Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 12.

SINIF

İslam Düşüncesine Tasavvufi Yorumlar - 3

4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet

Ünite Değerlendirmesi
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

ÖNCEKİ DERSİMİZDE NELER VARDI?

3. Kültürümüzde Etkin Olan Tasavvufi Yorumlar - 3

• Alevilik - Bektaşilik
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 9. Sınıf Din Kültürü
12. Kültürü ve
ve Ahlak
AhlakBilgisi
Bilgisi

NELER ÖĞRENECEĞİZ?

4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet

Ünite Değerlendirmesi
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

Hucurât Suresi 10. Ayet

4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

Hucurât
Suresi

Adını dördüncü ayette geçen “hucurât”

kelimesinden almıştır.

Hucurat, "odalar" demektir.

Medine döneminde nazil olmuştur.

On sekiz ayettir.
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

• Hucurât suresi
inananların gerek
peygambere karşı
gerekse kendi
aralarında uymaları
gereken görgü ve
ahlak kurallarını
konu edinmektedir.
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

• Hucurat suresinde genel olarak şu konulardan bahsedilir;

Hz. Peygamber ile

İslam kardeşliği konuşma adabı

İnsanların milletler
hâlinde yaratılması Bizlere ulaşan haberlerin
doğruluğunun araştırılması

Müslümanlar arasında
çıkabilecek çekişmelerin Kötü zandan
giderilme yolları uzak durmak
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

• "Müminler ancak kardeştir"

ilkesiyle, müminler arasında
güçlü bir bağ oluşturur. Buna
İslam kardeşliği de denir. Bu bağ,
Müslümanlar arasında birlik ve
beraberliğin adeta harcı gibidir.

• "Öyleyse kardeşlerinizin
arasını düzeltin" buyrularak
kırgınlık, dargınlık içinde olan
kardeşlerin arasını düzeltmemiz
emredilmektedir.
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

• Ayette arasında küskünlük olanları barıştırmanın

müminlerin bir görevi olduğu belirtilmiştir.

• Bu görevin yerine getirilmesinin Allah'ın merhametine

ulaşmanın bir yolu olduğuna vurgu yapılmıştır.
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

“Birbirinizden nefret etmeyin,

birbirinize haset etmeyin, birbirinize
sırt çevirmeyin. Ey Allah’ın kulları,
kardeş olun. Bir Müslümanın din
kardeşiyle üç günden fazla küs
durması helâl olmaz!”

(Buhârî, Edeb, 62)

4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

NELER ÖĞRENDİK?

Hucurât Suresi 10. ayet.

• Şüphesiz ki İnananlar kardeştir. Din

kardeşi olmanın insana yüklediği bir takım
sorumluluklar vardır. Bunlardan biri de
kardeşler arasında bir dargınlık olması
durumunda onları barıştırmaktır.
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

Ünitemizi Değerlendirelim
1. • Kalbe yalnızca Allah (c.c.) sevgisini yerleştirmek ve
nefsi kötü duygulardan arındırmaktır.
• İslam’ı, kulluğun gerektirdiği şekilde ahlak esasları ve
nefis terbiyesi üzerinde yoğunlaşarak yaşama biçimi
olarak da tanımlanır.
Hakkında bilgi verilen ilim dalı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Fıkıh
B) Akaid
C) Tasavvuf
D) Siyer
E) Tefsir
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

