Last Update: 21/06/2023 1:53 PM

EL FILIBUSTERISMO PLAY / 10 RESPECT

Unit/Topic: El Filibusterismo roleplay Date: June 20, 2023

Key Learning Area: Filipino 10 Year Level: Grade 10 Respect

Outcomes: Time: 6-7 PM

Successful Roleplay

ROLEPLAY THEME:

ROLEPLAY STRUCTURE/CUE:

CHAPTER 34: ANG KASAL

Windy background / empty road

[Basilio walks in, enters at nag-iisip]
N: Ikawalo ng gabi, habang nagninilay-nilay si Basillio sa lansangan, naisipan
niyang magpalipas ng takipsilim kasama si Isagani…ngunit…
[Basilio]: Isagani!
[Tao]: Iho, wala rito ang iyong hinahanap. Umalis siya umaga pa lang at
hanggang ngayon ay hindi pa siya bumabalik.
[Leaves]
[Basilio acts na naguguluhan at nag-aalala]
[Basilio]: Isagani, kaibigan ko, saan ka pumaparoon?!
Sad song background / instrumental
N: Walang mapuntahan, walang masilungan sa lamig ng gabi, nagpatuloy na
lamang si Basilio sa pag-iisip.
[Basilio]: Dalawang oras na lang ang nalalabi… Maraming dugo ang dadanak
ng
walang pakundangan.
N: Hindi maalis sa isipan ni Basilio ang planong isasagawa ni Simoun.
[Basilio]: Walang ligtas sa sakuna, kahit anong stado sa buhay.
Nakakagimbal.
[Basilio acts RIDICULOUSLY worried, to the point na natuliro na at
naguluhan
then TUMAWA (Slight grin)]

[Basilio ay kinuha ang rebolber at kinasa ito]

[Basilio]: Mangyayari ang dapat mangyari
[Basilio Sighs]
N: Bagamat pundado na siya, may isang bagay parin na hindi siya mapanatag.
Isang tanong na hindi niya mausisat.
Legends never die / instrumental background
[Basilio]: Saan magsisimula ang patayan?
[Basilio wanders off, nag-iisip]
[Basilio]: Di ako mapanatag sa sinabi ni Simoun. Hindi kaya… doon iyon
mangyayari…?
N: Ang tinutukoy ni Basilio ay ang babala ni Simoun na "Lumayo ka sa
daang
Anloague."
[Basilio]: Hindi ba't naroon ang bahay ni Kapitan Tiago?
[Basilio ay nag-iisip habang naglalakad]
N: Habang nag-iisip, nakita niya ang mga karwahe sa kalsada–budbod ng
palamuti at bulaklak, at sa loob ay maririnig ang masigabong kwentuhan.
Napansin niya rin ang hanay ng mga iba’t ibang kaginoohan na nakabihis
pormal
na tila ba pupunta kung saan. Unti-unting nalilinawan si Basilio sa kaniyang
pagmamasid.
[Basilio]: Di kaya ang tinutukoy ni Simoun na pista ay ang pupuntahan ng
mga
maginoo?
N: Sa kanyang pagkukuro-kuro,, isang karwahe ang pumukaw ng kaniyang
atensyon–isang ginoo at binibining marilag na magkahawak-kamay.

[Basilio looks sad seeing them pass by]

Sad song / instrumental
N: Lubusan siyang naawa kay Isagani, ang kanyang kasintahang si Paulita ay
nakipagisang dibdib na sa iba. Sa mga pangyayaring nasaksihan, hindi niya

2|
maiwasang mag alala sa kalagayan ng kaibigan.
[Basilio]: Hindi malayong alam niya na ito.
[Basilio]: Kaawaawang Isagani! Ang kaniyang pagmamahal ay hindi
sinuklian.
[Basilio Sighs]
[Basilio ay nag-isip ng kaunti]
[Basilio]: Kay pait!
N: Sa pighating nararamdaman, napaisip si Basilio tungkol sa sariling
hinanakit:
“Ano kaya kung hindi ako nabilanggo o nakilahok sa pag-aalsa? Malamang ay
nakapagtapos na ako ng medisina… at baka kasama ko po ang siya..”
[Basilio]: Huli… Mi amor..
[Basilio sighs]
[Basilio ay patuloy na nag-iisip]
N: Bunga ng mga nangyari, nais niyang yayain si Isagani sa alsahan ngunit
iwinaksi ni Basilio ang kagustuhan.
[Basilio]: Hindi pa nararanasan ni Isagani ang aking mga pinagdaanan.
Tatanggihan niya lang din ang aking alok.
[Basilio ay patuloy na nag-iisip]
[Basilio continues]
[Basilio]: Hindi na ako makapaghintay! Magsimula na kayong manalangin!!

N: Makalipas ang ilang saglit, napansin niya ang pamilyar na mukha,

nakasakay
sa karwahe patungo sa direksyon na patutunguhan ng mga ginoo.
[Basilio]: Hindi ba't si Simoun iyon… at ang kutserong si Sinong…
N: Biglang naalala ni Basilio ang sinabi ni Simoun sa kaniya
N: "May kasiyahan na magaganap sa bahay ni Kapitan Tiago.
Magkakaroon doon
ng piging bilang pagpupugay sa nangyaring pag-iisang dibdib."
[Basilio ay humarurot ng takbo, may mukang sabik na kinakabahan] N:
Dali-daling pumunta si Basilio sa Anloage sa Bahay ni Kapitan Tiago
[Basilio]: Doon mangyayari ang pagsabog!
[Transition to Kapitan Tiago's House]
[Basilio hiningal, pagod]
[Basilio reaches the house]
[Basilio ay dumungaw sa pinto]
[Basilio looks around, namangha]

3|
[Basilio sees the Guardia Veterana na nagbabantay]
[Basilio smirked]
[Basilio]: Maging ang Guardia Veterana ay hindi kayo maliligtas! Oras na ng
paghuhusga!
Happy Orchestra / Instrumental
[Happy orchestra]
N: Unti-unting dumadating ang mga panauhin habang siya’y dumudungaw sa
pinto. Di nagtagal ay nakita ni Basilio si Don Timoteo Pelaez, ang tatay ni
Juanito. Halos hindi masukat ang kasiyahang pinipinta ng mukha.

[Don Pelaez talks is talking with a female, Basilio just observes]

[Grabeng tuwa]
[Don Pelaez]: Tugatog sa kaginhawaan at kasiyahan. Ahhh, kay tamis ng
buhay.
[Girl 3]: Siyang tunay ginoo, naipakasal mo na ang iyong anak sa
tagapagmana
ng pamilya Gomez,, ang futuro mo’y maaliwalas pa sa buwan
[Don Pelaez grins]
N: At salamat sa pinautang sa kanya ni Simoun na salapi, nabili niya ang
bahay ni
Kapitan Tiago sa kalahati
W
ng halaga.
w
Aq
[Don Pelaez wwlooks ambitiously in the four corners of his house]
N: Ginawa niyang magara ang bahay para makita ng mga bisita ang
kaningningan ng kanilang pamilya, lalo na nang Kapitan Heneral na ninong sa
kasal.
N: Ang mga dingding ng bahay ay dinikitan ng magagarang papel at
magagarang
aranya at mga bulaklak na palamuti. Puno it ng mga inangkat na alpombra.
Makikita rin ang kurtinang pulang pelus na nabuburdahan ng ginto at may
unang
titik ng pangalan ng mag-asawa; kasama rin ang tinuhog na artipisyal na
bulaklak
ng suha.

4|
N: Napakalaki ng pinagbago ng bahay, halos hindi na ito makilala. Ang
tang̃ìng
walâ sa ayos ay ang mg̃a matitingkád na cromo na ipinalít ni Don. Timoteo sa
mg̃a
dating grabado at mg̃a larawan ng̃ santó ni kapitang Tiago.
N: Hindî siya nahikayat ni Simoun na wag na ito galawin; ayaw ng̃ mg̃a
cuadrong
óleo ang mang̃ang̃alakal, bakâ may maghinalàng gawâ ng̃ mg̃a artistang
Pilipino–bagay na ikasisira ng kaniyang reputasyon

[Don Peleaz]: Hinding hindi ko palalakasin ang kanilang loob, at lalong hindi
ko
tatangkilikin ang mga gawa nila.
[Don Pelaez sighs, but looks satisfied]
[Don Pelaez]: Mas magaganda ang mga ito kesa sa mga gawang Pilipinas.
[May dumating na 3]
[Binati niya ito]
[Lumayo]
[Nag-uusap]
Intense Music Instrumental
[Man 1]: Grabe! Napakagara ng bahay na ito, siguradong maging ang mga
diyoses ay mabibighani.
[Man 2]: Totoo iyan, ngunit kapansin-pansin sa mga mata ang cromo…
parang
hindi bagay..
[Man 3]: Wag mo na pansinin, hindi niyan mababago ang kagarahan ng
bahay. At
isa pa, rinig ko’y masarap ang alak na ihahandog ngayong gabi!
[Man 1, 2, and 3 grin and laughs]
[Don Pelaez grins]
[Don Pelaez]: Handa na ang lahat!
*CLOSE CURTAIN
*PROCEEDING ON THE CHAPTER 35-

