GIS - Parcie Gruntu

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 54

Parcie gruntu

na konstrukcje oporowe

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Grunt jako materiał budowlany


W Budownictwie Ziemnym grunt traktowany jest jako materiał budowlany, z
którego wykonywane są konstrukcje i budowle ziemne (np. nasypy) oraz jako
ośrodek, w którym wykonywane są inne budowle (np. kanały).
Budowle Ziemne powstają poprzez wykonywanie nasypów i wykopów o
róŜnych kształtach i róŜnych wymiarach, przy czym technologia ich wykonania
polega zazwyczaj na odspojeniu i wydobyciu gruntu z wykopów,
przemieszczeniu urobku na miejsca nasypów oraz na ich uformowaniu w
zaleŜności od celu i przeznaczenia budowli.
Nierzadko do budowy nasypów wykorzystuje się grunty antropogeniczne,
powstałe w wyniku gospodarczej lub przemysłowej działalności człowieka
(odpady komunalne, pyły dymnicowe, odpady poflotacyjne).

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

1
Podział budowli ziemnych
Budowle Ziemne

Stałe Czasowe
(stateczność stała) (stateczność ograniczona w czasie)

zapory wodne ziemne, obwałowania rzek, wykopy pod budynki mieszkalne, przemysłowe, mosty,
nasypy drogowe i kolejowe, groble stawów rybnych etc. zapory wodne, śluzy nadbrzeŜa etc.

zbiorniki odpadów przemysłowych np. poflotacyjne rowy dla instalacji kanalizacyjnych, wodociągowych,
kabli, sieci gazowej etc.

hałdy magazynowe np. w portach przeładunkowych nasypy ziemne dla budowli hydrotechnicznych

podtorza ziemne dla kolei i dróg kołowych

roboty niwelacyjne dla zakładów przemysłowych


i osiedli mieszkaniowych, dla lotnisk, stadionów etc

kanały Ŝeglowne, kanały nawadniające oraz roboty


z zakresu regulacji rzek i potoków

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Rankine’a (1857)


Promień koła Mohra:
σ1 − σ 3
2
Środek koła Mohra jest odległy od
początku układu o:
σ1 + σ 3
2
Dla koła Mohra mamy:
τ < τ f = c + σtgϕ
σ1 − σ 3
sin ϕ = 2
σ1 + σ 3
+ c ⋅ cot ϕ
2
1 − sin ϕ cos ϕ
σ3 = σ 1 − 2c
1 + sin ϕ 1 + sin ϕ

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

2
Rozwiązanie Rankine’a
Podstawiając:

cos ϕ 1 − sin 2 ϕ (1 + sin ϕ )(1 − sin ϕ ) 1 − sin ϕ


= = =
1 + sin ϕ 1 + sin ϕ 1 + sin ϕ 1 + sin ϕ
Otrzymujemy:

σ 3 = K aσ 1 − 2c K a
Gdzie współczynnik czynnego parcia gruntu (coefficient of active earth
pressure) Ka:

1 − sin ϕ
Ka =
1 + sin ϕ
Formułę:

σ 3 = K aσ 1 − 2c K a moŜna zapisać jako: σ 1 = K pσ 3 + 2c K p

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Rankine’a
Gdzie Kp to współczynnik biernego parcia (odporu) gruntu (coefficient of
passive earth pressure) :
1 + sin ϕ
Kp =
1 − sin ϕ
Dla gruntów idealnie sypkich (c=0) zachodzi:
Ka < K < K p
Przyjmując dalej φ=30o (typowa wartość dla piasku) otrzymujemy:
1
<K <3
3

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

3
Rozwiązanie Rankine’a – parcie czynne
Active earth pressure
σ zz = γ ⋅ z
gdzie:
γ – cięŜar objętościowy gruntu, kN/m3
z – głębokość, m
ea = σ xx = K aγ ⋅ z − 2c K a
Całkowita siła parcia czynnego
oddziałującego na mur o wysokości
h jest równa:
1 2c 2
Ea = K aγ ⋅ h 2 − 2ch K a + NapręŜenia poziome w
2 γ gruncie dla przypadku parcia
Znak siły zmienia się na głębokości: czynnego
2c
hc =
γ Ka
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Rankine’a – parcie czynne


Czyli do głębokości hc powinny w gruncie występować napręŜenia rozciągające,
co jest moŜliwe tylko przez krótki czas. Stąd teŜ przyjmuje się, Ŝe do głębokości
hc pojawią się szczeliny zarówno w gruncie jak i pomiędzy gruntem i murem.

Całkowita siłę parcia czynnego


oddziałującego na mur o wysokości
h jest równa:
1
Ea = K aγ ⋅ hr2 − 2chr K a
2
gdzie hr jest zredukowaną NapręŜenia poziome w gruncie ze
wysokością muru równą: szczelinami dla przypadku parcia czynnego
2⋅c
hr = h −
γ Ka

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

4
Rozwiązanie Rankine’a – parcie bierne
Passive earth pressure
e p = σ xx = K pγ ⋅ z + 2c K p
Całkowita siła parcia biernego
oddziałującego na mur o wysokości
h jest równa:
1
Ep = K pγ ⋅ h 2 + 2ch K p
2
NapręŜenia poziome są tylko
ściskające,więc nie ma moŜliwości
wystąpienia szczelin w gruncie.
NapręŜenia poziome w gruncie dla
przypadku parcia biernego
W przypadku murów oporowych, rzeczywiste napręŜenia poziome będą
przyjmowały wartości pomiędzy wynikającymi z parcia biernego i aktywnego,
które mogą się róŜnic nawet dziewięciokrotnie. Pozostawia to wysoki margines
nieoznaczoności.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Parcie neutralne, spoczynkowe


W praktyce parcie i odpór gruntu wyznacza się korzystając z rozwiązań
Coulomna, Rankine’a lub rozwiązań empirycznych.W obu tych teoriach analizuje
się grunt w stanie odłamu, a więc katastrofalnym,gdy na skutek ścinania nastąpiło
oddzielenie się klina gruntu od powstałego masywu. Obie te metody dają więc
błędne wyniki gdy grunt napiera na niepodatną konstrukcje oporową, która nie
dopuszcza do powstania odłamu. Wtedy, napręŜenie poziome oddziałujące na mur
moŜna określić ze wzoru:
σ xx = K 0 ⋅ γ ⋅ z
gdzie: K0 – współczynnik parcia bocznego w stanie spoczynku (neutral earth
pressure coefficient).
ν
K0 = - teoria spręŜystości
1 −ν
K 0 = 1 − sin ϕ - wzór Jaky’ego

