BatDangThuc TuyenChon

NĂM HỌC 2022 - 2023
AND RELA
X
TE
ME LAT
D TOPIC
HE
T
S
200 BÀI TOÁN
BÀI TOÁN BẤT
BẤT ĐẲNG
ĐẲNG THỨC
THỨC
TEX hóa từ chia sẻ của các nhóm

81 bài toán 2 biến số
119 bài toán 3 biến số
Lời giải chi tiết
1 1 1 9
+ + ≥
a b c a+b+c
4
1 ≥ a+b
1 + b
a
MỤC LỤC
 Phần I. CÁC ĐỀ BÀI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

1) BẤT ĐẲNG THỨC 2 BIẾN SỐ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2) BẤT ĐẲNG THỨC 3 BIẾN SỐ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
 Phần II. LỜI GIẢI CHI TIẾT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
1) BẤT ĐẲNG THỨC 2 BIẾN SỐ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2) BẤT ĐẲNG THỨC 3 BIẾN SỐ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
I CÁC ĐỀ BÀI
1 BẤT ĐẲNG THỨC 2 BIẾN SỐ
Bài 1. Chứng minh rằng: với mọi a, b ta có a2 + b2 ≥ 2ab hoặc a2 + b2 ≥ −2ab.
1 1 4
Bài 2. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng + ≥ ·
a b a+b
Bài 3. Cho các số thực dương a, b thỏa mãn ab = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1
P = (a + b + 1) a2 + b2 +

·
a+b
x2 + y 2
Bài 4. Cho x > y > 0, xy = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = ·
x−y
1 1
Bài 5. Cho x, y > 0 và x3 + y 3 + 6xy ≤ 8. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + ·
x y
1
Bài 6. Cho a, b ≥ 0 thỏa mãn a + b ≤ 1. Chứng minh rằng a2 b2 a2 + b2 ≤ ·
32
Bài 7. Cho biểu thức P = a4 + b4 − ab. Với a, b thỏa mãn a2 + b2 + ab = 3. Tìm giá trị lớn nhất,
giá trị nhỏ nhất của P .
16
Bài 8. Cho x, y ≥ 0. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x2 + y 2 + p ·
(x + 1)(y + 1)
(a − 4)2 (a + 2)2 3
Bài 9. Cho a ∈ R. Chứng minh rằng 2 + 2 ≥ ·
a + 16 a +8 2 √
√
Bài 10. Cho a, b ≥ 0, a + b = 1. Tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của S = 7a + 9 + 7b + 9.
Bài 11. Cho a + 2b = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = (a − 1)2 + (b − 1)2 .
1 2
Bài 12. Cho x, y > 0, x + y ≤ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = 4xy + 2 2
+ ·
x +y xy
x 8 x 2y
Bài 13. Cho x, y > 0 thỏa mãn + ≤ 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của K = + ·
2 y y x
√ √ a 2
b2
Bài 14. Cho a, b > 0, a + 1 b + 1 = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của M = + .
b a
2 2
Bài 15. Cho a, b ≥ 0, a + b = 2. Chứng minh rằng
√ √ √ √
a 3b + 1 + b 3a + 1 + 3a + 2. 3b + 2 ≤ 9.
p p
Bài 16. Cho x, y ≥ 0 và x2 +y 2 ≤ 2. Tìm giá trị lớn nhất của P = x(14x + 10y)+ y(14y + 10x).
Bài 17. Cho x, y thỏa mãn 0 < y < x ≤ 4, x + y ≤ 7. Tìm giá trị lớn nhất của M = x2 + y 2 .
Bài 18. Cho x, y thỏa mãn x2 + y 2 − xy = 4. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của
P = x2 + y 2 .
1 1
Bài 19. Cho a, b > 0 thỏa mãn √ + √ = 2. Tìm giá trị lớn nhất của
a b
1 1
P = 2 √ + √ ·
a + b + 2b a b + a + 2a b
2
1 8 3
Bài 20. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng −… ≥− .
2a + 3b b 2
2
2b2 + 2 a + +3
2
2 2
Bài 21. Cho a, b là các số thực dương thỏa a +b = 2a+b. Tìm giá trị lớn nhất của P = a−b+ab.
∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 3

√ √
2 a 2 b 1 1
Bài 22. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng 3 + ≤ + .
a + b 2 b 3 + a2 a2 b 2
Bài 23. Cho 0 < a, b < 3. Chứng minh rằng a [1 + (3 − a − b)(1 + b)] ≤ 4.
p p
Bài 24. Cho a, b ≥ 0. Chứng minh a + b + 2 b(a + b) ≤ 2(2a + b)2 + 8b2 .
√ √
Bài 25. Cho a, b ≥ 0, a + b = 1. Chứng minh rằng 5a + 4 + 5b + 4 ≥ 5.
1 1 » 21
Bài 26. Cho a, b > 0, a + b = ab. Chứng minh rằng 2 + 2 + 1 + a2 1 + b2 ≥ .
a + 2a b + 2b 4
1 1
Bài 27. Cho a, b > 0, ab = 2. Chứng minh rằng P = √ +√ ≤ 1.
a2
+2 2
b +2
1 1
Bài 28. Cho a, b > 0 thỏa (a + b)3 + 4ab ≤ 12. Chứng minh rằng + + 2020ab ≤ 2021.
1+a 1+b
(a + b − 2) a2 + b2
Bài 29. Cho a, b là các số dương thỏa ab = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = .
a+b
Bài 30. Cho x, y là các số tự nhiên thỏa mãn x + y = 99. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất
√ √
của P = x + 1 + y + 1.
Bài 31. Cho x, y là các số thực thỏa mãn x2 + 2y 2 + 2xy = 24 − 5x − 5y. Tìm giá trị lớn nhất của
P = x2 + y 2 − x − y + 2xy − 2.
1 1 1
Bài 32. Cho a, b > 0, ab = 1. Chứng minh rằng 2
+ 2
≥ .
(1 + a) (1 + b) 2
p p
Bài 33. Cho a, b ≥ 0, ab = 1. Chứng minh rằng 2 (a2 + 1) + 2 (b2 + 1) ≤ 2(a + b).
Bài 34. Cho a, b > 0 và ab = 1. Tìm giá trị lớn nhất của
a b
P =√ +√ .
a4 + 3 b4 + 3
Bài 35. Cho a, b là các số thực thỏa mãn a2 − ab + b2 = a + b. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ
nhất của P = 2023(a + b).
Bài 36. Cho x, y > 1 thỏa mãn x + y = xy. Tìm giá trị nhỏ nhất của
y−2 x−2
P = + .
x2 y2
√ √
Bài 37. Cho a, b 6= 0 thỏa mãn a 2 − b2 + b 2 − a2 = 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 1
P = + − a − b.
a b
Bài 38. Cho các số thực x, y thỏa mãn x2 + y 2 = 1 + xy Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất
của
P = x4 + y 4 − x2 y 2
3
Bài 39. Cho x, y ∈ R thỏa mãn (x2 + y 2 ) + 4x2 + y 2 + 6x + 1 = 0. Tìm giá trị lớn nhất của
x2 + y 2 .
Bài 40. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + xy − y 2 = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất của
a = x2 − xy + y 2 .
Bài 41. Cho x, y là các số nguyên dương thỏa mãn điều kiện x + y = 2020. Tìm giá trị lớn nhất
và giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P = x x2 + y + y y 2 + x .

Trang 4 ∠LaTeX Theme and Related Topics

Bài 42. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + y 2 = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất của
√
M = y 2 + 3xy.
Bài 43. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + y 2 − xy = 4. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của
A = x2 + y 2 .
Bài 44. Cho các số thực x, y thỏa mãn xy + x + y = 15. Tìm giá trị nhỏ nhất của
A = x2 + y 2 .
Bài 45. Cho các số thực x, y thỏa mãn x + y + 4 = 0. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
A = 2 x3 + y 3 + 3 x2 + y 2 + 10xy.

Bài 46. Cho x, y > 0, xy = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
3
M = x2 + y 2 + .
x+y+1
Bài 47. Cho hai số thực x, y thỏa mãn x2 + y 2 = xy + x + y. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ
nhất của S = x + y.
Bài 48. Chứng minh rằng với mọi a, b ta có:
2020
a2 + b2 ≥ 2ab + (a − b)2 .
2021
Bài 49. Cho a > 1, b > 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
a2 b2
P = + .
b−1 a−1
Bài 50. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng
2021 b2 + 2020a2 ≥ (b + 2020a)2 .

Bài 51. Cho a, b > 0, ab = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của

(a + b − 1) a2 + b2
P = .
a+b
√ √
Bài 52. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + 1 + b + 1 = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
√
P = a2 + ab + b2 .
Bài 53. Cho x, y thỏa mãn x + y = 2. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P = x3 y + xy 3 .
√ p
Bài 54. Cho x, y là hai số thực thỏa mãn điều kiện x + x2 + 9 y + y 2 + 9 = 9. Tìm giá trị
nhỏ nhất của biểu thức
P = 2x4 − y 4 + 6xy + 8y 2 − 10x − 2y + 2024.
Bài 55. Cho các số không âm x, y thỏa mãn x2 + y 2 = 2. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất
của biểu thức
1
P = xy + .
x+y

Bài 56. Cho hai số dương x, y thay đổi thỏa mãn x − y ≥ 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
4 1
A= − .
x y
Bài 57. Cho hai số thực không âm thỏa mãn 2ab + 1 ≤ 2a. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ
nhất của biểu thức
a+b
A= √ .
a2 + b 2
Bài 58. Cho a, b là các số thực dương thỏa mãn điều kiện 2a + 2b + ab = 12. Tìm giá trị nhỏ nhất
của biểu thức P = a2 + b2 .
1
Bài 59. Cho các số thực không âm a, b thỏa mãn a + b = . Tìm giá trị lớn nhất của P =
2
a3 + b 3 − a4 − b 4 .
Bài 60. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + y 2 = 1. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của biểu
thức
2x(x + 6y)
P = .
1 + 2xy + 2y 2
1
Bài 61. Cho ≤ x, y ≤ 2 và x + y = 4xy. Tìm giá trị lớn nhất của P = (x − y)2 − 2(x + y).
4
Bài 62. Cho x, y là các số thực dương thỏa mãn x + y = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 2 1 2
Å ã Å ã
M = x+ + y+ .
y x
Bài 63. Cho các số thực x, y thay đổi thỏa mãn điều kiện 1 ≤ x ≤ y ≤ 5. Tìm giá trị nhỏ nhất,
giá trị lớn nhất của P = 2 (x2 + y 2 ) + 4(x − y − xy) + 7.
5 − 2a 5 − 2b
Bài 64. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + b ≤ 6. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + .
1+a 1+b
20
Bài 65. Cho x, y > 0 thỏa mãn x + y = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = xy + .
xy
Bài 66. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + b = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 1
P = 2
+ .
1 + 3ab + a 1 + 3ab + b2
2 6 9
Bài 67. Cho x, y > 0 thỏa mãn xy = 12. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + + .
x y 3x + y
Bài 68. Cho x, y > 0 thỏa mãn 4x2 + 4y 2 + 17xy + 5x + 5y ≥ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
P = 17x2 + 17y 2 + 16xy.
Bài 69. Cho a, b > 0 thỏa mãn 2 ≤ 2a + 3b ≤ 5 và 8a + 12b ≤ 2a2 + 3b2 + 5ab + 10. Chứng minh
rằng 3a2 + 8b2 + 10ab ≤ 21.
(TS vào lớp 10 THPT chuyên KHTN, năm học 2020 - 2021)
Bài 70. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x ≥ 3 và x + y ≥ 5. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x2 + y 2 .
x+y
Bài 71. Cho x, y > 0 thỏa mãn xy + 1 ≤ x. Tìm giá trị lớn nhất của Q = p .
3x2 − xy + y 2
1 y2
Bài 72. Cho x, y ∈ R thỏa mãn 2x2 + 2 + = 4. Tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của
x 4
P = xy.
(TS vào lớp 10 THPT chuyên tỉnh Thừa Thiên Huế, năm học 2020 - 2021)

Bài 73. Cho x, y là các số thực dương thỏa mãn x + y ≤ 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
16
Q = x2 + y 2 − 9x − 12y + + 25.
2x + y
(TS vào lớp 10 THPT tỉnh Quảng Ninh, năm học 2020 - 2021)
1 1
Bài 74. Cho x, y > 0 thỏa mãn + ≥ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
4x + 2 2y + 1
1 2
T = + .
4x + 1 4y + 1
√
Bài 75. Cho x, y > 0, x + y = 10. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = (x4 + 1) (y 4 + 1).
(TS vào lớp 10 THPT tỉnh Bình Đinh, năm hoc 2020 - 2021)
7 13x 10y 1 9
Bài 76. Cho x, y > 0 và x + y ≥ . Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + + + .
2 3 3 2x y
(TS vào lớp 10 THPT tỉnh Khánh Hòa, năm học 2020 - 2021)
Bài 77. Cho a, b > 0 thỏa mãn a(a − 1) + b(b − 1) = ab. Tìm giá trị nhỏ nhất của
a3 + 2020 b3 + 2020
F = + .
b a
20 7
Bài 78. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + b ≤ 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của Q = b − a + + .
a b
(TS vào lớp 10 THPT TP Hồ Chí Minh, năm học 2020 - 2021)
Å ãÅ ã
2 1 2 1 17
Bài 79. Cho x, y > 0, x + y = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x + 2 y + 2 − .
y x 16
(TS vào lớp 10 THPT chuyên tỉnh Cao Bằng, năm học 2020 - 2021)
2002 2017
Bài 80. Cho a, b > 0, 2a + 3b = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của Q = + + 2996a − 5501b.
a b
(TS vào lớp 10 tỉnh Điện Biên, năm học 2020 - 2021)
Bài 81. Cho các số thực không âm x, y. Tìm giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức
(x − y)(1 − xy)
A= ·
(1 + x)2 (1 + y)2
1
Bài 82. Cho 3 số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c ≤ 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
Å ã
2 2 2
2 1 1 1
P = 21 a + b + c + 12 (a + b + c) + 2017 + + .
a b c
3
Bài 83. Cho a, b, c > 0 và a + b + c ≤ . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
… 2 … …
1 1 1
S = a2 + 2 + b 2 + 2 + c 2 + 2
b c a
Bài 84. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Chứng minh rằng
a2 b 2 c 2
≥ 3 a2 + b 2 + c 2

+ +
b c a

Bài 85. Cho các số thực dương a, b, c. Chứng minh rằng

2 2 2 2
a + 2b b + 2c c2 + 2a2
P = + + ≥ 3.
a2 + ab + bc b2 + bc + ca c2 + ca + ab
Bài 86. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
1 1 1
S= 2 + 2 + 2
4a − bc + 2 4b − ca + 2 4c − ab + 2
®
0 ≤ a, b, c ≤ 1
Bài 87. Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn . Chứng minh rằng
a+b+c≥2
P = ab (a + 1) + bc (b + 1) + ca (c + 1) ≥ 2.
Bài 88. Cho a, b, c thực dương, abc = 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
a b c
T = 4 + 4 + 4
b + c + a a + c + b a + b4 + c
4 4
Bài 89. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a ≥ −2, b ≥ −2 và a + b + 2c = 6. Chứng minh
rằng
a a2 + b2 + 4ab + 16 ≥ 4c2 − 16c + 20. (1)
2 2
4−b a
b 2
− 2
+ 5 ≥ 0. (2)
4 [(c − 2) + 1] (a − b) + 6ab + 16
Bài 90. Cho 3 số thực dương x, y, z thỏa mãn xy = 1 + z(x + y). Tìm giá trị lớn nhất của biểu
thức
2xy (xy + 1) z
P = +
(1 + x ) (1 + y ) 1 + z 2
2 2
Bài 91. Cho a, b, c > 0 và abc = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 1 1
P = 2 + 2 + 2
a (b + c) b (a + c) c (a + b)
Bài 92. Cho a, b, c là các số thực dương, thỏa mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng
a b c 3
S=√ +√ +√ ≥
b+c+2 c+a+2 a+b+2 2
Bài 93. Cho a, b, c > 0, abc = 1. Chứng minh rằng:
P 1 1 P 1
a) ≤ · b) √ ≤ 1.
cyc a2 2
+ 2b + 3 2 cyc a3 + 2b3 + 6
Bài 94. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
a b c 1 1
a) P = + 2 + 2 . b) Q = + .
a2 + 8bc b + 8ca c + 8ab a2 2
+b +c 2 abc
Bài 95. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc ≤ 1. Chứng minh rằng
a3 + 1 b3 + 1 c3 + 1 √
P = √ + √ + √ ≥ 2 (a + b + c)
b a2 + 1 c b 2 + 1 a c 2 + 1
Bài 96. Cho a, b, c > 0, a + b + c = 3. Chứng minh rằng
…
a+b b+c c+a
P = + + ≥3
c + ab a + bc b + ca

Bài 97.
P a
a Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P = √ ·
cyc a2 + 1
P 1
b Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = abc. Tìm giá trị lớn nhất của Q = √ ·
cyc a2 + 1
Bài 98. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng
1 1 1 1
P = 2
+ 2
+ 2
≤
1 + a (b + c) 1 + b (c + a) 1 + c (a + b) abc
Bài 99. Cho a, b, c > 0 và a + b + c = 6. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
ab bc ac
P =√ +√ +√
2
c + 12 2
a + 12 2
b + 12
3a 15ac + 4b
Bài 100. Cho a, b, c > 0 và 60abc = 1. Chứng minh rằng + ≥1
15ac + 5c + 1 12ab + 3a + 1
1 1 1
Bài 101. Cho a, b, c thực dương, tha + + = 1. Chứng minh rằng
a b c √ √
√ √ √ √ √
a + bc + b + ca + c + ab ≥ abc + a + b + c
Bài 102. Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Chứng minh rằng
3 3 3 3 1 1 1
+ + ≥ + + + .
a+2 b+2 c+2 2 a+1 b+1 c+1
Bài 103. Cho x, y, z là các số thực thỏa mãn x + y + z = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
M = x4 + y 4 + z 4 + 12 (1 − x) (1 − y) (1 − z) .
1 2017 2018
Bài 104. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn + + ≤ 1. Tìm giá trị nhỏ
1 + a 2017 + b 2018 + c
nhất của biểu thức P = abc.
Bài 105. Cho ba số thực dương x, y, z thỏa mãn x + y + z = xyz. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
y+2 z+2 x+2
thức P = + 2 + 2 .
x2 y z
Bài 106. Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn ab+bc+ca = 1 Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
2a 2b 2c
H=√ +√ +√ .
1 + a2 1 + b2 1 + c2
Bài 107. Cho a, b, c là các số thực không âm. Chứng minh rằng
8 (ab + bc + ca) (a + b + c) ≤ 9 (a + b) (b + c) (c + a) .
Bài 108. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng

Å ãÅ ãÅ ã
a b b c c a
P = + + + ≥ 1.
b+c c+a c+a a+b a+b b+c
Bài 109. Cho các số thực không
√ âm a, b,√
c thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị
√
nhỏ nhất của S = 7a + 9 + 7b + 9 + 7c + 9.
Bài 110. Cho ba số dương a, b, c. Chứng minh rằng
Å ã Å ã
a b c b c a
P =2 + + − + + ≥ 1.
b + 2c c + 2a a + 2b b + 2a c + 2b a + 2c

Bài 111. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
ab + bc + ca
P = a2 + b 2 + c 2 + 2 .
a b + b2 c + c2 a + abc
Bài 112. Cho ba số dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Chứng minh rằng
ab bc ca 1
P = + + ≤ .
c+1 a+1 b+1 4
Bài 113. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 1.Chứng minh rằng
√ √ √
P = a2 + 1 + b2 + 1 + c2 + 1 ≤ 2 (a + b + c) .
Bài 114. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng
1 1 1 2
P = 2 + 2 + 2 + ≥ 1.
(1 + a) (1 + b) (1 + c) (1 + a) (1 + b) (1 + c)
Bài 115. Cho các số thực a, b, c không âm thỏa mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 1 1
M= + + .
1 + a ab + 1 abc + 3
Bài 116. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng
abc a2 + b2 + c2 ≤ 3.

Bài 117. Cho các số thực x, y, z thỏa mãn 2 ≤ x ≤ 3, 4 ≤ y ≤ 6, 4 ≤ z ≤ 6 và x + y + z = 12.

Tìm giá trị lớn nhất của P = xyz.
Bài 118. Cho x, y, z là các số thực dương. Chứng minh rằng
4
P = xy 2 + yz 2 + zx2 + xyz ≤ (x + y + z)3 .
27
Bài 119. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a2 + b2 + c2 ≤ 18. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P = 3ab + bc + ca.
4
Bài 120. Cho x, y, z là các số thực thỏa mãn x (x − 1) + y (y − 1) + z (z − 1) ≤ . Tìm giá trị nhỏ
3
nhất và giá trị lớn nhất của P = x + y + z.
Bài 121. Cho a, b, c là ba số thực không âm thỏa mãn a + b + c = 1.Chứng minh rằng
√ √ √
5a + 4 + 5b + 4 + 5c + 4 ≥ 7.
Bài 122. Cho a, b, c là ba số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 3abc. Chứng minh rằng
a b c 3
2
+ 2 + 2 ≤ .
a + bc b + ca c + ab 2
Bài 123. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn 0 ≤ a, b, c ≤ 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P = (a − b) (b − c) (c − a) .
Bài 124. Cho x, y, z là các số dương thỏa mãn x2 + y 2 + z 2 = (x − y)2 + (y − z)2 + (z − x)2 .
Chứng minh rằng nếu z ≥ x; z ≥ y thì z > x + y.
Bài 125. Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 1. Tìm giá trị lớn nhất của
T = a + b2011 + c1954 − ab − bc − ca.
Bài 126. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 2020. Tìm giá trị lớn nhất của biểu

thức
ab bc ca
P =√ +√ +√ .
ab + 2020c bc + 2020a ca + 2020b
Bài 127. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 2. Tìm giá trị lớn nhất của
a b c
S= + + ·
2 + bc 2 + ca 2 + ab
1
Bài 128. Cho các số thực x, y, z thỏa mãn xy, yz, zx 6= − ; x2 + y 2 + z 2 = 1. Chứng minh rằng
2
2 2
x y z2 3
P = + + ≥ ·
1 + 2yz 1 + 2zx 1 + 2xy 5
Bài 129. Cho a, b, c là ba số thực dương thỏa mãn a + b + c + ab + bc + ca = 6. Tìm giá trị nhỏ
a3 b 3 c 3
nhất của P = + + .
b c a
Bài 130. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị lớn nhất của
√ √ √ √
P = a2 + abc + b2 + abc + c2 + abc + 9 abc.
√ √ √
Bài 131. Cho ba số dương a, b, c thỏa mãn ab + bc + ca ≥ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức
a2 b2 c2
A= + + ·
a+b b+c c+a
Bài 132. Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a + b + c = 2020. Chứng minh rằng
ab bc ca
P = + + ≤ 505.
c + 2020 a + 2020 b + 2020
Bài 133. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a+b+c = 6. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
ab bc ca
A= + + ·
a + 3b + 2c b + 3c + 2a c + 3a + 2b
Bài 134.
a2 b 2 (a + b)2
a Chứng minh rằng với mọi số thực a, b, x, y và x, y > 0 ta có + ≥ .
x y x+y
b Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng:
a b c 1
+ + ≤ ·
4a + 4b + c 4b + 4c + a 4c + 4a + b √3
Bài 135. Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x + 2y + 3z ≤ 25 2. Tìm giá trị nhỏ nhất
của biểu thức
1 8
P = + ·
x+z y+z
a b c
P = 2 2
+ 2 2
+ 2 ≥ 1.
b + bc + c c + ca + a a + ab + b2

1 1 1
Bài 137. Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn 16 (a + b + c) ≥ + + . Chứng minh rằng
a b c
1 1 1
P = 2 + 2 + ≤ 3.
(2a + b + c) (2b + c + a) (2c + a + b)2
Bài 138. Cho các số không âm a, b, c thỏa mãn ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng
1 1 1
2
+ 2 + 2 ≤ 1.
a +2 b +2 c +2
Bài 139. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng
a4 b4 c4 3
P = 2 2
+ 2 2
+ 2 2
≥ ·
a +b b +c c +a 2
Bài 140. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng:
1 8 3
√ −» ≥− .
2a + b + 8bc 2
2b2 + 2 (a + c) + 3 2
Bài 141. Cho x, y, z > 1 thỏa mãn x + y + z = xyz. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
y−2 z−2 x−2
P = + 2 + ·
x2 y z2
Bài 142. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 1. Chứng minh rằng
a b 1
2
+ 2
≤√ ·
1+a 1+b 1 + c2
(ĐTTS vào lớp 10 THPT chuyên KHXH NV Hà Nội, năm học 2020 - 2021)
Bài 143. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 2. Chứng minh rằng
Å ã
a b c 1 1 1 1
P = + + ≤ + + .
2 + bc 2 + ca 2 + ab 4 a b c
Bài 144. Cho 0 < a, b, c < 1. Chứng minh rằng a (1 − b) + b (1 − c) + c (1 − a) ≤ 32 ·
Bài 145. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng
a+1 b+1 c+1 3
+ + ≥ (a + 1) (b + 1) (c + 1) ·
a4 b4 c4 4
(ĐTTS vào lớp 10 THPT tỉnh Vĩnh Phúc, năm học 2020 - 2021)
Bài 146. Cho a, b, c là các số dương. Chứng minh rằng:
1 1 1 a+b+c
a 2
+ 2 + 2 ≤ ·
a + bc b + ca c + ab 2abc
a3 b3 c3 a+b+c
b 2
+ 2
+ 2
≥ ·
1 1 1 4 4 4
+ + +9≥ + + ·
a b c 1−a 1−b 1−c
Bài 148. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a > 1, b > 21 , c > 1
3
và 1
a
2
+ 2b+1 3
+ 3c+2 ≥ 2. Tìm giá trị
lớn nhất của biểu thức P = (a − 1) (2b − 1) (3c − 1).
Bài 149. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn c = 8ab. Tìm giá trị lớn nhất của
1 c c
P = + + ·
4a + 2b + 3 4bc + 3c + 2 2ac + 3c + 4
Bài 150. Cho ba số dương x, y, z thỏa mãn x + y + z = 1. Chứng minh rằng
x y z 3
+ + ≤ · (1)
2x + y + z x + 2y + z x + y + 2z 4

Bài 151. Cho x, y, z > 1 và x + y + z = 4. Chứng minh rằng
xy + 1 yz + 1 zx + 1 1 x+y y+z z+x
M= + + ≤ + + + ·
z x y 4 z x y
Bài 152. Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 4. Chứng minh rằng
√ √ √
a + b + b + c + c + a > 4.
Bài 153. Cho 0 ≤ a, b, c ≤ 2 và a + b + c = 3. Chứng minh rằng a3 + b3 + c3 ≤ 9.

Bài 154. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 3abc. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
a2 b2 c2
P = + + ·
c (c2 + a2 ) a (a2 + b2 ) b (b2 + c2 )
Bài 155. Cho ba số thực dương x, y, z thỏa mãn x12 + y12 + z12 = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức
y2z2 z 2 x2 x2 y 2
P = + + ·
x (y 2 + z 2 ) y (z 2 + x2 ) z (x2 + y 2 )
1 1 1
Bài 156. Cho các số a, b, c dương thỏa mãn 1+a
+ 1+b
+ 1+b
= 2. Tìm giá trị lớn nhất của biểu
thức P = abc.
Bài 157. Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn xyz = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của P =
1 1 1
1+2x
+ 1+2y + 1+2z .
Bài 158. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn abc = 8. Chứng minh rằng
a b c a2 + b 2 + c 2
P = + + ≤ ·
ca + 4 ab + 4 bc + 4 16
(ĐTTS vào lớp 10 THPT chuyên tỉnh Hà Nam, năm học 2020 - 2021)
Bài 159. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 2016. Tìm giá trị lớn nhất của
a b c
P = √ + √ + √ ·
a + 2016a + bc b + 2016b + ca c + 2016c + ab
Bài 160. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng
a b c 3
T = + + ≤ ·
3a + b + c 3b + c + a 2c + a + b 5
3
Bài 161. Cho x, y, z là các số không âm thỏa mãn x + y + z = . Tìm giá trị nhỏ nhất:
2
2 2 2 2 2 2
S =x +y +z +x y z
®
x > 0, y > 0, z > 0 1 1 1
Bài 162. Cho . Chứng minh rằng + + ≤1
xyz = 1 x+y+1 y+z+1 z+x+1
Bài 163. Cho x, y, z > 0. Chứng minh rằng:
64xyz (x + y + z)3 ≤ 27 (x + y)2 + (y + z)2 + (z + x)2
X a (2a + 3b + 3c) 3
Bài 164. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng 2 ≤
cyc
4a2 + 3 (b + c) 2
Bài 165 (Đề thi HSG Lớp 9 huyện Sơn Dương ). Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 28. Tìm giá
trị nhỏ nhất của
5a + 5b + 2c
P =p p √
12 (a2 + 28) + 12 (b2 + 28) + c2 + 28

Bài 166 (Đề thi HSG Thị xã Kinh Môn 2020 ). Cho các số thực dương a, b, c. Chứng minh
rằng:
a2 b2 c2 a+b+c
P =√ +√ +√ ≥
2 2
3a + 8b + 14ab 2 2
3b + 8c + 14bc 2 2
3c + 8a + 14ca 5
Bài 167. Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn xy + yz + zx = 3xyz. Chứng minh rằng:
y (1 + 2z) z (1 + 2x) x (1 + 2y) 1
2
+ 2
+ 2
≥ (1 + 2x) (1 + 2y) (1 + 2z)
x y z 3
Bài 168. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức:
a b c 6abc
P = + + +
b c a ab + bc + ca
Bài 169. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = abc. Tìm giá trị lớn nhất của:
a b c
P = + +
bc (a + 1) ca (b + 1) ab (c + 1)
Bài 170 (Thi vào 10 Đăk Lăk 2020 ). Cho a, b, c là các số thực dương, thỏa mãn a + b + c = 1.
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
(1 − c)2 (1 − a)2 (1 − b)2
Q= » +» +»
2 (b + c)2 + bc 2 (c + a)2 + ca 2 (a + b)2 + ab
®
a, b, c > 0
Bài 171. Cho . Chứng minh rằng
ab + bc + ca = 3
b c a 1
+ 2 + 2 ≥ (∗)
b2− ca + 9 c − ab + 9 a − bc + 9 a+b+c
b c a
Bài 172. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng + + ≤1
a + 2b b + 2c c + 2a
Bài 173. Cho a, b, c ≥ 0, (a + b) (b + c) (c + a) 6= 0. Chứng minh rằng:
a2 b2 c2
+ + ≤1
2a2 + bc 2b2 + ca 2c2 + ab
a3 + b 3 + c 3 X a2 + b 2 9
Bài 174. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng: + 2
≥
2abc cyc
ab + c 2
Bài 175 (Đề thi vào 10 Hà Nam 2020 ). Cho các số dương a, b, c thỏa mãn abc = 1. Chứng
minh rằng:
1 1 1 1
√ √ +√ √ +√ √ ≤
a+2 b+3 b+2 c+3 c+2 a+3 2
Bài 176. Cho các số thực dương a, b thỏa mãn 8ab − 2 = 3 (a4 + b4 ). Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức:
1 1 ab
P = 2
+ 2
+
1+a 1+b 1 + 3a2 b2
(
abc = 1
Bài 177. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn 1 . Tìm giá trị lớn
a3 b + ab3 + = ab + 2
ab
1 1 3
nhất của biểu thức P = + − ·
1 + a2 1 + b2 1 + 2c

Bài 178 (Đề thi vào 10 Bến Tre 2020 ). Cho a, b, c ≥ 0, a + b + c = 1. Chứng minh rằng:
√ √ √
16a + 9 + 16b + 9 + 16c + 9 ≥ 11
Bài 179 (Chuyên Tin HN 2020 ). Cho a, b, c ≥ 0, a2 + b2 + c2 = 2ab + 2bc + 2ca. Chứng minh
rằng:
√3
a + b + c ≥ 3 2abc
Bài 180 (Thi 10 chuyên Toán Tin Vĩnh Phúc 2020 ). Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng:
8 (a2 + b2 + c2 ) 27 (a + b) (b + c) (c + a)
P = + ≥ 16
ab + bc + ca (a + b + c)3
Bài 181 (Thi 10 chuyên Toán Tin Vĩnh Phúc 2020 ). Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng
8 (a2 + b2 + c2 ) 27 (a + b) (b + c) (c + a)
P = + ≥ 16
ab + bc + ca (a + b + c)3
3
Bài 182. Cho các số thực 2x2 +y 2 +4z 2 +3xy+xz+2yz = . Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x+y+z.
2
Bài 183 (Đề thi vào 10 chuyên Bắc Giang 2020 ). Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng
minh rằng:
a2 b2 c2 1
P = 2 + 2 + 2 ≤
2
5a + (b + c) 2
5b + (c + a) 2
5c + (a + b) 3
Bài 184 (Đề thi vào 10 chuyên Đà Nẵng 2020 ). Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn
x + y + z ≤ 3. Chứng minh rằng

√
Ç … å
x2 + y 2 y2 + z2 z 2 + x2 x+y y+z z+x
+ + +3≤ 2 + + (∗)
xy (x + y) yz (y + z) zx (z + x) xy yz zx
Bài 185 (Đề thi chuyên Toán – Huế 2020 ). Cho x, y, z là 3 số thực dương. Tìm giá trị nhỏ
nhất của biểu thức p p √
2x2 − xy + 2y 2 2y 2 − yz + 2z 2 2z 2 − zx + 2x2
S= + +
x + y + 2z y + z + 2x z + x + 2y
Bài 186 (Đề thi chuyên Hà Nam vùng 1 – 2020 ). Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn
abc + a + b = 3ab. Tìm giá trị nhỏ nhất của
…
ab b a
P = + +
a+b+1 bc + c + 1 ac + c + 1
Bài 187 (Đề thi vào 10 Vĩnh Phúc 2020 ). Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc = 1.
Chứng minh rằng:
a+1 b+1 c+1 3
4
+ 4 + 4 ≤ (a + 1) (b + 1) (c + 1)
a b c 4
Bài 188 (Thi 10 chuyên Toán – Bắc Ninh 2020 ). Cho a, b, c là các số thực dương thỏa
mãn a2 + b2 + c2 = 1. Tìm giá trị lớn nhất của
A = (1 + 2a) (1 + 2bc)
Bài 189 (Thi 10 chuyên Tây Ninh 2020 ). Cho a, b, c là các số thực có tổng bằng 0 và
−1 ≤ a, b, c ≤ 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P = 2b2 + a2 + c2

Bài 190. Cho a, b, c > 0, abc = 1. Chứng minh rằng:
1 1 1
P = 2
+ 2
+ ≥1
2bc + c 2ca + a 2ab + b2
Bài 191. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng:
(a + b)2 (b + c)2 (c + a)2
Å ã
a b c
+ + ≥9+2 + +
ab bc ca b+c a+c a+b
Bài 192 (Thi vào 10 – Bắc Ninh 2020 ). Cho phương trình bậc hai ax2 − x + c = 0 (x là ẩn)
a2 − c
có 2 nghiệm dương x1 , x2 thỏa mãn x1 + x2 ≤ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P =
ac + a2
Bài 193. Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh tam giác cho chu vi bằng 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức
1+c 1+a 1+b
P = 2
+ 2
+
1+a 1+b 1 + c2
Bài 194. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng:

a3 b3 c3 3
P = 2 + 2 + 2 ≥
b +3 c +3 a +3 4
1 1 −1
Bài 195. Cho x, y, z thực thỏa mãn x > , y > , z > và
18 7 2020
18 7 2020
+ + ≥2
18x + 17 7y + 6 2020z + 2021
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
A = (18x − 1) (7y − 1) (2020z + 1)
(Thi vào 10 chuyên Tin Lam Sơn TH 2020)
a2 b 2 c 2
Å ã
a b c
Bài 196. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng: 2 + 2 + 2 ≥ 2 + + −3
b c a c a b
Bài 197. Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức
√
P = 3 a2 b2 + b2 c2 + c2 a2 + ab + bc + ca + 2 a2 + b2 + c2 ·

Bài 198 (Thi 10 chuyên Quảng Bình 2020 ). Cho a, b, c ≥ 0, a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ
nhất của T = (a − 1)3 + (b − 1)3 + (c − 1)3 .
Bài 199 (Đề thi chuyên Toán – Đăk Lăk 2020 ). Cho a, b, c là các số thực dương. Tìm giá
trị nhỏ nhất của biểu thức:
3 (ab + bc + ca) (a + b + c)3
P = + ·
a2 + b 2 + c 2 abc
Bài 200. Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh tam giác. Chứng minh rằng:
(b + c − a)4 (c + a − b)4 (b + c − a)4
+ + ≥ ab + bc + ca.
a (a + b − c) b (b + c − a) c (c + a − b)

II LỜI GIẢI CHI TIẾT
2
# Bài 1. Chứng minh rằng: với mọi a, b ta có a2 + b2 ≥ 2ab hoặc a2 + b2 ≥ −2ab.
b Lời giải.
a2 + b2 ≥ 2ab ⇔ a2 + b2 − 2ab ≥ 0 ⇔ (a − b)2 ≥ 0 (đúng với mọi a, b).
Do đó a2 + b2 ≥ 2ab với mọi a, b.
a2 + b2 ≥ −2ab ⇔ a2 + b2 + 2ab ≥ 0 ⇔ (a + b)2 ≥ 0 (đúng với mọi a, b).
Do đó a2 + b2 ≥ −2ab với mọi a, b.
1 1 4
# Bài 2. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng + ≥ ·
a b a+b
b Lời giải. Ta có
1 1 4 1 1
+ ≥ ⇔ (a + b) + − 4 ≥ 0.
a b a+b a b
b a a2 − 2ab + b2
⇔ 1+ + +1−4≥0⇔ ≥0
a b ab
(a − b)2
⇔ ≥ 0 (đúng với mọi a, b > 0).
ab
1 1 4
Vậy + ≥ với mọi a, b > 0.
a b a+b
# Bài 3. Cho các số thực dương a, b thỏa mãn ab = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
1
thức P = (a + b + 1) a2 + b2 + .
a+b
√
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: a2 + b2 ≥ 2ab = 2; a + b ≥ 2 ab = 2.
Å ã
1 a+b 1 7(a + b)
⇒ P ≥ 2(a + b) + 2 + ⇒P ≥ + + + 2.
a+b 4 a+b 4
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM:

a+b 1 a+b 1 7.2 13
+ ≥2 . =1⇒P ≥1+ +2= ·
4 a+b 4 a+b 4 2
13
Vậy min P = ⇔ a = b = 1.
2
x2 + y 2
# Bài 4. Cho x > y > 0, xy = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = ·
x−y
x2 + y 2 − 2xy + 2 2
b Lời giải. Ta có A = x−y
= (x − y) +
x − y
·
2 2 √
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: A = (x − y) + ≥ 2 (x − y) · = 2 2.
x−y x−y
 √ √
6+ 2
x =
® 
√ xy = 1

Vậy min A = 2 2 khi √ ⇔ √ 2√
x−y = 2 y = 6 − 2 ·


2

1 1
# Bài 5. Cho x, y > 0 và x3 + y 3 + 6xy ≤ 8. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + ·
x y
b Lời giải.
p
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: x3 + y 3 + 1 ≥ 3 3 x3 · y 3 · 1 = 3xy.
Theo giả thiết x3 + y 3 + 6xy ≤ 8 ⇔ 8 ≥ x3 + y 3 + 6xy.
Do đó x3 + y 3 + 1 + 8 ≥ 3
3xy + x … + y 3 + 6xy ⇔ 9xy ≤ 1.
1 1 1 1
Suy ra P = + ≥ 2 ≥2· = 2.
x y xy 1
Vậy min P = 2 ⇔ x = y = 1.
1
# Bài 6. Cho a, b ≥ 0 thỏa mãn a + b ≤ 1. Chứng minh rằng a2 b2 a2 + b2 ≤ ·
32
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: 2ab ≤ a2 + b2 ⇔ 4ab ≤ (a + b)2 .
ã2
2ab + a2 + b2
Å
2 2
2 2

Lại có 8ab a + b = 4 · 2ab · a + b ≤ 4 · = (a + b)4 .
2
1 1
Từ đó suy ra a2 b2 a2 + b2 = · (4ab) 8ab a2 + b2 ≤ · (a + b)2 · (a + b)4 ·.
32 32
1 1
⇒ a2 b2 a2 + b2 ≤ (a + b)6 = (đpcm).
32 32
# Bài 7. Cho biểu thức P = a4 + b4 − ab. Với a, b thỏa mãn a2 + b2 + ab = 3. Tìm giá trị
lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của P .
b Lời giải. Ta có a2 + b2 = 3 − ab.