5|
Happy Orchestra Instrumental
[Transition to Basilio na nasa labas lang]
N: Habang nangyayari ang mga ito, makikita si Basilio na nasa tapat lamang
ng
bahay, nag-oobserba sa paligid.
[May mga bumaba na mga bisita (4)]
[Binibilang bawat isa]
[Basilio]: Quatro, Sinko, Sais, Syete…
[Nagsipasok]
[Basilio]: Nadadagdagan pa…
[Marami pang mga pumapasok na bisita]
N: Nang mákita ang gayóng karaming taong masasayá, ang dalawáng bagong
kasál, na sinusundán ng̃ mg̃a kaang̃ay niyang mg̃a dalagindíng na mg̃a walâng
malay at walâng agam-agam, at ang masalimuot na mangyayari sa mga
susunod
na oras, ay naawà siyá at nagbawa ang kaniyáng galit
N: Nagtagláy siyá ng̃ nasàng iligtás ang gayóng karaming mg̃a walâng sala,
inísip
na sumulat at magbigáy alám sa mg̃a may kapangyarihan [May tumigil na
karwahe, bumaba si Padre Salvi at Padre Irene]
[Basilio]: Gis…Onse… ang demonyo’y nagsidating na rin.
[Basilio]: Padre Salvi.. Padre Irene…

[Pumasok sila]
Intense Music Instrumental
[Mukhang Galit]
N: Napawi nito ang kagustuhan niyang iligtas sila.
[Basilio]: Anó ang mayroon sa akin? Bakit tila napawi ang aking hinagpis?
[Basilio]: Magbabayad ang mabubuti na kasama ng̃ masasamâ! Ang kanilang
sakripisyo’y lubhang ikagagalak ng lupang sinilangan!
[Basilio]: Hindî akó mánunuplóng, hindî ko dapat pang̃ahasán ang pagtitiwalà
sa
akin. Ang utang ko sa kaniyá ay higít kay sa lahát nang iyan; siyá ang
humukay ng̃
pinaglibing̃án sa aking iná; ang mg̃a taong iyán ang pumatáy! Pinag-aral niya
ako, sila ang saaki’y bumugbog! Ginawâ ko ang lahát upang magíng mabuti,

6|
magkaroón ng̃ halagá; pinagsikapan ko ang lumimot at magpatawad; tiniís ko
ang
lahát ng̃ pataw at walâ akóng hining̃î kundî ang bayàan lamang akóng
mátiwasáy!
Akó’y hindî nakasasagabal sa kanino man.... ¿Anó ang ginawâ sa akin? Dahil
kay
Padre Salvi ay namatay ang ang aking kapatid at tuluyang nawala na sa
katinuan
ang aking ina... Ako na lamang ang naiwan. Labis-labis ang aming tiniis!
Ngunit
ngayon, oras na para kayo’y magbayad! Ikaw at ang iba pang nagkasala sa
mga
kapwa kong walang muwang!
[Si Simoun ay pumasok]
N: Habang nag-iisip si Basilio, nahagilap ng kaniyang mga mata si Simoun na
papasok dala-dala ang kakilakilabot na lampara sa kaniyang mga kamay
[Basilio gulps, natatakot, nanghihina, natataranta na mukha]
[Basilio]: Nanghihina ako, ano ba ang nangyayari sa akin? Ba’t ako
nagkaganito
nang nakita ko ang lampara?!
[naguguluhan]

N: Sa tabí ng̃ hagdán ay tumigil si Simoun na warì’y nag-aalinlang̃an; si

Basilio’y
hindî humíhing̃á sa kabigatan ng konsensiya. Ang pag-aalinlang̃an ay hindî
nagluwát pero sa kabila nito, patuloy siyang umakyát sa hagdanan.
N: Napaisip si Basilio
[Basilio]: Sa warì ng̃ nag-aaral ay sasabog na ang bahay at ang mg̃a dingdíng,
mg̃a lámpara, mg̃a panaohin, bubung̃án, mg̃a durung̃awan, orkesta, ay
mabubura
na sa mundong ito.

Windy Music / Empty Road Instrumental

N: Tuming̃ín siya sa kaniyáng paligid at ginuni-guni ang mg̃a nanónoód na
nároon
na pawàng mga bangkáy; nakikita niyáng luráyluráy, sa warì niya’y napúpunô
ng̃

7|
apoy ang hang̃in, ng̃unì’t ang kalamigang loób ng̃ kaniyáng pagkukurò ay
naibsan
nang maisip niya na:
[Basilio]: Samantalang hindî pumápanaog, ay walâng pang̃anib. Hindî pa
dumáratíng ang Capitán General!
N: Pinilit niya na mag-anyô siyáng panatag at pinipigil ang pang̃ang̃aykáy ng̃
kaniyáng mg̃a paa, at tinangkâng malibáng sa pag-iisíp ng̃ ukol sa ibáng
bagay.
Mayroong warì’y kumúkutyâ sa kaniyá sa sariling kalooban at sinasabi sa
kaniyáng:
—Kung nang̃ing̃iníg ka ng̃ayóng hindî pa sumasapit ang sandalîng takdâ ¿anó
ang aasalin mo kapag iyóng nakitang bumábahâ ang dugô, nag-aalab ang mg̃a
bahay at sumásagitsít ang mg̃a punlô!

N: Sa sobrang pag-iisip, hindi niya namalayang dumating na pala ang Kapitan

Heneral.

[Takot si Basilio]

N: Nang mahimasmasan, tinuon ng kaniyang mata si Simoun na isa sa mga

sumalubong sa Heneral.

[Basilio Gulps]
[Basilio]: Narito na ang hatol ng kamatayan!!
Happy Song / Orchestra Instrumental
N: Sila’y nagbatian, nagkamayan, at sabay na pumasok

N: Nabibigatang lubha, siya’y nanglamíg, sumandíg sa pader ng̃ bahay, at

nakatitig sa mg̃a durung̃awan at tinalasan ang mg̃a pangding̃íg, tinangkâng
hulàan ang mangyayari. Nakita sa salas ang maraming taong nakaligid kay
Simoun at pinagmamasdán ang lámpara; nakáding̃íg ng̃ mg̃a maliligayang
batì,
mg̃a bulalás na paghang̃à [Ipinakita ni Simoun ang Lampara]

[Girl 1]: Comedor estrueno!

[Girl 2]: Napakaganda!
[Man 1]: Kabighabighani naman iyan ginoo!

8|
[Padre Salvi]: Fascinante, Ginoo! Kay buti ng iyong kalooban upang
magbigay ng
isang magarang kaloob.

[Simoun]: El placer ea todo mio, padre

[Umalis si Simoun papunta sa Heneral]

[Nag-usap ang dalawa, inaudible]

N: Kinuròkurò niyáng sa gabíng iyón gagawín ang unang paggamit, alinsunod

sa
itinakdâ ng̃ mag-aalahás, at tunay ng̃âng sa dulang na hahapunan ng̃ General
ay
nagtungo si Simoun at ibinigay ang lampara sa pag-asang mauubos ang
nagpapailaw dito mamaya’t papalitan din!

[Simoun]: Pansin ko na lubhang nabibigatan ang iyong kalooban, amigo.

Sana’y
sa pamamagitan ng aking munting handog ay mapawi kahit papaano ang
lungkot
sa iyong mga mata.
[Iniabot ang lampara]
[Heneral]: Aba, Comedor estrueno! Gracias Simoun!
[Heneral]: Katulong!

[Katulong 1]: Ano ang aking maipaglilingkod, Heneral?

[Heneral]: Pakisabit ito sa may dingding, at pakisindihan na rin!
[Katulong]: Masusunod po

[Sinindihan ng katulong at isinabit sa Azotea]

[Nag-uusap]

[Inaudible]
[Simoun]: Paginhawain mo ang iyong loob, kaibigan
[Inaudible]

9|
N: Dito na nawala ang paningin niya sa kanilang dalawa dahil natabunan na
sila
ng marami pang taong papunta sa Heneral. Nanlalamig si Basilio sa kaniyang
mga narinig.
[Thinking hard]
[Basilio stood… firmly]
N: Nang mg̃a katang̃ìtang̃ìng sandalîng iyón ay nagtagumpáy ang kaniyáng
magandáng pusò, linimot ang lahát ng̃ kaniyáng pagtataním, linimot si Hulî.
Isa na
lang ang nasa isip niya: ang iligtás ang mg̃a walâng sala, at humandâ.
“Mangyari
na ang mangyari” anya sa sarili at tinawíd ang daán at nagtangkâng pumasok.
Ng̃unì’t nalimot ni Basilio na nápakadukhâ ang kaniyáng suot; pinígil siya ng̃
bantáy-pintô

[Approaches door]
[Ayaw ng bantay]
[Pumiglas]
[Pinigilan}

Intense Music / Legends Never Die Instrumental

[Bantay]: Hindi ka maaring pumasok sa ganiyan mong wangis!