K 0 = (1 − sin ϕ ) ⋅ OCR sin ϕ - Mayne i Kuhlawy (1982)

gdzie: OCR – stopień konsolidacji (overconsolidation ratio)

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

5
Wpływ wody na napręŜenia
W przypadku występowania poza murem wody gruntowej naleŜy zamiast
cięŜaru objętościowego γ przyjąć cięŜar objętościowy gruntu pod wodą γ’,
ciśnienie wody u uwzględnić oddzielnie obliczając je według wzoru:
u = γ w hw
gdzie hw jest wysokością słupa wody w rozpatrywanym punkcie.
ZałóŜmy, mur o wysokości 8 m w gruncie o 2m
parametrach c=0, φ=30o, γdry=16 kN/m3, γsat=20 kN/m3.
Dla h = 2m 6m
σ zz = γ dry h = 32 kPa
1
σ xx = K aσ zz = 32 = 10.67 kPa
3
Dla h = 8m σ zz = γ dry 2m + γ sat 6m = 32 + 120 = 152 kPa
σ 'zz = σ zz − u = 152 − 60 = 92 kPa
1
σ 'xx = K aσ ' zz = 92 = 30.67 kPa
3

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Rankine’a – obciąŜenie


W przypadku występowania naziomu obciąŜonego równomiernie wzory dla
parcia czynnego i biernego przyjmują następującą postać:

σ xx = ea = K a (γ ⋅ z + q ) − 2c K a
1  2c 2
Ea = K a  γ ⋅ h + qh  − 2ch K a +
2

2  γ
σ xx = e p = K p (γ ⋅ z + q ) + 2c K p
1 
E p = K p  γ ⋅ h 2 + qh  + 2ch K p
2 

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

6
Rozwiązanie Coulomba – parcie czynne
W przypadku parcia czynnego cięŜar klina jest równy:
1
W = γh 2 tan θ
2
Siła tarcia, działająca na płaszczyźnie poślizgu o
długości h/cosθ jest równa:

T = N tan ϕ

Równania równowagi (w postaci sum rzutów sił na obie osie układu


współrzędnych przyjmują postać):
Q + T sin θ − N cos θ = 0
W − N sin θ − T cos θ = 0
cos(θ + ϕ )
N
Q=
cos ϕ
Eliminując siłę tarcia otrzymujemy:
sin (θ + ϕ )
N
W=
cos ϕ
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Coulomba – parcie czynne


Eliminując siłę nacisku otrzymujemy:
cos(θ + ϕ ) 1
Q =W W = γh 2 tan θ
sin (θ + ϕ )
oraz:
2
1 sin θ cos(θ + ϕ )
Q = γh 2
2 cos θ sin (θ + ϕ )
Podstawiając: sin θ cos(θ + ϕ ) = cos θ sin (θ + ϕ ) − sin ϕ
Otrzymujemy:
1 2
1 2
γh sin ϕ
Q = γh − 2
2 cos θ sin (θ + ϕ )
Maksymalna wartość siły Q przypadnie dla maksymalnej wartości funkcji:

f (θ ) = cos θ sin (θ + ϕ )

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

7
Rozwiązanie Coulomba – parcie czynne
Pierwsza i druga pochodna funkcji przyjmują wartości:
d2 f
= cos(2θ + ϕ )
df
= −2 sin (2θ + ϕ )
dθ dθ 2
df π π ϕ
= 0 dla: 2θ + ϕ = wtedy: θ = −
dθ 2 4 2
Dla takiej wartości kąta θ otrzymujemy:
d2 f
= −2 Czyli ekstremum funkcji jest maksimum.
dθ 2 Wtedy pozioma siła Q przyjmuje wartość:
1 1 − sin ϕ 1 2 1 − sin ϕ
Q = γh 2 = γh K a gdzie: Ka =
2 1 + sin ϕ 2 1 + sin ϕ

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Coulomba – parcie bierne


W przypadku parcia czynnego cięŜar klina jest równy:
1
W = γh 2 tan θ
2
Siła tarcia, działająca na płaszczyźnie
poślizgu o długości h/cosθ jest równa:

T = N tan ϕ

Równania równowagi (w postaci sum rzutów sił na obie osie układu


współrzędnych przyjmują postać):
Q − T sin θ − N cos θ = 0
W − N sin θ + T cos θ = 0
Eliminując siły tarcia i nacisku otrzymujemy:
1 2
1 2
γh sin ϕ
Q = γh − 2
2 cos θ sin (θ − ϕ )
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

8
Rozwiązanie Coulomba – parcie bierne
Maksymalna wartość siły Q przypadnie dla maksymalnej wartości funkcji:
f (θ ) = cos θ sin (θ − ϕ )
Pierwsza i druga pochodna funkcji przyjmują wartości:
d2 f
= cos(2θ − ϕ )
df
= −2 sin (2θ − ϕ )
dθ dθ 2
df π π ϕ
= 0 dla: 2θ − ϕ = wtedy: θ = +
dθ 2 4 2
Dla takiej wartości kąta θ otrzymujemy:
d2 f Czyli ekstremum funkcji jest maksimum.
= −2
dθ 2 Wtedy pozioma siła Q przyjmuje wartość:

1 1 + sin ϕ 1 2 1 + sin ϕ
Q = γh 2 = γh K p gdzie: Kp =
2 1 − sin ϕ 2 1 − sin ϕ

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Coulomba – problem ogólny


Zakładamy, Ŝe grunt jest niespoisty, c=0
1
Q = γh 2 K a
2
Q – jest całkowitą siłą utrzymującą mur,
jej składowa pozioma jest równa:
Qh = Q sin (α − δ )
Gdzie:
α – kat nachylenia muru,
δ – kąt tarcia wewnętrznego pomiędzy murem i gruntem, z reguły przyjmuje się:
2
δ= ϕ
3
Przy takich załoŜeniach współczynnik parcia czynnego liczony jest ze wzoru:

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

9
Rozwiązanie Coulomba – problem ogólny
sin 2 (α + ϕ )
Ka =
sin (ϕ + δ )sin (ϕ − β ) 
2

sin α sin (α − δ )1 +
2

 sin (α − δ )sin (α + β ) 
zaś współczynnik parcia biernego:

sin 2 (α − ϕ )
Kp =
sin (ϕ − δ )sin (ϕ + β ) 
2

sin α sin (α − δ )1 −
2

 sin (α − δ )sin (α + β ) 

ZałóŜmy przykładowo, Ŝe mur jest nachylony pod kątem 80o, naziom gruntu
pod kątem 10o, kąt tarcia wewnętrznego gruntu jest równy 30 stopni, zaś kąt
tarcia pomiędzy gruntem i murem jest równy 20 stopni.
Znajdźmy składową poziomą siły Q w przypadku parcia czynnego i biernego.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Rozwiązanie Coulomba – problem ogólny


