Bepalen van de reactiewarmte: Wet van Hess

Proef 10 Bepalen van de reactiewarmte m.b.v.

de Wet van Hess

1 Basistechnieken
 Massa bepalen (bovenweger)
 Volume afmeten (maatcilinder)
 Temperatuur bepalen (thermometer)

2 Situering
Indien een reactie kan geschreven worden als de som van een aantal deelreacties, dan is
haar reactiewarmte gelijk aan de som van de reactiewarmten van de deelreacties.

De totale reactiewarmte is onafhankelijk van de optredende tussenreacties.

De vrijkomende of nodige warmte in een chemisch proces is dezelfde als het proces in 1
of meer stappen wordt voltrokken.

Deze wet laat toe de reactiewarmte te berekenen voor reacties die niet voor directe
calorimetrische studie geschikt zijn zoals bv. bij de verbranding van magnesium (= de
reactie van magnesium met zuurstofgas).

QI,II = QI,t + Qt,II

Gegeven: H2 (g) + ½ O2 (g) → H2O (vl) + 286 kJ

Te meten: Mg (v) + 2 HCl (opl) → MgCl2 (opl) + H2 (g) + …… kJ (1)

MgO (v) + 2 HCl (opl) → MgCl2 (opl) + H2O (vl) + ….. kJ (2)

Te bekomen: Mg (v) + ½ O2 (g) → MgO (v) + ….. kJ

(deze reactie kan verkregen worden door combinatie van de drie bovenstaande reacties)

De vrijgekomen warmte voor een reactie kan berekend worden met de formule:

vrijgekomen warmte Q = c . m . ΔT

Labotechnieken basis BLC 1 Proef 10 / p. 1

 Bepalen van de reactiewarmte: Wet van Hess

3 Benodigdheden
3.1 Materiaal

 bovenweger
 maatcilinder 50 mL
 bekerglas 100 mL
 schuursponsje
 roerstaaf
 thermometer

3.2 Producten

 HCl-oplossing 1,0 M
 Mg-lint
 MgO

4 Werkwijze
4.1 Meten van de reactiewarmte voor reactie (1)

 Weeg nauwkeurig ongeveer 0,1 à 0,2 g Mg (mMg).

 Breng 50 mL HCl-oplossing 1,0 M in een droog bekerglas van 100 mL
(ρHCl = 1,02 g.mL-1).
 Meet de temperatuur van deze oplossing tot op 0,5 °C (T1).
 Breng het stukje Mg in de oplossing en roer.
 Meet de temperatuur bij het einde van de reactie tot op 0,5 °C (T2).
 Verwijder de inhoud van de beker volgens de instructies voor afvalverwerking.

4.2 Meten van de reactiewarmte voor reactie (2)

 Weeg nauwkeurig ongeveer 0,5 à 0,6 g MgO in een kleine maatbeker (mMgO).
 Breng 50 mL HCl-oplossing 1,0 M in een droog bekerglas van 100 mL
(ρHCl = 1,02 g.mL-1).
 Meet de temperatuur van deze oplossing tot op 0,5 °C (T3).
 Breng de 50 mL HCl-oplossing 1,0 M bij het MgO en roer.
 Meet de temperatuur bij het einde van de reactie tot op 0,5 °C (T4).
 Verwijder de inhoud van de beker volgens de instructies voor afvalverwerking.

5 Bijkomende voorbereiding in je laboschrift

 VEILIGHEID: Zoek voor alle gebruikte producten de GHS gevaarsymbolen op en
noteer in je laboschrift (zowel het symbool als het signaalwoord).

Labotechnieken basis BLC 1 Proef 10 / p. 2

 Bepalen van de reactiewarmte: Wet van Hess

6 Resultaten en berekeningen (extra invulblad op CANVAS)

6.1 Reactie (1)

mMg = … , ……… g → … , ………… mol Mg (Ar = 24,31)

mHCl = ρ . V = 1,02 g.mL -1
. 50 mL = 51 g
mtotaal = ………….… g

T1 = … , … °C
T2 = … , … °C dus ΔT = … , … °C

Q = c. mtotaal. ΔT = 4,19 J.g-1.°C-1 . ……… g . ……… °C = ………… J = ………… kJ

Bij reactie van … , ………… mol Mg komt ………… kJ vrij.

 Bij reactie van 1 mol Mg komt ………… kJ vrij.

6.2 Reactie (2)

mMgO = … , ……… g → … , ……… mol MgO (Mr = 40,31)
mHCl = ρ . V = 1,02 g.mL -1
. 50 mL = 51 g
mtotaal = ………….… g

T3 = … , … °C
T4 = … , … °C dus ΔT = … , … °C

Q = c . mtotaal . ΔT = 4,19 J.g-1.°C-1 . ……… g . ……… °C = ………… J = ………… kJ

Bij reactie van … , ……… mol MgO komt ………… kJ vrij.

 Bij reactie van 1 mol MgO komt ………… kJ vrij.

6.3 Besluit

Mg (v) + 2 HCl (opl) → MgCl2 (opl) + H2 (g) + …..…… kJ

MgCl2 (opl) + H2O (vl) → MgO (v) + 2 HCl (opl) + ….….… kJ
H2 (g) + ½ O2 (g) → H2O (vl) + 286 kJ
Mg (v) + ½ O2 (g) → MgO (v) + ……..… kJ

6.4 Extra vraag

 Waarom wordt bij deze proef gebruik gemaakt van een bovenweger? Motiveer je
antwoord in je laboschrift.

Noteer het resultaat op het rapporteringsblad.

Labotechnieken basis BLC 1 Proef 10 / p. 3