[Basilio]: Papasukin mo ko!

[Nagpumiglas]
[Bantay]: Kapag hindi ka tumigil sa pagpupumilit ay tatawag ako ng̃
Veterana.
[Kumalma si Basilio]
[Lumayo unti]
[Nagiisip kung ano ang gagawin]

[Lumabas si Simoun]
[Parang natutuliro]

N: Namumutla si Simoun ng kaunti paglabas. Lumapit si Basilio para

yumuko’t
magbigay galang

10 |
[Yumuko si Basilio para magbigay galang]
[Basilio]: Magandang gabi ginoo!

N: Sa kaniyang pagkakayuko ay nasilayan niya ang kaniyang mukhâ. Tila

ba’y di
mapanatag. Nang nagkatitigan ang kanilang mata’y agaran niyang naunawaan
kung bakit.

[Mabilis na naglalakad si Simoun palabas]

[Sumakay sa isang karwaheng dumaraan]

N: Narinig ni Basilio ang bukang-bibig ni Simoun sa boses na tila ba’y may

humahabol na kung ano sa kaniyang likod:

[Simoun]: Sa Escolta, tulinan mo!

[Simoun]: Bilis!

[Humarurot]

N: Takot na takot si Basilio. Sa sobrang pangamba’y natulala na lamang siya

na
tila nasiraan na ng bait.

[Bantay-Pinto]: Ayos ka lang ba, ginoo? Tila ay nawawala ka sa iyong sarili?

[Takot na mukha]

[Basilio]: Nagsimula na…

[Mabilisang tumakbo si Basilio]

[Basilio]: Ang lampara’y nasindihan na!

N: Gulilát at sa takot na mading̃íg ang kakilákilabot na putók, ay lumayô si

Basilio
nang boông tulin sa sawîng poók.

[Pagewang-gewang, parang takbong lasing]

11 |
[Basilio]: Bakit ganito? walâ ang liksíng kailang̃an ng̃ aking mg̃a hità, ang
mg̃a
paa ko’y nádudulás na warìng lumalakad at hindî kumikilos. AHHH! DI
BALI NA!

[Tinulinan pa]

N: Sa kaniyang pagtakbo ay may naaninag siyang binata na nakatayo’t

nakatitig
lamang sa bahay. Namukaan niya agad kung sino kahit malayo pa lamang.

[Basilio]: … Isagani?!

[Tinaas ang kamay]

[Isagani]: Basilio…
[Malungkot na masayang tono]

[Basilio]: Halika na! Lumayo tayo sa bahay na iyan! HALIKA!

[Piniglan sa bisig si Isagani]

N: Inilálayô siyang banayad ni Isagani habang patuloy na nakatanáw habang

tagláy sa labì ang malungkót na ng̃itî.

[Basilio]: Alang-alang sa Dios lumayô tayo! Para sa iyo toh!

[Isagani]: Bakit akó lálayô? Bukas ay hindî na siya!

[Patuloy na tumitig sa dungawan ng bahay,]

N: Nápakalakíng lungkót ang tagláy ng̃ mg̃a pang̃ung̃usap na iyon, na, nalimot
sandalî ni Basilio ang kaniyáng sindák.

[Tumingin sa tinitignan ni Isagani]

N: Nátatanáw sa kanilang pinaroroonan ang maputîng anyô ng̃ binibining

ikinasál, na nakapigil sa bisig ng̃ nagíng asawa, na dahandahang lumalayô.

12 |
[Basilio]: Paulita…
[Sighs]

[Basilio]: Amigo, naiintindihan ko ang iyong hinagpis ngunit..nais mo bang

mamatay?

[Ikinibít ni Isagani ang balikat at nagpatuloy sa pagting̃ín.]

N: Mulîng tinangkâ ni Basilio ang siya’y kaladkarín.

[Basilio]: Isagani, Isagani, pakingán mo akó, huwag tayong mag-aksayá ng̃

panahón! Ang bahay na iyan ay punô ng̃ pulbura, sasabog na, dahil sa isáng
kapang̃ahasan, sa isáng pagsisiyasat...... Isagani ang lahát ay mamámatáy sa
ilalim ng̃ kaniyáng duróg na labí.

[Isagani]: Sa kaniyáng labí?

N: Ulit ni Isagani na inuunawà mandín ang ibig turan, ng̃unì’t hindî pa rin
niya
inilálayô sa durung̃awan ang kaniyang mata.

[Basilio]: Oo, sa ilalim ng̃ kaniyáng labí, oo, Isagani! alang-alang sa Dios,
halika!
sakâ ko na isásalaysáy sa iyó, halika! isáng lalò pang sawî kay sa ating dalawá
ang humatol sa kanilá.... ¿Nákikita mo ang ilaw na putîng iyán, maliwanag, na

warìng ilaw eléktriko, na nanggagaling sa azotea? Iyán ang ilaw ng̃

kamatayan!
Isáng lámpara na may lamáng dinamita, sa isáng kakainang may baóng
pulbura....
púputók at walâng makaliligtás na buháy ni isáng dagâ man lamang, halika!

[Isagani]: Huwág! ibig kong lumagì rito, ibig ko siyáng makita pang mulî na
bilang pahimakás

[Basilio]: ¡Masusunód ang nátatakdâ! Iligtas mo ang iyong sarili kaibigan!

N: Nakita ni Isagani na ang kaniyáng kaibigan ay matuling lumalayô na tagláy

13 |
ang pagmamadalîng nagpapakilala ng̃ tunay na takot at nagpatuloy din nang
pagting̃ín sa nakaaakit na mg̃a bintanà, gaya ng̃ caballero de Toggenburg na
nag-
aantáy na dumung̃aw ang iniibig, na sinabi ni Schiller. Nang mg̃a sandalîng
yaón
ay walâng tao sa salas; ang lahát ay tumung̃o sa mg̃a kakainán. Náisip ni
Isagani
na mangyayaring may katunayan ang ikinatatakot ni Basilio.

[Nag-iisip]
[Nag-iisip]
N: Náalaala ang mukhâ niyáng gulilát, siyá na hindî napapawìan ng̃
kalamigang
loób, at nagsimulâ na sa paghuhulòhulò. Isáng bagay ang maliwanag na
bumábakás sa kaniyáng pag-iisip: ang bahay ay sasabog at si Paulita ay
naroroón,
si Paulita’y mamámatáy sa isáng kakilákilabot na pagkamatáy....

[Takot na mukha ni Isagani]

[Tumakbo papunta sa bahay patungo sa pintuan]

N: Sa haráp ng̃ pagkabatíd na itó ay nalimot ang lahát: panibughô, pagtitiís,

mg̃a
samâ ng̃ loób; ang maawàíng binatà’y walâng naalaala kun dî ang kaniyáng
pag-
ibig.

[Isagani]: Paulita!

N: Hindî na inalala ang sarili, walâng kagatól-gatól, tinung̃o ang bahay, at

salamat sa kaniyáng makisig na kagayakan at kaniyáng anyông walâng
alinlang̃an, ay madalîng nakaraán sa pintûan.

[Freeze]

[Transition sa loob ng bahay]

14 |
N: Walang kaalam-alam sa nangyayari ang mga nasa piging.
N: Ito ang mga kaganapan sa pista habang yao’y sumasapit.
[Crowd claps]
[People walks in, one by one]

N: Dumating na ang pinakahinaantay ni Don Pelaez

Happy Orchestra Instrumental

N: Unang nagsidatingan ang mga ang mg̃a mumuntîng diosdiosan, mg̃a

kawaníng
may mababàng katungkulan, mg̃a pang̃ulo sa kagawarán, mg̃a máng̃ang̃alakal,
at
ibp., na tagláy ang mg̃a pagbatìng lubós na magalang at ang mg̃a kilos na
matuwid

[Don Pelaez greets Girl 1, Girl 2, Angel, Jamicha, Padre Salvi, Padre Irene,
Ben-Zayb, Ang Dios na bumatikos, Merchant, Don Custudio]

[Lahat sila congratulates and praises him for hospitality at sa kasal]

N: Bati rito, bati roon, ngiti dito, yuko doon, nagsipag si Don Pelaez na mabati
ang lahat

[Girl 1, and someone beside her is observing him

[Don Pelaez greets her]

[Girl 1 grins]
[Girl 1 uses the pamaypay to cover her face]

[Girl 1]: —¡Chica, que filadelfio está el tío! Mía que paese un fantoche.
[Girl 1 laughs]

[Girl 2 laughed]
[Door opens]
[Girl 2]: –Oooo los recién casados!