2
P = a2 + b2 − 2a2 b2 − ab
= (3 − ab)2 − 2a2 b2 − ab = −a2 b2 − 7ab + 9.
Đặt t = ab. Từ (a − b) ≥ 0 ⇒ a2 + b2 ≥ 2ab = 2t ⇒ 3t ≤ a2 + b2 + ab = 3 ⇒ t ≤ 1.
2
Từ (a + b)2 ≥ 0 ⇒ a2 + b2 ≥ −2ab = −2t ⇒ 3 = a2 + b2 + ab ≥ −2t + t = −t ⇒ t ≥ −3.

Do đó −3 ≤ t ≤ 1.
Khi đó
P = P (t) = −t2 − 7t + 9
Å ã
2 7 49 85
= − t +2· t+ +
2 4 4
7 2 85
= − t+ + ·
2 4
Xét hiệu
7 2 85
P (t) − P (1) = − t + + −1
2 4
9 2 7 2
= − t+
2 2
= (1 − t)(t + 8) ≥ 0 với − 3 ≤ t ≤ 1.
⇒ P (t) ≥ P (1) = 1.
Xét hiệu
7 2 1 2
P (t) − P (−3) = − t + +
2 2
= −(t + 3)(t + 4) ≤ 0 với − 3 ≤ t ≤ 1.
⇒ P (t) ≤ P (−3) = 21.

® ñ
ab = 1 a = b = −1
Vậy min P = 1 ⇔ t = 1 ⇔ ⇔
a2 + b 2 = 2 a = b = 1.
® " √
ab = 1 a = −b = 3
max P = 21 ⇔ t = −3 ⇔ ⇔ √
a2 + b 2 = 6 a = −b = − 3.
16
# Bài 8. Cho x, y ≥ 0. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x2 + y 2 + p ·
(x + 1)(y + 1)
b Lời giải. Phân tích dự đoán điểm rơi: x = y = 1.

Theo bất đẳng thức AM-GM, ta có x2 + 1 ≥ 2x ⇒ x2 ≥ 2(x + 1) − 3.
y 2 + 1 ≥ 2y ⇒ y 2 ≥ 2(y + 1) − 3.
» »
2(x + 1) + 2(y + 1) ≥ 2 22 (x + 1)(y + 1) ⇒ x2 + y 2 ≥ 4 (x + 1)(y + 1) − 6.
ñ» ô
4
⇒P ≥4 (x + 1)(y + 1) + p − 6.
(x + 1)(y + 1)
Áp dụng đẳng thức AM-GM, ta có
»
» 4 4
(x + 1)(y + 1) + p ≥2 (x + 1)(y + 1). p = 4.
(x + 1)(y + 1) (x + 1)(y + 1)
⇒ P ≥ 4.4 − 6 = 10.
Vậy min P = 10 ⇔ x = y = 1.
(a − 4)2 (a + 2)2 3
# Bài 9. Cho a ∈ R. Chứng minh rằng + ≥ ·
a2 + 16 a2 + 8 2
b Lời giải. Phân tích dự đoán điểm rơi là a = 0.

Ta có
(a − 4)2 (a + 2)2 3
+ ≥
a2 + 16 a2 + 8 2
2
(a − 4) (a + 2)2 1
ï ò ï ò
⇔ −1 + − ≥0
a2 + 16 a2 + 8 2
−8a a2 + 8a
⇔ + ≥0
a2 + 16 2 a2 + 8

a2 + 8a a2 + 16 − 16a a2 + 8
⇔ ≥0
2 a2 + 8 a2 + 16
a4 − 8a3 + 16a2
⇔ ≥0
2 a2 + 8 a2 + 16
a2 (a − 4)2
⇔ ≥ 0 (đúng với mọi a).
2 a2 + 8 a2 + 16
# Bài 10. Cho a, b ≥ 0, a + b = 1. Tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của S =
√ √
7a + 9 + 7b + 9.
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức 2AB ≤ A2 + B 2 ⇒ (A + B)2 ≤ 2

A2 + B 2
√
⇒ S 2 ≤ 2(7a + 9 + 7b + 9) = 2.25 ⇒ S ≤ 5 2
√ 1
Vậy max S = 5 2 ⇔ a = b = .
2

Ta có 0 ≤ a ≤ 1 ⇒ a(a − 1) ≤ 0 ⇒ a2 ≤ a, tương tự b2 ≤ b.
√ √
S = 7a + 9 + 7b + 9
√ √
≥ a2 + 6a + 9 + b2 + 6b + 9
= a+3+b+3
® = 7.
a=1
Vậy min S = 7 ⇔
b = 0.
# Bài 11. Cho a + 2b = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = (a − 1)2 + (b − 1)2 .
b Lời giải. Từ giả thiết ta có a + 2b = 3 ⇔ a = 3 − 2b.

P = (a − 1)2 + (b − 1)2 ≥ 0 + 0 = 0.

a − 1 = 0

Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi b − 1 = 0 ⇔ a = b = 1.

a + 2b = 3

Vậy giá trị nhỏ nhất của P bằng 1 khi và chỉ khi a = b = 1.
1 2
# Bài 12. Cho x, y > 0, x + y ≤ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = 4xy + + ·
x2 +y 2 xy
b Lời giải. Với x, y > 0 ta có 1 ≥ x + y ≥ 2√xy ⇒ xy ≤ 14 ⇒ xy

1
≥ 4.
Å ã
1 2 1 1 1 5
Biến đổi A = 4xy + 2 2
+ = 4xy + + 2 2
+ + ·
x +y xy 4xy x +y
2xy 4xy
1 1
Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có 4xy + ≥ 2 4xy · = 2.
4xy 4xy
1 1 4 4 4 4
Sử dụng BĐT Svac-xơ ta có 2 + ≥ = = ≥ = 4.
x + y 2 2xy x2 + 2xy + y 2 (x + y)2 (x + y)2 12
5
Lại có x, y > 0 ⇒ ≥ 5.
4xy
Do đó A ≥ 2 + 4 + 5 = 11.
1
Vậy min A = 11 ⇔ x = y = ·
2
x 8 x 2y
# Bài 13. Cho x, y > 0 thỏa mãn + ≤ 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của K = + ·
2 y y x
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có

x 8 x 8 x
…
2≥ + ≥2 · =4
2 y 2 y y
1 x x 1 y
…
⇔ ≥ ⇒ ≤ ⇒ ≥ 4.
2 y y 4 x
x y 31 y x y 31 1 31 33
…
Do đó K = + + · ≥2 · + ·4= + = .
y 16x 16 x y 16x 16 2 4 4
33
Vậy min K = khi và chỉ khi x = 2 và y = 4.
4
√ √ a2 b 2
# Bài 14. Cho a, b > 0, a+1 b + 1 = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của M = + .
b a

b Lời giải. Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có
√ √
» √ √ a+1+ b+1
2= a+1 b+1 ≤
√ 2
√
⇔ 2 ≤ a + b.
a2 b2 a2 b 2
Lại có + b ≥ 2a; + a ≥ 2b ⇒ + ≥ 2a + 2b − b − a = a + b.
b a
√ √b a √ √
Mặt khác a + 1 ≥ 2 a; b + 1 ≥ 2 b ⇒ a + b ≥ 2 a + b − 2 ≥ 2.2 − 2 = 2.
Do đó M ≥ a + b ≥ 2.
Vậy min M = 2 khi và chỉ khi a = b = 1.
# Bài 15. Cho a, b ≥ 0, a2 + b2 = 2. Chứng minh rằng

√ √ √ √
a 3b + 1 + b 3a + 1 + 3a + 2. 3b + 2 ≤ 9.
b Lời giải. Đặt

√ √ √ √
P = a 3b + 1 + b 3a + 1 + 3a + 2. 3b + 2
√ √ √ √
⇔ 2P = 2a 3b + 1 + 2b 3a + 1 + 2 3a + 2. 3b + 2.
Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có
4a2 + 3b + 1 4b2 + 3a + 1
2P ≤ + + (3a + 2) + (3b + 2)
2 2
9 9
2P ≤ 2 a2 + b2 + (a + b) + 5 = 9 + (a + b).
2 2
Lại có 1 + a2 ≥ 2a, 1 + b2 ≥ 2b ⇒ 2 + a2 + b2 ≥ 2(a + b) ⇒ 4 ≥ 2(a + b) ⇒ a + b ≤ 2.
9
Suy ra 2P ≤ 9 + · 2 = 18 ⇒ P ≤ 9.
2
Vậy max P = 9 ⇔ a = b = 1.
2 2
p
p Bài 16. Cho x, y ≥ 0 và x + y ≤ 2. Tìm giá trị lớn nhất của P =
# x(14x + 10y) +
y(14y + 10x).
b Lời giải. Ta có x2 + 1 ≥ 2x;y2 + 1 ≥ 2y ⇒ x2 + y2 + 2 ≥ 2(x + y).

Theo giả thiết, ta có 2 ≥ x2 + y 2 ⇒ 4 ≥ 2(x + y) ⇒ 2 ≥ x + y.
Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có
√ » » 24x + 14x + 10y 24y + 14y + 10x
24P = 24x(14x + 10y) + 24y(14y + 10x) ≤ +
√ √ 2 2
48 24
⇒ 2 6P ≤ 24(x + y) ≤ 48 ⇒ P ≤ √ = √ = 4 6.
√ 2 6 6
Vậy max P = 4 6 ⇔ x = y = 1.
# Bài 17. Cho x, y thỏa mãn 0 < y < x ≤ 4, x + y ≤ 7. Tìm giá trị lớn nhất của
M = x2 + y 2 .
b Lời giải. Từ giả thiết suy ra y ≤ 7 − x.

M = x2 + y 2 ≤ x2 + (7 − x)2 = 2x2 − 14x + 49.
Trường hợp 1: 3 ≤ x ≤ 4.
M ≤ 2x2 − 14x + 49 = 2(x − 3)(x − 4) + 25.
Với 3 ≤ x ≤ 4 thì (x −
3)(x − 4) ≤ 0 ⇒ M ≤ 25.
yñ = 7 − x < x
 ®
x=4
Đẳng thức xảy ra ⇔ x=3 ⇔

 y = 3.
x=4

Trường hợp 2: x ≤ 3.
Từ giả thiết x > y ⇒®y < 3 thì M < 32 + 32 = 18 < 25.
x=4
Vậy max M = 25 ⇔
y = 3.
# Bài 18. Cho x, y thỏa mãn x2 + y 2 − xy = 4. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất
của P = x2 + y 2 .

(x + y)2 ≥ 0 ⇔ 2xy ≥ − x2 + y 2 .
x2 + y 2 x2 + y 2
(x − y)2 ≤ x2 + y 2 ⇒ − ≤ xy ≤ .
2 2
P P 8
Khi đó x2 + y 2 − xy = 4 ⇒ P − 4 = xy ⇒ − ≤ P − 4 ≤ ⇒ ≤ P ≤ 8.
 2 2 3
2
x = ± √
® 

8 x+y =0 3
Vậy min P = ⇔ ⇔
3 2 2
x + y − xy = 4 2
y = ∓ √ ·


® 3
x=y
max P = 8 ⇔ ⇔ x = y = ±2.
x2 + y 2 − xy = 4
1 1
# Bài 19. Cho a, b > 0 thỏa mãn √ + √ = 2. Tìm giá trị lớn nhất của
a b
1 1
P = 2 √ + √ .
a + b + 2b a b2 + a + 2a b
√ √
b Lời giải. Đặt x = a > 0, y = b > 0 ⇒ x1 + y1 = 2 ⇒ x + y = 2xy.
√ √
Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có 2xy = x + y ≥ 2 xy ⇒ xy ≥ 1 ⇒ xy ≥ 1.
1 1
Viết lại biểu thức P = 4 2 2
+ 4 .
x + y + 2xy y + x + 2x2 y
2
Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có x4 + y 2 ≥ 2x2 y; y 4 + x2 ≥ 2xy 2 .

1 1 2 1 1
Suy ra P ≤ 2 2
+ 2 2
= = = 2 2.
2x y + 2xy 2xy + 2x y 2xy(x + y) xy(x + y) 2x y
1 1
Vì xy ≥ 1 nên P ≤ 2 2 ≤ .
2x y 2
1
Vậy max = khi và chỉ khi x = y = 1 ⇔ a = b = 1.
2
1 8 3
# Bài 20. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng −… ≥− .
2a + 3b b 2 2
2b2 + 2 a + +3
2
1 8 3
−… ≥−
2a + 3b b 2
2
2b2 + 2 a + +3
2
1 1 1 1 16
⇔P = + + + ≥ p ·
2a + 3b 2 2 2 8b + 2(2a + b)2 + 6
2
42
Theo bất đẳng thức Svac-xơ, ta có: P ≥ . (1)
p 2a + 3b + 6
Ta sẽ chứng minh 2a + 3b + 6 ≤ 8b2 + 2(2a + b)2 + 6. (2)

Thật vậy, ta có
»
2a + 3b + 6 ≤ 8b2 + 2(2a + b)2 + 6
»
⇔ 2a + 3b ≤ 8b2 + 2(2a + b)2
⇔ (2a + 3b)2 ≤ 8b2 + 8a2 + 8ab + 2b2
⇔ 4a2 + 9b2 + 12ab ≤ 8a2 + 10b2 + 8ab
⇔ 4a2 + b2 − 4ab ≥ 0
⇔ (2a − b)2 ≥ 0 đúng với a, b > 0.
42 16
Từ (1) và (2) suy ra P ≥ ≥p .
2a + 3b + 6 2
8b + 2(2a + b) 2+6
1

®
2a = b a =

Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi ⇔ 4
2a + 3b = 2 b = ·
 1
2
1 8 3
Vậy −… ≥ − với mọi a, b > 0.
2a + 3b 2
b 2 2
2b + 2 a + +3
2
# Bài 21. Cho a, b là các số thực dương thỏa a2 + b2 = 2a + b. Tìm giá trị lớn nhất của
P = a − b + ab.
Å 2 ã Å 2 ã
a a
b Lời giải. Ta có a + b − 2a − b = 0 ⇔ 3 = 3 4 + 1 + 4 + b − 2a − b.
2 2 2
… …
a2 a2 2
Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có 3 ≥ 3 · 2 ·1+2 · b − 2a − b.
4 4
Do đó 3 ≥ 3a + ab − 2a − b = P ⇒ P ≤ 3.
a2
Đẳng thức xảy ra ⇔ = 1 = b2 ⇔ a = 2, b = 1.
4
Vậy max P = 3 và đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = 2, b = 1.
√ √
2 a 2 b 1 1
# Bài 22. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng 3 2
+ 3 2
≤ 2 + 2.
a +b b +a a b
√ √ √
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có a + 1 ≥ 2 a ⇒ a + 1 2 ≥ 4 a.

X2 Y 2 (X + Y )2
Sử dụng bất đẳng thức + ≥ với A, B > 0, ta có
A B A+B
√ 2 √ 2 √
1 1 a 12 a+1 4 a
+ = + ≥ ≥ 3
a2 b 2 a3 √ b 2 a3 + b 2
√ a + b2
2 2 √
1 1 12 b b+1 4 b
2
+ 2 = 2+ 3
≥ 2 + b3
≥ 2
Å ã a
√ b √a b √a √ a + b3
1 1 4 a 4 b 2 a 2 b 1 1
Suy ra 2 2 + 2 ≥ 3 2
+ 2 3
. Vì vậy 3 2
+ 3 2
≤ 2 + 2.
a b a +b a +b a +b b +a a b
Đẳng thức xảy ra ⇔ a = b = 1.
# Bài 23. Cho 0 < a, b < 3. Chứng minh rằng a [1 + (3 − a − b)(1 + b)] ≤ 4.

a [1 + (3 − a − b)(1 + b)] ≤ 4 ⇔ a 1 + 3 + 3b − a − ab − b − b2 ≤ 4

⇔ a 4 + 2b − a − ab − b2 ≤ 4

⇔ −ab2 + a(2 − a)b + a(4 − a) ≤ 4

⇔ ab2 + a(a − 2)b + (a − 2)2 ≥ 0
2
Ta có ∆b = [a(a − 2)] − 4a(a − 2)2 = a(a − 2)2 (a − 4) < 0. Do đó, ta có bất đẳng thức (4) luôn
đúng.
p p
# Bài 24. Cho a, b ≥ 0. Chứng minh a + b + 2 b(a + b) ≤ 2(2a + b)2 + 8b2 .
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có

» »
2 b(a + b)
p ≤ b + (a + b) ⇒ a + b + 2 b(a + b) ≤ 2a + 3b
2 2
Ta sẽ chứng minh 2a + 3b ≤ 2(2a + 3b) + 8b . Thật vậy, bất đẳng thức tương đương với
4a2 + 9b2 + 12ab ≤ 8a2 + 8ab + 10b2 ⇔ 4a2 + b2 − 2ab ≥ 0 ⇔ 3a2 + (a − b)2 ≥ 0 (∗)
Bất đẳng thức (∗) luôn đúng. Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = 0.
√ √
# Bài 25. Cho a, b ≥ 0, a + b = 1. Chứng minh rằng 5a + 4 + 5b + 4 ≥ 5.
b Lời giải. Do a, b ≥ 0, a + b = 1 nên 0 ≤ a, b ≤ 1 ⇒ a2 ≤ a, b2 ≤ b. Từ đó suy ra

√ √ √ √
5a + 4 ≥ a2 + 4a + 4 = a + 2 và 5b + 4 ≥ b2 + 4b + 4 = b + 2
√ √
⇒ 5a + 4 + 5b + 4 ≥ a + b + 4 = 5.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = 1, b = 0 hoặc a = 0, b = 1.
1 1
# Bài 26. Cho a, b > 0, a + b = ab. Chứng minh rằng + 2 +
a2 + 2a b + 2b
» 21
1 + a2 1 + b 2 ≥ .
4 √ √
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có ab = a + b ≥ 2 ab ⇒ ab ≥ 2 ⇒ ab ≥ 4 ⇒
a + b ≥ 4.
1 + a2 1 + b2 = 1 + a2 b2 + a2 + b2 ≥ 1 + a2 b2 + 2ab = (1 + ab)2

»
⇒ 1 + a2 1 + b2 ≥ 1 + ab = 1 + a + b.
Theo bất đẳng thức Cauchy–Schwarz, ta có:
1 1 4 4 4
2
+ 2 ≥ 2 2
= 2 2
=
a + 2a b + 2b » a + b + 2(a + b) a + b + 2ab (a + b)2
1 1 4
Suy ra P = 2 + + 1 + a2 1 + b 2 ≥ + 1 + a + b = Q.
a + 2a b2 + 2b (a + b)2
Áp dụng bất đẳng thức AM–GM cho ba số, ta có
ï ò
4 a+b a+b 7(a + b) 4 a+b a+b 7 21
Q= + + + + 1 ≥ 3 3
· · + · 4 + 1 = ·
(a + b)2 16 16 8 (a + b)2 16 16 8 4
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = 2.
1 1
# Bài 27. Cho a, b > 0, ab = 2. Chứng minh rằng P = √ +√ ≤ 1.
a2 +2 b2 +2

b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức 2

A2 + B 2 ≥ (A + B)2 , ta có
Å ã Å ã ï ò
2 1 1 1 1 b a 2
P ≤2 2 + 2 =2 2 + 2 ≤2 + = =1
a +2 b +2 a + ab
√ b + ab ab(a + b) ab(a + b) ab
1 1
# Bài 28. Cho a, b > 0 thỏa (a+b)3 +4ab ≤ 12. Chứng minh rằng + +2020ab ≤
1+a 1+b
2021.
√ 3
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có 12 ≥ 4ab + (a + b)3 ≥ 4ab + 8 ab .
√
Đặt x = ab. Khi đó,
12 ≥ 4x2 + 8x3 ⇔ 2x3 + x2 ≤ 3
⇔ (x − 1) x2 + 2x + 3 ≤ 0

⇔ (x − 1) (x + 1)2 + 2 ≤ 0

⇔ x ≤ 1.
√ 1 1 2
Với 0 < x = ab ≤ 1 ta chứng minh + ≤ √ .
1+a 1+b 1 + ab
Thật vậy, bất đẳng thức tương đương với
√ √ √ √
(2 + a + b) 1 + ab ≤ 2(1 + a + b + ab) ⇔ (a + b) 1 − ab − 2 ab 1 − ab ≥ 0
√ √
⇔ a + b − 2 ab 1 − ab ≥ 0
√ √ 2 √
⇔ a − b 1 − ab ≥ 0
2
Do đó P ≤ + 2020x2 = f (x) với 0 < x ≤ 1. Ta có f (1) = 2021 và
1+x
2
f (x) − f (1) = − 1 + 2020x2 − 2020 (1)
1+x
1−x
= + 2020(x − 1)(x + 1) (2)
1+x ï ò
1
= (x − 1) 2020(x + 1) − (3)
1+x
x−1
· 2020 x2 + 2x + 2019 ≤ 0

= (4)
x+1
x−1 2

(do ≤ 0 và 2020 x + 2x + 2019 > 0)
x+1
Suy ra f (x) ≤ f (1) = 2021 ⇒ P ≤ 2021. Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = 1.
# Bài 29. Cho a, b là các số dương thỏa ab = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của P =
2 2
(a + b − 2) a + b
.
a+b √
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có a + b ≥ 2 ab = 4.
Mặt khác,
1
a2 + b2 ≥ 2ab ⇒ 2 a2 + b2 ≥ 2(a + b)2 ⇒ a2 + b2 ≥ (a + b)2 ·

2
(4 − 2)(a + b)2
Do đó P ≥ ≥ a + b ≥ 4. Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = 2.
2(a + b)
Vậy min P = 4.
# Bài 30. Cho x, y là các số tự nhiên thỏa mãn x + y = 99. Tìm giá trị lớn nhất và giá
√ √
trị nhỏ nhất của P = x + 1 + y + 1.

»
P 2 = 2 + x + y + 2 (1 + x)(1 + y)
p
= 101 + 2 1 + x + y + xy
p
= 101 + 2 100 + xy
2
ñ ta có xy = x(99 − x) = 99x − x = f (x) với 0 ≤ x ≤ 99, x ∈ N Suy ra
Từ giả thiết x + y = 99,
x=0
f (x) ≥ 0, f (x) = 0 ⇔ Suy ra P 2 ≥ 121 ⇒ P ≥ 11.
x = 99.
Ta có f (49) = f (50) = 49 · 50 = 2450, ta sẽ chứng minh f (x) ≤ 49 · 50. Ta có
f (x) − 49.50 = 50x − x2 + 49x − 49.50 = x(50 − x) + 49(x − 50) = (50 − x)(x − 49) = Q.
Nếu 0 ≤ x ≤ 49 thì Q ≤ 0 do x − 49 ≤ 0 và 50 − x > 0.
Nếu 50 ≤ x thì Q ≤ 0 do 50 − x ≤ 0 và x − 49 > 0.
√ √ √ √
Suy ra P 2 ≤ 101 + 2 100 + 49.50 = 101 + 2 50.51 ⇒ P ≤ 50 + 51.
√ khi x√= 49, y = 50 hoặc x = 50, y = 49.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ
Vậy min P = 11, max P = 50 + 51.
# Bài 31. Cho x, y là các số thực thỏa mãn x2 + 2y 2 + 2xy = 24 − 5x − 5y. Tìm giá trị
lớn nhất của
P = x2 + y 2 − x − y + 2xy − 2.
b Lời giải. Ta có P = (x + y)2 − (x + y) − 2.
Từ giả thiết ta có (x + y)2 + y 2 + 5(x + y) = 24.
Đặt a = x + y; từ y 2 ≥ 0
⇒ a2 + 0 + 5a ≤ 24 ⇔ a2 + 5a − 24 ≤ 0
⇔ (a − 3)(a + 8) ≤ 0
Å ã2 ⇔ −8 ≤ a ≤ 3.
1 7
Do đó P = a2 − a − 2 = a − − .
2 4 Å
1 2
ã Å ã2
17 1 5 17 578 578 7 571
Với −8 ≤ a ≤ 3 ⇒ − ≤ a − ≤ ⇒ a − ≤ = ⇒P ≤ − = .
2 2 2 2 2 4 4 4 4
a − 1 = − 17
 ® ®
571 a = −8 x = −8
Vậy max P = ⇔ 2 2 ⇔ ⇔
4 
y=0 y=0 y = 0.
1 1 1
# Bài 32. Cho a, b > 0, ab = 1. Chứng minh rằng + ≥ .
(1 + a)2 (1 + b)2 2
1
b Lời giải. Ta có ab = 1 ⇒ b = .
a
1 1 1 1 1 + a2
Do đó + = +Å ã2 = .
(1 + a)2 (1 + b)2 (1 + a)2 1 (1 + a)2
1+
a
1 + a2 1
Lại có (a − 1)2 ≥ 0 ⇔ a2 + 1 ≥ 2a ⇔ 2 (a2 + 1) ≥ (a + 1)2 ⇒ 2
≥ suy ra đpcm.
(1 + a) 2
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = 1.
p p
# Bài 33. Cho a, b ≥ 0, ab = 1. Chứng minh rằng 2 (a2 + 1) + 2 (b2 + 1) ≤ 2(a + b).

p p p p 2a + a + b 3a b
2 (a2 + 1) = 2 (a2 + ab) = 2(a + b)a = 2a(a + b) ≤ = +
2 2 2
p
2
a 3b
Tương tự, ta có 2 (b + 1) ≤ + .
p p 2 2
Do đó 2 (a2 + 1) + 2 (b2 + 1) ≤ 2a + 2b = 2(a + b).
# Bài 34. Cho a, b > 0 và ab = 1. Tìm giá trị lớn nhất của
a b
P =√ +√ .
a4 + 3 b4 + 3
a4 + 3 = a4 + 1 + 2 ≥ 2a2 + 2 = (a + 1)2 + (a − 1)2 .

Do đó a + 3 ≥ (a + 1)2 . Tương tự, ta có b4 + 3 ≥ (b + 1)2 .
4
a b a ab a 1
Do đó P ≤ + = + = + = 1.
a+1 b+1 a + 1 ab + a a+1 a+1
Vậy max P = 1 khi và chỉ khi a = b = 1.
# Bài 35. Cho a, b là các số thực thỏa mãn a2 − ab + b2 = a + b. Tìm giá trị lớn nhất và
giá trị nhỏ nhất của P = 2023(a + b).
b Lời giải. Từ giả thiết a2 − ab + b2 = a + b ⇔ (a + b)2 − 3ab = a + b ⇔ (a + b)2 = (a + b) + 3ab.

(a + b)2
Do ab ≤ với mọi số thực a, b nên
4
3 1
(a + b)2 = (a + b) + 3ab ≤ (a + b) + (a + b)2 ⇔ (a + b)2 ≤ a + b ⇔ 0 ≤ a + b ≤ 4.
4 4
Do đó 0 ≤ P ≤ 4 · 2023 = 8092.
Vậy min P = 0 ⇔ a = b = 0, max P = 8092 ⇔ a = b = 2.
# Bài 36. Cho x, y > 1 thỏa mãn x + y = xy. Tìm giá trị nhỏ nhất của
y−2 x−2
P = + .
x2 y2
1 1
b Lời giải. Từ giả thiết suy ra + = 1. Vì x, y > 1 nên đặt a = x − 1 > 0, b = y − 1 > 0.
x y
Từ x + y = xy
⇒ 2 + a + b = (a + 1)(b + 1)
1
⇒ 2 + a + b = ab + a + b + 1 ⇒ ab = 1 ⇒ b = > 0
a
Ta biến đổi P như sau
1
b−1 a−1 −1 a−1
P = + = a +Å ã2
(a + 1) 2 (b + 1) 2 (a + 1) 2
1
+1
a
1−a a2 (a − 1) a3 (a − 1) − (a − 1)
= + =
a(a + 1)2 (a + 1)2 a(a + 1)2
(a − 1) (a3 − 1) (a − 1)2 (a2 + a + 1)
= = ≥0
a(a + 1)2 a(a + 1)2
Vậy min P = 0 ⇔ a = b = 1 ⇔ x = y = 2.
√ √
# Bài 37. Cho a, b 6= 0 thỏa mãn a 2 − b2 + b 2 − a2 = 2. Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 1
P = + − a − b.
a b

√ √ a2 + 2 − b 2 b 2 + 2 − a2
2 = a 2 − b 2 + a 2 − a2 ≤ + = 2.
( √ 2 2
a = 2 − b2 > 0
Suy ra √ ⇒ a2 = 2 − b2 ⇔ a2 + b2 = 2.
b= 2−a >0 2
Lại có (a − b)2 ≥ 0 ⇒ (a + b)2 ≤ 2 (a2 + b2 ) = 4.

1 1 4
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu, ta có P = + − (a + b) ≥ − (a + b).
a b a+b
4
Từ a + b ≤ 2 ⇒ P ≥ − 2 = 0.
2
Vậy minP = 0 ⇔ a = b = 1.
# Bài 38. Cho các số thực x, y thỏa mãn x2 + y 2 = 1 + xy Tìm giá trị nhỏ nhất và giá
trị lớn nhất của
P = x4 + y 4 − x2 y 2
b Lời giải. 2
Ta có P = (x2 + y 2 ) − 3x2 y 2 = (1 + xy)2 − 3x2 y 2 = −2x2 y 2 + 2xy + 1.
Ta có (x − y)2 ≥ 0 ⇒ x2 + y 2 ≥ 2xy ⇒ 1 + xy ≥ 2xy ⇒ xy ≤ 1.
1
Lại có (x + y)2 ≥ 0 ⇒ x2 + y 2 ≥ −2xy ⇒ 1 + xy ≥ −2xy ⇒ 3xy ≥ −1 ⇒ xy ≥ − .
3
1
Đặt a = xy ⇒ − ≤ a ≤ 1.
3
1 2 3
Å ã
2
P = P (a) = −2a + 2a + 1 = − a − + .
2 2
Ta có
1 2
Å ã Å ã2
5 1 1 5
− ≤a− ≤ ⇒ a− ≤
6 2 2 2 6
Å ã2 Å ã2
1 5 25
⇒ −2 a − ≥ −2 =− .
2 6 18
25 3 2 1
Suy ra P ≥ − + = = .
18 2 18 9
1
1  a = − = xy 1
Vậy min P = ⇔ 3 ⇔ x = −y = ± √ .
9 
x = −y 3
3 1
Vậy max P = ⇔ x = y = √ .
2 2
3
# Bài 39. Cho x, y ∈ R thỏa mãn (x2 + y 2 ) + 4x2 + y 2 + 6x + 1 = 0. Tìm giá trị lớn nhất
của x2 + y 2 .
b Lời giải. 3
Đặt M = x2 + y 2 . Từ giả thiết, ta có 2 = (x2 + y 2 ) + (x2 + y 2 ) + 3 (x2 + 2x + 1)
Do đó
2 = M 3 + M + 3(x + 1)2 ≥ M 3 + M
⇒ M3 + M − 2 ≤ 0
⇔ (M − 1) M 2 + M + 2 ≤ 0

ñÅ ô
1 2 3
ã
⇔ (M − 1) M + + ≤0
2 4
® ⇔ M −®1 ≤ 0 ⇔ M ≤ 1.
x+1=0 x = −1
Vậy max M = 1 ⇔ ⇔
x2 + y 2 = 1 y = 0.

# Bài 40. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + xy − y 2 = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn
nhất của a = x2 − xy + y 2 .
b Lời giải. Từ giả thiết, ta có

a 3

® 2
x + xy + y = 3 2 x 2 + y 2 = +

⇔ 2 2
x2 − xy + y 2 = A xy = − + 3
 a
2 2
∀x, y ta có (x + y)2 ≥ 0 Do đó 2xy ≥ − (x2 + y 2 ). Suy ra
a 3 3 a a
−A + 3 ≥ − − ⇒ 3 + ≥ A − =
2 2 2 2 2
® ( ⇒√ A ≤ 9 ( √
x+y =0 x= 3 x=− 3
Vậy max A = 9 ⇔ ⇔ √ hoặc √
x2 + xy + y 2 = 3 y=− 3 y = 3.
a 3 3A 3
∀x, y ta có (x − y)2 ≥ 0 ⇒ x2 + y 2 ≥ 2xy ⇒ + ≥ −A + 3 ⇒ ≥ ⇒ A ≥ 1.
® ñ 2 2 2 2
x−y =0 x=y=1
Vậy min A = 1 ⇔ ⇔
x2 + xy + y 2 = 3 x = y = −1.
# Bài 41. Cho x, y là các số nguyên dương thỏa mãn điều kiện x + y = 2020. Tìm giá
trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P = x x2 + y + y y 2 + x .

P = x3 + xy + y 3 + xy
= x3 + y 3 + 2xy
= (x + y) x2 + y 2 − xy + 2xy

= 2020 (x + y)2 − 3xy + 2xy

= 2020 20202 − 3xy + 2xy

= 20203 − 6058xy.
Lại có xy = x(2020 − x) với 1 ≤ x ≤ 2019; x ∈ N.
Ta có
xy − 2019 = 2020x − x2 − 2019
= 2019x − 2019 + x − x2
= (x − 1)(2019 − x) ≥ 0. (vì 1 ≤ x ≤ 2019).
Suy ra xy ≥ 2019.
Xét
xy − 1010 · 1010 = x(2020 − x) − 10102
= − 10102 − 2.1010x + x2

= −(1010 − x)2 ≤ 0
⇒ xy ≤ 10102 .
3 2 3
Suy ra 2020 − 6058 · 1010 ≤
ñ P ≤ 2020 − 6058 · 2019 ⇒ 2062642200 ≤ P ≤ 8230176898.
x = 1, y = 2019
Vậy min P = 2062642200 ⇔
x = 2019, y = 1.
max P = 8230176898 ⇔ x = y = 1010.