α = 80o , β = 10o , ϕ = 30o , δ = 20o
K a = 0.438
1
Qa = γh 2 K a = 0.219γh 2
2
Qha = Q sin (α − δ ) = Q sin 60o = 0.19γh 2
K p = 1.715
Q p = 0.8575γh 2
Qhp = Q sin (α − δ ) = Q sin 100o = 0.844γh 2
ZałóŜmy, Ŝe mur jest nachylony pod kątem 90o, naziom gruntu pod kątem
10o, kąt tarcia wewnętrznego gruntu jest równy 20 stopni, zaś kąt tarcia
pomiędzy gruntem i murem jest równy 15 stopni.
Znajdźmy składową poziomą siły Q w przypadku parcia czynnego i biernego.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

10
Rozwiązanie Coulomba – problem ogólny
α = 90o , β = 10o , ϕ = 20o , δ = 15o
K a = 0.522
1
Qa = γh 2 K a = 0.261γh 2
2
Qha = Q sin (α − δ ) = Q sin 75o = 0.252γh 2
K p = 1.488
Q p = 0.744γh 2
Qhp = Q sin (α − δ ) = Q sin 105o = 0.719γh 2

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe
Ściany masywne – wykonuje się przewaŜnie z betonu, kamienia
naturalnego lub sztucznego na zaprawie cementowej lub cementowo
wapiennej, ściany te moŜna stosować tylko przy małej wysokości 2 – 3 m.

Naziom Naziom

Naziom Naziom Naziom

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

11
Mury oporowe
Ściany masywne ze wspornikowymi płytami odciąŜającymi - zastosowanie tego
typu ścian oporowych pozwala na zmniejszenie zuŜycia materiału i
zmniejszenie zbrojenia w samej płycie pionowej ściany (pozioma płyta jest
Ŝelbetowa), ściany betonowe o jednej płycie odciąŜającej stosuje się do
wysokości ok. 4.0m, dla wyŜszych ścian do ok. 6.0m, ściany te stosuje się do
max. 10m,
Naziom Naziom

zbrojenie płyty
odciąŜającej odciąŜającej

dozbrojenie
miejscowe

Naziom Naziom
dozbrojenie
miejscowe

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe
Ściany płytowo - kątowe – wykonuje się wyłącznie z Ŝelbetu, stateczność tych
ścian jest zapewniona w znacznej mierze dzięki cięŜarowi gruntu
spoczywającego na poziomej płycie fundamentowej, zastosowanie nachylenia
płyty fundamentowej oraz specjalnej ostrogi powoduje zwiększenie stateczności
konstrukcji ściany oporowej ze względu na przesunięcie,
Naziom Naziom Naziom

Naziom Naziom Naziom

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

12
Mury oporowe
Ściany płytowo – Ŝebrowe – składają się z płyty fundamentowej, pionowej oraz
pionowych Ŝeber rozstawionych wzdłuŜ ściany oporowej co 2.5 – 3.5m,
wykonanie wyłącznie z Ŝelbetu, zalety-duŜa sztywność i mała odkształcalność
na działanie poziomego parcia gruntu w porównaniu z konstrukcjami płytowo
kątowymi.

e
now
p io
Ŝe b ra

płyta pio now a

płyta funda m entow a

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe
Ściany płytowo – Ŝebrowe

Naziom Naziom Naziom

Naziom Naziom Naziom

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

13
Mury oporowe
Obrót ściany oporowej Obrót ściany oporowej z wyparciem

Przesunięcie ściany oporowej

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

14
Mury oporowe – warunki stateczności
Mając określone wartości sił parcia gruntu na ściany oporowe naleŜy sprawdzić
ich stateczność przy odpowiednich współczynnikach pewności. Szczegóły
definiuje norma PN-83/B-03010.
1. Zgodnie z zaleceniem tej normy,dla wszystkich typów murów
oporowych, niezaleŜnie od ich wysokości o obciąŜeń naleŜy wykonać
sprawdzenie nośności podłoŜa z uwzględnieniem mimośrodu i
nachylenia obciąŜenia oraz budowy podłoŜa.Sprawdzenie to naleŜy
przeprowadzić zgodnie z zaleceniami normy PN-81/B-03020.
2. W przypadku usytuowania ściany oporowej na zboczu lub w pobliŜu
zbocza i w przypadku istnienia w podłoŜu warstw umoŜliwiających
poślizg części zbocza w stosunku do niŜej zalegających warstw naleŜy
przeprowadzić sprawdzenie stateczności ściany oporowej łącznie z
częścią masywu gruntowego i obiektami sąsiadującymi,według
róŜnych,moŜliwych w danych warunkach powierzchni poślizgu. MoŜna
do tego celu zastosować metody równowagi granicznej (np.SLOPE/W)
lub metody numeryczne (np. FLAC, Z_Soil, Plaxis etc.)

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – warunki stateczności


3. Przy sprawdzaniu stateczności muru oporowego ze względu na
moŜliwość obrotu względem krawędzi podstawy fundamentu
powinien być spełniony warunek:
M o( r ) ≤ mo ⋅ M u( r )
gdzie:
Mo(r) – moment wszystkich sił obliczeniowych powodujących obrót ściany
(składowa i pozioma siły parcia gruntu)
Mu(r) – moment wszystkich sił obliczeniowych przeciwdziałających obrotowi
ściany (cięŜar ściany)
mo=0.8 w przypadku obciąŜenia naziomu q ≥ 10 kPa
mo=0.9 w pozostałych przypadkach.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

15
Mury oporowe – warunki stateczności
4. Przy sprawdzaniu stateczności muru oporowego ze względu
przesunięcie powinien być spełniony warunek:
Qt( r ) ≤ mt ⋅ Qtf
gdzie:
Qt(r) – obliczeniowa wartość składowej stycznej (poziomej)obciąŜenia w
płaszczyźnie ścięcia).
Qtf – suma rzutów na płaszczyznę ścięcia wszystkich sił obliczeniowych
przeciwdziałających przesunięciu ściany,
mt=0.9 w przypadku obciąŜenia naziomu q ≥ 10 kPa
mt=0.95 w pozostałych przypadkach.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Przykład 1. Obliczyć parcie czynne i bierne na ścianę oporową o wysokości
h=5.0 m.Parametry gruntu φ = 26o, c=15 kPa, γ = 19 kN/m3.
1 − sin ϕ 0.562
Ka = = = 0.391 K a = 0.625
1 + sin ϕ 1.438
ea ( z =0) = −2c K a = −2 ⋅15 ⋅ 0.625 = −18.75 kPa
ea ( z = h ) = γhK a − 2c K a = 19 ⋅ 5 ⋅ 0.391 − 2 ⋅15 ⋅ 0.625 = 18.395 kPa
2c 2 ⋅15
hc = = = 2.526m -18.75 kPa
γ K a 19 ⋅ 0.625
2.526m