[Crowd claps]

15 |
N: Makalipas ang ilang sandali, dumating na ang bagong kasal, kaakbay si
Aling
Victorina at ang lahat ng kaangay

[Bride, Bridegroom, Donya Victorina, and at least 2 people]

[Ben-Zayb observes]
[Ben-Zayb]: Si Psiquis at si Cupido na dumatíng sa Olimpo!
[Crowd claps goes louder]
Happy Wedding Song Instrumental
[Crowd]: Pagbati sa bagong kasal!
[Crowd claps goes LOUDER]
[Crowd then continued with their chats and with what they’re doing]
[Naupo na ang bagong kasal sa kanilang pwesto]
[Don Timoteo continues to greet guests]
[Don Timoteo sighs HARD]
N: Kalaunan ay nakaramdam na ng pagod si Don Timoteo kakabati. Nag-
aalala
rin siya sa Capitan Heneral na hanggang ngayun ay hindi pa dumarating
[Sighs]
[Nagpatuloy sa pagbati]
[Someone approaches him]
[Don Timoteo greets guests while he stands]
[Someone]: Ginoong Timoteo, mawalang galang

N: Nilapitan siya ng isang malulugding dios

[Don Timoteo]: AHHH! Pasensya na ginoo, napakaingay kasi ng paligid at
hindi
kita narinig, ano ang maipaglilingkod ko sa inyo?
[Someone]: Ang cromo, napakadungis sa dingding.
[Don Timoteo]: Ginoo, galing pa iyan sa Europa, at wala kang makikitang
ganyan
dito sa Maynila!
[Someone]: Pero masakit sa mga mata
[Don Timoteo looks flustered, and a bit disappointed]
[Sigh]
N: Sa isip-isip niya: “Sinusumpa ko, bukas ay ipapasingil ko ang lahat ng
utang

16 |
ng manunuligsa sa kaniyang tindahan!” hindi niya ito masabi nang harapan.
N: Habang malalim sa pag-iisip ay dumating na ang kaniyang kanina pang
inaabangan
[Crowd]: Ang Kapitan Heneral!
[Kasama si Simoun]
[Claps intensifies]
[Enters]
[Binati ng mga pari, ni Ben-Zayb, at ni Don Custudio] [All
4]: Buenas Noches, Heneral! Buenas Noches Binibini!
[Asawa ni Heneral]: Ahahaha (Malandi Style), Buenas Noches!
[Heneral]: Buenas Noches!

[Kinamayan ng 3]
[Nilapitan si Simoun]
[Don Pelaez]: Buenas Noches, amigo! Ang lamparang nasa iyong mga kamay
ay
para bagang bulaklak sa hardin!
[Simoun]: Siyang tunay, mahal kong kaibigan! Maligayang pagbati!
[Umalis at tumayo lang si Simoun sa isang tabi, pinuntahan ng mga
namamangaha sa lampara]
[Tinignan ang anak, nakita]
[Kasama ng anak, pinuntahan si Kapitan Heneral]
[Kabang mukha ni Don Timoteo]
N: Todo tindtig si Don Timoteo sa paglapit dahil sa sakit ng katawan at
taranta;
mauuna ba siya sa pagkamay o hindi? ano ang dapat gawin kapag tuluyan na
siyang nasa presensiya ng Heneral? “Bakit ba kasi hindi ko ito natanong kay
Simoun?!” sabi sa sarili
[Kinakabahan]
[Yumuko, dalawa]
[Don Pelaez]: Buenas.. Noches Heneral! Buenas Noches mahal na binibini!
Nawa’y kayo’y masiyahan sa aming munting piging!
[Heneral]: Salamat Pelaez, Maligayang bati sa iyo at sa bagong kasal!
[Grins]
[Juanito]: Gracias mahal na Heneral, Buenas Noches!
[Asawa ng Heneral]: Ahahaha tunay ngang bagay kayo ni Binibining Paulita.
[Juanito flustered]

17 |
[Grins (Heneral)]
[Pumunta na sa kaniyang pwesto sa azotea kasama ang asawa]
[Tinignan ang anak at, garalgal ang boses]
[Don Timoteo]: Anak, gumawa ka ba ng iyong talumpati?
[Anak]: Hindi na ginagamit ang mga talumpati itay, at lalong lalo na ngayon.
Maikling mensahe na lang ang kailangan.
[Nag-iisip si Don Timoteo]
[Iniwan na ng anak, pinuntahan ang asawa]
[Buhat ng mga katulong]
[Pumasok]
[Crowd]: Tignan niyo ang nakasuot ng kagayakang sutla! Punong-puno siya
ng
brilyante!
[Crowd acts na namamangha]
N: Dumating rin si Jupiter kasama si Juno, na wari’y isang kastilyong susuhan
Punong-puno ng mamahaling bato ang kanilang kasuotan, ang mga bisita ay
di
napigilang mamangha
[Inilagay sa dapat paglagyan]

—-------------------------------------------------------------------------------------------
------
[Ang lahat dapat ay umaarteng nakikipagusap at nakakipagkwentuhan,
nagsasayahan]
[Ang mga katulong ay nakatayo lamang sa isang tabi]

—-------------------------------------------------------------------------------------------
------
[Kalaunan ay tumayo at pinuntahan ng Heneral ang mga tumutugtog, bakas
ang
lungkot]
[Heneral]: Palitan niyo ang tugtog, gusto ko marinig ang Marcha Real
[Pinalitan]
[Umakyat sa hagdanang pombra kasama ang asawa]
[Naupo]
N: Bakas sa muka ng heneral ang lungkot at pighati na tila ba dala ang
problema
ng daigdig. Pansin na pansin ito maging ng mga bisita

18 |
[Inaudible]
[May lumapit na katulong at may isinabit na lampara sa may Azotea]
[Tumingin sa lampara]
[Heneral]: Ngayon lang ako nakaramdam ng ganito simula nang dumating ako
sa
Pilipinas. Mga huling araw ko na ito, lilisan na ko samakalawa. [Sigh]
[Tumingin lang sa harap]
[Heneral]: Nais kong maging sabik sa hinaharap ngunit…
[Heneral]: Bagamat maraming kayaman ang aking tatanggapin, kalakip rin
nito
ay problema.
N: Maraming nasaktan ang Heneral, marami rin siyáng kalaban sa Corte, at
nag-
aantay sa kaniya roon ang mataás na kawaní. Marami siyang kailangang
lampasang sakit sa ulo bago ang lahat.
[Heneral]: Daraan muna ako sa matinding kahihiyan at pagsasakit bago ko
makamtan ang mga pinangako sa akin

[Heneral]: Hindi ko magawa ang payo mong maging sabik Simoun, ang ibáng
general ay yumamang madalî na gaya ko at ng̃ayó’y mg̃a hiráp na hiráp dahil
sa
mga yaon.
[Malaking SIGH]
[Pinuntahan at binati ng mga tao si Heneral]
[Girl 1]: Buenas Noches, Heneral!
[Girl 2]: Hehehe (Mala, pa-cute style) Nos enteramos de su proxima partida,
pensamos que estara emocionado y feliz.
[Man 1]: Si General, pero tu cara dice lo contrario.. Hay algo mal?
[Heneral]: Buenas Noches, Senorito at Senoritas. Yo aprecio su
preocupacion…
[Nagsalita na siya..]
N: Sa isáng dako’y hindî na lubhâng payukô ang mg̃a batì sa kaniyá na gaya
ng̃
dati; nakápupuná siyá ng̃ mg̃a ting̃íng patitíg, at pagkainíp; at sinásagót niyáng
magiliw at tinátangká niyáng ng̃umitî. Bagamat malinis ang kanilang budhi,
ang
Heneral, sa kaniyang pag-iingat, ay hindi isiniwalat ang lahat ng mga detalye.

19 |
[Mula sa mga tao ay umalis na ang una niyang kausap. Sa kaniyang pagbaba
ay
nakasulubong siya ni P.Irene]
[Lumagpas ang dalawa, tumingin sa likod]
[P.Irene ay nilapitan si Ben-Zayb]
[P.Irene]: Napagkíkilalang papalubóg na ang araw!
marami na ang tumititig sa kaniyá ng̃ haráp harapan!
[Ben-Zayb]: Putris na kura!
[Samantala..]

[Merchant approaches Don Timoteo, bumulong]

[Merchant]: Inéng. Nakita mo ba kung anó ang saya?
[Asawa]: Uy! ang mg̃a tabing sa palasyo!
[Merchant]¡Hantáy! at siyá ng̃â palá! Dádalhíng lahát kung gayón. Tingnán
mo’t
pag hindî ginawâng abrigo ang mg̃a alpombra!
[Don Timoteo]: Ang gayó’y walâng ibáng ipinakikilala kundî may
katalinuhan
at mabuting mamilì! Mga kababaiha’y dapat magíng masinop!

N: Ang paklí ng̃ asawa ay kinagalitan ng kabiyak niya sa pamag-itan ng̃ isáng
ting̃ín

N: Dináramdám pa ng̃ kaawàawàng dios ang sining̃íl ng̃ modista..

[Asawa]: Anák ko! dî bigyán mo akó ng̃ mg̃a panabing na tig lalabíng
dalawáng
piso ang isáng bara at tingnán mo kung isusuot ko ang mg̃a basahang itó!
Jesús! sakâ ka na magsalitâ kapag nagkaroon ka nang magaràng sinundán!