# Bài 42. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + y 2 = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất
của
√
M = y2 + 3xy.
−1 2
b Lời giải. Với mọi A,

B ∈ R, ta có: (A + B)2 ≥ 0 ⇒ AB ≥ A + B2 .
2
Áp dụng với a > 0, ta có:
Ç√
√
å
√ −1 3 2
Å ã
3 2
3 · xy = √ .x a.y ≥ x + ay .
a 2 a
√ −3 2 a
⇒ M = y 2 + 3.xy ≥ x − − 1 y2.
2a 2
3 a 2
Chọn a sao cho a > 0 và = − 1 ⇒ 3 = a − 2a ⇔ (a + 1)(a − 3) = 0 ⇒ a = 3.
2a 2
−3 2 1 2 1 1
x − y = − x2 + y 2 = − .

⇒M ≥
√ 6  2√ 2  √ 2
√ 3 − 3
 √3 x + 3y = 0
 
1
 x =
 x =

min M = − ⇔ 3 ⇔ 2 hoặc 2
2 x 2 + y 2 = 1
  −1  1
y =
 y = .

2 2
1
Với mọi C, D ∈ R ta có: (C − D)2 ≥ 0 ⇒ CD ≤ C 2 + D2 .
2
Với b > 0 ta có Ç√
√
å
3
M = y 2 + √ x. by
b
Å ã
2 1 3 2 2
≤y + x + by .
2 b
3 b 2
≤ x2 + 1 + y .
2b 2
3 b 3 3
Chọn b sao cho b > 0 và = 1 + ⇒ b = 1 ⇒ M ≤ x2 + y 2 = .
2b 2 2 2
−1 1
x = x =
® 2  
x + y2 = 1
 
3 2√ 2
Vậy maxM = ⇔ √ ⇔ hoặc √
2 y = 3x  − 3  3
y =
 y =
 .
2 2
# Bài 43. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + y 2 − xy = 4. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ
nhất của
A = x2 + y 2 .
b Lời giải. Từ giả thiết ta có x2 + y 2 = 4 + xy ⇔ 2 x2 + y 2 = 8 + 2xy. Suy ra 2A = 8 + 2xy.

Với mọi x, y thì

(x − y)2 ≥ 0
⇔ x2 + y 2 ≥ 2xy
⇒ A ≥ 2xy
⇒ 2A = 8 + 2xy ≤ 8 + A
⇒ A ≤ 8.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = y = ±2.
Vậy max A = 8 ⇔ x = y = ±2.

Với mọi x, y thì
(x + y)2 ≥ 0
⇔ x2 + y 2 ≥ −2xy
⇒ −A ≤ 2xy
⇒ 2A = 8 + 2xy ≥ 8 − A
⇔ 3A ≥ 8
8
⇔A≥ .
3
2
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = −y = ± √ .
3
8 2
Vậy min A = ⇔ x = −y = ± √ .
3 3
# Bài 44. Cho các số thực x, y thỏa mãn xy + x + y = 15. Tìm giá trị nhỏ nhất của
A = x2 + y 2 .
b Lời giải. Dự đoán điểm rơi là x = y = 3.
Ta có
x2 + 32 ≥ 6x;
y 2 + 32 ≥ 6y;
3 x2 + y 2 ≥ 6xy.

Cộng vế theo vế các bất đẳng thức trên, ta có:
4A + 18 ≥ 6(x + y + xy) = 6 · 15 = 90 ⇒ A ≥ 18.
Vậy min A = 18 khi và chỉ khi x = y = 3.
# Bài 45. Cho các số thực x, y thỏa mãn x + y + 4 = 0. Tìm giá trị lớn nhất của biểu
thức
A = 2 x3 + y 3 + 3 x2 + y 2 + 10xy.

b Lời giải. Từ giả thiết suy ra x + y = −4.

Ta có
x3 + y 3 = (x + y) (x + y)2 − 3xy = −4(16 − 3xy) = 12xy − 64.

x2 + y 2 = (x + y)2 − 2xy = 16 − 2xy.

Suy ra A = 24xy − 128 + 48 − 6xy + 10xy = 28xy − 80.
Ta có
(x − y)2 ≥ 0
⇔ x2 + y 2 ≥ 2xy
⇔ (x + y)2 ≥ 4xy
⇒ 4xy ≤ (x + y)2 = 16.
Do đó A ≤ 7 · 16 − 80 = 32. Vậy max A = 32 khi và chỉ khi x = y = −2.
# Bài 46. Cho x, y > 0, xy = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
3
M = x2 + y 2 + .
x+y+1
b Lời giải. Dự đoán điểm rơi là x = y = 1.

Ta có
x2 + 1 ≥ 2x ⇔ x2 ≥ 2x − 1;
y 2 + 1 ≥ 2y ⇔ y 2 ≥ 2y − 1;
√
x + y ≥ 2 xy = 2.
Suy ra
3 x + y + 1 3 5(x + y) 7
M ≥ 2(x + y) − 2 + = + + −
x+y+1 3 x+y+1 3 3

x+y+1 3 5 7
≥2 · + · 2 − = 2 + 1 = 3.
3 x+y+1 3 3
Vậy min M = 3 ⇔ x = y = 1.
# Bài 47. Cho hai số thực x, y thỏa mãn x2 + y 2 = xy + x + y. Tìm giá trị lớn nhất và
giá trị nhỏ nhất của S = x + y.
b Lời giải. Từ giả thiết ta có

x2 + y 2 = xy + x + y
⇒ (x + y)2 − 3xy = x + y
⇒ S 2 − S = 3xy. (5)
S2
Với mọi x, y ∈ R, ta có (x − y)2 ≥ 0 ⇒ (x + y)2 ≥ 4xy ⇒ xy ≤ .
4
2
3 S
Từ (1) ⇒ S 2 − S ≤ S 2 ⇒ − S ≤ 0 ⇒ S(S − 4) ≤ 0 ⇒ 0 ≤ S ≤ 4.
4 4
min S = 0 ⇔ x = y = 0.
max S = y ⇔ x = y = 2.
# Bài 48. Chứng minh rằng với mọi a, b ta có:

2020
a2 + b2 ≥ 2ab + (a − b)2 .
2021
2020
a2 + b2 ≥ 2ab + (a − b)2
2021
2020
⇔ a2 + b2 − 2ab − (a − b)2 ≥ 0
2021
2020
⇔ (a − b)2 − (a − b)2 ≥ 0
2021
1
⇔ (a − b)2 · ≥ 0. (luôn đúng).
2021
Suy ra đpcm.
# Bài 49. Cho a > 1, b > 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
a2 b2
P = + .
b−1 a−1
b Lời giải. Đặt x = a − 1 > 0, y = b − 1 > 0.
Ta có
(x + 1)2 (y + 1)2
P = +
y x
Å 2 2ã
x y 1 1 x y
= + + + +2 + .
y x x y y x

Theo bất đẳng thức AM-GM, ta có:
Ç å
x2 y 2 1 x y √ 1
…
P ≥2 +2 +2 · =2 xy + √ +2
xy xy y x xy

√ 1
≥ 2·2 xy · √ + 2 = 6.
xy
Vậy min P = 6 ⇔ x = y = 1 ⇔ a = b = 2.
# Bài 50. Cho a, b > 0. Chứng minh rằng

2021 b2 + 2020a2 ≥ (b + 2020a)2 .

2021 b2 + 2020a2 ≥ (b + 2020a)2

⇔ 2021b2 + 2020 · 2021a2 ≥ b2 + 20202 a2 + 2 · 2020ab

⇔ 2020b2 + 2020a2 − 2 · 2020ab ≥ 0
⇔ 2020(a − b)2 ≥ 0. (luôn đúng).
Suy ra đpcm.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b.
# Bài 51. Cho a, b > 0, ab = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của

(a + b − 1) a2 + b2
P = .
a+b
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM-GM, ta có:
√
a + b ≥ 2 ab = 2 ⇒ a + b − 1 ≥ 1.
Lại có
(a − b)2 ≥ 0
⇔ a2 + b2 ≥ 2ab
⇔ 2 a2 + b2 ≥ (a + b)2 .

a2 + b 2 1
Suy ra P ≥ ≥ .
a+b 2
1
Vậy min P = ⇔ a = b = 1.
2
√ √
# Bài 52. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + 1 + b + 1 = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức
√
P = a2 + ab + b2 .
(a − b)2 ≥ 0
⇔ a2 + b2 ≥ 2ab
⇔ 2 a2 + b2 ≥ (a + b)2 .

Do đó
2P 2 = 2 a2 + ab + b2

1
= (a + b)2 + a2 + b2 ≥ (a + b)2 + (a + b)2
2
3 2
= (a + b) .
√ 2 √
√ 3 3
Suy ra P 2 ≥ √ (a + b) ⇒ P ≥ (a + b).
2 2

√ √ 4+a+1 4+b+1
8=2 a+1+2 b+1≤ +
2 2
a+b
⇔ 8≤5+
2
√ ⇔ a + b ≥ 6.
3 √
Suy ra P ≥ · 6 = 3 3.
2√
Vậy min P = 3 3 ⇔ a = b = 3.
# Bài 53. Cho x, y thỏa mãn x + y = 2. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
P = x3 y + xy 3 .
P = xy x2 + y 2

⇒ 2P = 2xy x2 + y 2 .

Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có:

1 2 (x + y)4 24
2P ≤ 2xy + x2 + y 2 = = =4
4 4 4
⇒ P ≤ 2.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = y = 1.
Vậy max P = 2 ⇔ x = y = 1.
√ p
# Bài 54. Cho x, y là hai số thực thỏa mãn điều kiện x + x2 + 9 y + y 2 + 9 = 9.
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
P = 2x4 − y 4 + 6xy + 8y 2 − 10x − 2y + 2024.
b Lời giải. Biến đổi giả thiết ta có:
√ p
x + x2 + 9 y + y 2 + 9 = 9
√ √ p √
⇔ x2 + 9 + x x2 + 9 − x y 2 + 9 + y = 9 x2 + 9 − x
p √
⇔ x2 + 9 − x2

y 2 + 9 + y = 9 x2 + 9 − 9x
p √
⇔ y 2+9+y = x2 + 9 − x. (1)
√ p
2 2
Tương tự, ta có x + 9 + x = y + 9 − y. (2)
Cộng theo vế các đẳng thức (1), (2) và rút gọn ta được y = −x.
Ta có
P = 2x4 − x4 − 6x2 + 8x2 − 10x + 2x + 2024
= x4 + 2x2 − 8x + 2024
= x4 − 2x2 + 1 + 4x2 − 8x + 4 + 2019
2
= x2 − 1 + 4(x − 1)2 + 2019 ≥ 2019.
Vậy min P = 2019 khi và chi khi x = 1 và y = −1.
# Bài 55. Cho các số không âm x, y thỏa mãn x2 + y 2 = 2. Tìm giá trị lớn nhất và giá
trị nhỏ nhất của biểu thức
1
P = xy + .
x+y
(x + y)2 = 2 + 2xy
®
(x + y)2 + (x − y)2 = 4.

√
Đặt t = x + y ⇒ 2 ≤ t ≤ 2.
(x + y)2 − 2 t2 − 2
xy = =
2 2
2 2
t −2 1 t 1
P = P (t) = + = + − 1.
2 t 2 t
√ 1 3
P 2 = √ và P (2) = .
2 2
Xét hiệu
√ 2 !
√ Å t2 1 ã
2 1
P (t) − P 2 = + −1 − + √ −1
2 t 2 2
√ 2
t2 − 2
Å ã
1 1
= + −√ .
2 t 2
√ î 2 √ ó
t − 2 t + 2(t − 1)
= ≥ 0.
2t
√ 1
⇒ P (t) ≥ P 2 = √ .
® ® 2 √
1 √ x=0 x= 2
Vậy min P = √ ⇔ t = 2 ⇔ √ hoặc
2 y= 2 y = 0.
Xét hiệu

(t − 2) t2 + t + (t − 1)
P (t) − P (2) = ≤0
2t
3
⇒ P (t) ≤ P (2) = .
2
3
Vậy max P = ⇔ t = 2 ⇔ x = y = 1.
2
# Bài 56. Cho hai số dương x, y thay đổi thỏa mãn x − y ≥ 1. Tìm giá trị lớn nhất của
4 1
biểu thức A = − .
x y
b Lời giải. Từ giả thiết: x − y ≥ 1 ⇒ x ≥ y + 1.
4 1
A ≤ − = B(y); B(1) = 1
y+1 y
4 1
B(y) − 1 = −2− −1
y+1 y
4 − 2y − 2 1 − y
= −
y+1 y
2
−(y − 1)
= ≤0
y(y + 1)
⇒A ≤ 1
A = 1 ⇔ x = 2; y = 1
# Bài 57. Cho hai số thực không âm thỏa mãn 2ab + 1 ≤ 2a. Tìm giá trị lớn nhất và giá
trị nhỏ nhất của biểu thức
a+b
A= √ .
a2 + b 2
√
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM-GM, ta có 2a ≥ 1 + 2ab ≥ 2 2ab ⇒ a2 ≥ 2ab ⇒ a ≥ 2b.
a2 + b2 + 2ab 2ab
Ta có A2 = 2 2
=1+ 2 .
a +b a + b2

1 b 1
Từ giả thiết 2a ≥ 1 + 2ab ≥ 1 ⇒ a > . Đặt t = ≤ , t ≥ 0.
2 a 2
b
2·
Do đó A2 = 1 + a = 1 + 2t = f (t). Dễ thấy A2 ≥ 1 ⇒ A ≥ 1.
b2 1 + t2
1+ 2
a (
b=0
Vậy min A = 1 ⇔ t = 0 ⇔ 1
a≥ .
1 2
Ta sẽ chứng minh f (t) ≤ f .
2
1
f (t) ≤ f
2
1 2t
⇔ 1+ ≥1+
1 1 + t2
1+
4
4 2t
⇔ ≥
5 1 + t2
2 t
⇔ ≥
5 1 +t2
⇔ 2 1 + t2 ≥ 5t
⇔ 2t2 − 5t + 2 ≥ 0
1 1
⇔ 2 t− (t − 1) ≥ 0, (đúng vì 0 ≤ t ≤ )
2 (2
a=1
®
9 1 a = 2b
Suy ra f (t) ≤ . Đẳng thức xảy ra khi t = ⇔ 2 ⇔ 1
5 2 2a = a + 1 b= .
2
3 1
Vậy max A = √ ⇔ a = 1, b = ·
5 2
# Bài 58. Cho a, b là các số thực dương thỏa mãn điều kiện 2a + 2b + ab = 12. Tìm giá
trị nhỏ nhất của biểu thức P = a2 + b2 .
√
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM-GM, ta có: a2 + 4 ≥ 2 a2 · 4 = 4a; b2 + 4 ≥ 4b; a2 + b2 ≥ 2ab.

Suy ra 2 a2 + b2 + 8 ≥ 2(2a + 2b + ab) = 24 ⇒ P = a2 + b2 ≥ 8.
Vậy min P = 8 ⇔ a = b = 2.
1
# Bài 59. Cho các số thực không âm a, b thỏa mãn a + b = . Tìm giá trị lớn nhất của
2
P = a3 + b3 − a4 − b4 .
a3 + b3 = (a + b) a2 + b2 − ab

= (a + b)3 − 3ab(a + b)
1 3
= − ab;
8 2
2
a + b = a2 + b2 − 2a2 b2
4 4
2
= (a + b)2 − 2ab − 2a2 b2

1 2
= − 2ab − 2a2 b2
4
1
= 2a2 b2 − ab + .
16

1 1
Suy ra P = −2t2 − t + = P (t) với t = ab.
Å 2 ã2 16
a+b 1
Ta có t = ab ≤ = .
2 16
Xét hiệu
1 1 1 2 1 1
2
P (t) − P = −2t − t + 2 + ·
16 Å 2 ã 16 2 16
1 1 1
= −2 t2 − 2 − t−
16 2 16
1 1 1
= t− −2t − −
16 8 2
1 9
= − t 2t + ≥ 0.
16 1 8
t 3 1
Xét hiệu P (t) − P (0) = − (4t + 1) ≤ 0. Suy ra P ≤ P (t) ≤ P (0) ⇒ ≤P ≤ .
2 16 128 16
3 1 1
Vậy min P = ⇔t= ⇔a=b= ;
128 16 1 4
1 a = ,b = 0
max P = ⇔t=0⇔ 2
16 1
a = 0, b = .
2
# Bài 60. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x2 + y 2 = 1. Tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất
của biểu thức
2x(x + 6y)
P = .
1 + 2xy + 2y 2
b Lời giải. Từ giải thiết ta có
2x2 + 12xy
P =
x2 + y 2 + 2xy + 2y 2
2x2 + 12xy
= 2 .
x + 2xy + 3y 2
Ta xét các trường hợp:
TH1. Nếu y = 0 ⇒ x2 = 1 thì P = 2.
TH2. Nếu y 6= 0 thì
x 2 x
2 + 12 ·
y y 2t2 + 12t x
P = 2 = 2 với t = .
x x t + 2t + 3 y
+2· +3
y y
⇔ P t2 + 2P t + 3P = 2t2 + 12t
⇔ (P − 2)t2 + 2(P − 6)t + 3P = 0.
Với P = 2 thì ta có
−8t + 6 = 0
3 x
⇔t= =
4 y
3

x = ±

⇒ 5
y = ± .
 4
5

Với P 6= 2 thì ta có
∆0t = (P − 6)2 − 3P (P − 2) ≥ 0
⇔ P 2 − 12P + 36 − 3P 2 + 6P ≥ 0
⇔ −2(P + 6)(P − 3) ≥ 0
⇔ −6 ≤ P ≤ 3.
ßÅ ã Å ã™
3 3 2 3 2
Vậy min P = −6 ⇔ x = − y ⇔ (x; y) ∈ −√ ; √ , √ ; −√ ;
2 Å ã13 13 13 13
3 1
và max P = 3 ⇔ x = 3y ⇔ (x; y) = ± √ ; ± √ .
10 10
1
# Bài 61. Cho ≤ x, y ≤ 2 và x+y = 4xy. Tìm giá trị lớn nhất của P = (x−y)2 −2(x+y).
4
1 1 1 1
b Lời giải. Đặt a = x − ≥ 0; b = y − ≥ 0 ⇒ x = a + ; y = b + .
Å 4 ã 4Å ãÅ 4
ã 4
1 1 1
Ta có x + y = 4xy ⇔ 4 a + b + =4·4 a+ b+ ⇔ 1 = 16ab.
2 4 4
1
Không mất tính tổng quát, giả sử a ≥ b. Suy ra 16a2 ≥ 16ab = 1 ⇒ a ≥ .
4
1 7 1 7
Từ x ≤ 2 ⇒ a ≤ 2 − = ⇒ ≤ a ≤ .
4 4 4 4
1
Xét t = a + b = a + = f (a).
… 16a Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1 7 7 1 7 1 25
Ta có t ≥ 2 a · = ;f = + = ;f = + = + = .
16a 2 4 4 1 2 4 4 7 4 28 14
16 · 16 ·
4 4
4a − 7
Å ã
7 1 7
Xét hiệu f (a) − f = · (28a − 1) ≤ 0 (Vì ≤ a ≤ ).
4 112a 4 4
1 25
Vậy ta nhận được ≤ t ≤ .
2 Å 14 ã
2 1
Ta có P = (a − b) − 2 a + b + = (a + b)2 − 2(a + b) − 4ab − 1.
2
5 9
Đặt P (t) = t2 − 2t − = (t − 1)2 − .
Å ã 4 4Å ã
1 1 5 25 80 9
Suy ra P = − 1 − = −2; P = − ≈ −1,63; P (1) = − ≈ −2,25.
2 4 4 Å ã 14 49 4
25
Ta sẽ chứng minh P (t) ≤ P = P (t0 ).
14
Xét hiệu
Å ã Å ã Å ã
25 2 5 2 5
P (t) − P = P (t) − P (t0 ) = t − 2t − − t0 − 2t0 −
14 4 4
2 2
= t − t0 − 2 (t − t0 ) = (t − t0 ) (t + t0 − 2) .
25 1 1 25 16
Ta có t0 = , t ≥ ⇒ t + t0 ≥ + = ⇒ t + t0 − 2 > 0.
14 2 2 14 7
Mặt khác t ≤ t0 , suy ra P (t) − P (t0 ) ≤ 0.
7 2
80 a =
 x = 2, y =
Vậy max P = − ⇔ 4 ⇔ 7
49 1 2

b =

x = , y = 2.
28 7
# Bài 62. Cho x, y là các số thực dương thỏa mãn x + y = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
1 2 1 2
Å ã Å ã
M = x+ + y+ .
y x

1
b Lời giải. Dự đoán điểm rơi là x = y = .
Å ã Å 2 ã
2 2 1 1 x y
Ta có M = (x + y ) + 2
+ 2 +2 + .
x y y x
√ 1
1 = x + y ≥ 2 xy ⇒ xy ≤ ;
4
Å ã2 Å ã2
1 1 1 1 1
x2 + ≥ x; y 2 + ≥ y ⇒ x2 + y 2 ≥ x + y − = 1 − = ;
2 2 2 2 2
1 1 2 1 x y x y
…
2
+ 2 ≥ ≥ 2 : = 8; + ≥2 · = 2.
x y xy 4 y x y x
1 25
Suy ra M ≥ + S + 4 = .
2 2
25 1
Vậy min M = khi và chỉ khi x = y = .
2 2
Chú ý: Biểu thức đối xứng thì điểm rơi là các điểm mà các biến bằng nhau.
# Bài 63. Cho các số thực x, y thay đổi thỏa mãn điều kiện 1 ≤ x ≤ y ≤ 5. Tìm giá trị
nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của P = 2 (x2 + y 2 ) + 4(x − y − xy) + 7.
b Lời giải. Đặt t = y − x ⇒ 0 ≤ t ≤ 4.

Ta có
P = 2 x2 + y 2 − 2xy + 4(x − y) + 7 = 2(y − x)2 − 4(y − x) + 7

= 2t2 − 4t + 7 = 2(t − 1)2 + 5.

Xét P (t) = 2t2 − 4t + 7 với t ∈ [0; 4].
Xét các điểm đặc biệt trên [0; 4] gồm t = 0; t = 1; t = 4.
Dễ thấy P (1) ≤ P (t) ≤ P (4) vì 0 ≤ |t − 1| ≤ |4 − 1| = 3. Suy ra 5 ≤ P ≤ 23.
Vậy min P = 5 ⇔ t = 1 ⇔ ® y − x = 1 ⇔ y =®x + 1;
y =x+4 x=1
max P = 23 ⇔ t = 4 ⇔ ⇔
1≤x≤y≤5 y = 5.
Lưu ý: P (t) là đa thức bậc hai thì khá dễ nhìn. Nếu P (t) là biểu thức phức tạp, ta xét P (t)−P (a),
P (t) − P (b) phân tích tương đương thành tích có chứa thừa số x − a hoặc x − b. Ở bài này a = 0,
b = 4. Việc xét P (t) − P (a) đề làm xuất hiện nhân tử t − a, tức là dùng phương pháp biến đổi
tương đương để tìm min, max.
5 − 2a 5 − 2b
# Bài 64. Cho a, b > 0 thỏa mãn a+b ≤ 6. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + .
1+a 1+b
7 − 2(a + 1) 7 − 2(b + 1)
Å ã
7 7
b Lời giải. Ta có P = a + 1 + b + 1 = a + 1 + b + 1 − 4.
1 1 4
Áp dụng bất đẳng thức + ≥ với A, B > 0, ta được
A B A+B
4 4 1
P ≥7· −4=7· −4=− .
a+b+2 6+2 2
1
Vậy min P = − ⇔ a = b = 3.
2
20
# Bài 65. Cho x, y > 0 thỏa mãn x + y = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = xy + .
xy
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM - GM, ta có

√ √
4 = x + y ≥ 2 xy ⇒ xy ≤ 2 ⇒ xy ≤ 4.

Å ã
16 4 16 4
Khi đó, A = xy + + ≥ 2 xy · + = 9.
xy xy xy 4
Vậy min A = 9 ⇔ x = y = 2.
# Bài 66. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + b = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
1 1
P = 2
+ .
1 + 3ab + a 1 + 3ab + b2
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức Schwarz, ta có
4 4
P ≥ = 2 .
a2
1 + 3ab + + 1 + 3ab + b 2 2
a + b + 6ab + 2
Lại có (a − b)2 ≥ 0 ⇔ a2 + b2 ≥ 2ab ⇔ (a + b)2 ≥ 4ab ⇒ 1 ≥ 4ab.
Do đó a2 + b2 + 6ab + 2 = (a + b)2 + 4ab + 2 = 1 + 2 + 4ab ≤ 1 + 2 + (a + b)2 = 4.
4
Suy ra P ≥ = 1.
4
1
Vậy min P = 1 ⇔ a = b = .
2
2 6 9
# Bài 67. Cho x, y > 0 thỏa mãn xy = 12. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + + .
x y 3x + y
6x + 2y 9 3x + y 9
b Lời giải. Trước tiên ta biến đổi P =
xy
+
3x + y
=
6
+
3x + y
.
Dự đoán điểm rơi: Vì y và 3x bình đẳng nên ta đoán y = 3x ⇒ y 2 = 3xy = 36 ⇒ y = 6, x = 2.
9 9 3 3x + y 12 5 3
Khi đó = = ; = =2= + .
3x + y 12 4 6 6 4 √4
Theo bất đẳng thức AM - GM, ta có 3x + y ≥ 2 3xy = 12.
3x + y 3x + y 3x + y 3x + y 9
Ta tách =a· +b· sao cho b · = .
6 6 6 6 3x + y
12 9 3 3 5
Khi x = 2, y = 6 thay vào ta được b · = = ⇒ b = . Ta có a + b = 1 ⇒ a = .
ïÅ 6 ã 12 4ò 8 Å 8 ã
5 3x + y 3 3x + y 9 5 3x + y 9
Như vậy P = · + · + = (3x + y) + + .
8 6 8 6 3x + y 48 16 3x + y
Nhận xét: Việc tách như trên để dấu bằng xảy ra ở tất cả các vị trí, khi đó mới có min thực sự.
√
Áp dụng bất đẳng thức AM - GM, ta có 3x + y ≥ 2 3xy = 12.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi y = 3x > 0, xy = 12 ⇔ x = 2, y = 6.
3x + y 9 3x + y 9 3
Ta lại có + ≥2 · = .
16 3x + y 16 3x + y 2
 3x + y = 9
 ® ®
3x + y = 12 x=2
Đẳng thức xảy ra ⇔ 16 3x + y ⇔ ⇔

xy = 12 xy = 12 y = 6.
5 3 11
Suy ra P ≥ · 12 + = .
48 2 4
11
Vậy min P = ⇔ x = 2, y = 6.
4
# Bài 68. Cho x, y > 0 thỏa mãn 4x2 + 4y 2 + 17xy + 5x + 5y ≥ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất
của
P = 17x2 + 17y 2 + 16xy.
b Lời giải. Biểu thức đối xứng với x, y nên ta nghĩ đến tổng x + y và tích xy.
Đặt x + y = A > 0, xy = B > 0, ta có A2 ≥ 4B.
Điều kiện 4x2 + 4y 2 + 17xy + 5x + 5y ≥ 1 trở thành 4A2 + 9B + 5A ≥ 1.
A2 9
Do A2 ≥ 4B ⇒ ≥ B ⇒ A2 ≥ 9B
4 4

√
2(− 2 − 1)

2 9 2 2
A ≤ 5 ä
<0
⇒ 4A + A + 5A ≥ 1 ⇔ (5A + 2) ≥ 8 ⇔   Ä √
4 2 2−1
A≥ .
√ 5
2( 2 − 1)
Vì A > 0 nên ta có A ≥ .
5 ñ √ ô2
25 9 25 25 2( 2 − 1) √
P = 17A2 − 18B = A2 + (A2 − 4B) ≥ A2 ≥ = 2( 2 − 1)2 .
2 2 2 2 5
√
√ 2−1
Vậy min P = 2( 2 − 1)2 ⇔ x = y = .
5
# Bài 69. Cho a, b > 0 thỏa mãn 2 ≤ 2a + 3b ≤ 5 và 8a + 12b ≤ 2a2 + 3b2 + 5ab + 10.
Chứng minh rằng 3a2 + 8b2 + 10ab ≤ 21.
(TS vào lớp 10 THPT chuyên KHTN, năm học 2020 - 2021)
b Lời giải. Phân tích bài toán:

Từ đề bài ta liên tưởng đến việc phân tích đa thức thành nhân tử
2a2 + 3b2 + 5ab = (2a + 3b)(a + b); 3a2 + 8b2 + 10ab = (a + 2b)(3a + 4b).
Ý tưởng đặt ẩn phụ A = a + 2b, B = 3a + 4b ⇒ A + B = 2(2a + 3b); B − A = 2(a + b).
B 3a + 4b
Dễ thấy 2 < = < 3 ⇒ 2A < B < 3A.
A a + 2b
B 2 − A2
Giả thiết trở thành 4 ≤ A + B ≤ 10; 2(B + A) ≤ + 10. Cần chứng minh rằng AB ≤ 21.
4
Dự đoán A = 3, B = 7. ®
4 ≤ A + B ≤ 10 (1)
Trở lại bài toán. Đặt A = a + 2b, B = 3a + 4b. Ta có 2 2
8(B + A) ≤ B − A + 40 (2).
Từ (1) và (2) suy ra 8(B + A) ≤ (B + A)(B − A) + 40 ⇒ 8(B + A) ≤ 10(B − A) + 40
⇒ 18A ≤ 2B + 40 ⇒ 9A ≤ B + 20. (3)
Từ (2) suy ra (B 2 − 8B + 7) + (33 − A2 − 8A) ≥ 0 ⇒ (B − 1)(B − 7) + (3 − A)(A + 11) ≥ 0. (4)
B 3a + 4b
Từ = ⇒ 2A < B < 3A ⇒ 4 ≤ A + B < 4A ⇒ A > 1 ⇒ B > 2.
A a + 2b
Từ (4) xảy ra các trường hợp sau:
1 < A ≤ 3, 2 < B ≤ 7 ⇒ AB ≤ 21 suy ra BĐT đúng.
B > 7. Do A + B ≤ 10 ⇒ A < 3 ⇒ (B − 7)(A − 3) < 0
⇒ AB < 7A + 3B − 21 = 4A + 3(A + B) − 21.
Ta lại có 4A < 12, A + B ≤ 10 ⇒ AB < 12 + 3.10 − 21 = 21 suy ra BĐT đúng.
B < 7, A > 3.
Từ (3) có 9A ≤ B + 20 ⇒ 9AB ≤ B 2 + 20B < 72 + 20.7 ⇒ 9AB < 189 ⇒ AB < 21 suy ra
BĐT đúng.
Vậy AB ≤ 21 hay 3a2 + 8b + 10ab ® ≤ 21. ®
A=3 a + 2b = 3
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi ⇔ ⇔ a = b = 1.
B=7 3a + 4b = 7
# Bài 70. Cho x, y ∈ R thỏa mãn x ≥ 3 và x+y ≥ 5. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x2 +y 2 .
b Lời giải. Từ giả thiết x ≥ 3, x + y ≥ 5 ta có các trường hợp sau:

x ≥ 3, y ≥ 2 ⇒ P ≥ 32 + 22 = 13.
3 ≤ x ≤ 5, 0 ≤ y ≤ 2.

5 2 25
Å ã
2 2 2 2
Ta có x + y ≥ 5 ⇒ y ≥ 5 − x > 0 ⇒ P = x + y ≥ x + (5 − x) = 2 x − + .
Å ã2 2 2
5 5 1 5 25
Do x ≥ 3 nên x − ≥ 3 − = ⇒ P ≥ 2 3 − + = 13.
2 2 2 2 2
y < 0 từ x + y ≥ 5 ⇒ x > 5. Suy ra P = x2 + y 2 > x2 + 0 > 52 = 25.
Chú ý: Nếu x > 5 thì P > 25, ∀y.
Vậy min P = 13 khi và chỉ khi x = 3, y = 2.
# Bài 71. Cho x, y > 0 thỏa mãn xy + 1 ≤ x. Tìm giá trị lớn nhất của Q =
x+y
p .
3x2 − xy + y 2
b Lời giải. Dễ thấy x ≥ xy + 1 > 1 ⇒ x + y > 0, Q > 0.
√
Theo bất đẳng thức AM - GM, ta có x ≥ xy + 1 ≥ 2 xy ⇒ x ≥ 4y ⇒ 4y − x ≤ 0.
1
Dự đoán điểm rơi: x = 4y, xy = 1 ⇒ x = 2, y = .
2
x2 + 2xy + y 2
Để căn sẽ khó nhìn. Do Q > 0, ta tìm GTLN của P = Q2 = 2 .
3x − xy + y 2
5 5
Từ dự đoán max P đạt được khi x = 4y. Thay x = 4y vào P = . Dự đoán P ≤ .
9 9
Xét hiệu
√
5 x2 + 2xy + y 2 5 (4y − x)(6x + y) 5 2 5 5
P− = 2 2
− = 2 2
≤0⇒P ≤ ⇒Q ≤ ⇒Q≤ .
9 3x − xy + y 9Å 9 (3xã − xy + y ) 9 9 3
2
11 1
(Ở đây 3x2 − xy + y 2 = x2 + x − y > 0 vì x > 1, y > 0).
√ 4 2
5 1
Vậy max Q = ⇔ x = 4y, x = xy + 1, xy = 1 ⇔ x = 2, y = .
3 2
1 y2
# Bài 72. Cho x, y ∈ R thỏa mãn 2x2 + + = 4. Tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ
x2 4
nhất của P = xy.
(TS vào lớp 10 THPT chuyên tỉnh Thừa Thiên Huế, năm học 2020 - 2021)
1 y2
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM - GM cho bốn số không âm x2 , x2 , 2 , , ta có:
x 4

1 y2 4 1 y2 2 2
4 x y
4 = x2 + x2 + 2 + ≥ 4 x2 · x2 · 2 · =4 .
x 4 x 4 4
x2 y 2
Suy ra ≤ 1 ⇒ x2 y 2 ≤ 4 ⇒ |xy| ≤ 2 ⇒ −2 ≤ xy ≤ 2 hay −2 ≤ P ≤ 2.
4 
xy = −2 ñ
x = 1, y = −2
P = −2 ⇔ 1 y 2 ⇔
x 2 = = x = −1, y = 2.
x2 4

xy = 2 ñ
x = 1, y = 2
P =2⇔ 1 y 2 ⇔
x 2 = = x = −1, y = −2.
x2 4
Vậy min P = −2 và max P = 2.

# Bài 73. Cho x, y là các số thực dương thỏa mãn x + y ≤ 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
16
Q = x2 + y 2 − 9x − 12y + + 25.
2x + y
(TS vào lớp 10 THPT tỉnh Quảng Ninh, năm học 2020 - 2021)
b Lời giải. Phân tích bài toán: 2x + y là ước của 16 khi 2x + y = 1, 2, 4, 8, . . .

