Teza 1

1-vizatoni dhe shpjegoni si funksionojne qarqet e meposhtme

-sintetizor frekuence
Termi sintetizator frekuence nënkupton një qark kompleks, i cili mund të prodhojë një numër
frekuencash të baraslarguara nga njëra-tjetra, qëndrueshmëira kryesore e të cilave përcaktohet nga një
kristal kuarci i vetëm. Një qark i tillë do të zëvendësonte VFO ose oshilatorin lokal, pasi burimi që
kontrollon frekuencat në një transmetues dhe/ose në një marrës në një sistem komunikimi përdor një
numër të madh kanalesh frekuencash të baraslarguara. Një diagramë bazë e një sintetizatori
frekuencash është treguar në skemën e mësipërme. Frekuenca referuese merret nga një oshilator
kristali i frekuencave të ulta (zakonisht nga 1MHz në 5MHz) i ndjekur nga një pjesëtues. Duke zgjedhur
një raport përpjesëtimi mes frekuencës referencë tek pjesëtuesi dhe ndarësi i programuar do të marrim
si output një frekuencë të programueshme
dhe të qëndrueshme. Frekuenca që përftohet
nuk mund të rregullohet si tek VFO, por është
e sinkronizuar sipas një numri hapash të
caktuara diskretë. Në pajisjet FM është e
leverdisshme t’i bëjmë këto hapa të
barabarta me hapërsirën mes kanaleve (psh
25 ose 12.5 kHz).
-amplifikator audio
Qëllimi i amplifikatorëve audio është të
riprodhojnë sinjalet audio hyrëse në elementet dalës që prodhojnë zë, me vëllimin dhe nivelet e
dëshiruara të energjisë - me besnikëri, me efikasitet dhe me shtrembërim të ulët. Frekuencat e audios
variojnë nga rreth 20 Hz deri në 20 kHz, kështu që amplifikatori duhet të ketë përgjigje të mirë të
frekuencës mbi këtë interval.
Qarku i amplifikatorit audio përbëhet nga një
tranzitor një pajisje për të aplikuar sinjalet hyrëse
dhe një altoparlant në dalje. Transistorët janë të
lidhur bazuar në domosdoshmëri. Faktorët e
rëndësishëm që duhet të merren parasysh gjatë
hartimit të një amplifikatori audio janë përforcimi,
zhurma, përgjigja e frekuencës dhe shtrembërimi.
Perforcimi më i lartë do të jetë shtrembërimi dhe zhurma, megjithatë një reagim negativ do të
zvogëlonte perforcimin e amplifikatorit.
-tuner
Nje nder pajisjet qe perbehet nga nje detector eshte
tuner. Tuneri me i thjeshte konsiston ne nje kondesator
dhe inductor ose i cilesuar ndryshe si nje set kristalor.
Avantazhi me i madh i ketij seti eshte qe i gjithe procesi
fillon tek frekuenca e sinjalit RF dhe mund te merret i
gjithe modulimi i bazuar ne kete mbartese. Figura me
poshte jep nje nje tuner tradicional. Sic shihet kapaciteti
dhe induktiviteti jane te ndryshueshem, L1 ka nje
perdredhje shtese shtese per te krijuar nje rezistence
me te mire midis antenes dhe kufjeve. Nevoja per nje
diode optimal eshte shume e rendesishme. Rezistenca e ulet e qarkut detektues me diode do ta
ngarkoje qarkun, gje qe mund te shkaktoje probleme si psh mbivendosjen ose varferimin e stacioneve.
2-vizatoni dhe shpjegoni si funksionojne qarqet e meposhtme
-qarqet integruese
Qarqe integruese ideal quhen katër polar linear në të cilët tensioni i daljes u2(t) është në përpjesëtim të
drejtë me integralin e tensionit të hyrjes u1(t):
ku k- koeficienti i përpjesëtimit të drejtë. Në qarqet integruese reale, zakonisht tensioni i hyrjes u1 është
drejtkëndësh (fig.4.5) dhe ai i daljes u2=uC, prandaj shkruajmë:
Pas integrimit i dy anëve të shprehjes së fundit, nga 0÷ t,
kemi:

