Bugu Khulu 1 Tshivenda

Tshivenda Bugu Khulu 1_Layout 1 2017/06/06 1:51 PM Page i
Bugu Khulu 1
Nganea 1 Nganea 2
Nganea 3 Nganea 4
TSHIVENḓA
Tshivenda Bugu Khulu 1_Layout 1 2017/06/06 1:51 PM Page ii
Bugu Khulu 1
Zwirengomu
1. Vula vala ................................................... 1
2. Hai!............................................................ 9
3. Eḓela....................................................... 17
4. Baba vha lela nana ................................. 25
Bugu Khulu ya Mutheo Wa Fhasi

Dzo gandiswa nga 2017 nga Molteno Institute for Language and Literacy
Dzo ḓisendeka nga mutevhe wa u thoma wo
badelelwaho nga Zenex Foundation
Bugu Khulu 1
■ Mudzudzanyi wa mutevheṱhaḓu: Jenny Katz
■ Muṅwali wa nganea: Mirna Lawrence na Jenny Katz
■ Makone wa luambo lwa Tshivenḓa: Takalani T. Maligavhada
■ Vhadzudzanyi wa Tshivenḓa: Ndivhuho Raphalalani na
Azwindini Freddy Nembahe
Creative Commons Attribution-
NonCommercial-NoDerivatives (CC
■ Vhafanyisi: Rob Owen - 1. Vula vala, 2. Hai!, 4. Baba vha lela nana,
Marleen Visser - 3. Eḓela BY-NC-ND) 4.0 International Licence
Disclaimer: You are free to download and
■ Puḽane ya mulotsumbo: Resolution
share this work as long as you attribute the
Molteno Institute for Language and Literacy,
but you may not change this work in any way
or use it commercially.
© 2017 Molteno Institute for Language and Literacy
ISBN 978-1-77580-494-9
Tshivenda Bugu Khulu 1_Layout 1 2017/06/06 1:51 PM Page 1
1 Vula vala
NI SA ATHU U VHALA NGANEA

Itani vhungoho uri maipfi a tevhelaho a amba mini:
mamvele, divhitha
1
ḽoḽo u ḓi lugisela u ya tshikoloni. A ambara hemmbe yawe tshena ya
A ambara sogisi ḽithihi ḽi lapfu.

tshikolo, na dzhesi ya muvhala wa lutombo na vhurukhu vhuseṱha.
ḽoḽo u ṱoḓa u ambara sogisi ḽa vhuvhili, fhedzi ha ḽi vhoni. A sedza nga
zwienda. A sedza khabodoni. Fhedzi sogisi a ḽi vhonali. ḽoḽo a ima a

fhasi ha nguvho. A sedza nga fhasi ha mmbete. A sedza ngomu ha
elekanya. ‘ṱhamusi sogisi ḽi ḓorowani. Imani ndi sedze.’

A ya woḓoroboni a vula ḓorowa.
2
‘Aaaah!’ ḽoḽo a ṱavha mukosi.
Ngomuḓorowani a hu na sogisi. Vhuimoni ha ḽo a wana buvhi ḽihulu ḽitswu

ḽa mamvele!
ḽoḽo a vala ḓorowa. A ḓi tika nga woḓorobo nge a vha a tshi khou tetemela
nga u tshuwa. Zwo vha zwi tshi ofhisa. A femela nṱha, mbilu i tshi khou
divhitha khanani.
3
ḽoḽo a elekanya. ‘Arali sogisi ḽanga ḽi siho kamarani ya u eḓela, ṱhamusi

ndo ḽi sia khishini. Ndi ḓo ya hone.’
ḽoḽo a ya khishini. A sedza fhasi ha ṱafula. A sedza khabodoni. A sedza

nga murahu ha dzikhali. Fhedzi sogisi a ḽi vhonali.
ḽoḽo a vhona bogisi ḽihulu ḽidala.
‘ṱhamusi sogisi ḽanga ḽi nga ngomu. Kha ndi ye u sedza,’ a elekanya.
A ya bogisini, a vula tshivalo.
4
‘Aaaah!’ ḽoḽo a ṱavha mukosi.
A hu na sogisi bogisini. Vhuimoni ha sogisi a wana ṋowa yo eḓelaho!
ḽoḽo a vala bogisi. Aḓi tika nga bogisi nge a vha a tshi khou tetemela
nga u tshuwa. A femela nṱha lu si gathi, mbilu i tshi divhitha khanani.
Izwo zwo vha zwi tshi tou ofhisesa.
5
‘Sogisi ḽanga a ḽiho kamarani ya u eḓela. A ḽiho khishini. ṱhamusi ndo ḽi

