7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

MGA PAHIWATIG SA BAWAT KABANATA NG EL FILIBUSTERISMO

Kabanata I:Sa Kubyerta

-Ang bapor Tabo’y larawan ng ating pamahalaan, ng ating bayan. Mahina ang pagtakbo at
maraming balakid sa landas na ang ibig sabihi’y mahina ang pag-unlad. Marami pang dapat
gawin upang sumulong ang bansa.

-Ang mga taong sakay ng bapor ay may dalawang kinalalagyan ang kubyerta at ang ilalim nito.
Ang pamahalaan ay nagpapalagay na may mataas at mababang uri ng tao.

-Si Simoun, ang mayamang mag-aalahas na siyang tagapayo ng kapitan heneral, ay walang iba

kundi si Ibarra.

Kabanata II: Sa Ilalim ng Kubyerta

-Ang mga kabataan ay masigasig sa kanilang mga balak. !umahanap sila ng mga paraan upang
maisakatuparan ang kanilang mga adhika. "ipos ng pag-asa ang mga kabataan.

-Mapupusok ang kanilang kalooban. !ayagang sinasagot nang makahulugan si Simoun gayung
ang pagkakakilala nila’y malapit sa kapitan heneral.

- Ang pagpapari ni #are $lorentino dahil sa kagustuhan ng ina ay nagpapakita ng kapangyarihan

ng mga magulang sa anak noong unang panahon. Anumang bagay na naisin ng magulang
maging laban man sa kalooban ng anak ay nasusunod.

Kabanata III: Mga Alamat

-Ayon sa alamat, Si %onya &eronima ay tumanda dahil sa kahihintay sa kaniyang kasintahan.

Ito’y nagpapahayag ng pagkamatapat ng babaing #ilipina.

-Maalamat ang ating bansa. !indi lamang #asig ang mayroon. !alos lahat ng bayan pati na ang
 pinagmulan ng mga bagay, halaman o tao.

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 1/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

Kabanata I': Kabesang Tales

-Ang pagkakaagaw ng Korporasyon sa lupain ni Tales ay nagpapahiwatig ng mga kasamaang

umiiral noong panahon ng Kastila.

-Ang paghahanda ni Kabesang Tales ng baril, gulok o palakol ay nagpapakitang handang

ipakipaglaban ng mga #ilipino ang kanilang karapatan.

-May mga #ilipino ring nagpapahirap sa kapuwa #ilipino. (ariyan ang mga tulisang dumakip
kay Kabesang Tales upang ito’y ipatubos.

Kabanata ': Ang (o)he *uena ng Isang Kutsero

-Ang kaawa-awang mga #ilipino’y tumatanggap ng mabigat na parusa sa kaunting pagkukulang.

Malulupit ang maraming mga nasa tungkulin.

-Malaki ang pagnanais ni Kapitan *asiliong makasundo ang kura at alperes. Sila ang
makapangyarihan sa bayan.

Kabanata 'I: Si *asilio

-Ang pagpapaalila ni *asilio upang makapag-aral ay nagpapakita ng pagpapahalaga ni +ial sa

Karunungan. Maging ano mang uri ng gawain basta’t marangal ay kailangang pasukan upang
makatapos ng pag-aaral. Kailangan ang pagtitiis, pagtitiyaga at pagsusumigasig upang matuto.

-Sa kabanatang ito’y napabulaanan ang kasabihang kung ano ang puno’y siyang bunga. Si

*asilio ay may mga mabubuting katangiang kabaligtaran ng sa ama.

Kabanata 'II: Si Simoun

-Ang lahat ng pag-uusap sa kabanatang ito’y mahalaga. Isinisiwalat dito ang buong diwa,
kaisipan, damdamin at mga mithiin ng may-akda para sa kaniyang bayan.

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 2/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

-(alalarawan din dito ang dalawang pangkat ng mga #ilipino na humihingi ng pagbabago. Ang
isa’y humihiling na maging bahagi ang #ilipinas ng spanya at ang isa nama’y nagnanais
humiwalay upang maging ganap na malaya.

Kabanata 'III: Maligayang #asko

-Ang mga #ilipino ay mapaniwalain sa mga himala. Ang paghahanap ni !uli ng salaping
inaasahang ibibgay ng *irhen ay kaigsian ng pag-iisip. Ibig ipaunawa ni +ial na nasa tao ang
gawa at nasa %iyos ang awa.

-Ang pagkapipi ni Tandang Selo ay nagpapahiwatig ng pagkakaalis sa mga #ilipino ng kalayaang

magpahayag ng kanilang nais sabihin.

Kabanata I: Si #ilato

-Masalapi at makapangyarihan ang korporasyon. /alang #ilipinong maaaring lumaban dito

noong panahong iyon.

-Si #ilato ang siyang naggawad ng hatol na si !esus ay ipako sa krus. Siya’y naghugas ng kamay
at sinabing siya’y walang kasalanan.

Kabanata : Kayamanan at Karalitaan

-Ang isinasama ng mga mamamayan ay nasa mga taong namamahala.

