R2

Republic of the Philippines

Pangasinan State University

Bayambang Campus
LABORATORY INTEGRATED SCHOOLS - ELEMENTARY
Bayambang, Pangasinan
T.P. 2021 - 2022

Masusing Banghay-Aralin sa
Filipino III

Ipinasa ni:

Mechelle T. Dela Cruz

Gurong Nagsasanay

Ipinasa kay:

Ms. Irish Joy D. Gimena

Gurong Tagapagsanay

Araw ng Pagpasa: April 22, 2022

Araw ng Pagtuturo: April 29, 2022

 I. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag- aaral ay inaasahang:
a. nakikilala at naipapaliwanag ang aspektong naganap, nagaganap at
magaganap;
b. naibibigay ang pagkakaiba ng tatlong aspekto ng pandiwa; at
c. nagagamit sa pagbubuo ng mga pangungusap ang iba’t ibang aspekto
ng pandiwa.

Mapahalagahan ang gamit ng pandiwa sa

pangungusap

II. PAKSANG-ARALIN
A. Paksa: Aspekto ng Pandiwa
B. Sanggunian: Banlaygas, E.L, Antonio, E.D, Dallo,E.M (2020) Yamang
Filipino. Manila, Philippines. Rex Book Store. pahina 228-229
C. Kagamitan: Powerpoint presentation, iba’t ibang larawan na
nagpapakita ng kilos.

III. PAMAMARAAN
Mga Gawain ng Guro Mga Gawain ng mga Mag-aaral
A. Paunang Aktibidad
1. Panalangin
Bago natin umpisahan ang ating talakayan sa
araw ito, tayo muna ay manalangin. Sino sa inyo
ang may gustong pangunahan ang ating
panalangin?
Panginoon, maraming salamat po sa
biyayang pinagkaloob Niyo sa amin sa
araw na ito. Sa aming pag-aaral ngayon,
turuan mo kami na matutong makinig
nang mabuti sa lahat ng mga mapag-
uusapan at gagawin. Makiisa kami sa mga
talakayan at gawain na ibibigay ng aming
guro.
AMEN

2. Pagbati
Isang magandang umaga sa inyo lahat
grade 3 Matulungin! Magandang umaga din po sa inyo titser.

Mabuti naman po titser.

Kamusta naman kayo?
 Mabuti kung ganun.
3. Pagtala ng lumiban sa klase
Maaari ko bang malaman kung sino ang
lumiban sa ating klase ngayon? Narito po ang lahat titser.

Mukhang mababait talaga ang mga mag-

aaral sa ikatlong baitang at narito kayong
lahat ngayon.
4. Paglalahad ng Pamantayan
Habang nasa klase tayo may mga
panuntunan tayong dapat sundin.
Natatandaan pa ba natin kung ano ang mga
ito? Maari bang magbigay kayo ng isa sa
mga ito? Panatilihing naka-mute ang mikropono
kapag hindi magsasalita o tinatawag ni
titser.

Magaling! Ang mga panuntunan na dapat

nating sundin ay ang sumusunod:
Una, pindutin ang raise hand button kung
gustong sumagot o may katanungan.
Pangalawa, panatilihing naka-mute ang
mikropono kapag hindi magsasalita o
tinawag.
Pangatlo, makiisa at makinig sa talakayan.
5. Balik-Aral
Bago tayo dumako sa ating pag-aaralan,
tayo muna ay magbalik-aral.
Ano ang ating tinalakay noong nakaraan?

Tama! Ang tinalakay natin noong nakaraang

aralin ay tungkol sa pandiwa. Ano ang
pandiwa? Ang tinalakay natin ay tungkol sa pandiwa.

Magaling!
Ano ang salitang kilos na pinapakita sa mga
larawan? Ang pandiwa ay salitang kilos o galaw.

Kumakain

Tumatakbo
 Natutulog/ nakahiga
6. Pagganyak
Ngayong araw, may inihanda akong gawain
upang magkaroon kayo ng ideya sa ating
pag-aaralan.
Buoin at ibigay ang salitang kilos na
isinasaad sa bawat bilang.
Halimbawa

nag + hu + = naghugas

Kayo naman ngayon.

nag + + =

na + = Nagluluto

+ ma + = Naligo

u+ = Tumatawa

nag + + lat = Uupo

Ano-ano ang salitang nabuo natin? Nagsusulat

Nagpapakita o nag sasaad ba ang mga ito Ang mga salitang nabuo natin ay
ng galaw o kilos? nagluluto, naligo, tumatawa, uupo at
nagsusulat

Opo titser. Nagsasaad po ito ng kilos.