1 2c 2
Ea = K aγh 2 − 2ch K a + =
2 γ
5m

92.863 − 93.75 + 23.684 = 22.797 kN / m


2.474m

Ramię momentu obciąŜającego: Ea =22.797 kN/m


h − hc
ra = = 0.825m 0.825 m
3 18.395 kPa
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

16
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
1 + sin ϕ 1.438
Kp = = = 2.559 K p = 1.6
1 − sin ϕ 0.562
e p ( z =0 ) = 2c K p = 2 ⋅15 ⋅1.6 = 48 kPa
e p ( z = h ) = γhK p + 2c K p = 19 ⋅ 5 ⋅ 2.559 + 2 ⋅15 ⋅1.6 = 291.105 kPa
1
Ep = K pγh 2 + 2ch K p = 607.763 + 240 = 847.763 kN / m
2
Moment siły Ep względem dolnej krawędzi muru wynosi:
1 48 kPa
48 ⋅ 5 ⋅ 2.5 + 5 ⋅ 243.105 ⋅1.67 =
2
847.763 ⋅ rp
240
rp = 1.905m
5m
Ep =847.763 kN/m
2.5m
1.67m
607.763 1.905 m

291.105 kPa
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Sprawdzenie stateczności na obrót:
M 0( r ) = 22.797 ⋅ 0.825 = 18.807 kNm
ZałóŜmy szerokość ściany równą 0.8 m i jej cięŜar objętościowy: γ = 25 kN/m3:
M u( r ) = G ⋅ 0.9 ⋅ 0.4 = 0.8 ⋅ 5 ⋅ 25 ⋅ 0.9 ⋅ 0.4 = 36 kNm
18.807 kNm < 36 kNm czyli warunek spełniony.

Sprawdzenie stateczności na przesunięcie:


Qt( r ) = 22.797 kN / m
Współczynnik tarcia przyjęto za normą PN-83/B-03010, która dla piasków
gliniastych przy załoŜeniu ścian muru z chropowatego betonu zaleca µ=0.36-0.47.
Przyjęto 0.40.
Qtf = µGmt = 0.4 ⋅100 ⋅ 0.95 = 38 kN / m
czyli warunek spełniony.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

17
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.758
Grid + radius 15

1 2 8 1.758
10 9 10

11 3 7 12 4
5
14 2 13

6 5
0
0 5 10 15 20 25

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.764
Entry + exit
15
1.764

1 2 8
10 9 10

11 3 7 12 4
5
14 2 13

6 5
0
0 5 10 15 20 25

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

18
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.468
Autolocate... 15
1.468

1 2 8
10 9 10

11 3 7 12 4
5
14 2 13

6 5
0
0 5 10 15 20 25

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Wartość wskaźnika stateczności wg SSR – FS=1.40

JOB TITLE : . (*10^1)

FLAC/SLOPE (Version 4.00)

LEGEND
1.200
3-Oct-04 19:36

Factor of Safety 1.40

0.800
Shear Strain Rate Contours
2.50E-08
5.00E-08
7.50E-08
1.00E-07
1.25E-07 0.400
1.50E-07

Contour interval= 2.50E-08


(zero contour omitted)
Boundary plot
0.000

0 5E 0
Velocity vectors
Max Vector = 1.958E-07

0 5E -7 -0.400

Marek Cala
Katedra Geomechaniki
0.200 0.600 1.000 1.400 1.800
(*10^1)

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

19
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Przykład 1. Obliczyć parcie czynne i bierne na ścianę oporową o wysokości
h=3.0 m.Parametry gruntu φ = 15o, c=10 kPa, γ = 20 kN/m3. Przyjąć ścianę
Ŝelbetową płytowo kątową posadowioną 0.5 m poniŜej projektowanego
naziomu obok ściany.
1 − sin ϕ K a = 0.767
Zgodnie z PN-83/B 03010
Ka = = 0.589 jeŜeli wysokość ścian jest
1 + sin ϕ większa niŜ 1.5 m to jej
ea ( z =0 ) = −2c K a = −15.35 kPa grubość w koronie
powinna wynosić 300 mm
ea ( z = h ) = γhK a − 2c K a = 29.4 kPa dla ścian betonowych.
2c
hc = = 1.3m
γ Ka
1 2c 2
Ea = K aγh − 2ch K a +
2
= 36.7 kN / m
2 γ
h − hc
ra = = 0.832m
3
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


G1 = γ b ⋅ h ⋅ a = 25 ⋅ 3.8 ⋅ 3 = 28.5 kN G2 = γ b ⋅ e ⋅ b = 25 ⋅ 0.3 ⋅ 0.3 = 2.25 kN
G3 = γ b ⋅ e ⋅ c = 25 ⋅ 0.3 ⋅ 0.9 = 6.75 kN
G4 = γ g ⋅ (h − e) ⋅ c = 20 ⋅ 3.5 ⋅ 0.9 = 63 kN
-15.35 kPa
G5 = γ g ⋅ d ⋅ b = 20 ⋅ 0.2 ⋅ 0.5 = 3 kN
a
r1 = b + = 0.45m
2
b
r2 = = 0.15m
2 3.0 m G 1 G4
c
r3 = a + b + = 1.05m
2
c
r4 = a + b + = 1.05m Ea

2 d=0.5 m
G 5 36.7 kPa

b G
r5 = = 0.15m a=e=0.3 m 2 G3
29.4 kPa
2 b=0.3 m a c=0.9 m

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

20
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Sprawdzenie stateczności na obrót:
M 0( r ) = 36.7 ⋅ 0.832 = 30.55 kNm
Zakładając podane wcześniej wymiary i jej cięŜar objętościowy: γb = 25 kN/m3:
M u( r ) = 0.9 ⋅ (G1 ⋅ r1 + G2 ⋅ r2 + G3 ⋅ r3 + G4 ⋅ r4 + G5 ⋅ r5 ) = 78.17 kNm
czyli warunek spełniony.
Sprawdzenie stateczności na przesunięcie:
Qt( r ) = 36.7 kN / m
Współczynnik tarcia przyjęto za normą PN-83/B-03010, która dla piasków
gliniastych przy załoŜeniu ścian muru z chropowatego betonu zaleca µ=0.36-0.47.
Przyjęto 0.40.
Qtf = µGmt = 0.4 ⋅103.5 ⋅ 0.95 = 39.33 kN / m

czyli warunek spełniony.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Wartość wskaźnika stateczności
16
wg Bishopa – FS=1.729
Grid + radius
10
21
9
1.729
34 13
14 15
8