16
Ta thử trường hợp đặc biệt nhất = 4 ⇒ 2x + y = 4. Dự đoán x = 1, y = 2.
2x + y
16
Dự đoán tiếp Q = (x − 1)2 + (y − 2)2 + a(2x + y) + + 20 − b(x + y). Ở đây a, b > 0; số
2x + y
hạng −b(x + y) để áp dụng −(x + y) ≥ −3. Dễ thấy a = 1, b = 9. Nếu không nhẩm được thì dùng
phương pháp đồng nhất hệ số, hệ số x khi thu gọn Q là
(−2 + 2a − b)x = −9x; (−4 + a − b)y = −12y
⇒ b − 2a + 2 = 9, b − a + 4 = 12 ⇒ a = 1, b = 9.
Trở lại bài toán.
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM và giả thiết −(x + y) ≥ −3, ta có
16
Q = (x − 1)2 + (y − 2)2 + (2x + y) + − 9(x + y) + 20
2x + y

16
≥ 0 + 0 + 2 (2x + y) · − 9 · 3 + 20 = 8 + 20 − 27 = 1.
2x + y
Vậy min Q = 1 ⇔ x = 1, y = 2.
1 1
# Bài 74. Cho x, y > 0 thỏa mãn + ≥ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
4x + 2 2y + 1
1 2
T = + .
4x + 1 4y + 1
b Lời giải. Đặt a = 4x + 1, b = 4y + 1. Ta có T = a1 + 2b .
1 2 1 1
Từ giả thiết có + ≥ 1 (dự đoán điểm rơi là a = b = 2 ⇒ = ).
a+1 b+1 a+1 3
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy-Schwarz dạng cộng mẫu ta có
1 1 1 9 9 1 1 1 9 1 9 1 1 1 9 1 1
+ + ≥ = ; + + ≥ ⇒ ≥ · − ; ≥ · − .
a a 2 2a + 2 Å2(a + 1) b bã 2 2(b + 1) a 4 a+1 4 b 4 b+1 4
1 2 9 1 2 3 9 3 3
Suy ra T = + ≥ + − ≥ ·1− = .
a b 4 a+1 b+1 4 4 4 2
3 1
Vậy min T = ⇔ a = b = 2 ⇔ x = y =
2 4
√
# Bài 75. Cho x, y > 0, x + y = 10. Tìm giá trị nhỏ nhất của A = (x4 + 1) (y 4 + 1).
(TS vào lớp 10 THPT tỉnh Bình Đinh, năm hoc 2020 - 2021)
b Lời giải. Đặt t = xy. Theo bất đẳng thức AM − GM , ta có

√ √ 5 5
10 = x + y ≥ 2 xy ⇒ t = xy ≤ ⇒ 0 < t ≤ .
2 2

Ta có
2
A = x4 + y 4 + x4 y 4 + 1 = (x + y)2 − 2xy − 2x2 y 2 + x4 y 4 + 1

= 100 − 40xy + 4x2 y 2 − 2x2 y 2 + x4 y 4 + 1 = x4 y 4 + 2x2 y 2 − 40xy + 101

= t4 + 2t2 − 40t + 101
2
= t4 − 8t2 + 16 + 10t2 − 40t + 40 + 45 = t2 − 4 + 10(t − 2)2 + 45 ≥ 45.
Đẳng thức xảy ra khi
 √ √ √ √
10 − 2 10 + 2
x = ,y =
® 
xy = 2

t=2⇔ √ ⇔ 2 2
√ 2 √ √ 2 √
x + y = 10 x = 10 + 2 , y = 10 − 2 .


2 2
Vậy giá trị nhỏ nhất của A bằng 45.
7 13x 10y 1 9
# Bài 76. Cho x, y > 0 và x + y ≥ . Tìm giá trị nhỏ nhất của P = + + + .
2 3 3 2x y
(TS vào lớp 10 THPT tỉnh Khánh Hòa, năm học 2020 - 2021)
…
x n n
b Lời giải. Bất đẳng thức có dạng m + x ≥ 2 m .
9 1
Ta phải chọn điểm rơi hợp lí. Trong biểu thức P có nên chọn y là ước của 9y = 1; 3; 9; có
y 2x
1
nên chọn 2x là ước của 1 ⇒ x = .
2 …
1 1 9 1 1 9 9
Thử x = , y = 3 ⇒ = 1, = 3, do đó 2x + ≥ 2 2x · = 2; y + ≥ 2 y − = 6.
2 2x y 2x 2x y y
Theo bất đẳng thức AM - GM
Å ã Å ã
7 1 9 7 7 97
P = (x + y) + 2x + + y+ ≥ · +2+6= .
3 2x y 3 2 6
97 1
Vậy min P = khi và chỉ khi x = , y = 3.
6 2
# Bài 77. Cho a, b > 0 thỏa mãn a(a − 1) + b(b − 1) = ab. Tìm giá trị nhỏ nhất của
a3 + 2020 b3 + 2020
F = + .
b a
b Lời giải. Khai thác giả thiết
a(a − 1) + b(b − 1) = ab ⇔ a2 + b2 = a + b + ab. (1)
Dễ thấy (a − b) ≥ 0 ⇒ a2 + b2 ≥ 2ab ⇒ 2ab ≤ a + b + ab ⇒ ab ≤ a + b. (2)
2
Từ (1), (2) ta có dự đoán dấu bằng xảy ra khi a = b = 2. Khi đó

√ √
a + b + ab + 8 = 4 + a2 + 4 + b2 ≥ 2 4 · a2 + 2 4 · b2 = 4(a + b)
⇒ ab + 8 ≥ 3(a + b) = 3ab.
Từ (2) ⇒√8 ≥ 2ab ⇒√ab ≤ 4.√
Đặt t = ab ⇒ 0 < ab ≤ 4 ⇒ 0 < t ≤ 2.
…
a3 b 3 a2 b 3
Å ã
1 1 1 4040
F = + + 2020 + ≥2 · + 2020 · 2 = 2t2 + .
b a a b b a ab t
m m
Chú ý: Với t = 2 ⇒ t2 = 4; =4= ⇒ m = 8.
t 2
8 8 √ 8 8
Ta thêm bớt như sau: t2 + + ≥ 3 2t2 · · = 12.
t t t t
Khi đó Å ã
2 8 8 2004 2004
F ≥2 t + + +2· ≥ 2 · 12 + 2 · = 2028 (vì t ≤ 2).
t t t 2

Vậy min F = 2028 ⇔ t = 2 ⇔ a = b = 2.
20 7
# Bài 78. Cho a, b > 0 thỏa mãn a + b ≤ 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của Q = b − a + + .
a b
(TS vào lớp 10 THPT TP Hồ Chí Minh, năm học 2020 - 2021)
b Lời giải. Biến đổi để tìm điểm rơi.

20 7
Q= + xa + + yb + (−1 − x)a + (1 − y) · b
Åa ãb Å ã
20 7
= + xa + + yb − (1 + x)a − (y − 1)b.
a b
Muốn vận dụng giả thiết a + b ≤ 3 thì 1 + x = y − 1 > 0.
Ta có hệ điều kiện dấu bằng xảy ra
20
  …
 = xa 20

 a

 a= …
a  20 7
 
7
   …
20
…
7
+ = 3

= yb ⇒ 7 ⇒ x y ⇒ + = 3.
b b= x x+2
y
  


 a+b=3 


 y =x+2
y−x=2
 
1+x=y−1

Giải phương Åtrình ta nhận
ã Å x=
được ã 5 và y = 7. Å ã Å ã
20 1 4 1
Khi đó Q = + 5a + 7 + b − 6(a + b) = 5 +a +7 + b − 6(a + b).
a b a b
Áp dụng bất đẳng thức AM - GM, ta có
… …
4 1
Q≥2 ·a+2 · b − 3 = 5 · 4 + 7 · 2 − 6 · 3 = 16.
a b
Vậy min Q = 16 khi và chỉ khi a = 2, b = 1.
Å ãÅ ã
2 1 2 1
# Bài 79. Cho x, y > 0, x + y = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của P = x + 2 y + 2 −
y x
17
.
16
(TS vào lớp 10 THPT chuyên tỉnh Cao Bằng, năm học 2020 - 2021)
Å ãÅ ã
2 1 2 1 17
P = x + 2 y + 2 −
y x 16
1 17
= x2 y 2 + 2 2 + 2 −
xy 16
1 15
= x2 y 2 + 2 2 + .
xy 16
1 1
Ta có (x − y)2 ≥ 0 ⇒ x2 + y 2 ≥ 2xy ⇒ (x + y)2 ≥ 4xy ⇒ x2 y 2 ≤ (x + y)4 = .
16 16
2 2 1 1
Đặt t = x y ⇒ 0 < t ≤ ⇒ ≥ 16.
16 t
Khi đó,
Å ã …
1 5 1 255 15 1 255 15 2 255 15
P =t+ − = t+ 2 + 2 + ≥ 2 t · 2 + 2 · 16 + = + + = 17.
t 6 16 t 16 t 16 16 t 16 16 16 16 16
1 1
Vậy min P = 17 ⇔ t = ⇔x=y= .
16 2

2002 2017
# Bài 80. Cho a, b > 0, 2a + 3b = 4. Tìm giá trị nhỏ nhất của Q = + + 2996a −
a b
5501b.
(TS vào lớp 10 tỉnh Điện Biên, năm học 2020 - 2021)
1
 
b = 1 4a =

b Lời giải. Dự đoán điểm rơi:  1 ⇔  1 a
a= b = .
2 b
Từ đó có hướng tách để xuất hiện số hạng 2a + 3b = 4 như sau:
Å ã Å ã
1 1
Q = 2002 4a + + 2017 b + − 5012a − 7518b
a b
Å ã Å ã
1 1
= 2002 4a + + 2017 b + − 2056(2a + 3b).
a b
Khi đó,
… …
1 1
Q ≥ 2002 · 2 4a · + 2017 · 2 b · − 2056 · 4 = 2018.
a b
1
Vậy min Q = 2018 ⇔ a = , b = 1.
2
# Bài 81. Cho các số thực không âm x, y. Tìm giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của biểu thức
(x − y)(1 − xy)
A= ·
(1 + x)2 (1 + y)2
b Lời giải.
Vì x, y ≥ 0 nên |x − y| ≤ x + y và |1 − xy| ≤ 1 + xy ⇒ |(x + y) (1 − xy)| ≤ (x + y)(1 + xy).
Dấu “=” xảy ra khi x = 0 hoặc y = 0.
(x − y)(1 − xy) (x − y)(1 − xy)
Ta có A = 2 2
=
(1 + x) (1 + y) (x + y + 1 + xy)2
|(x − y)(1 − xy)| (x + y)(1 + xy) (x + y)(1 + xy)
⇒ |A| = ≤ = .
(x + y + 1 + xy) 2 (x + y + 1 + xy) 2
[(x + y) + (1 + xy)]2
ab 1
Áp dụng bất đẳng thức 2
≤ với a, b ≥ 0 và a, b không đồng thời bằng 0, ta được
(a + b) 4
(x + y)(1 + xy) 1
|A| = 2 ≤
ñ [(x + y) + (1 + xy)] 4
 x = 0 ñ
 x = 0, y = 1
Dâu “=" xảy ra khi y=0 ⇔

 x = 1, y = 0.
x + y = 1 + xy
® ®
1 x=0 1 x=1
Vậy GTNN của A = − khi , GTLN của A = khi
4 y=1 4 y = 0.
# Bài 82. Cho 3 số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b +

Å c ≤ 2. Tìmãgiá trị nhỏ nhất của
1 1 1
biểu thức P = 21 (a2 + b2 + c2 ) + 12 (a + b + c)2 + 2017 + + .
a b c
(a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 ≥ 0

⇔ a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca

⇔ 3 a2 + b2 + c2 ≥ (a + b + c)2 .

1 1 1 9
Theo bất đẳng thức Cosi – Svac + + ≥ ·
a b c a+b+c
1 1
Đặt x = a + b + c ⇒ 0 < x ≤ 2 ⇒ ≥ , khi đó
x 2
2017 · 9
P ≥ 7 (a + b + c)2 + 12 (a + b + c)2 +
a+b+c
18153
P ≥ 19 (a + b + c)2 +
a+b+c
18453
P ≥ 19x2 + = Q.
x
Å ã
2 8 8 16937
Q = 19 x + + +
x x x

2
3 8 · 8 · x 16937 16937
Q ≥ 19 · 3 + = 19 · 3 · 4 +
x·x 2 2
17393
Q≥
2
17393
⇒P ≥ ·
2
2
Dấu “=” có khi x = 2 ⇒ a = b = c = ·
3
17393 2
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = khi a = b = c = ·
2 3
3
# Bài 83. Cho a, b, c > 0 và a + b + c ≤ . Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
… 2
… …
1 1 1
S = a + 2 + b + 2 + c2 + 2
2 2
b c a …
2
16
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: a2 + b2 = a2 + 16b2 ≥ 17 1616a · b32 ·
1 17
2 1
√ √
…
1 a 34 a 17
⇒ a2 + 2 ≥ 17 · 16 32 = 17 · 8 16 ·
b 16 34 · b 34 16 17 · b 17
Tương tự, ta cũng có
1 1
√ √
… …
1 b 17 1 c 17
b2 + 2 ≥ 17 8 16 · c2 + 2 ≥ 17 8 16 ·
c 16 17Ñ· c 17 a 16 17 · a 17
√ √
1 1 1
é
17 a 17 b 17 c 17 17
Từ đó, suy ra S ≥ 8 · 16 + 16 + 16 = 8 R.
16 17 b 17 c 17 a 17 16 17
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM
Ã
1 1 1 Å ã15 √
s
3 a 17 · b 17 · c 17 1 51 1 51
45
R≥3 16 16 16 =33 15 =3 ≥3 815 ≥ 3 · 2 51 .
b 17 · c 17 · a 17 abc
(abc) 17
Từ đó suy ra
√ √ √
17 17 45 3 17
S≥ 32 ·R≥ 32 ·3· 2 51 = ·
2 17 2 17 2
3√
Suy ra S ≥ 17.
2
1
Dấu “=” có khi a = b = c = ·
2
3√ 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của S = 17 khi a = b = c = .
2 2

# Bài 84. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Chứng minh rằng
a2 b 2 c 2
≥ 3 a2 + b 2 + c 2

+ +
b c a
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức Cauchy – Schwarz, ta có
a2 (a + c)2 (2a + c)2

+ ≥ (6)
b a+c a+b+c
b2 (b + a)2 (2b + a)2
+ ≥ (7)
c b+a a+b+c
c2 (c + b)2 (2c + b)2
+ ≥ (8)
a c+b a+b+c
Cộng dọc (1), (2), (3) cùng chiều ta được
(a + 2b)2 + (b + 2c)2 + (c + 2a)2
Å 2
b2 c 2
ã
a
+ + + (a + c) + (b + a) + (b + c) ≥
b c a a+b+c
a 2
b 2
c 2
(a + 2b) + (b + 2c)2 + (c + 2a)2 − 2 (a + b + c)2
2
⇔ + + ≥
b c a (a + b + c)
2 2 2 2 2 2
a b c 3 (a + b + c )
= 3 a2 + b 2 + c 2 ·

⇔ + + ≥
b c a a+b+c
a2 b2 c2 2 2 2
Vậy + + ≥ 3 (a + b + c ).
b c a
# Bài 85. Cho các số thực dương a, b, c. Chứng minh rằng

2 2 2 2
a + 2b b + 2c c2 + 2a2
P = 2
+ 2
+ ≥ 3.
a + ab + bc b + bc + ca c2 + ca + ab
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM:

(a2 + 2b2 ) (b2 + 2c2 ) (c2 + 2a2 )
P ≥3· 6 2 = 3Q.
(a + ab + bc) (b2 + bc + ca) (c2 + ca + ab)
Áp dụng bất đẳng thức Côsi – Svác (Bunhinhacopxki)
2
a2 + 2b2 b2 + 2c2 = b2 + b2 + a2 b2 + c2 + c2 ≥ b2 + bc + ca

(1)
Tương tự, ta có
2
a2 + 2b2 c2 + 2a2 = a2 + b2 + b2 a2 + a2 + c2 ≥ a2 + ab + bc

(2)
2
b2 + 2c2 c2 + 2a2 = c2 + c2 + b2 c2 + a2 + a2 ≥ c2 + ca + ab

(3)
Nhân dọc cùng chiều (1) , (2) , (3) ta được (sau khi rút gọn)
a2 + 2b2 b2 + 2c2 c2 + 2a2 ≥ a2 + ab + bc b2 + bc + ca c2 + ca + ab .

Suy ra Q6 ≥ 1 ⇒ Q ≥ 1 ⇒ P ≥ 3Q ≥ 3.
Vậy P ≥ 3 dấu “=” xảy ra khi a = b = c.
# Bài 86. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 1. Tìm giá trị nhỏ
1 1 1
S= 2 + 2 + 2
4a − bc + 2 4b − ca + 2 4c − ab + 2
b Lời giải.
Cách 1. Đặt x = bc, y = ca, z = ab ⇒ x, y, z > 0, khi đó
yz zx 2 xy
a2 = , b 2 = ,c = , x + y + z = 1.
x y z
Ta có
yz
4a2 − bc + 2 = 4 − x + 2 (x + y + z)
x

4yz
= + x + 2y + 2z
x
4yz + 2yx + x2 + 2zx
=
x
2y (x + 2z) + x (x + 2z)
= .
x
(x + 2y) (x + 2z)
Suy ra 4a2 − bc + 2 = ·
x
(y + 2z) (y + 2x) (z + 2y) (z + 2x)
4b2 − ca + 2 = · 4c2 − ab + 2 = ·
y z
x y z
Suy ra S = + + ·
(x + 2y) (x + 2z) (y + 2z) (y + 2x) (z + 2x) (z + 2y)
Theo bất đẳng thức AM-GM:
1 22
(x + 2y) (x + 2z) ≤ (x + 2y + x + 2z) = = 1.
4 4
1
(y + 2z) (y + 2x) ≤ (y + 2z + y + 2x) = 1.
4
1
(z + 2y) (z + 2x) ≤ (z + 2y + z + 2x) = 1.
x y z 4
Suy ra S ≥ + + = x + y + z = 1.
1 1 1
1
Vậy giá trị nhỏ nhất của S = 1 khi x = y = z ⇒ a = b = c = √ ·
3
Cách 2. Ta có
4a2 − bc + 2 = 4a2 − bc + 2ab + 2bc + 2ca
= 4a2 + 2ab + bc + 2ca
= 2a(2a + b) + c(2a + b)
= (2a + b)(2a + c)
4b2 − ca + 2 = (2b + a) (2b + c) 4c2 − ab + 2 = (2c + a) (2c + b)
Suy ra
1 1 1
S= + +
(2a + b) (2a + c) (2b + a) (2b + c) (2c + a) (2c + b)
bc ca ab
⇔S= + + ·
(2ac + bc) (2ab + bc) (2bc + ca) (2ab + ca) (2bc + ab) (2ca + ab)
1
(2ac + bc) (2ab + bc) ≤ (2ac + bc + 2ab + bc)2 = 1.
4
1
(2bc + ca) (2ab + ca) ≤ (2bc + ca + 2ab + ca)2 = 1.
4
1
(2bc + ab) (2ca + ab) ≤ (2bc + ab + 2ca + ab)2 = 1.
4
bc ca ab
Suy ra S ≥ + + = 1.
1 1 1
1 1
Giá trị nhỏ nhất của S = 1 khi ab = bc = ca = ⇒ a = b = c = √ ·
3 3
®
0 ≤ a, b, c ≤ 1
# Bài 87. Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn . Chứng minh rằng
a+b+c≥2
P = ab (a + 1) + bc (b + 1) + ca (c + 1) ≥ 2.

b Lời giải. Vì 0 ≤ a, b, c ≤ 1 nên
(1 − a) (1 − b) ≥ 0
⇔ ab ≥ a + b − 1
⇒ ab (a + 1) = a.ab + ab ≥ a (a + b − 1) + ab
⇒ ab (a + 1) ≥ a2 + 2ab − a.
bc (b + 1) ≥ b2 + 2bc − b. ca (c + 1) ≥ c2 + 2ca − c.
Suy ra
S ≥ a2 + b2 + c2 + 2ab + 2bc + 2ca − (a + b + c)
⇔ S = (a + b + c)2 − (a + b + c)
⇔ S = (a + b + c) (a + b + c − 1)
Vậy S ≥ 2 · (2 − 1) = 2.
Dấu “=” xảy ra khi có 2 số bằng 1, 1 số còn lại bằng 0.
# Bài 88. Cho a, b, c thực dương, abc = 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
a b c
T = + 4 + 4
b4
+ c + a a + c + b a + b4 + c
4 4
2 2
b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM-GM: bc ≤ b +2 c ·
2
Theo bất đẳng thức Cauchy – Schwarz: (b2 + c2 ) ≤ 2 (b4 + c4 ).
1 2
Từ đó, suy ra bc (b2 + c2 ) ≤ (b2 + c2 ) ≤ b4 + c4 .
2
Khi đó b4 + c4 + a = b4 + c4 + a2 bc ≥ bc (b2 + c2 ) + bca2 = bc (a2 + b2 + c2 ).
a a2 a2
⇒ 4 ≤ =
b + c4 + a abc (a2 + b2 + c2 ) a2 + b 2 + c 2
b b2 c c2
≤ · ≤ ·
b4 + c4 + b a2 + b 2 + c 2 b4 + c 4 + c a2 + b 2 + c 2
Cộng lại ta được T ≤ 1.
Vậy giá trị lớn nhất của T = 1 khi a = b = c = 1.
# Bài 89. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a ≥ −2, b ≥ −2 và a + b + 2c = 6.

Chứng minh rằng
a a2 + b2 + 4ab + 16 ≥ 4c2 − 16c + 20. (1)
2 2
4−b a
b 2
− 2
+ 5 ≥ 0. (2)
4 [(c − 2) + 1] (a − b) + 6ab + 16
b Lời giải.
a Từ giả thiết 2c = 6 − a − b.
Do đó
(1) ⇔ a2 + b2 + 4ab + 16 ≥ (6 − a − b)2 − 8(6 − a − b) + 20
⇔ 2ab + 4(a + b) + 8 ≥ 0
⇔ ab + 2a + 2b + 4 ≥ 0 (3)
® ⇔ (a + 2)(b + 2) ≥ 0.
a ≥ −2
Đúng vì
b ≥ −2.
Vậy a + b + 4ab + 16 ≥ 4c2 − 16c + 20.
2 2

b Ta có (a − b)2 + 6ab + 16 = a2 + b2 + 4ab + 16 ≥ 4c2 − 16c + 20 = 4 [(c − 2)2 + 1] > 0.
4 − b2 a2 4 − b2 a2
− + 5 = − +5
4 [(c − 2)2 + 1] (a − b)2 + 6ab + 16 4c2 − 16c + 20 a2 + b2 + 4ab + 16
4 − b2 a2
≥ 2 − 2 +5
4c − 16c + 20 4c − 16c + 20
4 − b2 − a2 + 20c2 − 80c + 100
=
4c2 − 16c + 20
4(a + b)2 + 2ab − 20(a + b) + 44
= = Q.
4(c − 2)2 + 4
Xét tử số của Q và theo (3), ta có
4(a + b)2 + 2ab − 20(a + b) + 44 ≥ 4(a + b)2 − [4(a + b) + 8] − 20(a + b) + 44
= 4(a + b)2 − 24(a + b) + 36
= 4 (a + b − 3)2

≥ 0.
Suy ra Q ≥ 0 hay
4 − b2 a2
− + 5 ≥ 0.
4 [(c − 2)2 + 1] (a −b) 2 + 6ab + 16
3

 c= 2


(a + 2)(b + 2) = 0

  a = −2, b = 5
Dấu “=” xảy ra khi a + b = 3 ⇔ 

3
 c=
 
a + b + 2c = 6

 2
a = 5, b = −2.

# Bài 90. Cho 3 số thực dương x, y, z thỏa mãn xy = 1 + z(x + y). Tìm giá trị lớn nhất
của biểu thức
2xy (xy + 1) z
P = +
(1 + x ) (1 + y ) 1 + z 2
2 2
b Lời giải. Bổ đề: Ta có P ≤ M .

Vai trò của x, y bình đẳng nên dấu “=” xảy ra khi x = y.
xy − 1
Từ giả thiết z = ⇒ z > 0 ⇒ xy > 1.
x+y
z xy − 1
2
= î 2ó
1+z (x + y) 1 + (2y−1)2
(x+y)
(xy − 1) (x + y)
=
(x + y)2 + (xy − 1)2
(xy − 1) (x + y)
= 2
x + y 2 + x2 y 2 + 1
(xy − 1) (x + y)
= .
(1 + x2 ) (1 + y 2 )
Khi x = y, thì
2xy (xy + 1) 2x2 x2 − 1
= = 1 + ·
(1 + x2 ) (1 + y 2 ) 1 + x2 x2 + 1
z2 (x2 − 1) 2x x2 − 1 2x
2
= 2 2
= p ·p ·
1+z (1 + x ) (1 + x ) 2 2
(1 + x ) (1 + x ) (1 + x2 ) (1 + x2 )

Bổ đề: Với x, y là hai số thực, ta có
2xy (xy + 1) xy − 1
2 2
≤1+ p (1)
(1 + x ) (1 + y ) (1 + x2 ) (1 + y 2 )
»
2 2

(1) ⇔ 2xy(xy + 1) ≤ 1 + x 1 + y + (xy − 1) (1 + x2 ) (1 + y 2 ) (2)
Theo bất đẳng thức Cauchy – Schwarz: (1 + x2 ) (1 + y 2 ) ≥ (1 + xy)2 .
Từ đó suy ra
»
2 2
1 + x 1 + y + (xy − 1) (1 + x2 ) (1 + y 2 ) ≥ (xy − 1) (xy + 1) + x2 + 1 y 2 + 1

= x2 y 2 − 1 + x2 y 2 + x2 + y 2 + 1
= 2x2 y 2 + x2 + y 2
≥ 2x2 y 2 + 2xy
= 2xy(xy + 1).
Dấu “=” có khi x = y.
Từ hai bổ đề, ta có
xy − 1 (xy − 1) (x + y)
P ≤1+ p + ·
(1 + x2 ) (1 + y 2 ) (1 + x2 ) (1 + y 2 )
xy − 1 x+y
Đặt u = p ,v=p ·
(1 + x2 ) (1 + y 2 ) (1 + x2 ) (1 + y 2 )
Với u, v > 0, u2 + v 2 = 1 vì (xy − 1)2 + (x + y)2 = (1 + x2 ) (1 + y 2 ).
P ≤ 1 + u + uv = 1 + (1 + v)u.
2 2
Vì u, v > 0, u + v = 1
√ »
P ≤ 1 + (1 + v) 1 − v 2 = 1 + (1 + v)3 (1 − v).
1
(1 + v)3 (1 − v) = [(1 + v) (1 + v) (1 + v) (3 − 3v)]
3
1 (1 + v) + (1 + v) + (1 + v) + (3 − 3v) 4
ï ò
≤
3 4
Å ã4
1 3 27
= = ·
… √ 3 2 16 √
27 3 3 1 3
Khi đó P ≤ 1 + =1+ khi 1 + v = 3 − 3v ⇒ v = 2 ⇒ u = ·
16 4 2
Kết hợp với dấu = tại bổ đề x = y > 1
2x 1
⇒ 2
= v = ⇒ x2 − 4x + 1 = 0.
√ 1 + x √ 2
Chọn x > 1 ⇒ x = y = 2 + 3 ⇒ z = 3.( √
√ x = y = 2 + 3
Vậy giá trị lớn nhất của P = 1 + 3 4 3 khi √
z = 3.
# Bài 91. Cho a, b, c > 0 và abc = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
1 1 1
P = 2 + 2 + 2
Å a (b +ãc) b (a + c) c (a + b)
1 1 1
b Lời giải. Đặt (a, b, c) = , ,
x y z
⇒ xyz = 1.
1 1 1 x
2
= Ä y+z ä = y+z = ·
a (b + c) 1
2 x
y+z
x yz

1 y 1 z
= · = ·
b2(a + c) z+x c2 (a + b) x+y
Từ đó, ta có
x y z
P = + +
y+z z+x x+y
x+y+z y+z+x z+x+y
⇔P +3 = + + ·
y+z z+x x+y
ï ò
1 1 1
2(P + 3) = [(y + z) + (z + x) + (x + y)] + +
y+z z+x x+y
» 3
≥ 3 3 (y + z)(z + x)(x + y) · p
3
(y + z)(z + x)(x + y)
≥ 9.
3
Suy ra P ≥ ·
2
3
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = khi x = y = z = 1 ⇒ a = b = c = 1.
2
# Bài 92. Cho a, b, c là các số thực dương, thỏa mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng
a b c 3
S=√ +√ +√ ≥
b+c+2 c+a+2 a + b +√2 2
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM √ a +
a b+c+2
4
≥ a.
b+c+2
√ 1 √ √ 1 4a + ab + ac + 2a
Ta lại có a b + c + 2 = (2 a) ab + ac + 2a ≤ · .
2 2 2
Từ đó suy ra
√
a a b+c+2
√ + ≥a
b+c+2 4
3a ab + ac a
⇔ + +√ ≥a
8 16 b+c+2
ab + ac a 5
⇔ +√ ≥ a. (1)
16 b+c+2 8
bc + ca b 5
+√ ≥ b. (2)
16 c+a+2 8
ca + cb c 5
+√ ≥ c. (3)
16 a+b+2 8
1 5 15
Cộng dọc (1), (2), (3) ⇒ (ab + bc + ca) + S ≥ (a + b + c) = ·
8 8 8
Lại có
(a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 ≥ 0
⇔ (a + b + c)2 ≥ 3(ab + bc + ca)
⇔ 9 ≥ 3 (ab + bc + ca)
⇔ 3 ≥ ab + bc + ca
3 15
⇔ +S ≥
8 8
12 3
⇔S≥ = ·
8 2
3
Vậy S ≥ dấu “=” xảy ra khi a = b = c = 1.
2

# Bài 93. Cho a, b, c > 0, abc = 1. Chứng minh rằng:
P 1 1 P 1
a) ≤ · b) √ ≤ 1.
cyc a2 + 2b2 + 3 2 cyc a3 + 2b3 + 6
b Lời giải.
a Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: (a2 + b2 ) + (b2 + 1) + 2 ≥ 2ab + 2b + 2.
P 1 1P 1
Từ đó suy ra ≤ ·
cyc a2 2
+ 2b + 3 2 cyc ab + b + 1
Ta lại có
X 1 1 ab b
= + +
cyc
ab + b + 1 ab + b + 1 (bc + c + 1) ab b (ca + a + 1)
1 ab b
= + +
ab + b + 1 ab + 1 + b ab + b + 1
= 1.
Khi đó
X 1 1 1
≤ = ·
cyc
a2 2
+ 2b + 3 2 2
Dấu “=” xảy ra khi a = b = c = 1.
Å ã
P 1 1 1P 1 1
b Ta có √ ·√ ≤ + .
cyc 9 a3 + 2b3 + 6 2 cyc 9 a3 + 2b3 + 6
Từ đó suy ra
X 1 1 3X 1
√ ≤ + ·
a3 + 2b3 + 6 2 2 cyc a + 2b3 + 6
3

√
3
a3 + a3 + 1 ≥ 3 a6 .1 = 3a2 . b3 + b3 + 1 ≥ 3b2 .
Từ đó suy ra
1 3
a3 +
≥ a2
2 2
3 3
⇒ a3 + 2b3 + ≥ a2 + 3b2
2 2
3 9
⇒ a3 + 2b3 + 6 ≥ a2 + 3b2 +
2 2
3
⇒ a3 + 2b3 + 6 ≥ a2 + 2b2 + 3 .

2
Lại có a2 + 2b2 + 3 = (a2 + b2 ) + (b2 + 1) + 2 ≥ 2 (ab + b + 1).
Suy ra a3 + 2b3 + 6 ≥ 3 (ab + b + 1), lúc đó
X 1 1X 1 1
3 + 2b3 + 6
≤ = ·
cyc
a 3 cyc
ab + b + 1 3
P 1
Vậy √ ≤ 1 dấu “=” xảy ra khi a = b = c = 1.
cyc a3 + 2b3 + 6
# Bài 94. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
a b c 1 1
a) P = + 2 + 2 . b) Q = + .
a2 + 8bc b + 8ca c + 8ab a2 2
+b +c 2 abc
b Lời giải.

P a2
a Ta có P = 3
.
cyc a + 8abc
Theo bất đẳng thức Cosi – Svac
(a + b + c)2 1
P ≥ 3 3 3
= 3 3 3
·
a + b + c + 24abc a + b + c − 3abc + 27abc
Ta có
a3 + b3 + c3 − 3abc = (a + b + c) (a + b + c)2 − 3(ab + bc + ca)

= 12 − 3 (ab + bc + ca)

= 1 − 3(ab + bc + ca).
Lại có 27abc = 9 · 3abc(a + b + c) = 9 · 3(ab · bc + bc · ca + ca · ab) ≤ 9(ab + bc + ca)2 .
Vì
(A − B)2 + (B − C)2 + (C − A)2 ≥ 0
⇔ A2 + B 2 + C 2 ≥ AB + BC + CA
⇔ (A + B + C)2 ≥ 3(AB + BC + CA), A = ab, B = bc, C = ca.
Đặt x = ab + bc + ca ⇒ 3x ≤ (a + b + c)2 = 1.
Do đó a3 + b3 + c3 + 24abc ≤ 1 − 3x + 9x2 = 2 + 3x (3x − 1) ≤ 1.
1
Khi đó P ≥ = 1.
1
1
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = 1 khi a = b = c = .
3
1 1 1
b Dự đoán a = b = c = khi đó 2 = 3, = 27, suy ra
3 a + b2 + c 2 abc
1 1 8
Q= 2 2 2
+ + ·
a +b +c 9abc 9abc
√ 1
a + b + c ≥ 3 3 abc ⇒ ≥ 33 = 27.
abc

1 1 1
2 2 2
+ ≥2 .
a +b +c 9abc 9abc (a + b2 + c2 )
2
Từ đó, ta được
9abc a2 + b2 + c2 = 3 · 3abc (a + b + c) a2 + b2 + c2

≤ 3 (ab + bc + ca)2 a2 + b2 + c2

(ab + bc + ca) + (ab + bc + ca) + a2 + b2 + c2

Å ã
≤3
3
2 3
Ä ä
(a + b + c)
=3
27
1
= ·
√ 9
8
Suy ra Q ≥ 2 9 + · 27 = 30.
9
1
Vậy giá trị nhỏ nhất của Q = 30 khi a = b = c = .
3
# Bài 95. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc ≤ 1. Chứng minh rằng
a3 + 1 b3 + 1 c3 + 1 √
P = √ + √ + √ ≥ 2 (a + b + c)
b a2 + 1 c b2 + 1 a c2 + 1

b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức Cauchy – Schwarz:
…
2 3 2
a + 1 ≥ 2a và (a + b2 + c2 ) ≥ (a + b + c) .
2 »
2 a2 + 1 ≥ (a + 1)2 ⇒ 2 (a2 + 1) ≥ a + 1.

2
+ 1) a3 + 1 ≥ a2 + 1 .

(a √
a3 + 1 (a3 + 1) a2 + 1
Ta có √ ≥ ·
b a2 + 1 b (a2 + 1)
2
a3 + 1 (a3 + 1) (a + 1) (a2 + 1) a2 + 1 2a √ a
Suy ra √ ≥ √ ≥√ = √ ≥ √ = 2 ·
b a2 + 1 2b (a2 + 1) 2b (a2 + 1) b 2 b 2 b
3
a +1 √ a
Lúc đó √ ≥ 2 ·
b a2 + 1 b
b3 + 1 √ b c3 + 1 √ c
√ ≥ 2 · √ ≥ 2 ·
c b2 + 1 cÅ a c2 + 1 a
√ a b c √
ã
Ta sẽ chứng minh 2 + + ≥ 2 (a + b + c). (1)
b c a
p
Mặt khác 3 (a2 + b2 + c2 ) ≥ (a + b + c) , (1) sẽ đúng nếu ta chứng minh được
a b c »
+ + ≥ 3 (a2 + b2 + c2 ). (2)
b c a
Bình phương 2 vế của (2), bất đẳng thức viết lại
a2 b 2 c 2
Å ã
a b c 2 2 2

+ + + 2 + + ≥ 3 a + b + c . (3)
b 2 c 2 a2 b c …a …
a2 a a 3 a4 3 a6
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: 2 + + ≥ 3 =3 ≥ 3a2 . (4)
b c c b2 c 2 a2 b 2 c 2
Tương tự
b2 b b 2 c2 c c
2
+ + ≥ 3b . (5) 2
+ + ≥ 3c2 . (6)
c a a a b b
Cộng dọc√ (4), (5), (6) ⇒ (3) đúng ⇒ (2) đúng ⇒ (1) đúng.
Vậy P ≥ 2(a + b + C) dấu “=” xảy ra khi a = b = c = 1.
# Bài 96. Cho a, b, c > 0, a + b + c = 3. Chứng minh rằng

…
a+b b+c c+a
P = + + ≥3
c + ab a + bc
b + ca

b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: P ≥ 3 6 (c(a++ab)b)(a(b ++ bc) c) (c + a)
(b + ca)
·
Ta lại có
1 1
(c + ab) (a + bc) ≤ (c + ab + a + bc)2 = (c + a)2 (1 + b)2 .
4 4
1 1
(a + bc) (b + ca) ≤ (a + bc + b + ca) = (a + b)2 (1 + c)2 .
2
4 4
1 1
(b + ca) (c + ab) ≤ (b + ca + c + ab) = (b + c)2 (1 + a)2 .
2
4 4
1
Suy ra (c + ab)2 (a + bc)2 (b + ca)2 ≤ (a + b)2 (b + c)2 (c + a)2 · Q.
64
Với Q = (1 + a)2 (1 + b)2 (1 + c)2 .
p » (1 + a) + (1 + b) + (1 + c)
6
Q = 3 (1 + a) (1 + b) (1 + c) ≤ = 2.
6
3
Suy ra Q ≤ 2 = 64.

