Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 22

SHS

Filipino
Piling Larang –Isports
Modyul 3 : Sipat-Suri
Filipino – SHS Baitang 11/12
Piling Larang: Isports – Modyul 3 : Sipat-Suri

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Panrehiyong Direktor: Gilbert T. Sadsad


Kawaksing Panrehiyong Direktor: Jessie L. Amin

Mga Bumuo ng Modyul

Manunulat: Romila B. Sumpit


Editor: Leopoldo C. Brizuela Jr.
Tagasuri: Nora J. Laguda
Leopoldo C. Brizuela Jr.
Tagaguhit: Jotham D. Balonzo
Tagalapat: Rey Antoni S. Malate; Jotham D. Balonzo; Brian Navarro
Paunang Salita

Bilang tugon sa makabagong tunguhin sa pagkatuto ay binuo ang serye ng


modyul na ito. Nilalaman nito ang mga pinakamahahalagang kasanayang
pampagkatuto o Most Essential Learning Competencies (MELC) sa ilalim ng
kasalukuyang kalagayan ng edukasyon. Upang matugunan ang hamong
kinakaharap sa edukasyon, kalusugan at kaligtasan malaking tulong ang modyul na
ito sa patuloy na pag-aaral ng kabataan sa loob at labas ng paaralan sa
pakikipagtulungan ng mga magulang at tagagabay
Inaasahan na ang modyul na ito ay higit na makatutulong sa paglinang ng
kasanayan at kakayahan ng mga mag-aaral.

Para sa Tagagabay:
Upang lalong kagiliwan ng mag-aaral at maging kapaki-
pakinabang ang modyul na ito, tiyaking makapagbigay ng oryentasyon sa
mga mag-aaral, magulang, o sinomang miyembro ng pamilya kung paano
gagamitin at iingatan ang modyul na ito.
Ipabatid na kailangang magkaroon ng sariling sagutang papel ang
bawat mag-aaral para sa paunang pagsubok, mga gawain sa bawat
bahagi at panapos na pagsubok. Kung tapos nang sagutin ang modyul na
ito, ipaalala sa mag-aaral na kaagad itong ibalik sa guro para sa
kaukulang tunguhin.

Para sa mag-aaral:
Inihanda ang modyul na ito para sa iyo.
Kailangan mong sundin at saguting mag-isa ang
mga gawaing nasa loob nito. Huwag kang mag-
alala, kayang-kaya mo ito. Tiniyak kong
matutuwa ka habang natututo.
Ingatan mo ang modyul na ito. Huwag mong
susulatan at iwasang mapunit ang mga pahina.
Gumamit ka ng sagutang papel o ang iyong
kuwaderno. Sige, simulan na natin!

ii
Sipat - Suri

Panimula:

Magandang araw!

Kumusta katropa?
Ayos ka lang ba?

Mabuti naman kung gano’n. Handa kana bang palakasin muli hindi lang ang
iyong pisikal na katangian kundi pati narin ang iyong isip? Kung gano’n tunghayan
natin kung paano nga ba nakakapagsimula ng isang pananaliksik kaugnay ng iba’t
ibang anyo ng pang isports na sulatin.

Sa modyul na ito ay bibigyang lawak din ang mga alituntuning kailangan


sundín upang makabuo ng isang pananaliksik tungkol sa isports.

O, kayang-kaya di ba? Halika simulan na natin!

Sa modyul na ito, ikaw ay inaasahang


nakapagsasagawa ng panimulang pananaliksik
kaugnay ng kahulugan, kalikasan at katangian
ng iba’t ibang anyo ng sulating pang –isports.

Layunin

1
May mga bagong salita na dapat mong kilalanin para sa
araling ito. Magagamit mo ang mga ito upang ganap mong
maunawaan ang mga susunod na talakay tungkol sa ating
paksa.

Talasalitaan Basahin natin.

Historikal–

Gumagamit ng iba’t ibang


pamamaraan ng
pangangalap ng datos upang
makabuo ng mga
kongklusyon hinggil sa
nakaraan.

