1.

“Rodzina, tabu i komunizm” Barbara Klich-Kluczewska

SŁOWA KLUCZE: Polska Republika Ludowa, komunizm, tabu, samotne

macierzyństwo, stosunek społeczeństwa do samotnych matek

DEFINICJE:
tabu - oznacza zarówno zakaz, jak i świętość (rodzaj uświęconego zakazu), nie ma
tabu poza kulturą,  dzieli się na: 
 tabu językowe (to, o czym się nie mówi)
 tabu behawioralne (to, czego się nie robi)
 tabu językowo-behawioralne, w tym:
 obyczajowe
 prawne 

Klich-Kluczewska odwołuje się do tabu językowego oraz obyczajowego.  

Istnieje również tabu uniwersalne (kulturogenne), które jest podstawą
zaistnienia kultury, czyli kanibalistyczne, kazirodcze i profanacji zwłok. 
Detabuizacja - proces zniesienia tabu

polski model hybrydowy - model wypracowany w kooperacji z socjalnym

systemem państwa, zakładający, że to rodzina jest współodpowiedzialna w
pierwszej kolejności za działania opiekuńcze nad dzieckiem w wieku
przedszkolnym i szkolnym oraz zapewnienie opieki osobom starszym. Ponadto
rodzina była głównym odbiorcą szczególnie istotnych dóbr dostępnych. 

amoralny familizm - podwójne standardy moralne: dla rodziny i dla świata

zewnętrznego oraz intensyfikacja postaw egoistycznych.

PYTANIE: Jaki był i z czego wynikał stosunek PRL- u i społeczeństwa polskiego

do samotnych matek? 
 Samotne matki w PRL musiały mierzyć się z wykluczeniem nie tylko ze
strony społeczeństwa, lecz także władz państwa. Wiele z nich zmuszonych
było zdecydować o migracji (wymuszonych ciążą) z rodzinnych
miejscowości w obawie przed reakcją rodziny na nieślubne macierzyństwo.
Samotne matki nie pasowały do wizji nowoczesnego państwa i
społeczeństwa, która narodziła się w powojennej Polsce. Przez
charakterystyczny polski system hybrydowy, który wskazywał, że rodzina
jest współodpowiedzialna w pierwszej kolejności za wychowanie dziecka
samotne matki nie mogły liczyć na podstawową pomoc państwa. Jednak z
czasem dochodziło do tz. procesu uobywatelniania, czyli rodzącym się w 
kobiecie przekonaniu, że ma ona prawo prosić o pomoc i nie powinna być
piętnowana.