Professional Documents
Culture Documents
Git Notes
Git Notes
1|Page
3-úoHq;a ;ka;= f¾Çh hka;%h - (ECG - Electrocardiogram Machine)
yDo iamkaokh ksÍlaIKh lsÍu i|yd fuu hka;%h fhdod.efka'
yelshdj'
2|Page
mß.Kl moaO;s we.hSu
1' msßú;r
2' iud.fï lS¾;s kduh
3' j.lSï iy;sl .súiqu
4' ñ,
5' miq úl=Kqï fiajdj
msßú;r
ilikh( (processor)
jeä n,hla wjYH kï 2009 § Intel Core 2 Duo Ñmhla fyda Athlon 64 x 3 ilikhlao blauka nyq
ld¾hhkag yd fõ.S l%shdldÍ;ajh i|yd oaú;aj yr (Dual-Core) iliko jeo.;a fõ'j¾;udkfha core i3
,core i7 jeks uOH ieliqï tallo Ndú;d flf¾'
u;lh( (Memory)
Windows XP iu. fhÿïj,g jev lsÍug m%udKj;a bv ie,iSu i|yd wju jYfhka RAM
512 MB ;sìh hq;=h' Windows Vista windows 7,8,10 wdosh i|yd 1 GB RAM wjuhla wjYH fõ
wdphkh((Storage)
fndfyda úg uQ,sl fm!oa.,sl mß.Kl 80 GB fyda jeä fyda oDv Odjl iu`. ,efí'idudkHfhka ñks;a;=
30l wixl=Ñ; (Uncompressed) ixLHdxl ùäfhda 6.5 GB g wdikak bvla .kakd w;r 128 kbps ys
ñks;a;= 4 ys MP3 f.dkq 250 la 1 GB g jvd Ndú; lrhs fuf,i ;udf.a wjYH;djh wkqj Odrs;dj
;SrKh l< hq;=h'
Ñ;%l yd ixo¾Yk(
w`.,a 17 ys lef;dav lsrK (CRT) fudksgr ñ, wvq jqj;a jeä úÿ,sh m%udKhla jeh fõ' øj iaMál
(LCD-Liquid crystal display) ;sr ñ,g .; yels kï ñ, jeä jqj;a úÿ,sh jeh ùu wvq w;r wvq bvl
;eìh yel'
CD –RW (Compact disk re -writable)Odjl jvd M,odhS jk w;r ñf,ka o wvqh'kuq;a wdphkh
l, yelafla 650-700 MB muKs'DVD-RW (digital versatile disk Re-Writable) ;rula ñf,ka jeä
jqj;a 4.7 GB o;a; wdphkh flf¾'USB Odjl o j¾;udkfha jeä wdphk Odrs;djla iys;j wvq uqo,lg
,nd .; yel'
3|Page
ikaksfõokh
j¾;udkfha wka;¾cd, iïnkaO;djh i|yd 3G myiqlï iys; internet dongles fyda sri lanka telecom
jeks iud.ï u.ska ,ndfok broadband ,4G jeks fú.j;a wka;¾cd, myiqlï ,nd .; yel'mrs.Klh
mq¿,a l,dm cd,hla yd iïnkaO ùug Router WmlrKhla wjYH jkq we;'
Yíoh
fï i|yd idudkH iamSl¾ hq.,hla fyda iíjQ*¾ j¾.fha iamSlr hq.,hla ñ, § .; yelsh'
fuhg wu;rj USB flfjks 2la wju jYfhkao tfiau ;j;a DVD drive 1la fyda iú l< yels jkfia bv
myiqlïo sound ,TV card jeks wu;r ldä j¾. iúlr tys yelshdjka jeä lr .ekSug wu;r PCI slot
o ;sìh hq;=h
uDÿldx.(
Windows 7 ,8,10 fyda Linux ^Wod( Ubuntu fyda Fedora& fyda n÷ fufyhqï moaO;shla wjYH
fõ'
4|Page
f;dr;=re ;dlaIKh wdY%s; /lshd wjia:d
l%uf,aLl-
tkï mß.Kl uDÿldx. ,shkafkls' mß.Kl l%uf,aLl hk moh mß.Kl l%uf,aLkfha tla