6 1
10 9
12 5 6
5 17 8 7 20

4
18 219

11 12
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

21
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Wartość wskaźnika stateczności
16 wg procedury Autolocate – FS=1.2
Autolocate...
10
21 1.200
9
34 13
14 15
8

6 1
10 9
12 5 6
5 17 8 7 20

4
18 219

11 12
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Wartość wskaźnika stateczności wg SSR – FS=1.14
JOB TITLE : . (*10^1)
1.300
FLAC (Version 4.00)

LEGEND 1.100

21-Oct-04 7:14
step 390694
-1.653E+00 <x< 1.465E+01 0.900

-2.903E+00 <y< 1.340E+01

Factor of Safety 1.14


0.700
-1.653E+00 <x< 1.465E+01
-2.903E+00 <y< 1.340E+01

Max. shear strain-rate 0.500


0.00E+00
5.00E-09
1.00E-08
1.50E-08 0.300
2.00E-08
2.50E-08
3.00E-08
3.50E-08 0.100

4.00E-08
4.50E-08

Contour interval= 5.00E-09 -0.100

Boundary plot

Marek
0 Cala 5E 0
Katedra Geomechaniki
0.000 0.200 0.400 0.600 0.800 1.000 1.200 1.400
(*10^1)

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

22
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe

Sprawdzenie warunków stateczności


dla podanych wyŜej przykładów
• Dla przypadku gdy przyjmiemy kohezję równą
połowie wg zaleceń normy.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Przykład 1. Obliczyć parcie czynne i bierne na ścianę oporową o wysokości
h=5.0 m.Parametry gruntu φ = 26o, c=7.5 kPa, γ = 19 kN/m3.
1 − sin ϕ 0.562
Ka = = = 0.391 K a = 0.625
1 + sin ϕ 1.438
ea ( z =0 ) = −2c K a = −2 ⋅ 7.5 ⋅ 0.625 = −9.375 kPa
ea ( z = h ) = γhK a − 2c K a = 19 ⋅ 5 ⋅ 0.391 − 2 ⋅ 7.5 ⋅ 0.625 = 27.77 kPa
2c 2 ⋅ 7.5
hc = = = 1.263m -9,375 kPa
γ K a 19 ⋅ 0.625
1,263m

1 2c2
Ea = Kaγh2 − 2ch Ka + =
2 γ
5m

92.863− 46.875+ 5.921= 51.91 kN / m E =51,91kN/m


3,737m

a
1,246

Ramię momentu obciąŜającego:


h − hc
ra = = 1.246m 27,77 kPa
3
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

23
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
1 + sin ϕ 1.438
Kp = = = 2.559 K p = 1.6
1 − sin ϕ 0.562
e p ( z =0 ) = 2c K p = 2 ⋅ 7.5 ⋅1.6 = 24 kPa
e p ( z = h ) = γhK p + 2c K p = 19 ⋅ 5 ⋅ 2.559 + 2 ⋅ 7.5 ⋅1.6 = 243.105 + 24 =
= 267.105 kPa
1
E p = K pγh 2 + 2ch K p = 607.763 + 120 = 727.763 kN / m
2
24 kPa
Moment siły Ep względem
dolnej krawędzi muru wynosi:
1
24 ⋅ 5 ⋅ 2.5 + 5 ⋅ 243.105 ⋅1.67 = 120
5m
Ep=727,763kN/m
2

1,814m
= 727.763 ⋅ rp 2,5m
607,763 kPa

rp = 1.814m 1,67
267,105 kPa

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Sprawdzenie stateczności na obrót:
M 0( r ) = 51.91 ⋅1.246 = 64.68 kNm
ZałóŜmy szerokość ściany równą 0.8 m i jej cięŜar objętościowy: γ = 25 kN/m3:
M u( r ) = G ⋅ 0.9 ⋅ 0.4 = 0.8 ⋅ 5 ⋅ 25 ⋅ 0.9 ⋅ 0.4 = 36 kNm
64.68 kNm > 36 kNm czyli warunek nie spełniony.
Musimy sprawdzić więc, dla jakiej szerokości ściany warunek ten
będzie spełniony:
x
Mu(r ) = G ⋅ 0.9 ⋅ 0.4 = x ⋅ 5 ⋅ 25⋅ 0.9 ⋅ ≥ 64.68 kNm
2
x ≥ 1.07 m
Jest to minimalna szerokość ściany, dla której warunek
stateczności na obrót będzie spełniony.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

24
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Sprawdzenie stateczności na przesunięcie:
Współczynnik tarcia przyjęto za normą PN-83/B-03010, która dla piasków
gliniastych przy załoŜeniu ścian muru z chropowatego betonu zaleca µ=0.36-0.47.
Przyjęto 0.40.
Qt( r ) = 51.91 kN / m

Qtf =µGm=0.4*0.8*5*25*0,95=38kN/m
51.91 kN/m>38 kN/m czyli warunek nie spełniony.
Dla obliczonej szerokości zastępczej x=1.07 m
otrzymujemy:
Qtf =µGm=0.4*1.07*5*25*0,95=50,825kN/m
51.91 kN/m > 50,825 kN/m czyli warunek nie spełniony

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Musimy sprawdzić więc, dla jakiej szerokości ściany warunek ten
będzie spełniony:
Qtf = 0.4 ⋅ x ⋅ 5 ⋅ 25⋅ 0.95 ≥ 51.91 kNm
x ≥ 1.09 m
Podstawiając tą szerokość do równania momentów otrzymujemy:

M u( r ) = 1.09 ⋅ 5 ⋅ 25 ⋅ 0.9 ⋅ 0.545 = 66,83 > M o( r ) = 64,68 kNm

Oba warunki są spełnione!

