Poyjam / osnovng ovo stva Plurole A | 1) Univereatni taken kinetibe process: $= ka = S— aR k —— @-Flaks svejatve matenie (m,Q,Q,..) (Az Pagensta sila_(ah, ap, aT, al...) provedribe| Zk -ofper prenosu. datog svojstva (otpor tena, toplotni,clektritai oleh) | _ POGONSKA SILA Je razlika yu energetstom potencyalu dua raziicite >| stanja neophedna wa kretage materije Vvremena. a A = proces Giji se parametri ne mipeyajis tokom Y~ | (ai & sv kenstamnr~ proces se nepretidno odti iim intenaHtetod —— npr. proces raemyene toplote igmedu dua 4ijela kenstantnil temperatura a ESTACIONARNTPROCES/~ A ce mijenja totem vemena (AEN Ealentein npr. hladenie Fritkog mesa _u 2amraivatu borstantne temperoture. > [Temp. mesa pada dek ne destigne temp. 2amraivata 5 istevcemeno opada |AT mesa i 2amrzivaca (a procesa prenosa toplete ) svedok sT ne bude }—— |i. proces dostigne stare rasnotete. ~Q) costinurren—-procesy | | Bboq + gauremenc “ehnolegij2 tdi kontinuicanim procesima @) pareretvo VERANI PROCES! - ukupne braina Jedrate je zbiru breing | pojedineénils procesa, kao i ubupan protok. REDNO_VEZANI PROCES! - ULUpna breina ne mete biti veca od brane = | najspori * procesa, ee e odreduje, es J FLUID je ar koja se kentinuirano deformise pod ubicojem tangenci— | jalnog napona , bez obgira kake je mali njegou. Intenzitet. eid fou vem smislu, suake, supstancs bojaa mrifenja svo} oblik pod Uticojem Zemljine tee. Nema stalan oblit jer su vere lamedu ee molekula “slabe. lard su plinovi i de€nosti - a a Ts. gree oe) are a ee ee neked i plastitne tvsta tiyela vt) plaame| Aera gasoviti— BkElivi(pod pritiskonn mienjaju i oblik \ | kapiigosti< HEstyfvi(ped pritiskem mijn] JU same © (DEACAN-FLUID/ | nevskozan , nestrsGiv ; j Pres tavga Nayednostorry). | mocel jolealidacje 2a j-777098 (aamarrar/ “u | mehanier Flucea. | Bye ncprkvns, | neunstive sredhna koje | Mece bee unutraioyes dem, REALAN FLUID”) XY Flu! v kom oujek Postefi unutrasrye Frere koe ye posyedicn medumolekularnrh prillacnih sila, Yiloven @ 00g teya savier od uste tuicl i od ostalél. untove hrelanya. fbuecan em braine Kelana powedave Res cfelat trena.|p |©OSNOUNA ZEDNAEINA HrpROSTATIKE Otvoreni sud uv kom tednost _micyle je.ne odredenoy Visini ignad) podloge 0-0,,i.""7 a su_dvije odabrane totke u rauniena ac referentne} tauni 0-0. is regultuje a pitta na aud aitssen pty a fiz par pas 22S, Re par he par BRE (an) [ee SPritisak u neko} togbi 2avisi od wste (qustode) tetnosti ! | t Kod fluica, pored Ep i Ek postoji i energy pritiske. / Ex=0 jer se radt o stavict Suida ) Paje® | ie Ej = Epotencitna + Epritista = mgr hi + piv V (ey fe ee enetpa Oe et Wh - Ree h eae Ga his Fee a thirals f 1 a Tk 1 Be Pe nea | oN a 83 oe ae /G > fe=e] ) Ukupra energstotigneg Fluika. 