A.P.

3- WEEK 3
NAME:

ARALING PANLIPUNAN – 3
Aralin - 3 “ Mga Produkto, industriya, at Hanapbuhay sa mga Lalawigan ”

LAYUNIN: Sa pagtatapos ng talakayan o araling ito, ng mga mag-aaral ay…

⚫ Nakapagpapaliwanag ng iba’t-ibang pakinabang na pang-ekonomiko ng mga empleyo na lalawigan at

kinabibilangang rehiyon
⚫ Nakalilista ng mga uri ng empleyo, Negosyo, at industriya sa sariling lalawigan

Magandang araw mga bata, bago natin umpisahan Paano ko pahahalagahan ang mga produkto,
ang ating talakayan, matanong ko kayo… industriya, at hanapbuhay sa aking lalawigan?

Mga Produkto at Kalakal sa mga Lalawigan

• Bawat lalawigan ay may natatanging produkto at kalakal na ipinagmamalaki. May mga produkto o
kalakal na nakikita sa maraming lalawigan. Ang produkto ay maaaring produktong nakakain o
produktong hindi
nakakain.

MGA PRODUKTONG NAKAKAIN

May mga lalawigan o bahagi nito na nakikilala dahil sa mga
produktong nakakain na tampok sa lugar. Dito kasi nagmumula
ang pinakamarami o pinakamagandang kalidad ng isang partikular
na produktong nakakain.

Mga produkto mula sa Niyog ng Quezon

✓ Ang lalawigan ng Quezon ay binansagang “Coconut Capital of the
Philippine”
✓ Kopra o pinatuyong laman ng niyog at langis ng niyog ang mga
pangunahing produkto na nagmumula rito
✓ Kilala ang lambanog , isang uri ng nakalalasing na inumin na mula
sa niyog, ang Lungsod ng Tayabas.
✓ Ang puto bao ay isang uri din ng kakanin na gawa sa malagkit na
bigas at may lamang niyog sa loob, at ito naman ang
ipingmamalaking produkto ng bayan ng Agdangan.

Mga Produkto mula sa Mangga ng Guimaras

✓ Kilala ang Guimaras na pinagmumulan ng pinakamatamis na manga
sa buong mundo.
✓ Tinaguriang “Mango Capital of the Philippines” ang lalawigan
ng Guimaras
✓ Madalas na iniuuwing pasalubong ng mga bumibisita rito ang mga
pinatuyong manga o dried mangoes.

Mga Produkto mula sa Durian ng Davao

✓ Ang Lungsod ng Davao, ay ginagamit bilang taniman ng saging,
pinya, niyog, at iba pang prutas.
✓ Binansagang “Fruit Basket of the Philippines” ang nasabing
Lungsod.
✓ Ang Durian ang isa sa mga ipinagmamalaking prutas ng Davao
✓ Ang produkto mula sa natatanging prutas ang durian candy, durian
jam, durian yema, durian chips, at durian dip.

83
 A.P. 3- WEEK 3
NAME:

MGA PRODUKTONG HINDI NAKAKAIN

Bukod sa mga produktong nakakain, ang mga lalawigan ay pinanggagalingan
din ng mga produktong hindi
nakakain.

Nililok na Kahoy ng Laguna

✓ Ang bayan ng Paete sa lalawigan ng Laguna ay kilala sa mga kasangkapan at
imahem nalilok sa kahoy.
✓ Inilalarawan bilang world-class o maipagmamalaki sa mundo ang kalidad
na mga produkto ng Paete.
✓ Kinikilala ang Paete bilang “Woodcarving Capital of the Philippines.”

Gitara ng Cebu
✓ Ang Lungsod ng Lapu-Lapu sa Cebu ay kilala sa mga produkto nitong gitara
✓ Sinasabing nagsimula ang kaalamang ito noong panahon ng pananakop ng
mga Espanyol at umusbong dahil sa hilig ng mga Cebuano sa musika.

Perlas ng Sulu
✓ Ang perlas ay isang uri ng hiyas na naaani sa isang uri ng talaba, partikular
sa mga binga
✓ Ang halaga ng perlas ay nababatay sa laki, kintab, hugis, at kulay nito
✓ Ang mga perlas na nakukuha sa dagat sa palibot ng Sulu ay tinatawag na
Philippine South Sea Pearl at kinikilala bilang pinakamagandang perlas sa
buong mundo.