B. Paglalahad
Base sa aktibidad na ginawa natin kanina,
ano ang paksang tatalakayin natin ngayong
 araw?
Titser, sa tingin ko ang paksang tatalakayin
natin ay tungkol pa rin sa salitang kilos o
pandiwa.

Para malaman natin kung ano ang paksang

tatalakayin natin ngayon araw ay ayusin
natin ang jumbled words na nasa baba.

ASTOPEK GN WAPANDI

ASPEKTO NG PANDIWA
Ang tatalakayin natin ngayong araw ay
tungkol sa Aspekto ng Pandiwa.

C. Pagtatalakay
Ano ang mga salita na nabuo niyo kanina sa
ginawa nating aktibidad?
Ang mga salita na nabuo natin kanina ay
nagluluto, naligo, tumatawa, uupo at
nagsusulat.
Ano ang tawag sa mga salitang ito?
Ito ay tinatawag na pandiwa o salitang
kilos.
Tama! Alam niyo ba na ang pandiwa ay
nababanghay ayon sa iba’t ibang aspekto.

Ang aspekto ng pandiwa ay naganap,

nagaganap at magaganap.

Unahin nating talakayin ang aspektong

naganap.
Ano ang ibig sabihin ng salitang naganap?

Tama! Sa aspektong naganap ang salitang

kilos ay nangyari na o naganap na. Ang ibig sabihin ng salitang naganap ay
tapos na.
Suriin natin ang salitang may salungguhit sa
pangungusap.
1. Pumunta kami sa simbahan noong
nakaraang linggo.
Ano ang salitang may salungguhit?

2. Binigyan namin ng pagkain ang mga

batang nagugutom sa tulay kaninang
Ang salitang may salungguhit ay pumunta.
kami ay napadaan doon.
Ano ang salitang may salungguhit?
3. Si ate ang naghugas ng mga plato
kahapon. Ang salitang may salungguhit ay binigyan.

Ano ang salitang may salungguhit?

Ano ang napansin niyo sa salitang

Ang salitang may salungguhit ay
pumunta, binigyan at naghugas?
naghugas.

Tama! Ito ay nasa aspekto ng naganap na

Ang salitang pumunta at binigyan ay
dahil ang kilos ay tapos na o naganap na.
salitang kilos na tapos ng ginawa.

Nabubuo ang pandiwa sa aspekto ng

naganap sa pamamagitan ng pagsasama
ng unlapi na um, na, nag, nang at salitang-
ugat.
Halimbawa:
um + alis = umalis
na + kinig = nakinig
Ano ang unlapi at salitang-ugat na ginamit
sa salitang kilos na nakinig?

nag + laro = naglaro

nang + hingi = nanghingi
Ang unlapi ay na at ang salitang ugat ay
Sa salitang kilos na naglaro at nanghingi,
kinig.
ano salitang-ugat ang ginamit?
Maari ba kayong gumawa ng pangungusap
gamit ang pandiwa na naganap na?

Ang salitang ugat ay laro at hingi.

Magaling! Nakatutulong sa pagkilala ng

pandiwang naganap na ang mga salitang
Umalis ang aking kaibigan noong
pampanahong kanina, kahapon, kagabi,
nakaraang araw.
noong isang araw, noong nakaraan at iba
Nakinig ako sa aming leksyon kahapon.
pa. Ang mga ito ay nagpapahiwatig na
tapos na o naganap na ang isang kilos.

Balikan natin ang pangungusap kanina.

1. Pumunta kami sa simbahan noong
nakaraang lingo.
Ano ang salitang may salungguhit?

Ano ang ginamit na salitang pampanahon

sa pangungusap?

2. Binigyan namin ng pagkain ang mga

batang nagugutom sa tulay kaninang
 kami ay napadaan doon.
Ang pandiwang ginamit sa pangungusap Ang salitang may salungguhit ay pumunta.
ay binigyan. Ano naman ang salitang
pampanahon na ginamit? Ang ginamit na salitang pampanahon ay
noong nakaraang linggo.
3. Si ate ang naghugas ng mga plato
kahapon.

Ano ang pandiwa at salitang pampanahon

na ginamit sa pangungusap?

Magaling! Palakpakan ang inyong sarili.