5 | | po jedinict negqoe tedine bonstantna |” tj. , g = he E = const iako mu odnos Epstenc. i Epritiska Zowisi Stata Alia RGr= nag, = Svq= 8329 PANS OA $3, Presjek, i’ i “ye ekuipotencijalne ravan lanad Neg Ie odredens. koliina te&nesti tia teking shiph 82 Pa. od petotaja uv odnosy n& rferentau rayan.,[@_JEDNACINA konTINUITETA ff: ies i Rema slici (Segment horizontalnog St - 77 Sz | Gevovode), pri proticany fluida ™ 2 fy | ad presjeka 1 do presjeta 2 masa 4 2 \ | fluide ne moxe nestati niti se stvoriti , | pa_ostaje : ms = mm, = Const \ | Ako su temperodure_u presjecima A i2 yednake (i20termno strejany), | bit de G=const , pa fe prema: rn =8-Y 8 =const | 2p Wy = Vp =consk |Reito yes Vew'S, bit do: |S sw, Ss) j = S| | WS >PRrina steuanya w paedinin pregiecina sistema obrauto Je | proporctonalna powsini tih sjeka | | Ako £ presek kry8nog oblika., braing strujanin u_ pojediainy | presjecima sistema bit de obrauto proporcionalna kuedradu | precnika odgpuor ajudih presjeka:Dinamike Plaila > SGN Ss. © ReRNovLsE ya TEDWACINA : Svako tielo koje se krede ) pored druglh vidoua. energiye ysadrsi 1 odredeni Fanos Ex. Takoder, Cestica fluida mase m, tedine G i 2apremine V, na Visini h_ ianad referentne ravi, ialoSena pritisku p , koa se krede. brainom w jima Ukupnu mehanicku energiju: | Luk. = Epoteneicina + Eprtista+ Erineitha Eur. = mah 4 pV + En | jnUleupra energia je u bilo koje tazki Aluida iste, | mijeryaju se samo vaijednost (odnosi )pojedinaenik | energiya.. 4 mw 4 | H ei | Ee. =ngh+ pW | 1 Guns mght p¥t go f Vem S/S hy Pe Meco, | SBE = pa tah Be cone 4 Sy | iV |,Mehanicka ene ina i wstosi se od } Sh og eer - | potencyalne energije, energije: Pri etitke eneraie, |[biedens jedno tine” urijede 22 idealne {luide (minimalna vishoznost) = | Kod realnih Fluide se jedan dio energie pri stryjanys trofi ng savladivenye {sila trenja i prelagiv @ po je Ge uv presyeku 2 Manji nego u presjeku A. TTakoder, iamed presjeka mote pestojati pupa koja flutdu “Stalne predaye diedeni igen ene eu {edinio) vemenc, Kad se sve vame u obsir, dobija se jenergetoke ednatine (rajopst cbiikenecgetstog bilansa Siyjanya twalnog Fluide): * diganya itska) Feary fi t | fay wees) ey te { hetoge ge te fra hat at 24 | , \ { joke J ‘Viginw gubitake | WPi0e | Gili direois, “2° } |B 6 Sjacronarne (teoretsh*) [sticeanje Llearrla, €. nestacion2® (realno ) | ‘ @ sTacionarno ISTICANJE |DEAKNOG FLUIDA “ | Rerbmetei ostaje nspromyenyen” 1p i ( ah ae neprimijetro br20 myer) |Bernoulijeva fednacina « : - e | 7 ' | ¥ are 2 f Leberg ge (hatha) is Kur * oie i [> 4h = = =) dgh = w = wo L | L @ STACIONARNO. ISTICANJE REALNOG FLUIDA iy Pra aL he nt, fe | eget ag te ht 3G rh r 4 + 1 | (20 het 5 piepe=pe) apt } e feats eit 1 SVE ee Pd | We > He + St, = OF TP 4 L fave ee i feo 2a W, - Ww + he : re 2 | we S: . Reme jednedini fortinuitets Wy = =a Modi SiS, > we) — ee ee aera e RS wa cas t dg ws a he feos AS Iw = ) 2(H- tra) : tet | |Urectagr 2a dinamitke mjcreye ¥ PRIGUENICU | @ teear 2h PRQUENE PLE (dinamitke jerenja.