sia kamarani ya u ṱambela. Ndi ḓo ya u ḽi sedza hone,’ ḽoḽo a elekanya.
ḽoḽo a ya kamarani ya u ṱambela. Muṋango wo valiwa. A sa humbuli uri

hu nga vha hu na muthu, a vula muṋango tshoṱhe a songo khokhonya.
6
‘Aaaah!’ khaladziawe a ṱavha mukosi.
‘Aaaaaah!’ ḽoḽo a ṱavha mukosi.
A hu na sogisi kamarani ya u ṱambela. Vhuimoni ha sogisi a wana

khaladziawe o sinyuwesaho, a tshi khou ṱamba.
ḽoḽo a vala muṋango. A ḓi tika nga muṋango nge a vha a tshi khou
tetemela nga u tshuwa. Izwo zwo vha zwi tshi ofhisesa u fhira zwoṱhe.
7
ḽoḽo a humela kamarani yawe. O no lenga u ya tshikoloni nahone u ḓo

vha khakhathini nga u ambara masogisi a si one one.
ḽoḽo a pfa hu tshi khou kokodzwa vhurukhuni hawe. A tshi rembuluwa a

vhona kukaladzi, Masindi, ku nga murahu hawe. Ku khou kokodza tshiṅwe
mini? ḽoḽo a isa tshanḓa nga murahu …

tshithu tshikwamani tsha murahu tsha vhurukhu hawe. Hu nga vha hu
Aaaah! ḽoḽo o wana sogisi ḽawe ḽiseṱha ḽe ḽa vha ḽo xela. ḽo vha ḽi

tshikwamani tsha vhurukhu hawe vhuseṱha tshifhinga tshoṱhe!
8
2 Hai!

nkuḓa, ongolowa, mathukhwi, vusuluswa
9
Rudzi ndi mutukana a sa ṱhogomeli. Hemmbe yawe ya tshikolo a yo ngo

gunubedzwa zwavhuḓi, a yo ngo dzheniswa na marukhuni. Thambo dza
zwienda a dzo ngo vhofhiwa. Masogisi ho ngo dzula zwavhuḓi. Bugu
dzawe dzi khou wela fhasi u bva begeni ya dzibugu. Ha thomi nga u
humbula musi a tshi ita tshithu.
‘Hei! Gethe yo ṱoḓa u nkuḓa!’ khaladzi a ṱavha mukosi. ‘ṱhogomelani!’
Fhedzi Rudzi ha thetshelesi.
10
Rudzi ndi mutukana ane a ita zwithu nga u sa ṱhogomela. Ha pfuki

tshiṱaraṱa robotoni. Ha imeli luvhone lu dala. Ha sedzi kha tsha u ḽa, tsha
monde, tsha u ḽa hafhu uri a kone u pfuka. U sokou gidimela tshiṱaraṱani.
‘Hei! Ndo ṱoḓa u ni thula!’ mureili wa thekhisi u ṱavha mukosi. ‘Sedzani!’
11
Rudzi ndi mutukana wa u sa konḓelela. Ha tshimbili nga u ongolowa

phasetshini ya tshikolo. Ha imeli tshifhinga tshawe uri tshi swike musi e
mutaladzini. U a fhiruludza.
‘Hei! Ni songo nthula!’ Dakalo u a gungula. ‘Iyani murahu ha mutaladzi.’
Gireidi 1
12
mathukhwi thinini ḽa mathukhwi kana thinini ḽa mathukhwi a ne a ḓo

Rudzi ndi muthu wa u hashekanya mathukhwi hoṱhe hoṱhe. Ha laṱeli
vusuluswa. U a laṱela fhasi.
‘Hei! Laṱelani mathukhwi thinini ḽa mathukhwi!’ monithara a mu laela.

‘Ni songo laṱa mathukhwi hoṱhe hoṱhe.’
Rudzi ha thetshelesi.
13
humbela. Ha ṱhonifhi tsha muthu. U sokou dzhia a shumisa.