Deskriptibo –

Nagbibigay ito ng tugon


sa mga tanong na sino,
ano,kailan, saan at paano
na may kinalaman sa
paksa..

Pananaliksik-

Paraan ng pagtuklas ng
mga kasagutan sa mga
particular na katanungan
ng tao tungkol sa kaniyang
lipunan o kapaligiran.

Profiling-
Isa ito sa pinakapopular na
anyo ng isports feature.Tungkol
ito sa buhay ng atleta, coach
o opisyal na pinag-uusapan sa
panahong iyon.
2
Ano ba ang alam mo na sa ating
aralin?

Panimulang Pagsubok
Basahin ang mga pahayag sa bawat bilang at tukuyin kung ano ito. Piliin ang letra
na kumakatawan sa tamang sagot at isulat sa sagutang kuwaderno.
subukin mo nga?
1. Nahihinggil ito sa mga paksang pampalakasan.

a. lathalaing pang isports b. editoryal c. pananaliksik sa isports

2. Ito ay binubuo ng isang pangkaraniwang pisikal na gawain o


kasanayan na nagbuhat sa ilalim ng patakarang hayag at kasama
ang iba’t ibang layuning rekreasyonal.

a. recreational b. isports c. kasanayan

3. Tukuyin kung alin sa mga ito ang dapat na hakbang na sundin sa


pagkalap ng impormasyon sa pananaliksik ng sulating pang isports.

a. Alamin ang pangunahing paksa ng balita


b. Huwag gumamit ng rekorder sa pagkalap ng impormasyon
c. Matapos makalap ang mga impormasyon,isulat ng diretso sa pinal na
papel ang pananaliksik na ginawa.

4. Ito ay ang mga pahayag na may ‘’dating’’ at may malaking epekto sa


pananaliksik na sinusulat.

a.quotable quotes b.taglines c. lahat

5. Kaiba sa balitang sports at game analysis, mas mahaba ang oras


na inilalaan sa pagsulat nito.

a. lathalain b. balitang palakasan c. print

3
Binabati kita. Natapos mo ang unang pagsubok.
Alamin natin sa pahina 17 ang wastong sagot sa mga tanong.
Saang antas ka kaya nabibilang?

5 tamang sagot – NAPAKAHUSAY


3-4 tamang Sagot – MAGALING
1-2 tamang sagot – PAGBUBUTIHAN PA
0 tamang sagot – KAYA MO YAN

Wow!!! Ang galing!

O, di ba kayang-kaya mong tukuyin ang kahulugan,


kalikasan at katangian ng iab’t ibang anyo ng sulating
pang-isports?

Halika, may inihanda pa akong mga dapat mong


matutuhan at ilang gawaing mas lalong
magpapaunlad sa iyong pagkatuto.

Mga Gawain sa Pagkatuto:

Basahin mo.
Ang Pananaliksik Bilang Panimula
Ni: Romila B. Sumpit

Sa anumang uri ng pamahayagan,malaki ang papel ng pananaliksik bilang


panimulang hakbang sa mga sulating pang-isports.Ang pananaliksik ang magbibigay
ng impormasyong kakailanganin sa pagsusulat.Maraming impormasyong
matatatagpuan sa malawakang pagbabasa at pagsasaliksik.Kaakibat ng
pagsasaliksik ang mga hamon na kahaharapin ng isang manunulat.Ang mga
hamong ito ay maaaring kontrolado o hindi ng manunulat,kung kaya’t kailangang
mabigyan ng solusyon ang mga hamong kakaharapin.

4
Ano-ano ang mga katangiang dapat taglayin ng
isang tagapaglathala ng sulating pang-isports?

Tama ka! Isa na riyan ang pagkakaroon ng malalim na kaalaman sa


paksang tatalakayin niya,malawak na bokabularyo at kahusayan sa gramatika.

Ipagpatuloy mo ang
pagbasa at sagutin ang
mga tanong.