[Si Simoun, mula sa pagkakatayo, ay nag-iwan ng tila isang liham, at tsaka

umalis]

N: Habang nangyayari ito, ang kahina-hinalang ginoo ay dahan-dahan at

tahimik
na umalis, sa sobrang abala ng mga panauhin ay iilan lamang ang nakapansin
sa
kaniya. Pero sa kaniyang pag-alis ay may iniwan siyang pirasong papel.

20 |
[Chatter ay nagpatuloy]
[Crowd continues]

[Wala na dapat ang mga kausap ni Heneral]

[Pumunta sa gitna si Don Pelaez]
[Sa malakas na boses…]

[Don Pelaez]: Buenas Noches! Mis Queirdos Invitados!

[Crowd]: Buenas Noches!
[Dioses grins]

[Don Pelaez]: Narito tayong lahat upang ipagpugay ang pagmamahalan ni

Senorita Paulita Gomez, at ang aking mamahal na anak, Juanito Pelaez!
[Pumunta ang mag-asawa, kapit-bisig]

[Don Pelaez]: Tayong lahat ay saksi ng kanilang pag-ibig para sa isa’t isa.
Nakasisiguro akong ang bagong kabanata ng kanilang buhay, ang kanilang
pag-
iisang dibdib!, ay may lubos na pagpapala sa dios!

[Don Pelaez]: Maligayang pagbati sa inyong dalawa!

[Crowd]: Maligayang pagbati!

[Malakas boses]
[Juantio]: Muchias Gracis por sus calidos saludos! Kami’y lubusang
nagagalak sa
inyong pagdalo! Nawa’y mabusog kayo ng mga masasarap na handog na
aming
inihanda!, at maligayang mga kwentuhan!

[Crowd claps]

[Don Pelaez]: Mahaba pa ang gabi at batid kong gutom na kayong lahat…
kaya
naman… Que estes satisfecho con aquellos que estan listos!

[Crowd claps]

21 |
[Ang mga katulong ay nagdadala na ng mga pagkain sa hapag]
[Pumunta na ang mga dios o pinuno sa kanilang lamesa at nagkainan]
[Kwentuhan]
[Tawanan]
[Kainan]
Intense Music Background
N: Nagpatuloy ang kasiyahan hanggang sa…
[May napansin ang Heneral]

[Heneral]: Ano iyong papel na nakakalat?

[Kinuha ni Katulong 3]
[Iniabot]

[Heneral]: Isang sulat!

N: Binuksan niya ito at nakita ang mga letra na may tintáng pula, kung saan
nakasulat ang mga salitang:

“Mane Thecel Phares.

Juan Crisóstomo Ibarra.”

[General]: Juan Crisóstomo Ibarra? ¿Sino iyan?

[Lumapit ang katulong 1 and 2, sinamahan si 3, nakatayo]

[Pinasa ang sulat sa katabi]

[D. Custodio]: Isáng masamâng birò! Lagdâán ang papel ng̃ pang̃alan ng̃ isáng
filibusterillo, na may sampûng taón nang patáy.

Louder Intense Music Instrumental

[General]: Filibusterillo!
[D. Custodio]: Iya’y isáng biròng magigiging sanhî ng̃ kaguluhan!
[General]: May mg̃a babai pa namán....

[Nakita in P.Irene ang nangyari at narinig ang pinag-usapan]

22 |
[Tumungo para hanapin ang nagbiro]

N: Hinahanap ni P. Irene ang nagbirô at ang nákita ay si P. Salvi, na nakaupô

sa
kanan ng̃ kondesa, na namutlâ nang kasingputî. Ang nangyari sa espinghe ay
kaniyáng náalaala

[Nilapitan si P. Salvi]

[P. Irene]: Anó, P. Salvi? nákikilala bagá ninyó ang lagdâ ng̃ inyóng kaibigan?

N: Natuliro ng lubusan si Padre Salvi

[P. Irene]: Anó ang nangyayari sa’yó?

[P. Salvi]: Iyan ang kaniyang sulat! Iyan ang tunay na sulat ni Ibarra!
[Sumandig sa sandalan]

N: At matapos makasandíg sa sandalan ng̃ luklukan ay binayàang mábitin ang

kaniyáng mg̃a kamáy na warìng kinulang ng̃ lakás.

N: Ang dî kapalagayang loob ay nagíng sindák; nang̃agkáting̃inan silásilá

nang
walâng kahumáhumá.

N: Tinangkâ ng̃ General ang tumindíg, ng̃unì’t sa pang̃ing̃ilag na bakâ

ipalagáy na
pagkatakot ang gayón, ay nagpigil at luming̃ap sa kaniyáng paligid. Walâng
mg̃a
sundalo: ang mg̃a alilàng naglilinkód ay hindî niya nákikilala.

[Nakatingin ang mga linkod sa kanya]

[Nakita ng mga bisita ang mga nangyayari at namukang nag-aalangin at nag-
aalala]

[P. Irene]: Magpatuloy lang tayo sa pagkain, mg̃a ginoo, at huwag natin
bigyáng
halagá ang isáng birò!
[Tapang-tapangan]

23 |
N: Ang kaniyáng boses ay hindî nakapagbigáy katiwasayán kundî bagkús pa
ng̃âng nagpalalò nang dî kapalagayang loob dahil ang boses ay nang̃ing̃iníg.

[D. Custudio]: Ipinalálagáy kong hindî ibig sabihin ng̃ Mane thecel phares na
iyan, na tayo’y pápatayín ng̃ayóng gabí?

N: Katahimikan, napuno ng mabigat na damdamin ang silid. Ang lahát ay

nápahintô at napuno ng kaba sa narinig.

[D. Custudio]: Di kaya’y tayo’y malason nitong Crisostomo Ibarra....?

Loud Intense Music Instrumental / Legends Never Die

[Natakot ang lahat]

[Binitiwan ang mga hawak na pagkain]

N: Binitiwan ng lahat ang kaniláng mg̃a cubiertos at natuliro

[Tahimik]

N: Sa gitna ng mabigat na atmospera ng paligid ay napansin ng Heneral ang

kumukulimlim na lampara

[General]: Ang lámpara ay nang̃ung̃ulimlím, ibig bagá ninyóng itaás ang

timtím?

[Tumayo]

N: Kukunin na sana ito ng Katulong (2) nang biglang…

[Kumalabong ang Pinto]

N: Nang sandalîng yaón, matulíng warì’y lintík, ay pumasok ang isáng anino
na
nagbuwal ng̃ isáng uupán at sinagasà ang isáng alilàng nagtangkang pigilan
siya
(1), at sa gitnâ ng̃ pagkakagitlá ng̃ lahát, ay sinunggabán ang lámpara

24 |
[Si P.Irene ay pumunta sa ilalim ng lamesa]

N: Hindi nakaimik ang mga tao sa sobrang gulilat

[Tumakbo]

N: Tumakbó ito sa asotea at inihagis sa ilog ang lampara. Ang lahát nang itó’y
nangyari sa isáng kisáp-matá, ang kakainán ay nagdilím dahil dito.

[May nabasag]

[Mga tao]: Ano iyon?!

N: Ang lámpara ay lumagpák na sa ilog nang ang mg̃a utusán ay

nahimasmasan
na sa pagkakagulat.

[Sound effect na may sumabog]

Sound Effect na may pagsabog

N: Pagkatapos ay maliksi ring tumalon ang anino sa ilog at di na nakita pang

muli.

25 |
Intense x Sad song Instrumental
[Ang lahat ay nabalisa sa gulat]
[Kumuha ng ilaw ang mga katulong]
[Heneral]: Guardia Veterana!
[Lumapit ang Guardia]
Intense Music x Legends Never Die
[Katulong 1 and Katulong 2]: Magnanakaw, magnanakaw! at patakbó ring
tumung̃o sa asotea!
[Katulong 3]: Isáng rebolber! madalî ang isáng rebolber! Habulin ang
magnanakaw!
[Nagsisitakbuhan ang mga katulong kasama ang Guardia Veterana,
susubukang
habulin ang kumuha ng lampara]
[Lumabas sa pagtago]
[P. Irene]: Pabayaan niyo na kung sino yaon! Kung sino man iyon ay nakaalis
na
siya, personas sordas!!
[Don Pelaez]: Kumuha kayo ng tabing kandila, dalhin niyo dito at ilawan niyo
ang
hapag! At kayong mga guardia, ayusin niyo ang pagbabantay, nakakahiya sa
mga
panauhin!

[Katulong 1,2 and 3]: Masusunod po

[Tahimik lamang ang mga nagbabantay, yumuko, at bumalik sa pwestong

binabantayan]

[Pumunta para kumuha ng pampailaw]

[Don Pelaez]: Ayos lang ho ba kayo, Heneral? Padre?
[Sa malakas na boses]
[Don Pelaez]: Estes bien?
[Crowd]: Gracias por la preocupacion, estamos bien.

[P.Salvi]: Si Don Timoteo, El Padre Irene y yo estamos bien.

N: Hindi makapaniwala ang lahat sa nangyari

26 |
Lahat sila’y tuliro, takot, at di mapanatag.

