Professional Documents
Culture Documents
Regulamin Dar Młodzierzy
Regulamin Dar Młodzierzy
„DAR MŁODZIEŻY”
PRZEPISY PORZĄDKOWE
INSTRUKCJE SŁUŻB
PRZEPISY BHP
GDYNIA 2012
1
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ I........................................................................................................................................................................ 4
PRZEPISY PORZĄDKOWE ................................................................................................................................... 4
1. Podział na wachty. ............................................................................................................................................ 4
2. Starszy wachty. ................................................................................................................................................. 4
3. Nagradzanie i karanie praktykantów. ................................................................................................................ 5
4. Wyjście na ląd. .................................................................................................................................................. 7
5. Wygląd zewnętrzny praktykantów. ................................................................................................................... 8
6. Oddawanie honorów, zwracanie się do przełożonych. ..................................................................................... 8
7. Wachta służbowa. ............................................................................................................................................. 9
8. Dbałość o mienie statkowe. .............................................................................................................................. 9
9. Zagrożenia pożarowe statku. ............................................................................................................................. 9
10. Czas wolny od zajęć. ..................................................................................................................................... 10
11. Alarmy, sygnały gwizdkami. ........................................................................................................................ 11
12.Organizacja dnia ............................................................................................................................................ 13
• Rozkład dnia w morzu ............................................................................................................................. 13
• Rozkład dnia w porcie ............................................................................................................................. 15
CZĘŚĆ II .................................................................................................................................................................... 17
INSTRUKCJE SŁUŻB ........................................................................................................................................... 17
• Służby morskie ........................................................................................................................................ 17
1. Bosmański ....................................................................................................................................................... 19
2. Nawigacyjny. ................................................................................................................................................. 20
3. Sternik. ............................................................................................................................................................ 20
4. Służba na oku. ................................................................................................................................................. 23
5.Wachta kotwiczna. ........................................................................................................................................... 24
6.Służba w siłowni .............................................................................................................................................. 25
• Służby portowe ........................................................................................................................................ 28
1. Bosmański. ...................................................................................................................................................... 29
2. Służba na trapie. .............................................................................................................................................. 30
3. Służby bezpieczeństwa statku. ........................................................................................................................ 32
4. Służba w siłowni ............................................................................................................................................. 33
• Służby gospodarcze ................................................................................................................................. 36
1. Dyżurni kuchni – 3 praktykantów ................................................................................................................... 36
2. Dyżurni mesy praktykanckiej – 3 praktykantów ............................................................................................. 37
3. Dyżurny korytarzy – 2 praktykantów. ............................................................................................................ 38
4. Dyżurny umywalni i WC – 3 praktykantów ................................................................................................... 39
5. Dyżurny mesy załogowej – 1 praktykant ........................................................................................................ 39
CZEŚĆ III ................................................................................................................................................................... 41
PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ........................................................................................ 41
1. Przepisy ogólne ............................................................................................................................................... 41
2. Prace zaburtowe i na wysokościach. ............................................................................................................... 42
3. Prace przy żaglach. ......................................................................................................................................... 44
4. Prace pokładowe. ............................................................................................................................................ 44
5. Zagrożenia porażeniem i napromieniowaniem. .............................................................................................. 46
2
Wstęp do wydania z 2012 roku
KOMENDANT
STATKU SZKOLNEGO „DAR MŁODZIEŻY”
3
CZĘŚĆ I
PRZEPISY PORZĄDKOWE
1. Podział na wachty.
Studenci Akademii Morskiej (Akademii Morskich) i innych uczelni oraz
uczniowie szkół średnich są okrętowani przez Dział Armatorski A.M., w charakterze
praktykantów w swojej specjalności.
Praktykanci zorganizowani są w system trzech wacht, z których każda
mieszka w pomieszczeniach zwanych kubrykami. Wachta pierwsza, w miarę
możliwości, zajmuje kubryki dziobowe lub kubryki prawej burty, wachta druga
kubryki środkowe lub kubryki lewej burty, natomiast wachta trzecia kubryki rufowe.
Bezpośrednim przełożonym całej wachty jest oficer wachtowy.
Pomocnikami oficera wachtowego są: instruktor oraz bosman wachtowy.
Pomocnikiem oficera i przełożonym kolegów jest również starszy wachty. Wraz z
przydziałem do wachty praktykant otrzymuje numer okrętowy, który jest
jednocześnie numerem koi lub hamaka, pasa ratunkowego i kombinezonu
ratunkowego. Nad koją praktykanta jest umieszczona instrukcja alarmowa,
dotycząca przydzielonego numeru okrętowego. O zmianie wachty, numeru
okrętowego oraz kubryka decyduje Starszy Oficer.
2. Starszy wachty.
Oficer wachtowy, w porozumieniu z wachtą, wyznacza jednego z
praktykantów na stanowisko starszego wachty. Starszego wachty wyznacza się
zazwyczaj na czas trwania podróży. Może on być jednak w każdej chwili zdjęty ze
stanowiska z powodu braku kompetencji, przewinień dyscyplinarnych, choroby itp.
Starszy wachty jest przełożonym wszystkich praktykantów swojej wachty. Starsi
wacht powinni we wszystkich sprawach dyscyplinarnych i bytowych zwracać się
do swojego oficera wachtowego. W wyjątkowych sytuacjach mogą zwracać się
bezpośrednio do starszego oficera.
4
Jeżeli problem wykracza poza kompetencje starszego oficera lub wymaga
interwencji Komendanta obowiązuje droga służbowa tzn. przez oficera wachtowego
do Starszego Oficera, który organizuje spotkanie z Komendantem.
Starszy wachty, w wyjątkowych uzasadnionych wypadkach, może występować z
wnioskiem o karanie lub nagradzanie praktykantów swojej wachty. Taki wniosek
powinien on zgłosić swojemu oficerowi wachtowemu na piśmie.
