თსუ-ს სტუდენტების დამოკიდებულება ევროინტეგრაციის მიმართ

სიღრმისეული ინტერვიუს ტრანსკრიპტი N1

მაგდა რუხაძე

ინტერვიუერი: გთხოვთ მოგვიყვეთ თქვენს შესახებ. თქვენი პროფესიიდან გამომდინარე, რა

არის ყველაზე საინტერესო საკითხი საქართველოს საგარეო პოლიტიკის კუთხით?

რესპონდენტი: დავამთავრე თსუ-ის საერთაშორისო ურთიერთობების საბაკალავრო

პროგრამა, ამავე განხრით განვაგრძობ სწავლას მაგისტრატურაზე. გარდა ამისა ვმუშაობ ერთ-
ერთ არასამთავრობო ორგანიზაციაში მოდელირებების ევროინტეგრაციის კომიტეტის
ხელმძღვანელად, კერძოდ საქართველოს არაფორმალური განათლების ინსტიტუტში,
რომელიც 7 წელია უზრუნველყოფს ახალგაზრდების ჩართულობას არაფორმალურ
აქტივობებში.

რაც შეეხება უშუალოდ ჩემს ხედვას და პრიორიტეტებს საქართველოს საგარეო პოლიტიკის

მიმართ, პირველ რიგში მინდა აღვნიშნო, რომ ჩემი პოზიცია ემთხვევა საზოგადოების
უმრავლესობის ხედვას, რაც გულისხმობს ქვეყნის ევრო და ევროატლანტიკურ ინტეგრაციას.

ეს არის ყველაზე პრიორიტეტული საკითხი, რომელიც იქცევს ყურადღებას ჩვენი

საზოგადოების, რამდენად გვაქვს პროგრესი, რეგრესი, საერთოდ რა ეტაპზე ვართ და როგორ
შეიძლება ეს პროცესი ლოგიკურ დასასრულამდე მივიყვანოთ რაც შეიძლება მალე და
მაქსიმალურად მინიმუმამდე დავიყვანოთ ამ პროცესში ხელისშემშლელი ფაქტორები

(02:06)

ინტერვიუერი: საქართველოს მოქალაქეები ფიქრობენ, რომ ქვეყანას სხვადასხვა საგარეო

კურსი უნდა ჰქონდეს აღებული. თქვენი აზრით, რა იქნება ქვეყნისთვის ყველაზე მეტად
მომგებიანი? რატომ ფიქრობთ ასე?

რესპონდენტი: პირველ რიგში მინდა აღვნიშნო, რომ საზოგადოებაში ხშირად შემოდის აზრი
რომ ჩვენ შეიძლება გვქონდეს ვექტორული პოლიტიკა და ეს გავრცელდა ხელისუფლების
გარკვეულ ეშელონებში. სიმართლე გითხრათ, შემეშინდა კიდეც რომ ეს მსჯელობა ასეთი
აქტიური განხილვის საგანი გახდა.

მე ვფიქრობ, რომ როდესაც ვიღებთ ვალდებულებას და კონსტიტუციაში ვწერთ, რომ

საქართველოს ყველა სახელმწიფო უწყება ვალდებულია ბოლომდე შეასრულოს წინაპირობა
იმისათვის, რომ იგი გახდეს ევროვაკშირისა და ნატოს წევრი.

შესაბამისად ჩვენ ბოლომდე უნდა ვუერთგულოთ ამ გადაწყვეტილებას. ეს რა თქმა უნდა

აისახება სტატისტიკაშიც და თითქმის 80% უჭერს მხარს ევროკავშირსა და ნატოში
ინტეგრაციას.

ჩვენ ეს პროცესი ძალიან ბევრი წელია დავიწყეთ და პროცესში ხელშესახები შედეგები გვაქვს,
თუნდაც დემოკრატიის განვითარების, სახელმწიფო ინსტიტუტების გამყარების
მიმართულებით. ისინი უფრო მედეგია, ვიდრე 15 ან 20 წლის წინ იყო.

ამ პროცესში უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულა ევროკავშირმა და სამომავლოდაც

შეასრულებს, რაც დაეხმარება საქართველოს სახელმწიფოებრივად უფრო მდგრადი იყოს.

ამ პროცესში სხვადასხვა დისკურსების შემოტანა„ აი ახლა ამ ვექტორის შეცვლა ხომ არ

ჯობია? ხომ არ ჯობია ისევ რუსეთისკენ შეტრიალება?“ ან თუნდაც ექვსეულის ფორმატის
მუსირება ძალიან საშიში პროცესია, რადგანაც გვაბრკოლებს ევროინტეგრაციის გზაზე.

ამას შემოაქვს მეტი დაბნეულობა საზოგადოებაში, მითუმეტეს მაშინ როცა მივიღეთ

პირველი უარი კანდიდატის სტატუსზე და ამან გაააქტიურა ის ძალები, რომლებსაც არ
სურთ საქართველოს ევროინტეგრაცია.

ჩვენ გვმართებს გონიერება როგორც ხელისუფლების, სამოქალაქო საზოგადოების, თუნდაც

სტუდენტების მხრიდან, რომ საზოგადოებამდე ყველა არხით მივიტანოთ ბოლომდე
სათქმელი.

