Sangay ng mga Pampaaralang Lungsod ng Parañaque

ARALING PANLIPUNAN 9

Ikaapat na Markahan

Ikawalong Linggo

ANG PILIPINAS AT ANG KALAKALANG PANLABAS

Kasanayang Pampagkatuto (Most Essential Learning Competency)

• Nasusuri ang pang-ekonomikong ugnayan at patakarang panlabas na
nakakatulong sa Pilipinas

Unawain Natin!
ANG KALAKALANG PANLABAS
Isang batayang katotohanan na may mga produkto at serbisyong hindi kayang matugunan
sa loob ng isang lokal na pamilihan ng isang bansa. Kung kaya’t nagaganap ang tinatawag
nating kalakalang panlabas sa pagitan ng mga bansa. Ayon sa Oxford Dictionary of Econimics, ang
kalakalang panlabas ay tumutukoy sa pagpapalitan ng mga produkto at serbisyo ng mga bansa.
Pangunahing layunin nito ay matugunan ang pangangailangan. Nagaganap ang ganitong ugnayan ng
mga bansa dulot ng kakapusan sa likas na yaman at iba pang mga salik upang maisagawa ang
produksiyon. Halimbwa ang ating bansa ay sagana sa produktong agrikultural tulad ng bigas, mais
gulay at iba pa, ngunit salat naman tayo sa produktong langis at petrolyo kung kaya’t umaasa tayo sa
produksiyon ng ibang bansa. Ang ganitong sitwasyon ang nagbibigay ng batayan kung bakit umiiral
ang kalakalang panlabas. Ang pag-iral ng sistema ng kalakalang panlabas ay hindi na bago, ang mga
sinaunang Pilipino ay nakikipagpalitan ng kalakal sa ilalim ng sistemang barter sa mga Arabo, Tsino,
Hapones, Indian, at iba pang mga dayuhan. Sa ilalim ng sistemang barter, batayan ng pagpapalitan ng
kalakal o produktol ay nakabatay ayon sa kung ano ang pangangailangan at kagustuhan ng isang
bansa. Nang dumating ang mga Espanyol, Amerikano, at Hapones kasabay ng kanilang pananakop sa
Pilipinas ay lumawak ang sistema ng ating pakikipagkalakalan sa ibang mga bansa. Ang Export ay
tumutukoy sa pagluwas ng mga produkto o serbisyo sa pandaigdigang pamilihan, samantalang ang
Import ay tumutukoy sa pagpasok sa lokal na pamilihan ng mga produkto o serbisyo mula sa ibang
bansa. Kaalinsabay ng pagbabago ng panahon at pag-unlad ng disiplina ng pag-aaral ng ekonomiks
ay sumibol ang ibat’t ibang mga teorya o pananaw ng mga ekonomista tungkol sakalakalang panlabas.
Ang Absolute Advantage Theory, ito ay tumutukoy sa kalamangan ng isang bansa sa produksyon sa
isang partikular na produkto. Ipinapakita dito na kapwa makikinabang ang dalawang bansa sa partikular
na produkto. Samantala ang Comparative Advantage Theory naman ay ang bansang may kahusayan
sa produksyon ng dalawang produkto ay maari pa rin na pakinabangan ng dalawang bansa. Marapat
lamang na dalhin ang partikular na produkto sa bansang mahina o kulang ang produksyon ng partikular
na produkto. Upang maunawaan ang takbo ng kalakalang panlabas ng isang bansa ay sinusuri ang
tinatawag nating Balance of Payment (BOP), na siyang nagsisilbing sukatan ng pandaigdigang
gawaing pang-ekonomiya ng isang bansa. Ito rin ang nagpapakita ng talaan ng transakyon ng isang
bansa sa iba’t ibang bahagi ng mundo. Samantala, ang Balance of Trade (BOT) naman ay makukuha
sa pamamagitan ng pagbabawas ng halaga ng kalakal na inaangkat (import) sa halaga ng kalakal na
iniluluwas (export).