Starszy wachty jest zwolniony ze służb gospodarczych. Organizuje zbiórki do
zajęć, pomaga oficerowi wachtowemu, bosmanowi i instruktorowi swojej wachty
w utrzymaniu porządku i dyscypliny. Jest łącznikiem pomiędzy biurem starszego
oficera a swoją wachtą. Wyznacza służby morskie, portowe i gospodarcze w
uzgodnieniu z asystentem starszego oficera. Starszy wachty bierze udział w
posiedzeniu Rady Okrętowej swojej wachty. Rozkład służb musi być sporządzony
na piśmie w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach z czego jeden powinien być
wywieszony na tablicy ogłoszeń przy wejściu na mesę studencką, a drugi
znajdować się na mostku do stałej kontroli obsady wachty, wykonany i
wywieszony co najmniej dobę przed objęciem służby przez wachtę.
6
4. Wyjście na ląd.
Opuszczenie statku w porcie dotyczy tylko praktykantów z wacht wolnych od
służb, którzy wykazali się znajomością olinowania statku. Zaliczenie znajomości
olinowania przeprowadza bosman lub instruktor danej wachty. Do powtórnego
egzaminu zaliczania olinowania można przystąpić po 12 godzinach od pierwszego
terminu. Na burcie pozostaje wachta służbowa oraz praktykanci ukarani zakazem
opuszczania statku. W/w praktykanci pozostają do dyspozycji oficera służbowego.
Godziny wyjścia na ląd zarządza Komendant w porozumieniu z opiekunami
praktyk. Zwyczajowo trwa ono do godziny 2200. Opuszczanie statku odbywa się
w oznaczonych godzinach pod kontrolą oficera wachtowego, bosmana i
instruktora. Kontroli podlega: wygląd zewnętrzny, stan umundurowania, obuwia i
zarostu. Warunkiem wyjścia wachty na ląd jest pozostawienie należytego
porządku w kubrykach. Zabrania się wynoszenia na ląd jakichkolwiek
przedmiotów mogących budzić podejrzenie władz celnych lub granicznych w
danym porcie oraz plecaków. Plecaki można wynosić w wyjątkowych
przypadkach np. zawody sportowe, wyjście na basen lub plaże; lecz tylko za
wyraźną zgodą Starszego Oficera, po ich wcześniejszym skontrolowaniu. Na
statek nie wolno wnosić przedmiotów zabronionych przez regulamin statkowy tj:
alkoholu, narkotyków i artykułów niebezpiecznych. Alkohol zakupiony na lądzie
powinien być zgłoszony i zdany do depozytu w momencie wejścia na statek (jeśli
jest pozwolenie Komendanta na składanie takiego depozytu). Plecaki i zakupy
wnoszone na statek podlegają kontroli przez oficera wachtowego. Podczas pobytu
na lądzie praktykantów obowiązuje zachowanie zgodne z regulaminem studiów.
Przełożonym spotykanym w mieście, należy oddawać honory poprzez
salutowanie. Wchodząc i schodząc ze statku należy oddać honory banderze. Jeżeli
praktykanci wchodzą lub wychodzą zbiorowo salutuje pierwszy i ostatni z grupy.
7
5. Wygląd zewnętrzny praktykantów.
Podczas pobytu statku na morzu dopuszcza się niejednolity strój praktykantów
za zgodą Starszego Oficera. Strój musi być czysty i niepodarty. Na wachtę
studenci stawiają się w długich spodniach, zasznurowanych butach i nakryciu
głowy. Nie wolno w czasie pełnienia wacht nosić odzieży z kapturem (wyjątkiem
są sztormiaki podczas złej pogody). Praktykantom wolnym od służb i wacht w
morzu zezwala się na noszenie krótkich spodenek i zapinanych sandałów. Zabrania
się przebywania na pokładzie otwartym boso, w klapkach i chodakach. Podczas
wchodzenia do portu, postoju w porcie oraz podczas wyjścia z niego obowiązuje
strój jednolity, który ustala Starszy Oficer, o czym powiadamia praktykantów na
apelu porannym. Na służbach portowych praktykanci występują w pełnym
umundurowaniu i ogoleni.
8
się. na pokładzie górnym nie są zobowiązani do wstawania przed przechodzącymi
przełożonymi bez względu na ich stanowisko. Wstać należy dopiero w przypadku,
gdy przełożony podejdzie do praktykanta i rozpocznie z nim rozmowę. Rozmowa
przełożonego z praktykantem musi być prowadzona w postawie zasadniczej.
7. Wachta służbowa.
W portach służbę pełni się przez 24 godziny. Zmiana służby odbywa się o
godzinie 08.00. Wachta pełni służbę dobową wraz ze swym oficerem,
instruktorem i bosmanem. W zależności od czasu postoju w porcie, przepisów
miejscowych i innych okoliczności Komendant może zarządzić inny system
pełnienia wacht. Wachta służbowa wyznacza służby niezbędne do funkcjonowania
statku. Członkowie wachty służbowej, niewyznaczeni do żadnej ze służb, pracują
pod kierownictwem starszego bosmana i innych członków załogi stałej. Wachta
służbowa nie ma prawa do wyjścia na ląd i może być wezwana do zajęć i pracy o
każdej porze dnia i nocy.