lafIa;%hl úfYaI{hl= fyda fndfyda uDÿldx. j¾.j,g fla; ,shk idudkH whl= fyda ye¢kaùug
Ndú; l< yelsh'
moaO;s úYaf,aIl
f;dr;=re mß.Kl j,g we;=,a jk wkaou" tu f;dr;=re ilik wkaou yd f;dr;=re wjYH mqoa.,hkag
th ,efnk wkaou fmkaùu fukau úúO mß.Kl moaO;s ie,iqï w;ayod ne,Suo isÿ lrhs we;eï
moaO;s úYaf,aIlhkaf.a m%Odk ld¾hh mß.Kl tljr jev lsÍug ie,eiaùu h' Tjqyq tajd cd,hlg
iïnkaO lr;s' tla mß.Klhlska ;j;a mß.Klhlg f;dr;=re ,nd .kafka flfia oehs ;SrKh lr;s'
mdG h;=re lsÍfuka mß.Klhg o;a; ksfõIkfhka" úúO ld¾hd, hka;% l%shd lrùfuka yd fjk;a
,smsldr rdcldß bgq lsÍu fudjqka isÿ lrhs'
fjí ie,iqïlre
fudjqka fjí wvúhl msßie,iqu" oDYH fmkqu wdosh ms<sn| j.lSu or;s' wêmdG i,l=Kq l< NdIdj
(HTML), cdjd ial%smaÜ" welaIka ial%smaÜ" flda,aâ *shqIka" cdjd" m¾,a yd *a,EIa n÷ taldnoaOhlska fyda ã%ï
ùj¾ n÷ fla; ckk l%uf,aL Ndú;fhka fyda fjí msgq ,sùulrkq ,nhs uQ,sl msßie,iqu ksmoùu yd
wkqrEm yeisrùu i|yd *h¾j¾laia fyda f*dfgdafIdma fyda n÷ rEmsl ie,iqï lÜg, ms<sn| oekqu fjí
ie,iqï lrejkag ;sìh hq;=h'(CSS-cascade style sheet) B jdKscHh yd PHP yd Perl n÷ fiajdodhl
w;=re ;dlaIK yd wka;¾cd, wdrlaIKh wdÈh ms<sn| l=i,;d o jeo.;a fõ'
fjí ixj¾Ol
fudyq HTTP fiajdodhlh" fjí fiajdodhlh yd HTTP wkq.%dylh" fjí w;ßlaij
q (Web browser
–ex-Google chrome)weiqfrka HTTP kshudj,shla yryd Odjkh jk úYaj úisß úhuka fhÿï fyda
úia;D; cd, fhÿï fyda ixj¾Okfha úfYaI;
s j ksr; uDÿldx. ixj¾Olhl= ke;fyd;a
bxðfkarejrfhls'fudyq úêu;a j ish ixúOdkh ;=< fjí ixj¾Okh Ndr j isákq we;'
5|Page
cd, mßmd,l
cd,h iukaú; oDvdx. yd uDÿldx. kv;a;= lsrSu 'iaúÉp" ud¾.ldrl" *h¾fjd,a wd§ il%Sh cd,
WmlrK fufyhùu" úkHdih kv;a;=j yd kshdukh idudkHfhka óg we;=<;a fõ' cd, weu;=ï
mejreu" kshudj,s ud¾.lrK mejreu yd ud¾.lrK j.= úkHdih fuka u kshudj,s fiajd ;:HNdjh
yd n,h §u úkHdih o n÷ l%shdldrlï idukHfhka cd, mßmd,khg we;=<;a fõ'
mß.Kl m%ldYl
mß.Kl uDÿldx. Ndú; lr m%ldYkhg iQodkï øjH ksmoùug mß.Kl m%ldYljre mdG" ixLHd;aul
o;a;" PdhdrEm" pdÜ yd fjk;a oDYH Ñ;%l wx. yeviõlrKh lr;s'mß.Kl m%ldYlhka úiska
ksmojkq ,nk øjHj,g fmd;a" jHdmdr ldâm;a" Èk o¾Yk" i`.rd" mqj;a yiqka yd mqj;a m;a" weiqreï"
lod yd álÜ m;a wh;a fõ'
mß.Kl oDvdx. bxðfkare
odvdx. bxðfkarejre idudkHfhka mß.Kl oDvdx. ia:dmkh m¾fhaIKh lr;s' ie,iqï lr;s' j¾Okh
lr;s' mÍlaId lr;s' wëlaIKh lr;s' tfuka u ksIamdokh yd ia:dmkh wëlaIKh lr;a' oDvdx.