Ang Ugnayan ng Pilipinas sa mga samahang pandaigdig: WTO; APEC; ASEAN

Ang pagkakaroon ng ugnayan ng mga bansa sa daigdig ay mas higit na pinagbubuti sa
pamamagitan ng kalakalang panlabas. Ito ay nagsisilbing pamamaraan upang ang bawat bansa ay
magkaroon ng ugnayang internasyonal. Ang pakikipagkalakalan ay higit na ginawang sistematiko. Ito
ay naging ganap sa pamamagitan ng pagtatatag ng mga samahang pandaigdig o international
organization na naglalayong palawakin ang ugnayan ng mga bansa sa larangan ng kalakalang
panlabas. Ilan sa mga samahang pandaigdigang pang-ekonomiko na kabilang ang ating bansa ay ang
mga sumusunod:

WORLD TRADE ORGANIZATION (WTO). Ito ay napormal na nabuo noong Enero 1, 1995. Ang
punong himpilan ng WTO ay matatagpuan sa Gevena, Switzerland. Ito binubuo ng 160 bansang kasapi
at kinikilala bilang samahang namamahala sa pandaigdigang patakaran ng sistema ng kalakalan o

1
global trading system sa pagitan ng mga kasaping estado o member state. Ito rin ang siyang nagbibigay
ng solusyon sa mga problema, usapin, sigalot, o pagtatalo ng mga kasaping estado. Ang pangunahing
misyon ng WTO ay ang mga sumusunod: Pagsusulong ng isang maayos at malayang kalakalan sa
pamamagitan ng pagpapababa sa mga hadlang sa kalakalan (Trade Barriers); Pagkakaloob ng mga
plataporma para sa negosasyon at nakahandang magbigay tulong-teknikal at pagsasanay para sa mga
papaunlad na bansa (Developing Countries); Mamagitan sa mga pagtatalo ng mga kasaping bansa
kaugnay sa mga patakaran o magpataw ng trade sanction laban sa isang kasaping hindi umaayon sa
desisyon o pasya ng samahan.

ASIA PACIFIC ECONOMIC-COOPERATION (APEC). Ito ay isang samahan ng binubuo ng 21 na

bansa at may layuning isulong ang kaunlarang pang-ekonomiya at katiwasayan sa rehiyong Asia-
Pacific kaugnay na rin ng pagpapalakas ng mga bansa at pamayanan nito. Ang bansang nasa rehiyon
ng pasipiko ay nagkakaroon ngugnayan sa mga usaping pang-ekonomiya at nagsusulong ng
kaunlarang pangkabuhayan, kooperasyon, kalakalan, at pamumuhunan. Ito ay itinatag noong
Nobyenbre 1989 at ang punong himpilan nito ay matatagpuan sa Singapore. Ang samahang ito ay
mayroong tinatawag na Three Pillars na siyang sinusunod ng mga kasapi. Ang pinakatampok na
program anito ay ang sumusunod: Liberalisasyon ng pakikipagkalakalan at pamumuhunan;
Pagpapabilis at pagpapadali ng pagnenegosyo; Pagtutulungang pang-ekonomiya at teknikal.

ASSOCIATION OF SOUTHEAST ASIAN NATIONS (ASEAN). Matapus mabigo ang pagkakatatag ng

Associoation of Southeast Asia (ASA), ito ay nagbigay daan para magsimula and Association of
Association Southeast Asian Nations (ASEAN) noong August 8, 1967. Ang samahang ito ay
naglalayong paunlarin ang ugnayan ng mga bansa sa Timog-Silangang Asya. Ito ay binubuo ng mga
bansang Indonesia, Malaysia, Pilipinas, Singapore, at Thailand na kinilala bilang Founding Countries
sa bisa ng dokumentong tinatawag na Bangkok Declaration. Sa kasalukuyan ito ay binubuo ng 10
bansa kasama ang Brunie, Cambodia, Laos, Myanmar, at Vietnam. Ang pagkatatag ng samahang ito
ay naglalayong pagbuklurin at magkaroon ng pagkakaisa ang mga bansa sa Timog-Silangan Asya.
Idagdag pa rito ang pagnanais na labanan ang pagkalat ng komunismo sa Asya at magkaroon ng
kaunlarang pang-ekonomiko. Ang punong-himpilan nito ay matatagpuan sa Jakarta, Indonesia.