10
11. Alarmy, sygnały gwizdkami.
Zgodnie z przepisami Konwencji o Bezpieczeństwie Życia na Morzu na statku
należy przeprowadzać alarmy ćwiczebne w odpowiednich odstępach czasu. Na
każdym statku powinien znajdować się rozkład alarmowy. Każdy praktykant musi
zapoznać się z rozkładem alarmowym, znać swoje obowiązki i zapamiętać sygnały
alarmowe. Ustala się następujące alarmy i sygnały alarmowe dla statku szkolnego
,,Dar Młodzieży”:
11
alarm manewrowy - dwa dźwięki długie
12
12.Organizacja dnia
13
2315 – 2345 Porcje nocne
2350 Zbiórka do objęcia wachty
Wachta II :
0330 Pobudka wachty
0350 Zbiórka do objęcia wachty
0400 – 0800 Pełnienie wachty
jeśli wachta ma służby gospodarcze to:
Wachta III :
0010 – 0040 Porcje nocne
0040 – 0100 Toaleta wieczorna
jeśli wachta ma służby gospodarcze to:
16
CZĘŚĆ II
INSTRUKCJE SŁUŻB
• Służby morskie
Służby morskie są wyznaczane przez starszego wachty pod nadzorem asystenta
starszego oficera.
Ubiór:
Czysty drelich, buty sznurowane na twardej podeszwie, szelki asekuracyjne,
nakrycie głowy, kurtka lub ubranie sztormowe, w zależności od pogody.
Nakazy i zakazy:
Praktykant pełniący jakąkolwiek służbę morską nie może opuścić stanowiska
bez zgody oficera wachtowego. Na żadnej ze służb nie wolno siedzieć. Palenie
podczas służby jest zabronione. Nie wolno używać telefonów komórkowych w
żadnym celu ani sprzętu odtwarzającego. Zabrania się prowadzenia rozmów
oprócz służbowych.
17
Objęcie służby:
Na 10 minut przed zmianą wachty morskiej praktykanci wyznaczeni do
pełnienia służb morskich stają na zbiórce po prawej burcie na pokładzie
nadbudówki rufowej. Kolejność w szeregu licząc od dziobu statku jest
następująca: bosmański, nawigacyjny, sternicy, oko. Praktykanci przychodzą na
zmianę służby ogoleni, schludnie ubrani zgodnie z zarządzeniem przełożonych.
Bosmański zdający służbę składa meldunek oficerowi obejmującemu służbę w
następujący sposób: „Panie oficerze, bosmański Jan Kowalski melduje służby
morskie I wachty gotowe do objęcia służby”. Po zameldowaniu oficer sprawdza
stan przygotowania praktykantów do wachty: ubiór, sposób meldowania,
znajomość komend na ster. Następnie daje komendę „objąć służby”. Wtedy
praktykanci podchodzą do praktykantów zdających służbę i przekazują sobie
informacje, uwagi i sprzęt. W trudnych warunkach żeglugi oficera wachtowego
przy objęciu służby może zastąpić instruktor. Należy pamiętać, aby
przekazywanie wachty przez praktykantów było sprawne i dokładne. Ich
rozmowa w żadnym wypadku nie powinna przeszkadzać i rozpraszać oficerów
przekazujących sobie wachtę. Bosmański obejmujący służbę powinien czekać
na dyspozycje oficera i nie sugerować się czasem objęcia lub zdania wachty.
Zdanie służby:
Po przekazaniu służby praktykanci ustawiają się w tym samym miejscu gdzie
służbę obejmowali. Bosmański, który objął służbę melduje oficerowi, który
służbę zdał, że zbiórka po zdaniu służby jest gotowa. Oficer przekazuje
ewentualne uwagi i daje komendę „rozejść się”. Praktykanci schodzą na pokład
przed nadbudówkę rufową i dołączają do swojej wachty gdzie odbywa się
zdanie całej wachty. Również w zależności od warunków żeglugi oficera może
zastąpić instruktor.
18
1. Bosmański
Bosmański jest pomocnikiem oficera wachtowego. Uczy się kierowania pracą
zespołu ludzkiego poprzez śledzenie pracy oficera wachtowego oraz
przekazywanie swoim kolegom jego poleceń i rozkazów. Ściśle współpracuje z
instruktorem i bosmanem wachtowym.
Obowiązki bosmańskiego:
- znać przydział praktykantów do poszczególnych służb i zajęć
- przeprowadzać zbiórki do zmiany służby i wszystkich innych
- przebywać podczas służby w zasięgu gwizdka oficera wachtowego
- dbać, aby popielniczki na pokładzie były właściwie podwieszone, opróżniać
je systematycznie i napełniać wodą do 1/4 wysokości
- pilnować, aby drzwi strugoszczelne nawietrzne były zamknięte
- jeżeli włączona jest klimatyzacja dopilnować, aby wszystkie drzwi
prowadzące do wnętrza statku z burty nawietrznej były zamknięte natomiast
drzwi na burcie zawietrznej mogą być otwarte wg wskazań załogi
- budzić wachtę, która ma objąć służbę informując o stanie pogody
- budzić służby gospodarcze
- organizować zbiórki wachty do pracy i stawiania żagli.
- wybijać szklanki na dużym dzwonie między 08.00 a 20.00, a w pozostałych
godzinach na małym dzwonie ( podczas alarmów szklanek się nie wybija ).
W godzinach nocnych dokonuje obchodu pomieszczeń ogólnych i łazienek.
Bosmański wykonuje wszelkie inne polecenia przełożonych. Powinien znać
dobrze rozkład statku, aby na polecenie oficera szybko znaleźć miejsce pobytu
poszczególnych członków załogi lub praktykantów.
19
2. Nawigacyjny.
Nawigacyjny jest pomocnikiem oficera wachtowego i pełni służbę na mostku,
którego nie wolno mu opuścić bez zezwolenia oficera wachtowego. Głównym
zadaniem służby jest asystowanie oficerowi wachtowemu w jego czynnościach
służbowych celem przyswojenia sobie umiejętności potrzebnych w przyszłej
samodzielnej pracy na stanowisku oficera wachtowego. Nawigacyjny wykonuje
wszelkie polecenia oficera wachtowego, prowadzi obserwację, uważa na
przepływające statki, organizuje salutowanie lub oddawanie honorów dla tych
statków, które salutują naszemu statkowi.