Ano ang salitang naglalahad ng salitang Ang salitang pampanahon na ginamit ay
kilos sa bawat pangungusap? kanina.
1. Araw-araw niyang binibisita ang kanyang
lolo na may sakit sa ospital.

2. Tuwing hapon ay nagbabasa si Liza at Ang pandiwa na ginamit ay naghugas at

ang kanyang kapatid. ang salitang pampanahon ay kahapon.

3. Tuwing umaga nagdidilig ng mga

halaman si Kathy.

Magaling! Ang salitang binibisita,

nagbabasa at nagdidilig ba ay mga salitang
Ang salitang naglalahad ng gawain ay ang
naganap na?
salitang binibisita.

Tama! Ito ay mga salitang nagaganap. Ang

aspektong nagaganap ay mga salitang
Ang salitang nagbabasa po titser.
kilos na ginagawa pa lamang.

Nabubuo ang aspekto ng nagaganap sa

Ang salitang nagdidilig po titser.
pamamagitan ng pagsasama ng um, na,
nag, at nang + unang pantig + salitang-
ugat.
Halimbawa:
luto nag + lu + luto = nagluluto
Hindi po titser.
awit um + a + awit = umaawit

Maari ba kayong gumawa ng

pangungusap gamit ang pandiwang
nagaganap?

Gumagamit ng salitang pampanahon gaya

ng araw-araw, palagi, tuwing, kasalukuyan,
ngayon at iba pa para ipahiwatig na ang
kilos ay ginagawa pa o nagaganap pa.

Balikan natin ang pangungusap na

ginamitan ng pandiwang nagaganap.
1. Araw-araw niyang binibisita ang kanyang
lolo na may sakit sa ospital.
Ano ang ginamit na pandiwa?
Ano naman ang ginamit na salitang
pampanahon?
Araw-araw kong naririnig ang mga ibon na
umaawit.
Nagluluto si nanay ng pagkain tuwing
kami na uuwi galing paaralan.

2. Tuwing hapon ay nagbabasa si Liza at

ang kanyang kapatid.
Ano ang ginamit na pandiwa at salitang
pampanahon sa pangungusap?

3. Tuwing umaga nagdidilig ng mga

halaman si Kathy.

Ang ginamit na pandiwa sa

pangungusap ay nagdidilig. Ano naman
Ang ginamit na pandiwa ay binibisita.
ang salitang pampanahon na ginamit.

Ang ginamit na salitang pampanahon ay

Magaling! Palakpakan niyo ulit ang inyong araw-araw.
sarili.

Ngayon naman ay dadako na tayo sa

pangatlong aspekto ng pandiwa.
Tukuyin ang salitang naglalahad ng
gawain? Ang pandiwa na ginamit ay nagbabasa at
1. Mamaya ay dadalaw tayo sa ating ang salitang pampanahon ay tuwing
kaklase na may sakit. hapon.
2. Sa darating na Sabado ay tutulong kami
sa paglilinis ng ating barangay.
3. Kami ay pupunta sa palengke mamaya.

Ang salitang kilos na dadalaw, tutulong at

pupunta ba ay halimbawa ng aspekto ng
Ang salitang pampanahon na ginamit ay
nagaganap?
tuwing umaga.

Tama! Ito ay halimbawa ng aspekto ng

pandiwa na magaganap. Ang salitang kilos
ay mangyayari pa lang.

Nabubuo ang aspekto ng nagaganap sa

pamamagitan ng pag-uulit ng unang pantig
ng pandiwa.
Halimbawa
lakad la + lakad = lalakad dadalaw
kain ka + kain = kakain
Ito ay maari ring may unlaping mag, ma +
unang pantig + salitang- ugat. tutulong
Halimbawa
luto mag + lu + luto = magluluto pupunta
tulog ma + tu + tulog = matutulog
Ano ang salitang-ugat na ginamit sa kilos
na magluluto at matutulog?

Maari ba kayong gumawa ng pangungusap

gamit ang pandiwang magaganap? Hindi po titser.

Gumagamit ng salitang pampanahon tulad

ng sa darating na, bukas, mamaya, sa
susunod na at iba pa para ipahiwatig na
ang kilos ay gagawin pa lang.
1. Mamaya ay dadalaw tayo sa ating
kaklase na may sakit.
Ang pandiwang ginamit sa
pangungusap ay dadalaw. Ano naman
ang salitang pampanahon na ginamit?

2. Sa darating na Sabado ay tutulong kami

sa paglilinis ng ating barangay. Ang salitang- ugat na ginamit ay luto at
Ano ang salitang pampanahon na tulog.
ginamit sa pangungusap?