Saktësia e integrimit varet nga mosbarazimi u2 < < u1. Për tu

plotësuar ky kusht duhen rritur ose R ose C, pra rritet konstantja
e kohës τ =
RC, atëhere:

-Qarqet
derivuese
Qarqe derivuese ideal quhen katër polarët linear, në të cilët
tensioni i daljes (ud=u2) është në përpjesëtim të drejtë me
derivatin e tensionit të hyrjes (uh=u1):
ku k- koeficienti i përpjesëtimit. Rryma në
kondensator (fig.4.4), kur mungon
rezistenca R (R = ∞), është:
Për të përftuar tensionin ud në përpjesëtim të drejtë me derivatin
e tensionit të hyrjes futet edhe rezistenca R në një qark derivues
CR.Sirrjedhim tensioni në rezistencë është linear me rrymën qe

kalon:
-shkaqet e paqendrueshmerise ne ampl. e kls c. Skemat e neutralizimit
-Mungesa e kontakteve me qarqet e ushqimit ose me qarqet e frekuencave të larta
-Shkarkimi i heshtur në elementët e skemës,
-Gjatë akordimit shfaqen paqëndrueshmëri nga auto-eksitimi i stadit të amplifikimit, për shkak të çiftimit
parazitar të kundërt pozitiv të brendshëm prej të EA
-Nga çiftimi ndërmjet burimeve të ushqimit, prandaj vendosën elementët ndarës, kondensator, dorsela,
qe nuk lejojnë kalimin e rrymave të frekuencave të larta në fijet e
ushqimit
Për te eliminuar ndikimin e kapacitetit kalimtar: 1) Përdorimi i EA me
𝐶𝑘𝑎𝑙 shume te vogël 2) Përdorimi i skemave me 3) elektrodën e hyrjes se
tokëzuar Neutralizimi mund te kryhet duke shtuar një induktivitet 𝐿𝑁
paralel me 𝐶𝑘𝑎𝑙 nëpërmjet një kondensatori bllokues me vlere 𝐶𝑏> > 𝐶𝑘𝑎l .
-qarqet e integruara kombinatorike ECL

Ushtrimi 1
-a)Sintetizor i frek.
PLL.

Nyja kryesore e sintetizatorëve të frekuencës është nyja më kyçje faze - PLL (Phase Locked Loop). Nyja
me kyçje faze - PLL mund të përdoret në ndërthurje me një oshilator konvencional për të siguruar një
qëndrueshmëri frekuence, e cila është më e mashe se ajo e vetë oshilatorit.
Shtohet nje pjestues i prog :N, Frek :N jepet ne 1 nga nyjet e kr. Fz, Ne hyrjen tjeter jepet frek
reference, Rez. I krahasimit kalon ne FFU, Ne dalje Vdc ~ dif fazore ( fref,fd/N).
Detektori I fazes krahason fazen dhe frek Vh me VCO, shumezon dy sinjalet. Oshilatori kontrollues i
tensionit VCO (voltage-controlled oscillator) është një oshilator frekuenca e të cilit mund të kontrollohet
nga ndryshimi i tensionit.
Ku duhet te merret dalja nese PLL do te perdorej si demodulator FM?

b)nese perdorim nje detector faze nje porte XOR dhe ne hyrje kemii 2 sinajle te shfazuar me pi/2 si do
jete dalja. Ndertoni grafikun e hyrjes dhe te daljes ne varesi te kohes.

c)
Sa

eshte brezi max per nje sinjal te moduluar ne frekuence FM me devijim 30 khz dhe nje sinjal max
modulus prej 5 khz.
Ushtrimi 2- per qarkun e gjeneruesit te vales trekendore, amplifikatoret operacionale kane:
L+=L-=12V, C=0.05uF, R=8 kohm, gjej R dhe R1 qe frekuenca e oshilimit te jete 5khz dhe amplitude pik-
pik e vales trekendore te jete 12 V. ndertoni grafiket e varesise nga koha per tensionet Vo dhe V.