- meldować oficerowi o zadziałaniu jakichkolwiek urządzeń alarmujących
(sygnalizacja pożarowa, drzwi wodoszczelne, światła nawigacyjne itp.)
- pilnować, aby zawsze były zamknięte drzwi nawietrzne a otwarte zawietrzne
- prowadzić szkolny dziennik okrętowy.
3. Sternik.
Zadaniem praktykantów pełniących służbę na sterze jest utrzymanie statku na
nakazanym kursie. Dokładne sterowanie jest podstawowym warunkiem
bezpieczeństwa żeglugi i dlatego od sternika wymaga się dokładnego
wykonywania obowiązków.
Przekazywanie służby:
Sternik zdający, głośno podaje kurs wg kompasu. Sternik obejmujący obowiązki
powtarza dosłownie to, co usłyszał od sternika zdającego, np. „Kurs jeden, dwa,
pięć”. Prócz tego zdający informuje nowego sternika jak zachowuje się statek,
czy jest bardzo nawietrzny, ile stopni trzeba wychylać ster na przeciwną burtę.
Po przekazaniu obowiązków dotychczasowy sternik podchodzi do oficera
20
wachtowego i melduje: „Panie oficerze, zdałem kurs jeden, dwa, pięć”. Nie
wolno dokonywać zmiany służby na sterze w trakcie wykonywania jakiegokolwiek
manewru jak np. zwrotu pod żaglami, zmiany kursu dla wyminięcia innego statku.
Ster należy zdawać, gdy statek jest na zadanym kursie.
Wykonywanie komend:
Po otrzymaniu komendy od oficera sternik powtarza dosłownie to co usłyszał i
przystępuje do wykonania. Po wykonaniu melduje.
Przykłady:
oficer: „Zmiana kursu w prawo na jeden, dwa, pięć” lub samo „W prawo na
jeden, dwa, pięć” (Starboard, steer one two five)
sternik: „Zmiana kursu w prawo na jeden, dwa, pięć” lub samo „W prawo na
jeden, dwa, pięć” i wykonuje komendę
21
sternik: melduje wykonanie „Jest jeden, dwa, pięć”
oficer: powinien potwierdzić usłyszany meldunek np.: „Tak jeden, dwa, pięć”
lub samo „Dziękuję”, „Zrozumiałem”, „OK”.
22
statek na odczytanym kursie np.: „ Jeden, dwa, zero”
oficer: powinien potwierdzić usłyszany kurs np.: „Tak jeden, dwa, zero” lub
samo „Dziękuję”, „Zrozumiałem”, „OK.”.
oficer: „Jaki kurs?” lub „Ile leży?” (What is your course?) lub ( What is Her
heading now?)
sternik: Odczytuje kurs, jaki jest w danym momencie np.: „Jeden, dwa, zero”
oficer: powinien potwierdzić usłyszany kurs np.: „Tak jeden, dwa, zero” lub
samo „Dziękuję”, „Zrozumiałem”, „OK”.
Podczas żeglugi w trudnych warunkach lub przy małej prędkości statku, mogą
wystąpić trudność w utrzymywaniu statku na kursie. Wówczas sternik
natychmiast melduje oficerowi: „Nie słucha steru” (Not steering) lub (vessel
does not answer the wheel).
4. Służba na oku.
Praktykant prowadzący obserwację melduje oficerowi o wszelkich obiektach
widocznych w zasięgu jego wzroku. Obowiązkiem praktykanta na tej służbie
jest obserwacja w wyznaczonym dla niego sektorze (od dziobu do rufy na
wyznaczonej dla niego burcie). Meldunek o pojawiających się obiektach składa
się w następujący sposób: „Panie oficerze, statek na kursie” albo „... światło
błyskowe kąt kursowy 40 stopni prawa burta”
albo „...lewo piętnaście kuter rybacki”. Oko melduje obiekty określając je
początkowo w sposób ogólny, a następnie w miarę rozpoznawania, bardziej
dokładnie. W miarę zdobywania praktyki należy meldować oficerowi, jakim
kursem płynie statek widoczny na morzu, jakie pali światła, czym jest zajęty
(statek poławiający, żaglowiec, okręt wojenny podczas ćwiczeń). W czasie mgły
praktykant pełniący służbę na oku uważnie nasłuchuje sygnałów mgłowych
nadawanych przez jednostki pływające, latarnie i inne znaki nawigacyjne. Może
23
także podczas ograniczonej widzialności, na wyraźne polecenie oficera, pełnić
służbę na dziobie i za pomocą radiotelefonu przenośnego meldować oficerowi
zauważone obiekty i usłyszane sygnały mgłowe.
5.Wachta kotwiczna.
Cel służby:
Zapewnienie bezpieczeństwa statku poprzez nadzorowanie pracy łańcucha
kotwicznego oraz nadawanie sygnałów mgłowych podczas złej widzialności,
gdy statek stoi na kotwicy. Dodatkowo celem służby jest zabezpieczenie mienia
statkowego przed kradzieżą lub rabunkiem.
Pełnienie służby:
Praktykant wyznaczony na wachtę kotwiczną przebywa na samym dziobie
statku. W zależności od pogody i wytycznych oficera sprawdza jak pracuje i jak
patrzy łańcuch kotwiczny. Praktykant pełniący obowiązki na wachcie
kotwicznej powinien utrzymywać łączność z oficerem wachtowym na mostku
przez rozgłośnię statkowa. Zwraca szczególną uwagę na krążące wokół statku
łodzie i melduje oficerowi, gdy te zbliżają się do statku. Na redach portów, w
których kradzieże lin, farb i innego mienia statkowego są nagminne służba taka
powinna być wzmocniona i lepiej wyposażona (latarki, lampy, podłączona linia
wodna ppoż.). Służbę na kotwicy obejmuje na polecenie oficera wachtowego
jeden z praktykantów, który miał służbę na oku przed rzuceniem kotwicy
natomiast jeden praktykant pozostaje na służbie na oku i prowadzi dokładną
obserwację.
