‫مهارت های زندگی‬

‫خالصه مهارت های زندگی‬

‫ساالر‬
‫‪APRIL 29, 2023‬‬
‫‪KARAMATSALARK@GMAIL.COM‬‬
‫‪+93795 750 350‬‬
 ‫مهارت های زندگی ‪Life Skills‬‬
‫مهارت های زندگی برای همهی ما آشناست و تعریف آن سخت نیست‪ .‬مهارت های زندگی به‬
‫افراد کمک میکند روشهای مقابله با مشکالت را یاد گرفته و به سمت رفتارهای مخرب مثل‬
‫اعتیاد‪ ،‬رفتارهای هیجانی‪ ،‬تصمیمات اشتباه و‪ ...‬نروند‪ .‬مهارت تصمیم گیری‪ ،‬حل مسئله‪ ،‬تفکر‬
‫خالق و تفکر نقاد انواعی از مهارت های زندگی هستند که به جزئیات آنها در مقاله بیشتر‬
‫پرداخته شده است‪ .‬در ادامه با زوم الیف همراه باشید‪.‬‬

‫مهارت زندگی چیست؟‬

‫مهارت های زندگی (‪ )Life Skills‬تواناییهایی هستند که با تمرین مداوم پرورش مییابند و‬
‫افراد را برای روبهرو شدن با مسایل روزمره زندگی‪ ،‬آماده میکنند‪ .‬مهارتهای زندگی‪ ،‬مجموعهای‬
‫از مهارتها و شایستگی های فردی و گروهی هستند که افراد برای زیستن در هزاره جدید به آن‬
‫نیاز دارند‪.‬‬
‫خالصه‪ :‬توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونهای که فرد بتواند با چالشها و ضروریات‬
‫زندگی روزمره خود کنار بیاید‪ ،‬مهارتهای زندگی نام دارد‪.‬‬

‫انواع مهارت های ده گانه زندگی‬

‫سازمان جهانی بهداشت در سال ‪ ،1993‬ده مهارت را به عنوان مهارت های زندگی اصلی معرفی‬
‫کرد که در ادامه اشاره شده است‪ .‬یادگیری هر یک از این مهارتها فرایندی زمان بر بوده که‬
‫نیازمند تالش و پشتکار افراد است و در نهایت باعث موفقیت در بسیاری از جنبههای زندگی‬
‫میشود‪.‬‬
‫مهارت های دهگانه زندگی که برای زندگی هر فردی الزم است‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬

‫‪ .1‬مهارت خودآگاهی؛‬

‫‪ .2‬مهارت همدلی؛‬

‫‪ .3‬مهارت ارتباط موثر؛‬

‫‪ .4‬مهارت روابط بین فردی؛‬

‫‪1‬‬
 ‫‪ .5‬مهارت مقابله با استرس؛‬

‫‪ .6‬مهارت مدیریت هیجان؛‬

‫‪ .7‬مهارت حل مسئله؛‬

‫‪ .8‬مهارت تصمیم گیری؛‬

‫‪ .9‬مهارت تفکر خالق؛‬

‫‪ .10‬مهارت تفکر نقادانه‪.‬‬

‫در ادامه درباره هرکدام از انواع مهارت های زندگی توضیحات بیشتری دادهایم‪:‬‬

‫‪ .1‬مهارت خودآگاهی‬
‫مهارت خودآگاهی توانایی شناخت نقاط ضعف و قوت هر فرد است‪ .‬اگر هر فرد بتواند تصویری‬
‫واقع بینانه از خود کسب کند و نیازها و تمایالتش را به خوبی بشناسد‪ ،‬میتواند با حقوق فردی‪،‬‬
‫اجتماعی و مسئولیتهای فردی و اجتماعیاش آشنا شود‪.‬‬
‫مهارت خودآگاهی شامل موارد زیر میشود‪:‬‬