Lúc đó (c + ab)2 (a + bc)2 (b + ca)2 ≤ (a + b)2 (b + c)2 (c + a)2 .
(a + b) (b + c) (c + a)
⇔ ≥ 1.
√ (c + ab) (a + bc) (b + ca)
Vậy P ≥ 3 6 1 = 3 dấu “=” xảy ra khi a = b = c = 1.
# Bài 97.
P a
a Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 1. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P = √ ·
cyc a2 + 1
P 1
b Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = abc. Tìm giá trị lớn nhất của Q = √ ·
cyc a2 + 1
b Lời giải.
a Ta có a2 + 1 = a2 + ab + bc + ca = (a + b) (a + c).
a a a a
√ =p ≤ + ·
a2 + 1 (a + b) (a + c) 2 (a + b) 2 (a + c)
b b b b
√ =p ≤ + ·
b2 + 1 (b + a) (b + c) 2 (b + a) 2 (b + c)
c c c c
√ =p ≤ + ·
c2 + 1 (c + a) (c + b) 2 (c + a) 2 (c + b)
Từ đó ta được
a+b a+c b+c 3
P ≤ + + = ·
2 (a + b) 2 (a + c) 2 (b + c) 2
3 1
Vậy giá trị lớn nhất của P = khi a = b = c = √ ·
2 3
1 1 1
b Từ giả thiết, ta có + + = 1 (Dự đoán điểm rơi là a = b = c = 3).
a b c
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy – Schwarz:
a 2 a 2 a 2 1
a2 + 1 = + + ··· + +1≥ (3a + 1)2 .
√ 3 3 3 10
1 10
Suy ra √ ≤ ·
a2 + 1 3a + 1
32 32 32 12 102
Theo bất đẳng thức cộng mẫu + + + ≥ ·
Å ãa a a 1 3a + 1
1 1 27
Suy ra ≤ +1 .
3a + 1 100 a
Khi đó √ Å √ √
ã
1 10 27 27 10 1 10
√ ≤ +1 = . + ·
a2 + 1 100 a 100 a 100
Lúc này, ta được
√ ! √ √
X 1 27 10 X 1 3 10 30 10 3
√ ≤ + = =√ ·
cyc
a2 + 1 100 cyc
a 100 100 10
3
Vậy giá trị lớn nhất của Q = √ khi a = b = c = 3.
10
# Bài 98. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng
1 1 1 1
P = + + ≤
1 + a2 (b + c) 1 + b2 (c + a) 1 + c2 (a + b) »abc
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: 3 = ab + bc + ca ≥ 3 3 (abc)2 ⇒ 1 ≥ abc.
Ta có 1 + a2 (b + c) ≥ abc + a (ab + ac) = a (ab + bc + ca) = 3a.

1 1
Suy ra ≤ (1)
a2
1 + (b + c) 3a
1 1
≤ (2)
b2
1 + (c + a) 3b
1 1
≤ (3)
Å1 + c2 (a + ã
b) 3a
1 1 1 1 1 3 1
Cộng dọc (1), (2), (3) ta được P ≤ + + = · = ·
3 a b c 3 abc abc
# Bài 99. Cho a, b, c > 0 và a + b + c = 6. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
ab bc ac
P =√ +√ +√
2
c + 12 2
a + 12 2
b + 12
b Lời giải. Với mọi c ta có
(c − 2)2 ≥ 0
⇔ 3c2 + 12 ≥ 12c
⇔ 4 c2 + 12 ≥ (c + 6)2

√ 1
⇔ c2 + 12 ≥ (c + 6)
2
ab 2ab 2ab
⇔ √ ≤ = ·
c2 + 12 c+6 (a + c) + (b + c) Å ã
1 1 1 1
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu (Svác – xơ): ≤ + .
Å (a + c) +ã(b + c) 4 a+c b+c
ab 2ab 1 ab ab
Suy ra √ ≤ ≤ + .
c2 + 12 (a + c) + (b + c) 2 a+c b+c
Å ã
bc 2bc 1 bc bc
√ ≤ ≤ + .
a2 + 12 (a + b) + (a + c) 2 a+b a+c
Å ã
ac 2ac 1 ac ac
√ ≤ ≤ + .
b2 + 12 (a + b) + (b + c) 2 a+b b+c
ab + bc bc + ac ab + ac b c a a+b+c
Cộng dọc suy ra P ≤ + + ≤ + + = = 3.
2(a + c) 2(a + b) 2(b + c) 2 2 2 2
Vậy giá trị lớn nhất của P = 3 khi a = b = c = 2.
3a
# Bài 100. Cho a, b, c > 0 và 60abc = 1. Chứng minh rằng +
15ac + 5c + 1
15ac + 4b
≥1
12ab + 3a + 1
b Lời giải. Đặt (3a, 4b, 5c) = (x, y, z) ⇒ xyz = 1.
Bất đẳng thức cần chứng minh tương đương với
x xz + y
+ ≥1
xz + z + 1 xy + x + 1
x xz 2 + yz
⇔ + ≥1
xz + z + 1 xyz + xz + z
xz 2 + yz + x
⇔ ≥1
xz + z + 1
⇔ xz 2 + yz + x ≥ xz + z + 1. (∗)

√
xz 2 + x ≥ 2 x2 z 2 = 2xz.
√
yz + x ≥ 2 yzx = 2.
p
xz 2 + yz ≥ 2 xyz 3 ≥ 2z.
Cộng dọc, ta được 2 (xz 2 + yz + x) ≥ 2 (xz + z + 1) ⇔ xz 2 + yz + x ≥ xz + z + 1.
1 1 1
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z = 1 ⇒ a = , b = , c = ·
3 4 5
1 1 1
# Bài 101. Cho a, b, c thực dương, + + = 1. Chứng minh rằng
a b c √ √
√ √ √ √ √
a + bc + b + ca + c + ab ≥ abc + a + b + c
b Lời giải. Từ giả thiết ab + bc + ca = abc.

a2 + abc b2 + abc c2 + abc √ √ √ √
+ + ≥ abc + a + b + c
a b c

a2 + ab + bc + ca b2 + bc + ca + ab c2 + ab + bc + ca √ √ √ √
⇔ + + ≥ abc + a + b + c
a b c

(a + b) (a + c) (b + c) (b + a) (c + a) (c + b) √ √ √ √
⇔ + + ≥ abc + a + b + c
a b c
» » » √ √ √ √
⇔ bc (a + b) (a + c) + ca (b + a) (b + c) + ab (a + c) (b + c) ≥ abc + a + b + c
» » » √ √ √ √
⇔ (b2 + ab) (c2 + ca) + (a2 + ab) (c2 + cb) + (a2 + ac) (b2 + bc) ≥ abc + a + b + c (1)
Theo bất đẳng thức Cauchy – Schwarz:
√ √ √
V T(1) ≥ bc + a bc + ac + b ac + ab + c ab
√ √ √
⇔ V T(1) ≥ ab + bc + c + a + a bc + b ac + c ab
√ √ √
⇔ V T(1) ≥ abc + a bc + b ac + c ab.
# Bài 102. Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Chứng minh rằng
3 3 3 3 1 1 1
+ + ≥ + + + .
a+2 b+2 c+2 2 a+1 b+1 c+1
b Lời giải. Bất đẳng thức cần chứng minh tương đương với:
Å ã Å ã Å ã
1 1 1 9 3 3 3
1− + 1− + 1− ≥ − − −
a+1 b+1 c+1 2 a+2 b+2 c+2
ïÅ ã Å ã Å ãò
a b c 3 2 2 2
⇔ + + ≥ 1− + 1− + 1−
a+1 b+1 c+1 2 a+2 b+2 c+2
a b c 3a 3b 3c
⇔ + + ≥ + +
a+1 b+1 c+1 2 (a + 2) 2 (b + 2) 2 (c + 2)
ï ò ï ò ï ò
a 3a b 3b c 3c
⇔ − + − + − ≥0
a + 1 2 (a + 2) b + 1 2 (b + 2) c + 1 2 (c + 2)
a (1 − a) b (1 − b) c (1 − c)
⇔ + + ≥0
2 (a + 1) (a + 2) 2 (b + 1) (b + 2) 2 (c + 1) (c + 2)
a (b + c) b (c + a) c (a + b)
⇔ + + ≥ 0.
2 (a + 1) (a + 2) 2 (b + 1) (b + 2) 2 (c + 1) (c + 2)
Hiển nhiên đúng. Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi (a, b, c) = (0, 0, 1) và các hoán vị của chúng.

# Bài 103. Cho x, y, z là các số thực thỏa mãn x + y + z = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
M = x4 + y 4 + z 4 + 12 (1 − x) (1 − y) (1 − z) .
b Lời giải. Đặt a = 1 − x, b = 1 − y, c = 1 − z ⇒ a + b + c = 0.
2
x4 = (a − 1)4 = (a2 − 2a + 1) = a4 − 4a3 + 6a2 − 4a + 1
2
y 4 = (b − 1)4 = (b2 − 2b + 1) = b4 − 4b3 + 6b2 − 4b + 1
2
z 4 = (c − 1)4 = (c2 − 2c + 1) = c4 − 4c3 + 6c2 − 4c + 1
⇒M = a4 + b4 + c4 − 4 a3 + b3 + c3 + 6 a2 + b2 + c2 − 4 (a + b + c) + 3 + 12abc.

M = 3 + a4 + b4 + c4 + 6 a2 + b2 + c2 − 4 a3 + b3 + c3 − 3abc

Vì a + b + c = 0 nên a3 + b3 + c3 − 3abc = (a + b + c) (a2 + b2 + c2 − ab − bc − ca) = 0
⇒ M = 3 + a4 + b4 + c4 + 6 a2 + b2 + c2 ≥ 3.

Vậy min M = 3 ⇔ a = b = c = 0 ⇔ x = y = z = 1.
1 2017 2018
# Bài 104. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn + + ≤ 1. Tìm
1 + a 2017 + b 2018 + c
giá trị nhỏ nhất của biểu thức P = abc.
b Lời giải. Từ giả thiết ta có 1 +a a = 1 − 1 +1 a ≥ 2017
2017
+
2018
+ b 2018 + c
.

a 1 2017 2018 2017 · 2018
=1− ≥ + ≥2 .
1+a 1+a 2017 + b 2018 + c (2017 + b) (2018 + c)

b 2017 1 2018 1 · 2018
=1− ≥ + ≥2 .
2017 + b 2017 + b 1 + a 2018 + c (1 + a) (2018 + c)

c 2018 1 2017 1 · 2017
=1− ≥ + ≥2 .
2018 + c 2018 + c 1 + a 2017 + b (1 + a) (2017 + b)
Nhân theo vế các bất đẳng thức trên, ta được:
abc 8 · 2017 · 2018
≥ ⇒ P ≥ 8 · 2017 · 2018 = 32562448.
(1 + a) (2017 + b) (2018 + c) (1 + a) (2017 + b) (2018 + c)
1 2017 2018 1
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi = = = ⇔ a = 2, b = 4034, c = 4036.
1+a 2017 + b 2018 + c 3
Vậy min P = 32562448 khi và chỉ khi a = 2, b = 4034, c = 4036.
# Bài 105. Cho ba số thực dương x, y, z thỏa mãn x + y + z = xyz. Tìm giá trị nhỏ nhất
y+2 z+2 x+2
của biểu thức P = + 2 + .
x2 y z2
1 1 1
b Lời giải. Từ giả thiết suy ra xy + +
yz zx
= 1.
Ta có
1 1 2 1 1 2 1 1 2
Å ã Å ã Å ã Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1
− + − + − ≥0⇔2 2 + 2 + 2 ≥2 + + = 2. (1)
x y y z z x x y z xy yz zx
Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
⇔ 2+ 2+ 2 ≥ + + ⇔ 2 + 2 + 2 +2 + + ≥3 + +
x y z xy yz zx x y z xy yz zx xy yz zx
1 1 1 2
Å ã Å ã
1 1 1
⇒ + + ≥3 + + = 3.
x y z xy yz zx

…
y 1 y 1 2 z 1 z 1 2 x 1 x 1 2
+ ≥2 · = ; + ≥2 · = ; 2
+ ≥2 2
· =
x 2 y 2
x y x y 2 z 2
y z y z x z x z
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được:
Å
1 1 1 2 √
ã
y z x 1 1 1
+ + 2 ≥ + + = + + ≥ 3. (2)
x2 y 2 √ z x y z √x y z √
Từ (1) và (2) suy ra P ≥ 2 + 3. Vậy min P = 2 + 3 ⇔ x = y = z = 3.
# Bài 106. Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn ab + bc + ca = 1 Tìm giá trị nhỏ nhất
của biểu thức
2a 2b 2c
H=√ +√ +√ .
1 + a2 1 + b2 1 + c2
b Lời giải. Từ giả thiết ab + bc + ca = 1, ta có:
a2 + 1 = a2 + ab + bc + ca = a (a + b) + c (a + b) = (a + b) (c + a)
Tương tự ta có b2 + 1 = (b + c) (a + b); c2 + 1 = (c + a) (b + c).
√ A+B
Sử dụng bất đẳng thức AM-GM dạng AB ≤ , ta có:
2
…
a a b 2b 2c 1
H=2 · + · + ·
a+b c+a 2 (b + c) a + b c + a 2 (b + c)
Å ã ï ò ï ò
1 a a 1 b 2b 1 2c c
H ≤2· + + + + +
2 a+b c+a 2 2 (b + c) a + b 2 c + a 2 (b + c)
a a b b c c
H≤ + + + + +
a + b c + a 4 (b + c) a + b c + a 4 (b + c)
a+b a+c b+c 1 9
H≤ + + =2+ = .
a + b a + c 4 (b + c) 4 4
a a
 =

 a+b c+a
7
 
b 2b
 
b = c a = √

 

 =  
15
Đẳng thức xảy ra ⇔ 2(b + c) a + b ⇔ a = 7b = 7c ⇔
2c c 1
b = c = √ .
  
2
= 2ab + b = 1

  



 c+a 2 (b + c) 15


ab = bc + ca = 1
9 7 1
Vậy max H = khi và chỉ khi a = √ ; b = c = √ .
4 15 15
# Bài 107. Cho a, b, c là các số thực không âm. Chứng minh rằng
b Lời giải. Ta có:
8 (ab + bc + ca) (a + b + c) = 8 (a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + ca2 + ac2 ) + 24abc.
9 (a + b) (b + c) (c + a) = 9 (a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + ca2 + ac2 ) + 18abc.
ĐPCM ⇔ 6abc ≤ a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + ca2 + ac2 .
Sử dụng BĐT AM-GM, ta có
√
6
a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + ca2 + ac2 ≥ 6 a2 b · ab2 · b2 c · bc2 · ca2 · ac2 = 6abc
Vậy

# Bài 108. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng
Å ãÅ ãÅ ã
a b b c c a
P = + + + ≥ 1.
b+c c+a c+a a+b a+b b+c
2
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức A2 + B 2 ≥ (A +2 B) , ta có:
(a + b)2
a b 2 2
a + ac + b + bc 2 2
a + b + c (a + b) + c (a + b) 1 (a + b) (a + b + 2c)
+ = = ≥ 2 = ·
b+c c+a (b + c) (c + a) (b + c) (c + a) (b + c) (c + a) 2 (b + c) (c + a)
a c 1 z (x + y)
Đặt x = b + c, y = c + a, z = a + b. Suy ra + ≥ · .
b+c a+b 2 xy
Tương tự, ta có:
b c 1 x (y + z) c a 1 y (z + x)
+ ≥ · ; + ≥ · .
c+a a+b 2 yz a+b b+c 2 zx
1 (x + y) (y + z) (z + x) 1 8xyz
⇒P ≥· ≥ · = 1.
8 xyz 8 xyz
Đẳng thức xảy ra ⇔ x = y = z ⇔ a = b = c.
# Bài 109. Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị lớn nhất
√ √ √
và giá trị nhỏ nhất của S = 7a + 9 + 7b + 9 + 7c + 9.
b Lời giải.
Tìm giá trị lớn nhất: Áp dụng bất đẳng thức AM-GM cho hai số, ta có:
√ Å √ Å
√ 34 √
… … ã ã
1 3 3 34 3 61
7a + 9 = ·2 · 7a + 9 ≤ √ + 7a + 9 = √ 7a +
2 34 3 2 34 3 2 34 3
√ Å √ Å
√ √
ã ã
3 61 3 61
7b + 9 ≤ √ 7b + ; 7c + 9 ≤ √ 7c + .
√ 2 34 3 √ 2 34 3
3 3 √
⇒ S ≤ √ · 7 (a + b + c) + √ · 61 = 102.
2 34 2 34
√ 1
Vậy max S = 102 ⇔ a = b = c = .
3
Tìm giá trị nhỏ nhất: Từ giả thiết suy ra 0 ≤ a, b, c ≤ 1.
⇒ a (a − 1) ≤ 0 ⇒ a ≥ a2
√ √ »
⇔ 7a + 9 ≥ 6a + 9 + a = (a + 3)2 = a + 3
2

√ √
7b + 9 ≥ b + 3 7c + 9 ≥ c + 3.
Suy ra
S ≥ (a + b + c) + 9 = 10.
Vậy min S = 10 ⇔ a = 1, b = c = 0 và các hoán vị của chúng.
# Bài 110. Cho ba số dương a, b, c. Chứng minh rằng

Å ã Å ã
a b c b c a
P =2 + + − + + ≥ 1.
b + 2c c + 2a a + 2b b + 2a c + 2b a + 2c

b Lời giải. Bất đẳng thức đã cho tương đương với:
Å ã Å ã Å ã Å ã
a b c b c a
P1 = 2 + + + 1− + 1− + 1− ≥4
b + 2c c + 2a a + 2b b + 2a c + 2b a + 2c
Å ã Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1
⇔P1 = 2a + + 2b + + 2c + ≥ 4.
b + 2c b + 2a c + 2a a + 2c a + 2b a + 2c
1 1 4
Áp dụng bất đẳng thức + ≥ với A, B > 0, ta có:
A B A+B
4 4 4 8 (a + b + c)
P1 ≥ 2a · + 2b · + 2c · = =4
2a + 2b + 2c 2a + 2b + 2c 2a + 2b + 2c 2 (a + b + c)
Vậy P ≥ 1. Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c.
# Bài 111. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất
của biểu thức
ab + bc + ca
P = a2 + b2 + c2 + .
a2 b + b2 c + c2 a + abc
b Lời giải. Đặt: x = ab + bc + ca > 0. Ta có:
9 = (a + b + c)2 = a2 + b2 + c2 + 2 (ab + bc + ca) ⇒ a2 + b2 + c2 = 9 − 2x;
3x ≤ (a + b + c)2 = 9 ⇒ x ≤ 3 ⇔ −x ≥ −3.
Không mất tính tổng quát giả sử số b nằm giữa hai số a và c.
⇒ (a − b) (b − c) ≥ 0
⇒ ab + bc ≥ b2 + ac ⇒ cb (a + c) ≥ b2 c + c2 a
⇒ a2 b + b2 c + c2 a + abc ≤ cb (a + c) + ab (a + c) = b (a + c)2 .
2b + a + c + a + c 3
Å ã
Lại có: 2b (a + c) (a + c) ≤
3
4
Suy ra a2 b + b2 c + c2 a + abc ≤ (a + b + c)3 = 4
27
x 7x
⇒ P ≥ 9 − 2x + = 9 −
4 4
7 15
⇒ min P = 9 − · 3 = .
4 4
15
Vậy min P = ⇔ a = b = c = 1.
4
# Bài 112. Cho ba số dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Chứng minh rằng
ab bc ca 1
P = + + ≤ .
c+1 a+1 b+1 4
Å ã
ab ab ab 4 ab 1 1
= = · ≤ + .
c+1 c+a+b+c 4 (b + c) + (c + a) 4 b+c c+a
Å ã Å ã
bc bc 1 1 ca ca 1 1
≤ + ; ≤ + .
a+1 4 a+b c+a b+1 4 a+b b+c
Cộng vế theo vế các bất đẳng thức trên ta được:
ac + bc ab + ac ab + bc 1 1
P ≤ + + = (a + b + c) = .
4 (a + b) 4 (b + c) 4 (c + a) 4 4
1
Đẳng thức xảy ra ⇔ a + b + c = .
3
# Bài 113. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 1.Chứng minh rằng
√ √ √
P = a2 + 1 + b2 + 1 + c2 + 1 ≤ 2 (a + b + c) .

√ A+B
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AB ≤
2
với A, B ≥ 0, ta có:
√ √ » a+b+c+a b+c
a2 + 1 = a2 + ab + bc + ca = (a + b) (c + a) ≤ =a+ .
2 2
√ c+a √ a+b
b2 + 1 ≤ b + ; c2 + 1 ≤ c + .
2 2
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được P ≤ 2 (a + b + c).
1
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = √ .
3
# Bài 114. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng
1 1 1 2
P = 2 + 2 + 2 + ≥ 1.
(1 + a) (1 + b) (1 + c) (1 + a) (1 + b) (1 + c)
b Lời giải. Từ giả thiết abc = 1. Trong ba số a, b, c luôn tồn tại hai số nằm cùng bên với số 1
(theo nguyên lí Dirichlet).
Không mất tính tổng quát giả sử hai số đó là a, b khi đó:
1 c+1
(1 − a) (1 − b) ≥ 0 ⇔ 1 + ab ≥ a + b ⇔ 1 + ≥a+b⇔a+b≥
c c
Ta có
c+1 1 2 (c + 1)
(1 + a) (1 + b) = 1 + a + b + ab ≤ 1 + + =
c c c
2 2 c
⇒ ≥ = .
(1 + a) (1 + b) (1 + c) 2 (c + 1) (c + 1)2
. (1 + c)
c
1 1 2
Áp dụng bất đẳng thức 2 + 2 ≥ ta có:
A B AB
1 1 2 2 c
2 + 2 ≥ ≥
2 (c + 1)
=
(1 + a) (1 + b) (1 + a) (1 + b) c+1
c
c 1 c c 1
⇒P ≥ + 2 + 2 = + ⇒ P ≥ 1.
c + 1 (c + 1) (c + 1) c+1 c+1
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = 1.
# Bài 115. Cho các số thực a, b, c không âm thỏa mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ
nhất của
1 1 1
M= + + .
1 + a ab + 1 abc + 3
b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức A1 + B1 + C1 ≥ A + B9 + C với A, B, C > 0 ta có:
9 9
M≥ = .
a + 1 + ab + 1 + abc + 1 a (1 + b + bc) + 5
Ta sẽ chứng minh a (1 + b + bc) ≤ 4.
Thật vậy, ta có bất đẳng thức tương đương với:
a [1 + b (1 + c)] ≤ 4 (1), thay b = 3 − a − c với 0 ≤ a ≤ 3.
Nếu a = 0 thì bất đẳng thức (1) đúng.
Xét 0 < a ≤ 3 thì (1) ⇔ ac2 + a (a − 2) c + (a − 2)2 ≥ 0 (2).
Ta có ∆c = [a (a − 2)]2 − 4a (a − 2)2 = a (a − 2)2 (a − 4) ≤ 0 ⇒ (2) đúng ⇒ (1) đúng.
9
⇒M ≥ = 1.
4+5
Vậy min M = 1 khi a = 2, b = 1, c = 0.

# Bài 116. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng
abc a2 + b2 + c2 ≤ 3.

b Lời giải. Ta có: 9 = (a + b + c)2 = a2 + b2 + c2 + 2 (ab + bc + ca).

Đặt: x = ab + bc + ca ⇒ a2 + b2 + c2 = 9 − 2x.
Áp dụng bất đẳng thức (A + B + C)2 ≥ 3 (AB + BC + CA), ta có:
x2 ≥ 3 ab2 c + bc2 a + a2 bc = 3abc (a + b + c) = 9abc

x2
⇒abc ≤
9
x2 1
⇒abc a2 + b2 + c2 ≤ (9 − 2x) = · x · x (9 − 2x) .
9 9
p x + x + 9 − 2x 1
Ta có x · x · (9 − 2x) ≤
3
= 3 ⇒ abc (a + b2 + c2 ) ≤ · 33 = 3.
2
3 9
# Bài 117. Cho các số thực x, y, z thỏa mãn 2 ≤ x ≤ 3, 4 ≤ y ≤ 6, 4 ≤ z ≤ 6 và

x + y + z = 12. Tìm giá trị lớn nhất của P = xyz.
b Lời giải. Phân tích: Vai trò y, z bình đẳng. Ta dồn biến x về y, z.
Từ giả thiết 2 ≤ x ≤ 3, x + y + z = 12 ⇒ 9 ≤ y + z ≤ 10. Ta có x = 12 − y − z.
1
Áp dụng bất đẳng thức AB ≤ (A + B)2 với A, B > 0 ta được:
4
1
P = (12 − y − z) yz ≤ (12 − y − z) (y + z)2 .
4
1
Đặt t = y + z ⇒ 9 ≤ t ≤ 10 ⇒ P = (12 − t) t2 . Ta có:
4
(12 − t) t = −t (t − 9) − 6 (t − 9)2 − 27t + 486 ≤ 0 + 0 − 27 · 9 + 486 = 243
2 2
1
⇒P ≤ · 243 = 60,75.
4 
y + z = 9
 ®
x=3
Vậy max P = 60,75 ⇔ y = z ⇔
 y = z = 4,5.
x = 12 − (y + z)

# Bài 118. Cho x, y, z là các số thực dương. Chứng minh rằng

4
P = xy 2 + yz 2 + zx2 + xyz ≤ (x + y + z)3 .
27
b Lời giải. Trong ba số x, y, z luôn tồn tại một số nằm giữa hai số còn lại, không mất tính tổng
quát giả sử x ≤ z ≤ y, khi đó ta có:
(z − x) (z − y) ≤ 0
⇒z 2 + xy ≤ yz + zx
⇒z 2 y + xy 2 ≤ y 2 z + xyz
⇒xy 2 + yz 2 + zx2 + xyz ≤ y 2 z + zx2 + 2
⇒P ≤ z x2 + y 2 + 2xy = z (x + y)2 .

Áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có:

2z + x + y + x + y 3
Å ã
8
2P ≤ 2z (x + y) (x + y) ≤ = (x + y + z)3
3 27
4
⇒P ≤ (x + y + z)3 .
27
Vậy ta có điều phải chứng minh.

# Bài 119. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a2 + b2 + c2 ≤ 18. Tìm giá trị nhỏ nhất của
biểu thức
P = 3ab + bc + ca.
(a + b + c)2 ≥ 0 ⇒ 2ab + 2bc + 2ca ≥ −a2 − b2 − c2 ;
(a + b)2 ≥ 0 ⇒ 2ab ≥ −a2 − b2 .
2P = 6ab + 2bc + 2ca ≥ −3a2 − 3b2 − c2 ≥ −3a2 − 3b2 − 3c2 = −3 a2 + b2 + c2 ≥ −3 · 18

⇒2P ≥ −54 ⇒ P ≥ −27 (chú ý −c2 ≥ −3c2 ).


a + b + c = 0 ® √
a = −b = ± 3

Vậy min P = −27 ⇔ a+b=0 ⇔
 c = 0.
a2 + b2 + c2 = 18

4
# Bài 120. Cho x, y, z là các số thực thỏa mãn x (x − 1) + y (y − 1) + z (z − 1) ≤ . Tìm
3
giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất của P = x + y + z.
(x − y)2 + (y − z)2 + (z − x)2 ≥ 0
⇒2 x2 + y 2 + z 2 ≥ 2 (xy + yz + zx)

⇒3 x2 + y 2 + z 2 ≥ (x + y + z)2 = P 2 .

Từ giả thiết:
4
x2 + y 2 + z 2 − (x + y + z) ≤

3
P2 4
⇒ − P ≤ ⇒ P 2 − 3P − 4 ≤ 0
3 3
⇔ (P + 1) (P − 4) ≤ 0 ⇔ −1 ≤ P ≤ 4.
1 4
Vậy min P = −1 ⇔ x = y = z = − ; max P = 4 ⇔ x = y = z = .
3 3
# Bài 121. Cho a, b, c là ba số thực không âm thỏa mãn a + b + c = 1.Chứng minh rằng
√ √ √
5a + 4 + 5b + 4 + 5c + 4 ≥ 7.
b Lời giải. Vì a, b, c là ba số thực không âm thỏa mãn a + b + c = 1 nên 0 ≤ a, b, c ≤ 1.
2
 

 a(1 − a) ≥ 0 a ≥ a

Suy ra b(1 − b) ≥ 0 ⇒ b ≥ b2
 
c(1 − a) ≥ 0 c ≥ c2 .
 
√ √ »
Suy ra 5a + 4 ≥ a2 + 4a + 4 = (a + 2)2 = a + 2.
®√
5b + 4 ≥ b + 2
Tương tự, ta có √
5c + 4 ≥ c + 20.
√ √ √
Do đó 5a + 4 + 5b + 4 + 5c + 4 ≥ (a + b + c) + 6 = 7.
# Bài 122. Cho a, b, c là ba số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 3abc. Chứng minh
rằng
a b c 3
+ 2 + 2 ≤ .
a2 + bc b + ca c + ab 2

b Lời giải. Từ điều kiện đề bài ta có ab +abc
bc + ca 1 1 1
= 3 ⇔ + + = 3.
a b c
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM cho hai số dương a2 và bc, ta có
√ √
a2 + bc ≥ 2 a2 bc = 2a bc
a a 1
⇒ 2 ≤ √ = √
a + bc 2aÅ bc ã2 bc
a 1 1 1
⇒ 2 ≤ + .
Å a ã+ bc 4 b c
b 1 1 1



 2 ≤ +
b + ca 4 c a
Tương tự, ta có Å ã
c 1 1 1
≤


 2 + .
c + ab 4 a b Å ã
a b c 1 1 1 1 3
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được 2 + 2 + 2 ≤ + + = .
a + bc b + ca c + ab 2 a b c 2
# Bài 123. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn 0 ≤ a, b, c ≤ 1. Tìm giá trị lớn nhất của
biểu thức
P = (a − b) (b − c) (c − a) .
b Lời giải. Từ giả thiết ta có dấu của P có thể âm hoặc dương. Không mất tính tổng quát giả
sử c là số lớn nhất.
Nếu a > b thì P < 0.
Xét a ≤ b khi đó 0≤a≤b≤c≤1
⇒ 0 ≤ c − a ≤ 1.
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM cho ba số không âm 2b − 2a, 2c − 2b và c − a ta có
»
3 2b − 2a + 2c − 2b + c − a
(2b − 2a) (2c − 2b) (c − a) ≤ =c−a
3
1 1 1
⇒ P = (b − a) (c − b) (c − a) ≤ (c − a)3 ≤ · 13 = .
4 4 4
® 
 a=0
2b − 2a = 2c − 2b = c − a

1 
1
Vậy max P = ⇔ ⇔ b=
4 c−a=1 
 2

c = 1.
Nếu b là số lớn nhất.
Xét b ≥ a ≥ c.
Vì nếu c > a thì P < 0.
Nếu a là số lớn nhất.
Xét a ≥ c ≥ b.
Vì nếu b > c thì P < 0.
2 2
# Bài 124. Cho x, y, z là các số dương thỏa mãn x2 + y 2 + z 2 = (x − y) + (y − z) +
(z − x)2 . Chứng minh rằng nếu z ≥ x; z ≥ y thì z > x + y.
b Lời giải. Từ giả thiết ta có x2 + y 2 + z 2 = 2 (xy + yz + zx)

⇔ z 2 − 2 (x + y) z + (x − y)2 = 0
Vì tồn tại x, y, z nên ∆0z = (x + y)2 − (x − y)2 = 4xy
√ √ √
z1 = (x + y) − 2 xy = ( x − y)2
ñ
⇒ √
z2 = (x + y) + 2 xy.
Từ giả thiết z ≥ x, z ≥ y ⇒ z ≥ max {x; y}.

Mà z1 < max {x; y}
√
⇒ z = z2 = x + y + 2 xy
√
⇒ z > x + y ( xy > 0)
Lưu ý: Có thể giả sử x ≥ y ⇒ z1 < x.
√
Mà z ≥ x ⇒ z = z2 = x + y + 2 xy.
# Bài 125. Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 1. Tìm giá trị
lớn nhất của
T = a + b2011 + c1954 − ab − bc − ca.
b Lời giải. Từ giả thiết a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 1.
Khi đó 0 ≤ a, b, c ≤ 1
®
b(b − 1) ≤ 0
⇒
c(c − 1) ≤ 0
b2 ≤ b
®
⇒
c2 ≤ c
⇒ a2 + b + c ≥ a2 + b2 + c2 = 1
⇒ 1 − b − c ≤ a2 ≤ a
⇒ 1 − b − c ≤ a.
Mặt khác
b2011 ≤ b2 vì b2 (1 − b2009 ) ≥ 0.
c1954 ≤ c2 vì c2 (1 − c1952 ) ≥ 0.
−bc ≤ 0.
Do đó T = a (1 − b − c) + b2011 + c1954 − bc ≤ a.a + b2 + c2 + 0 = 1.
Dấu “=” xảy ra khi (a; b; c) = (1; 0; 0) và các hoán vị của chúng.
Vậy giá trị lớn nhất của T bằng 1 khi (a; b; c) = (1; 0; 0) và các hoán vị của chúng.
# Bài 126. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 2020. Tìm giá trị lớn nhất
của biểu thức
ab bc ca
P =√ +√ +√ .
ab + 2020c bc + 2020a ca + 2020b
b Lời giải. Ta có ab + 2020c = ab + c (a + b + c) = (a + c) (b + c).
ab ab
Khi đó √ =p .
ab + 2020c (a + c) (b + c)
ab ab
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có cho hai số dương và ta được
a+b b+c
Å ã
ab 1 ab ab
p ≤ + .
(a + c)
Å (b + c) 2 ã a+c b+c
bc 1 bc bc

√
 ≤ +

bc + 2020a 2 a+b a+c
Tương tự, ta có Å ã
ca 1 ca ca
√ ≤

 + .
ca + 2020b 2 b+c a+b
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên, ta được
1 b (a + c) 1 a (b + c) 1 c (a + b) 1 2020
P ≤ · + · + · = (a + b + c) = = 1010.
2 a+c 2 b+c 2 a+b 2 2
2020
Dấu “=” xảy ra a = b = c = .
3

2020
Vậy giá trị lớn nhất của P là 1010 khi và chỉ khi a = b = c = .
3
# Bài 127. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa
mãn a2 + b + c2
2
= 2. Tìm giá trị lớn nhất của
a b c
S= + +
2 + bc 2 + ca 2 + ab
.
b Lời giải. Ta có (2 + bc)2 = b2 c2 + 4bc + 4 ≥ 4bc + 4
= 4bc + 2a2 + 2b2 + 2c2
î ó
= 2 a2 + (b + c)2
≥ (a + b + c)2 ⇒ 2 + bc ≥ a + b + c.
®
2 + ca ≥ a + b + c
2 + ab ≥ a + b + c.
Khi đó
a b c
S≤ + + = 1.
a+b+c a+b+c a+b+c
Vậy giá trị lớn của S là 1 khi (a; b; c) = (1; 0; 0) và các hoán vị của chúng.
# Bài 128. Cho các số thực x, y, z thỏa mãn xy,

1
yz, zx 6= − ; x + y + z2
2 2
= 1. Chứng minh rằng
2
x2 y2 z2 3
P = + + ≥
1 + 2yz 1 + 2zx 1 + 2xy 5
.
b Lời giải. Ta có 1 + 2yz = x2 + y2 + z 2 + 2yz = x2 + (y + z)2 > 0.
Lại có (y + z)2 = 2 (y 2 + z 2 ) − (y − z)2 ≤ 2 (y 2 + z 2 ) ⇒ 0 < 1 + 2xy ≤ x2 + 2y 2 + 2z 2 .
Tương tự, ta có 0 < 1 + 2zx ≤ y 2 + 2z 2 + 2x2 ; 0 < 1 + 2xy ≤ z 2 + 2x2 + 2y 2 .
x2 y2 z2
⇒P ≥ 2 + + =Q
x + 2y 2 + 2z 2 y 2 + 2z 2 + 2x2 z 2 + 2x2 + 2y 2
x2 y2 z2
Å ã Å ã Å ã
Q+3= +1 + +1 + 2 +1
x2 + 2y 2 + 2z 2 y 2 + 2z 2 + 2x2 z + 2x2 + 2y 2
Å ã
2 2 2
1 1 1
Q + 3 = 2x + 2y + 2z + +
x2 + 2y 2 + 2z 2 y 2 + 2z 2 + 2x2 z 2 + 2x2 + 2y 2
1 1 1 9
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu + + ≥ ta có
A B C A+B+C
9
R≥
5 (x + y 2 + z 2 )
2
9 18
⇒ Q + 3 ≥ 2 x2 + y 2 + z 2 ·