[Dumating na ang mga katulong bitbit ang 3]

[Sinindihan]

N: Nang makakuha ng̃ mg̃a ilaw, at mákita ang dî ayós na anyô ng̃ mg̃a
nábiglâng
mg̃a dios, si Ben-Zayb, isang mamamahayag, ay lubusanng natuwa. “May
ideya
na ako sa aking bagong iaakda,” ani niya sa sarili.

[Tumayo mula sa pag-kakaupo]

[Ben-Zayb]: Mawalang galang na po, Heneral, Don Timoteo, at sa mga

panauhin
ngunit, kailangan ko nang umalis. Marami ng nangyari sa gabing ito at ako’y
lubusang napapagod na rin. 

[Don Timoteo]: Base sa iyong mukha ay walang makakapigil sa’yo kaya di na

kita
pipigilan! Buenas Noches, Ben-Zayb!
[Heneral looks sad]
N: Ang General ay aalís na masamâ ang loob kung hindî mababasa muna ang
kaniyáng mg̃a pasaríng, at ang gayó’y hindî mapahihíntulutang mangyari ni
Ben-
Zayb, na may magandáng pusò. Ngunit tiniis na lamang niya ito..

[Tumayo at naglakad papalabas]

[Ben-Zayb]: Masyadong mapanganib kung mananatili pa ako sa piging
[Ben-Zayb ay lumabas]
[Ben-Zayb ay kumaripas ng takbo]
[Nakarating]
[Binuksan ang pinto]
[Humiga]
[At least 1 min na magtry matulog]
[Ben-Zayb]: ¡Mauugong na bulalás sa pagkagulat, pagkamuhî ang tila
namamayani sa’king isipan. Hindi ako mapahinga

27 |
N: Ang mga kaganapan sa pista ang tanging umiikot sa kanyang isipan. Hindi
mapanatag, nababagabag, isa lamang ang naiisip niyang solusyon sa
nararamdaman. 
[Thinks]
[Natutuwa]
[Ben-Zayb]: Maravillosa idea!
Dramatic Music x Windy Background Instrumental

N: Dali-daling pumunta si Ben sa kanyang lamesa, umupo, at nagsimulang

magsulat
[Pumunta sa kaniyang lamesa upang magsulat]
[Nagsusulat]

[Ben-Zayb]: Dapat ay mailathala ang mga nangyari sa bahay ni Don Timoteo.

N: Nagsulát, kumatkát, nagdagdág, nagbawas at nagbanháy upang lumabás na
dakilà ang salaysáy nang walâng pagkakalisyâ sa katotohanan ang kaniyang
nakagawian sa pagsusulat ng lathala
N: At sa ngayon, isa lamang ang nasa isip niya…
[Ben-Zayb]: Magíng kalakhán ang ukol sa pitóng dioses at karuagan at abâ sa
hindî kilaláng magnanakaw, na nagparusa sa sarili, sindák at nakakilala sa
kalakhán ng̃ kaniyáng pagkakasála nang sandalî ring iyón
[Ben-Zayb]: Kung ano ang totoo sa akin, siyang magiging katotohanan!
N: Ipinalagáy ang ginawá ni P. Irene na pagpasok sa ilalim ng̃ dulang na
“bigláng
udyók ng̃ likás na katapang̃an, na hindî napaglubág ng̃ hábito ng̃ isáng 
Dios ng̃ kapayapàan na isinuot boong buhay”, tinangkâ ni P. Irene na habulin
ang
nagkasala at sa pagbagtás niya nang patuwid ay dumaan sa silong ng̃ dulang.
Sa
pagsasalaysáy noon ay bumanggít ng̃ mg̃a lunggâ sa ilalim ng̃ dagat, tinukoy
ang
isáng balak ni D. Custodio, inalala ang katalinuhan at mg̃a mahahabàng
paglalakbáy ng̃ parì. Ang pagkawalâ ng̃ diwà ni P. Salvi ay isáng malakíng
dalamhatì na dinamdám ng̃ mabaít na pransiskano, sa pagkakitang kakauntî
ang
nápapalâ ng̃ mg̃a indio sa kaniyang mg̃a banal na pang̃aral; ang
pagkakatigagal
at sindák ng̃ ibáng kasalo, na ang isá sa kanilá’y ang kondesa na “pumigil”

28 |
(nang̃unyapít) kay P. Salvi, ay dilì ibá kundî katiwasayán at kalamigáng loob
ng̃
mg̃a magigitíng, na sanáy sa mg̃a pang̃anib sa gitnâ nang pagtupád sa kaniláng
mg̃a kautang̃án, na, sa piling nilá, ang mg̃a senador romano, na nabiglâ ng̃
mg̃a
dumagsâng galo, ay pawàng mg̃a binibining masindakin lamang na
nang̃agugulat
sa haráp ng̃ larawan ng̃ mg̃a ipis.

N: Ang bawat detalye ng kaganapan ay kanyang binaluktot dahil ani niya:

[Ben-Zayb]: Itó’y kailang̃an dî lamang sa ikabubuti ng̃ kapulùang itó, hindî
lamang ng̃ ikabubuti ng̃ boong sangkatauhan, kundî ikabuti ng̃ pang̃alan ng̃
España. Kailangan malaman ng lahat ang kagitingan ng mga dioses.

[Natapos magsulat]
N: Matapos ang ilang oras na pagsusunog ng kilay at maraming pagsasauri ay
natapos rin niya ang balita
[Tiniklop ang papel]
[Tumayo]
[May kumatok sa loob]
[Ben-Zayb]: Ah, justo a tiempo.
[Binuksan]
[Ben-Zayb]: Heto, pakidala na lamang sa pasulatan nang mailathala na ito sa
mga mamamayan pagsapit ng umaga
[Mensahero]: Si, Ginoo
[Yumuko, at sinarado ang pinto]
[Humiga]

[Ben-Zayb]: Ngayo’y makakatulog na ako ng maayos….

[Nakatulog]

[Mensahero]: Ginoo
[Katok]

N: Siya’y nakatulog ng parang sanggol, sa sobrang himbing ay hindi niya

namalayang bumalik ulit ang mensahero at ilang beses ng kumakatok.

29 |
[Kakatok ng 3 beses]
[Iniwan ang lathala sa pinto na may kasamang sulat]
[Umalis]

N: Ginísing siya nang nag-uumagá, lalabas sana siya para alamin kung
naikalat
na ito nang tumambad sa kaniya ang mg̃a cuartillang kaniyang isinulat na
iniwan
lamang sa pinto, kasama ang isang liham mula sa patnugot ng kanilang dyaryo
[Kinuha ni Ben-Zayb]
[Pumasok]
[Binasa ang unang parte ng sulat]
[Ben-Zayb]: “Pagbati Ginoong Ben-Zayb! Wasto’t maayos ang iyong akda
ngunit
ipinagbawal na mahigpít ng̃ General na pag-usapan ang nangyari at
ipinagbilin
na pabulaanan ang kahì’t anóng sabisabihan at usap-usapang kumalat, na, ang
lahát ay ipalagáy na salísalitâ lamang, mg̃a palanghâ at mg̃a pakápakanâ.
Hindi
ito maaaring ilathala sa madla.
[Nalungkot ng lubusan]
[Sigh]
N: Sa ganáng kay Ben-Zayb, ang gayón, ay pagpatáy sa isá niyang anák na
nápakagandá’t nápakatapang, na inianák at inalagàan nang lubhâng malakí
ang
paghihirap at pagpapagál
[Ben-Zayb]: Ngunit… ito lamang ang nalalaman kong kaganapan na
makakapukaw ng atensyon ng mga mamamayan..saán ako iuukol ng̃ayón ng
sa
gayo’y maging mainam aking pagtatatakáp at pagpapahayag?
Ang aking gawa’y hindi mangyayaring lumabas ng Espanya…

[Ben-Zayb]: Sa loob ng̃ isá ó dalawáng buwan ay iiwan ko na ang Pilipinas…

Ben-Zayb]: Que perdida de tiempo!

[Sigh]
[Ben-Zayb]: Ang aking mga lathala’y mabisa, ang aking komposisyon ay
magara… Kulang na lang ay may mangyayaring ibáng pagkakasala!