hkqfjka y÷kajkq ,nkafka mß.Kl Ñm" mßm: mqjre" mß.Kl moaO;s yd h;=re mqjre" fudavu yd
uqøl n÷ iïnkaê; WmlrK h' ^fndfyda úg ir, j mß.Kl bxðfkarejreka f,i ye¢kafjk
mß.Kl uDÿldx. bxðfkarejre mß.Kl md,kh lrk uDÿldx. moaO;s ie,iqï lr j¾Okh lr;a'&
mß.Kl oDvdx. bxðfkarejrekaf.a ld¾hh bf,lafg%dksl bxðfkarejrekaf.a ld¾hhg fndfyda iudk h'
6|Page
f;dr;=re yd ikakf
s õok ;dlaIKh Ndú;fha ie,ls,su;a úh hq;=
wdpdr O¾u" ffk;sl yd iudcuh lreKq
whs;h
s W,a,x>kh hkq
n,m;%hla fkdue;s j uDÿldx. ksIamdokh" fnod yeÍu yd Ndú;h whs;sh W,a,x>kh fõ' kS;s úfrdaë
j l%uf,aL msgm;a lsÍu" uDÿldx. jHdc f,i ieliSu yd fnod yeÍu hkqfjka fuh w¾:oelaúh yelsh'
ñ;=rl= iu`. uDÿldx.hla yjqf,a fnod .ekSu jqjo whs;sh W,a,x>khls' fjk;a jpkj,ska lsj fyd;a
ixLHdxl wdlD;sfha(Digital) we;s ´kE u fohla mß.Kl fidrlug we;=<;a fõ' thska woyia lrkqfha
´kE u uDÿldx.hla" ùäfhdajla" l%Svdjla" ixLHdxl Y%jHhla fyda B-fmd;la hk tajd h'
7|Page
uDÿldx. fidrlu hkq l=ula o@
mß.Kl l%uf,aLhla wkjir msgm;alrKh uDÿldx. fidrlula f,i i,lkq ,efí'—l¾;D ysñlu
orkakdf.a wjirhla fkdue;s j wêf,aLk Wmia:hla f,i yer fjk;a ´kE u fya;=jlg uDÿldx.
fldgil msgm;la mßYS,lhka úiska fkdl< hq;h˜' hkqfjka i|yka lrk wefußld tlai;a ckmofha
f*vr,a l¾;D ysñlï kS;sh hgf;a mß.Kl uDÿldx. wdrlaIs; h' flfia jqj o úúO fndfyda fhÿï
i|yd fkdñf,a ,nd .; yels újD; m%Nj uDÿldx. (Open Source Software) fndfyduhla ;sfí'
tkï f;dr;=re yd ikaksfõok ;dlaIK (ICT) iïm;aj,g m%fõY ùu wkqj mqoa.,hka fn§u h' ICT
iïm;aj,g^mrs.Kl" wka;¾cd,h& myiqfjka m%fõY úh yels yd fkdyels wh w;r ysveila mej;Su hs'
fN!;sl wdrlaIdj
fï i|yd mß.Klfhys my; oE ;sìh hq;=h
m%Odk n, iemhqu weK ysàfï yd WÉpdjpkfha wjodku je<elaùu i|yd wLKaä;
n, iemhqula (UPS-Uninterruptible power supply )-(UPS negrsh&
úÿ,s flàfuka yd .s.sÍfuka wdrlaId ùu i|yd i¾mk wdrlaIlhla (Surge Protector)
fjda,aàh;dj md,kh i|yd ia:dhSlrKhla (Stabilizer)
Hardware Fire wall
;d¾lsl wdrlaIdj
mß.Klfha uDÿldx. yd o;a; wdrlaId lsrSug
uqrmo (password)yd
Wmia: msgm;a (Backups)Ndú;h fhda.H fõ'
Software firewall
8|Page
oafõY iy.; fla;(Malicious software)
j¾ïia" fg%dacka fyda¾ia yd jhsri —foafõY iy.; fla;˜ hkqfjka ye¢kafjk mq¿,a j¾.hlg wh;a fõ'
jhsri(Virus)
fuh wmf.a oekqu fkdue;s j wmf.a mß.Klhg m%fõYkh lr we;s yd mrsYS,l leue;af;ka f;dr j
Odjkh jk l%uf,aLhla fyda fla; fldgila fõ' fjk;a l%uf,aLhla fuka u l< hq;af;a l=ula o@
hkqfjka mß.Klhg fok Wmfoia tys wvx.= h'