24
6.Służba w siłowni
25
a) obsługa systemów i urządzeń w siłowni
b) kontrola i zapisywanie parametrów pracy
c) utrzymanie w czystości pomieszczeń siłowni
d) konserwacja urządzeń i pomieszczeń siłowni
e) uczestniczenie w remontach i naprawach urządzeń
f) przygotowanie siłowni do manewrów i do przekazania wachty.
26
OBOWIĄZKI PRAKTYKANTA PRZEBYWAJĄCEGO NA WACHCIE W
SIŁOWNI
1. Co pół godziny:
a) Mierzyć poziom oleju w pracujących silnikach.
b) Sprawdzać wskaźniki zabrudzenia filtrów olejowych w pracujących
silnikach i przekładni.
c) Sprawdzać wskaźnik zabrudzenia wstępnego filtra paliwa.
d) Kontrolować czy nie pojawiają się przecieki wody, oleju, paliwa
oraz gazów spalinowych.
e) Kontrolować temperaturę komór chłodni prowiantowej.
2. Co 1 godzinę:
a) Wykonywać czynności pkt.1 jak wyżej.
b) Spisywać parametry pracy silników i urządzeń na odpowiednich
przeznaczonych do tego celu formularzach.
3. Na koniec wachty:
a) Wykonywać czynności pkt.1i 2 jak wyżej.
b) Sprawdzić stany zbiorników oleju nr 19-20 i zbiorników paliwa nr
25-26.
c) Wytrzeć z zacieków silniki i pracujące urządzenia oraz płyty
podłogowe.
4. Wykonać prace zlecone przez oficera mechanika służbowego.
5. O zauważonych usterkach natychmiast informować oficera mechanika
służbowego.
6. Podczas nieobecności oficera mechanika służbowego w CMK, w
przypadku włączenia się alarmu należy skasować sygnalizację dźwiękową
nie wyłączając sygnalizacji świetlnej i natychmiast poinformować oficera
mechanika służbowego.
27
OBOWIĄZKI PRAKTYKANTA MAJĄCEGO SŁUŻBĘ DOBOWĄ -
„DEYMANA” W SIŁOWNI
• Służby portowe
Służby portowe podobnie jak morskie są związane z bezpieczeństwem statku i
wyznaczane są przez starszego wachty pod nadzorem asystenta starszego
oficera.
Praktykanci przychodzą na zmianę służby ogoleni oraz schludnie ubrani
zgodnie z zarządzeniem przełożonych. Podczas pełnienia służb portowych nie
wolno czytać książek, używać komputerów osobistych, komórek i sprzętu
odtwarzającego. Służba portowa wymaga po prostu czuwania.
28
1. Bosmański.
Jest pomocnikiem oficera służbowego. Uczy się kierowania pracą podległego
mu zespołu ludzkiego, współpracuje z instruktorem i bosmanem wachtowym.
Miejscem pełnienia służby jest pokład górny w pobliżu trapu i kabiny szkolnej
nawigacyjnej. Bosmański w żadnym wypadku nie może oddalić się od tego
miejsca bez wiedzy oficera służbowego.
Obowiązki bosmańskiego:
- znać przydział praktykantów do poszczególnych służb i zajęć
- organizowanie zbiórek do zdania służby i do zajęć
- dbać, aby popielniczki na pokładzie były właściwie podwieszone, opróżniać je
systematycznie i napełniać wodą do 1/4 wysokości
- kiedy włączona jest klimatyzacja dopilnować, aby wszystkie drzwi
prowadzące do wnętrza statku z burty nawietrznej były zamknięte natomiast
drzwi na burcie zawietrznej mogą być otwarte wg wskazań załogi
- wybijać szklanki dzwonem okrętowym, co pół godziny
- pilnować aby włazy strugoszczelne prawej i lewej burty do klatek schodowych
A, B i C były zamknięte, właz do klatki schodowej D od strony kei oraz właz do
klatki schodowej E od strony wody podczas zwiedzania statku były zamknięte.
- budzi w odpowiednim czasie praktykantów obejmujących służby portowe i
gospodarcze
- organizuje zbiórki wacht udających się na ląd
- na polecenie oficera służbowego przygotowuje statek do zwiedzania –
sprawdza czystość toalety pokładowej oraz rozwiesza tabliczki informacyjne i
zakazu wstępu
- okresowo przeprowadza obchody statku zwracając uwagę na rozmieszczenie
tabliczek informacyjnych i zakazu
- dba o porządek, bezpieczeństwo i czystość na pokładzie otwartym
- organizuje podmiany praktykantów pełniących służbę przy trapie i na klatkach
schodowych
29
- zwraca szczególną uwagę na osoby zwiedzające statek i w przypadku
podejrzanego zachowania się zwiedzających oraz na pozostawione pakunki na
pokładzie natychmiast melduje oficerowi służbowemu o swoich
spostrzeżeniach.
2. Służba na trapie.
Służba pełniona jest podczas postoju statku w porcie lub na redzie, gdy statek
ma połączenie z lądem za pomocą szalupy statkowej.
Cel służby:
Celem służby trapowej jest ścisła kontrola wszystkich osób przybywających na
statek i opuszczających go. Trapowi oddają honory świstem trapowym,
utrzymują porządek w rejonie trapu oraz czuwają nad bezpieczeństwem i
ruchem. Osoby w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem narkotyków,
wyglądające podejrzanie powinny zostać zatrzymane przed wejściem na statek.
Trapowi widząc taką osobę, chcącą dostać się na statek, powinni natychmiast
poinformować oficera służbowego. Praktykanci pełniący służbę na trapie
powinni także obserwować całą burtę statku (szczególnie odbijacze i cumy).