30 |
[Sigh]
N: Walang magawa, itinuloy na niya lamang ang kasunod na parte ng liham
[Ben-Zayb]: “Ipinagbawal ng̃ General, sapagkâ’t kung mapag-alamán na
pitóng
malalakíng mg̃a dioses ay nagpabayàng mapagnakawan ng̃ isáng balà na,
samantalang ikinúkumpáy ang mg̃a tenedor at cuchillo, ay mápapang̃anib ang
tibay ng̃ Ináng-bayan!
[Scoffs]
[Ben-Zayb]: Sa ganitong lagay, sigurado akong ipagbabawal din ang
paghanap sa
lampara ni sa magnanakaw… Matinding aral ito para sa Heneral.
[Acts thinking]
[Ben-Zayb]: Kahit papaano’y unti lamang ang bilang ng may alam, at para na
rin
sa Inang-bayan, hindi mag-aatubili ang mga kawal at opisyales na pabulaanan
ito,
sa tulong na rin ng mga dioses… at sigurado akong paniniwalaan sila ng lahat
[Deep in thought]
[May kumatok]
[Binuksan]
[Nag-usap]
[Nasiyahan si Ben-Zayb]
N: Halos kasabáy ng kaniyang pag-iisip ay dumatíng ang anghel na tagá-balità
na
tagláy ang tupa, na, anyông isáng pangloloob sa isáng bahay liwaliwan sa
baybáy
ng̃ ilog Pasig!
[Aarteng nag-uusap]
[Inaudible]

[Ben-Zayb]: Magnifico!
[Hinaantay ang tagapag-balita]
[Kinuha ang notebook at panulat]
[Sinara ang pinto]
N: Walang sinayang na oras, dali-daling sumama si Ben-Zayb sa taga-balita at
inalam ang detalye
[Mensahero]: Ang mg̃a tulisán ay nakakuha ng̃ mahigít sa dalawáng libong
piso,

31 |
sinugatan nang malubhâ ang isáng parì at dalawáng alilà.... Ang kura ay
nagtanggól sa likurán ng̃ isáng silla, na nagkásirâsirâ sa kaniyáng mg̃a kamá
[Taking notes]
N: Ang imahinatibong pag-iisip ni Ben-Zayb ay muli nanamang umandar
[Ben-Zayb]: Gracias!
[Seperate ways]
[Ben-Zayb]: Apat ó limangpûng tulisáng sa paraang taksíl.... mg̃a rebolber,
iták,
escopeta, pistola.... leong nanánandata, silla.... putólputól.... sinugatan nang
walâng
kaawà-awà... sampûng libong piso.
[Nilista]
[Ben-Zayb]: Hindi pa ito sapat para makapukaw ng mambabasa
N: Nakukulangan, tumungo siya sa pook na pinangyarihan. 
[Tumawag ng karwahe]
[Sumakay]
[Umandar]

N: Napuno ang kaniyang isipan ng mga impormasyong maaari niyang idagdag

o
baguhin, ginuni-guni niya kung paanong ang gagawin niyang lathalain ay

magiging patok sa madla; mga kababaihang manghang-mangha, kalalakihang

tumitingala. Wala siyang ibang nais kundi gawing mabisa ang pagpapahayag,
kahit
sa anong paraan.
[Stop (for like 30 seconds)]
[Bumaba]
N: Nang makakaba, nagsimula na siyang magmasid-masid sa pook ng
pinangyarihan, lilingon-lingon kung saan-saang dako para mangalap at
maglista ng
mga detalye
[Umalis]
[Take notes]
[Ben-Zayb]: Bueno, mas magiging mabisa ito kung ang biktima’y
dadagdagan;
pati na rin ang halagang nanakaw. Lahát ng̃ pagpaparis at talinghagà, na
maiuukol

32 |
sa General, kay P. Irene at kay P. Salvi ay mákakapit sa parìng nasugatan, at
ang
salaysáy na ukol sa magnanakaw ay sa bawà’t isáng tulisán. Maaarìng
banggitín
ang pananampalataya, ang pananalig, ang kaawàan, ang tugtóg ng̃ mg̃a
kampanà,
ang utang ng̃ mg̃a indio sa mg̃a prayle, malungkót sa sarili at gumamit ng̃ iba
pa
nang sa gayon ay lumawig ang saklaw ng isyu at lumabas bilang bayani ang
kura
na sa pagtatanggol ay nagkasira-sira ang mga gamit.
[Laughs]
[Ben-Zayb]: Babasahin ito ng mga dilag at sasabihing: “Si Ben-Zayb ay
mabang̃ís
na gaya ng̃ león at masuyò na gaya ng̃ isáng tupa!”
[Grins]
N: Patuloy siya sa pagmamatiyag hanggang sa nakita niya isang pamilyar na
mukha malapit sa baybay, nakatayo sa isang dako

[Ben-Zayb]: Hindi ba’t si Padre Camorra iyon? Ang prayleng itinapon sa

bahay-
liwaliwan bilang parusa sa kaniyang pinagagawa sa Tiani?
[Nilapitan]
[Ben-Zayb]: Pagbati Padre Camorra!

[P.Cammora]: Pagpalain ka ng dios

[Yumuko si Ben-Zayb]
[Notes]
[Ben-Zayb]: Padre, maari mo bang isiwalat sa’kin ang nangyari?
[Nag-usap]
N: Ikinwento ni Padre Camorra ang lahat, walang iniwang detalye kahit maliit
[Aarteng nag-uusap ang dalawa]
N: Doon ay napag-alaman na si Padre Camorra ay may isáng muntîng sugat sa
kamáy, isáng bukol sa ulo dahil sa kaniyáng pagkakátiwangwáng; ang mg̃a
tulisán
ay tatló at ang mg̃a sandata’y pawàng iták; ang halagáng nánakaw ay limang
pûng
piso. Sa inis ay hindi napigilan ni Ben-Zayb ang emosyon.

33 |
[Galit]
[Ben-Zayb]: Hindî mangyayari! Magtigil kayó.... hindî ninyó alám ang inyóng
sinasabi!
[P.Camorra]: Hindî ko malalaman, puñales
[Ben-Zayb]: Huwag kayóng hang̃ál! Ang mg̃a tulisán ay mahigít kay sa sinabi
ninyó, yan na ang katotohanan!!
[P.Camorra]: Abá! ang manghihitit na itó ng̃ tintá....
[Aarteng nagpatuloy sa sagutan]
N: Nagkaroon silá ng̃ isáng malakíng pagtatalo. Ang mahalagá kay Ben-Zayb
ay
ang huwag masirà ang isinulat, ngunit ang katotohanan ay talagang hindi
umaayon sa kaniyang guni-guni
[Nagpatuloy sa arteng sagutan]
N: Nagpatuloy ang sagutan ng biglang…

[Sound effect na may pumutok at umalingawngaw na pawang baril]

[P.Camorra]: Ano ang alingawngaw na iyonn?!
[Nahuli ang 3 tulisan, nakagapos at binabantayan ng Guardia Veterana (3)]
[Dinala kay Padre Camorra, naglalakad sa direksiyon niya]
[P.Camorra]: Parece que hoy estoy a favor de la justicia!
N: Sa hindi inaasahang pagkakataon ay nagapos ang mga tulisang nagdulot ng
komosyon.
[Camorra is smiling, Ben-Zayb acts disappointed and angry]
[P.Camorra]: Bakit parang pasan-pasan mo ang kagipitan ng mundong
ibabaw?
Magsaya ka! Nahuli na ang may sala!
[Ben-Zayb forces a smile]
N: Kahit naghihinagpis ay nanahimik na lamang si Ben-Zayb
[Nakarating na ang mga nahuli]
[P.Camorra]: Huwag niyo nang pahirapan ang inyong sarili, mga hampas-
lupa!
Magsalita na kayo’t baka maawa pa ako
[Acts scared]
N: Sa takot ay nagsalita ang isa sa kanila
[Tulisan 1]: Tinipán kami sa Santamesa upang makisama sa kaniyáng
pulutóng at
looban ang mg̃a kombento at ang mg̃a bahay ng̃ mg̃a mayayaman....
[Padre Camorra]: Sino itong “kaniyang” na iyong pinatutukuyan?

34 |
[Tulisan 1]: Walang iba kundi si Matanglawin
[Nag-iisip]
[Padre Camorra]: Ituloy mo lang ang iyong sinasambit

[Tulisan 1]: Nang̃ung̃ulo sa ami’y isáng kastílàng mataas, kayumanggí,

maputî
ang buhók, na ang sabi’y gágawâ nang gayón sa utos ng̃ General na matalik
niyáng kaibigan, pinatibayan pa rin sa amin na ang artillería at iláng
regimiento
ay makikisama, kayâ’t walâng dapat ikatakot. Handa na ang lahat, hudyat na
lamang ang hinaantay; ang putok ng kanyon. Pinangakong ibibigay bilang
kapalit
ang  isang katlong bahagi ng mga masasamsam. Yan lamang ang aming
nalalaman..
[P.Camorra]: Asombroso!… Kung siyang tunay, isa lamang ang pumapasok
sa
aking isipan kung pagbabasihan ko ang iyong mga sinabi…
[Ben-Zayb]: Si… Simoun…?
[Tahimik lang ang mga tulisan]

[Nabulabog]
[P.Camorra]: Huwag mo munang sambitin, Ben-Zayb. Ver es creer! Mag-
ingat
kayo sa inyong mga paratang, mga magnanakaw!
[Lubhang nag-iisip si P.Camorra]
[P.Camorra]: Dalhin ang mga tulisan sa loob! Doon tayo magtutuos!
[Dinala sa loob]
[Nag-iisip]
[Naglalakad ng dahan-dahan]
[Pumasok sa loob, iniwan si Ben-Zayb]
[Nakapasok na]
[Naktaayo lamang si Ben-Zayb]
Sad Song Instrumental
N: Sa pagkakawangkî sa anyô ni Simoun ay lubusang nabigla at napaisip ng
taimtim si Padre Camorra, “Mabigat na akusasyon ito, hanggat walang

kasiguraduhan ay hindi dapat paniwalaan ang mga yaon,” ang ani pinapakita
ng

35 |
kaniyang mukha. Ipinagpalagáy na hindî katotohanan ang mg̃a pahayag na
iyon at
sila’y naninira lamang, binigyán ng katakottakot na pahirap ang tulisan,
sampû ng̃
mákina eléctrica, dahil sa gayóng kahalayhalay na tung̃ayaw.