ish¨ mß.Kl jhsri" ñksid úiska iE¥ tajd h'
kej; kej;;a tys msgm;a iEÈh yels ir, jhsrihla ksmoùu idfmalaI j myiq h'
jhsrihla b;d ydksodhl úh yelsh' Bg oDv äialh yeviõ.ekaùu(Format) l< yelsh'
Bg Tfí oDv äial wdrïN LKvlh(Boot sector) Wäka ,súh yelsh' ke;fyd;a f.dkq uld oud
Tfí hka;%h l%shd úrys; l< yelsh'
jhsri ,shkakl=g tys kshñ; nr ^ydksh& jydu" j¾;udk wkd.; fõ,djl § fyda Èkhl § fyda
f.dkqjla újD; lrk fyda wdphkh lrk fyda úg § n÷ ksYaÑ; úOdkhla l%shdlrùfï § l%shdrïNl
lrúh yelsh' WodyrK jYfhka uhsl,a wekacf,da jhsrih Ys,amshdf.a Wmka Èkh jk ´kE u wjqreoaol
ud¾;= 6 fjksod tys kshñ; nr ^ydksh& uqod yeÍug l%uf,aL lr ;sfí'
mß.Klhg ffjria wdrlaIl uDÿldx.hla ia:dmkh lr .kak' th ksis mßÈ hdj;ald,Sk l< hq;=h' tys
wdrlaIl Wml%u ^Guard/Shield/Auto scan/Update& iEu úg u újD; j ;nkak' m%p,s; ffjria
wdrlaIl uDÿldx. lsysmhla my; oelafõ'
9|Page
wdrlaIl mjqr$ .sKs mjqr (Fire wall)
fuh wjir fkdue;s j mß.Klh Ndú;h yd Bg m%fõY ùu j,lajk moaO;shls' wdrlaIl mjqr
oDvdx.hla fukau uDÿldx.hla úh yelsh' fuh ;ks ksIamdok f,i fyda m<,a l,dm ud¾.ldrl
(Broadband Router)f,i fyda ñ, § .; yelsh'
úYajdi l< fkdyels m%Njhkaf.ka tk wkfmalaIs; Bfï,a Bfï,a yd wE÷ï újD; fkdlsÍu
m%;js hsri uDÿldx. ks;r hdj;ald,Sk lsrSu
ndysr wdphk Wml%u ^USB u;l& ;u mß.Klhg iïnkaO lsÍfï § ffjria wdrlaIl
uDÿldx.hla u.ska mÍlaId lsrSu
iEu úg u kS;Hkql+, jQ uDÿldx. mß.Klhg ia:dmkh lsrSu wdrlaIs; fjí wvú i|yd
msúfikak'
uDÿldx. fyda fjk;a nd.; lsÍï i|yd wdrlaIs; fjì wvú muKla u f;dard.kak'
nd.; lsÍug fmr tu f,aLh fyda uDÿldx.h ffjri wdrlaIl uDÿldx.hla
u.ska mÍlaId lr.kak'
fi!LH yd wdrlaIK m%Yak
wf;a weÕs,sj, we;s jk ysßjeàu iy fõokdj ldm, fodakd iy,laIKh f,i ye¢kafõ' ue‚lalgqj
wdY%s; j we;s jk f;rmSu ksid fuu fõokdj we;s fõ'uQislh yd h;=remqjrej ksjerÈ wdldrfhka
mdúÉÑ fkd lsÍu;a ia:dk .; fkdlsÍu;a fuhg fya;= fõ'
fkdlvjd meh 6 la 7 w;r ld,hla mß.Klfha we,S .e,S isàu fya;=fjka weiaj, we;s jk wdid;añl;d"
mß.Kl oDIaá iy,laIKh (CVS) f,i ye¢kafõ' weia úh<Su" r;= ùu" l÷¿ .e,Su" fmkqu
wvqùu"ysfia" fn,af,a fyda fldkafoa lelal=u fuu oDIaá .eg¨fjys iajNdjhhs'
10 | P a g e
ysfia lelal=u (Headache)
fn,af,ys udxi fmaYSkaf.a wd;;sh iy weiaj, we;s jk fjfyildÍ nj ksid we;s jk ysfia lelal=u
mß.Kl Ndú; lrkakka ;=< nyq, j olakg ,efí'
1. mß.Kl ;srh ;udf.a weia uÜgug fyda Bg jvd my;ska fyda msysgk fia mß.Kl mqgqj iy
2. mß.Kl ;srh iy weia w;r mr;rh wÕ,a 18-28 ^fi'ñ 45-70& muK ùu