Służba na trapie ma na celu wyrobienie w praktykantach poczucia
odpowiedzialności i obowiązkowości.
Służba na trapie jest pełniona w pełnym umundurowaniu wyjściowym, w
przypadku złej pogody dopuszczalne są kurtki mundurowe lub kurtki statkowe.
30
Wyznaczanie, czas trwania służby:
Służbę trapowych pełnią praktykanci z wachty służbowej wyznaczeni przez
starszego wachty pod nadzorem asystenta. Zarówno w dzień jak i w nocy
zmieniają się co 4 godziny. Z względu na złe warunki atmosferyczne, za zgodą
Starszego Oficera, oficer służbowy może zarządzić służby 2-godzinne.
Każdorazowo, przy zmianie służby, nowi trapowi meldują się oficerowi
służbowemu, który zarządza zmianę. W jego obecności trapowi przekazują
sobie gwizdki trapowe oraz niezbędne informacje np.: czas wystąpienia niskiej i
wysokiej wody, czas udostępnienia statku dla zwiedzających. Trapowi
obejmujący służbę zwalniają się z pracy u bosmana na 20 minut przed objęciem
służby. Trapowi jedzą kolację na zmianę, meldując swe zejście oficerowi
służbowemu. Podczas zwiedzania statku bosmański zastępuje trapowego, który
udaje się na posiłek.
Pełnienie służby:
Przez cały czas pełnienia służby trapowi muszą znajdować się przy trapie.
Powinni stać w pozycji swobodnej w rozkroku, przyjmując postawę zasadniczą
podczas oddawania honorów gwizdkiem. Nie wolno opierać się o nadburcie,
nagielbanki, reling. Każda osoba nienależąca do załogi stałej, a chcąca wejść na
statek poza godzinami zwiedzania musi być przez trapowych zatrzymana i
doprowadzona do oficera służbowego. Praktykanci, którzy jeszcze nie poznali
całej załogi stałej mają prawo zatrzymać członka załogi dla potwierdzenia jego
tożsamości przez oficera służbowego. Bez pozwolenia oficera służbowego
nikogo nie wolno wpuszczać na statek. Wyjątek stanowią goście wchodzący na
statek w towarzystwie członków załogi stałej. Trapowi winni zwracać uwagę na
zamocowanie trapu szczególnie w portach pływowych i nie dopuszczać do jego
uszkodzenia. Muszą także pilnować, aby na trapie były maksymalnie 4 osoby,
dlatego podczas zwiedzania statku jeden trapowy powinien stać na pokładzie
31
statku a drugi na kei w celu regulowania ruchem na trapie. W przypadku braku
specjalnej służby na rufie, do obowiązków trapowych należy, na polecenie
oficera służbowego, oddawanie honorów banderom przepływających okrętów i
statków. W czynności tej bierze udział jeden z trapowych i bosmański. W
godzinach nocnych, gdy bosmańskiego nie ma już na służbie, trapowi wybijają
szklanki dzwonem okrętowym. Trapowi pilnują, aby bez wiedzy oficera
służbowego, na statek nic nie było wnoszone ani znoszone. O każdorazowym
zbliżaniu się do statku Komendanta lub jego przełożonych trapowi jak
najszybciej meldują oficerowi służbowemu. Każdemu oficerowi, który jest w
mundurze trapowi oddają honor świstem trapowym. Honory te oddaje się od
podniesienia bandery do jej opuszczenia. Komendantowi i jego przełożonym
oddaje się honory gwizdkiem oficerskim i świstem trapowym. Trapowi
zaczynają swój świst dopiero po pierwszym gwizdku oficera a kończą po
drugim.
32
4. Służba w siłowni
33
a) obsługa systemów i urządzeń w siłowni
b) kontrola i zapisywanie parametrów pracy
c) utrzymanie w czystości pomieszczeń siłowni
d) konserwacja urządzeń i pomieszczeń siłowni
e) uczestniczenie w remontach i naprawach urządzeń
f) przygotowanie siłowni do manewrów i do przekazania wachty.
13) Praktykanci podczas przebywania w siłowni zobowiązani są do używania
słuchawek, a podczas prac warsztatowych okularów ochronnych. Przed
opuszczeniem siłowni należy zawsze umyć ręce w umywalni na miejscu,
używając przeznaczonych do tego celu środków myjących.
14) Praktykanci po zakończeniu prac zobowiązani są do wyczyszczenia
używanych narzędzi i schowania ich w odpowiednich, przeznaczonych do
tego celu pomieszczeniach i szafach.
34
OBOWIĄZKI PRAKTYKANTA PRZEBYWAJĄCEGO NA WACHCIE W
SIŁOWNI
7. Co pół godziny:
f) Mierzyć poziom oleju w pracujących silnikach.
g) Sprawdzać wskaźniki zabrudzenia filtrów olejowych w pracujących
silnikach i przekładni.
h) Sprawdzać wskaźnik zabrudzenia wstępnego filtra paliwa.
i) Kontrolować czy nie pojawiają się przecieki wody, oleju, paliwa
oraz gazów spalinowych.
j) Kontrolować temperaturę komór chłodni prowiantowej.
8. Co 1 godzinę:
c) Wykonywać czynności pkt.1 jak wyżej.
d) Spisywać parametry pracy silników i urządzeń na odpowiednich
przeznaczonych do tego celu formularzach.
9. Na koniec wachty:
d) Wykonywać czynności pkt.1i 2 jak wyżej.
e) Sprawdzić stany zbiorników oleju nr 19-20 i zbiorników paliwa nr
25-26.
f) Wytrzeć z zacieków silniki i pracujące urządzenia oraz płyty
podłogowe.