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

25
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.799
1.799
Entry and exit
5 4 3
5

3
1
2
Elevation [m]

1 2 8
0

-1 2

-2

-3

-4

6 7
-5
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Distance [m]

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Wartość wskaźnika stateczności wg procedury Autolocate – FS=1.597
1.597
Autolocate...
5 4 3
5

3
1
2
Elevation [m]

1 2 8
0

-1 2

-2

-3

-4

6 7
-5
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Distance [m]

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

26
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Wartość wskaźnika stateczności wg SSR – FS=1.41

JOB TITLE : Mur oporowy 1 (*10^1)

FLAC/SLOPE (Version 5.00)

1.000
LEGEND

6-Oct-07 15:01

0.800

Factor of Safety 1.41


Max. shear strain-rate
1.00E-08
2.00E-08 0.600
3.00E-08
4.00E-08
5.00E-08
6.00E-08
7.00E-08 0.400

Contour interval= 1.00E-08


(zero contour omitted)
Boundary plot
0.200

0 2E 0
Velocity vectors
max vector = 1.007E-07
0.000

0 2E -7

Marek Cala
KGBiG AGH Krakow
0.300 0.500 0.700 0.900 1.100 1.300 1.500
(*10^1)

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Przykład 2. Obliczyć parcie czynne i bierne na ścianę oporową o wysokości
h=3.0 m.Parametry gruntu φ = 15o, c=5 kPa, γ = 20 kN/m3. Przyjąć ścianę
Ŝelbetową płytowo kątową posadowioną 0.5 m poniŜej projektowanego
naziomu obok ściany.
1 − sin ϕ K a = 0.767
Ka = = 0.589 Zgodnie z PN-83/B
1 + sin ϕ 03010 jeŜeli
wysokość ścian jest
ea ( z =0 ) = −2c K a = −7.67 kPa większa niŜ 1.5 m to
ea ( z = h ) = γhK a − 2c K a = 44.764 − 7.67 = 37.09 kPa jej grubość w koronie
powinna wynosić
2c
hc = = 0.65m 300 mm dla ścian
γ Ka betonowych.

1 2c 2
Ea = K aγh 2 − 2ch K a + = 58.41 kN / m
2 γ
h − hc
ra = = 1.05m
3
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

27
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
G1 = γ b ⋅ h ⋅ a = 25 ⋅ 3.8 ⋅ 3 = 28.5 kN G2 = γ b ⋅ e ⋅ b = 25 ⋅ 0.3 ⋅ 0.3 = 2.25 kN
G3 = γ b ⋅ e ⋅ c = 25 ⋅ 0.3 ⋅ 0.9 = 6.75 kN
G4 = γ g ⋅ (h − e) ⋅ c = 20 ⋅ 3.5 ⋅ 0.9 = 63 kN
G5 = γ g ⋅ d ⋅ b = 20 ⋅ 0.2 ⋅ 0.5 = 3 kN
a
r1 = b + = 0.45m
2 -7.67 kPa

b
r2 = = 0.15m
2
c
r3 = a + b + = 1.05m G1 G4

3m
2
c
r4 = a + b + = 1.05m Ea=58.41 kN/m

2 d=0,5
G5

b G2 G3

r5 = = 0.15m
a=e=0.3

b=0,3m a c=0,9m
37.09 kPa

2
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Sprawdzenie stateczności na obrót:
M 0( r ) = 58.41 ⋅1.05 = 61.3305 kNm
Zakładając podane wcześniej wymiary i jej cięŜar objętościowy: γb = 25 kN/m3:
M u( r ) = 0.9 ⋅ (G1 ⋅ r1 + G2 ⋅ r2 + G3 ⋅ r3 + G4 ⋅ r4 + G5 ⋅ r5 ) = 78.17 kNm
61.3305 kNm<78.17 kNm czyli warunek spełniony (z niewielkim zapasem).
Sprawdzenie stateczności na przesunięcie:
Qt( r ) = 58.41 kN / m
Współczynnik tarcia przyjęto za normą PN-83/B-03010, która dla piasków
gliniastych przy załoŜeniu ścian muru z chropowatego betonu zaleca µ=0.36-0.47.
Przyjęto 0.40.
Qtf = µGmt = 0.4 ⋅103.5 ⋅ 0.95 = 39.33 kN / m

58.41 kN/m>39.33 kN/m czyli warunek nie spełniony.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

28
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Aby warunek stateczności na przesunięcie był spełniony musimy zwiększyć
rozmiar stopy ściany oporowej( wydłuŜenie stopy spowoduje zwiększenie
cięŜarów składowych G3 i G4) :
Długość stopy nie spełniającej warunku stateczności c=0.9m
Qtf = µGmt = 0.4 ⋅ ( 28.5 + 2.25 + 20 ⋅ 3.5 ⋅ x + 25 ⋅ 0.3 ⋅ x) ⋅ 0.95 ≥ 58.41 kN / m
x ≥~ 1.55 m

Wszystkie warunki stateczności będą spełnione, gdy długość stopy będzie


wynosić minimum 1.55m.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.808
Entry and exit
1.808

10 1 2
3

1
Elevation [m]

1
3 13
0
2 8 9 4 5
7 6
-1

-2

11 12
-3
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Distance [m]

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

29
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
Wartość wskaźnika stateczności wg procedury Autolocate – FS=1.577
Autolocate...
1.577

10 1 2
3

1
Elevation [m]

1
3 13
0
2 8 9 4 5
7 6
-1

-2

11 12
-3
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Distance [m]

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


Obliczyć rozkład parcia czynnego dla układu warstw jak na rysunku.

1 0 ,4 k N/ m

Wzory ogólne:

1 − sin ϕ
Ka = e a ( z ) = K a ⋅ (γ ⋅ z + q ) − 2 ⋅ c Ka
1 + sin ϕ

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

30
Mury oporowe – przykłady obliczeniowe
1 − sin 30
K a1 = = 0 . 33 K a 1 = 0 . 578
1 + sin 30
1
ea (0) = ⋅ ( 20 ⋅ 0 + 27 ) − 0 = 9 kPa
3
1
ea (2) = ⋅ ( 20 ⋅ 2 + 27 ) − 0 = 22 . 33 kPa
3
1 − sin 15 K a 2 = 0 . 767
K a2 = = 0 . 589
1 + sin 15
e a (2 ) = 0 . 589 ⋅ (20 ⋅ 2 + 27 )− 2 ⋅ 15 ⋅ 0 . 767 = 16 . 453 kPa

e a ( 3 . 5 ) = 0 . 589 ⋅ ( 21 ⋅ 1 . 5 + 20 ⋅ 2 + 27 ) − 2 ⋅ 15 ⋅ 0 . 767
= 35 . 01 kPa
1 − sin 35
K a3 = = 0 . 271 K a 3 = 0 . 521
1 + sin 35