ეს ალტერნატივები, მათ შორის, ექვსეულის ფორმატი, რასაც წარმოაჩენენ საგარეო კურსად

არ გვაძლევს არანაირ გარანტიას და ბუნდოვანია რას გვთავაზობს.

შინაარსობრივათაც რომ ვიმსჯელოთ, მე ვერ გავიგე ზუსტად რა ალტერნატივა და რა

სარგებელი შეიძლება მოგვცეს ამ ფორმატმა. შესაბამისად მგონია, რომ ბუნდოვანია ეს
მომავალი და სავარაუდოა რომ ჩვენ უნდა ვიყოთ დაქვემდებარებაში იმ არადემოკრატიული
მოთამაშეების, როგორებიც არიან ირანი და რუსეთი.

ამ შემთხვევაში ვფიქრობ, რომ სამოქალაქო საზოგადოებას დიდი როლი ენიჭება რომ ვერ
მოახვიონ თავს ეს მოსაზრებები მოქალაქეებს და არ იყოს ამ კუთხით ბუნდოვანება

(02:06-07:34)

ინტერვიუერი: მადლობას გიხდით ასეთი ამომწურავი პასუხისთვის. მაინტერესებს

ზოგადად რა არის თქვენთვის ევროკავშირი? რასთან ასოცირდება იგი? თავად ხომ არ
ყოფილხართ ევროკავშირის რომელიმე ქვეყანაში? რა გამოცდილება გაქვთ ამ კუთხით?
საერთოდ რა არის თქვენთვის ევროპული ღირებულებები?

რესპონდენტი: მნიშვნელოვანი კითხვაა მართლაც, ამაზე ხშირად არ საუბრობენ და მხოლოდ

ზედაპირული საუბრებით შემოიფარგლებიან, რომ ევროკავშირი გვინდა, მაგრამ რა არის
ევროკავშირი ეს ნაკლებად განიხილება, მითუმეტეს მაშინ როცა ამდენი გამოწვევების წინაშე
ვდგავართ. ჩემთვის ევროკავშირი არის არამხოლოდ განვითარება აი ასე რაღაც
ზედაპირულად, არამედ კონკრეტული მიმართულებებით, რაც ჩვენ ასე გვაწუხებს.
მაგალითად, შრომითი უფლებები, ჯანდაცვის სისტემა, განათლების სისტემა, უკეთესი
სასამართლო, უკეთესი არჩევნები, ადამიანის უფლებების დაცვა.

ჩვენ როდესაც ჩვენ ვსაუბრობთ ევროკავშირზე, საზოგადოებას უნდა მივაწოდოთ მეტი

ინფორმაცია იმ სიკეთეებზე, რასაც ევროკავშირი მოგვიტანს.

ბოლო დროს აქტუალურად მიმაჩნია შრომითი უფლებების საკითხი და ამ კუთხით არაერთი

აქცია იმართება. ბოლოს მახსოვს საკურიერო კომპანიებზე იყო გაფიცვა და ის რა ტემპშიც ეს
ადამიანები მუშაობენ, წარმოუდგენელი იქნებოდა ამ ტემპში ოპერირება საქართველო
ევროკავშირის წევრი რომ ყოფილიყო. ევროკავშირის შრომის კოდექსი ფიზიკურად არ
მისცემდა გასაქანს ასეთ კომპანიებს.
მაშინ როცა ჩვენ არ გვაქვს ხარისხიანი ჯანდაცვის სისტემა, როდესაც მოწყვლად ჯგუფებს არ
აქვთ ხელმისაწვდომობა მათთვის საჭირო სერვისებზე, განათლების სისტემაში უამრავი
ხარვეზია, არ დავიწყებ საუბარს განათლების ხარისხზე საუბარს და უბრალოდ შეიძლება (...)
ჩვენ ვიცით UNICEF-ის კვლევებით, რომ საქართველოში არაერთი ბავშვი შიმშილობს.

ევროკავშირში გაწევრიანება ნიშნავს, რომ მთელი ამ მიმართულებებით დაიწყოს ძვრები და

გადაიდგას ქმედითი ნაბიჯები. საქართველოს თავისი რთული გეოპოლიტიკური
მდგომარეობიდან გამომდინარე გაუჭირდება ამ პრობლემებს მარტო გაუმკლავდეს,
მითუმეტეს როდესაც ისეთ რეგიონში ვართ სადაც რუსეთია, რომელსაც ტერიტორიის 20%
აქვს ოკუპირებული და მუდმივად ხელს გვიშლის პოლიტიკურ თუ ეკონომიკურ
განვითარებაში.

ჩემთვის ევროპული ღირებულებები ყველაზე მეტად ადამიანების უფლებებთან

ასოცირდება. მინდა შევადარო ევროკავშირის ქვეყნისა და საქართველოს მაგალითები,
საფრანგეთში მიდის საპროტესტო აქციები და ბევრ ადამიანს ამით ხელი ეშლება სხვადასხვა
სერვისებთან წვდომის კუთხით. ევროპული ღირებულება არის ის, რომ გაფიცვის უფლება
მხოლოდ ქაღალდზე კი არ წერია, არამედ მართლაც რეალიზდება და ამის გამო
სამსახურიდან არავის გაათავისუფლებენ. ჩვენთან ხდება პირიქით, მხოლოდ ქაღალდზე
წერია და მისი აღსრულება არ ხდება. შესაბამისად, გაფიცვის შემთხვევაში სამუშაოდან
შეიძლება გაგიშვან და თუ არ მოგწონს წადი, აი ესაა პასუხი.