‘’Best job in the world’’—ito ang tingin ng karamihan sa pagiging


sportswriter.Maraming dahilan kung bakit ganito ang paningin ng mga tao sa
trabahong ito.Ang makasalamuha pa lamang ang mga sikat na manlalaro ng isang
bansa ay malaking bagay at nakatutuwa na.Ngunit paano nga ba mas nagiging
makabuluhan ang isang pagsasaliksik ng isang sulating pang-isports na
isinasaalang-alang ang iba’t-ibang kalikasan at anyo nito.
Ibang-iba ang estilo ng pagsusulat ng lathalaing sports kumpara sa balitang
sports at game story.Matagal na panahon ang inilalaan sa pagsulat ng lathalaing
sports.Mahalagang hakbang sa pagsulat nito ang pagsasaliksik ng impormasyong
kailangan sa pagbuo nito dahil umaasa ang ganitong uri ng artikulo sa kabuuan o
konteksto ng kuwento.

______________________________________________
May mga hakbang ba sa pagsulat ng
isang profile sa sulating pang-isports?
_______________________________________________________
Mayroon!
Una, dapat ay alam ang mga batayang impormasyon ng iyong paksa (i.e.,
pangalan, petsa at lugar ng kapanganakan, mga magulang at
kapatid,eskwelahan at iba pa).

Ikalawa, dapat ay suriin ang mga impormasyong nakalap sa panayam.


Ikatlo, pag-aralang mabuti ang mga sagot sa paksa.

Pang-apat, piliin ang mga detalye na gagamitin sa profiling.

5
Ipagpatuloy mo.
_________________________________________________________________

Sa iyong nakaraang modyul naibahagi na sa ang mga sulating pang-isports


na inuuri sa mga sumusunod:

1. Balitang Isports- isang uri ng natatanging balita ukol sa iba’t ibang uri ng laro na
salig sa tuwirang balita subalit karaniwa’y nasusulat sa pamaraang action story.

2. Lathalaing Pang-Isports- isang uri ng sulating pang-isports na nag-uulat ng mga


makatotohanang bagay o pangyayari batay sa pag-aaral, pananaliksik o
pakikipanayam at sinusulat sa paraang kawili-wili may kinalaman sa isports.
Halimbawa nito ay ang mga sports documentaries na mapapanood sa mga
telebisyon.

3.Editoryal Pang-isports- isang mapanuring pagpapakahulugan ng kahalagahan


ng isang napapanahong pangyayari may kinalaman sa isports upang magbigay ng
kaalaman, makapagpaniwala o makalibang sa mambabasa.

4. Pitak Pang-isports o sports column. Ang pitak o kolum ay isang palagiang


sulating pang-isports sa pahayagan na nagtataglay ng palagiang pamagat na
isinusulat ng isang regular na kolumnista.
Sanggunian: Sulating Pang-Isports, p.76-80
Ni: Cecialino J.Cruz
Pamahayagang pangkampus (2006)

____________________________________________
Ano-ano nga ang halimbawa ng sulating pang-
isports?
________________________________________________________

Magaling! Ito ay ang balitang isports, lathalaing pang-isports,


editoryal pang-isports at pitak pang-isports.
Tandaan! Bawat isa ay may mahalagang kahulugang
dapat nating unawain upang hindi natin maipagkamali sa iba.

Magpatuloy ka.

6
Malawak ang pagbibigay-kahulugan sa mga sulating pang-isports lalo pa’t
ito ay teknikal na sulating pamperyodismo. Sa tulong ng ilan pang talakay ay
madadagdagan pa ang kaalaman mo tungkol dito.

Mag TSEK OR EKIS tayo sa ilan pang pagtalakay pananaliksik sa mga sulating
pang-isaports. Magagamit mo ito sa mga gawaing inihanda ko sa mga susunod na
pahina.
Isa sa mga batayan ng
Game ka na ba? paglilimita ng paksa ang
Edad.
Tsek o Ekis?