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Mury oporowe – przykłady obliczeniowe


e a ( 3 . 5 ) = 0 . 271 ⋅ ( 21 ⋅ 1 . 5 +
0 9

+ 20 ⋅ 2 + 27 ) = 26 . 69 kPa 0
-0.5

e a ( 4 . 5 ) = 0 . 271 ⋅ ( 20 ⋅ 1 + -1

+ 21 ⋅ 1 . 5 + 20 ⋅ 2 + 27 ) =
-1.5
16.45 22.33
-2

= 32 . 25 kPa -2.5
Głębokość, m

-3
e a ( 7 . 5 ) = 0 . 271 ⋅ ( 20 ⋅ 2 + -3.5
26.69 35.01

+ 21 ⋅ 1 . 5 + 20 . 5 ⋅ 1 + 27 + -4
32.25

+ 10 . 4 ⋅ 3 ) + u =
-4.5

-5

40 . 7 kPa + 3 ⋅ γ w = -5.5

= 70 . 7 kPa -6

-6.5

-7
70.7
-7.5
5 15 25 35 45 55 65 75
0 10 20 30 40 50 60 70
Parcie, kPa

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

31
Ścianki szczelne

W prezentacji tej obszernie korzystałem z


materiałów dokumentacyjnych zebranych przez
mgra inŜ. Sebastiana Olesiaka, za co mu
jeszcze raz tą drogą składam podziękowanie.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne
Ścianki szczelne to lekkie konstrukcje oporowe złoŜone z podłuŜnych elementów
drewnianych, stalowych, Ŝelbetowych lub PVC zagłębianych w grunt ściśle jeden
obok drugiego, tak by całość stanowiła szczelną płytę obciąŜoną siłami
poziomymi niekiedy równieŜ siłami pionowymi

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

32
Ścianki szczelne

Ścianki szczelne stanowią zasadniczy element konstrukcyjny w następujących


rodzajach budowli:
 w budowlach oporowych (nabrzeŜa portowe, umocnienia brzegowe,
przyczółki mostowe, ściany oporowe itp.),
 w budowlach piętrzących, w których ścianka szczelna stanowi przeponę
uniemoŜliwiającą lub zapobiegającą przenikaniu wody z górnego poziomu do
dolnego przez podłoŜe budowli,
 w fundamentach niŜszych budowli, w których ścianka szczelna stanowi bardzo
często istotny element zapobiegający wypłukiwaniu gruntu spod podstawy
fundamentu.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Podział i rodzaje ścianek szczelnych


1. Drewniane
Stosowane bardzo rzadko i tylko jako konstrukcje tymczasowe, dla
podrzędnych budowli w przypadkach gdy agresywność środowiska
wyklucza stosowanie innych materiałów.
2. Stalowe
Ścianki o najszerszym zastosowaniu, zarówno jako konstrukcje
tymczasowe i stałe. Brusy stalowe mogą być wykorzystywane
wielokrotnie. Stosowane we wszelkich rodzajach gruntów. Szczelność
zaleŜna od konstrukcji zamka.
3. śelbetowe
Wykonywane jako pale prefabrykowane Ŝelbetowe lub spręŜone o
przekroju prostokątnym wprowadzane w grunt za pomocą kafarów,
szczelność uzyskana poprzez odpowiednią konstrukcję połączenia pala z
palem lub wykonywane jako grupy pali wierconych z zachowaniem
odpowiedniej szczelności na styku pali sąsiadujących ze sobą

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

33
Podział i rodzaje ścianek szczelnych
4. Z tworzyw sztucznych
Ścianki te posiadają duŜą odporność na
czynniki korozyjne i atmosferyczne, są lekkie,
bezpieczne dla środowiska, elastyczne (co
zwiększa ich odporność na uderzenia udarowe
np. podczas cumowania statków) i estetyczne
dzięki dowolnej, trwałej kolorystyce

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Zastosowanie ścianek szczelnych


1. W budowlach oporowych, gdy ścianka utrzymuje grunt naziomu

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

34
Zastosowanie ścianek szczelnych
2. W budowlach piętrzących, w których ścianka szczelna stanowi przeponę
zapobiegającą przenikaniu wody

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Zastosowanie ścianek szczelnych


3. W budowlach miejskich, w
których ścianka szczelna stanowi
istotny element oporowy
zapobiegający wypłukiwaniu
gruntu spod fundamentu
przeciwstawiając się utracie przez
niego stateczności

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

35
Zastosowanie ścianek szczelnych

4. W konstrukcjach spełniających
funkcje ochronne (np. falochrony)

5. W konstrukcjach przyczółków
mostowych

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Wykonywanie ścianek szczelnych


 Wprowadzanie grodzi w
grunt
 Zakładanie bloku
kotwiącego
 Kotwienie
 Niwelowanie terenu za
ścianą oraz wybranie gruntu
sprzed ściany

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

36
Elementy ścianek szczelnych

brusy (grodzie) stalowe

przekładki usztywniające

kleszcze

śruby spinające

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Elementy ścianek szczelnych


Stalowe ścianki szczelne wykonywane są z szerokiej gamy profili stalowych:
płaskich, korytkowych, skrzydełkowych i zetowych zakończonych zamkami
gwarantującymi odpowiednią szczelność oraz łatwość montaŜu i demontaŜu

zamek

brus Kruppa

brus Larssena

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

37
Sposoby wprowadzania ścianek w grunt
Dynamiczne - poprzez uŜycie wibratorów hydraulicznych

250 kg
30 t
wibrator

pompa

brus
stalowy

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Sposoby wprowadzania ścianek w grunt


Dynamiczne - z wykorzystaniem młotów
hydraulicznych i spalinowych o duŜej energii
udaru

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

38
Sposoby wprowadzania ścianek w grunt
Statyczne - poprzez wciskanie brusów w grunt
ograniczając powstawanie szkodliwych drgań
i hałasów

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Sposoby wprowadzania ścianek w grunt

Konstrukcje stałe wykonywane ze ścianek


szczelnych wymagają bardzo starannego,
osiowego prowadzenia w gruncie, dlatego
niezbędne jest korzystanie z prowadnic

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

39
Kotwienie ścianek szczelnych

Ścianki szczelne kotwione są na ogół na jednym


poziomie, przy konstrukcjach wyŜszych moŜna
stosować kilka poziomów kotwienia. Kotwienie
odbywa się na poziomie wody gruntowej lub na
poziomie wody w basenie.
Zakotwienie ścianki moŜe odbywać się przy
pomocy: bloków i cięgien, płyt, pali kozłowych,
ścianek szczelnych, kotwi, kotwi iniekcyjnych i
kotwi gruntowych.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Zalety ścianek szczelnych