10. Wykonać prace zlecone przez oficera mechanika służbowego.
11. O zauważonych usterkach natychmiast informować oficera mechanika
służbowego.
12. Podczas nieobecności oficera mechanika służbowego w CMK, gdy
włączy się alarm należy skasować sygnalizację dźwiękową, nie
wyłączając sygnalizacji świetlnej i natychmiast poinformować oficera
mechanika służbowego.
35
b) utrzymanie w czystości pomieszczeń siłowni
c) konserwacja urządzeń i pomieszczeń siłowni
d) uczestniczenie w remontach i naprawach urządzeń
e) przygotowanie siłowni do manewrów
16) Przed opuszczeniem siłowni zobowiązani są zawsze umyć ręce w
umywalni na miejscu, odpowiednimi, przeznaczonymi do tego celu środkami
myjącymi.
17) Praktykanci po zakończeniu prac zobowiązani są do wyczyszczenia
używanych narzędzi i schowania ich w odpowiednich przeznaczonych do
tego celu pomieszczeniach i szafach.
• Służby gospodarcze
Służby gospodarcze i porządkowe są wyznaczane przez starszego wachty pod
nadzorem asystenta starszego oficera. Praktykanci wyznaczeni do służb
gospodarczych, po podniesieniu bandery, ustawiają się w poprzek, przed
nadbudówką rufową obok całej swojej wachty, dokładnie w wyznaczonych
przez bosmana lub instruktora miejscach. Na polecenie bosmana lub
instruktora udają się w swoje rejony i przejmują obowiązki od praktykantów
wachty zdającej służbę. Czas trwania służby wynosi 24 godziny. Za całokształt
pełnionej służby praktykant jest oceniany przez bezpośrednich przełożonych.
Jeśli w trakcie pełnionej służby jest dokonywany obchód praktykant dyżurny
powinien zameldować się Komendantowi np.: „Panie Komendancie, praktykant
Jan Kowalski melduje się podczas pełnienia służby dyżurnego korytarzy.
36
pomoc w pobieraniu prowiantu z chłodni oraz dostarczanie go do kuchni
obróbka wstępna warzyw
usuwanie odpadów surowców, utrzymanie w czystości pojemników na
śmieci
mycie naczyń kuchennych i narzędzi
pomoc w przygotowaniu posiłków oraz napojów, stosownie do zaleceń
kucharzy
dbałość o czystość kuchni
codzienne, dwukrotne - popołudniowe i wieczorne - mycie podłogi.
Wszystkie prace są zlecane przez kucharzy i winne być wykonywane pod ich
nadzorem. Za dobrą organizację pracy dyżurnych praktykantów oraz za
przestrzeganie przepisów BHP i sanitarnych odpowiedzialny jest szef kuchni,
który ma prawo zgłaszać nagrody i kary w biurze Starszego Oficera. Dyżurni
kuchni stawiają się na pokładzie na wszystkie alarmy, a po ich odwołaniu udają
się do miejsca pełnienia służby, po zwolnieniu przez oficera.
37
stewarda. Ma on prawo zgłoszenia praktykantów dyżurnych do nagród lub kar,
do biura Starszego Oficera. Dyżurni messy stawiają się na pokładzie na
wszystkie alarmy, a po ich odwołaniu, udają się do miejsca pełnienia służby po
zwolnieniu przez oficera.
Cel służby:
Utrzymanie porządku na korytarzach, w suszarniach, w mundurowniach oraz w
sali wykładowej.
Pełnienie służby:
Służba dyżurnego korytarzy i klatek schodowych trwa 24 godziny od 08.00 do
08.00 dnia następnego. Dyżurny zaczyna od przygotowania sali wykładowej do
zajęć. W dalszej kolejności ściera kurze z szafek praktykanckich i zamiata
korytarze. Następnie dokonuje dokładnego mycia w/w rejonów wraz z szotami i
sufitami. Opróżnia pojemniki na śmieci znajdujące się na „Placu Kaszubskim”.
Okresowo czyści mosiężne elementy na swoich rejonach. Pod koniec dnia sprząta
dokładnie salę wykładową i sprawdza czy wszystkie okna są dokręcone. Pracę
dyżurnych korytarzy kontroluje i nadzoruje pielęgniarz, który posiada prawo do
występowania o nagrody i kary do biura Starszego Oficera. Dyżurni messy
stawiają się na pokładzie na wszystkie alarmy, a po ich odwołaniu udają się do
miejsca pełnienia służby. Klatki schodowe są sprzątane przez praktykantów
wyznaczonych przez bosmana II wachty w godzinach od 06.00 do 06.30. Prace
nadzoruje bosman II wachty.
38
4. Dyżurny umywalni i WC – 3 praktykantów
Cel służby:
Celem służby jest utrzymanie czystości i dbanie o stan techniczny w
pomieszczeniach sanitarnych i pralni, przeznaczonych dla praktykantów.
Pełnienie służby:
Służba dyżurnych łazienek, WC i pralni, wyznaczonych przez starszego
wachty, pod nadzorem asystenta starszego oficera trwa 24 godziny od 08.00 do
08.00 dnia następnego.
Dyżurem objęte są następujące rejony:
łazienki i WC na prawej i lewej burcie
pralnia i suszarnia dla praktykantów
korytarz przyległy do pomieszczeń sanitarnych, ograniczony z obu
stron przez drzwi wodoszczelne.
Praca praktykanta jest kontrolowana przez pielęgniarza, który udziela mu
wskazówek dotyczących zarówno godzin pracy jak i sposobu utrzymania
czystości, kolejności sprzątania, używanych środków czystości. Pielęgniarz ma
prawo do występowania o nagrody i kary dla praktykantów do biura Starszego
Oficera. Dyżurni wychodzą na zmianę swojej wachty i na wszystkie alarmy. Po
zakończeniu alarmów udają się na miejsce pełnienia służb po zwolnieniu przez
oficera.