Tsek. Ang edad ay isa sa mga dapat na isaalang-alang


sa pagpili ng paksang iyong susulatin sa pananaliksik
ng sulatin pang-isports.

Malaking tulong ang netwoking sa


mga source ng balita upang maging
mabilis ang pagsasaliksik ng
impormasyon.
Tsek o Ekis?

Tsek. Kailangan magkaroon ng panibagong pagkalap


ng mga datos sa pamamagitan ng pagkalap sa mga
makabagong sources na pinanggalingan ng
impormasyon.

Kasabay ng pagbabagong dala


ng social media ay ang hindi
pagkakaroon ng mga pagbabago sa
pagsulat ng isang pananaliksik sa
sulating isports. Tsek o Ekis?

TsekEkis.
o Ekis? Ang social media ay patuloy na
Kinakailangang maayos umuusbong gaya ng pagbabagong nagaganap
ang pagkakasunod- sa pormat ng pananaliksik o may mga
sunod ng mga tanong sa karagdagang detalye.
pananaliksisk at ang
pagkakalahad ng mga Tsek. Kinakailangang maging klaro o malinaw at
ito. maayos ang pagkalahad ng mga tanong lalo na
Tsek o Ekis? ang pagsunod sa 5W’s at 1 H.Upang matamo ang
layuning nais ipaliwanag sa sulatin.
7
________________________________________
Yehey!!! Unti-unti bang nagiging malinaw sa iyo?

Mabuti kung ganoon. Natutuwa akong unti-unting lumalawak


ang mga kaalaman mo sa sulating pang- isports.

Ipagpatuloy mo pa.

Ano’ng mahahalagang impormasyon ang iyong nalaman?

Makatutulong kaya ang mga ito sa iyong pag-aaral?

Markahan sa ibaba ang antas ng iyong pagkaunawa:

Lubos na naunawaan
Naunawaan
Naguluhan

Simulan mo na ang iba’t ibang gawain.

8
Basahing mabuti ang mga pangungusap
sa ibaba.

Pagsasanay 1
PALO NA!
Panuto: Unawain ang
mga pahayag sa ibaba at
tukuyin ang angkop na
bola ng tamang sagot upang i serve sa kalaban.

borador balitang lathalaing


rekorder Isports
isports pang-isports

Interbyu paksa
Images source: Clip Art

_____1. Maaaring gumamit nito sa interbyu upang masigurong makukuha


ang lahat ng impormasyon.

_____2. Sinasabing ang pinakamahirap na bahagi ng isang pananaliksik ay


ang suliraning pag-aaralan o sa ibang katawagan kaya ano ito?

_____3.Kinakailangan muna itong gawin matapos makalap ang mga


kailangang impormasyon.

_____4. Tulad ng balitang sports at game story ito ay isang uri ng artikulo na
nangangailangan ng paghahanda at pagsasaliksik.

_____5. Ito ay isang gawain upang makakuha ng impormasyon sa isang tao


(paksa ng interbyu).At natutulungan ang isang manunulat na alamin ng
malaliman ang katangian at kahulugan ng isang sulatin at pananaliksik
tungkol sa isports.

9
Kamusta ang unang pagsasanay? MADALI ba o MAHIRAP?
Tingnan ang sagot sa pahina 17.
Nakuha mo bang lahat ng wastong sagot sa pagsasanay 1?
Kung nakuha mo nang lahat, ikaw ay MAHUSAY!
Maaari mo nang gawin ang Pagsasanay 2.
Kung mababa sa 3, balikan mong muli ang hindi mo nakuha at pag-
aralang muli at pagkatapos, magpatuloy na sa pagsasanay 2.

Dahil madali mo lang nasagutan


ang unang pagsasanay, heto pa
ang isa pang gawaing
magpapatibay ng iyong kaalaman
Pagsasanay 2 sa iba’t ibang kaalaman tungkol
sa mga panimulang pananaliksik
tungkol sa mga sulating pang-
isports.