2 2 2
=
5 (x + y + z ) 5
18 3
⇒Q≥ −3=
5 5
3 3
⇒P ≥Q≥ ⇒P ≥ .
5 5
1
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = y = z = ± √ .
3
# Bài 129. Cho a, b, c là ba số thực dương thỏa mãn a + b + c + ab + bc + ca = 6. Tìm
a3 b 3 c 3
giá trị nhỏ nhất của P = + + .
b c a

b Lời giải.
Phân tích.
Dự đoán a = b = c vì biểu thức điều kiện có tính bình đẳng, đối xứng và P cũng không
có sự chênh lệch (các hệ số tự do đều bằng 1).
®
a=b=c
⇒ a = b = c = 1 ⇒ Điểm rơi a = b = c = 1.
a + b + c + ab + bc + ca = 6
…
a3 a3
Tiếp tục loại bỏ mẫu của P . Theo bất đẳng thức AM-GM ta có: +ab ≥ 2 .ab = 2a2 .
b b
a2 + b 2 a3 a2 + b 2 a3 3 1
Lại có ≥ ab ⇒ + ≥ 2a2 ⇒ ≥ a2 − b 2 .
2 b 2 b 2 2
3 3
b 3 1 c 3 1
Tương tự, ta có: ≥ b 2 − c 2 ; ≥ c 2 − a2 .
c 2 2 a 2 2
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được P ≥ a2 + b2 + c2 .
Lại có:
a2 + b2 ≥ 2ab; b2 + c2 ≥ 2bc; c2 + a2 ≥ 2ca ⇒ a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca. (1)
a2 + 1 ≥ 2a; b2 + 1 ≥ 2b; c2 + 1 ≥ 2c ⇒ a2 + b2 + c2 ≥ 2 (a + b + c) − 3. (2)
Nhân hai vế của (1) với 2 rồi cộng theo vế với vế với (2) ta được:
3 a2 + b2 + c2 ≥ 2 (a + b + c + ab + bc + ca) − 3

⇒ 3 a2 + b 2 + c 2 ≥ 2 · 6 − 3 = 9

⇒ a2 + b 2 + c 2 ≥ 3
⇒ P ≥ 3.
L Giải chi tiết.


a3 a3
+ ab ≥ 2 · ab = 2a2
b b
a3 3 1
⇒ ≥ a2 − b 2 .
b 2 2
3 3
b 3 1 c 3 1
Tương tự, ta có ≥ b2 − c2 ; ≥ c2 − a2 .
c 2 2 a 2 2
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được P ≥ a2 + b2 + c2 .
Lại có
a2 + b2 ≥ 2ab
b2 + c2 ≥ 2bc
c2 + a2 ≥ 2ca
⇒ a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca.@(1)
a2 + 1 ≥ 2a
b2 + 1 ≥ 2b
c2 + 1 ≥ 2c
⇒ a2 + b2 + c2 ≥ 2 (a + b + c) − 3.@(2)

Nhân hai vế của (1) với 2 rồi cộng theo vế với vế với (2) ta được:
3 a2 + b2 + c2 ≥ 2 (a + b + c + ab + bc + ca) − 3

⇒ 3 a2 + b 2 + c 2 ≥ 2 · 6 − 3 = 9

⇒ a2 + b 2 + c 2 ≥ 3
⇒ P ≥ 3.
Vậy min P = 3 khi và chỉ khi a = b = c = 1.
# Bài 130. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị lớn nhất
của
√ √ √ √
P = a2 + abc + b2 + abc + c2 + abc + 9 abc.
b Lời giải.
Phân tích.
1
Chọn điểm rơi, dự đoán a = b = c = vì ở đây a, b, c ∈ (0; 1). Nếu [0; 1] sẽ có dự đoán
3
khác.
1 1 1 4 4 4
a2 + abc = a (a + bc). Khi a = b = c = thì a + bc = + = ⇒ a = a + bc = .
3 3 9 9 3 9
Phương pháp áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có:
4 √ Å √ √
…
4 a + (a + bc) 7 bc » 3 7 bc
ã
7 3 3
a (a + bc) ≤ 3 = a+ ⇒ a (a + bc) ≤ a+ = a+ bc.
3 2 6 2 2 6 2 12 4
√ 1 √
Tương tự cho hai hạng tử còn lại và 1 = a + b + c ≥ 3 3 abc ⇒ abc ≤ ⇒ 9 abc ≤
27
1 √
9· √ = 3
3 3

√ … 4 √ √
3 4 a + (a + bc) 7 bc √ 7 3 3
a (a + bc) ≤ 3 = a+ ⇒ a2 + abc ≤ a+ bc
2 3 2 6 2 12 4
√ √
√ 7 3 3
b2 + abc ≤ b+ ca
12
√ 4
√
√ 7 3 3
2
c + abc ≤ c+ ab
12
√ 4
3
1 = a + b + c ≥ 3 abc
1
⇒ abc ≤
27
√ 1 √
⇒ 9 abc ≤ 9 · √ = 3.
3 3
Cộng theo vế các bất đằng thức trên ta được:
√ √
7 13 3 √
P ≤ (a + b + c) + (ab + bc + ca) + 3.
12 4

Lại có:
(a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 ≥ 0
⇒ 2a2 + 2b2 + 2c2 ≥ 2ab + 2ca + 2bc
⇒ a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca
⇒ (a + b + c)2 ≥ 3 (ab + bc + ca)
1
⇒ ab + bc + ca ≤
3√ √ √
7 3 3 √ 5 3
⇒P ≤ + + 3= .
12 12 3
√
5 3 1
Vậy max P = khi và chỉ khi a = b = c = .
3 3
√
#
√ Bài 131. Cho ba số dương a, b, c thỏa mãn ab +
√
bc + ca ≥ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
a2 b2 c2
A= + +
a+b b+c c+a
.
b Lời giải.
Phân tích.
1
Do biểu thức đối xứng nên dự đoán điểm rơi a = b = c = .
3
Khi đó ta cần làm triệt tiêu mẫu trong A. Nếu áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có:

a2 a2 √
+ k (a + b) ≥ 2 · k (a + b) = 2a k.
a+b a+b
Å ã2
1
a2
Å ã
1 3 1 1
Dấu đẳng thức xảy ra khi a = b = c = nên = =k + = k (a + b)
3 1 1 a+b 3 3
+
3 3
1 2 1
=k· ⇒k= .
6 3 4
Nếu không có hệ số phụ k thì dấu bằng không xảy ra được ⇒ Không tìm được min.
a2 1 a2 3 1
⇒ + (a + b) ≥ a ⇒ ≥ a − b.
a+b 4 a+b 4 4
2 2
b 3 1 c 3 1 1
Tương tự, ta có: ≥ b − c; ≥ c − a. Do đó A ≥ (a + b + c).
b+c 4 4 c+a 4 4 2
a+b b+c c+a √ √ √ 1
Lại có: a + b + c = + + ≥ ab + bc + ca ≥ 1 ⇒ P ≥ .
2 2 2 2

a+b b+c c+a
a+b+c = + +
√ 2 √ 2 2
√
⇒ a + b + c ≥ ab + bc + ca ≥ 1

a2 a+b a2 a+b
+ ≥2 · = a.
a+b 4 a+b 4

b2 b+c c2 c+a
Tương tự, ta có: + ≥ b. + ≥ c.
b+c 4 c+a 4
Cộng các bất đẳng thức trên theo vế và rút gọn ta được:
a2 b2 c2 a+b+c 1
A= + + ≥ ≥ .
a+b b+c c+a 2 2
1 1
Vậy min A = khi và chỉ khi a = b = c = .
2 3
Bài tập tương tự
√ √ √
a Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + 3 + b + 3 + c + 3 ≥ 6. Tìm giá trị nhỏ
a2 b2 c2
B= + +
b+c c+a a+b
.
b Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
c4 a4 b4
C= + + .
a+b b+c c+a
# Bài 132. Cho a, b, c là các số thực không âm thỏa mãn a+b+c = 2020. Chứng minh rằng
ab bc ca
P = + + ≤ 505
c + 2020 a + 2020 b + 2020
.
b Lời giải.
Å ã
1 1 1 1
Áp dụng bất đẳng thức ≤ + với x, y > 0 ta có:
x+y 4 x y
Å ã
ab ab 1 ab ab
= ≤ +
c + 2020 (b + c) + (c + a) 4 b+c c+a
Å ã Å ã
bc 1 ca bc ca 1 ca ca
Tương tự, ta có ≤ + ; ≤ + .
a + 2020 4 a + b c + a b + 2020 4 a+b b+c
1 ab + ac 1 ab + bc 1 bc + ca 1 2020
P ≤ . + . + . = (a + b + c) = = 505
4 b+c 4 c+a 4 a+b 4 4
2020
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = .
3
Å ã
1 1 1 1
Chú ý. Bất đẳng thức ≤ + với x, y > 0 có thể chứng minh bằng biến đổi
x+y 4 x y
tương đương hoặc sử dụng AM-GM.
# Bài 133. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn

a + b + c = 6. Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức
ab bc ca
A= + +
a + 3b + 2c b + 3c + 2a c + 3a + 2b
.
b Lời giải.

Å ã
1 1 1 1 1
Áp dụng bất đẳng thức ≤ . + + với x, y, z > 0 ta có:
x+y+z 9 x y z
Å ã
ab ab 1 1 1 1 ab 1 ab a
≤ + + = . + . + .
a + 3b + 2c 9 a + c b + c 2b 9 a + c 9 b + c 18
bc 1 bc 1 bc b ca 1 ca 1 ca c
Tương tự, ta có: ≤ . + . + ; ≤ . + . + .
b + 3c + 2b 9 b + a 9 c + a 18 c + 3a + 2c 9 c + b 9 a + b 18
1 1 a+b+c
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được: A ≤ (a + b + c)+ (a + b + c) = =
9 18 6
1.
Vậy max A = 1 khi và chỉ khi a = b = c = 2.
ab bc ca a+b+c
Chú ý. + + ≤ .
a + 3b + 2c b + 3c + 2a c + 3a + 2b 6
# Bài 134.
a2 b 2 (a + b)2
a Chứng minh rằng với mọi số thực a, b, x, y và x, y > 0 ta có
+ ≥ .
x y x+y
a b
b Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng: + +
4a + 4b + c 4b + 4c + a
c 1
≤ ·
4c + 4a + b 3
b Lời giải.
a Ta có
a2 b 2 (a + b)2
+ ≥
x y x+y
Å 2
b2
ã
a
⇔ (x + y) + ≥ a2 + b2 + 2ab
x y
Å… ã Å… ã
y 2 x 2 y x
⇔ a + b −2 a b ≥0
x y x y
Å… … ã2
y x
⇔ a− b ≥ 0(đpcm.).
x y
b Nhân cả hai vế của bất đẳng thức cần chứng minh với 4 (a + b + c) ta được:
3ca 3ab 3bc 4 (a + b + c)
a+ +b+ +c+ ≤
4a + 4b + c 4b + 4c + a 4c + 4a + b 3
9ab 9bc 9ca
⇔Q= + + ≤ a + b + c.
2 (2b + c) + (2c + a) 2 (2c + a) + (2a + b) 2 (2a + b) + (2b + c)
Áp dụng bất đẳng thức đã chứng minh ở trên ta được:
(2 + 1)2 22 12
Å ã
9ab
= ab · ≤ ab +
2 (2b + c) + (2c + a) 2 (2b + c) + (2c + a) 2 (2b + c) 2c + a
9ab 2ab ab
⇒ ≤ + .
2 (2b + c) + (2c + a) 2b + c 2c + a
9bc 2bc bc 9ca 2ca
Tương tự ≤ + ; ≤ +
2 (2c + a) + (2a + b) 2c + a 2a + b 2 (2a + b) + (2b + c) 2a + b
ca
.
2b + c
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được Q ≤ a + b + c.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c.

√
# Bài 135. Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn x + 2y + 3z ≤ 25 2. Tìm giá trị
1 8
P = +
x+z y+z
.
b Lời giải.
1 16 √
Ta có: P = + . Đặt u = x + z, v = 2y + 2z ⇒ u + v = x + 2y + 3z ≤ 25 2.
x + z 2y + 2z
1 42
Å ã
Ta chứng minh (u + v) + ≥ (1 + 4)2 = 25.
u v
Thật vậy, bất đẳng thức:
u v u v
⇔ 1 + 42 · + + 42 ≥ 25 ⇔ 42 . + ≥ 8
v u v u
42 u2 + v 2 − 8uv (4u − v)2
⇔ ≥0⇔ ≥0
uv uv
1 42 25 25 1
⇒P = + ≥ ≥ √ =√ .
u v u+v 25 2 2
® ® ®
1 4u = v 4 (x + z) = 2y + 2z 2x + z = y
Vậy min P = √ ⇔ √ ⇔ √ ⇔ √
2 x + 2y + 3z = 25 2 x + 2y + 3z = 25 2 x + 2y + 3z = 25 2.
√ √ √
25 2 25 2 25 2
khi chẳng hạn x = ,y = ,z = .
6 2 6
a b c
P = + + ≥1
b2 + bc + c2 c2 + ca + a2 a2 + ab + b2
.
b Lời giải.
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu ta có:
a2 b2 c2
P = 2 + +
ab + abc + ac2 bc2 + abc + a2 b ca2 + abc + b2 c
(a + b + c)2 (a + b + c)2 a+b+c
≥ 2 2 2 2 2 2
= = .
ab + ac + bc + a b + ca + b c + abc (a + b + c) (ab + bc + ca) ab + bc + ca
a+b+c
⇒P ≥ ≥ 1.
ab + bc + ca
1 1 1
# Bài 137. Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn 16 (a + b + c) ≥ + + . Chứng minh rằng
a b c
1 1 1
P = 2 + 2 + ≤3
(2a + b + c) (2b + c + a) (2c + a + b)2
.
b Lời giải.

Từ giả thiết ta có:
Å ã
1 1 1
16abc (a + b + c) ≥ abc + + = ab + bc + ca
a b c
1 1 1 2
ï Å ãò
2
⇒ [16abc (a + b + c)] ≥ abc + + = (ab + bc + ca)2 ≥ 3abc (a + b + c)
a b c
2 2 2
⇒ 16 (abc) (a + b + c) ≥ 3abc (a + b + c)
32 3
⇒ abc (a + b + c) ≥ 2 ⇒ ab + bc + ca ≥ .
16 16
Áp dụng bất đẳng thức (A + B)2 ≥ 4AB ta có:
1 1 1
2 = 2 ≤ .
(2a + b + c) [(a + b) + (c + a)] 4 (a + b) (c + a)
1 1
2 ≤
(2b + c + a) 4 (b + c) (a + b)
1 1
2 ≤
(2c + a + b) 4 (b + c) (c + a)
1 2 (a + b + c) a+b+c
⇒P ≤ . = .
4 (a + b) (b + c) (c + a) 2 (a + b) (b + c) (c + a)
3 8 (a + b + c) (ab + bc + ca) 8 9
Ta có ≤ ab + bc + ca ⇒ P ≤ . ≤ . = 3.
16 3 (a + b) (b + c) (c + a) 3 8
# Bài 138. Cho các số không âm a, b, c thỏa mãn ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng
1 1 1
+ + ≤ 1.
a2 + 2 b 2 + 2 c 2 + 2
b Lời giải.
Bất đẳng thức cần chứng minh tương đương với:
2 2 2 a2 b2 c2
+ + ≤ 2 ⇒ + + ≥ 1. (1)
a2 + 2 b 2 + 2 c 2 + 2 a2 + 2 b 2 + 2 c 2 + 2
(a + b + c)2 (a + b + c)2 (a + b + c)2
V T (1) ≥ 2 = = = 1 = V P (1).
a + b2 + c 2 + 6 a2 + b2 + c2 + 2 (ab + bc + ca) (a + b + c)2
⇒ (1) đúng suy ra đpcm.
®
a=b=c
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi ⇔ a = b = c = 1.
ab + bc + ca = 3
# Bài 139. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn a + b + c = 3. Chứng minh rằng
a4 b4 c4 3
P = 2 2
+ 2 2
+ 2 2
≥ .
a +b b +c c +a 2
b Lời giải.
√
Áp dụng bất đẳng thức a + b ≥ 2 ab với a, b ≥ 0 ta có:

a4 a2 + b 2 a4 a2 + b 2
2 2
+ ≥2 2 2
. = a2
a +b 4 a +b 4
4
a 3 1
⇒ 2 2
≥ a2 − b 2
a +b 4 4

b4 3 1
2 2
≥ b2 − c 2
b +c 4 4
c4 3 2 1 2
≥ c − a.
c 2 + a2 4 4
1 1 3
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta có: P ≥ · (a + b + c)2 = .
2 3 2
# Bài 140. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng:

1 8 3
√ −» ≥− .
2a + b + 8bc 2b2 + 2 (a + c)2 + 3 2
b Lời giải.
Phân tích.
Ta nên chuyển vế bất đẳng thức cần chứng minh như sau:
1 3 8
√ + ≥»
2a + b + 8bc 2 2b2 + 2 (a + c)2 + 3
1 1 1 1 42
+ + + ≥» .
b √ 1 1 1 2b2 + 2 (a + c)2 + 3
a+ + 2bc
2
Tới đây ta liên tưởng đến bất đẳng thức cộng mẫu.

b
Đặt A = a, B = ⇒ b = 2B, c = C.
2
1 1 1 1 42
P = √ + + + ≥» .
A + B + 2 BC 1 1 1 8B 2 + 2 (A + C)2 + 3
Áp dụng bất đẳng thức

1 1 1 1 42
+ + + ≥ với x, y, z, t > 0 ta được:
x y z t x+y+z+t
42
P ≥ √ .
A+B√ + 2 BC + 3»
Ta sẽ chứng minh A + B + 2 BC + 3 ≤ 8B 2 + 2 (A + C)2 + 3. (*)
Thật vậy, bất đẳng thức tương đương với:
Ä √ ä2
A + B + 2 BC ≤ 8B 2 + 2 (A + C)2
√ √
⇔ A2 + B 2 + 4BC + 2AB + 4A BC + 4B BC ≤ 2A2 + 8B 2 + 2C 2 + 4AC. (I)
V T (I) ≤ A2 + B 2 + 4BC + 2AB + 2 (B + C) + 2B (B + C)
V T (I) ≤ A2 + 3B 2 + 4AB + 6BC + 2CA
î ó
≤ A2 + 3B 2 + (2B)2 + (A + C)2 + B 2 + C 2 + 2CA = 2A2 + 8B 2 + 2C 2 + 4AC = V P (I).

⇒ (I) đúng ⇒ (∗) đúng .

42
⇒P ≥ » nên bất đẳng thức đã cho đúng.
2 2
8B + 2 (A + C) + 3

® √
A + B + 2 BC = 1 1
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi ⇔A=B =C = ⇔a=c=
B = C; 2B = A + C 4
1 1
,b = .
4 2
# Bài 141. Cho x, y, z > 1 thỏa mãn x + y + z = xyz. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức:
y−2 z−2 x−2
P = + 2 + ·
x2 y z2
ä2
b Lời giải.
Ä Ä ä
1 1 1 1 1 1 1 1 1
Từ giả thiết x+y +z = xyz ⇒ xy
+ yz + zx =1 x
+ y
+ z
≥3 xy
+ yz
+ zx
= 3.
Ta có
y−2 y−1+x−1−x y−1 x−1 1
2
= 2
= + − ;
x x x2 x2 x
z−2 z−1 y−1 1
2
= + 2 − ;
y y2 y y
x−2 x−1 z−1 1
2
= + 2 − ·
z z2 z z
Suy ra
1 1 1 1 1 1 1 1 1
P = (y − 1) 2 + 2 + (x − 1) 2 + 2 + (z − 1) 2 + 2 − + + .
x y x z y z x y z
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có
1 1 2 1 1 2 1 1 2
+ ≥ ; + ≥ ; + ≥
x2 y 2 xy x2 z 2 zx y 2 z 2 yz
2 (y − 1) 2 (x − 1) 2 (z − 1)
Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1 1 1 1
⇒P ≥ + + − + + ≥ + + −2 + +
xy zx yz x y z x y z xy yz zx
1 1 1
P ≥ + + − 2.
Ä x y ä2z √
Lại có x1 + y1 + z1 ≥ 3 ⇒ P ≥ 3 − 2.
√
Vậy min P = 3 − 2 khi và chỉ khi x = y = z = √13 ·
# Bài 142. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 1. Chứng minh rằng
a b 1
2
+ 2
≤√ ·
1+a 1+b 1 + c2
(ĐTTS vào lớp 10 THPT chuyên KHXH NV Hà Nội, năm học 2020 - 2021)
b Lời giải. Từ giả thiết ab + bc + ca = 1 ta có:
1 + a2 = ab + bc + ca + a2 = (a + b) (a + c)
1 + b2 = ab + bc + ca + b2 = (b + a) (b + c)
1 + c2 = ab + bc + ca + c2 = (c + a) (c + b) .
a b 1
+ ≤p
(a + b) (b + c) (a + b) (b + c) (b + c) (c + a)
2ab + c (a + b) 1
⇔ ≤p
(a + b) (b + c) (c + a) (b + c) (c + a)
»
⇔ 2ab + c (a + b) ≤ (a + b) (b + c) (c + a)
⇔ [2ab + c (a + b)]2 ≤ (a + b)2 (b + c) (c + a)
⇔ 4a2 b2 + a2 c2 + b2 c2 + 2abc2 + 4abc (a + b) ≤ a3 b + ab3 + a3 c + b3 c + 3ab2 c + 3a2 bc

+a2 c2 + b2 c2 + 2a2 b2 + 2abc2
⇔ 2a2 b2 + 4abc (a + b) ≤ ab a2 + b2 + 3abc (a + b) + c a3 + b3

⇔ ab a2 + b2 − 2ab + c (a + b) a2 + b2 − ab − abc (a + b) ≥ 0

⇔ ab (a − b)2 + c (a + b) a2 + b2 − 2ab ≥ 0

⇔ ab (a − b)2 + c (a + b) (a − b)2 ≥ 0, (đúng)

Vậy nên bất đẳng thức đã cho được chứng minh.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b.
# Bài 143. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 2. Chứng minh rằng
Å ã
a b c 1 1 1 1
P = + + ≤ + + .
2 + bc 2 + ca 2 + ab 4 a b c
b Lời giải. Ta có a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca nên 2 + bc = a2 + b2 + c2 + bc ≥ ab + bc + ca + bc =
b (a + c) + c (a + b).
1
≤ 14 A1 + B1 với A, B > 0 ta được:

Áp dụng bất đẳng thức A+B
a 1 a a
≤a· ≤ + ·
2 + bc b (a + c) + c (a + b) 4b (a + c) 4c (a + b)
b b b c c c
≤ + ; ≤ + ·
2 + ca 4a (b + c) 4c (a + b) 2 + ab 4b (c + a) 4a (c + b)
Å ã
a+c a+b b+c 1 1 1 1
P ≤ + + = + + .
4b (c + a) 4c (a + b)» 4a (b + c) 4 a b c
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = 23 ·
# Bài 144. Cho 0 < a, b, c < 1. Chứng minh rằng a (1 − b) + b (1 − c) + c (1 − a) ≤ 32 ·
b Lời giải. Với mọi x, y thỏa mãn 0 < x, y < 1 thì 0 < xy ≤ √xy.
√ √
Thật vậy, ta có bất đẳng thức tương đương với xy 1 − xy ≥ 0.
p
Áp dụng bổ đề trên ta được: a (1 − b) ≤ a (1 − b) ≤ a+1−b 2
· Tương tự, ta có
b+1−c c+1−a
b (1 − c) ≤ ; c (1 − a) ≤ ·
2 2
3
a (1 − b) + b (1 − c) + c (1 − a) ≤ ·
2
# Bài 145. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng
a+1 b+1 c+1 3
+ + ≥ (a + 1) (b + 1) (c + 1) ·
a4 b4 c4 4
(ĐTTS vào lớp 10 THPT tỉnh Vĩnh Phúc, năm học 2020 - 2021)
b Lời giải. Đặt (x; y; z) = a1 ; 1b ; 1c .

Bất đẳng thức cần chứng minh trở thành:

1 1 1
x
+1 y
+1 z
+1
Å
3 1
ãÅ
1
ãÅ
1
ã
1 + 1 + 1 ≥ +1 +1 +1
x4 y4 z4
4 x y z
3 (x + 1) (y + 1) (z + 1)
⇔ x3 (x + 1) + y 3 (y + 1) + z 3 (z + 1) ≥
4 xyz

x3 y3 z3 3
⇔ + + ≥ (vì xyz = 1).
(y + 1) (z + 1) (z + 1) (x + 1) (x + 1) (z + 1) 4
x3 y+1 z+1 3
+ + ≥ x
(y + 1) (z + 1) 8 8 4
3
y z+1 x+1 3
+ + ≥ y
(z + 1) (x + 1) 8 8 4
z3 x+1 y+1 3
+ + ≥ z.
(x + 1) (y + 1) 8 8 4
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta có:
x3 y3 z3 x+y+z 3
+ + + ≥ ·
(y + 1) (z + 1) (z + 1) (x + 1) (x + 1) (z + 1) 2 4
Suy ra
x3 y3 z3 3 3 3
+ + ≥ − = ·
(y + 1) (z + 1) (z + 1) (x + 1) (x + 1) (z + 1) 2 4 4
Từ đó suy ra đpcm.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = y = z = 1 ⇔ a = b = c = 1.
# Bài 146. Cho a, b, c là các số dương. Chứng minh rằng:

1 1 1 a+b+c
a + + ≤ ·
a2 + bc b2 + ca c2 + ab 2abc
a3 b3 c3 a+b+c
b 2
+ 2
+ 2
≥ ·
b Lời giải.
a Áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có:
√
√ √ 1 bc
a2 + bc ≥ 2 a2 .bc = 2a bc ⇒ 2
≤ ·
a + bc 2abc
√ √
1 ca 1 ab
2
≤ ; 2 ≤ ·
b + ca 2abc c + ab 2abc
Lại có
√ √ √ b+c c+a a+b 2 (a + b + c)
ca + ab ≤
bc + + + = =a+b+c
√ √ 2 2 2 2
√
⇒ bc + ca + ab ≤ a + b + c.
Do đó √ √ √
1 1 1 ab + bc + ca a+b+c
2
+ 2 + 2 ≤ ≤ ·
a + bc b + ca c + ab 2abc 2abc
a3 a (a2 + bc − bc) abc
b Ta có 2 = 2
=a− 2 ·
a + bc a + bc a + bc
b3 abc c3 abc
2
= b − 2
; 2
=c− 2 ·
b + ca b + ca c + ab c + ab
abc abc abc a+b+c
(a + b + c) − 2 − 2 − 2 ≥
abc abc abc a+b+c
⇔ 2 + + ≤
a + bc b2 + ca c2 + ab 2

1 1 1 a+b+c
⇔ + 2 + 2 ≤ ·
a2
+ bc b + ca c + ab 2abc
Áp dụng câu a) suy ra đpcm.
1 1 1 4 4 4
+ + +9≥ + + ·
a b c 1−a 1−b 1−c
b Lời giải. Bất đẳng thức cần chứng minh viết lại thành:
Å ã
1 1 1 9 1 1 1
+ + + ≥4 + +
a b c a+b+c a+b b+c c+a
Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1
⇔ (a + b + c) + + + 9 ≥ 4 (a + b + c) + +
a b c a+b b+c c+a
Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1
⇔ + + +9≥4 + +
a b c a+b b+c c+a
Å ã Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1 4c 4a 4b
⇔c + +a + +b + ≥ + + · (∗)
a a b c c a a+b b+c c+a
Å ã Å ã
1 1 1 1 4c
+ (a + b) ≥ 4 ⇒ c + ≥ ·
a b a b a+b
Å ã Å ã
1 1 4a 1 1 4b
a + ≥ ;b + ≥ ·
b c b+c c a c+a
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được (∗) suy ra đpcm.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = 13 ·
# Bài 148. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn a > 1, b > 21 , c > 1
3
và 1
a
+ 2
2b+1
+ 3
3c+2
≥ 2.
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P = (a − 1) (2b − 1) (3c − 1).

1 2 3 2b − 1 3c − 1
≥1− +1− = +
a 2b + 1 3c + 2 2b + 1 3c + 1
1 (2b − 1) (3c − 1)
⇒ ≥2 ·
a (2b + 1) (3c + 2)

2 (3c − 1) (a − 1) 3 (a − 1) (2b − 1)
≥2 ; ≥2 ·
2b + 1 (3c + 2) a 3c + 2 a (2b + 1)
Nhân theo vế các bất đẳng thức trên ta được:
6 (a − 1) (2b − 1) (3c − 1) 6 3
≥2 ⇒ ≥P ⇒P ≤ ·
a (2b+ 1) (3c + 2) a (2b + 1) (3c + 2) 8 4
2b − 1 3c − 1 a − 1

 = =
Vậy max P = 4 ⇔ 2b + 1
3 3c + 2 a ⇔ a = 3 , b = 1, c = 5 ·
2 6
1
 + 2 3
+ =2

a 2b + 1 3c + 2
# Bài 149. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn c = 8ab. Tìm giá trị lớn nhất của
1 c c
P = + + ·
4a + 2b + 3 4bc + 3c + 2 2ac + 3c + 4
b Lời giải. Từ giả thiết c = 8ab ⇒ 2a.2b · 2c = 1.
Đặt 2a = x2 , 2b = y 2 , 2b = z 2 ⇒ xyz = 1; x, y, z > 0.
1 1 1
Viết lại biểu thức P = 2x2 +y 2 +3 + 2y 2 +z 2 +3 + 2z 2 +x2 +3 ·

Ta có: 2x2 + y 2 + 3 = (x2 + y 2 ) + x2 + 1 + 2 ≥ 2xy + 2x + 2 = 2 (xy + x + 1)
1 1.xyz yz
⇒ 2 ≤ = · (1)
2x + y 2 + 3 2 (xy + x + xyz) 2 (y + 1 + yz)
1 1
≤ · (2)
2y 2 + z 2 + 3 2 (yz + y + 1)
1 1
2 2
≤ ·
2z + x + 3 2 (zx + z + 1)
Hay
1 y y
2 2
≤ = · (3)
2z + x + 3 2 (xyz + yz + y) 2 (yz + y + 1)
Cộng theo vế các bất đẳng thức (1), (2), (3) trên ta được
yz + 1 + y 1
P ≤ = ·
2 (yz + y + 1) 2
Vậy max P = 12 ⇔ x = y = z = 1 ⇔ a = b = 21 , c = 2.
# Bài 150. Cho ba số dương x, y, z thỏa mãn x + y + z = 1. Chứng minh rằng

x y z 3
+ + ≤ · (1)
2x + y + z x + 2y + z x + y + 2z 4
b Lời giải. Từ giả thiết bất đẳng thức cần chứng minh tương đương với:
Å ã Å ã Å ã
2x 2y 2z 3
1− + 1− + 1− ≥
2x + y + z x + 2y + z x + y + 2z 2
y+z z+x x+y 3
⇔ + + ≥ · (2)
2x + y + z x + 2y + z x + y + 2z 2
Đặt a = x + y, b = y + z, c = z + x. Do đó
a b c 3
P = + + ≥ · (3)
b+c c+a a+b 2
Áp dụng bất thức Cauchy-Schwarz, ta có:
ï ò
a b c
[a (b + c) + b (c + a) + c (a + b)] + + ≥ (a + b + c)2 .
b+c c+a a+b
Lại có (a + b + c)2 ≥ 3 (ab + bc + ca). Suy ră 2 (ab + bc + ca) P ≥ 3 (ab + bc + ca) ⇒ P ≥ 23 ·
Suy ra (3), (2), (1) đúng suy ra đpcm.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = y = z.
# Bài 151. Cho x, y, z > 1 và x + y + z = 4. Chứng minh rằng

xy + 1 yz + 1 zx + 1 1 x+y y+z z+x
M= + + ≤ + + + ·
z x y 4 z x y
b Lời giải. Bất đẳng thức cần chứng minh tương đương với:
xy + 1 − x − y yz + 1 − y − z zx + 1 − z − x 1
+ + ≤
z x y 4
(x − 1) (y − 1) (y − 1) (z − 1) (z − 1) (x − 1) 1
⇔ + + ≤ ·
z x y 4
Đặt a = x − 1, b = y − 1, c = z − 1 ⇒ a + b + c = 1. Ta cần chứng minh:
ab bc ca 1
M= + + ≤ ·
1 1 1
c+ 1
1 a+1 b+1 4
Áp dụng bất đẳng thức 4 A + B ≥ A+B với A, B > 0, ta có
Å ã
ab ab ab 1 1
= ≤ + .
c+1 (b + c) + (a + c) 4 b+c c+a

Å ã Å ã
bc bc 1 1 ca ca 1 1
≤ + ; ≤ + .
a+1 4 a+b c+a b+1 4 a+b b+c
ac + bc ab + ac ab + bc 1
M≤ + + = ·
4 (a + b) 4 (b + c) 4 (a + c) 4
Suy ra đpcm. Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi x = y = z = 43 ·
# Bài 152. Cho ba số thực dương a, b, c thỏa mãn a + b + c = 4. Chứng minh rằng
√ √ √
a + b + b + c + c + a > 4.
√ » √
b Lời giải. Với 0 < x < 1 ta có x > x. ⇒ a+b 4
> a+b
4
vì 0 < a+b
4
< 1 ⇒ a + b > 21 (a + b).
√ √
Tương tự, ta có b + c > 12 (b + c) ; c + a > 12√(c + a). √
√
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được: a + b + b + c + c + a > a + b + c = 4 (đpcm)
# Bài 153. Cho 0 ≤ a, b, c ≤ 2 và a + b + c = 3. Chứng minh rằng a3 + b3 + c3 ≤ 9.
b Lời giải. Từ giả thiết suy ra

(2 − a) (2 − b) (2 − c) ≥ 0
⇔ 8 − 4 (a + b + c) + 2 (ab + bc + ca) − abc ≥ 0
⇔ 2 (ab + bc + ca) − abc ≥ 4.(2)
⇔ abc ≤ 2 (ab + bc + ca) − 4.
Từ (2) ⇒ ab + bc + ca ≥ 2 vì abc ≥ 0.
P = a3 + b3 + c3 = (a + b + c) a2 + b2 + c2 − (ab + bc + ca) + 3abc

Ta có
P = 3 a2 + b2 + c2 − 3 (ab + bc + ca) + 3abc

P ≤ 3 a2 + b2 + c2 − 3 (ab + bc + ca) + 6 (ab + bc + ca) − 12

P ≤ 3 (a + b + c)2 − 3 (ab + bc + ca) − 12

P ≤ 27 − 3 (ab + bc + ca) − 12
P ≤ 15 − 3 (ab + bc + ca) ≤ 15 − 3.2 = 9
⇒ P ≤ 9.
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi (a; b; c) = (2; 1; 0) và các hoán vị.
# Bài 154. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn ab + bc + ca = 3abc. Tìm giá trị
a2 b2 c2
P = + + ·
c (c2 + a2 ) a (a2 + b2 ) b (b2 + c2 )
b Lời giải. Từ giả thiết suy ra a1 + 1b + 1c = 3.
Đặt
1
1 1 1 a2 x2 z3
x = ,y = ,z = ⇒ x + y + z = 3 ⇒ = 1 1 1
= ·
a b c c (c2 + a2 ) z z2
+ x2
z 2 + x2
b2 x3 c2 y3
= ; = ·
a (a2 + b2 ) x2 + y 2 b (b2 + c2 ) y2 + z2

Viết lại biểu thức
x3 y3 z3
P = + + ·
x2 + y 2 y 2 + z 2 z 2 + x2
y2
Ä ä
x3
Ta có x2 +y 2
=x 1− x2 +y 2
.
Ta có
y2 y2 y x3 y 1
x2 + y 2 ≥ 2xy ⇒ 2 2
≤ = ⇒ 2 2
≥ x 1 − = x − xy·
x +y 2xy 2x x +y 2x 2
y3 1 z3 1
2 2
≥ y − yz; 2 2
≥ z − zx·
y +z 2 z +x 2
Suy ra P ≥ (x + y + z) − 12 (xy + yz + zx)
Mà 32 = (x + y + z)2 ≥ 3 (xy + yz + zx). ⇒ P ≥ 3 − 12 .3 = 32 .
Vậy min P = 32 ⇔ x = y = z ⇔ a = b = c = 1.
1 1 1
# Bài 155. Cho ba số thực dương x, y, z thỏa mãn x2
+ y2
+ z2
= 1. Tìm giá trị nhỏ
y2z2 z 2 x2 x2 y 2
P = + + ·
x (y 2 + z 2 ) y (z 2 + x2 ) z (x2 + y 2 )
1 1 1
P = Ä ä+ 1 1
+ Ä ä.
x 1
+ 1 y z2
+ x2
1
z x2 + 1
z2 y2 y2
Đặt x1 = a, y1 = b, z1 = c thì a, b, c > 0 và a2 + b2 + c2 = 1.
Khi đó biểu thức P trở thành:
a b c a2 b2 c2
P = 2 + + = + + ·
b + c 2 c 2 + a2 a2 + b 2 a (1 − a2 ) b (1 − b2 ) c (1 − c2 )
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM cho ba số dương ta có:
1 2a2 + 1 − a2 + 1 − a2 3
Å ã
2 2 2
1 2 2
2 4
a 1−a = .2a 1 − a 1 − a ≤ =
2 2 3 27
2
√
2 a 3 3 2
⇒ a 1 − a2 ≤ √ ⇔

2
≥ a.
3 3 a (1 − a ) 2
√ √
b2 3 3 2 c2 3 3 2
≥ b; ≥ c.
b (1 − b2 ) 2 c (1√− c2 ) 2 √
Cộng theo vế các bất đẳng thức trên ta được P ≥ 3 2 3 (a2 + b2 +√c2 ) = 3 2 3 .
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a = b = c = √13 ⇔ x = y = z = 3.
√
3 3
Vậy min P = 2
·
1 1 1
# Bài 156. Cho các số a, b, c dương thỏa mãn 1+a
+ 1+b
+ 1+b
= 2. Tìm giá trị lớn nhất
của biểu thức P = abc.