ამიტომაც ეს იქნება სასამართლო, თუნდაც არჩევნები და ყველა სხვა ჩვენთვის აქტუალური

თემა რომ შევადაროთ როგორ მიდის ევროკავშირის ქვეყნებში, მიუხედავად ღირებულებების
თანხვედრისა, მაინც გვაშორებს ევროკავშირის სტანდარტებს.

აქაც განვმეორდები, რომ სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობას მნიშვნელოვანი როლი

აქვს ცვლილებების კუთხით. ჩემი აქტივობაც ამ საკითხს ეხება, მაისში დაიწყება ადენაუერის
ფონდის პროექტი, რომლის ფარგლებში შევალთ რეგიონების სკოლებში ინფორმაციული
პრეზენტაციებით. ამ პროექტის მეშვეობით ახალგაზრდებში ავამაღლებთ ცნობიერებას
ევროკავშირისა და ევროინტეგრაციის მხრივ.

ევროკავშირის ერთადერთ ქვეყანაში ვარ მხოლოდ ტურისტულად ნამყოფი, პოლონეთში,

ძალიან მომწონს ეს ქვეყანა და ვაპირებ მაგისტრატურაში სწავლა გავაგრძელო. მიუხედავად
იმისა, რომ პოლონეთი ცენტრალური ევროპის სახელმწიფოა, მაინც იგრძნობა ის საბჭოთა
ზოგჯერ მემკვიდრეობის კვალი და ამ კუთხით ჰგავს ჩვენს ქვეყანას.

(07:35-14:48)

ინტერვიუერი: საქართველოში ხშირად საუბრობენ ევროკავშირზე. რა დადებითი მხარეები

შეიძლება ჰქონდეს ევროკავშირში ინტეგრაციას? რა უარყოფით მხარეებს გამოარჩევდით?

რესპონდენტი: დავიწყებ დადებითი მხარეებით, თუნდაც ის საერთაშორისო დახმარებები

რაც ჩვენ გვაქვს და მისი უმეტესობა მოდის ევროკავშირზე, რაც 300 მილიონ ევრომდეა
დაახლოებით ყოველწლიურად. დახმარებების ოდენობის ნახვა ყველა მოქალაქეს შეუძლია
და მონაცემები არის ხელმისაწვდომი წლების მიხედვით.

განსაკუთრებით მას შემდეგ გაიზარდა ეს დახმარება რაც ასოცირების შეთანხმება

გავაფორმეთ და იგი ეძლევა სხვადასხვა სექტორული მიმართულებებით. მაგალითად,
ჯანდაცვისთვის, განათლებისთვის, ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებისთვის. სოფლის
მეურნეობის მიმართულებით სტარტაპები რაც ხორციელდება, თუნდაც „აწარმოე
საქართველოში“ სწორედაც ევროკავშირის მიერ ფინანსდება.

მე არ ვფიქრობ რომ ეს საზოგადოებამ არ იცის, უბრალოდ ხშირად უარყოფითი

მიმართულებები უფრო მეტად ჩანს ვიდრე ის სიკეთეები, რაც მოაქვს ევროკავშირს. ეს
საკითხები ხშირად მხვდება ხოლმე საზოგადოებაში, რომ ხომ არ მოგვიწევს სუვერენიტეტის
დათმობა ევროკავშირში გაწევრიანებით.

მე არ თვლი რომ ამით სუვერენიტეტს ვთმობთ, უბრალოდ ვუზიარებთ მათ და ერთობლივ

გადაწყვეტილებებს ვიღებთ. შესაბამისად, ევროკავშირი ჩვენს ნაცვლად კი არ იღებს
გადაწყვეტილებას, არამედ პროცესში ერთვებიან სხვა მონაწილეებიც. ეს უნდა ავუხსნათ
საზოგადოებას და უნდა ვისაუბროთ რაც შეიძლება მეტი. ჩემი მხრიდან ეს საკითხი
შეიძლება განიხილებოდეს ყველაზე უარყოფითად საზოგადოებაში და თუ ჩვენ მივაწვდით
ამომწურავ ინფორმაციას, შესაძლოა ეს საკითხიც მოიხსნას.

(14:49-18:28)
ინტერვიუერი: უკვე ვისაუბრეთ ევროინტეგრაციის დადებით და უარყოფით მხარეებზე,
მაგრამ მაინც რას ფიქრობთ, რა მთავარი გამოწვევებია ქართულ რეალობაში
ევროინტეგრაციის პროცესის მხრივ?

