1.

Ekonomia – nauka badająca prawidłowości rządzące procesem gospodarowania pod kątem określenia metod
racjonalnego spożytkowania ograniczonych zasobów, mających alternatywne zastosowania.
2. Ekonomia- nauka społeczna badająca mechanizmy alokacji środków poprzez produkcję i podział w
warunkach względnego niedoboru zasobów.

Mikroekonomia:

• Bada procesy podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze;

• Bada mechanizmy funkcjonowania rynku;

• Bada zmiany zachowań podmiotów gospodarczych z punktu widzenia reakcji na zmiany dochodów, zmian
cen.

Makroekonomia:

• Bada gospodarkę narodową jako całość;

• Zajmuje się badaniem zmiennych ekonomicznych, takich jak: produkcja, zatrudnienie, bezrobocie, ogólny
poziom cen.

• Bada prawidłowości rozwoju i przemian strukturalnych;

• Określa zasadność polityki przemysłowej państwa.

Funkcje ekonomii:

 poznawcza - wyjaśnia/przewiduje występowanie i przebieg zjawisk i procesów gospodarczych

 aplikacyjna – określa sposoby oddziaływania rządu na przebieg zjawisk i procesów gospodarczych

Rodzaje ekonomii:

 pozytywna – przedstawia jak gospodarka wygląda i funkcjonuje. Jak jest?

 normatywna – osądza jak gospodarka powinna funkcjonować. Jak powinno być?

Dobra:

1. Niższego rzędu (podrzędne) – ujemna elastyczność dochodowa;

2. Zwykłe (normalne) – dodatnia elastyczność dochodowa;
3. Wyższego rzędu (luksusowe) – elastyczność dochodowa większa od 1.

Krzywa możliwości produkcyjnych - production possibility curve (PPC)

Przedstawia w sposób graficzny maksymalną, możliwą produkcję jednego dobra, przy danej wielkości produkcji
drugiego dobra.

Krzywa pokazuje różne kombinacje ilości dóbr czy usług, które są możliwe do wytworzenia, gdy wszystkie dostępne
zasoby są w pełni efektywnie wykorzystane. Możliwe kombinacje: nieosiągalna/niedostępna, nieefektywna,
osiągalna i efektywna
Marginalna stopa transformacji MRTYX

• MRTYX mówi o tym, o ile należy zmniejszyć konsumpcję dobra Y, by móc zwiększyć konsumpcję dobra X o
jednostkę.

Koszt alternatywny (opportunity cost)- koszt utraconych korzyści, który informuje nas o wartości dobra materialnego
lub usługi, z której trzeba zrezygnować, aby wybrać inne dobro lub usługę.

Rynek- Instytucja, która umożliwia kupującemu i sprzedającemu zawarcie transakcji kupna – sprzedaży.

Elementy rynku:

 popyt
 podaż
 cena (absolutna i relatywna)

Popyt (demand)- Ilość dobra, którą nabywcy chcą i są w stanie kupić w określonym czasie przy różnych poziomach
cen, ceteris paribus.

 popyt potencjalny (potrzeby konsumpcyjne)

 popyt efektywny (właściwy popyt)

Prawo popytu:

przy tych samych warunkach (ceteris paribus), wraz ze wzrostem ceny jednocześnie spada popyt na dane dobro, z
kolei jej obniżka wywołuje wzrost popytu.

Funkcja popytu:

QD= a - b ∙ P

a, b > 0

gdzie:

QD  ilość zapotrzebowania

P  cena

a i b  wielkości stałe
Podaż (supply)- Ilość dobra, którą sprzedawcy chcą i są w stanie wytworzyć w określonym czasie po każdej możliwej
cenie, ceteris paribus

Prawo podaży:

jeśli inne czynniki są stałe, ilość oferowana dobra zwiększa się, gdy cena tego dobra rośnie, natomiast gdy cena dobra
maleje, ilość oferowanego dobra spada.

Krzywa podaży ma dodatnie nachylenie

Funkcja podaży:

QS = c + d ∙P

gdzie:

QS  oferowana ilość

P  cena

c i d  wielkości stałe

Równowaga rynkowa w krótkim okresie:

Nadwyżka rynkowa to wartość o którą wielkość

podaży przewyższa wielkość popytu dla danej ceny,
ceteris paribus.

Niedobór rynkowy to ilość o którą wielkość popytu

przewyższa wielkość podaży przy danej cenie,
ceteris paribus.
Nadwyżka rynkowa

Niedobór rynkowy:

Niedobór rynkowy (nadwyżka popytu) powoduje obniżenie jakości usług.

Elastyczność:

 miernik pozwalający ocenić rozmiary zmian popytu/podaży w odpowiedzi na zmianę mierzalnych czynników
kształtujących popyt lub podaż na dane dobro.
 odpowiada na pytanie – o ile % zmieni się wielkość popytu/podaży na skutek 1% zmiany czynnika
wpływającego na popyt/podaż

Homo oeconomicus - człowiek kierujący się w swoim postępowaniu przesłankami natury ekonomicznej.

Kardynalna teoria użyteczności:

 racjonalne postępowanie;
 preferencje konsumenta są niezmienne w mierzonym czasie;
 pomiar dokonywany w jednostkach pieniężnych

Użyteczność krańcowa (marginalna) MU:

Zasada malejącej użyteczności marginalnej:

Nawiązując do prawa Webera Fechnera, użyteczność całkowita (TU) wzrasta coraz wolniej w miarę permanentnego
wzrostu ilości konsumowanego dobra, natomiast marginalna użyteczność (MU) maleje w miarę wzrostu konsumpcji
danego dobra.

1 prawo Gossena:

Użyteczność krańcowa dobra (MU) spada wraz z przyrostem ilości nabywanego dobra, bądź usługi. Każda dodatkowa
jednostka dobra dostarcza konsumentowi coraz to mniejszych przyrostów użyteczności (zadowolenia, satysfakcji).

Krzywa dochodowo-konsumpcyjna (dochodowa krzywa konsumpcji) ICC:

zbiór punktów styczności krzywych obojętności z różnymi liniami ograniczeń budżetowych, które wraz ze wzrostem
dochodu przesuwają się równolegle do góry

Krańcowa stopa substytucji:

pokazuje wielkość dobra Y, z którego konsument jest skłonny zrezygnować, na rzecz zwiększenia konsumpcji dobra X
o jednostkę, przy zachowaniu tego samego poziomu użyteczności całkowitej.
Krzywa obojętności:

przedstawia wszystkie kombinacje konsumpcji dwóch dóbr, które dają konsumentowi identyczne zadowolenie,
identyczną satysfakcję, czyli które mają taką samą użyteczność całkowitą.

Cechy krzywych obojętności:

 mają nachylenie ujemne (negatywne)

 są wypukłe w stosunku do początku układu współrzędnych
 jest ich nieskończenie wiele
 nie mogą się przecinać

Linia ograniczeń budżetowych (linia budżetowa, budget line, BL):

zbiór kombinacji dóbr, które konsument może kupić w pełni rozdysponowując swoje dochody

Y lub M- dochód

Punkt równowagi konsumenta

 punkt styczności linii budżetowej z krzywą obojętności

 wyznacza optymalną kombinację dóbr
 optymalną: tzn. dostępną z finansowego punktu widzenia – bo leżącą na linii budżetowej i gwarantującą
maksimum zadowolenia – bo leżącą na najwyższej, dostępnej krzywej obojętności
.