 łatwe w montaŜu i demontaŜu i
sprawdzające się w kaŜdych
warunkach gruntowych

lekkie

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

40
Zalety ścianek szczelnych
 szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Zalety ścianek szczelnych


 estetyczne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

41
Stateczność wykopów

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

42
Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

43
Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

44
Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

45
Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

46
Ścianki szczelne

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianki szczelne

Przy obliczaniu płyty kotwiącej w obliczeniach przyjąć współczynnik


bezpieczeństwa FSa=1.2 dla parcia gruntu i FSp=0.85 dla odporu gruntu

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

47
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
Rozpatrzmy siły działające na
ściankę szczelną umiejscowioną w
jednorodnym, idealnie sypkim,
niezawodnionym gruncie. ZałóŜmy,
Ŝe dla utrzymania stateczności
wykopu o głębokości h została ona
zabita w grunt na głębokość d.
W odległości a od naziomu wykopu ścianka została zakotwiona kotwią oddziałującą
z siłą T.
Z rozkładu napręŜeń wynika, Ŝe równanie równowagi momentów wokół punktu
zakotwienia ma postać:

2 2  1  
K aγ (h + d )  h + d − a  − K pγd 2  h + d − a  = 0
1 2 2
2 3 3  2  3 
(h + d )2  2 h + 2 d − a  = − p d 2  h + 2 d − a 
K
3 3  Ka  3 

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym

Równanie to moŜna zapisać w


następującej postaci:

d  3a
2 1+   −  
2
d  2Ka  d   h 2h
  = 1 + 
h 3K p  h  2d  a
1+   −  
3 h h
Równanie to moŜna rozwiązać iteracyjnie podstawiając kolejne wartości
zagłębienia d. Znając wartość d moŜna obliczyć siłę w kotwi z równania równowagi
sił na oś poziomą:
n
K pγd 2 − K aγ (h + d )
1 1
∑P =T +
2
ix
i =1 2 2

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

48
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
Stąd otrzymujemy wartość siły T równą:
1
2
[
T = γ K a (h + d ) − K p d 2
2
]
Wartości sił tnących w poszczególnych przedziałach są równe:
I przedział 0 ≤ z < a
1
Q = − K aγz 2
2
II przedział a ≤ z < h
1
Q = − K aγz 2 + T
2
III przedział h ≤ z < h + d

Q = − K aγz 2 + T + K pγ (z − h )
1 1 2

2 2

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym


Wartości momentów zginających w poszczególnych przedziałach są równe:

I przedział 0 ≤ z < a
1 z 1
M g = − K aγz 2 = − K aγz 3
2 3 6
II przedział a ≤ z < h

M g = − K aγz 3 + T (z − a )
1
6
III przedział h ≤ z < h + d

M g = − K aγz 3 + T (z − a ) + K pγ (z − h )
1 1 3

6 6
M g = M g max ⇔ Q = 0
1 2T
Q =T − K aγz 2 = 0 ⇒ z =
2 γK a
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

49
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
 
M g max  z =
2T  = − 1 K aγz 3 + T (z − a )
γK a  6
 
1 2T 2T  2T 
M g max = − K aγ + T  − a 
6 γK a γK a  γK a 
T 2T 2T
M g max = − +T − Ta
3 γK a γK a
2 2T  2 2T 
M g max = T − Ta = T  − a 
3 γK a  3 γK a 

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym


Rozpatrzmy konstrukcję ścianki szczelnej dla wykopu o wysokości h = 5 m,
wykonanego w gruncie o cięŜarze objętościowym γ = 20 kN/m3 i kącie tarcia
wewnętrznego równym φ = 30o. ZałóŜmy, zakotwienie w odległości a = 1 m od
naziomu.
Określić zagłębienie ścianki szczelnej (d) i siłę naciągu kotwi (T). Narysować
wykres sił tnących oraz momentów zginających wzdłuŜ ścianki. Znaleźć
maksymalny moment zginający.

Zagłębienie ścianki określamy stosując procedurę iteracyjną podstawiając


kolejno wartości stosunku d/h aŜ do uzyskania wymaganej zbieŜności obu stron
równania. Otrzymujemy:
d
= 0.3805 ⇒ d = 1.9025m Przyjęto: d = 2.0m
h
Dla takiej wartości zagłębienie siła w kotwi jest równa
1
2
[ 2
]
T = γ K a (h + d ) − K p d 2 = 43.17 kN

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

50
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
0
Wykres sił tnących
wzdłuŜ ścianki. 1

Głębokość, m
3

-60 -40 -20 0 20 40


Sila tnąca, kN

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym


0

Maksymalny moment
zginający jest równy: 1

 2 2T 
M g max = T  − a  2

 3 γK a 
Głębokość, m

M g max = 60.4 kNm 3

Wskaźnik wytrzymałości 4

przekroju:
M g max
Wgx =
5

kd
6
60.4kN
Wgx = = 402.67cm3
150MPa 7

kd –napręŜenie -50 -25 0 25 50 75


Moment zginający, kNm
dopuszczalne dla stali
Wykres momentów zginających wzdłuŜ ścianki.
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

51
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.922
Entry + exit

1.922

10
2
12 11

2
39

78

1
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym


Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.866
Entry + exit
1.866

10
2

2
39

78

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

52
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=1.401
Autolocate...!?

1.401

10
2

2
39

78

1
Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym


Wartość wskaźnika stateczności wg Bishopa – FS=?
Autolocate

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

53
Ścianka szczelna w jednorodnym gruncie niezawodnionym
JOB TITLE : . (*10^1)

FLAC (Version 5.00)

0.000
LEGEND

20-Oct-05 20:02
step 210657 -0.200
-1.509E+00 <x< 1.378E+01
-1.340E+01 <y< 1.890E+00

Factor of Safety 1.00 -0.400


Max. shear strain-rate
0.00E+00
2.50E-08
5.00E-08 -0.600
7.50E-08
1.00E-07
1.25E-07
1.50E-07 -0.800

Contour interval= 2.50E-08


Boundary plot
-1.000
0 2E 0
Velocity vectors
max vector = 4.302E-07
-1.200

0 1E -6
Marek Cala
Katedra Geomechaniki
0.000 0.200 0.400 0.600 0.800 1.000 1.200
(*10^1)

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

Literatura
• Szymański A. – Wykłady z mechaniki gruntów i budownictwa
ziemnego
• Wiłun Z. – Zarys geotechniki
• Lambe T. W. Whitman R.V (1976, 1977) Mechanika gruntów,Tom I i
II, Arkady, Warszawa
• Verruijt A. 2001. Soil Mechanics
• Coduto D.P. 1999. Geotechnical Engineering.
• Coduto D.P. 2001. Foundation design.
• Jarominiak A. 1999. Lekkie konstrukcje oporowe.
• Myślińska E. 2001. Laboratoryjne badania gruntów.
• Cios I., Garwacka-Piórkowska S. 1990. Projektowanie fundamentów.
• Puła O., Rybak Cz., Sarniak W. 1997. Fundamentowanie.
• Obrycki M., Pisarczyk S. 1999. Zbiór zadań z mechaniki gruntów.

Marek Cała – Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki

54

You might also like