3. mqgq wekaog fya;a;= jk fia msg fldkao fl<ska ;nd Wrysi ieye,a¨fjka ;eîu
5. uQil
s h h;=re mqjrej wdikakfha ;nd .ekSu" ieye,a¨fjka h;=re,shkhlsÍu" ue‚la lgqj tla
ia:dkhl isrlr fkd isàu" h;=re mqjrej je,ñgg fl<ska fyda Bg my;ska fyda ia:dk .; lsÍu
9. orejkayg mß.Kl l%Svd i|yd ld,h fjkalr §u" Tjqka ndysr l%Svd i|yd fhduq lsÍu'
10. meh 7-8 olajd ld,hla mß.Kl iu. l%shdlrk jeäysáhka ksjfia § mß.Klh Ndú;fhka
11 | P a g e
o;a; ikaksfõokh(Data communication)
ikaksfõokh hkq tla ia:dkhl isg fjk;a ia:dkhlg f;dr;=re heùu h' tla ia:dkhl isg ;j;a
ia:dkhlg oaúuh wdfla;sl o;a; heùula o;a; ikaksfõokh hkqfjka i|yka flf¾'
Wod-mß.Kl h;=re mqjrefõ h;=rla ;o l< úg mß.Klhg tu h;=f¾ ,laIKh ksrEmKh lrk úÿ,s
ix{djla Wml%ufhka ksIamdokh fõ' Wml%ufha isg mß.Klhg flan,hla yryd iïfm%aIKh .uka
lrhs'
m%;i
s u ix{d yd oaúuh ix{d
oaúuh ix{dj, ix{d ;Sj%;dj tla;rd ld,hlg ksh; j ;sî fjk;a ksh; w.hlg fjkia
fõ' ixl%dka;sh b;d l=vd ld,hl § isÿ fõ'
o;a; iïfm%aIKh
o;a; iïfm%aIKh hkq ikaksfõok udOHhla ud¾.fhka ia:dk folla w;r o;a; f.k hdfï
l%shdj,sh hs
12 | P a g e
o;a; iïfma%IK udOH (Data Transmission Media)
laIqø ;rx.
(Microwaves)
iulaIl flan,h (Coaxial
cable) wfOdarla; lsrK
(Infrared)
ikakdhl flan, hq.,lska iukaú; iulaIl flan,fhys ;U lïì oe,la wdldrhg jQ msg; flan,h"
uOH flan,h jgd úoHq;a pqïnl;ajhla we;s lrkq ,nhs'rEmjdyskS wekafgkd CCTV flan, f,i
fhdod .kakd fuu flan, ñf,ka wêl h'
13 | P a g e
m%ldY ;ka;= - (Fiber optics)
uOHia:h ^core& ùÿre nghlao ta jgd isyska ùÿre ;ka;= o
^cladding&fuu flan,a hq.,h fjka lsÍug ma,diaála wdjrKhla
^Jacket& o we;'fuu udOHfhys we;s úfYaI;ajh jkafka o;a;
iïfma%IKfha § wdf,dalh mrdj¾;kh fjñka iïfma%IKh ùuhs'
ñf,ka wêl jqjo fõ.j;au iïfm%aIK udOHh fõ
wfOdarla; lsrK(Infrared)
rEmjdyskS ÿria: md,lj, fuka u /yeka rys; h;=re mqjre iy uQil
s md,kh i|yd wfOdarla; lsrK
o;a; iïfma%IK udOHh f,i fhdod .kq ,nhs'
14 | P a g e
mß.Kl cd,h
mß.Kl cd,hla" fmdÿ cd, udOHhla yryd tlsfkl iu`. ikaksfõokh lrk iajdëk mß.Kl
iuQyhls' mß.Kl cd,hlg mßYS,lhka w;r Yíoh" ùäfhda iy$fyda o;a; hïixhqla;hla
iïfm%aIKh l< yelsh'
mß.Kl cd,
idfmalaI j flá ÿrlg cd, Wml%u iïnkaO lrhs' cd,lrKh jQ ld¾hd, f.dvke.s,a,l" mdi,l fyda
ksjil fyda idudkHfhka ;ks cd,hla mj;S' we;eï úg tla f.dvke.s,a,l l=vd LAN ^we;eï úg tla
ldurhlg tl ne.ska& tlla o l,d;=rlska LAN tlla wdikak f.dvke.s,s iuQyhl o ;sfnkq we;'
