼت ایي ً‪ َ٪٦‬عْؿاک الفم ثـای یک ىجبًَ ؿّف ّ پْىبک ّ ‪٥‬ـه هٌبمت ّ‬
‫ّمبیل الفم ثـای فًؼگی امت ّ اگـ چیقی فائؼی ػاىتَ ثبىؼ ثبیؼ ثَ ‪ٌْٝ‬اى ً‪ َ٪٦‬پـػاعت کٌؼ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ى‪ َ٪٥‬فّرَ ثـ ً‪ َ٪٦‬ا ‪٩‬بؿة ه‪٪‬ؼم امت‬
‫‪ َ٪٦ً- 3‬عٔ ًقّلی ثـ ا‪٩‬بؿة عٔ ٍ‪ْٞ‬ػی اف لضبٗ ً‪ َ٪٦‬ه‪٪‬ؼهٌؼ‪.‬‬
‫‪54‬‬ ‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي – ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬ ‫ص‪ ٧ْ٪‬هؼًی ‪5‬‬

‫ثٌؼ مْم – عٍَْیبت ّ ّوبًت ارـای ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة‬

‫√عٍَْیبت ً‪ َ٪٦‬ا‪٩‬بؿة ‪ٝ‬جبؿتٌؼ اف‪:‬‬
‫‪ َ٪٦ً- 1‬ا‪٩‬بؿة ًب‪ٙ‬ـ ثَ ایٌؼٍ امت‬
‫‪- 2‬کنی هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬امت کَ ‪٪٥‬یـ ثبىؼ‬
‫‪ - 3‬کنی هلقم ثَ اً‪٦‬ب‪ ٧‬امت کَ هتوکي ثبه‬
‫‪ َ٪٦ً - 4‬ا‪٩‬بؿة یک تکلی‪ ٤‬هت‪٪‬بثل امت‬
‫ًک‪٪٥ :‬ـ ّ ‪ٝ‬زق اف اکتنبة تٌِب ىـٕی امت کَ ػؿ ‪ َ٪٥‬هؼًی ػؿ هْؿػ هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬ه‪٪‬ـؿ ىؼٍ امت‪.‬‬
‫◄ ّوبًت ارـا‪:‬‬
‫√ ػؿ هْؿػ ّوبًت ارـای هؼًی‪ ،‬ىغٌ هنتض‪ َ٪٦ً ٨‬هی تْاًؼ ثب ؿرْ‪ ٛ‬ثَ ػاػگبٍ ىغٌ هٌ‪ ٨٦‬ؿا هلقم ثَ ػاػى ً‪َ٪٦‬‬
‫کٌؼ‪.‬‬
‫√ اف لضبٗ ّوبًت ارـای کی‪٥‬ـی‪ ،‬ثـای تـک اً‪٦‬ب‪ ٧‬هزبفات صجل اف ‪ 3‬هبٍ ّ یک ؿّف تب ‪ 5‬هبٍ ه‪٪‬ـؿ گـػیؼٍ امت (هبػٍ‬
‫‪ .٧ 624‬م‪ .‬ا)‬

‫ػاًيگبٍ پیبم ًْؿ هـکق ّؿاهیي ‪ -‬ؿىتَ ص‪٧ْ٪‬‬

‫‪Varamin_news@live.com‬‬