การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่ 13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 1

โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง

วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 1/ 3

เฉลยข้อสอบภาคทฤษฎี
ข้อที่ 1
1.1) แสงกระทบลิ่มใส

ก) ความต่างเฟสของคลื่นที่สะท้อนจากลิ่มที่ผิวด้านบนและด้านล่างที่ความสูง y จะเป็นจานวนเต็มคูณ 2

สาหรับการแทรกสอดแบบเสริมกัน

 2ny 
2      2 N
  

โดยคานึงถึงการกลับเฟส  ที่ผิวบน และ optical path= ระยะ x ดัชนีหักเห

1
จะได้เงื่อนไข 2ny  ( N  ) (1)
2

ข) ให้ x เป็นระยะแนวราบจากปลายลิ่มถึงจุดที่ส่องดูริ้วแทรกสอด

จะได้ว่า y  x tan 

1
แทนค่าใน (1) จะได้ 2nx tan   ( N  ) (2)
2

สาหรับจานวนที่ริ้วเปลี่ยนไป N ได้ระยะที่เปลี่ยนไป x
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่ 13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 1
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 2/ 3

(2) จะได้เป็น 2nx tan   N (3)


สาหรับ N  1 x1 
2n tan 

ค) การขยายตัวเชิงความร้อน L   L0 T จะได้ระยะที่เปลี่ยนไป x  L

(คิดการขยายตัวในแนวแกนใดก็ได้ แต่แกน x มีข้อมูลขนาดระยะต่างๆที่แน่วนอน

2n
N  x tan 

2n
 L tan 

2n
 ( L0 T ) tan 


N
จะได้  (4)
2nL0 T tan 

2n
ง) จาก (4) N  ( L0 T ) tan 


เมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้น N เป็นบวก ลิ่มจะยืดออกไปทางด้านที่บางจะเห็นลาดับริ้วสูงขึ้นไปหรือด้านที่หนาขึ้น

ฉะนั้นริ้วเดิมจะเลื่อนไปด้านที่บางกว่า
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่ 13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 1
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 3/ 3

1.2) ความถี่เสียงของแหล่งกาเนิดวิ่งผ่านหน้า

ก)
ในขณะที่แหล่งกาเนิดอยู่ที่ B (x 0 ) เสียงที่ได้ยินปล่อยออกมาในช่วงเวลาก่อนหน้านี้ไป t เมื่อรถอยู่ที่จุด A
จะได้ว่า S1  vt และ S2  ut
และ S2  S1 cos 
S2 u
ดังนั้น cos   
S1 v
v  vL v
สาหรับปรากฏการณ์ดอปเพลอร์ fL  fS  fS
v  vs v  vs
ในกรณีที่แหล่งกาเนิดเคลื่อนเข้าหาจะให้ส่วนของ u ตามแนว S1 จะได้ vs  u cos 
v
f  f0
v  u cos 
v
f  f0
u2
v
แทน cos  จะได้ v
v2
 f0 2
v  u2

ข) จะได้ยินเสียงความถี่เดียวกับแหล่งกาเนิดเมื่อเสียงออกจาตาแหน่งที่ตั้งฉากกับการเคลื่อนที่ คือ B

จากนั้นรถจะเลื่อนไปทางขวา คือ ได้ยินเมื่อเห็นรถเคลื่อนผ่านหน้าไปแล้วด้วยเวลา t2  L

v
uL
รถจะเดินทางไปได้ไกล S3  ut2 
v
uL
ผู้สังเกตได้ยินเสียงความถี่เดียวกันเมื่อแหล่งกาเนิดจะไปอยู่ที่ตาแหน่ง x
v
u 2 L2 L u 2  v 2
หรือห่างออกไป  L  S3  L  2 
2 2 2
เลยไปทางด้านขวา
v v

**********************************
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 2
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 1/ 4

ข้อที่ 2 โต๊ะมีล้อด้านเดียว

(2.1)
สมดุลแรงแนวดิ่ง N1  N2  Mg (1)
แรงแนวราบ F  Ma
1 N1  2 N2  Ma (2)
คิดทอร์คจุดหมุน เช่น รอบขาด้านหน้า N1 โดยมีแต่ความเร่งเชิงเส้น a ของจุดศูนย์กลางมวล
   cm  R  F
w
Mg  N 2 w  Mah
2
2Mah  Mgw  2 N2 w (3)
(1)  1 จะได้ว่า 1 N1  1 N2  1Mg (4)
(4) – (2); (1  2 )N2  1Mg  Ma (5)
แทน (5) ลงใน (3)
  Mg  Ma 
2 Mah  Mgw  2 w  1 
 1  2 
   g  a 
2ah  w  g  2  1  
  1  2  
  g  2 g  21 g  2a 
 w 1 
 1  2 
w
  2a  ( 1  2 ) g 
1  2
2 wa   2
  wg 1
1  2 1  2
 2w  wg ( 1  2 )
a  2h  
 1  2  1  2
2a wg ( 1  2 )
 w  ( 1  2 )h  
1  2 1  2
wg ( 1  2 )
จะได้สาหรับกรณีทั่วไปว่า a (6)
2( w  ( 1  2 )h)
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 2
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 2/ 4

ในกรณีแรก โต๊ะเคลื่อนไปด้านหน้า ล้ออยู่ข้างหลัง 2  0 จะได้

wg 
a1 
2( w   h)
ระยะทางที่เคลื่อนไปได้ u 2  2a1s1
u2
s1  ( w   h)
wg 

(2.2) โต๊ะจะยังไม่ล้มเมื่อ N2  0
จาก (3) จะได้ว่า Mgw  2Mah  0
wg
a
2h
wg 
สาหรับโต๊ะเคลื่อนไปได้หน้า a  a1 
2( w   h)
wg  wg