[Sound effect]
[SIGHS]
[Ben-Zayb is slowly walking away... Slowly]

N: Pero ang totoo, yaon ay kaniya lamang pakitang-tao, ayaw niyang lumabas
na
ang isang sugo ng dios ay maniniwala ng basta basta sa salaysay ng isang
hamak
na Indio, lalo na’t walang katunayan. Ngunit dahil malaking benepisyo ang
maidudulot ng impormasyong natuklasan kung mapapatunayan, “Kung
sakaling
may katotohanan ang mga ito, magagamit ko ang yaon upang makuha ang
pabor
ng Kapitan Heneral at iba pang mga opisyales,” ani niya; Naglubag ang
kaniyang
loob at pinalaya ang mga nahuli matapos ang parusang itinakda.
Drama x Sad Song Instrumental
[Ben-Zayb still walking, melodramatic effect]
N: Nag-antay ang mga tulisan para sa hudyat. Ngunit sa dahiláng hindî
dumatíngdatíng ang kaniláng inaantáy na pagputok, ay inakalà ng̃ mg̃a tulisán
na
silá’y binirò, ang ilá’y nang̃agsiuwî, ang ilán ay nang̃agsibalîk sa kaníkaniláng
bundók at nang̃akòng paghigantihán ang kastilà, na makalawá nang nagkulang
sa
kaniyáng salitâ. Sa gayón, siláng mg̃a náhuli ay nagnasàng gumawâ, kahì’t sa
kaniláng sarili, at linooban ang isáng bahay liwaliwan na nasumpung̃án, at
ipinang̃ang̃akòng ibigáy na walâng kakulangkulang ang dalawáng katlông
bahagi
ng̃ nasamsám kung paghahabulin ng̃ kastilàng maputî ang buhók.
[Ben-Zayb should be gone by now]
Intense Music
[Sound effect, chatter, suspense music]

36 |
N: Makaraan ng ilang oras, kumalat ang balitang pagkawalâ ni Simoun na
nápuná
ng̃ lahát ng̃ taga Escolta, at dahil sa pagkakatagpô ng̃ mg̃a bayóng ng̃ pulburá
at

maraming punlô sa kaniyang bahay matapos bisitahin, ay nagkaroon ng̃

warì’y
katotohanan ang pahayag ng̃ tulisán. Kumalat ang usap-usapan at nagsimula
na
siyang hanapin ng guardia sibi
N: Naglakad na lamang si Ben-Zayb hanggang sa makasakay, lugmok ang
mukha
sa dalamhati
[Transition sa bahay ni Don Tiburcio]
[Nagsusulat]
[Don Tiburcio]: Crisostomi Ibarra, o Simoun, tila araw na ng iyong
paghuhukom!

[Laughs]
[Nagpaatuloy sa pagsusulat]

N: Kinahapunan, habang masigasig na gumagawâ ng̃ isáng panukalà na laban

sa
mg̃a mag-aalahás na amerikano si Tiburcio, bumisita ang halos maputlang
Ben-
Zayb

Loud Footsteps Sound Background

[Footsteps sound effect]

[Ben-Zayb ay puno ng rebolber ang katawan]

[Malayo pa si Ben-Zayb]

[Don Tiburcio]: Bakit tila taguan ka ng armas…

[Laughs]

[Malapit na]

37 |
[Don Tiburcio]: Ben-Zayb! Pagbati! Nakatutuwa’t nakaligtás tayo sa
peligrong
dala ni Simoun!

[Kakamayan pero hindi tinanggap]

[Ben-Zayb grins]

[Don Tiburcio]: Sino ang makapagsasabi....

Intense Music x Legends Never Die
[Dinukot ang baril, namumutla]
[Nilapitan]

[Ben-Zayb]:  Tunay ba?

[Don Tiburcio]: At kahì’t saán mátagpûan…

N: Tinapos ang salitâ sa isáng galáw na makahulugán. Itinaás ang dalawáng

kamáy
hanggáng pantáy mukhâ, na ang kanan ay lalò pang baluktót kay sa kaliwâ,
ang
mg̃a palad ay tung̃o sa ibabâ, ipinikít ang isáng matá at makálawang gumaláw
ng̃
papasulóng.

[Don Tiburcio]: Psst! Psst! Ben-Zayb…

[Ben-Zayb]: At ang mg̃a brillante?

[Don Tiburcio]: Kung mátatagpûan...

N: At gumawâ ng̃ isá pang kilos sa pamagitan ng̃ mg̃a dalirì ng̃ kanang
kamáy, na

pinaikit-ikit mulâ sa haráp hanggáng sa likód at mulâ sa labás na papaloób, na

warì
kilos ng̃ pamaypáy na nátitiklóp, warìng may iniipon, mg̃a labayang umiikit
na
pumapalís nang patung̃o sa kaniyá, na malinis ang pagkakapangdukot. Sinagót
ni

38 |
Ben-Zayb ng̃ isá ring kilos, na pinapangdilat na mabuti ang mg̃a matá,
binalantók
ang mg̃a kilay at malakás na lumang̃áp ng̃ hang̃in, na warìng ang hang̃ing
nakabubusóg ay nátuklasán na.

[Ben-Zayb looks straight in the eye, though medyo maputla]

[Gunshot] [D. Tiburcio acts dead] [Melodramatic]
Intense Sad Song
--EXIT SCENE MUSIC--

39 |
Madaling kumalat ang balita sa nangyari sa pista ng kasal nina juanito at
paulita.
katunayan ito ang usapan sa bahay ng mga orenda,isang mayang pamilya na
mag-
aalahas sa sta cruz at kaibigan ni isagani ay abala sa pakikinig kay chichoy.
Chichoy:Nung ako ay mag hatid ng hikaw kay Don Timoteo, para sa bagong
kasal
napansin kong ginigiba ang istrakturang maliit at nakita ko din ang mga
bayong
pulburang nasa ilalim ng lamesa,sa bubong,at sa mga sulok sulok.(Namumutla
habang ibinabalita ang nakita).
(Ito rin marahil ang dahilan kung bakit si chichoy ang naatasan mag kwento sa
pamilya orenda)
Intense Music Instrumental

Dalaga 1: Mabuti at walang naninigarilyo nung oras na yon.

Dalaga 2: Sino naman ang mag tatangkang gumawa noon?
Si momoy na isa rin sa mga dumalo at kasintahan ni sensya ay natakot sa mga
narinig.
*Momoy Natakot*
Ginoong Pasta: Maaring ang may gawa noon ay taong may galit kay Don
timoteo
o di kaya'y kaagaw ni juanito kay paulita.
*(Nag tinginan ang mga dalaga kay Isagani dahil batid nila na siya ang dating
kasintahan ni paulita)*
Kapitan loleng: Isagani, sa aking tingin ay nararapat na magtago ka muna
pansamantala dahil baka ikaw ang mapagbintangan.
(Hindi sumagot ang binata(isagani) sa halip ito ay ngumiti lang)
*ngumiti si isagani*
Don Custodio:Hindi ko alam kung sino ang may gawa noon gayong kami lang
ni
Simoun ang namamahala sa piging.
Tugon ni Don Custodio
Kapitan Toringgoy: Maaring ang prayle o si Quiroga o si Makaraeg ang may
kagagawa non.
Dalaga 1:Ang ibig sabihin kung sakaling sumabog ang bahay na iyon ay wala
sanang matitirang buhay sa buong Anloagne.

40 |
Intense x Drama Music Instrumental
*(Nagulat ang lahat)*
Nagulat ang lahat nang umiling si Chichoy at sinabing si Simoun ang nag
lagay ng
bayong na puno ng pulbura.
Naalala din ni chichoy ang di kilalang nagnakaw sa lampara.
Chichoy: Si simoun ang naglagay ng bayong na puno ng pulbura.
Natakot ang lahat at nabigla sa isiniwalat ni chichoy ngunit hindi nila alam
kung
ito ba ay totoo.
*(nag tataka at natatakot ang lahat)*
Chichoy: Mabilis tumalon ang magnanakaw sa ilog at walang makakapag sabi
kung iyon ba ay kastila, intsik,o indio.
*(nag salita si isagani)*
Isagani:hindi mabuti ang kumuha ng hindi sa iyo o hindi pag aari. Kung
nalaman
lang sana ng magnanakaw ang pakay ay hindi niya kukuhanin ang lampara.

41 |
42 |
EQUIPMENTS
(Include equipment required for El Filibusterismo Roleplay)

SAFETY CONSIDERATIONS/MATERIALS:

NOTES AND OTHER SUGGESTIONS:

FINAL/CLOSING REMARKS:

43 |
44 |