Windows Mac yd UNIX n÷ cd, yelshdj we;s fufyhqï moaO;s we;s wkq.%dylhka yd fiajdodhlhka
úiska cd,hla Ndú;flf¾' wdphk Wml%u" uqøl" uDÿldx." o;a; f.dkq n÷ ixia:dms; iïm;a úYd,
mßYS,l ixLHdjlg fnod .ekSug fuu cd, bv i,ihs'
15 | P a g e
mq¿q,a fmfoia cd,h (WAN)
fuu cd,h úYd, fN!;sl ÿrlg úysfohs ' fuu cd,h N+f.da,Sh j úysÿkq ia:dkSh fmfoia cd,j,
tl;=jls' ud¾.ldrlh kñka ye¢kafjk cd, Wml%uhla ia:dkSh fmfoia cd, lsysmhla iïnkaO lrhs'
wka;¾cd, kshudj,s (IP) cd,lrKfha § ud¾.ldrlh ia:dkSh fmfoia cd, (LAN) ,smskhla fuka u mq¿,a
fmfoia cd, (WAN) ,smskhla o mj;ajd f.k hhs'
Wod -wka;¾cd,h
16 | P a g e
cd,hl ixrpl
fudvuh Modem (MODulator & DEModulator)
fudvuhla u.ska ÿrl:k ud¾.fhka meñfKk m%;siu ix×d mrs.Klhg .e,fmk f,i ixLHdxlhg;a
ixLHdxl ix×d m%;siuhg;a mßj¾;kh flf¾
iaúph u.ska o;a; wod, mrs.Klhg muKla ,ndfok w;r kdNsh u.ska uq¿ cd,hgu ix×d ksl=;a
lrk uq;a wod, mrs.Klh muKla o;a;h .%ykh lr .kS' tneúka iaúpfhys o;a; yqjudre fõ.h
jeäh'
17 | P a g e
nihl wdldrhg cd, .; lsÍu (Bus Topology)
fuysoS m%Odk flan,hla yryd ish¨u iïnkaO;d we;s lrñka mrs.Kl cd, .; lrhs
wjdis-
myiqjhs
(Mesh Topology)
• cd,fha we;s ish¨u mß.Kl tlsfkl yd iïnkaO lsÍuhs ixlS¾K ksid md,kh wmyiq fukau
msrsjeh wêlh' kuq;a tla mß.Kl cd,hla ì| jegqk o" cd, iïnkaO ùug ud¾. lSmhla we;s
neúka tu ud¾. yryd iïnkaO;dj /£ mej;Su jdis iy.;h
18 | P a g e
wka;¾cd,h
wka;¾cd,h hkq mß.Kl cd,j, w;súYd, cd,hls'wka;¾cd,h yryd hk f;dr;=re" kshudj,s yryd
.uka lrhs' wka;¾cd,fhys l=vd .Dyia:" " jHdmdr yd rdcH wdoS cd, ñ,shk .Kkla wvx.= jk w;r
ta iu`. u bf,lafg%dksl ;emE," ud¾..; l;dny" f.dkq ;ekaudrej" wka;¾ ikaOdk fjí msgq yd
f,dal jHdma; fjí wvúfha fjk;a f,aLk n÷ úúO f;dr;=re yd fiajdjka f.k hhs' fuhg ;ks
whs;slrefjl= fkdue;'
fjí w;ßlaiqjla hkq fjí wvúfhys fjí msgqjl msysá mdG" m%;sìïn fyda fjk;a f;dr;=re fyda
ixo¾Ykhg yd tajd iu`. wka;¾l%shd lsÍug mßYS,lhl=g yelsjk fhÿï uDÿldx.hls '
Wod- Microsoft Internet Explorer,
Netscape Navigator
Mozilla Firefox ,
Google chrome
f,dal jHdma; úhuk ;=< fjí wvúj, f;dr;=re wvx.=j we;'fufia fjí wvú ;=< mj;sk iïm;a
wkkHj y÷kd .ekSug fhdod .kakd l%uh fuh fõ'
19 | P a g e
wka;¾cd,fhka imhk fiajdjka
b - ;eme,a .sKu
q la ks¾sudKh lsÍu'
b - ;eme,a .sKuq la ,nd .kakd l%u folls'
1' wka;¾cd, ;eme,a .sKqu ^idudkHfhka fkdñf,a ,efí'&
Wod( Gmail, Yahoo, Hotmail
2' wka;¾cd, fiajd iemhqïlrejkaf.ka (Internet Service Provider, ISP) ^ uqo,a f.úh hq;=h'&