— prince retale) Bo trea gvoved pectite dealer Fluid, fin. aa preseke i 2 je Bernoulljeva jednating: ieee es Pow Sees Hoke Re ‘specif. tedine Fluide Se cs 7 We Me Vv Prema ednatini hootinuiteta fos wes == ee , Ove eB: ti) sar 24 Sas ; Chad su pee | sear aa e Z “(Sa Seema —— ’ Peg) Tet ba i fe |e -m — &)-&) N 'ghgt | (inte } > Meteda ge suediine mjerenje ap iamedu_dve | Pe poursini caslitita presjeka sistema, — nakon toga ne preko vriyednocti ap bie Y. er | Figuine Poko jp najjedrostaunyi predstoun'k. prigutnil myerila | BHisak Pluida pri sirup bees svderja nogle epeda,, prude" seg | ap na cantronte be | i— de da | Nejosi preget stryjanja nye u samom otvery ploée , vee jaa. njege, na_mpsty uvene centrocte |Zousnost V od ap iF presjecima krugn | oblike 41.2 ,30 nabs uaapass @ vewturneva ‘ev (Venturi mjerilo) ai Naprednija verzia priquanices si prof caniiieen ik fluide spretouajuci shorany® vrtloge eine = se _znatno smanyyy energetstiqubic | ier ne dolaai do kontrakoie mloze.. a | Ureday je deste feet a dost ebonomiénif | | 4 Z 1 od prigusnice. | | |@ Prrorova cisey (Princip redo.) | Ake se donji kraj pijezometarske Thazhel | | cee okrene ususrer strayadens / | | lard , dobja se tev. Potove pee |_eijev (8). Ree ) Neka su pijesometorsta / eae Pitctoua cigev uronjene u — fluid do jednake vising, | ats ees | eka su AiB oenoke pregeke nifhovil Kad se fluid ne bre nivo istog je has jednak je visini_stotiékog pritiska ae Pri uspostoulanj¥» protoka nivo u Piotove} djevi taste, jer ees j fluid gubi brzinu uticud? uv njen otvor, pri emu se nyeqoua, pea Ex transformise v dodotnu energiju pritisha jee | | o \ je Fj L | U raunctetnom stan je Wa=0, 0 visina flutda vu Prtotovo} cievi fednaka je _visini dinemickoa pritiska (statick Nee ticki p + Ww Bermoulijevo j 30. presyke & UBL hazhe sesd) pebtres 2 + ps, Wa. fo ay WP | Wed Me "; Me ~s ili Was }2mee Hen Se WA; ead 08. | | | s) PiTor- PRANDTLOVA eyey SG2040 Kao {ediostvenu konstrukeronu tere qelinu Sedr3i i Pitotoyw 1 ash Pijetometear sku cijev, Prednost a mele dimenaie > zenemachiv otpor Strujanjy Nedestatek cifena eStore pri postauljaniu t | Piguéorce enyere prospeénu (srednju) a Pitotova 7 PHot-Prandtlova _ cijeu lokalnu br2inu u gepno7 tachi Presjeka (npr Wax.) (2 koje Je nem oquee iarazunati Wer. a anda i WV. | Pomodu Pitot - Phandtlove cjeui enjeni se_npr. braina zraka u ventilacio- & noj mrezi_ ili na caalizitin enestione U komori 2a hlodenye , a sludr i ba mierenje braine ewiona u ednosu n& okolni grak: iG adianaths t\) | Wa = 24 sat pa diferenci alnog bt de manometraSt ee, anja tlurda do. Resim si We ay) a pedim. STRUDANTA ERIMENT. A {O REgiornsoy ELSE "(Osborn Parolds,105-) Mi as \ Rejnolds je 1282. cksperimentom ulvidio trenutok prelaste lam, uturb. stu anes (eaalicnas Siew cijev (A) kroa tojur protice veda , Stavie Je —— usku kapileru u bow nosuo tinty. pe Kad se ventil > malo oduine ie uske eljevi iala2i_peprekinut boroc tinte (2). Dale odurtanje ventila d, 4]. pevecanie | protoka, izaavat de prvo llujan(e i kidenye citi tinte (NI __gatim j_yasno_vidljive_vrtloge iy fifi intenzitet raste ar sve _dok se ta pnepasredno pri jsticanjy skoro trenvg—) f) | — | ne_provir, na Eitay preset ejevoveda (4) Rejnalds je eksperimertom