რესპონდენტი: მთავარი გამოწვევა მე მაინც მგონია, რომ არის (...) პოლარიზაცია, რომელიც
არის პოლიტიკურ დონეზე. ამის შემდეგ იგი აისახება არა მარტო პოლიტიკურ ელიტაზე,
არამედ საზოგადოების ყველა ჯგუფში შეინიშნება და ჩვენს ამას ვგრძნობთ ყველანი.
ევროკავშირის იდეა აერთიანებს ყველას განსხვავებული პარტიული ორიენტაციის
მიუხედავად, მაგრამ საბოლოო ჯამში ეს პოლარიზაცია და დაპირისპირება ხელს უშლის
მნიშვნელოვანი რეფორმების განხორციელებაში, რომლებიც დაგვეხმარება ევროკავშირში
ინტეგრაციის პროცესის დაჩქარებაში. აი, როდესაც ეს პოლარიზაცია არის საზოგადოებაში,
მერე უკან ბრუნდება შესვლა-გამოსვლის პრინციპის მაგვარადა პოლიტიკურ ელიტას და
ისიც რჩება ამ მდგომარეობაში. მათ აღარ შეუძლიათ თანამშრომლობა არა საკამათო
საკითხებზე, არამედ უმარტივეს საკითხებზეც კი. საბოლოო ეს ქვეყნის წინსვლას აფერხებს,
იმიტომ რომ შეუძლებელი ხდება ამ ვითარებაში მნიშვნელოვანი ცვლილებების
განხორციელება, რაც თავის მხრივ უარყოფითად აისახება ევროინტეგრაციის პროცესზე.

(18:29-20:21)

ინტერვიუერი: ჩვენ გარკვეულწილად უკვე ვისაუბრეთ მთავრობაზე, მაგრამ უფრო

დეტალურად რომ განვიხილოთ რას აკეთებს მთავრობა იმისათვის, რომ საქართველო გახდეს
ევროკავშირის წევრი? მიმდინარე მოვლენებიდან გამომდინარე როგორ შეაფასებდით
მთავრობის ქმედებებს ევროინტეგრაციის გზაზე?

რესპონდენტი: მე ვფიქრობ, რომ ჩვენი მთავრობის ქმედებები რაღაცნაირად 2 თამაშის

თამაშს ჰგავს. ერთი ხელით, როდესაც შენ ცდილობ გახდე ევროკავშირის წევრი ქვეყანა და
მეორე ხელით შენთვითონვე ამ პროცესს უშლი ხელს. თუ ჩვენ დავიწყებთ ამ
ხელისუფლების საგარეო პოლიტიკურ მიმართულებაზე ქმედებების შეფასებას და
განვიხილავთ პირველ წლებს, ეს შეიძლება განსხვავებულად შეფასდეს ახლანდელი
ვითარებისგან. მაგალითად, ის რომ ახალი ხელისუფლების პირობებში 2012 წლის შემდეგ
მოხერხდა ახალი ხელშეკრულების გაფორმება და მნიშვნელოვანი მიღწევები ჰქონდა
საქართველოს ვიზალიბერალიზაციის და ასოცირების ხელშეკრულების მხრივ, რომელიც
ყოველ შემთხვევაში ამ ხელისუფლების პირობებში მივიღეთ. ამან რა თქმა უნდა, სრულიად
ახალ ფაზაში გადაიყვანა საქართველოსა და ევროკავშირის ურთიერთობა.

ჩვენ თუ შევხედავთ იმ პროცესებს, რაც ამ მიღწევების პარალელურად ვითარდებოდა,

დავინახავთ, რომ ჩვენ ვენეციის კომისიისა და ევროკავშირის, მათ შორის ეუთო ოდირის
რეკომენდაციებისგან გვერდის ავლით ვიღებდით ისეთ საარჩევნო კოდექსს, რომელიც არ
პასუხობს ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში არსებულ სტანდარტებს. ჩვენ ასევე სასამართლო
რეფორმას ვახორციელებდით და ვირჩევდით მოსამართლეებს უვადო წესით, რომლებსაც
გაურკვეველი რეპუტაცია ჰქონდათ. ვგულისხმობ იმას, რომ ისინი შემჩნეულნი იყვნენ
სხვადასხვა ბრალდებებში და არაკანონიერ ქმედებებში. მე მაწუხებს ის ფაქტი, რომ
ხელისუფლება მუდმივად, სამწუხაროდ არსაიდან ცდილობს საზოგადოებას მოახვიოს ის
კანონები, რომლებიც ცალსახად საქართველოს აშორებს ევროკავშირისგან. მე მაქვს საუბარი
ბოლო საკანონმდებლო აქტზე, რომელიც ვერ მიიღეს ახალგაზრდების პროტესტის შედეგად.

