Professional Documents
Culture Documents
Ocena Wpływu Domieszek Do Kruszywa
Ocena Wpływu Domieszek Do Kruszywa
1. Wprowadzenie
2. Charakterystyka kruszywa
89
przydatnoĞci kruszywa 0–63 mm i oceny wpáywu domieszek na poprawĊ wskaĨnika no-
ĞnoĞci wykonano szereg badaĔ. Badania zostaáy przeprowadzone w Laboratorium Badania
WáasnoĞci Skaá i Wyrobów Kamieniarskich Wydziaáu Górnictwa i GeoinĪynierii Akademii
Górniczo-Hutniczej, akredytowanym przez Polskie Centrum Akredytacji — certyfikat akre-
dytacji AB 298. Wszystkie badania wykonano w okresie od marca do maja 2010 roku. Wy-
niki badaĔ zestawiono w tabeli 1.
TABELA 1
Zestawienie wyników z przeprowadzonych oznaczeĔ
Materiaá podstaw Wymagania wg PN-S-06102:1997[5]
Wyszczególnienie wáa- owy, kruszyw
ĞciwoĞci Podbudowa Podbudowa
o 0-63 mm zasadnicza pomocnicza
ZawartoĞü ziarn
4,4% 2-10% 2-10%
mniejszych niĪ 0,075 mm
ZawartoĞü nadziarna 0% 5% 10%
ZawartoĞü ziarn Sl = 44%
35% 40%
nieforemnych Fl = 53%
WskaĨnik piaskowy 20,8% 30–70% 30–70%
OdpornoĞü na Ğcieranie
38% — —
w bĊbnie mikro – Devala
NasiąkliwoĞü 2,4% 3% 5%
GĊstoĞü objĊtoĞciowa
2,7 [Mg/m3] — —
ziarn
WilgotnoĞü optymalna 5,3% — —
Maksymalna gĊstoĞü
objĊtoĞciowa szkieletu 1,977 [g/cm3] — —
gruntowego
90
wskaĨnika noĞnoĞci wnoĞ. NaleĪy go okreĞlaü na kruszywie o wilgotnoĞci zbliĪonej do wil-
gotnoĞci optymalnej.
Poza mieszanką 0–63 mm przedmiotem badaĔ byáy takĪe popioáy lotne o granulacji
0–6,3 mm i ĪuĪel wielkopiecowy o granulacji 0–12,5 mm. Wymienione materiaáy oraz wapno
byáy stosowane jako domieszki w celu polepszenia wáaĞciwoĞci materiaáu podstawowego.
Dodanie domieszek do mieszanki podstawowej zmieniaáo jej skáad ziarnowy. Dysponu-
jąc skáadem ziarnowym mieszanki podstawowej oraz domieszek: popioáów lotnych i ĪuĪlu,
obliczono skáad ziarnowy mieszanki doziarnionej. Na rysunku 1 przedstawiono krzywe skáa-
du ziarnowego: materiaáu podstawowego oraz materiaáu doziarnionego popioáami i ĪuĪlem.
3. WskaĨnik noĞnoĞci
91
TABELA 2
Zestawienie wyników z przeprowadzonych oznaczeĔ wskaĨnika noĞnoĞci wnoĞ
WskaĨnik noĞnoĞci wnoĞ [%]
bezpoĞrednio po zagĊszczeniu po czterech dobach nasączenia wodą
2,5 mm 5,0 mm 2,5 mm 5,0 mm
Materiaá podstawowy,
12,1 12,6 12,1 14,6
próbka nr 1
Materiaá podstawowy,
11,9 12,6 10,1 14,4
próbka nr 2
Materiaá z zawartoĞcią
27,6 24,6 13,8 15,1
12 % popioáów lotnych
Materiaá z zawartoĞcią
28,8 31,6 13,8 14,8
22 % popioáów lotnych
Materiaá z zawartoĞcią
19,1 19,7 19,8 19,9
20 % ĪuĪlu granulowanego
Materiaá z zawartoĞcią
21,1 20,6 24,4 23,8
30 % ĪuĪlu granulowanego
Materiaá z zawartoĞcią
18,0 20,6 33,5 28,9
3 % wapna
Materiaá z zawartoĞcią
18,5 19,3 20,4 21,1
6 % wapna
áo 14,5. Badanie wskaĨnika po czterech dobach nasączenia wodą ma na celu ustalenie wraĪ-
liwoĞci badanego materiaáu na zmiany wilgotnoĞci. W celu sprawdzenia wpáywu domieszek
na poprawĊ wskaĨnika noĞnoĞci, zastosowano trzy rodzaje domieszek: wapno, popioáy lotne
oraz ĪuĪel granulowany.