KAPARE-WHO?
Panuto: Gamit ang iyong natutuhan sa aralin, aling KASANAYAN kaya sa
pananaliksik ang tinutukoy sa bawat bilang. Isulat ang ngalan ng atleta na
kumakatawan ng tamang sagot sa bawat bilang.

________1. Ito ang kasanayang ‘’makaamoy’’ kung ano at nasaan ang balita.
Nararapat na maging alerto ang isang manunulat at ugaliin niyang
magmonitor sa mga pahayagan,telebisyon,radio o internet.

__________2. Sa pagsasaliksik importante ang maraming sources o


pinagmulan ng impormasyon at ang bumuo ng malawak na network.

___________3. Ang patuloy na pagsasaliksik ay nakatutulong upang


mailahad nang kompleto ang isang balitang isports.

__________4. Mahalaga ito sapagkat pawing katotohanan lamang ang dapat


iparating sa mga mambabasa.

__________5. Sa pagsulat ng pananaliksik ng sulating pang isports nararapat


lamang na kunin ang panig ng dalawang kampo upang maging balance o
patas ang susulating pananliksi

10
PAENG NEPOMUCENO- CARLOS YULO-
Malawak na Network Sipag sa Pananaliksik

HIDILYN DIAZ-
Nose for News

LYDIA DE VEGA- MANNY PACQUIAO-


Walang Kinikilingan kawastuhan ng impormasyon

Ang galing-galing mo! Natapos mo ang Pagsasanay 2.

Saang pagsasanay ka nahirapan?

Pagsasanay 1 Pagsasanay 2

Gayunpaman binabati kita sa iyong tagumpay.

11
Balikan ang mga natutuhan sa
naunang mga gawain upang
masagutan ang sumusunod na
pagsasanay. Pagsasanay 3

Panuto: Gamit ang iyong sagutang


kuwaderno, punuan ng mahahalagang datos ang bawat kahon mula sa
lathalaing mababasa sa ibaba, ayon sa katanungang ibinigay.

1. Tungkol saan ang lathalain?


2. Paano sinimulan ang paglalahad?

3. Sino-sino ang mga taong binanggit at


ano ang mga naging papel nila sa
paksang inilahad?
4. Ano-ano ang mahahalagang araw na
binanggit?

5. Ano ang layunin ng pagkasulat ng


sulating pang-isports?
6. Paano ginawang epektibo ang
sulatin?

12
Sanggunian: https://angtinignatinblog.wordpress.com/isports-lathalain-
2/

Idol na idol. Ang husay mo ‘Tol!

Nasagutan mo lahat na pagsasanay.

Anong naramdaman mo matapos malaman ang


resulta ng iyong pagsisikap?

 ☺ 

13
Ang bahaging ito ng modyul ay susukat sa mga
natutuhan mo sa loob ng aralin. Huwag kang matakot
dahil alam kong kayang-kaya mo ito. Huling
pagsubok na lamang ito na kailangan mong gawin.

Panapos na Pagsubok

SALIKSIK-LODI
Hasain ang kakayahan sa pananaliksik sa isports, gamit ang Lathalaing
Pang-isports.

Panuto: Gamit ang PROFILING, alamin ang mas detalyadong buhay ng


iyong LODI sa larangang kanyang pinasikat na laro gamit ang mas malawak
na pagtingin sa buhay at pinaggalingan niya. Gamiting patnubay sa
pagkalap ng impormasyon ang ASSAKABA (ANO, SINO, SAAN, KAILAN,
BAKIT/PAANO).

_________________________
ISPORTS LODI

Ano-anong Sino-sino ang


sakripisyo ang naging Saang lugar ito
pinagdaanan? inspirasyon? lumaki?

Kailan nag- Bakit ito ang


umpisa ang napili niya at
kanyang paano niya ito
pagkahilig sa pinagsikapang
isports maabot?