úIh(Subject)
mKsúvh l=ula o hkq fuu lafIa;%fhka ksrEmKh fõ' mKsúvfha wka;¾.;h fuys
idrdxY lrhs' Wod- school photos
wEÿu (Attachment)
b - ;eme,a mKsúvh iu`. hjk fjka jQ f.dkq h' b - ;eme,a ,smskhlg my;
i|yka wdldrfha f.dkq ish,a, wEÈh yelsh'
me;=reï m;a "joka ieliqï f,aLk" o;a; iuqodh f.dkq "Y%jH f.dkq "ùäfhda f.dkq "photos
flgqïm;a (Drafts)
Tn ilia l< fyda ks¾udKh l< fyda mKsúv iqrlsk ,o kï tajd fï f*da,avrh hgf;a oelafõ
21 | P a g e
mrs.Kl uDÿldx.
wdrïNl wjêfha § ks¾udKh lrkq ,enq ish¨ mß.Kl fufyhqï moaO;sj, olakg ,enqfKa fïjd jk
w;r fuys wod< wK lsÍï iy Wmfoia we;=<;a lsÍu i|yd fm%arlhla (prompt) olakg ,eìKs' wjYH
22 | P a g e
lrk ish¨ wK lsÍï iy Wmfoia fuu fm%arlh u; h;=re,shkh l< hq;= úh' wod< wK lsÍfï ldrl
Í;sh (syntax) ksjerÈ j wkq.ukh l< hq;= h'
wo fndfyda kQ;k fufyhqï moaO;sj, Ñ;%l mßYS,l w;=reuqyqK; (GUI) wvx.= fõ' mßYS,l
w;=reuqyqK;la mßYS,l yd mß.Klh w;r wka;¾l%shdjg jHqyh ,nd fohs' Ñ;%l mßYS,l w;=re
uqyqKf;ys WIMP wkq,laIKj,ska ksrEms; w;HjYH uQ,dx. y;rla we;' WIMP j,ska ms<sfj<ska
oelafjkqfha ljq¿ (Windows) ^RcqfldaKdi% m%foaYh& ksrEml (Icons) fukq (Menus) yd olajk
(Pointing) Wml%u fõ' fï Ñ;%l mßYS,l w;=re uqyqKf;ys Èiajk jia;+ka oelaùfuka yd la,sla
úOdkhkag we;=¿ùug Tng bv i,ihs'
Wod-windows, linux, Ubuntu, Android
23 | P a g e
^2& l%shdj,s l<ukdlrKh(Process Management)
• mß.Klhl Odjkh lrkq ,nk yeu l%uf,aLhla u fyda l%uf,aLhla l%shd lrùu fyda
l%shdj,shls' l%shdj,s l<ukdlrKh" nyq l%shdj,s Odjkh ms<sn| lghq;= lrk fufyhqï moaO;sfha
l%uhla fõ' l%shdj,s i|yd wjYH lrk wdldrfhka uOH ieliqï tallfha ld,h fjka lr .ekSu"
u;lh fjka lr .ekSu iy wod< l%shdj,s i|yd wdodk- m%;sodk tall fjka lr .ekSu jeks
iïm;a l<ukdlrK ld¾h fuysoS isÿ fõ' úkafvdaia mßirfha CTRL, ALT, DEL h;=re tljr ghsma
lsÍfuka Odjk l%shdj,s oelsh yelsh
f.dkq(Files)
f*da,avr(Folders)
• fï hgf;a -kj f.dkq ilia lsÍu (Create files) f.dkq uld oeóu (Delete files) f*da,avr ilia
lsÍu "uld oeóu (Create,delete folders)f.dkqj,"f*da,avrj, kï fjkia lsÍu (Rename) msysá
ia:dk fjkia lsÍu ( Move) f.dkq Wmia: lsÍu (Backup) isÿfõ'windows fufyhqï moaO;s j,oS
f.dkq ;ekam;a lsrSu i|yd oDv ;eáh C:,D: E: wdoS f,i fldgia j,g fjka lr .; yelsh
(Partition lsrSu f,i fuh y÷kajhs& C: Odjlh ;=, we;af;a windows fufyhqï moaO;shg wod,
f.kq fõ'
24 | P a g e
moaO;s fuj,ï(System tools)
fï hgf;a
25 | P a g e
joka ieliqï uDÿldx.