Rudzi ha na mikhwa. U shumisa zwithu zwa vhaṅwe a so ngo zwi
‘Ndi khirayoni dzanga!’ Aluwani a lila. ‘Dzi vhuiseni!’
14
Rudzi a dzula a elekanya nga ha ḓuvha ḽawe. O dinalea nge muṅwe na

muṅwe a mu sinyutshela. A humbula zwoṱhe zwe vhoṱhe vha zwi amba:
‘ṱhogomelani! Sedzani! Iyani murahu mutaladzini! Ni songo laṱa

mathukhwi! Vhuisani!’
A elekanya zwe a zwi ita ḓuvha ḽene ḽo. O ṱoḓa u kuḓa khaladzi nga
ṱoḓa u fhiruludza mutaladzini. O laṱela mathukhwi fhasi. O shumisa

gethe. O gidimela tshiṱaraṱani phanḓa ha thekhisi. O thula Dakalo a tshi
khirayoni dza Aluwani a songo humbela.
‘O vhathu,’ a elekanya. ‘Ndi a zwi pfesesa uri ndi ngani vho sinyuwa.
Ndo fanela u shanduka!’
15
Nga ḓuvha ḽi tevhelaho, vha tshi ya tshikoloni, Rudzi a imela khaladzi.

A mu vulela na gethe. Khaladzi a mwemela o mangala nge a vhona Rudzi
e na mikhwa ya vhuḓi, a dovha a takala a tshi vhona u kuna hawe.
teaho. A humbula na u laṱela mathukhwi thinini ḽa mathukhwi, hu si fhasi.

Rudzi u ima robotoni na khaladzi awe, a lindela u pfukha nga nḓila yo
Rudzi u lingedza u vha mutukana wa u luga.
No ita zwone, Rudzi! Farani nga u ralo!
16
3 Eḓela

mbuno, sikiṱedza, zwibudzana, zwiguluzwana, tshidade,
mukukulume (gukulume)
17
Ndi vhusiku, ngei bulasini dangani ḽa bere ho fhumula.
Mme Bere yo neta nga uṋamelwa ḓuvha ḽoṱhe. Berana yo neta nga u
gidimagidima na mme.
Ndi tshifhinga tsha u eḓela. Mme Bere yo eḓela tsini na berana. Ya i

kwama zwavhuḓi nga mutshila wa vhulenda. Berana ya mbo eḓela.
18
Ndi vhusiku, ngei bulasini, dangani ḽa kholomo ho fhumula.
Mme Kholomo yo neta nga u fula na u hamiwa. ṋamana yo netiswa nga

u fula ḓuvha ḽoṱhe.
I sikiṱedza ningo yayo ya vhulenda khaṋamana. ṋamana ya eḓela.

Zwino ndi tshifhinga tsha u eḓela. Mme Kholomo i eḓela tsini naṋamana.
19
Ndi vhusiku, ngei bulasini dangani ḽa mbudzi ho fhumula.
ḓuvha ḽoṱhe. Ndi tshifhinga tsha u eḓela. Mme Mbudzi yo lala tsini nazwo.
Zwibudzana zwo neta nga u tamba, u gidima gidima, na u fhufha fhufha
I zwi kwama ngaṱhoho zwavhuḓi.
Zwibudzana zwa vala maṱo zwa eḓela.
20
Ndi vhusiku, ngei bulasini tshitumbani tsha nguluvhe ho fhumula.
Zwiguluzwana zwo netiswa nga u tamba thopheni ḓuvha ḽoṱhe. Vhuṋa
khaḓi ṱoḓa u tamba. Mme Nguluvhe ya lilela fhasi zwavhuḓi uri ṅwana
hazwo zwo eḓela tsini na Mme Nguluvhe, zwo ya nga khofhe. Kuthihi ku
wayo a sa pfi a eḓele. Ndi tshifhinga tsha u ḽa.
21
Ndi vhusiku, bulasini dangani ḽa nngu ho fhumula.
Ngwana mbili dzo netiswa nga u fhufha fhufha ḓuvha ḽoṱhe tsimuni.
kale dzi ḓo eḓela.