Å ã Å ã
1 1 1 b c
= 1− + 1− = + ·
1+a 1+b 1+c 1+b 1+c

1 b c bc
= + ≥2 ·
1+a 1+b 1+c (1 + b) (1 + c)


1 ca 1 ab
…
≥2 ; ≥2 ·
1+b (1 + c) (1 + a) 1 + c (1 + a) (1 + b)
Nhân theo vế các bất đẳng thức trên ta được:
1 8abc 1
≥ ⇒ 1 ≥ 8abc ⇒ P ≤ ·
(1 + a) (1 + b) (1 + c) (1 + a) (1 + b) (1 + c) 8
Vậy max P = 12 ⇔ a = b = c = 21 ·
# Bài 157. Cho x, y, z là các số thực dương thỏa mãn xyz = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất
1 1 1
của P = 1+2x
+ 1+2y
+ 1+2z
.
b Lời giải. Ta biến đổi như sau: Đặt x = ab , y = cb , z = ac ⇒ xyz = bca

abc
= 1. Biểu thức được viết
lại là:
a b c a2 b2 c2
P = + + = 2 + 2 + 2 ·
a + 2b b + 2c c + 2a a + 2ab b + 2bc c + 2ca
2 2 2 2
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu xA + yB + zC ≥ (x+y+z)
A+B+C
ta được:
(a + b + c)2 (a + b + c)2
P ≥ = = 1.
a2 + 2ab + c2 + 2bc + c2 + 2ca (a + b + c)2
Vậy min P = 1 ⇔ a = b = c ⇔ x = y = z = 1.
# Bài 158. Cho a, b, c là các số dương thỏa mãn abc = 8. Chứng minh rằng
a b c a2 + b 2 + c 2
P =
+ + ≤ ·
ca + 4 ab + 4 bc + 4 16
(ĐTTS vào lớp 10 THPT chuyên tỉnh Hà Nam, năm học 2020 - 2021)
b Lời giải. Phân tích: Dự đoán điểm rơi a = b = c = 2. Đặt a = 2xy , b = 2y
z
, c= 2z
x
⇒ abc = 8.
2x 2y
a y x b z y
= 2z 2x = ; = 2x 2y = ;
ca + 4 x
· y +4 2 (y + z) ab + 4 y
· z
+4 2 (z + x)
2z Å 2
y2 z2
ã
c z x
= 2y 2z
x
= ; a2 + b2 + c2 = 4 2+ 2+ 2 .
bc + 4 z
· x
+ 4 2 (x + y) y z x
1 x2 y 2 z 2
Å ã
x y z
+ + ≤ + + =VP
y+z z+x x+y 2 y 2 z 2 x2
1 x2 y 2 1 y2 z2 1 z 2 x2 −3 1 x2 1 y2 1 z2
Å ã Å ã Å ã Å ã Å ã Å
⇒ 2.V P = + + + + + + + +1 + +1 ++ +
4 y2 z2 4 z 2 x2 4 x2 y 2 2 2 y2 2 z2 2 x2
1 x y z x y z 3
2.V P ≥ + + + + + −
2 z x x y z x 2
Å ã Å ã
1 x x y y z z 1 x y z 3
2.V P ≥ + + + + + + + + −
2 z y x z y x 2 y z x 2
Å ã Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1 1 1 1
2.V P ≥ x + + y + + z + + 0.
2 y z 2 x z 2 x y
Lời giải chi tiết:
Đặt a = 2x
y
, b = 2yz
, c = 2z
x
; x, y, z > 0. Bất đẳng thức chứng minh trở thành:
1 x2 y 2 z 2
Å ã
x y z
+ + ≤ + + . (∗)
2 2 2
y+z z+x x+y 2 y 2 z 2 x2
Đặt Q = xy2 + yz2 + xz 2 . Ta sẽ chứng minh 12 Q ≥ V P (∗).
1 x2 y 2 1 y2 z2 1 z 2 x2 1 x2 1 y2 1 z2
Å ã Å ã Å ã Å ã Å ã Å ã
3
Q= + + + + + + + 1 + + 1 + + 1 − .
4 y2 z2 4 z 2 x2 4 x2 y 2 2 y2 2 z2 2 x2 2

Theo bất đẳng thức AM-GM ta có
1 x 1 y 1 z x y z 3
Q ≥ . 2. + . 2. + . 2. + + + −
4 z 4 x 4 x y z x 2
Å ã Å ã
1 x y z x y z 1 x y z 3
Q≥ + + + + + + + + − .
2 z x y y z x 2 y z x 2
Ta có Å ã
x y z 1 x y z 3
…
x+y+z ≥3 3
. . =3⇒ + + − ≥ 0.
y z x 2 y z x 2
Theo bất đẳng thức cộng mẫu ta có:
Å ã Å ã Å ã
x 1 1 y 1 1 z 1 1
Q≥ + + + + +
2 y z 2 x z 2 x y
x 4 y 4 z 4
Q≥ · + · + ·
2 y+z 2 z+x 2 x+y
1 x y z
⇒ Q≥ + + = V T (∗), đpcm.
2 y+z z+x x+y
# Bài 159. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 2016. Tìm giá trị lớn
nhất của
a b c
P = √ + √ + √ ·
a + 2016a + bc b + 2016b + ca c + 2016c + ab
b Lời giải. Ta có 2016a + bc = (a + b + c) a + bc = a (a + b) + c (a + b) = (a + b) (a + c). Suy ra
a b c
P = p + p + p ·
a + (a + b) (a + c) b + (b + c) (a + b) c + (c + a) (b + c)
1 2
√ y + z 2 − x2

 
 a=
x = √ b + c



 2
1 2

z + x2 − y 2

Đặt y = c+a ⇒ b=

 √ 
 2
z = a+b
c = 1 x 2 + y 2 − z 2 .



2
Suy ra
y 2 + z 2 − x2 z 2 + x2 − y 2 x2 + y 2 − z 2
P = 2 + +
y + z 2 − x2 + 2yz z 2 + x2 − y 2 + 2zx x2 + y 2 − z 2 + 2xy
y 2 + z 2 − x2 z 2 + x2 − y 2 x2 + y 2 − z 2
P = + + ·
(y + z)2 − x2 (z + x)2 − y 2 (x + y)2 − z 2
1
 
 x = (B + C)
A = (y + z) − x > 0 2


 
1

Đặt B = (z + x) − y > 0 ⇒ y = (C + A) ⇒ A + B + C = x + y + z.
  2
C = (x + y) − z > 0
 

 1
z = (A + B)

2
Suy ra
1
y 2 + z 2 − x2 [A (A + B + C) − BC] 1 BC
2 = 2 = −
(y + z) − x 2 A (A + B + C) 2 A (A + B + C)
1
z 2 + x2 − y 2 2
[B (A + B + C) − CA] 1 CA
= = −
(z + x)2 − y 2 B (A + B + C) 2 B (A + B + C)
1
x2 + y 2 − z 2 2
[C (A + B + C) − AB] 1 AB
= = − ·
(x + y)2 − z 2 C (A + B + C) 2 C (A + B + C)

Khi đó Å ã
3 1 BC CA AB
P = − + + .
2 A+B+C A B C
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có
Å ã Å ã Å ã
BC CA AB 1 BC CA 1 CA AB 1 AB BC
+ + = + + + + + ≥ A + B + C. (1)
A B C 2 A B 2 B C 2 C A
Suy ra
3 1 1
P ≤ − . (A + B + C) = ·
2 A+B+C 2
Vậy max P = 12 ⇔ A = B = C ⇔ x = y = z ⇔ a = b = c = 2016
3
·.
Lưu ý: Ở đây dễ thấy A, B, C > 0.
# Bài 160. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng

a b c 3
T = + + ≤ ·
3a + b + c 3b + c + a 2c + a + b 5
b Lời giải. Đặt x = 3a + b + c > 0, y = 3b + c + a > 0, z = 3c + a + b > 0
2 y+z


a= x−


 5 10
x+y+z 
2 z+x
⇒ x + y + z = 5 (a + b + c) ⇒ =a+b+c⇒ b= y−
5 
 5 10
c = z − + y ·
2 x



5 10
Suy ra
ïÅ ã Å ãò
2 y+z 2 z+x 2 x+y 6 1 y x z x z y
T = − + − + − = − + + + + +
5 10x 5 10y 5 10z 5 10 x y x z y z
6 1 6 6 3
⇒T ≤ − (2 + 2 + 2) = − =
5 10 5 10 5
3
⇒T ≤ ·
5
Đẳng thức xảy ra ⇔ a = b = c.
3
# Bài 161. Cho x, y, z là các số không âm thỏa mãn x + y + z = . Tìm giá trị nhỏ nhất:
2
S = x2 + y 2 + z 2 + x2 y 2 z 2
b Lời giải.
Áp dụng bất đẳng thức Bunyakovsky cho hai dãy:
√ √ √
Dãy 1: x x, y y, z z
√ √ √
Dãy 2: x, y, z
Ta có:
Ä√ 2 √ √ 2ä √ 2 √ √ 2
x + y2 + z (x x) + (y y)2 + (z z)2 ≥ x2 + y 2 + z 2
3 3 2
x + y 3 + z 3 ≥ x2 + y 2 + z 2

⇔
2
2 2 2
⇔ x3 + y 3 + z 3 ≥ x + y2 + z2 (∗)
3
2 2 2 2
Mặt khác: x ≥ x − (y − z) ⇔ x ≥ (x + y − z)(x − y + z) (1)
Tương tự:
y 2 ≥ (y + x − z)(y − x + z) (2)
z 2 ≥ (z + y − x)(z − y + x) (3)

Từ (1), (2), (3) ta có:
xyz ≥ (x + y − z)(z + x − y)(y + z − x)
Å ãÅ ãÅ ã
3 3 3
= − 2z − 2x − 2y
2 2 2
27 9
= − (x + y + z) + 6(xy + yz + xz) − 8xyz
8 2
27
− 3 x2 + y 2 + z 2 .

⇔ 9xyz ≥
8
ã2
3 x2 + y 2 + z 2
Å
2 2 2
⇔x y z ≥ − (∗∗)
8 3
(x + y + z)2 3
Ta có: t = x2 + y 2 + z 2 ≥ = · (∗ ∗ ∗)
3 4
Từ (∗), (∗∗), (∗ ∗ ∗) ta có:
3 t 2 2t2 t2 7t2 3 2 11 2
Å ã Å ã
2 2 t 9 t 9 1 3 25
S≥ t + − = + − + = − + = t− + t + ≥
3 8 3 3 9 4 64 9 4 64 6 4 8 64 64
25 3 1
Vậy Min S = ⇔t= ⇔x=y=z= ·
64 4 2
®
x > 0, y > 0, z > 0 1 1
# Bài 162. Cho . Chứng minh rằng + +
xyz = 1 x+y+1 y+z+1
1
≤1
z+x+1
b Lời giải.
3

x = a ® ®
3 x, y, z > 0 a, b, c > 0
Đặt y = b , vì ⇒
xyz = 1 abc = 1.
z = c3

a+b+c
Ta có x+y+1 = a3 +b3 +1 = (a+b) (a2 − ab + b2 )+1 ≥ (a+b)ab+1 = ab(a+b+c) =
c
Do đó
1 c
≤
x+y+1 a+b+c
Tương tự ta có:
1 a
≤
y+z+1 a+b+c
1 b
≤
z+x+1 a+b+c
Cộng ba bất đẳng thức theo vế ta có đpcm.
# Bài 163. Cho x, y, z > 0. Chứng minh rằng:

64xyz (x + y + z)3 ≤ 27 (x + y)2 + (y + z)2 + (z + x)2
b Lời giải.

Với A, B, C > 0 ta có:
(A − B)2 + (B − C)2 + (C − A)2 ≥ 0
⇔ 2 A2 + B 2 + C 2 ≥ 2(AB + BC + CA)

⇔ A2 + B 2 + C 2 ≥ AB + BC + CA
⇔ (A + B + C)2 ≥ 3(AB + BC + CA)
Với A = xy, B = yz, C = zx, ta có (xy + yz + zx)2 ≥ 3xyz(x + y + z) (1)
Ta chứng minh: 8(x + y + z)(xy + yz + zx) ≤ 9(x + y)(y + z)(z + x) (2)
Áp dụng hằng đẳng thức: (x + y)(y + z)(z + x) = (x + y + z)(xy + yz + zx) − xyz
(2) ⇔ 8(x + y + z)(xy + yz + zx) ≤ 9(x + y + z)(xy + yz + zx) − 9xyz
⇔ 9xyz ≤ (x + y + z)(xy + yz + zx).
√
3 3 xyz ≤ x + y + z
p
3 3 x2 y 2 z 2 ≤ xy + yz + zx
⇒ 9xyz ≤ (x + y + z)(xy + yz + zx)
⇒ (2) đúng.
Áp dụng (2) vào (1), ta có:
82
27[(x + y)(y + z)(z + x)]2 ≥ 27 ·(x + y + z)2 (xy + yz + zx)
92
82
≥ 27 · 2 · (x + y + z)2 · 3xyz(x + y + z) = 64xyz(x + y + z)3
9
Bất đẳng thức được chứng minh.
Dấu “=” xảy ra khi và chỉ khi x = y = z.
Bài toán suy ra: Cho (x + y)(y + z)(z + x) = 8. Chứng minh rằng: xyz(x + y + z)3 ≤ 27.
X a (2a + 3b + 3c) 3
# Bài 164. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng 2 ≤
cyc
4a2 + 3 (b + c) 2
b Lời giải.
Ta có

X a(2a + 3b + 3c) 3
≤
cyc
4a2 + 3(b + c)2 2
X 2a(2a + 3b + 3c)
⇔ 2 + 3(b + c)2
≤3
cyc
4a
Xï 2a(2a + 3b + 3c)
ò
⇔ 1− ≥0
cyc
4a2 + 3(b + c)2
X 3(b + c)2 − 6a(b + c)
⇔ ≥0
cyc
4a2 + 3(b + c)2
X 6(b + c)2 − 12a(b + c)
⇔ ≥0
cyc
4a2 + 3(b + c)2
X ï 6(b + c)2 − 12a(b + c) ò
⇔ +1 ≥0+3
cyc
4a2 + 3(b + c)2
X (3b + 3c − 2a)2
⇔ ≥3
cyc
4a2 + 3(b + c)2
Å ã2
b+c
X 3 a −2
⇔ ≥3 (1)
b+c 2
Å ã
cyc 3 +4
a
!2
Xb+c
3 −6
cyc
a
Theo bất đẳng thức Cauchy - Schwarz: V T(1) ≥ · (2)
X Å b + c ã2
3 + 12
cyc
a
Ta sẽ chứng minh V P(2) ≥ 3
!2
Xb+c X Å b + c ã2
⇔ 3 −6 ≥9 + 36
cyc
a cyc
a
!2
Xb+c X Å b + c ã2 Xb+c
⇔9 ≥9 + 36
cyc
a cyc
a cyc
a
X (b + c) (c + a) Xb+c
⇔ ≥2
cyc
a b cyc
a
⇔ a(a + b)(a + c) + b(b + a)(b + c) + c(c + a)(c + b) ≥ 2ab(a + b) + 2bc(b + c) + 2ca(c + a)
= 2a2 (b + c) + 2b2 (c + a) + 2c2 (a + b)
⇔ a(a − b)(a − c) + b(b − c)(b − a) + c(c − a)(c − b) ≥ 0. (Đúng)
Theo bất đẳng thức Schur ⇒ đpcm.
# Bài 165.
Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 28. Tìm giá trị nhỏ nhất của
5a + 5b + 2c
P =p p √
12 (a + 28) + 12 (b2 + 28) + c2 + 28
2

a2 + 28 = a2 + ab + bc + ca = (a + b)(a + c)
b2 + 28 = b2 + ab + bc + ca = (b + a)(b + c)
c2 + 28 = c2 + ab + bc + ca = (c + a)(c + b)
√ A+B
Theo bất đẳng thức AM-GM: AB ≤
2
p p 6a + 6b + 2a + 2c
12 (a2 + 28) = (6a + 6b)(2a + 2c) ≤
2
p p 6b + 6a + 2b + 2c
12 (b2 + 28) = (6b + 6a)(2b + 2c) ≤
2
√ p c + a + c + b
c2 + 28 = (c + a)(c + b) ≤
2
p p √ 15a + 15b + 6c 3
⇒ Q = 12 (a2 + 28) + 12 (b2 + 28) + c2 + 28 ≤ = (5a + 5b + 2c)
2 2
5a + 5b + 2c 5a + 5b + 2c 2
⇒P = ≥ = ·
Q 3 3
(5a + 5b + 2c)
2  …

a = b  28
 a = b =

Dấu “=” xảy ra khi 3a + 3b = a + c ⇔ … 11
28
·
 
ab + bc + ca = 28 c = 5

 11
…
 28
2 a = b =

Vậy giá trị nhỏ nhất của P = khi … 11
3 28
·

c = 5

11
# Bài 166.
Cho các số thực dương a, b, c. Chứng minh rằng:
a2 b2 c2 a+b+c
P =√ +√ +√ ≥
3a2 + 8b2 + 14ab 3b2 + 8c2 + 14bc 3c2 + 8a2 + 14ca 5
b Lời giải.
X a2 X a2
P = √ = p .
cyc
3a2 + 8b2 + 14ab cyc
(a + 4b)(3a + 2b)
» a + 4b + 3a + 2b
(a + 4b)(3a + 2b) ≤
2
2 2
a 2a + 3b a (2a + 3b) 2
+ ≥2 = a
2a + 3b 25 (2a + 3b)25 5
2
a 2 2a + 3b 8a 3b
⇒√ ≥ a− = −
3a2 + 8b2 + 14ab 5 25 25 25
8 3 a+b+c
⇒ P ≥ (a + b + c) − (b + c + a) = (đpcm)
25 25 5
Dấu “=” xảy ra khi a = b = c.
# Bài 167. Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn xy + yz + zx = 3xyz. Chứng minh
rằng:
y (1 + 2z) z (1 + 2x) x (1 + 2y) 1
+ + ≥ (1 + 2x) (1 + 2y) (1 + 2z)
x2 y2 z2 3

b Lời giải.
Å ã
1 1 1
Đặt (a, b, c) = , , ⇒ a + b + c = 3.
x y z
Bất đẳng thức cần chứng minh viết lại thành:
Å ã Å ã Å ã
1 2 1 2 1 2
1+ 1+ 1+ Å ãÅ ãÅ ã
b c c a a b 1 2 2 2
+ + ≥ 1+ 1+ 1+
1 1 1 3 a b c
a2 b2 c2
a3 b3 c3 1
⇔ + + ≥ (1)
(a + 2)(b + 2) (b + 2)(c + 2) (c + 2)(a + 2) 3
a3 a+2 b+2 1
+ + ≥ a (2)
(a + 2)(b + 2) 27 27 3
3
b b+2 c+2 1
+ + ≥ b (3)
(b + 2)(c + 2) 27 27 3
c3 c+2 a+2 1
+ + ≥ c (4)
(c + 2)(a + 2) 27 27 3
Cộng dọc (2), (3), (4) rồi rút gọn, ta được:
a3 b3 c3 7(a + b + c) 4 1
+ + ≥ − = ·
(a + 2)(b + 2) (b + 2)(c + 2) (c + 2)(a + 2) 27 9 3
Hoàn thành chứng minh.
Đẳng thức xảy ra khi a = b = c = 1 hay x = y = z = 1.
# Bài 168. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất
của biểu thức:
a b c 6abc
P = + + +
b c a ab + bc + ca
b Lời giải.
Ta có
a+b b+c c+a 6abc
P +3= + + +
b c a ab + bc + ca
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM cho 4 số:

(a + b)(b + c)(c + a)6abc
P +3≥44
abc(ab + bc + ca)

9 · (a + b)(b + c)(c + a) · 2
P +3≥44 (1)
(a + b + c)(ab + bc + ca)
Ta sẽ chứng minh:
9(a + b)(b + c)(c + a)
≥8
(a + b + c)(ab + bc + ca)
9[(a + b + c)(ab + bc + ca) − abc]
⇔ ≥ 8 (Nhân chéo rồi rút gọn)
(a + b + c)(ab + bc + ca)
⇔ (a + b + c)(ab + bc + ca) ≥ 9abc.

√3
a + b + c ≥ 3 abc
√
3
ab + bc + ca ≥ 3 a2 b2 c2
Nhân vào ta được (3) đúng ⇒ (2) đúng.
√
Từ (1), (2) ⇒ P + 3 ≥ 4 4 8.2 = 8 ⇒ P ≥ 5.
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = 5 khi a = b = c = 1.
Nhận xét:
Trong bài này chúng ta sẽ áp dụng bổ đề: 9(a + b)(b + c)(c + a) ≥ 8(a + b + c)(ab + bc + ca).
Lưu ý: (a + b)(b + c)(c + a) = (a + b + c)(ab + bc + ca) − abc.
# Bài 169. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = abc. Tìm giá trị lớn nhất của:
a b c
P = + +
bc (a + 1) ca (b + 1) ab (c + 1)
b Lời giải.
Å ã
1 1 1
Đặt (a, b, c) = , , ⇒ x + y + z = 1.
x y z
yz zx xy
P = + +
1+z 1+y 1+z
xy yz zx
P = + +
(y + z) + (z + x) (x + y) + (z + x) (x + y) + (y + z)
Å ã
1 1 1 1
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu: ≤ + (A, B > 0). Khi đó ta có
A+B 4 A B
Å ã
1 xy xy yz yz zx zx
P ≤ + + + + +
4 y+z z+x x+y z+x x+y y+z
ï ò
1 x(y + z) x(y + z) z(x + y)
P ≤ + +
4 y+z y+z x+y
x+y+z 1
P ≤ = ·
4 4
1 1
Vậy giá trị lớn nhất của P = khi x = y = z = hay a = b = c = 3.
4 3
# Bài 170.
Cho a, b, c là các số thực dương, thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu
thức:
(1 − c)2 (1 − a)2 (1 − b)2
Q= » +» +»
2 (b + c)2 + bc 2 (c + a)2 + ca 2 (a + b)2 + ab
b Lời giải.
√
…
b+c 1 p 9 3
Ta có bc ≤ ⇒ bc ≤ (b + c)2 ⇒ 2(b + c)2 + bc ≤ (b + c)2 = (b + c)
2 4 4 2
Tương tự:
…
» 9 3
2(c + a)2 + ca ≤ (c + a)2 = (c + a)
4 2
…
» 9 3
2(a + b)2 + ab ≤ (a + b)2 = (a + b)
4 2

3 (1 − c)2 (1 − a)2 (1 − b)2
⇒ Q≥ + + ·
2 b+c c+a a+b
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu, ta có
3 (1 − a + 1 − b + 1 − c)2 (3 − 1)2
Q≥ = =2
2 2(a + b + c) 2.1
4
⇒Q≥ ·
3
1
Dấu “=” xảy ra khi a = b = c = ·
3
4 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của Q = khi a = b = c = ·
3 3
®
a, b, c > 0
# Bài 171. Cho . Chứng minh rằng
ab + bc + ca = 3
b c a 1
+ 2 + 2 ≥ (∗)
b2 − ca + 9 c − ab + 9 a − bc + 9 a+b+c
b Lời giải.
b2 c2 a2
V T(∗) = 3 + +
b − abc + 9b c3 − abc + 9c a3 − abc + 9a
(a + b + c)2
≥ 3 =Q· (Schwarz)
a + b3 + c3 − 3abc + 9(a + b + c)
Ta có:
a3 + b3 + c3 − 3abc = (a + b + c) (a + b + c)2 − 3(ab + bc + ca)

= (a + b + c) (a + b + c)2 − 9 ·

(a + b + c)2 1
⇒Q= 3 2
= ·
(a + b + c) − 9(a + b + c) + 9(a + b + c) a+b+c
1
⇒VT ≥ ⇒ đpcm. Đẳng thức xảy ra khi a = b = c = 1.
a+b+c
b c a
# Bài 172. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng + + ≤1
a + 2b b + 2c c + 2a
b Lời giải.
Bất đẳng thức cần chứng minh
2b 2c 2a
⇔ + + ≤2
a + 2b b + 2c c + 2a
a b c
⇔ + + ≥1 (∗)
a + 2b b + 2c c + 2a
a2 b2 c2 (a + b + c)2
V T(∗) = 2 + 2 + 2 ≥ 2 =1
a + 2ab b + 2bc c + 2ca a + b2 + c2 + 2ab + 2bc + 2ca
⇒ đpcm.
Đẳng thức xảy ra khi a = b = c.
# Bài 173. Cho a, b, c ≥ 0, (a + b) (b + c) (c + a) 6= 0. Chứng minh rằng:

a2 b2 c2
+ + ≤1
2a2 + bc 2b2 + ca 2c2 + ab
b Lời giải.

2a2 2b2 2c2
1− 2 +1− 2 +1− 2 ≥3−2
2a + bc 2b + ca 2c + ab
bc bc bc
⇔ 2 + 2 + 2 ≥ 1.
2a + bc 2b + ca 2c + ab
Theo bất đẳng thức Cauchy - Schwarz:
(bc)2 (ca)2 (ab)2 (bc + ca + ab)2
+ + ≥ 2 2 = 1.
2a2 bc + b2 c2 2b2 ca + c2 a2 2c2 ab + a2 b2 a b + b2 c2 + c2 a2 + 2a2 bc + 2b2 ca + 2c2 ab
⇒ Bất đẳng thức được chứng minh.
Lưu ý:
a2 b2 c2
Sử dụng bất đẳng thức: + + ≤ 1 để chứng minh nhiều bài toán khác.
2a2 + bc 2b2 + ca 2c2 + ab
a3 + b 3 + c 3 X a2 + b 2 9
# Bài 174. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng: + 2
≥
2abc cyc
ab + c 2
b Lời giải.
a3 + b 3 + c 3 a2 b2 c2
= + +
2abc 2bc 2ca 2ab
2
(a + b) a2 + b 2 (a + b)2
Ta có: (a − b)2 ≥ 0 ⇔ a2 + b2 ≥ ⇒ ≥ ·
2 ab + c2 2ab + 2c2
(a + b)2 c2 (a + b + c)2
Theo bất đẳng thức Schwarz: + ≥
2ab + 2c2 2ab 4ab + 2c2
X Å a2 + b 2 c 2 ã
(a + b + c) 2 X
1
⇒ 2
+ ≥
cyc
ab + c 2ab 2 cyc
2ab + c2
Theo bất đẳng thức Schwarz, ta có:
X 1 9 9
2
≥ 2 2 2
=
cyc
2ab + c a + b + c + 2ab + 2bc + 2ca (a + b + c)2
X Å a2 + b 2 c2
ã
(a + b + c)2 9 9
⇒ 2
+ ≥ · 2
= ·
cyc
ab + c 2ab 2 (a + b + c) 2
Bất đẳng thức được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c.
# Bài 175.
Cho các số dương a, b, c thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng:
1 1 1 1
√ √ +√ √ +√ √ ≤
a+2 b+3 b+2 c+3 c+2 a+3 2
b Lời giải.
√ √ √
Đặt a = A2 , b = B 2 , c = C 2 ; A, B, C > 0
Từ abc = 1 ⇒ ABC = 1. Cần chứng minh:
1 1 1 1
P = 2 2
+ 2 2
+ 2 2
≤
A + 2B + 3 B + 2C + 3 C + 2A + 3 2

Ta có: ´
A2 + B 2 ≥ 2AB
⇒ A2 + 2B 2 + 3 ≥ 2(AB + B + 1)
B 2 + 1 ≥ 2B
´
B 2 + C 2 ≥ 2BC
⇒ B 2 + 2C 2 + 3 ≥ 2(BC + C + 1)
C 2 + 1 ≥ 2C
´
C 2 + A2 ≥ 2CA
⇒ C 2 + 2A2 + 3 ≥ 2(CA + A + 1)
A2 + 1 ≥ 2A
1 1 1
⇒ 2P ≤ + + =Q
AB + B + 1 BC + C + 1 CA + A + 1
ABC A 1
Q= + +
AB + B + ABC ABC + AC + A CA + A + 1
AC A 1
Q= + + =1
A + 1 + AC 1 + AC + A CA + A + 1
⇒ 2P ≤ 1
1
⇒P ≤ ·
2
Bất đẳng thức được chứng minh. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c = 1.
# Bài 176. Cho các số thực dương a, b thỏa mãn 8ab − 2 = 3 (a4 + b4 ).
Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
1 1 ab
P = 2
+ 2
+
1+a 1+b 1 + 3a2 b2
b Lời giải.
Đặt x = a2 + b2 > 0, y = ab > 0.
Theo bất đẳng thức AM-GM: a4 + b4 ≥ 2a2 b2 = 2y 2 .
8ab − 2 = 3 a4 + b4 ≥ 6a2 b2 ⇒ 8y − 2 ≥ 6y 2

⇔ 4y − 1 ≥ 3y 2
⇒ 4y ≥ 1 + 3y 2
y 1
⇒ 2
≥
1 + 3y 4
ab 1
⇒ 2 2
≥ ·
1 + 3a b 4
1
Dấu “=” xảy ra khi a = b, y = ab = hoặc y = ab = 1
3
Lại có x = a2 + b2 ≥ 2ab ⇒ 4x − 2 ≥ 8ab − 2
3 2 2 3 3
3 a4 + b 4 ≥ a + b2 = x2 ⇒ 4x − 2 ≥ x2
2 2 2
⇒ 8x − 4 ≥ 3x2
⇔ 3x2 − 8x + 4 ≤ 0
⇔ (3x − 2)(x − 2) ≤ 0
2
⇔ ≤ x ≤ 2.
3
1 1 4 4
Áp dụng bất đẳng thức Schwarz: 2
+ 2
≥ 2 2
≥ = 1.
1+a 1+b 2+a +b 2+2
Dấu “=” xảy ra khi a = b = 1.

1 5
Như vậy: P ≥ 1 + = ·
4 4
5
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = khi a = b = 1.
4
(
abc = 1
# Bài 177. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn 1 .
a3 b + ab3 + = ab + 2
ab
1 1 3
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức P = + − ·
1 + a2 1 + b2 1 + 2c
b Lời giải.
1 1
Từ giả thiết: 2 + ab = + ab (a2 + b2 ) ≥ + 2a2 b2
ab ab
Đặt t = ab > 0
1
⇒2+t≥ + 2t2
t
⇒ 2t + t2 ≥ 1 + 2t3
Å ã
1
⇒ (t + 1) t − (t − 1) ≤ 0
2
1
⇒ ≤t≤1
2
1
c= ⇒ 1 ≤ c ≤ 2.
ab
1 1 2
Ta chứng minh bất đẳng thức phụ: + ≤ với 0 < ab ≤ 1
1 + a2 1 + b 2 1 + ab
⇔ (1 − ab)(a − b)2 ≥ 0 ⇒ Hiển nhiên đúng.
2 3 2c 3
⇒P ≤ − = −
1 + ab 1 + 2c c + 1 1 + 2c
2
4c − c − 3
⇔P ≤ = Q(c).
(c + 1)(2c + 1)
11
Ta thấy 1 ≤ c ≤ 2, Q(1) = 0, Q(2) = ·
15
11
Ta sẽ chứng minh: Q(c) ≤ với 1 ≤ c ≤ 2.
15
11 4c2 − c − 3 11 2(c − 2)(19c + 14)
Xét hiệu Q(c) − = − = ≤ 0 vì 1 ≤ c ≤ 2.
15 (c + 1)(2c + 1) 15 15(c + 1)(2c + 1)
11
⇒P ≤ ·
15
11 1
Vậy giá trị lớn nhất của P = khi c = 2, a = b = √ ·
15 2
Nhận xét: Ta đã dùng phương pháp xét cận biên để tìm max Q.
# Bài 178.
Cho a, b, c ≥ 0, a + b + c = 1. Chứng minh rằng:
√ √ √
16a + 9 + 16b + 9 + 16c + 9 ≥ 11
b Lời giải.
Vì 0 ≤ a ≤ 1 nên a(1 − a) ≥ 0 ⇒ a ≥ a2 ⇒ 4a ≥ 4a2 .
Tương tự: 4b ≥ 4b2 ; 4c ≥ 4c2

16a + 9 = 4a + 12a + 9 ≥ 4a2 + 12a + 9 = (2a + 3)2
16b + 9 = 4b + 12b + 9 ≥ 4b2 + 12b + 9 = (2b + 3)2
16c + 9 = 4c + 12c + 9 ≥ 4c2 + 12c + 9 = (2c + 3)2
√ √ √
⇒ 16a + 9 + 16b + 9 + 16c + 9 ≥ 2a + 3 + 2b + 3 + 2c + 3 = 2(a + b + c) + 9
√ √ √
⇒ 16a + 9 + 16b + 9 + 16c + 9 ≥ 11
Dấu “=” xảy ra khi a = 1, b = c = 0 và các hoán vị.
# Bài 179.
Cho a, b, c ≥ 0, a2 + b2 + c2 = 2ab + 2bc + 2ca. Chứng minh rằng:
√
3
a + b + c ≥ 3 2abc
b Lời giải.
Không mất tính tổng quát giả sử c = min{a, b, c}
a2 + b2 + c2 = 2ab + 2bc + 2ca ⇔ (a + b − c)2 = 4ab, a + b − c > 0
»
(a + b − c) + (a + b − c) + 4c ≥ 3 3 (a + b − c)2 · 4c
√3
⇒ 2(a + b + c) ≥ 3 16abc
√3
⇒ (a + b + c) ≥ 3 2abc
Dấu “=” xảy ra khi a + b − c = 4c ⇒ a + b = 5c.
# Bài 180.
Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng:
8 (a2 + b2 + c2 ) 27 (a + b) (b + c) (c + a)
P = + ≥ 16
ab + bc + ca (a + b + c)3
b Lời giải.
Trước hết ta chứng minh: 3 (a2 + b2 + c2 ) ≥ (a + b + c)2 (1)
(1) ⇔ 2a2 + 2b2 + 2c2 − 2ab − 2bc − 2ca ≥ 0

⇔ (a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 ≥ 0. Đúng ⇒ (1) đúng.
Tiếp tục chứng minh:
9(a + b)(b + c)(c + a) ≥ 8(a + b + c)(ab + bc + ca) (2)
⇔ 9[ab(a + b) + bc(b + c) + ca(c + a) + 2abc] ≥ 8[ab(a + b) + bc(b + c) + ca(c + a) + 3abc]
⇔ a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + c2 a + ca2 ≥ 6abc.
√
6
Theo bất đẳng thức AM-GM: (a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + c2 a + ca2 ) ≥ 6 a6 b6 c6 = 6abc
⇒ (2) đúng.
Áp dụng (1) và (2) ta được:
8(a + b + c)2 3.8(a + b + c)(ab + bc + ca)
⇒P ≥ +
3(ab + bc + ca) (a + b + c)3

P (a + b + c)2 3(ab + bc + ca) (a + b + c)2 3(ab + bc + ca)
⇒ ≥ + 2
≥ 2 · =2
8 3(ab + bc + ca) (a + b + c) 3(ab + bc + ca) (a + b + c)2
⇒ P ≥ 16.