39
Dalsze szczegółowe godziny pracy, przerwy na odpoczynek oraz zapoznanie z
przepisami BHP i środkami czystości są ustalane przez stewarda. Za pracę
dyżurnego messy załogowej jest odpowiedzialny starszy steward, który ma
prawo do występowania o nagrody i kary do Starszego Oficera. Praktykant
dyżurny messy załogowej, wraz ze swoją wachtą, staje na pokładzie do
przekazania służby. Na pokładzie stawia się również podczas wszystkich
alarmów. Po zakończeniu alarmów udaje się do miejsca pełnienia służby.
Ubiór praktykantów pełniących służby gospodarcze ustalają ich bezpośredni
przełożeni.
40
CZEŚĆ III
PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA I
HIGIENY PRACY
1. Przepisy ogólne
41
Zabrania się bez uzyskania zgody osób uprawnionych:
Otwierania bulajów
Wchodzenia na maszty i schodzenia za burtę
Przetrzymywania żywności w kubrykach
Zamawiania żywności z zewnątrz z dostawą na statek
Przebywania praktykantów w kubrykach żeńskich, praktykantek w
kubrykach męskich bez polecenia służbowego.
42
bezpieczeństwa, wpięte w linki asekuracyjne, przymocowane do konstrukcji
statku oraz kamizelki ratunkowe.
Wykonując prace zaburtowe nad nabrzeżem, pomostem lub pontonem
należy mieć założone pasy bezpieczeństwa z linką asekuracyjną,
przymocowaną do konstrukcji statku.
W miejscu wykonywania prac zaburtowych nad wodą należy umieścić koła
ratunkowe z rzutką, z których przynajmniej jedno powinno znajdować się w
wodzie.
Przed posłaniem praktykantów do pracy na masztach i rejach oficer,
instruktor lub bosman wachtowy musi sprawdzić czy są zdrowi i wypoczęci,
czy mają dobrze założony i sprawny pas bezpieczeństwa, właściwą odzież i
właściwe obuwie.
Właściwym obuwiem jest obuwie dobrze przylegające do nogi,
zasznurowane z twardą podeszwą i niezniszczone. Zabrania się wchodzenia
na reje w innym obuwiu.
Podczas wchodzenia na maszt praktykant musi trzymać się za wanty
Przy wchodzeniu na reje obowiązuje zahaczenie pasa bezpieczeństwa o
linkę asekuracyjną rozpiętą wzdłuż rei. Po zahaczeniu pasa należy sprawdzić
czy czynność ta została skutecznie wykonana i czy karabińczyk jest
zamknięty. Dopiero po tym sprawdzeniu można przesuwać się po pertach w
stronę noku rei zwracając uwagę by nie stawać na gejtawę.
Nie wolno stawać lub siadać na rejach.
Zabrania się naciągania sejzingów oburącz, całym ciężarem ciała. Należy
to robić jedną ręką, drugą trzymając się jaksztagu.
Zabrania się naciągania oburącz i cały ciężarem ciała jakichkolwiek lin na
wysokościach. Należy pamiętać, że urwanie się liny lub nagłe wybranie jej
nadmiernego luzu może spowodować upadek z wysokości.
Nie wolno wchodzić na reje w rękawicach roboczych i ubraniu krępującym
ruchy, ubiór powinien przylegać do ciała nie posiadać elementów
43
odstających
Przed wysłaniem ludzi na reje należy wybrać luzy na wszystkich brasach
oraz topenantach dolnych rej i bombramrei. Wyłączyć radar.
Zabronione jest opuszczanie się z masztów po padunach lub innych linach.
4. Prace pokładowe.
44
niebezpieczeństwie. .
W warunkach sztormowych należy poruszać się po pokładzie trzymając się
rozciągniętych lin sztormowych. Nie wolno biegać lub ślizgać się po
mokrym pokładzie.
Prace pokładowe w warunkach sztormowych mogą odbywać się jedynie za
zgodą Starszego Oficera.
Ruchome wyposażenie statku, po każdorazowym użyciu, należy składać w
miejscu do tego przeznaczonym oraz zabezpieczyć przed zmianą położenia.
Oficer wachtowy, instruktor lub bosman nadzorujący prace praktykantów po
zachodzie słońca powinien być wyposażony w latarkę elektryczną.
Obciążenie trapów powyżej ustalonej nośności jest zabronione.
Nośność trapów na „Darze Młodzieży” wynosi 4 osoby.
Przy korzystaniu z trapu pilotowego (sztormtrapu) należy stosować pasy
bezpieczeństwa lub szelki bezpieczeństwa z linką asekuracyjną. Osoba
korzystająca z sztormtrapu powinna być asekurowana i obserwowana z
pokładu.
Osoby wchodzące na trap pilotowy powinny mieć obie ręce wolne.
Podawanie cum bez rzutki dozwolone jest tylko na odległość do 2 metrów.
Liny cumownicze powinny być przed rozpoczęciem prac rozciągnięte na
dostateczną długość i rozłożone na pokładzie.
Stopery mogą być zakładane tylko przez przeszkolonych członków załogi
stałej.
Podczas ostukiwania rdzy obowiązują okulary ochronne, słuchawki
ochronne oraz rękawice robocze.
Nie wolno przebywać pod masztem, na którym odbywają się prace z
użyciem narzędzi.
Nie wolno przebywać pod jakimkolwiek podnoszonym lub zawieszonym
ciężarem.
Nie wolno stawać w pobliżu pracującego holu.
45
Zabrania się posiadania i korzystania z telefonów komórkowych, kamer,
aparatów fotograficznych, odtwarzaczy CD podczas wachty a w
szczególności podczas prac na masztach.
Zabrania się oglądania telewizji w mesie studenckiej podczas ciszy nocnej.
46