Dzo eḓela hatsini ha vhulenda tsini na vhududo ha Mme Nngu. Hu si
22
Ndi vhusiku, ngei bulasini tshitumbani tsha khuhu ho fhumula.
Khuhu dzo netiswa nga u pala fhasi uḓiwanela zwiḽiwa. Mme Khuhu yo
fhedzi tshithihi tshi ṱoḓa u imbelwa tshidade.

eḓela fhasi, i tshimbidza phapha nṱha ha zwikukwana. Vhuraru zwo eḓela,
‘Ku, ku, ku, kukuliko,’ mme Khuhu ya imbela fhasi.
23
Ndi vhusiku, ngei bulasini. Fhedzi murini wa mipfa a ho ngo fhumula.
Gwitha ḽi vha sengenedza vhana nga mulomo. Magwithana o bonyolola

Magwitha o lala masiari oṱhe. Zwino ndi tshifhinga tsha u ri a vuwe! Mme
maṱo, a alamula na u ḓi onyolosa.
‘Huu, huu, huu,’ a lila, musi Mme Gwitha ḽi tshi fhufha u ya u zwima.
A ḓo ḽi lindela vhusiku hoṱhe.
24
4 Baba vha
lela nana

leluwa, kudade, fhonḓa, dzika, zwitambisi
25
Mme vha khou uya muṱanganoni, baba vha sala hayani na ṅwana.
Ndi lwa u thoma baba vha tshi sala na ṅwana vhe vhoṱhe!
Mme vha na mbilaelo. ‘Vha ḓo kona?’ vha vhudzisa baba.
‘Zwoṱhe zwi ḓo luga,’ baba vha ralo. ‘U lela ṅwana zwi a leluwa!’
Fhedzi ṅwana ha zwi vhonisi zwone. U ṱoḓa mme awe!’
26
ṅwana a thoma u lila.
‘Ni songo lila, nana,’ baba vha ralo. ‘Kha ri tshine!’
Baba vha takula ṅwana vha mu monisa u mona na kamara.
Fhedzi ṅwana ha ṱoḓi u tshina. ‘ṅwee! ṅwee! ṅwee!’ u a lila.
‘Ndi ngani ni tshi khou lila, nana?’ baba vha ralo. ‘Izwi zwi ḓisa
madakalo!’
27
ṅwanau kha ḓi lila.
‘Ni songo lila, nana,’ baba vha ralo. ‘Imani ndi ni imbele!’
Baba vha dzula na ṅwana na u mu isa ngei na ngei vha tshi mu imbela
kudade.
‘To to vhomme vho ya ngafhi?
To to vho ya u fhonḓa mafula!
To to mafula ndi a u ḽa!

To to mafula ndi a mini?
To to dzingidzingi mafula!
To to …’
Fhedzi ṅwana ha ṱoḓi luimbo. ‘ṅwee! ṅwee! ṅwee!’ u a lila.
‘Ndi ngani ni tshi khou lila, nana?’ baba vha ralo. ‘Izwi zwi ḓisa madakalo!’
28
ṅwana u kha ḓi lila.
Baba vha humbula uri ṅwana a nga vha e na nḓala. Vha mu vhea
tshiduloni vha dzhia bibi yawe.
‘Ni songo lila, nana,’ baba vha ralo. ‘Zwiḽiwa zwa u ḓifha khezwi.’
Fhedzi ṅwana ha ṱoḓi u ḽa. Zwiḽiwa a zwi hashekanywa hoṱhe, fhedzi hu si

mulomoni!
‘ṅwee! ṅwee! ṅwee!’ u a lila.
‘Ndi ngani ni tshi khou lila, nana?’ baba vha ralo, vha tshiḓi kweta ṱhoho.
‘Izwi zwi ḓisa madakalo.’
29
ṅwana u kha ḓi lila.
Baba vha humbula uri ṅwana a nga vha e na ḓora. Vha mu vhea fhasi
musiameloni vha mu fukedza nguvho.
‘Ni songo lila, nana,’ baba vha ralo vho gwadama fhasi. ‘Mafhi a u dudela
khea, mamani.’
Fhedzi ṅwana ha ṱoḓi mafhi. ‘ṅwee! ṅwee! ṅwee!’ u a lila.
‘Ni songo lila nandi, nana,’ baba vha ralo nga ipfi ḽo netaho. ‘Izwi zwi ḓisa …
madakalo.’
Baba na vhone vha tou nga vha sa lila. U lela ṅwana a si mushumo u leluwaho.
30
ṅwana a fhumula. O eḓela.
Baba vha ḓi posela sofani. Vho neta!
Baba vha bonya maṱo, vha ḓi phina nga mulalo na u dzika. Hu si kale
vha eḓela, vha hona nyana.
31
Mme vha vhuya muṱanganoni. Vha vhona ho ṱanganaṱangana ngomu

kamarani. Vha vhona zwitambiswa zwo ḓala hoṱhe hoṱhe. Vha vhona
zwiḽiwa zwo hashekanyea hoṱhe hoṱhe kamarani. Vha vhona boḓelo ḽa
mafhi fhasi. Vha vhona ṅwana o eḓela. Vha vhona na baba vho eḓela
sofani. Fhedzi Mme a vha vhilaeli.
‘Ndi a vhona uri baba na ṅwana vho vha vhe madakaloni,’ vha elekanya,
vha tshi tou mwemwela.
‘Hmmm,’ ṅwana a femela n ṱha o eḓela.
‘Hmmm,’ baba vha femela n ṱha vho eḓela.
Baba na ṅwana vho vha vhe madakaloni?