3. Kami ay pupunta sa palengke mamaya.

Ano ang pandiwa at salitang Kakain kami ng aking kaibigan pagkatapos
pampanahon na ginamit sa ng klase.
pangungusap? Sa darating na lunes ay magluluto kami ng
masarap na pansit para sa kaarawan ng
aking kapatid.
Magaling!
Para mas lalo nating maintindihan ang
aspekto ng pandiwa, magbibigay ako ng
salitang- ugat at sasabihin niyo ang salitang
kilos sa bawat aspekto ng pandiwa.
Handa na ba?

1. bihis
2. talon
3. iyak
 4. sigaw Ang salitang pampanahon na ginamit ay
mamaya.

Magaling Grade 3! Palakpakan niyo ang

inyong sarili.
Ang salitang pampanahon na ginamit ay
sa darating na.

Ang pandiwa na ginamit ay pupunta at

ang salitang pampanahon ay mamaya.

Opo titser.

Naganap Nagaganap Magaganap

nagbihis nagbibihis magbibihis
tumalon tumatalon tatalon
umiyak umiiyak iiyak
sumigaw sumisigaw sisigaw

D. Paglalahat
Alam ko na marami ngayong natutunan sa
ating talakayan ngayon.

Ano ang ating tinalakay ngayon? Ang tinalakay natin ngayon sa tungkol sa
aspekto ng pandiwa.

Magaling!
Ano-ano ang mga aspekto ng pandiwa?

Ang mga aspekto ng pandiwa ay naganap,

nagaganap at magaganap.
Ano ang pinag kaiba ng tatlong aspekto ng
pandiwa?
Sa aspekto ng naganap ang kilos o galaw
ay nangyari na. Sa aspekto ng nagaganap
ang kilos o galaw ay kasalukuyang
nangyayari samantalang sa aspekto ng
magaganap ang kilos o galaw ay
 mangyayari pa lang.

Mahusay! Naunawaan niyo ang ating paksa

sa araw na ito.
E. Paglalapat
Panuto: Tukuyin ang pandiwang ginamit sa
pangungusap at aspekto nito.
1. Ang magkapatid na Gino at Girlie ay 1. Ang magkapatid na Gino at Girlie ay
naghahabulan sa parke. naghahabulan sa parke.
2. Magluluto si nanay ng masarap na ulam NAGAGANAP
mamayang gabi. 2. Magluluto si nanay ng masarap na
3. Sama-samang naglilinis ng silid ang mga ulam mamayang gabi.
bata. MAGAGANAP
4. Naglaba si Ana ng kanyang damit 3. Sama-samang naglilinis ng silid
kaninang umaga. ang mga bata.
5. Kahapon ay naligo kami sa ilog. NAGAGANAP
4. Naglaba si Ana ng kanyang damit
kaninang umaga.
NAGANAP
5. Kahapon ay naligo kami sa ilog.
NAGANAP

IV. PAGTATAYA
A. Tukuyin ang pandiwang hindi dapat mapabilang sa pangkat dahil sa
naiibang aspekto nito.

1. naglaro 2. nagsulat 3. nagwalis

naghahabulan magbabasa naglilinis

nagtago magbibilang nagpupunas

4. kakanta 5. tatakbo

umaawit humahabol

sasayaw sumisigaw

B. Gamit ang nasalungguhitang salita, tukuyin ang aspekto ng pandiwa na

ginamit sa bawat pangungusap.
1. Ang mga magsasaka ay nagtatanim ng palay.
2. Hiniram ni Patricia ang aklat ko.
 3. Maglalaro kami ng habulan mamayang hapon.
4. Iinom ako ng gamot para gumaling ako.
5. Si Letty ang naglinis ng kusina.

Mga Tamang Sagot

A.
1. naghahabulan
2. nagsulat
3. nagwalis
4. umaawit
5. tatakbo
B.
1. nagtatanim – nagaganap
2. hiniram- naganap
3. maglalaro- magaganap
4. iinom- magaganap
5. naglinis- naganap

V. TAKDANG-ARALIN
Panuto: Sagutan ang Gawain A sa pahina 228 sa inyo libro. Kompletuhin ang
talahanayan ng mga pandiwa sa tatlong aspekto.

Mga Pandiwa

Naganap Nagaganap Magaganap

1. nag-aral

2. namamasyal

3. nakikiisa

4. magtatanim

5. nag-usap