მე ვფიქრობ, რომ ეს ბუნდოვანს ხდის ჩვენი ხელისუფლების ნებას. რა არის რეალურად მათი
ნება? ის რაც უწერიათ ქაღალდზე და თვითონვე შეიტანეს კონსტიტუციაში, რომ
საქართველო უნდა გახდეს ევროკავშირის წევრი ქვეყანა. მათი ქმედებების ანალიზი არ
გვაძლევს იმის საშუალებას, რომ ერთმნიშვნელოვნად ვთქვათ რომ ამ პოლიტიკურ ძალას
ნამდვილად სურს ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრიანება. ის, რომ ჩვენ მივიღეთ პირველი
უარი კანდიდატის სტატუსზე, ეს ძალიან ბევრ კითხვას ბადებს ჩემთვის ხელისუფლების
ქმედებების მხრივ. იქ მათ შორის, (...) ხელისუფლების შტოებს შორის დაპირისპირებაა,
განსაკუთრებით პრეზიდენტს, აღმასრულებელ და საკანონმდებლო ორგანოებს შორის.
პრეზიდენტი ამბობს ერთს, რომ ის ცდილობდა ამ პროცესში ქვეყანას მიეღო კანდიდატის
სტატუსი და სამწუხაროდ მას ხელს უშლიდა აღმასრულებელი ხელისუფლება. ეს ძალიან
ბევრ კითხვას აჩენს, რატომ არის ესე რომ ვთქვათ, სვლები ხელისუფლების მხრიდან გარდა
იმ ოფიციალური განცხადებებისა, რომ მათ უნდათ საქართველო გახდეს ევროკავშირის
წევრი ქვეყანა. რატომ ქმნიან ისინი ნიადაგს იმისთვის რომ ამოაყირაონ სიტუაცია? ეს უკვე
ჩემთვის ბუნდოვანიც აღარაა, გასაგებიცაა. ამ ქმედებებიდან გამომდინარე მე ეჭვის ქვეშ
ვაყენებ მათ ევროკავშირში საქართველოს გაწევრიანების ნებას, იმიტომ რომ არ შეიძლება
ერთი ხელით ამ მიზნისკენ მიდიოდე და მეორე ხელით ამ პროცესისგან აშორებდე ქვეყანას.

მიმაჩნია, რომ ის ძალა, რომელიც ქვეყანას აშორებს ევროატლანტიკურ ინტეგრაციას, არ არის

საქართველოს მოქალაქეთა ნება, ვერ გამოხატავს საქართველოს მოქალაქეთა ნებას.

(20:22-25:23)

ინტერვიუერი: თქვენ ახსენეთ ბოლოდროინდელი რეზონანსული კანონპროექტი, როგორ

შეაფასებდით ამ მხრივ ხელისუფლების ქმედებებს? როგორ ფიქრობთ ახდენს თუ არა
ხელისუფლების ეს გადაწყვეტილება ევროინტეგრაციის პროცესზე გავლენას? რატომ თვლით
ასე?

რესპონდენტი: რასაკვირველია, ეს ნაბიჯი ხელს უშლის ევროინტეგრაციას და ამაზე სხვა

შეფასება ფიზიკურად ვერ გვექნება. სანამ ამ კანონპროექტს მიიღედბნე ჩვენ გვახსოსვს
ევროკავშირის თითქმის ყველა წევრი ქვეყნის სხვადასხვა რანგის წარმომადგენლის
განცხადება, რომ ეს უკან დაწევდა საქართველოს და შეაფერხებდა ევროკავშირში
ინტეგრაციას. მიუხედავად მთელი რიგი მინიშნებების თუ პირდაპირი განცხადებებისა,
საქართველოს ხელისუფლებამ მაინც დემონსტრაციულად მიიღო პირველი მოსმენით ეს
კანონპროექტი. მითუმეტეს ჩვენ გვქონდა მაგალითი უნგრეთის კანონპროექტზე რაც მოხდა,
იმიტომ რომ ის მთლიანად ეწინააღმდეგება იმ ღირებულებებს, რომლებიც აქვს
ევროკავშირს. როდესაც შენ პირდაპირ თავს ესხმი სამოქალაქო საზოგადოებას და ისეთ
უმნიშვნელოვანეს ელემენტებს როგორებიცაა, არასამთავრობო ორგანიზაციები და მედია,
მაშინ შენი ადგილი არაა ევროკავშირში. მაშინ როცა შენ ამას მიგითითებენ მრავალგზის, თან
ამ პროცესში ელი კანდიდატის სტატუსს, თან ასეთი კანონი შემოგაქვს პოლიტიკური დღის
წესრიგში და იღებ კიდეც პირველ მოსმენაზე, მაშინ ეს სხვა არაფერი თუ არა ღალატი შენ
მიერვე აღებული ვალდებულების გახდე ევროკავშირის წევრი.

ინტერვიუერი: თქვენ არაერთხელ გაამახვილეთ ყურადღება სამოქალაქო საზოგადოების

მნიშვნელობაზე. ხომ ვერ გვეტყოდით, რა როლი აქვს ევროინტეგრაციის პროცესში
სამოქალაქო საზოგადოებას?
რესპონდენტი: მიმდინარე პროცესებში სამოქალაქო საზოგადოების როლი ყველაზე მეტად
გამოჩნდა და ფაქტობრივად ჩვენ გადავარჩინეთ ჩვენი ქვეყნის ევროპული პერსპექტივა. თუ
ჩვენ მივიღებთ წლის ბოლოს ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსს და ამის დიდი
იმედი მაქვს, ეს იქნება აბსოლუტურად სამოქალაქო საზოგადოების დამსახურება. ამ
პროცესში მე რასაც ვურჩევდი სამოქალაქო საზოგადოების ყველა ჯგუფს არის ის, რომ
ქვეყნის შიგნით არსებული უარყოფითი მიმართულებები, რასაც ხელს უწყობს სამწუხაროდ
ხელისუფლებაც, ამ მხრივ უნდა მიდიოდეს ზუსტად საზოგადოების ინფორმირება.
სამწუხაროდ ნარატივი, რომ ჩვენ ევროინტეგრაციით გვათმობინებენ სუვერენიტეტს უფრო
და უფრო მეტად ვრცელდება საზოგადოებაში, ამიტომ სამოქალაქო საზოგადოების როლი
ძალიან მნიშვნელოვანია, რათა საზოგადოებამდე მივიდეს რაც შეიძლება სწორი ინფორმაცია.