Ni humbula mini?
32
Bugu Khulu 1
ya Vula Bula i na nganea nṋa dzo fhambanaho dzine dza ṱumekanya bugu dza u vhala na ṱhoho dzi fanaho.
Bugu Khulu ndi ndidndelatshuṅwa ya vhuḓivhuḓi ya u vhala nga u kovhekana. Bugu Khulu nṅwe na nṅwe
Zwifanyiso zwa vhuḓi zwa muvhala na zwiṅwalwa zwa u vhalela nṱha zwi ṱuṱuwedza lufuno lwa nganea
na u vhala. Therisano nga ha zwifanyiso dzi ḓo bveledza vhukoni ha vhagudiswa ha u vhala zwine vha zwi
vhona na u ṱuṱuwedza fulufhelo ḽa u shumisa luambo nga vhukoni vhuhulu na nḓivho ya vhukuma ya
kushumisele kwa nḓivhaipfi. Nganea nṅwe na nṅwe i rangwa phanḓa nga mutevhe wa nḓivhaipfi dzine
vhagudiswa vha fanela u dzi pfesesa uri vha kone u pfesesa nganea.
1. Vula vala 1. Fasiṱere ḽo kwashea

Bugu Khulu 1 Bugu Khulu 5
2. Hai! 2. Lufuno u ngafhi?

3. Eḓela 3. Ee, Vho Ṱhoho!
4. Baba vha lela nana 4. Iṋo
1. Muzika 1. Ri tamba mudzumbamo

2. U mona 2. Muṱa u renga zwiambaro

3. Shavha! 3. Kherotse khulusa
4. Ri a nikela 4. Lutamo kararu
1. U kunakisa 1. Muya na ḓuvha

2. Ola u gere 2. Vhulungelani ḽi ḓaho

3. Vhala 3. Swobo ya matombo
4. Haya 4. Muvhuḓa na tshibode
1. U hevhedzana 1. Ndau na mbevha

2. Ndi linga ḽa nnyi? 2. Ri baga na makhulu

3. Thusani! 3. Ḓorobo ya hashu
4. Lwendo 4. Afrika Tshipembe ḽashu
TSHIVENḓA
978-1-77580-494-9
34

Bugu Khulu 1 Tshivenda

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bugu Khulu 1 Tshivenda

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tshivenda Bugu Khulu 1_Layout 1 2017/06/06 1:51 PM Page i

Bugu Khulu ya Mutheo Wa Fhasi

NI SA ATHU U VHALA NGANEA

ḽoḽo u ḓi lugisela u ya tshikoloni. A ambara hemmbe yawe tshena ya

A ambara sogisi ḽithihi ḽi lapfu.

ḽoḽo u ṱoḓa u ambara sogisi ḽa vhuvhili, fhedzi ha ḽi vhoni. A sedza nga

zwienda. A sedza khabodoni. Fhedzi sogisi a ḽi vhonali. ḽoḽo a ima a

elekanya. ‘ṱhamusi sogisi ḽi ḓorowani. Imani ndi sedze.’

‘Aaaah!’ ḽoḽo a ṱavha mukosi.

Ngomuḓorowani a hu na sogisi. Vhuimoni ha ḽo a wana buvhi ḽihulu ḽitswu

ḽoḽo a elekanya. ‘Arali sogisi ḽanga ḽi siho kamarani ya u eḓela, ṱhamusi

ḽoḽo a ya khishini. A sedza fhasi ha ṱafula. A sedza khabodoni. A sedza

ḽoḽo a vhona bogisi ḽihulu ḽidala.

‘ṱhamusi sogisi ḽanga ḽi nga ngomu. Kha ndi ye u sedza,’ a elekanya.

A ya bogisini, a vula tshivalo.

‘Aaaah!’ ḽoḽo a ṱavha mukosi.