(Word processing software)
úúO f,aLk wdosh ieliSug fuu uDÿldx. fhdod .kq ,nhs'
Wod-
tlu ,smshla ,smsk wdosh muKla fjkia lrñka lsysm fofkl=g heùug Mail merge myiqlu
Ndú;d l< yel'
26 | P a g e
27 | P a g e
úoHq;a me;=reïm;a uDÿldx.
(Electronic spread sheets software)
úúO .Ks;uh lghq;= isÿ lsrSug fuh fhdod .efka'
• jevm; (Worksheet)- oaúudk ;,hl isria ;Sre (Columns) yd ;sria fma<s ^Row& jYfhka
msysáfldaI iuQyhlska jevm; (Worksheet) ks¾udKh ù we;' th jevm;a má;s (Sheet Tab) u.ska
olajkq ,nhs Excel jevm;l we;s ;SreA,B,C,D,…...Z…AA,AB…AZ..wdoS f,i XFD olajd ;Sre
16384 la we;
fuys .Kkh lsrSï i|yd iQ;% iy Y%s; hk j¾. 2 Ndú;d l< yels w;r tajd my; mrsosh'
A B C D E F G
4 Nimal 68 100 66
5 Kamal 78 56 33
6 Max =Max(B2:B5)
Wmrsuh fiùug
7 Min =Min(B2:B5)
wjuh fiùug
fuu tla Y%s;hla fhdod enter l, miq by; f,i olajd we;s ia:dkhg ujqia fmdhskg
a rh
f.k .sh úg (+) ,l=Kla f,i ujqia fmdhskagrh fjkia jQ miq tu.ska my,g weoSfuka ^fuh Fill handle
f,i y÷kajhs'& b;srs w.hka ,nd .; yel'
28 | P a g e
bf,lafg%dksl iu¾mk
(Electronic Presentations)
bosrsm;a lsrSï ieliSug fuh Ndú; fõ'
29 | P a g e
o;a; l<ukdlrK moaO;s uDÿldx.
Database Management system -DBMS
o;a; iuqodh w¾: oelaùu
Microsoft Access
Base
Oracle
Create → Table Design → lafIa;% kduh iy o;a; m%rEm ,nd fokak → .=Kdx. ilia lrkak → j.=j
;eïm;a lrkak'
o;a; m%rEm
30 | P a g e
o;a; j.=jl m%d:ñl h;=r msysgqùu(Primary key)
j.=jl fma<s wkkH j y÷kd .ekSug o;a; wkqmsgm;a fkdúh hq;= h' j.=jl ;Srejla fyda ;Sre lsysmhla
m%d:ñl h;=re lafIa;%hla njg m;a lsÍfuka frfldavj, wkkH;dj mj;ajd .ekSug yels fõ'
wdlD;s m;%^Forms)
o;a; iuqodh l<ukdlrK moaO;sj, § j.=jlg o;a; wdodkh lsÍug Ndú; flfrkafka wdlD;s m;% fõ
^Forms&' tfuka u j.=jg we;=<;a l< o;a; wdlD;s oelaùu i|yd o Ndú; flf¾'
31 | P a g e
f;dr;=re bosßm;a lsÍu i|yd jd¾;d ks¾udKh lsÍu(Reports)
Create Tab → Report Wizard → wjYH j.=j fyda úuiqu f;dard .kak'
→ j.=fjka fyda úuiqfuka jd¾;djg wjYH lafIa;% f;darkak' → Next fnd;a;u l%shd;aul
lrñka wjYH mßÈ jd¾;dfõ ieliSï isÿ lrkak' → Finish lrkak
32 | P a g e