14
RUBRIK SA PAGMAMARKA

Batayan ng Grado Puntos


Linaw ng pagkakalahad 5
Pagbanggit ng mga pinaghanguan 5
Teknikalidad ng pagsulat ng lathalain 5
Balarila o gamit ng Wika 5
Kabuoan 20 Puntos

Ang lupet mo!


Yehey!
Malapit mo nang matapos ang araling ito. Iwasto ang
iyong mga sagot sa pahina 17.
Ilang bituin kaya ang iyong matatanggap? Suriin sa
ibaba.

 nagawa lahat


 1 hindi nagawa
 2 hindi nagawa
 3 pataas hindi nagawa

15
Ang ganda ng aralin natin.

Ang dami kong natutuhan.

Na-enjoy ko rin ang mga gawain


at pagsasanay.

Hindi rin ako nahirapan sa mga


pagsasanay. Kaya parang gusto
ko pa ng karagdagang Gawain.

Tara magtulungan tayo!


Karagdagang Gawain

IT’S SHOWTIME!
Panuto: Gumawa ng semantic mapping sa bawat katangian/kasanayang
dapat gamitin sa pagsasaliksik. Gamitin ang sakgutang kuwaderno/journal.
Sagutin ang tanong na:
BAKIT KAILANGANG MAGING…

Matiyaga?

PANANALIKSIK

Mapamaraan? Patas?

Sa wakas ay narating mo ang dulo ng aralin. Ang


saya-saya ko at napagtagumpayan mo ang mga
pagsasanay at gawain dahil naging…

Game na game ka!


Oh, hanggang sa muli!

16
17
Panimulang Pagsubok Pagsasanay 2
1. a 1. HIDILYN DIAZ
2. b 2. PAENG NEPOMUCENO
3. a 3. CARLOS YULO
4. a 4. MANNY PACQUIAO
5. a 5. LYDIA DE VEGA
Pagsasanay 1
1. Rekorder
2. Paksa
3. Borador
4. Lathalaing Pang-isports
5. Interbyu
Pagsasanay 3
1. Batang manlalaro ng sipa
2. Ibinigay ang mga mahahalagang katangian ng manlalaro, kaarawan at ang larong
nagpasikat sa kanya
3. Anthony Duyao AKA Kevin -pangalan ng manalaro
4. Mayo 27- kaarawan ng manlalaro
5. Upang bigyan ng pagkilla ang batang manlalaro sa karangalang hatid sa kanilang
lugar bilang kampeon
6. Binanggit ang mga:
a. katangian ng manlalaro,
b. larong kinihiligan,
c. karangalang hatid sa lugar,
d. pabanggit ng samahang kumilala sa kanyang husay sa laro,
e. maikli ngunit maayos at malinaw na paglalahad
Panapos na Pagsubok
Subhetibo ang sagot ngunit gagamitin ang Rubrik sa pagbibigay ng marka.
Susi sa Pagwawasto
Mga Sanggunian
➢ Orellana, Joel, L.: Filipino sa Piling Larang Pang-Isports: Batayang at
Sanayang Aklat. Pangkampus. REX Bookstore,Inc.Nicanor Reyes Street
Sampaloc Manila.

➢ https://news.abs-cbn.com/sports/08/13/16/arianne-cerdena-the-first-
filipina-to-taste-olympic-glory

➢ https://www.rappler.com/nation/70596-media-wikang-filipino-kwf-kapihan.

➢ https://www.bing.com.howtodothingd.com/hobbies/a4594.how-to-write-
sports-article.html.

➢ https://www.rappler.com/thought-leaders/206371-gilas-pilipinas-australia-
brawl-sports-microcosm.

➢ https://www.google.com/player/images.sports.enthusiasts.com.ph
➢ https://angtinignatinblog.wordpress.com/isports-lathalain-
Para sa iba pang tanong at puna, maaaring sumulat o tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon V

Regional Center Site, Rawis, Legazpi City 4500

Mobile Phone: 0917 178 1288

Email Address: region5@deped.gov.ph

You might also like