ზემოაღნიშნული აქტივობა, რაშიც მე ახლა ვმონაწილეობ ერთ-ერთი შემადგენელია ნაწილია

ამ პროცესის. ჩემი აზრით, პირველ რიგში ახალგაზრდებს უნდა ჰქონდეთ ზუსტი
ინფორმაცია, რომ სამომავლოდ სხვებს გადასცენ. ინფორმაციული აქტივობები და ბრძოლა
დეზინფორმაციასთან, რომელსაც ეწევიან პრორუსული ძალები, მათ შორის ხელისუფლების
ხელშეწყობით, უნდა მიდიოდეს იქამდე სანამ არ გავხდებით ევროკავშირის წევრი ქვეყანა. ეს
არის დიდი პროცესი და არა კანდიდატობის მოპოვებამდე, არამედ შემდეგაც უნდა
გაგრძელდეს, რომ ვერავინ ამ ქვეყანაში ვერ შეძლოს მოქალაქეთა ნების წინააღმდეგ წასვლა
ანუ ევროკავშირში გაწევრიანებისკენ სწრაფვა. სამოქალაქო საზოგადოებამ ამ ნების
წინააღმდეგ წასვლას ყოველთვის უნდა შეუშალოს ხელი.

(25:25-30:06)

ინტერვიუერი: თქვენ გარკვეულწილად ახსენეთ მედია, მაგრამ საინტერესოა, ისაუბროთ

მედიის როგორც შუამავლის როლზე ევროინტეგრაციის პროცესში. როგორ ფიქრობთ, რა
გავლენას ახდენს იგი საზოგადოების აზრის ფორმირებაზე?

რესპონდენტი: კი ბატონო, მნიშვნელოვანი საკითხია და მე ვფიქრობ, რომ მნიშვნელოვანი

როლი აქვს რეალურად ზუსტად მასობრივ საინფორმაციო საშუალებებს. ჩვენც თუ
შევხედავთ, იმ ტელეკომპანიებს, რომლებსაც აქვთ ყველაზე დიდი რეიტინგი, ეს იქნება
იმედი, რუსთავი 2, საზოგადოებრივი მაუწყებელი თუ სხვა მედია საშუალება,
მნიშვნელოვანი ყურადღება უნდა გამახვილდეს იმაზე, თუ რა რამდენად ობიექტურია მათ
მიერ მოწოდებული ინფორმაცია. თუნდაც ის, რომ სხვადასხვა პოლიტიკურ გადაცემაში
ხშირად ისმის ევროსკეპტიციზმი, მოწვეული სტუმრები ავრცელებენ ისეთ ინფორმაციას,
რომელიც საერთოდ არ არის დაფუძნებული ფაქტებზე და უფრო მეტად ჭორს წააგავს.
შემდგომ ეს ინფორმაცია მიდის საზოგადოებამდე და შესაბამისად, როდესაც ეს ინფორმაცია
აღწევს კონკრეტულ სეგმენტამდე, ეს სეგმენტი კიდევ სხვა ჯგუფებზე ავრცელებს და ამით
ყალიბდება საზოგადოებრივი აზრი. მე წეღან იმიტომ ვამბობდი, რომ საზოგადოებას დიდი
მნიშვნელობა ენიჭება თქო, რომ ამ ყოველივეს ებრძოლოს. იმიტომ, რომ როცა
ინფორმაციული მანქანა ესეთ დონეზე მუშაობს და ავრცელებს არასწორ ინფორმაციას,
იმისთვის რომ საზოგადოებაში ეს აზრი შეიცვალაო. ამის მიზანი ის არის, რომ შემცირდეს
ევროინტეგრაციის მხარდამჭერთა რიცხვი. ამით შეიძლება აიხსნას ეს ინფორმაციული
ინდოქტრინაცია, რომელსაც ეწევიან ჩვენი ქვეყნის წინააღმდეგ. ამ პროცესში დიდი
მნიშვნელობა ენიჭება სატელეკომუნიკაციო რესურსებს. შენ რა მიმართულებას ირჩევ,
დგახარ ამ პროცესის გვერდით, რომ შეამცირო მხარდაჭერა თუ ნამდვილად აწვდი
ინფორმაციას იმ სიკეთეებზე, რაც მოყვება ევროკავშირში გაწევრიანებას.