# Bài 181. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng
8 (a2 + b2 + c2 ) 27 (a + b) (b + c) (c + a)
P = + ≥ 16.
ab + bc + ca (a + b + c)3
b Lời giải. Trước hết ta chứng minh: 3 (a2 + b2 + c2 ) ≥ (a + b + c) .
2
(1)
(1) ⇔ 2a2 + 2b2 + 2c2 − 2ab − 2bc − 2ca ≥ 0

⇔ (a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 ≥ 0 ⇒ đúng ⇒ (1) đúng.
Tiếp tục chứng minh: 9 (a + b) (b + c) (c + a) ≥ 8 (a + b + c) (ab + bc + ca) . (2)
(2) ⇔ 9 [ab (a + b) + bc (b + c) + ca (c + a) + 2abc] ≥ 8 [ab (a + b) + bc (b + c) + ca (c + a) + 3abc]

⇔ a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + c2 a + ca2 ≥ 6abc.
√
6
Theo bất đẳng thức AM-GM: (a2 b + ab2 + b2 c + bc2 + c2 a + ca2 ) ≥ 6 a6 b6 c6 = 6abc ⇒ (2) đúng.
Áp dụng (1) và (2) ta suy ra
8 (a + b + c)2 3 · 8 (a + b + c) (ab + bc + ca)

P ≥ +
3 (ab + bc + ca) (a + b + c)3
P (a + b + c)2 3 (ab + bc + ca)
⇒ ≥ +
8 3 (ab + bc + ca) (a + b + c)2
s
P (a + b + c)2 3 (ab + bc + ca)
⇒ ≥2 · = 2. (Theo bất đẳng thức AM-GM)
8 3 (ab + bc + ca) (a + b + c)2
Vậy P ≥ 16. Dấu “=” xảy ra khi a = b = c.
3
# Bài 182. Cho các số thực 2x2 + y 2 + 4z 2 + 3xy + xz + 2yz = . Tìm giá trị nhỏ nhất
2
của P = x + y + z.
b Lời giải. Từ giả thiết, ta có
4x2 + 4y 2 + 8z 2 + 6xy + 2xz + 4yz = 3
(1)
⇔ (x + z)2 + 3 (x + y)2 + (y + 2z)2 + 3z 2 = 3.
Ta có ∀A, B ∈ R thì (A + B)2 ≥ 0 ⇒ A2 + B 2 ≥ −2AB. (2)

Áp dụng (2) Ta có
Å ã2
2 3 3 3
(x + z) + ≥ − (x + z) (3). Dấu “=” xảy ra khi x + z = − .
4 2 4
ñ Å ã2 ô
3 9 3
3 (x + y)2 + ≥ − (x + y) (4). Dấu “=” xảy ra khi x + y = − .
4 2 4
Å ã2
3 3 3
(y + 2z)2 + ≥ − (y + 2z) (5). Dấu “=” xảy ra khi y + 2z = − .
4 2 4
ñ Å ã2 ô
1 3 1
3 z2 + ≥ − z (6). Dấu “=” xảy ra khi z = − .
4 2 4
Cộng vế với vế ta được:

9 27 9 3
(x + z)2 + + 3 (x + y)2 + + (y + 2z)2 + + 3z 2 +
16 16 16 16
3 3 9 9 3 3
≥ − x − z − x − y − y − 3z − z
Å2 2 2 2 ã 2 2
9 27 9 3
⇒3 + + + + ≥ −6x − 6y − 6z
16 16 16 16
⇔6 ≥ −6 (x + y + z) = −6P
⇔P ≥ −1.
1 1
P = −1 khi (3), (4), (5) và (6) có dấu bằng ⇒ x = − , y = z = − .
2 4
1 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = −1 khi x = − , y = z = − .
2 4
Phân tích:
Dùng hệ số a, b, c, d ≥ 0
(x + z)2 + a2 ≥ −2a (x + z) (9)
î ó
3 (x + y)2 + b2 ≥ −6b (x + y) (10)
(y + 2z)2 + c2 ≥ −2c (y + 2z) (11)
3 z 2 + d2 ≥ −6dz

(12)
X
⇒ ≥ − (2a + 6b) x − (6b + 2c) y − (2a + 4c + 6d) z.
Cho 2a + 6b = 6b + 2c = 2a + 4c + 6d, suy ra
® ®
a=c a=c
⇔
6b = 4a + 6d 3b = 2a + 3d.
Điều kiện xảy ra dấu “=” ở (1), (2), (3), (4)

x + z = −a < 0


 ®
x + y = −b < 0 y−z =a−b

⇒

 y + 2z = −c < 0 y + 2z = −c.

z = −d < 0
⇒ 3z = −a + b − c
⇒ −3d = −a + b − c = −a + b − a = b − 2a

a = c
⇒ 3b = 2a + 3d ⇒ 3b = 4a − b ⇒ a = b
3d = −b + 2a

⇒ a = b = c = 3d
2
⇒ y = z = −d, x = −2d = − a = 2y < 0.
3
Thay z = y, x = 2y vào biểu thức đề cho
3 3

1 1 1 1 a = − x =

⇒ y2 = ⇒ y = − = z, x = − ⇒ d = ⇒ 2 4
16 4 2 4  b = c = a = 3, d = 1.

4 4
Cách khác: Từ giả thiết
⇒ 3 (x + y + z)2 + (x − 2z)2 + (y − z)2 = 3
⇒ (x + y + z)2 ≤ 1
⇒ −1 ≤ x + y + z ≤ 1.

# Bài 183. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng:
a2 b2 c2 1
P = 2 + 2 + 2 ≤ .
5a2 + (b + c) 5b2 + (c + a) 5c2 + (a + b) 3
b Lời giải. Ta có 5x2 + (y + z) = (x2 + y2 + z 2) + 2 (2x2 + yz).
2
1 1 1 9
Theo bất đẳng thức Cauchy – Schwarz: + + ≥ , ta suy ra
A B B A + 2B
1 1 1 9
+ 2 + 2 ≥
2
x +y +z 2 2 2x + yz 2x + yz 5x (y + z)2
2
Do đó
a2 1 a2 2 a2
≤ · + · (1)
5a2 + (b + c)2 9 a2 + b2 + c2 9 2a2 + bc
b2 1 b2 2 b2
≤ · + · (2)
5b2 + (c + a)2 9 a2 + b2 + c2 9 2b2 + ca
c2 1 c2 2 c2
≤ · + · (3)
5c2 + (a + b)2 9 a2 + b2 + c2 9 2c2 + ab
Cộng dọc (1), (2), (3) rồi rút gọn, ta được:
1 a2 + b 2 + c 2 2 a2 b2 c2
Å ã
P ≤ · 2 + · + +
9 a + b2 + c 2 9 2a2 + bc 2b2 + ca 2c2 + ab
1 1 a2 b2 c2
P ≤ + · Q với Q = 2 + 2 + 2
9 9 2a + bc 2b + ca 2c + ab
Ta có
2a2 2b2 2c2
Å ã Å ã Å ã
(3 − Q) = 1 − 2 + 1− 2 + 1− 2
2a + bc 2b + ca 2c + ab
bc ca ab
⇔ (3 − Q) = 2 + 2 + 2
2a + bc 2b + ca 2c + ab
b2 c 2 c 2 a2 a2 b 2
⇔ (3 − Q) = 2 + + .
2a bc + b2 c2 2b2 ca + c2 a2 2c2 ab + a2 b2
(bc + ca + ab)2
3−Q≥ 2 2 =1
a b + b2 c2 + c2 a2 + 2abbc + 2bcca + 2caab
1 1 1 2 1
⇒Q≤2⇒P ≤ + Q≤ + =
9 9 9 9 3
⇒ bất đẳng thức được chứng minh.
# Bài 184. Cho các số thực dương x, y, z thỏa mãn x + y + z ≤ 3. Chứng minh rằng

√
Ç … å
x2 + y 2 y2 + z2 z 2 + x2 x+y y+z z+x
+ + +3 ≤ 2 + + (∗)
xy (x + y) yz (y + z) zx (z + x) xy yz zx
Ä√ √ ä2 Ä√ √ ä2
b Lời giải. Ta có a − b ≥ 0 ∀a, b > 0 ⇔ a + b ≤ 2 (a + b).
p √ √
Hay 2 (a + b) ≥ a + b.
Áp dụng, ta có
s ï
2 (x + y)2 x2 + y 2
ò
2 (x + y) 2
= = 2 +
xy xy (x + y) xy (x + y) x + y
Suy ra,

2 (x + y) x2 + y 2 2
≥ + (1)
xy xy (x + y) x+y

2 (y + z) y2 + z2 2
≥ + (2)
yz yz (y + z)
y+z
…
z 2 + x2
…
2 (z + x) 2
≥ + (3)
zx zx (z + x) z+x
√ √ √ √
2 2 2 2·9
√ +√ +√ ≥√ √ √
x+y y+z z+x x+y+ y+z+ z+x
Lại theo bất đẳng thức AM-GM:
» 1 » 1 » 1
2 (x + y) ≤ (2 + x + y) ; 2 (y + z) ≤ (2 + y + z) ; 2 (z + x) ≤ (2 + z + x) .
2 2 2
Từ giả thiết x + y + z ≤ 3, suy ra
√ √ √ √
2 x+y+ y+z+ z+x ≤3+x+y+z ≤3+3=6
…
2 2 2 2·9
⇒ + + ≥ =3 (4)
x+y y+z z+x 6
Từ (1), (2), (3) và (4) ⇒ (∗) đúng.
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z = 1.
# Bài 185. Cho x, y, z là 3 số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
p p √
2x2 − xy + 2y 2 2y 2 − yz + 2z 2 2z 2 − zx + 2x2
S= + + .
x + y + 2z y + z + 2x z + x + 2y
2x2 + 2y 2 = (x + y)2 + (x − y)2 ≥ (x + y)2
− (x + y)2 + (x − y)2 (x + y)2
−xy = ≥−
4 4
Cộng vế với vế ta suy ra
√
2 3 2 2
p 3
2x − xy + 2y ≥ (x + y) ⇒ 2x2 − xy + 2y 2 ≥ (x + y)
4 2
Tương tự
√
p 3
2y 2 − yz + 2z 2 ≥ (y + z)
2
√
√ 3
2
2z − zx + 2x ≥ 2 (z + x)
2
Đặt a = y + z, b = z + x, c = x + y ⇒ a, b, c > 0
√ Å ã √
3 c a b 3
S= + + = R
2 a+b b+c c+a 2
| {z }
R
Ta có Å ã Å ã Å ã
c a b
R+3= +1 + +1 + +1
a+b b+c c+a
Å ã
1 1 1
R + 3 = (a + b + c) + +
a+b b+c c+a
1 1 1 9
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu: + + ≥
a+b b+c c+a 2 (a + b + c)
√ √
9 9 3 3 3 3
⇒ R + 3 ≥ (a + b + c) = ⇒R≥ ⇒S= R≥
√ 2 (a + b + c) 2 2 2 4
3 3
giá trị nhỏ nhất của S = khi a = b = c ⇒ x = y = z.
4

# Bài 186. Cho các số thực dương a, b, c thỏa mãn abc + a + b = 3ab. Tìm giá trị nhỏ
nhất của …
ab b a
P = + +
a+b+1 bc + c + 1 ac + c + 1
b Lời giải. Từ giả thiết abc + a + b = 3ab ⇒ c + a1 + 1b = 3.

1 1
Đặt x = , y = , z = c ⇒ x + y + z = 3.
a b
Khi đó
1 1 1
P =√ +√ +√
x + y + xy y + z + yz z + x + zx
1 1 1 9
Áp dụng bất đẳng thức cộng mẫu: + + ≥ , ta có
A B C A+B+C
9
P ≥√ √ √
x + y + xy + y + z + yz + z + x + zx
√ √ √
Đặt Q = x + y + xy + y + z + yz + z + x + zx, Ta có
√ √ 3 + x + y + xy
3 · x + y + xy ≤ (bất đẳng thức AM-GM)
√ 2
√ 3 1
x + y + xy ≤ + √ (x + y + xy)
2 2 3
Tương tự
√
√ 3 1
y + z + yz ≤ + √ (y + z + yz)
2 2 3
√
√ 3 1
z + x + zx ≤ + √ (z + x + zx)
2 2 3
Suy ra
√
3 3 1 1
Q≤ + √ (x + y + z) + √ (xy + yz + zx)
2 3 2 3
2 2
Lại có 3 = (x + y + z) ≥ 3 (xy + yz + zx), nên
√ √
3 3 √ 3 √ 9 9 √
Q≤ + 3+ =3 3⇒P ≥ ≥ √ = 3.
√ 2 2 Q 3 3
Vậy Pmin = 3 khi x = y = z = 1 hay a = b = c = 1.
# Bài 187. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn abc = 1. Chứng minh rằng:
a+1 b+1 c+1 3
+ + 4 ≤ (a + 1) (b + 1) (c + 1) .
a4 b 4 c 4
b Lời giải. Đặt a = x1 , b = 1
y
1
, c = ⇒ xyz = 1.
z
bất đẳng thức trở thành:
3
x3 (x + 1) + y 3 (y + 1) + z 3 (z + 1) ≥
(x + 1) (y + 1) (z + 1)
4
x3 y3 z3 3
⇔P = + + ≥ .
(y + 1) (z + 1) (z + 1) (x + 1) (x + 1) (y + 1) 4

x3 x (y + 1) (z + 1) x4 (y + 1) (z + 1) x2
+ ≥2 =
(y + 1) (z + 1) 16 16 (y + 1) (z + 1) 2
3 2
x x x + xy + xz + 1
⇔ ≥ − . (1)
(y + 1) (z + 1) 2 16

(vì x (y + 1) (z + 1) = x + xy + xz + xyz).
y3 y 2 y + yz + yx + 1
≥ − (2)
(z + 1) (x + 1) 2 16
z3 z 2 z + zx + zy + 1
≥ − (3)
(z + 1) (y + 1) 2 16
1 1 1 3
Từ (1), (2), (3) ⇒ P ≥ (x2 + y 2 + z 2 ) − (x + y + z) − (xy + yz + zx) − .
2 16 8 16
2 2 2 1 2 2 1 2 2 1 2 2
Ta có x + y + z = (x + y ) + (y + z ) + (z + x ) ≥ xy + yz + zx.
2 2 2
Mà x2 + 1 ≥ 2x, y 2 + 1 ≥ 2y, z 2 + 1 ≥ 2z, suy ra x2 + y 2 + z 2 ≥ 2 (x + y + z) − 3.
Suy ra
11 2 9 p 11 9 24 3
x + y2 + z2 − mà x2 + y 2 + z 2 ≥ 3 3 x2 y 2 z 2 = 3 nên P ≥

P ≥ ·3− = = .
32 32 32 32 32 4
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z = 1 ⇒ a = b = c = 1. bất đẳng thức được chứng minh.
# Bài 188. Cho a, b, c là các số thực dương thỏa mãn a2 + b2 + c2 = 1. Tìm giá trị lớn
nhất của
A = (1 + 2a) (1 + 2bc)
b Lời giải. Phân tích và hướng dẫn giải:
Ta có (b − c)2 ≥ 0 ⇒ 2bc ≤ b2 + c2 = 1 − a2
A = (1 + 2a) (1 + 2bc) A = 1 + 2bc + 2a (1 + 2bc)
Suy ra
A ≤ 1 + b2 + c2 + 2a 1 + b2 + c2

A ≤ 2 − a2 + 2a 2 − a2 = 2 − a2 (1 + 2a)

Phân tích:
1 1
Gọi k là điểm rơi ⇒ a2 + k 2 ≥ 2ak (a = k) ⇒ 2a ≤ a2 + k ⇒ 1 + 2a ≤ a2 + k + 1
Å k ã k
1 2
⇒ A ≤ 2 − a2

a +k+1
k
Để áp dụng AM-GM ta phải nhân thêm p > 0
Å ã
2
1 2
pA ≤ 2p − pa a +k+1
Å ã2k
A+B 1
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM: AB ≤ = (A + B)2
2 4
ï ò2
1 2 1 2
⇒ pA ≤ 2p − pa + a + k + 1
4 k
1 2 1 2
Chọn p = , a = k, 2p − pa = a + k + 1 (∗).
k k Å ã
1 1 2 2 3
Thay a = k = vào (∗) ta được: 2p − = + 1 ⇒ 2p − p − 3 = 0 ⇔ p − (p + 1) = 0.
p p p 2
3 2
Chọn p = ⇒ k = .
2 3
Å ã2 Å ã Å ãÅ ã
2 2 4 3 3 2
3 2 5 3 2 3 2 5
a + ≥ a⇒ A≤ 2−a a + = 3− a a +
3 3 2 2 2 3 2 2 3

3 2 3 2 5 2 1 14 2
Å ãÅ ã ï ò Å ã
3 2 3 2 5 1 3 98
3− a a + ≤ 3− a + a + ⇒ A≤ ⇒A≤ .
2 2 3 4 2 2 3 2 4 3 27
√
98 2 10
Vậy giá trị lớn nhất của A = khi a = , b = c = .
27 3 6
# Bài 189. Cho a, b, c là các số thực có tổng bằng 0 và −1 ≤ a, b, c ≤ 1. Tìm giá trị lớn
P = 2b2 + a2 + c2
b Lời giải. Trong 3 số a, b, c chỉ xảy ra 2 khả năng
1) 2 số ≤ 0, 1 số ≥ 0
2) 2 số ≥ 0, 1 số ≤ 0

ac ≥ 0
Do đó ab ≥ 0

bc ≥ 0.
Trường hợp 1: ac ≥ 0 ⇒ a, c cùng dấu hoặc 1 số = 0.
a + b + c = 0 ⇒ b = −a − c, |b| ≤ 1 ⇒ |a + c| ≤ 1
P = 2 (a + c)2 + a2 + c2 ≤ 2 (a + c)2 + a2 + c2 + 2ac
® ⇒ P ≤ 3 (a + c)2 = 3 |a + c|2 ≤ 3.
|a + c| = 1, |b| = 1, ac = 0
P = 3 khi
a+b+c=0

a = 1
 b = −1

 c=0

 a = −1

 b=1


 c=0
⇒ 
a = 0
 b=1

 c = −1


a = 0

 b = −1

c=1
Trường hợp 2: ab ≥ 0.
a + b + c = 0 ⇒ c = −a − b ⇒ |a + b| ≤ 1
P = 2b2 + a2 + (a + b)2 ≤ 2b2 + 2a2 + 2ab + (a + b)2
ñ ⇒ P ≤ 3 (a + b)2 ≤ 3
b = 1, a = 0, c = −1
P = 3 khi
b = −1, a = 0, c = 1.
Trường hợp 3: bc ≥ 0 tương tự như ba ≥ 0 vìa, c đối xứng, bình đẳng.
b = 1
Vậy giá trị lớn nhất của P = 3 khi chẳng hạn a = −1

c = 0.
# Bài 190. Cho a, b, c > 0, abc = 1. Chứng minh rằng:
1 1 1
P = 2
+ 2
+ ≥1
2bc + c 2ca + a 2ab + b2

b Lời giải. Đặt a = xy , b = yz ⇒ c = xz , abc = 1
1 1 x2
= =
2bc + c2 y z2 2xy + z 2
2 + 2
x x
1 1 y2
= =
2ca + a2 z x2 2yz + x2
2 + 2
y y
1 1 z2
= =
2ab + b2 x y2 2xz + z 2
2 + 2
z z
x2 y 2 z 2 (x + y + z)2
Áp dụng bất đẳng thức: + + ≥ với A, B, C > 0.
A B C A+B+C
Ta có
x2 y2 z2 (x + y + z)2
P = + + ≥ 2
2xy + z 2 2yz + x2 2zx + z 2 x + y 2 + z 2 + 2xy + 2yz + 2zx
(x + y + z)2
⇒P ≥ =1
(x + y + z)2
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z = 1 hay a = b = c = 1.
# Bài 191. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng:

(a + b)2 (b + c)2 (c + a)2
Å ã
a b c
+ + ≥9+2 + +
ab bc ca b+c a+c a+b
b Lời giải.
a b b c c a
VT = + + + + + +6
b a c b a c
Å ã Å ã Å ã
1 1 1 1 1 1
VT =a + +b + +c + +6
b c a c a b
a 1 1 b 1 1 c 1 1 1 a b b c c a
VT = + + + + + +6+ + + + + +
2 b c 2 a c 2 a b 2 b a c b a c
Ta có
1 1 4 1 1 4 1 1 4
+ ≥ ; + ≥ ; + ≥
b c b+c a c a+c a b a+b
…
a b ab
+ ≥2 =2
b a ba
b c c a
+ ≥ 2; + ≥ 2
c b a c
a 4 b 4 c 4 1
VT ≥ · + · + · + 6 + (2 + 2 + 2)
2 b+c 2 c+a 2 a+b 2
Å ã
a b c
VT ≥2 + + +9=VP
b+c c+a a+b
Lưu ý: VT là vế trái của bất đẳng thức cần chứng minh.
# Bài 192. Cho phương trình bậc hai ax2 − x + c = 0 (x là ẩn) có 2 nghiệm dương x1 , x2
a2 − c
thỏa mãn x1 + x2 ≤ 1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức P =
ac + a2

b Lời giải. Phân tích:
1
x1 + x2 = ≤1⇒a≥1
a
1
∆ ≥ 0 ⇒ 1 − 4ac ≥ 0 ⇒ ac ≤
4
c 1 1
0< = x1 x2 ≤ (x1 + x2 )2 ≤ , a > 1 ⇒ c > 0
a 4 4
⇒ a ≥ 4c > 0
1
Dự đoán: a = 1, c = .
4
Khi đó
1
12 −
P = 4 =3
1 5
+1
4
3 2a2 − 5c − 3ac 2a (a − 4c) + 5c (a − 1) 3
Xét hiệu: P − = = P − ≥ 0 vì a ≥ 4ac, a ≥ 1.
5 5a (c + a) 5a (c + a) 5
Từ giả thiết:
1
= x1 + x2 ≤ 1 ⇒ a ≥ 1 ⇒ (a − 1) ≥ 0
a
c
x1 x2 > 0, x1 x2 = > 0 ⇒ c > 0
a
1
∆ ≥ 0 ⇒ 1 − 4ac ≥ 0 ⇒ ac ≤
4
c 1 1
0 < = x1 x2 ≤ (x1 + x2 )2 ≤ ⇒ a ≥ 4c ⇒ (a − 4c) ≥ 0
a 4 4
3 2a2 − 5c − 3ac 2a (a − 4c) + 5c (a − 1)
P− = =
5 5a (c + a) 5a (c + a)
3 0+0 3
P− ≥ =0⇒P ≥
5 5a (c + a) 5
3
P = khi a = 4c, a = 1.
5
1 1
Phương trình trở thành x2 − x + = 0 ⇔ x1,2 = (thỏa mãn).
4 2
3
Khi đó P = .
5
3 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của P = khi a = 1, c = .
5 4
# Bài 193. Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh tam giác cho chu vi bằng 3. Tìm giá trị nhỏ nhất
của biểu thức
1+c 1+a 1+b
P = 2
+ 2
+
1+a 1+b 1 + c2
b Lời giải. Ta có 1 + a2 ≥ 2a; a + b + c = 3
1+c 1 + a2 − a2 (1 − c) a2 (1 − c) a2 a ac
2
= (1 + c) 2
= 1 + c − 2
≥ 1 + c − =1+c− −
1+a 1+a 1+a 2a 2 2
1+c a ac
⇒ ≥1+c− −
1 + a2 2 2
1+a b ab
Tương tự ≥1+a− −
1 + b2 2 2
1+b c bc
≥1+b− −
1 + c2 2 2

a + b + c ab + bc + ca
⇒P ≥3+ −
2 2
9 ab + bc + ca
P ≥ −
2 2
Lại có
(a − b)2 + (b − c)2 + (c − a)2 ≥ 0
⇒ a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca
⇒ (a + b + c)2 ≥ 3 (ab + bc + ca)
⇒ 3 ≥ ab + bc + ca ⇒ − (ab + bc + ca) ≥ −3
9 3
⇒ P ≥ − = 3.
2 2
giá trị nhỏ nhất của P = 3 khi a = b = c = 1.
# Bài 194. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng:

a3 b3 c3 3
P = 2
+ 2
+ 2
≥
b +3 c +3 a +3 4
1î
b
ó
Lời giải. Ta có
2 2 2
(a − b) + (b − c) + (c − a) ≥ 0
2
⇒ a2 + b2 + c2 ≥ ab + bc + ca
⇒ a2 + b2 + c2 + 2 (ab + bc + ca) ≥ 3 (ab + bc + ca) = 32
⇒ (a + b + c)2 ≥ 32
⇒ (a + b + c) ≥ 3
Biến đổi
a3 a3 a3
= =
b2 + 3 b2 + ab + bc + ca (a + b) (b + c)

a3 a+b b+c a3 (a + b) (b + c)
+ + ≥33
(a + b) (b + c) 8 8 64 (a + b) (b + c)
3 Å ã
a 3 a+b b+c
⇒ 2 ≥ a− +
b +3 4 8 8
3
a 5 b c
2
≥ a− − (1)
b +3 8 4 8
Tương tự
b3 5 c a
2
≥ b− − (2)
c +3 8 4 8
3
c 5 a b
2
≥ c− − (3)
a +3 8 4 8
Cộng dọc (1), (2), (3) rồi rút gọn, ta được
a+b+c 3
P ≥ ≥
4 4
Dấu “=”xảy ra khi a = b = c = 1.

1 1 −1
# Bài 195. Cho x, y, z thực thỏa mãn x > ,y > ,z > và
18 7 2020
18 7 2020
+ + ≥2
18x + 17 7y + 6 2020z + 2021
Tìm giá trị lớn nhất của biểu thức:
A = (18x − 1) (7y − 1) (2020z + 1)
(Thi vào 10 chuyên Tin Lam Sơn TH 2020)
b Lời giải. Từ giả thiết: 18x − 1 > 0, 7y − 1 > 0, 2020z + 1 > 0

Å ã Å ã
18 7 2020
≥ 1− + 1−
18x + 17 7y + 6 2020z + 2021
18 7y − 1 2020z + 1
≥ +
18x + 17 7y + 6 2020z + 2021

18 7y − 1 2020z + 1 (7y − 1) (2020z + 1)
≥ + ≥2 (1)
18x + 17 7y + 6 2020z + 2021 (7y + 6) (2020z + 2021)
Tương tự

7 18x − 1 2020z + 1 (18x − 1) (2020z + 1)
≥ + ≥2 (2)
7y + 6 18x + 17 2020z + 2021 (18x + 17) (2020z + 2021)

2020 18x − 1 7y − 1 (18x − 1) (7y − 1)
≥ + ≥2 (3)
2020z + 2021 18x + 17 7y + 6 (18x + 17) (7y + 6)
Nhân dọc (1), (2), (3) thu gọn ta được
18.7.2020 (18x − 1) (7y − 1) (2020z + 1)
≥8
(18x + 17) (7y + 6) (2020z + 2021) (18x + 17) (7y + 6) (2020z + 2021)
18.7.2020
⇒ ≥ A ⇒ A ≤ 31815
8
2 18 7 2020
giá trị lớn nhất của A = 31815 khi = = =
3 18x + 17 7y + 6 2020z + 2021
5 9 1009
⇒ x = ,y = ,z = .
9 14 2020
a2 b 2 c 2
Å ã
a b c
# Bài 196. Cho a, b, c > 0. Chứng minh rằng: 2 + 2 + 2 ≥ 2 + + −3
b c a c a b


 xyz = 1



 a
= xy


c

a b c 
b Lời giải. Đặt b = x, c = y, a = z ⇒  b

 = yz


 a
 c = zx



b
bất đẳng thức cần chứng minh ⇔ x2 + y 2 + z 2 + 3 ≥ 2 (xy + yz + zx).
Trong 3 số x, y, z luôn tồn tại 2 số cùng phía với 1.

Không mất tính tổng quát giả sử là x, y
⇒ (1 − x) (1 − y) ≥ 0
⇒ 1 + xy ≥ x + y
⇒ z + xyz ≥ xz + yz
⇔ 2 (z + 1) ≥ 2 (xz + yz)
2 2
Lại có (z − 1) ≥ 0 ⇒ z + 1 ≥ 2z
⇒ z 2 + 3 ≥ 2 (z + 1)
⇒ z 2 + 3 ≥ 2 (yz + zx)
Lại có x2 + y 2 ≥ 2xy ⇒ x2 + y 2 + z 2 + 3 ≥ 2 (xy + yz + zx).
Dấu “=” xảy ra khi x = y = z.
# Bài 197. Cho các số thực không âm a, b, c thỏa mãn a + b + c = 1. Tìm giá trị nhỏ
√
P = 3 a2 b2 + b2 c2 + c2 a2 + ab + bc + ca + 2 a2 + b2 + c2

b Lời giải. Đặt x = ab + bc + ca ⇒ 12 = (a + b + c)

2
⇒ 1 = a2 + b2 + c2 + 2x
⇒ 1 − 2x = a2 + b2 + c2
√
Lại có 3 (a2 b2 + b2 c2 + c2 a2 ) ≥ (ab + bc + ca)2 = x2 ⇒ P ≥ x2 + 3x + 2 1 − 2x = f (x).
1
Ở đây 0 ≤ x ≤ vì 3x ≤ (a + b + c)2 = 1, ta có
3 Ä√ ä
f (x) − f (0) = x2 + 3x + 2 1 − 2x − 1
−4x
= x2 + 3x + √
1 + 1 − 2x
ï ò
4x
=x x+3− √
1 + 1 − 2x
1 1
Với 0 ≤ x ≤ ⇒ ≤ 1 − 2x ≤ 1
3 3
1 √
⇒ √ ≤ 1 − 2x ≤ 1
3
4 4 4
⇒2= ≤ √ ≤ <3
2 1 + 1 − 2x 1
1+ √
3
ï ò
4
⇒x x+3− √ ≥ x [x + 0] ≥ 0
1 + 1 − 2x
⇒ f (x) ≥ f (0) = 2 ⇒ P ≥ 2.
giá trị nhỏ nhất của P = 2 khi x = 0, khi đó có 2 trong ba số a, b, c bằng 0, số còn lại bằng 1.
3
# Bài 198. Cho a, b, c ≥ 0, a + b + c = 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của T = (a − 1) +
(b − 1)3 + (c − 1)3

(a − 1)3 = a3 − 3a2 + 3a − 1
= a a2 − 3a + 3a − 1

Å ã
2 3 9 3
=a a −2· a+ + a−1
2 4 4
Å ã2
3 3 3
=a a− + a−1≥ a−1
2 4 4
Tương tự
3
(b − 1)3 ≥ b − 1
4
3
(c − 1)3 ≥ c − 1
4
3 9 3
⇒ T ≥ (a + b + c) − 3 = − 3 = −
4 Å ã 4 4
3 3 3
giá trị nhỏ nhất của T = − khi (a, b, c) = ; ; 0 và các hoán vị.
4 2 2
# Bài 199. Cho a, b, c là các số thực dương. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
3 (ab + bc + ca) (a + b + c)3
P = +
a2 + b 2 + c 2 abc
(A − B)2 + (B − C)2 + (C − A)2 ≥ 0
⇔A2 + B 2 + C 2 ≥ AB + BC + CA
⇔ (A + B + C)2 ≥ 3 (AB + BC + CA) (1)
Áp dụng (1) ta được:
(ab + bc + ca)2 ≥ 3abc (a + b + c)
3 (ab + bc + ca) 3 (a + b + c)4
⇒P ≥ +
a2 + b 2 + c 2 (ab + bc + ca)2
x = a2 + b 2 + c 2 

3y 3z 4
Đặt: y = ab + bc + ca ⇒ x + 2y = z 2 , suy ra P ≥ + 2.
 x y
z =a+b+c
Å 2ã
z
Theo (1) z 2 ≥ 3y, x ≥ y ⇒ ≥ 3.
y
1 z6
xy 2 = x.y.y ≤ (x + y + y)3 =
27 27
Å 4 4 ã Å 2 ã2
1 y z z 7 z
⇒ P ≥ + 2+ 2 +
3 x 9y 9y 9 y

1 y z4 z4 7
⇒ P ≥ 3 3 · 2 · 2 + · (3)2
3 x 9y 9y 9

1 z8
⇒ P ≥33 +7
3 81xy 3
z6 z2 z6
Ta có 81xy 3 = 81yxy 2 ≤ 81y ≤ 81 · = z8.
27 3 27
z8 1
Suy ra 3
≥ 1 ⇒ P ≥ 3 + 7 = 10 ⇒ P ≥ 30.
81xy 3
giá trị nhỏ nhất của P = 30 khi a = b = c.

# Bài 200. Cho a, b, c là độ dài 3 cạnh tam giác. Chứng minh rằng:
(b + c − a)4 (c + a − b)4 (b + c − a)4
+ + ≥ ab + bc + ca
a (a + b − c) b (b + 
c − a) c (c + a − b)
 y+z
x=b+c−a

 a=
2

 

  z+x
b Lời giải. Đặt  y = c + a − b ⇒  b = 2
  x+y
z =a+b−c
 
c =

2
Bất đẳng thức cần chứng minh
x4 y4 z4 1 2
⇔P = + + ≤ [x + y 2 + z 2 + 3 (xy + yz + zx)] (1)
yz + z 2 zx + x2 xy + y 2 8
Theo bất đẳng thức Svác – xơ:

2
(x2 + y 2 + z 2 )
P ≥ 2 =Q
x + y 2 + z 2 + (xy + yz + zx)
Ta sẽ chứng minh:
2
(x2 + y 2 + z 2 ) 1
2 2 2
≥ [x2 + y 2 + z 2 + 3 (xy + yz + zx)] (2)
x + y + z + (xy + yz + zx) 8
Đặt A = x2 + y 2 + z 2 ; B = xy + yz + zx, ta có
2A − 2B = (x − y)2 + (y − z)2 + (z − x)2 ≥ 0 ⇒ A ≥ B
Lúc này
A2 1
(2) ⇔ ≥ (A + 3B)
A+B 8
⇔ 8A ≥ (A + B) (A + 3B) = A2 + 4AB + 3B 2
2
⇔ 7A2 − 4AB − 3B 2 ≥ 0
⇔ (A − B) (7A + 3B) ≥ 0
Vì A ≥ B ⇒ (2) đúng ⇒ (1) đúng ⇒ đpcm.

BatDangThuc TuyenChon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

BatDangThuc TuyenChon

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BatDangThuc TuyenChon

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NĂM HỌC 2022 - 2023

TEX hóa từ chia sẻ của các nhóm

119 bài toán 3 biến số

Lời giải chi tiết

 Phần I. CÁC ĐỀ BÀI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 3

Trang 4 ∠LaTeX Theme and Related Topics

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 5

Trang 6 ∠LaTeX Theme and Related Topics

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 7

Trang 8 ∠LaTeX Theme and Related Topics

Bài 108. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 9

Bài 117. Cho các số thực x, y, z thỏa mãn 2 ≤ x ≤ 3, 4 ≤ y ≤ 6, 4 ≤ z ≤ 6 và x + y + z = 12.

Trang 10 ∠LaTeX Theme and Related Topics

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 11

Trang 12 ∠LaTeX Theme and Related Topics

Bài 153. Cho 0 ≤ a, b, c ≤ 2 và a + b + c = 3. Chứng minh rằng a3 + b3 + c3 ≤ 9.

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 13

Trang 14 ∠LaTeX Theme and Related Topics

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 15

Bài 194. Cho a, b, c > 0, ab + bc + ca = 3. Chứng minh rằng:

(Thi vào 10 chuyên Tin Lam Sơn TH 2020)

Trang 16 ∠LaTeX Theme and Related Topics

# Bài 1. Chứng minh rằng: với mọi a, b ta có a2 + b2 ≥ 2ab hoặc a2 + b2 ≥ −2ab.

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 17

b Lời giải. Ta có a2 + b2 = 3 − ab.

Từ (a + b)2 ≥ 0 ⇒ a2 + b2 ≥ −2ab = −2t ⇒ 3 = a2 + b2 + ab ≥ −2t + t = −t ⇒ t ≥ −3.

Trang 18 ∠LaTeX Theme and Related Topics

b Lời giải. Phân tích dự đoán điểm rơi: x = y = 1.

b Lời giải. Phân tích dự đoán điểm rơi là a = 0.

b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức 2AB ≤ A2 + B 2 ⇒ (A + B)2 ≤ 2

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 19

b Lời giải. Từ giả thiết ta có a + 2b = 3 ⇔ a = 3 − 2b.

b Lời giải. Với x, y > 0 ta có 1 ≥ x + y ≥ 2√xy ⇒ xy ≤ 14 ⇒ xy

b Lời giải. Áp dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có

Trang 20 ∠LaTeX Theme and Related Topics

# Bài 15. Cho a, b ≥ 0, a2 + b2 = 2. Chứng minh rằng

b Lời giải. Đặt

b Lời giải. Ta có x2 + 1 ≥ 2x;y2 + 1 ≥ 2y ⇒ x2 + y2 + 2 ≥ 2(x + y).

b Lời giải. Từ giả thiết suy ra y ≤ 7 − x.

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 21

Sử dụng bất đẳng thức AM-GM, ta có x4 + y 2 ≥ 2x2 y; y 4 + x2 ≥ 2xy 2 .

Trang 22 ∠LaTeX Theme and Related Topics

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 23

⇔ −ab2 + a(2 − a)b + a(4 − a) ≤ 4

b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có

b Lời giải. Do a, b ≥ 0, a + b = 1 nên 0 ≤ a, b ≤ 1 ⇒ a2 ≤ a, b2 ≤ b. Từ đó suy ra

Trang 24 ∠LaTeX Theme and Related Topics

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 25

b Lời giải. Theo bất đẳng thức AM–GM, ta có

Trang 26 ∠LaTeX Theme and Related Topics

a4 + 3 = a4 + 1 + 2 ≥ 2a2 + 2 = (a + 1)2 + (a − 1)2 .

b Lời giải. Từ giả thiết a2 − ab + b2 = a + b ⇔ (a + b)2 − 3ab = a + b ⇔ (a + b)2 = (a + b) + 3ab.

∠Bộ đề luyện tuyển 10 Trang 27

Lại có (a − b)2 ≥ 0 ⇒ (a + b)2 ≤ 2 (a2 + b2 ) = 4.

Trang 28 ∠LaTeX Theme and Related Topics

b Lời giải. Từ giả thiết, ta có