2. Güzel ahlak sahibi olmak isteyen kişi, hukuken yasak olan şeyleri
yapmadığı gibi, görgü kurallarına aykırı şeyleri de yapmamalıdır. Başka bir
deyişle o, diliyle sert ve kırıcı, tutum ve davranışlarıyla kaba ve hoyrat biri
olmamalı; aksine görgülü kibar, nazik, zarif biri olmalıdır. Nezaket, insanın
huyunu ve ahlakını süsleyici erdemlerin en güzellerinden biridir. O, insan
ilişkilerinin sadece hukuk ve hatta orta düzey bir ahlak çerçevesinde değil,
yüksek ahlak standartlarına göre âdeta sanat ve estetik kuralları
çerçevesinde sürdürülmesidir. Nezaket, zarafetle birlikte yüksek ahlakın
en ince, en rafine, en yüksek yaşama halidir. Birçok hayır ve faziletin
kaynağı da edebe uygun davranış sergilemektir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Hukuki konularda nezaket kuralarının önemini yitirdiğine
B) Ahlaklı kişinin eline diline hâkim olması gerektiğine
C) Nezaket ve zarafetin kaynağının edep olduğuna
D) Nezaketin sözde ve davranışta, güzelliğin ve inceliğin zirvesi olduğuna
E) Zarif insanın görgü kurallarını tüm yaşantısında sergilemesi gerektiğine
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

3. Musahiplik, Hz. Peygamber’in Medine’ye hicretinden

sonra, hicret eden muhacirlerle onlara yuvalarını açan
Ensar arasında yaptığı kardeşlik (muahat)
uygulamasına dayandırılır.
Buna göre musahipliğin temel gayesi
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Günahlardan arınma
B) Allah’ı zikir
C) İbadetlerde süreklilik
D) Birlik ve beraberlik
E) Ahlaki olgunluk
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

4. - Pir-i Türkistan olarak anılmıştır.

- Türkler arasında İslam’ın yayılmasında önemli
rol oynamıştır.
- Divan-ı Hikmet en önemli eseridir.

Yukarıda bilgileri verilen ünlü mutasavvıf

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mevlana Celaleddin Rumi

B) Abdulkadir Geylani
C) Hoca Ahmet Yesevi
D) Hacı Bektaş-ı Veli
E) Ahmet Rifai
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

5. Hucurât suresi inananların gerek Hz. peygambere

karşı gerekse kendi aralarında uymaları gereken
görgü ve ahlak kurallarını konu edinmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu kurallardan biri
olamaz?
A) Kötü zandan sakınmak
B) İnsanların arasını düzeltmek
C) Hz. Peygambere karşı saygılı olmak
D) Sorumluluğu görmezden gelmek
E) Takva bilinciyle hareket etmek
 4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

6. "Nerde görsen gönlü kırık, merhem ol sen,

Öyle mazlum yolda kalsa, yoldaşı ol sen,
Mahşer günü dergâhına yakın ol sen,
Ben-benlik güden kişilerden kaçtım ben işte."
Hoca Ahmet Yesevi
Hoca Ahmet Yesevi’nin bu sözü ile aşağıdaki hadislerin hangisi anlamca
örtüşür?
A) “Nerede olursan ol Allah’a karşı gelmekten sakın; yaptığın kötülüğün arkasından bir
iyilik yap ki bu onu yok etsin.”
B) “Kim kötü ve çirkin bir iş görürse onu eliyle düzeltsin; eğer buna gücü yetmiyorsa
diliyle düzeltsin; buna da gücü yetmezse, kalben karşı koysun.”
C) “Allah sizin ne dış görünüşünüze ne de mallarınıza bakar. Ama o sizin kalplerinize
ve işlerinize bakar.”
D) “Söz taşıyanlar (cezalarını çekmeden ya da affedilmedikçe) cennete giremezler.”
E) “Gözleri görmeyene rehberlik etmen bir sadakadır. Sağır ve dilsize
anlayacakları bir şekilde anlatman, ihtiyacını gidermesi için ona rehberlik etmen
sadakadır.”
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

7. HALVET Uzlet, inziva, yalnızlık, tek başına yaşamak topluma karışmamak.

TEZKİYE Temizlenme. Nefsi manevi kirlerden arındırmak.
ZAHİD Sezgi, tecrübe ve manevi yolla elde edilen bilgi.
Dünyaya rağbet etmeyen, kendini bütünüyle ahirete ve Hakk’a
İRFAN veren, mala mülke şöhrete değer vermeyen.
Tabloda tasavvuf ile ilgili bazı kavramlar ve tanımları
eşleştirilmek istenmiştir. Buna göre hangi iki seçeneğin yeri
değiştirilirse eşleştirme doğru olur?
A) Halvet - Tezkiye
B) Zahid - İrfan
C) Zahid - Halvet
D) Tezkiye - İrfan
E) İrfan - Halvet
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

