Koloniyi Oluşturan Bireyler ve Görevleri

Ana Arı: Koloniyi oluşturan arılar arasında ince uzun abdomeni ile işçi arılardan daha büyük, erkek arılardan
daha uzun olmasıyla kolayca tanınır. Vücuduna göre kanatları kısadır. Normal koşullar altında bir kolonide
tek olan ana arı tam bir dişidir ve tüm koloni bireylerinin anasıdır. Döllenmiş yumurtadan gelişirler. Kuluçka
süresi 16 gündür. Ana arı, ergin yaşamının ilk günlerinde açık havada uçarken art arda ortalama 8-10 adet
erkek arı ile çiftleşip kovana döndükten 3-5 gün sonra yumurtlamaya başlar ve koloni oğul vermedikçe bir
daha kovan dışına çıkmaz. Ana arı yaşamı boyunca yetecek kadar spermayı üreme sisteminin bir parçası
olan sperma kesesinde canlı tutar. Üreme döneminde günde 1500-2000 yumurta yumurtlayarak koloninin
sürekliliğini, gücünü ve düzenini sağlar. İşçi arıların aksine kendi başına beslenemeyen ana arı, işçi arılar
tarafından sürekli arı sütü ile beslenir. Başın her iki yanındaki çene bezlerinden salgıladığı maddeler
(feromon) ile işçi arıların yumurtlamasını önler, çiftleşmede erkek arıları kendine çeker ve rakip ana arı
yetiştirilmesini önler. Sadece oğul ve çiftleşme döneminde uçarlar. Normal ömrü 5-7 yıldır. Verimli ömrü 2
yıldır. İğnesini kendisine rakip olan ana arılara karşı kullanırlar.

Erkek Arılar: Döllenmemiş yumurtadan gelişirler. Kuluçka süresi 24 gündür. Sayıları üreme mevsiminde 500
- 2000 arasındadır. Kış mevsimi boyunca kovanda hiç bulunmayan erkek arılar iri vücutları, büyük gözleri,
koyu ve yoğun kıl örtüsü ile kolayca tanınırlar. Gözleri çok kuvvetlidir. İğneleri bulunmadığından kendilerini
koruyamazlar. Kovan içinde ve dışında kendilerini besleme yetenekleri yoktur. İşçi arılar tarafından balla
beslenirler. Kolonide bilinen hiçbir görevi bulunmayan erkek arılar sadece çevredeki kuluçkadan yeni çıkmış
ana arılarla çiftleşme görevine sahiptir. Yaşamlarının 12-14. günlerinde cinsel olgunluğa ulaşırlar. Ana arı ile
çiftleşen erkek arılar ölür. 1000 erkek arı bir sezonda yaklaşık 7 kg bal tüketir. Normal çalışma mevsiminde
kovanın her yerinde bulunabilen erkek arılar işçi arılar tarafından nektarın kıt olduğu mevsim sonuna doğru
kenardaki çerçevelere doğru sürülür, daha sonra da kovan dışına atılırlar. Bu sayı günde 10-15 arasındadır.
Aynı durum, ana nektar akımı sırasında herhangi bir nedenle nektar girdisinin azaldığı zamanlarda da
meydana gelmektedir ki bu da erkek arı sayısının koloninin fizyolojik durumu ile bağlantılı olduğunu
göstermektedir. Ana arısı olmayan kovanlarda erkek arıların kovandan atılmaları geciktirilir. Erkek arıların
ortalama ömürleri 4-5 aydır.

İşçi Arılar: Döllenmiş yumurtadan gelişirler. Kuluçka süresi 21 gündür. İşçi arılar koloninin küçük yapılı
bireyleridir. Mevsime bağlı olarak sayıları 10 bin ile 60 bin arasında değişmektedir. Dişi bireyler olmalarına
karşın dişilik organları iyi gelişmediğinden ana arı gibi yumurtlayamazlar. Koloninin ana kitlesini oluşturan
işçi arılar tüm kovan içi ve dışı görevleri yaparak koloninin sürekliliğini ve etkinliğini sağlamaktadırlar. Yıllık
döngü içerisinde işçi arıların yaşam süreleri değişmektedir. İlkbahar ve yaz mevsimlerinde çıkan işçi arılar 5-
6 hafta yaşarlarken, yaz sonunda ve sonbaharda çıkanlar uzun kış mevsimini geçirerek ilkbahar başlarında
ölürler. Koloni gücünü belirleyen işçi arı sayısının azaldığı erken ilkbaharda kolonilerde küçülme görülür.
Çoğu kez hastalık sanılan bu durum bu mevsimde üremenin ölümler kadar hızlı olmamasından
kaynaklanmaktadır.

Kesin bir sınırlama olmamakla birlikte bir kolonide farklı yaş gruplarına sahip işçi arılar farklı görevleri
üstlenirler. İşçi arılar yaşamlarının ilk üç haftasını (21 gün) kovan içindeki görevleri yaparak geçirirler. Bu
dönemde petek gözlerini temizlerler. Erkek arıları balla beslerler. Bal döneminde erkek arıları kovan dışına
atarlar. Kuluçka sahasında sıcaklık oluştururlar. Arı sütü salgılayarak ana arıyı beslerler. Larvaların bakımı ve
beslenmesini gerçekleştirirler. Balmumu salgılarlar ve petek örerler. Kovan temizliği ile uğraşırlar. Polen ve
nektarı depolarlar. Balın fazla suyunu uçurarak balı olgunlaştırırlar. Kovan bekçiliği yaparlar. Kovan uçuş
deliği önünde havalandırmayı sağlarlar. Son 2-3 haftalarını da tarlacı arı olarak koloni gereksinimleri olan
nektar, polen, su, propolis gibi maddeleri kovana taşıyarak geçirirler.