KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN

El Filibusterismo
( Ang Paghahari ng Kasakiman)
(The Reign of the Greed)
(

•ikalawang nobela ni Gat Jose Rizal

• karugtong o sequel ng Noli Me Tangere
• nakasulat sa wikang kastila
• may tatlumpu at siyam (39 )na kabanata
Ang El Filibusterismo ay
inialay niya sa tatlong
paring martir na sina
Mariano Gomez, Jose
Burgos at Jacinto Zamora.
Ang pagkakabitay sa kanila
ay nagkaroon ng malaking
bahagi sa pamagat ng
nobela.
Mga dahilan kung bakit isinulat niya ang El
Filibusterismo
• Upang maipagtanggol ang mga Pilipino
sa paratang ng mga dayuhan na ang mga
Pilipino ay hangal at kulang sa kaalaman.

• Upang maipakita kung paano namuhay

ang mga Pilipino sa panahon ng
pananakop ng mga Kastila at maisatinig
ang kanilang mga hinaing at paghihirap
sa kamay ng mga mapang-abuso at
mapaniil na dayuhan.
Mga dahilan kung bakit isinulat niya ang El
Filibusterismo
• Upang matalakay ang katotohanan kung
ano ang epekto/nagagawa ng relihiyon sa
araw-araw na pamumuhay.

• Mahayag ang kalupitan at kurapsyon ng

huwad na pamahalaan at matapat na
maipakita ang mga maling gawain ng
mga Pilipino na naging dahilan ng
maraming kabiguan ng ating bayan.
1884-1885- Sinimulan niyang balangkasin ang El Fili
habang isinisulat ang Noli

1887 – Matagumpay na lumabas noong Marso ang Noli.

Nakasama niyang muli ang kanyang pamilya at inalam
niya ang pagtanggap ng Noli. Sinimulan niyang isulat
ang El Fili noong Oktubre,1887 sa Calamba.

1888 – Pebrero, nilisan ni Rizal ang Pilipinas dahil sa

udyok ni Hen. Emilio Terero. Nagtungo siya sa iba’t ibang
bansa sa Asya, Amerika at Europa.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY
1890- Ipinagpatuloy niya at ginawa ang ilang mga
pagbabago noong siya ay nasa London. Dahil sa mga
pangyayaring naganap bago niya isulat ang nobela,
naisip niyang baguhin ang plano nito. At ito ay kaniyang
inihayag sa kanyang liham kay Mariano Ponce.

1891 – Natapos niya noong Marso 29. Naghanap ng

paglilimbagan sa Ghent Belgium. Ang munuskrito ay
ipinadala niya sa kaibigang si Jose Alejandro.
Agosto 06 – tinigil ang pagpapalimbag, naisipang
sunugin na lamang ang libro, subalit dumating ang
tulong pinansyal ni Valentin Ventura.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY
1891 – Setyembre pinalimbag niya, nagkulang
sa salapi kung kaya’t binawasan ang kabanata.
Sa F. Meyer Van Loo Press (hulugan ang
pagbabayad). Nagpadala ng kopya sa
Hongkong, ngunit nasamsam ng mga Kastila.
Sa Pilipinas pinasira ang nakumpisang kopya ng
nobela.

1896 – malaki ang naitulong ng nobela sa

paghihimagsik.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY
 Mga tumulong kay Jose Rizal

Jose Alejandro Jose Maria Basa Valentin Ventura

Ang manuskrip:
Valentin Ventura ipinagkaloob ito bilang
donasyon.
Ito ay may 279 na pahina at nakasulat sa
mahabang papel.
Ang pahina ng Paunang Salita at Babala ay
hindi isinama sa pagpapalimbag.
Ang pabalat ng nobela ay may inskripsyon ni
Ferdinand Blumentrit
Ang orihinal na manuskrip na sulat-kamay ni
Dr. Jose Rizal ay nakalagak ngayon sa
Filipina Division of Public Libraries, Manila.
✓ Alemanya
✓ Maximo Viola (nagpahiram ng salapi)
✓ Alay sa Inang Bayan
✓ Pamumuhay, pag-uugali at sakit ng mga
mamamayan noon
✓ Romansa; (pag—iibigan nina Maria Clara
at Crisostomo Ibarra)
✓ Pangarap, pag-ibig at awa
PAGKAKAIBA NG DALAWANG NOBELA
✓ Belgium
✓ Velentin Ventura (nagpahiram ng salapi)
✓ GOMBURZA
✓ Poot, kapaitan
✓ Politikal (pamahalaan at simbahan)
✓ Pampulitika, nagpapadama
nagpapahiwatig nagpapagising pang lalo sa
maalab na hangaring makapagtamo ng tunay
na kalayaan at karapatan ng bayan
Mga maaaring dahilan ng pagbabago
ng kanyang plano:
Ang mga bagay-bagay
Nagdanas ng
na nasaksihan niya sa
pagpapahirap ang
Madrid ay nagbunga
kanyang pamilya
ng di-mabuti.

Ang kanyang
Pagpapakasal ni
kakulangan sa salapi
Leonor Rivera
sa pagpapalimbag