ustanovio da braina nije _fedino Sto _utige ne_tehim_steujanjay nego. da_je to i odnos as te Be Ree yl reat ceveveda, ee : - CT eae cane G ple waar ee viskositet Fluids 2g ov Njerau u East, hombinaciya oulh vebiding nazvana ye Re bref. i4touoh - t ~ w * |[Zakijudak: Ravedane & Fluide, pretinike. cieui iff w strujana r | utice ne tendencij ka. turbubentoom Strujanju teénosti. Sto qe teEnost visko2nija, inna vedu sklonost be lminar. struj, Re< 2320 = laminacno (Lat laminas slo}, plosiaa’ minarn tarming = en 7320< Re cto" => granieno ‘ e Re>4ok > (roauijenc) turbulectro (ld. turbulentus = > nemiran ran ) f. eliidalerieamitis ie sk 7 plnGrubier energie pr stryjanje fluro. PoDusN! GuRICl ENERGIZE pe STRUGANA FLUIDA. Nastoje trenjem Fluide o aidove gjevoveda., get Zo reolne Fluide vrijedi da unutar jatne ojevi, toni, kroz f istomw_tede nek? fluid, tretoye 7 =" f [= nije_unifermne. Trenjem iamedy molekula Unutrasnjile aicdeve cijevi imolekula Fluide )— Sy poredava se temperatura i dolaai do prebvararye = energiye Set (vibrocje) utoplotu,, tj. do ‘> duchulentne qubitke dy 2 _mehanitke energije flurda. 2+ leminacni Ri_povedanju_protoks , paratehEni profl aig BING (Ween U Sr. cijevi, pada ke ruboviens, Ug sami gid w=o) se iadusuye i braina_u_osi gevovede roasts, sve dok Re ne dostiqne kritignu, uijednos! i dode de form. vetlega (st) ila braine 5 parabolifmi prot! braine acdrs u bminernem ranicnon. sloju,a_u turbutentnom jezgru je kritiona bra al “ates “cea ) Dalje povedane ) reautyje sutenyern laminarnog slga, uslied Sirenja i turbulentrog je2gra.@ srecing hi Sa Tad dolasi de kvaliativne jamjene profile 2a horiaentalnu , ekrugly , potpune glaiky cijev (hrapanost n= fy mds” pm* 7 Hagen-fooacjeu a wiskoxneg sHyjanja Vx ie fz] wht a Gubiei su jednok’ pad enargie pritiska: tre= ge Rejnoldsew broy': Ree = @) Kombinovanjem (4),(2) i (3): fos Laminomo strujanje: A= 64/Re A=oR2/IRe > apeei Hropaxe jew Ne F nis KLIUCAR: Povecanyem Whiuida i Coie dolazi do povedanja gutiola. & ek.MASEL os Race ents bm 6 got Paubie POY MISPEME “NO, DN Sours mane J @ Mesut eutier PRI. STRUgANIU FLUIDA | dave Sena myestina na kojima aes > | tlatd naglo milenya smjer i brainy steujaya; | L, (posledicn Su promjene Popreénog presyeka = cijew kroz koju fluid strui . eleno 20 2 > koef w myzenie ; “Goa Ubtaka = const. | m =m 9 24 | Preko ekvivalenine dusine clevoved & (te) 2 a | Ukupa qubici. (i_pedvini_i mjesni)Hidcauletha koratferrstika Yeve vecla @] lavoeNTe (2RAEA BA HIDRAULIEKU KAREKTERSTIKU GevOveDA Dva rerervoore pe caalititim visinama, u cba se. gales teznost, povezani su Cjevovedom, T- centriFugedina pumps clement koji Fluidu dae energijiri omegudeva njegove rebanje nouite | Rernoulijeva_j. (sa qubicime) : E je visina disany il energiya pumpe ia Ee (bee qlrrP zo) tte jo Paste je (wreswa, 20, meew) > Eo ah + ee x aie C Energijas pumpe toi! se na podizanje Fluicla, savladivanye 4p u rezervoari— — |ma, Ubrsovodje fluéla * nadoknadiven® sik gubiteke. energie v Sistema. | st Bavisnost patiebne kol-energ. od U Zave se hidrauliéka laralt efeovoda, _ g Ste ti fa (A+ EG) E a = wt - | E= she eee ade §n.)