8. Tasavvuf; sözlükte, saf olmak ve ilk safta bulunmak gibi

anlamlara gelir. Terim olarak ise, güzel ve ulvi olan huyları
kazanma girişiminde bulunmak ve çirkin huylardan
uzaklaşmaya çalışmaktır. Tasavvufu kalbe yalnızca Allah
sevgisini yerleştirmek ve nefsi kötü duygulardan arındırma
olarak tanımlayan mutasavvıflar da vardır.
Bu parçada tasavvuf yolu ile ilgili aşağıdakilerden
hangisine değinilmemiştir?
A) Nefsin kötü arzu ve isteklerden tezkiyesi amaçlanmaktadır.
B) Özdenetim sahibi bireyler yetiştirilmek istenmektedir.
C) Erdemli davranışlar kazandırılmaya çalışılmaktadır.
D) Temeli Kur’an ve sünnete dayandırılmaktadır.
E) Sade bir yaşantı tavsiye edilmektedir.
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

9. I. Hz. Peygamber, sahabe ve onlardan sonra gelenleri içine alan, henüz

tasavvuf kavramının ortaya çıkmadığı hicri ikinci asra kadar olan dönemdir.
II. Sufi kavramının kullanılmaya ve ilk sufi isimlerinin duyulmaya başlandığı
dönemdir. Maruf Kerhi, Cüneyd-i Bağdâdî ve Gazali bu dönemde
yetişmiştir.
III. Hicri altıncı asırdan itibaren sosyal hayatın bir parçası haline gelmiştir.
İbn Arabi, Mevlana gibi büyük temsilcilerinin yetiştiği şiir ve edebiyatla ilgili
önemli eserlerin verildiği dönemdir.
Haklarındaki bilgiler numaralanarak verilen Tasavvufi düşüncenin
dönemleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
I II III
A) Zühd Tasavvuf Tarikat
B) Tasavvuf Tarikat Zühd
C) Zühd Tarikat Tasavvuf
D) Tarikat Tasavvuf Zühd
E) Tasavvuf Zühd Tarikat
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

10. “Cömertlik ve yardım etmede akarsu gibi ol.

Şefkat ve merhamette güneş gibi ol.
Başkalarının kusurunu örtmede gece gibi ol.
Hiddet ve asabiyette ölü gibi ol.
Tevazu ve alçak gönüllülükte toprak gibi ol.
Hoşgörülükte deniz gibi ol.
Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.”
Mevlana’nın bu şiiri tasavvufun hangi yönü için örnek olarak
gösterilebilir?
A) Ahlaki yönüne
B) Îtikadi yönüne
C) Kültürel yönüne
D) Edebi yönüne
E) Tarihi yönüne
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

11. Alevi-Bektaşilikte Hz. Peygamber’in soyuna Kerbela’da yapılan

zulmü kınamak ve onların acılarını yüreklerde hissetmek amacıyla
her yıl on iki gün matem tutulur. Bu ayda matem ve oruç bir bütün
olarak uygulandığı için daha büyük bir anlam kazanır. Bundan dolayı
bu orucun diğer bir adı da “Yas-ı Matem”dir. Bu günlerde; sıvı gıda
tüketilmez, tıraş olunmaz, çamaşır yıkanmaz, hayvan ve ağaç
kesilmez. Düğün, oyun ve çeşitli eğlenceler yapılmaz.
Parçada sözü edilen oruç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hızır orucu
B) Adak orucu
C) Şükür orucu
D) Keffaret orucu
E) Muharrem orucu
4. Kur’an’dan Mesajlar: Hucurât Suresi 10. Ayet 12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

BİR SONRA Kİ DERSİMİZDE NELER VAR?

1. Dinî Meselelerin Çözümünde Temel İlke ve Yöntemler

Hazırlayan: Mehmet Zeki GÜLER