Muret dhe hapjet

3.1.2 Materiali

Harku(qemeri) është element konstruktiv dhe kryesisht është i ngarkuar

me shtypje. Më parë harqet janë ndërtuar nga materialet ndërtimore, guri dhe
tulla. Në erën e konstruksioneve bashkëkohore, konstruksionet e mbingarku-
ara mbizotërojnë në rrumbullakime, kurse harqet moderne janë më afër këtij
veprimi, edhe pse mbizotërojnë efektet e përdredhjes dhe forcat gjatësore.
Harqet në arkitekturën tradicionale, në periudha të ndryshme historike,
janë paraqitur në forma të ndryshme përmes së cilave identifikohen edhe stile
të ndryshme në arkitekturë.

Harqe (qemerë), romakë, gotikë dhe islamik (arap)

Hark nga gurët e thyer dhe të përpunuar me gurë të mesëm (qendror) dhe hark i
përpunuar nga tullat

Harqet më parë janë ndërtuar me teknikën e murimit (lidhjes) së materi-

aleve ndërtimore, kurse sot ekzistojnë materiale dhe mënyra të ndryshme për
ndërtim. Harku, gjithashtu, mund të jetë i mbështetur edhe në çërnjera (nyje),
pra harku mund të ketë tre çërnjera. Nëse paraqitet çërnjerai e katërt, harku
në atë rast e humb stabilitetin dhe prishet.

Harku me tre kyçe

68