ჩემი აზრით, პასუხისმგებლობა უნდა იგრძნოს მედიამაც, რამხელა მნიშვნელობა ენიჭება მათ
ამ პროცესში, როდესაც ძალიან დიდი წილი საზოგადოებისა მაინც დამოკიდებულია
მედიაში გავრცელებულ ინფორმაციაზე და ეს არ ეხება მხოლოდ ტელევიზიას. ეს ეხება
სოციალურ მედიასაც, სადაც არის უამრავი ყალბი ინფორმაცია, ხდება გადაზიარება და
კომენტარის დაწერა ამ ინფორმაციაზე, ჯგუფებში ჩაყრა ხდება და ეს ყველაფერი მიდის
რეალურად საზოგადოების დიდ ნაწილამდე. ბევრს მერე ამ ინფორმაციის სჯერა და მერე
ისევ სამოქალაქო საზოგადოების საბრძოლველია, რომ რამენაირად დავარწმუნოთ ეს
ადამიანები ამ ინფორმაციის სიყალბეში. ამიტომ ამ პროცესში, როდესაც ნებისმიერ ადამიანს
დიდი ფინანსური რესურსის გარეშე შეუძლია გაავრცელოს სწორი თუ არასწორი
ინფორმაცია, სიკეთესთან არის დიდი გამოწვევაც. ხშირად ამ ყალბი ინფორმაციის
გავრცელება ადვილია და მიდის ძალიან დიდ კონტინგენტამდე, შემდეგ ძალიან რთულია ამ
ყველაფრის ახსნა, მითუმეტეს როცა ხშირად სწორი ინფორმაცია იმგვარადაა
ინტერპრეტირებული, რომ გაგვიჩნდეს კონკრეტული პოზიცია.

(30:07-35:25)
ინტერვიუერი: თქვენი აზრით, გავრცელებულია თუ არა საქართველოში ანტიდასავლური
პროპაგანდა? რატომ თვლით ასე? რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს ანტიდასავლურმა
პროპაგანდამ ადამიანებზე? რა ტიპის ადამიანებზე შეიძლება მოახდინოს ყველაზე მეტად
გავლენა?

რესპონდენტი: რა თქმა უნდა გავრცელებულია, ჩვენ უკვე მერამდენედ ვხედავთ რომ

ჩამოხიეს ევროკავშირის დროშა საკანონმდებლო ორგანოს. როცა არაერთ ტელევიზიაში
ისმის ხშირად დაუსაბუთებელი კრიტიკა ევროკავშირის მიმართ, როცა ხელისუფლება
ევროკავშირის ოფიციალურ პირებს კრიმინალებს უწოდებს და ეს წამახალისებელია იმ
ჯგუფებისთვის, რომლებიც ეწინააღმდგებიან ჩვენს ევროინტეგრაციას.

ჩვენ მივდივართ იქამდე, რომ ამ ძალებს აქვთ გავლენა საზოგადოების გარკვეულ ჯგუფზე
და ეს ამ ადამიანებზე ძალიან ცუდად აისახება. ხშირად ეს ადამიანები ნაკლებად არიან
ჩართული ამ პროცესებში, ნაკლებად ცდილობენ ყალბი ინფორმაციის გადამოწმებას, რის
შედეგადაც ყალიბდებიან ევროინტეგრაციის მოწინააღმდეგეებად. იკვრება ჯაჭვი, რომ ერთი
მხრივ, ხელისუფლებიდან არის გადადგმულო მსგავსი ნაბიჯები და ევროკავშირის
პოლიტიკოსების მიმართ მუდმივად გაისმის კრიტიკა და ამას ჩვენ ყოველდღიურად
ვხედავთ. მეორე მხრივ, რადიკალური ძალები არიან წახალისებულნი, მათ ქმედებებს
სათანადო პასუხი არ ეცემა და ბოლომდე არიან მიშვებულები. ამას ემატება ინფორმაციული
რესურსები, რომლებითაც ავრცელებენ საკუთარ პოლიტიკურ ხედვებს საზოგადოებაში. ეს
საზოგადოების გარკვეულ ნაწილზე ახდენს ზეგავლენას და აცვლევინებს მათ პოზიციას,
მაგრამ ჩვენ თუ დავიმშვიდებთ თავს, რომ ყველა კვლევებით და მათ შორის NDI-ს
კვლევებითაც არ მცირდება მონაცემები ევროკავშირის მხარდამჭერების, ეს არ იქნება მაინც
გონივრული. აუცილებელია რადიკალური ძალების აქტივობების წინააღმდეგ მოქმედება,
მაგრამ ეს ბრძოლა უნდა იყოს მშვიდობიანი და კონსტრუქციული.

ინტერვიუერი: თქვენ ისაუბრეთ, რომ რადიკალური ძალები კონკრეტულ სეგმენტზე

ახდენენ ზეგავლენას, ხომ ვერ დაასახელებდით ზუსტად ვისგან შედგება ეს სეგმენტი?

რესპონდენტი: ეს არის კატეგორია, რომლებიც ნაკლებად არიან ჩართულნი ამ პროცესში,

ნაკლებად ღებულობენ ინფორმაციას და მიდრეკილება აქვთ პოლიტიკური ძალებისკენ,
რომლებთანაც შეიძლება მეტი საერთო ჰქონდეთ ღირებულებების მხრივ. შესაბამისად, ისინი
სხვაგან აღარ ამოწმებენ ინფორმაციას და უსმენენ მხოლოდ მათ. ეს აისახება იმ კვლევებშიც,
რომლებიც ეხება ევროკავშირში ინტეგრაციას და ეს სკეპტიციზმიც სწორედ აქედან მოდის. ამ
ძალებთან არის საბრძოლველი მშვიდობიანი ფორმით, რომ ვერ შეძლონ მათი ამ შავ-ბნელ
პროცესში აყოლიება [იცინის]. ეს საბოლოო ჯამში ეწინააღმდეგება ჩვენი მოქალაქეების ნებას.