Kalakalang Panlabas ng Pilipinas: Kahalagahan, Mga Patakaran at Programa

Ang kalakalan bilang isang mahalagang gawaing pang-ekonomiya ay nagdudulot ng iba’t ibang
epekto sa isang bansa. Sa epekto ng kabutihan sa mga gawaing ito: Una, dumarami ang mga uri ng
produkto o serbisyong maaaring pamilian o tangkilikin ng mga tao upang matugunan ang kanilang mga
kagustuhan at pangangailangan; Ikalwa mas pinaghusay ang kalidad ng mga produkto; Ikatlo, ang mga
produkto ng mga bansa gaya na lamang ng Pilipinas ay nabibigyan ng pagkakataong makilala at
tangkilikin sa ibang bansa dulot sa husay at nagiging pagkakakilanlan din ng ating bansa; at ikaapat,
ang kalakalang panlabas ay nakakatulong upang mas maging matibay ang ugnayan o rellasyon ng
mga bansa at maging episyente ang pamilihan para sa mga produkto at serbisyo.

Sa kabilang dako, ang kalakalang panlabas ay nagdudulot din ng hindi magandang epekto.
Ilan sa mga ito ay: Una, nalilinang and kaisipang kolonyal ng mamamayan sapagkat nagkakaroon sila
ng pag-uugaling mas tinatangkilik ang mga produktong banyaga kaysa sa mga peoduktong lokal;
ikalawa, nagiging palaasa ang mga mamamayan sa produkto ng ibang bansa kaysa lumikha o tumuklas
ng paraan para makabuo ng sariling gawang produkto; at ikatlo, humihina ang ilang lokal na Negosyo
o industriya dahil sa mahigpit na kompetisyon laban sa mga dayuhang produkto at kompanya. Ang
pangyayaring ito ay maaaring magdulot ng malaking epekto gay ana lamang ng pagkawala ng trabaho
ng mga tao.
Samatala, kung pagbabatayan naman ang mga programa at patakaran na ipinatutupad ng
pamahalaan, ayon sa aklat ng Ekonomiks: Mga Konsepto at Aplikasyon nina Balitao, et. al. ang ilan sa
mga ito ay mga sumusunod:

Liberalisasyon sa Sektor ng Pagbabangko (R.A. 772) - ito ay isinabatas upang mapalawak ang
operasyon ng mga dayuhang bangko sa pamamagitan ng pagtatayo ng mga sangay nito. Sa ilalim ng
batas na ito, pinapayagan ang pagpasok, pangangasiwa, at pamamahala ng kanilang mga sangay sa
ating bansa.

Foreign Trade Service Corps (FTSC) – ito ay ahensiyang naglulunsad ng iba’t ibang estratehiyang
pamilihan upang lubusang makilala at mapatanyag ang produktong gawa ng sariling bansa.
Sumasabay sila sa kasalukuyang kalakaran ng pagnenegosyo sa pamamagitan ng pagsali sa mga

2
trade exposition o trade exhibits. Ang layunin nito ay maglunsad ng kaalaman o impormasyon tungkol
sa kalakarang pangnegosyo sa bansa at sa imprastruktura at pakinabang na dulot nito sa mga nais
mamuhunan o investors.

Trade and Industry Information Center (TIIC) – ito ay nangangasiwa sa operasyon ng Bureau of
Research Center na nagpapalaganap ng mga datos, statistics, impormasyon tungkol sa ekonomiya,
kalakalan, industriya, pamahalaan, at kapakanan ng mga mamimili.

Center for Industrial Competitiveness – Naglulunsad ng mga programang magtataas sa antas o

kalidad at produktibidad ng mga mangagagawa upang sila ay maging kompetitbo sa pandaigdigang
pamilihan ng manggagawa, produkto, at serbisyo. Sa tulong ng pamahalaan ay naglulunsad ng mga
training center upang mas lalong mapaghusay ang kakayahan at pagiging produktibo ng mga
mangagawa.

Suriin Natin!
DAPAT MAY ALAM!

Panuto: Magbigay ng tatlong kabutihang dulot ng kalakalang pandaigdig o panlabas

nakatutulong sa pag-unlad ng mga mamamayan at ekonomiya ng bansa.

1.________________________________________________________________
2.________________________________________________________________
3.________________________________________________________________

Tayain Natin (Ebalwasyon)

MINE TRADE QUIZ!

Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na pahayag at tukuyin ang

pangungusap kung tama o mali. Isulat sa sagutang papel ang letrang T kung tama ang
pahayag at M kung ito ay mali.

1. Ang sistema ng pagpapalitan ng mga produkto at serbisyo ng mga bansa sa daigdig ay

nakatutulong sa pamumuhay ng tao, maging ito man ay sa sistema ng edukasyon,
komunikasyon, transportasyon, teknolohiya, at maging industriyalisasyon.
2. Ang ugnayan at kalakalang panlabas ay nakatutulong upang maging mas maging matibay ang
ugnayan o relasyon ng mga bansa at maging episyente ang pamilihan para sa produkto at
serbisyong maaaring pamilian o tangkilikin ayon sa pangangailangan ng bansa at mamamayan
nito.

Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na pahayag. Isulat sa sagutang papel ang titik ng
tamang sagot.

A. Parehong pangungusap ay tama

B. Parehong pangungusa ay mali
C. Unang pangungusap ay tama, ang pangalawang pangungusap ay mali
D. Pangalawang pangungusap ay tama, Unang pangungusap ay mali.

3. X: Nakatulong ang pandaigdig o panlabas na kalakalan sa pagdami ng uri produkto o serbisyo na

maaaring pamilian o tangkilikin ng mga tao upang matugunan ang kanilang pangangailangan.
Y: Ang kabutihan ng kalakalang pandaigdig o panlabas ay nakatulong upang mabigyan ng
pagkakataon na makilala at tangkilikin sa ibang bansa ang produktong Pilipino.

4. X: Ang negatibong epekto ng kalakalang pandaigdig o panlabas sa tao ay magiging palaasa ng

mamamayan sa produkto ng ibang bansa at nawawalan ng pagkakataong lumikha ng sariling gawang
produkto.
Y: Humihina ang ilang lokal na negosyo o industriya dahil sa mahigpit na kompetisyon laban sa mga
dayuhang produkto at kompanya.

5. X: Ang samahang pandaigdig ay nakatutulong upang mas maging matibay ang ugnayan o relasyon
ng mga bansa at maging epsiyente ang pamilihan para sa produkto at serbisyo.

3
 Y: Ang samahang pandaigdig ay nagsisilbing pamamaraan upang ang bawat bansa ay magkaroon
ng ugnayang internasyonal kasabay ng mabilisang pagbabago sa lahat ng aspekto ng pamumuhay ng
tao, sistema ng edukasyon, komunikasyon, transportasyon, teknolohiya, maging sa industriyalisasyon.

Likhain Natin!
PANATA NG MABUTING MAMAMAYAN!

Layunin (Goal) Makabubuo ng Poster na nagpapahayag ng pangekonomikong

ugnayan at kalakalang panlabas na nakatutulong sa pambansang
kaunlaran.

Gampanin (Role) Isang artist na maglilikha ng poster na nagpapahayag ng

Manonood (Audience)
Sitwasyon (Situation)
pangekonomikong ugnayan at kalakalang panlabas na nakatutulong
sa pambansang kaunlaran.
Kapwa mag-aaral, magulang, at guro.
Ikaw ay inaatasang gumawa ng isang poster na nagpapakita ng
pangekonomikong ugnayan at kalakalang panlabas na nakatutulong
sa pambansang kaunlaran batay sa konsepto ng iyong natutunan.

Produkto (Product Performance) Isang poster na nagpapahayag ng pangekonomikong ugnayan at

kalakalang panlabas na nakatutulong sa pambansang kaunlaran

Pamantayan (Standard) Nilalaman, pagkamalikhain at pagsunod sa panuto.

Mga hakbangin sa paggawa ng poster.

Ihanda ang mga sumusunod:

o Long bond paper
o Lapis
o Coloring pen/crayons
o materyal na maaaring gamitin sa loob ng tahanan.

Iguhit ang konsepto sa long bond paper sa pahalang na presentasyon, lagyan ng akmang kulay ayon
sa naisip na konsepto, isulat ang pangalan at seksyon sa likod ng papel, matapos ang paglikha, ipasa
sa guro sa pamamagitan ng pagkuha ng larawan at ipasa sa Facebook messenger.