‫آگاهی از نقاط ضعف؛‬ ‫‪‬‬

‫آگاهی از نقاط قوت؛‬ ‫‪‬‬

‫تصویر واقع بینانه از خود؛‬ ‫‪‬‬

‫آگاهی از حقوق و مسئولیتها؛‬ ‫‪‬‬

‫توضیح ارزشها‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .2‬مهارت همدلی‬
‫همدلی به این معنی است که فرد در هر شرایطی‪ ،‬چه خوب و چه بد‪ ،‬بتواند دیگران و مشکالتشان‬
‫را درک کند‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬دیگران را دوست دارد و دیگران نیز او را دوست دارند و به هم توجه‬
‫میکنند که در نتیجه‪ ،‬روابط اجتماعی افراد با یکدیگر بهتر میشود‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫مهارت همدلی شامل موارد زیر میشود‪:‬‬

‫عالقه داشتن به دیگران؛‬ ‫‪‬‬

‫تحمل افراد مختلف و پذیرش دیگری؛‬ ‫‪‬‬

‫قبول تفاوتها؛‬ ‫‪‬‬

‫دوستیابی؛‬ ‫‪‬‬

‫احترام قائل شدن برای دیگران‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .3‬مهارت ارتباط موثر‬

‫با کسب این مهارت‪ ،‬افراد میآموزند برای درک بهتر دیگران‪ ،‬به شیوهای درست‪ ،‬به صحبتهای‬
‫آنها گوش دهند‪ .‬همچنین فرد بتواند نیازها و احساسات خودش را با دیگران در میان بگذارد تا‬
‫هم نیازهای دیگران و هم نیازهای خودش برآورده شود و در نتیجه ارتباطی رضایت بخش شکل‬
‫گیرد‪.‬‬
‫مهارت ارتباطی شامل موارد زیر میشود‪:‬‬

‫ارتباط کالمی و غیر کالمی موثر؛‬ ‫‪‬‬

‫ابراز وجود؛‬ ‫‪‬‬

‫مذاکره؛‬ ‫‪‬‬

‫امتناع؛‬ ‫‪‬‬

‫غلبه بر خجالت؛‬ ‫‪‬‬

‫گوش دادن‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .4‬مهارت روابط بین فردی‬

‫‪3‬‬
‫این مهارت‪ ،‬مشارکت و اعتماد واقع بینانه و همکاری با دیگران را مشخص میکند و موجب‬
‫میشود تا روابط دوستانهای را با دیگران ایجاد کند و دوستیهای ناسالم را خاتمه دهد تا کسی‬
‫از چنین روابطی آسیب نبیند‪.‬‬
‫مهارت ارتباط بین فردی شامل موارد زیر میشود‪:‬‬

‫همکاری و مشارکت؛‬ ‫‪‬‬

‫اعتماد به گروه؛‬ ‫‪‬‬

‫تشخیص مرزهای بین فردی مناسب؛‬ ‫‪‬‬

‫دوست یابی؛‬ ‫‪‬‬

‫شروع و خاتمه ارتباطات‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .5‬مهارت مقابله با فشار عصبی‬

‫زندگی در دنیای مدرن با فشارهای روحی و روانی بسیاری همراه است‪ .‬اگر این فشارها بیش از‬
‫حد به طول بینجامد بر زندگی افراد تاثیر منفی میگذارد و زمینه ساز بروز مشکالت جدی‬
‫میشود‪ .‬با آموختن این مهارت افراد هیجان های مثبت و منفی را در خود و دیگران میشناسند‬
‫و سعی می کنند واکنشی نشان دهند که این عوامل مشکلی برای آنها ایجاد نکنند‪.‬‬

‫‪ .6‬مهارت مدیریت هیجان‬

‫هر انسانی که در زندگی خود با هیجانات گوناگونی از جمله غم‪ ،‬خشم‪ ،‬ترس‪ ،‬خوشحالی‪ ،‬لذت و‬
‫موارد دیگر مواجه است که همه این هیجانات بر زندگی او تاثیر میگذارد‪ .‬شناخت و مهار این‬
‫هیجانات‪ ،‬همان مدیریت هیجان است‪ .‬برای کسب این مهارت فرد به طور کامل باید بتواند‬
‫احساسات و هیجانات دیگران را نیز درک و به نوعی این هیجانات را مهار کند‪.‬‬
‫مهارت مقابله با هیجانات منفی (مدیریت هیجان) شامل موارد زیر میشود‪:‬‬