MGA PRODUKTO MULA SA HALIMBAWANG REHIYON

✓ Sa Rehiyong Bicol na ang pangunahing pananim ay pili, niyog,

abaka, kape, at langka, ang karamihan sa mga produktong
nakakain ay pili nuts, at may gata at anghang.
✓ Ang Albay ay kilala sa mga pagkaing may sili. Ilan sa produkto
ng lalawigan ang nakaboteng laing, at Bicol express. Sikat din
ang sili ice cream na nabibili sa mga tourist spot ng lalawigan.
✓ Ang Camarines Norte ay kilala sa mga produktong mula sa pinya, niyog,
saging, bigas, at mais, may pagawaan din dito ng patis, bagoong, at
anchovies.
✓ Kilala naman ang Sorsogon sa mga kakaiba nitong kakanin. Ilan sa mga
ito ang binut-ong na gawa sa malagkit na kanin na hinaluan ng gata at
hinagom na isang kakaning kahalintulad ng espasol.
Bicol Express

MGA INDUSTRIYA SA MGA LALAWIGAN

• Industriya - ang larangan na lumilikha ng iba’t-ibang produkto o
nagbibigay ng mga serbisyo.

Mga Halimbawang Industriya

✓ Ang pagsasaka, paghahayupan o pag-aalaga at pagpaparami ng mga hayop,
pangingisda, pagmimina, ang turismo.
Mga Industriya Sa Halimbawang Rehiyon
• Sa Bohol, pagmimina at turismo ang mga pangunahing
industriya
• Dinarayo ang magagandang tanawin tulad ng Ilog ng
Loboc, Isla ng Panglao, at ang Chocolate Hills.

84
 A.P. 3- WEEK 3
NAME:

SAGUTIN:

Anu-ano ang mga halimbawang industriya?

Alin ang kilalang industriya sa iyong lalawigan?

Bakit mahalagang magkaroon ng iba’t-ibang uri ng industriya ang iyong lalawigan?

Mga Hanapbuhay sa mga Lalawigan

• Dumarami ang produkto ng isang lalawigan kung napayayabong ang pinagkukunan ng yaman.
Tinatawag ding trabaho o empleo ang hanapbuhay.

URI NG HANAPBUHAY AYON SA LOKASYON

Mga Hanapbuhay Sa Lungsod Na Ayon Sa Serbisyo

✓ Kawani sa mga opisina- sila ay pumapasok at nagtatrabaho nang walong oras kada araw sa opisina.
✓ Traffic enforcer- sila ay nakikita sa gitna ng mga kalsada.
✓ Street Sweeper- sila ay naglilinis sa mga kalsada

Mga Hanapbuhay Sa Labas Ng Lungsod Na Ayon Sa Serbisyo

✓ Magsasaka- ang mga taong ang kanilang ikinabubuhay ay ang pagtatanim

✓ Mangingisda- ang mga taong nabubuhay sa pamamagitan ng panghuhuli ng mga isda at iba pang lamang-
dagat.
✓ Minero- ang mga taong malalapit sa mga kabundukan o lugar na may minahan ay kadalasang
naghahanabuhay bilang minero.

MGA HANAPBUHAY SA HALIMBAWANG REHIYON

✓ Sagana ang rehiyon sa likas ng yaman kaya ang karaniwang hanapbuhay ng mga tao ay nasa agrikultura-
pagsasaka, paghahayupan, pagmamanukan, at pangingisda.
✓ Maraming nagtatrabaho sa mga plantasyon ng saging at pinya na ang mga produkto ay ibinebenta sa iba’t-
ibang bahagi ng Pilipinas at karatig-bansa.

85
 A.P. 3- WEEK 3
NAME:

SAGUTIN:

Anong mga hanapbuhay ang matatagpuan sa parehong lungsod at lalawigan?

Alin sa mga hanapbuhay na ito ang matatagpuan sa iyong lalawigan?

Paano nakatutulong sa mga tao ang mga hanapbuhay sa iyong lalawigan at sa iba pang mga lalawigan?

PAGTATAYA: Sagutin ng Tama o Mali:

_______ 1. Bawat lalawigan ay may natatanging produkto at kalakal na ipinagmamalaki.

_______ 2. Ang produkto ay maaaring nakakain o produktong hindi nakakain.
_______ 3. Tinatawag ng indusriya ang larangan na lumilikha ng iba’t ibang produkto o nagbibigay ng mga
serbisyo.
_______ 4. Dumarami ang produkto ng isang lalawigan kung napayayabong ang pinagkukunan ng yaman.
_______ 5. Nakatutulong sap ag-unlad ng kabuhayan ng mga lalawigan ang mga produkto at mga industriya
nito.

Enumerasyon:

Limang hanapbuhay sa lungsod na ayon sa kanilang serbisyo.

1._____________________________________________________

2._____________________________________________________

3._____________________________________________________

4._____________________________________________________

5._____________________________________________________

Limang hanapbuhay sa labas ng lungsod na ayon sa kanilang serbisyo.

1._____________________________________________________

2._____________________________________________________

3._____________________________________________________

4._____________________________________________________

5._____________________________________________________

86