A hu na sogisi bogisini. Vhuimoni ha sogisi a wana ṋowa yo eḓelaho!

‘Sogisi ḽanga a ḽiho kamarani ya u eḓela. A ḽiho khishini. ṱhamusi ndo ḽi

ḽoḽo a ya kamarani ya u ṱambela. Muṋango wo valiwa. A sa humbuli uri

‘Aaaah!’ khaladziawe a ṱavha mukosi.

‘Aaaaaah!’ ḽoḽo a ṱavha mukosi.

A hu na sogisi kamarani ya u ṱambela. Vhuimoni ha sogisi a wana

ḽoḽo a humela kamarani yawe. O no lenga u ya tshikoloni nahone u ḓo

ḽoḽo a pfa hu tshi khou kokodzwa vhurukhuni hawe. A tshi rembuluwa a

mini? ḽoḽo a isa tshanḓa nga murahu …

Aaaah! ḽoḽo o wana sogisi ḽawe ḽiseṱha ḽe ḽa vha ḽo xela. ḽo vha ḽi

NI SA ATHU U VHALA NGANEA

Rudzi ndi mutukana a sa ṱhogomeli. Hemmbe yawe ya tshikolo a yo ngo

‘Hei! Gethe yo ṱoḓa u nkuḓa!’ khaladzi a ṱavha mukosi. ‘ṱhogomelani!’

Fhedzi Rudzi ha thetshelesi.

Rudzi ndi mutukana ane a ita zwithu nga u sa ṱhogomela. Ha pfuki

‘Hei! Ndo ṱoḓa u ni thula!’ mureili wa thekhisi u ṱavha mukosi. ‘Sedzani!’

Fhedzi Rudzi ha thetshelesi.

Rudzi ndi mutukana wa u sa konḓelela. Ha tshimbili nga u ongolowa

‘Hei! Ni songo nthula!’ Dakalo u a gungula. ‘Iyani murahu ha mutaladzi.’

Fhedzi Rudzi ha thetshelesi.

mathukhwi thinini ḽa mathukhwi kana thinini ḽa mathukhwi a ne a ḓo

vusuluswa. U a laṱela fhasi.

‘Hei! Laṱelani mathukhwi thinini ḽa mathukhwi!’ monithara a mu laela.

humbela. Ha ṱhonifhi tsha muthu. U sokou dzhia a shumisa.

‘Ndi khirayoni dzanga!’ Aluwani a lila. ‘Dzi vhuiseni!’

Fhedzi Rudzi ha thetshelesi.

Rudzi a dzula a elekanya nga ha ḓuvha ḽawe. O dinalea nge muṅwe na

‘ṱhogomelani! Sedzani! Iyani murahu mutaladzini! Ni songo laṱa

ṱoḓa u fhiruludza mutaladzini. O laṱela mathukhwi fhasi. O shumisa

khirayoni dza Aluwani a songo humbela.

Nga ḓuvha ḽi tevhelaho, vha tshi ya tshikoloni, Rudzi a imela khaladzi.

teaho. A humbula na u laṱela mathukhwi thinini ḽa mathukhwi, hu si fhasi.

Rudzi u lingedza u vha mutukana wa u luga.

No ita zwone, Rudzi! Farani nga u ralo!

NI SA ATHU U VHALA NGANEA

Ndi vhusiku, ngei bulasini dangani ḽa bere ho fhumula.

Ndi tshifhinga tsha u eḓela. Mme Bere yo eḓela tsini na berana. Ya i

Ndi vhusiku, ngei bulasini, dangani ḽa kholomo ho fhumula.

Mme Kholomo yo neta nga u fula na u hamiwa. ṋamana yo netiswa nga

I sikiṱedza ningo yayo ya vhulenda khaṋamana. ṋamana ya eḓela.

Ndi vhusiku, ngei bulasini dangani ḽa mbudzi ho fhumula.

I zwi kwama ngaṱhoho zwavhuḓi.

Zwibudzana zwa vala maṱo zwa eḓela.

Ndi vhusiku, ngei bulasini tshitumbani tsha nguluvhe ho fhumula.

Zwiguluzwana zwo netiswa nga u tamba thopheni ḓuvha ḽoṱhe. Vhuṋa

wayo a sa pfi a eḓele. Ndi tshifhinga tsha u ḽa.

Ndi vhusiku, bulasini dangani ḽa nngu ho fhumula.

kale dzi ḓo eḓela.