‫شناخت هیجانات خود و دیگران؛‬ ‫‪‬‬

‫مقابله صحیح با هیجانات؛‬ ‫‪‬‬

‫‪4‬‬
 ‫مقابله با موقعیت هایی که قابل تغییر نیستند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .7‬مهارت حل مسئله‬
‫زندگی سرشار از مسائل ساده و پچیده است‪ .‬با کسب این مهارت بهتر میتوانیم مشکالت و‬
‫مسائلی را که هر روز در زندگی برایمان رخ میدهند‪ ،‬از سر راه زندگیمان برداریم‪.‬‬

‫‪ .8‬مهارت تصمیمگیری‬
‫برای برداشتن هر قدمی در زندگی باید تصمیمگیری کنیم‪ ،‬مسیر زندگی انسان را تصمیمگیری‬
‫کنیم‪ ،‬مسیر زندگی انسان را تصمیمگیریهای او مشخص میکند‪ .‬با آموختن این مهارت اهداف‬
‫خود را واقع بینانه تعیین و از میان راه حلهای موجود بهترین را انتخاب میکنیم و مسئولیت‬
‫عواقب آن را نیز به عهده میگیریم‪.‬‬
‫مهارت تصمیم گیری شامل موارد زیر میشود‪:‬‬

‫تصمیمگیری فعاالنه بر مبنای آگاهی از حقایق؛‬ ‫‪‬‬

‫تصمیمگیری بر مبنای ارزیابی دقیق موقعیتها؛‬ ‫‪‬‬

‫مهارت حل تعارض؛‬ ‫‪‬‬

‫تشخیص راهحلهای مشترک‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ .9‬مهارت تفکر خالق‬

‫تفکر یکی از مهمترین مهارت های زندگی است‪ .‬مهارت تفکر خالق‪ ،‬همان قدرت کشف‪ ،‬نوآوری‬
‫و خلق ایده ای جدید است تا در موارد گوناگون بتوانیم راهی جدید و موثر بیابیم‪ .‬با آموختن‬
‫تفکر خالق‪ ،‬هنگام مواجهه با مشکالت و دشواریها احساسات منفی را به احساسات مثبت تبدیل‬
‫میکنیم‪.‬‬
‫هنگامی که تفکر خالق را میآموزیم دیگر مشکالت زندگی مزاحم ما نیستند‪ ،‬بلکه هر کدام‬
‫فرصتی هستند تا راه حلهای جدید بیابیم و مشکالت را به گونهای حل کنیم که کسی تاکنون‬
‫این کار را نکرده باشد‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ .10‬مهارت تفکر نقادانه‬
‫مهارت تفکر نقادانه موجب می شود هر چیزی را به سادگی قبول یا رد نکنیم و پیش از آن‪،‬‬
‫موضوع مورد نظر را به خوبی مورد بررسی قرار دهیم و پس از آن‪ ،‬در مورد رد یا پذیرش آن‬
‫تصمیم گیری کنیم‪ .‬با آموختن تفکر نقادانه فریب دیگران را نمیخوریم و به عاقبت امور به خوبی‬
‫فکر میکنیم و دقیق و درست تصمیم میگیریم و ارتباطات درستی برقرار میکنیم‪.‬‬

‫چرا یادگیری مهارت های زندگی مهم هستند؟‬

‫نداشتن مهارتهای زندگی افراد را در برابر مسائل و مشکالت آسیبپذیر کرده و آنها را در معرض‬
‫انواع اختالالت روانی اجتماعی و عاطفی قرار میدهد‪ .‬برای جلوگیری از آسیب در برابر مسائل‬
‫زندگی‪ ،‬آموختن مهارتهای زندگی نقس بسزائی دارد‪.‬‬
‫حرف پایانی‬
‫مهارتهای ده گانه زندگی اهمیت بسیار زیادی در رضایت افراد در همه ابعاد زندگی دارد‪ .‬اگرچه‬
‫یادگیری این مهارتها دشوار و زمان بر است اما میتواند به موفقیت افراد کمک بسیار زیادی‬
‫کند‪.‬‬

‫‪6‬‬