ინტერვიუერი: ბოლო კითხვას დაგისვამთ და ამით საკითხს უფრო დავაზუსტებ. თქვენი

აზრით, ვის ინტერესებს ემსახურება ანტიდასავლური პროპაგანდის გავრცელება? რა როლი
აქვს ამ საკითხში მედიას? რა გზები არსებობს ანტიდასავლურ პროპაგანდასთან
საბრძოლველად?

რესპონდენტი: მე ვფიქრობ, რომ ეს პროცესი ემსახურება ევროინტეგრაციის ხელის შეშლასა

და ბარიერების შექმნას. ეს ყველაფერი ხელს აძლევს არა ქვეყნის შიგნით არსებულ
რადიკალურ ძალებს, არამედ ჩვენი ქვეყნის მთავარ მტერს ანუ რუსეთს, რომელსაც
ოკუპირებული აქვს ჩვენი ქვეყნის 20%. მას უნდა მუდმივად ნაცრისფერ ზონაში დარჩეს
საქართველო, რომელზე ზემოქმედებაც უმარტივესი იქნება. ამიტომ რბილი ძალის
მეთოდებიც და ხისტი ძალის მეთოდებიც, ერთმანეთში შერწყმული და შემდგომ კარგად
ამოქმედებული ამ ქვეყნის წინააღმდეგ, რომ როგორმე შეაჩეროს ევროკავშირისკენ სწრაფვა
არის ძალიან საშიში პროცესი ჩვენი ქვეყნისთვის.

თუ ამას მოყვება მითუმეტეს ხელისუფლების ორაზროვანი პოზიცია, როცა მას არ აქვს

მკაფიოდ გამოკვეთილი პოზიცია და ეს უნდა ისახებოდეს პოლიტიკურ ქმედებებში, ამ
პირობებში მედიის მნიშვნელობა არის უზარმაზარი. მათ შეუძლიათ საზოგადოებრივი
აზრის ფორმირება და რომ ეს აზრი იმგვარად ფორმირდება, რომ საზოგადოების დიდი
ნაწილი მაინც არის ევროინტეგრაციის მომხრე, მე ვფიქრობ რომ არის მედიის ერთ-ერთი
უმნიშვნელოვანესი დამსახურება. გამოვყოფდი იმასაც, რომ რა მიმართულებებითაც
გაისმის კრიტიკა, ვრცელდება უარყოფითი შეფასებები ევროკავშირის შესახებ და ხშირად
რატომაც უყურებენ სკეპტიკურად ევროკავშირში გაწევრიანებას, ამ ადამიანებზე უნდა
იმუშაოს მედიამ. ამ ადამიანებამდე უნდა მივიდეს სწორი ინფორმაცია. ალტერნატიული
საკომუნიკაციო არხი უნდა იყოს ამ ადამიანებისთვის, რომ ეს ინფორმაცია გადაამოწმონ.
მედია არ უნდა გველაპარაკებოდეს მხოლოდ საზოგადოების იმ ნაწილს, რომელსაც ისედაც
გვჯერა ევროკავშირის იდეის. მედია უნდა ელაპარაკებოდეს იმ ადამიანებსაც, რომლებიც
კატეგორიულად ეწინააღმდეგებიან ევროკავშირში გაწევრიანებას, რომ ინტეგრაციის
მომხრეთა რიცხვი გაიზარდოს. ამ ადამიანებისთვის სივრცე უნდა შექმნას მედიამ, იმიტომ
რომ მათი პასუხისმგებლობა ამ პროცესში განუზომელია. თუ მედია გარკვეულ
შესაძლებლობებს შექმნის იმისთვის, რომ საზოგადოების ამ ჯგუფამდე გავიდნენ, ეს
წაადგება ევროინტეგრაციას. იმიტომ, რომ როგორი ხელისუფლებაც არ უნდა გვყავდეს,
შეუძლებელია კურსიდან გადახვევა, თუკი საზოგადოებას მტკიცე პოზიცია ექნება ქვეყნის
საგარეო პოლიტიკური ხედვის შესახებ, რომ საქართველო უნდა გახდეს ევროკავშირის წევრი
ქვეყანა. თუ ეს იქნება საზოგადოების პოზიცია, მაშინ მას ვერანაირი ძალა ვერ გაუწევს
წინააღმდეგობას, როგორც არ უნდა სცადოს ეს. შესაბამისად, ჩვენი სამოქალაქო
საზოგადოების და მათ შორის მედიის პრიორიტეტს უნდა წარმოადგენდეს არამხოლოდ
ევროინტეგრაციის მხარდამჭერთა რიცხვის შენარჩუნება, არამედ მათ გაზრდა.

ინტერვიუერი: მადლობას გიხდით ინტერვიუსთვის და ასეთი ამომწურავი პასუხებისთვის.

რესპონდენტი: წარმატებას გისურვებთ, ძალიან კარგ საქმეს აკეთებთ რომ იკვლევთ ამ

საკითხს, ნახვამდის.

ინტერვიუერი: ნახვამდის.

(35:26-46:49)