2( w   h) 2h
h  w  h
2 h  w
w

2h

(2.3) ในกรณีแรก โต๊ะเคลื่อนไปด้านหลัง 1  0 จะได้ (ใช้รูป

เดิมใน 2.1) แต่สลับให้ล้อหน้าเป็น N1
wg 
a2 
2( w   h)
u 2  2as
a1s1  a2 s2
s a w  h
จากโจทย์ n 2  1 
s1 a2 w   h
w   h  nw  n h
w(n  1)

h(n  1)

-------------------------------------------------
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 2
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 3/ 4

วิธีทาแบบที่ 2 สาหรับข้อ 2.1) และ 2.3)

(2.1) สมดุลแรงแนวดิ่ง N1  N2  Mg (1)

แรงแนวราบ F  Ma
ที่ล้อ   0 จะได้  N1  Ma1 (2)
เมื่อความเร่งเชิงเส้น a1 ของจุดศูนย์กลางมวล
คิดทอร์คจุดหมุน เช่น รอบจุด CM
 cm  0
w w
N2  N1   N1h  0
2 2
w  2 h
N 2  N1 (3)
w
Ma  w  2 h 
N1 จาก (2) จะได้ว่า N2  ( 1 )  (4)
  w 
Ma1 Ma1  w  2 h 
(  Mg
  w 
)

a1  w  2 h 
แทน (4) และ (2) ใน (1); 1 g (5)
  w 
a1  2w  2 h 
g
  w 
wg 
a1 
2( w   h)
ระยะทางที่เคลื่อนไปได้ u 2  2a1s1
u2
s1  ( w   h)
wg 
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 2
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 4/ 4

(2.3) แรงแนวราบ F  Ma
ที่ล้อ   0 จะได้  N1  Ma2 (6)
เมื่อความเร่งเชิงเส้น a2 ของจุดศูนย์กลางมวลในกรณีนี้
คิดทอร์คจุดหมุน เช่น รอบจุด CM
 cm  0
w w
N2  N1   N1h  0
2 2
w  2 h
N 2  N1 (3)
w

Ma2  w  2 h 
N1 จาก (2) จะได้ว่า N2  ( (4)
  w 
)

Ma2 Ma  w  2 h 
 ( 2 )  Mg
   w 
a2  w  2 h 
แทน (4) และ (2) ใน (1); 1 g (5)
  w 
a2  2w  2 h 
g
  w 
wg 
a2 
2( w   h)
u  2as
2

a1s1  a2 s2
s a w  h
จากโจทย์ n 2  1 
s1 a2 w   h
w   h  nw  n h
w(n  1)

h(n  1)

**********************************
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่ 13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 3
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 1/ 3

ข้อที่ 3
3.1) ตะบันนา
ก)
1 2
P v gh const.
ใช้กฏของแบร์นูลีย์ 2
u  2 gh0

รูปที่ 2

ข)
dV
อัตราการไหล vA
dt
เนื่องจากรอยต่อเลื่อนไปด้วยอัตราเร็ว v ปริมาตรน้าหยุดนิ่งทั้งหมดในเวลา t เป็น
V   vAt

ค) ปริมาตรน้าเดิมต้องคิดจากสองส่วนจากที่น้าไหลด้วยอัตราเร็ว u และรอยต่อ S ที่เลื่อนด้วยอัตราเร็ว v

ดังรูป
V0  (v  u ) At
V  V0  V   uAt

ง) โมเมนตัมของน้าที่เปลี่ยนไปในช่วงเวลา t
q  mu
 V0u
  (v  u )uAt
  vuAt   u 2 At
  vuAt , v u
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่ 13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 3
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 2/ 3

จ) ผลต่างของความดันทั้งสองของรอยต่อ S
F 1 q
P     (v  u )u   vu  u 2   vu
A A t

ฉ) ความสัมพันธ์ของ v กับมอดูลัสเชิงปริมาตร B และความหนาแน่นของน้า

V0 (v  u )
B P   vu   v 2
V u
B
v ซึ่งก็คืออัตราเร็วของเสียงในน้า

ช) ความดัน P ของน้าที่หยุดนิ่งนี้
P  Pa  P
P  Pa   vu   u 2  Pa   vu
ซ) ระดับความสูงของน้าสูงที่สุด h ซึ่งน้าจะขึ้นไปถึงได้

P  Pa   gh
P  Pa  vu   u 2 vu u 2
h    
g g g g

2h0 2h0
แทน u 2  2 gh จะได้ h  v  2h0  v
g g
การแข่งขันฟิสิกส์โอลิมปิกระดับชาติครั้งที่ 13 เฉลยข้อสอบทฤษฎีข้อที่ 3
โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ เวลาสอบรวม 4 ชั่วโมง
วันที่ 7 พฤษภาคมพ.ศ. 2557 หน้า 3/ 3

3.2) แผ่นไดอิเล็กตริกในสนามแม่เหล็ก

ก) จาก F qv B จะได้ประจุบวกอยู่ผิวบน และประจุลบอยู่ผิวล่าง

ข) สนามไฟฟ้ามีทิศพุ่งขึ้น และขนาดหาได้จาก F qv B และ FE qE

qE0 qv B
E0 vB

ค)
E0 vB
E1
r r

ง)
E1 E0 + E 2
vB
vB E2
r

1 1
E2 vB 1 vB 1
r r

1
นั่นคือมีขนาดเท่ากับ vB 1 และมีทิศชี้ลง
r

จ)
emf
สาหรับตัวนาแผ่นขนาน E2
d
1
Emf v Bd 1
r

**********************************