Pierwszym rodzajem zastosowanej domieszki byáy popioáy lotne,które dodano w iloĞci
22% i 12% w stosunku do masy suchej mieszanki kruszywa. BezpoĞrednio po zagĊszczeniu
92
tak otrzymanych prób wartoĞü wskaĨnika noĞnoĞci wynosiáa okoáo 30 i w obydwu przypad-
kach byáa ponad dwukrotnie wiĊksza od wartoĞci wskaĨnika noĞnoĞci mieszanki podstawo-
wej, a Ğrednio o 55% wyĪsza od wartoĞci wskaĨnika mieszanki stabilizowanej wapnem. Na
rysunku 2 przedstawiono krzywe penetracji trzpienia w zagĊszczony materiaá z dodatkiem
popioáów lotnych.
Po czterodobowym nasączeniu próbek w wodzie, wskaĨnik noĞnoĞci zmniejszyá siĊ
dwukrotnie (do 15), ale jego wartoĞü nadal byáa o okoáo 20% wyĪsza od wskaĨnika mieszan-
ki w stanie podstawowym. Zastosowane popioáy lotne z Elektrociepáowni w Krakowie nie
miaáy wáaĞciwoĞci wiąĪących.
ĩuĪel granulowany byá kolejnym rodzajem domieszki. ĩuĪel dodano do materiaáu pod-
stawowego w iloĞci 30% i 20% w stosunku do masy kruszywa. BezpoĞrednio po zagĊszcze-
niu wskaĨnik noĞnoĞci byá niemal dwa razy wyĪszy od wartoĞci tego wskaĨnika otrzymanego
dla mieszanki podstawowej o granulacji 0-63 mm. Po czterech dobach moczenia w wodzie
mieszanki doziarnionej 30% ĪuĪlu wartoĞü wskaĨnika wzrosáa jeszcze o 15%. Natomiast
moczenie materiaáu zawierającego 20% ĪuĪlu granulowanego praktycznie nie spowodowaáo
wzrostu wskaĨnika noĞnoĞci. Z uwagi na wystĊpujące w ĪuĪlu pory absorpcja wody, która
jest wyĪsza niĪ dla kruszyw naturalnych, mogáa wpáynąü na utrzymującą siĊ niemalĪe staáą
wartoĞü tego wskaĨnika.
Przy dodatku wapna, który wynosiá kolejno 3% i 6%, uzyskano najwiĊkszy wzrost
wskaĨnika w noĞ. W obydwu przypadkach wzrósá on Ğrednio o 60% osiągając wartoĞü
okoáo 20. Po czterodobowym okresie nasączania w wodzie w noĞ ponownie wzrósá i dla
próbki o zawartoĞci wapna 3% wynosiá 33,5, co stanowiáo 2,5–krotnoĞü wartoĞci tego
wskaĨnika uzyskanej dla materiaáu podstawowego. W tabeli 3 zestawiono wyniki ozna-
czeĔ wskaĨnika noĞnoĞci badanych prób przy znanym dodatku wapna, z wartoĞciami
kryterialnymi dla podáoĪa dróg wymienionych w normie PN-S-96011:1998 Drogi sa-
mochodowe. Stabilizacja gruntów wapnem do celów drogowych [6]. Z zestawienia
w tabeli 3 wynika, Īe wskaĨnik noĞnoĞci kruszywa z zawartoĞcią 3% wapna wyno-
szący 33,5 speániaá wymagania wspomnianej normy w przypadku stabilizacji wapnem
górnej warstwy podáoĪa i wstĊpnego ulepszenia gruntu przeznaczonego do dalszej sta-
bilizacji.
TABELA 3
Zestawienie wyników z oznaczenia wskaĨnika noĞnoĞci wnoĞ materiaáu ulepszonego
wapnem, po czterodobowym nasączeniu wodą z wartoĞciami okreĞlonymi przez nor-
mĊ PN-S-96011:1998 [6]
WartoĞü wskaĨnika noĞnoĞci (CBR) gruntów stabilizowanych wapnem WartoĞü wskaĨnika noĞnoĞci
przeznaczonych na (CBR) materiaáu
podbudowĊ wstĊpne ulepszenie gruntów
górną warstwĊ
pomocniczą dla przeznaczonych do dalszej zawierającego zawierającego
ulepszonego podáoĪa
dróg o ruchu stabilizacji lub na dolne warstwy 3% wapna 6% wapna
drogi
bardzo lekkim ulepszonego podáoĪa
25 40 15 33,5 21,1
93
4. Wnioski i uwagi koĔcowe
LITERATURA