% | | or Vv ‘Kach se braina wu cjevorodu (vn) iaro2) preko protoka + Wa= > | dobija se jarogs re : ys | e L ae Ezbhe Gor (nnd eet.) o5 2 b mee a+ bi | @ (2 cont, 20 detu stuedju u pagers bye const. 20 visoke Be breyeve uve Pp oigeneEk 5 == eee ete ae ° Pangaer? Pal \orRerkiem pay oy Uredoji 2 IFUGALNA PUMPA element fe rotor (A) 5 lopaticama, smjerten “nepokretnom luditustetoru (8), asl bi braine pa spadayje.e ) uv Epritiske) Shara se Flaiel ov pumpl nagle teat \udarv 0 obed! stetora - Lx roracye preter \ Mute! biva potiskevan ie pempe. UV centry budista \rakuum koi’ usizwe nove kelizine tluica Z Lopatice tolora Ae v prats’ Mago sayene castes ato te |ako2 saujene unatrag ostorye se many) ‘prnsak, alt Au gubie! mag) [a ako Ww aauyene unapyer qublel'au VST 1 Hoss 92 ise encrape abe ne oatvaruje _usok pubicak | + a [A bea oiteja. pompe eavise yan dapnetet (Ye), wena cheag ley | peloiya snage(N). Karatreristta centntvgalae pumpe predbrar fe leauinast 5, Ni astrareneg Stqvena boriinag djeloran/a 4 Ae. | depacitera, 41 Ve key “povrpa astrareye: i — | er Nscons*. — | = ie 1 {| Ve jo ~ cnewgya pritiska (hivina dearys Kinetics ener gi pumpe fine Be i es HT — 1 > Ve ved SE mena! | Potroinys snage fonstartno reste & prototem, doh Mn proles: kroz sigs max. (aptimalnu jie at. | + meg TW AEA FET RMU TE TSI PORORTE 5 RNG AF SADT ER TES Cnkedioarye fadne facke pumpe tir tacke aetioatoes rada Pumpe x gevovoca ) | Qum Postupkem analizirasu se harakterista pumpe + brobaulicha batobleristiba Gevovedta /stovrermeno, aa & se ogheclhio pettormans pumpe. boja se ugraduje u gpevoved.x-__ Raché tacko pumpe fe ona uw Lg Je energy bofic pumpa yy bake 7 * Foyom fluro! tece broe gevovecl; x /sporvke } potrosye energye. ne saopstava Flutee enyencen otpora wu gevovods, ibe promjenom broya o6r7a/A. Vv a d Ml. ore metnn BauTorje@ vente@ RARLIKE — [2MEBU KLIPNE 1 CENTRIFUGALNE PUHRE S M fecha of orga ne rade na pofpunom etitasnosew, bron qubitaka r cempiruarcns pumra (tree Aaioe 0 lopahoe rotora } obod stators, pronyena snyera kretagys tide pC spodanjv s bpores ) ' KUPNA PunPA ( adhe ascilacye brsine — 2b0g vlostite | lnereye, Hrd) 4 end beste ne mete praht’ | biae breterye Lipa, ofkrele se ponovo vdlara | 2 Wega velitom brainom , 10 poree! qubitaka dolex 7 clo croxfe mehanchh yale | Chcilatorn’ rac! blione Pimpe j2asive mchanjithe wbragje -—— | oa ye werk ugh nestifivest fecnost acon | date ce problem alyslom jeiava Ugrachjom kompeneacione pee | homore Kafe. yjstiodk! Eni lute! sttefivin amortiagid? vibragpe | nerjem 7° stepharjem PY nareeyerinem keelanju hipaa | | Whee, mane? poolwéla f eee & pyihoum principime 126 — CENTRIFUGALNA PUMPA | keIPNA PUMPA ~ PT tem Lepacitete orpaihy A pied | = ga Coie aka GE | > moge se power o senjiy ane _megu se pou v seq — te hodienias tos nolia pes Vatu Aovopan 24 povkiioge hep he) ” beast Fala don lobes tae