-Ang mga #ilipino’y handang magbuwis ng buhay alang-alang sa kanilang karapatan.

Kabanata I: "os *anos

-Magkasamang nagpapasiya ang mga prayle at ang pamahalaan, karaniwang nananaig pa ang

 pasiya ng mga prayle.

-Magkaiba ang pamamalakad ng mga %ominiko at mga !eswita.

-Ang panunuyo sa mga may kapangyarihan ay kaugalian nating mga #ilipino.

Kabanata II: Si #la)ido #enitente

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 3/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 4/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

-Masining ang mga #ilipino. At sa dahilang ang sining ay kinakikitaan ng damdamin at ng iniisip
ng gumagawa nito, makikitang ang nalalarawan sa kanilang mga inukit ay ayon sa mga
 pangyayari noong panahong yaon.

Kabanata 'III: Mga Kadayaan

-Ang mga bagay na nabanggit ng ulo ay tumutukoy sa pangyayaring nagaganap noong panahon
ng Kastila.

-Ang pagkatakot at tuluyang pagkakahimatay ni #ari Sal0i ay nagpapakilala ng pagtanggap ng

mga prayle sa kanilang kasamaa’t pagkakasala.

Kabanata I: Ang Mitsa

-Ang di-mabuting pagtingin ng Kastila sa mga #ilipino ay siyang nagtataboy sa huli upang
maghimagsik.

-Ang layunin ng maraming magulang sa pagpapaaral sa kanilang anak upang maipagmalaki at

masabing sila’y magulang ng isang nakapag-aral at nagkatitulo.

Kabanata : Ang (agpapalagay

-Mataas ang pagpapalagay ng mga #ilipino sa mga banyaga. Agad-agad tayong humahanga.
!indi na natin sinusuri ang kanilang mga tunay na pagkatao at kakayahan.

-May paniniwala si +ial na ang tao’y pantay-pantay. /alang pagkakaiba ang puti at
kayumanggi.

Kabanata I: Mga Ayos-Maynila

-Karaniwan sa maraming tao ang pagwawalang bahala sa kapakanan ng kapwa at ng bayan.

/alang inaalagata ang marami kundi ang kagalingang pansarili.

Kabanata II: Ang #alabas

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 5/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

-Ang kaugaliang pagdating nang huli sa takdang oras at hindi taal na sa atin. &inaya lamang
natin ito sa mga Kastila.

-Ang mga #ilipino’y mahilig sa mga palabas na buhat sa ibang lupain. Maging ano mang bagay
na gawa ng mga dayuhan ay tinatangkilik at hinahangaan natin.

Kabanata III: Isang *angkay

-Ang pagbabalik at balak ni Simoung agawin si Maria 3lara sa kumbento ay nagpapatunay ng

kawagasan ng pag-ibig nito at ang pagkamatay ng dalaga ay nagpapahiwatig ng pananatili ng
kapangyarihan ng relihiyon sa ating bansa.

Kabanata I': Mga #angarap

-Ang pag-unlad na nakikini-kita ni Isagani ay siyang pangarap ng may-akda para sa kaniyang

 bayan.

-Ito’y hindi nanatiling pangarap. Ang lahat ay nagkaroon ng katuparan.

Kabanata ': Tawanan at Iyakan

Ang kapasiyahang ginawa ni %on 3ustodio tungkol sa akademya ay isang katunayang ang
kabataan ay hindi binibigyang laya upang gumawa ng mga bagay na ikauunlad ng sarili at ng
 bayan.

-Makapangyarihan ang mga prayle rito sa ating bansa. Sa pamamagitan ng relihiyon, ng

 pananampalataya, ay nangyayaring mapasunod at masakop tayo ng lubusan.

Kabanata 'I: Ang #askin

-Ang mga makapangyarihan ay nakagagawa ng mga paraan upang masugpo ang anumang
kilusang labag sa kanilang kapakanan.

-Anumang pagsulong ay hinahadlangan nila sapagkat malaki ang kanilang pagnanasang manatili
sa #ilipinas.

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 6/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

Kabanata 'II: Ang #rayle at ang #ilipino

-May mga paring marunong umunawa. !indi lahat ay may masamang ugali at di-mabuting
 pagkilala sa mga #ilipino.

Kabanata 'III: Tatakut

-!igit na nakatatakot pagkaminsan ang mga bali-balita kaysa tunay na pangyayari. Kalimitan,
 pag-nagpasalin-salin, ito’y marami nang dagdag.

-Sa kabilang dako, may mga pangyayari namang maaring pagtakpan kahit ng mga pahayagan.

Kabanata I: Mga !uling Salita 1kol kay Kapitan Tiyago

-Ang huling habilin ay nabago na ayon sa nais ni #are Irene.

-"ubos ang paniniwala ng mga tao noon sa mga himala isa sa mga bagay na idiniin sa isipan ng
mga mananampalataya.

Kabanata : Si !uli

-/alang sukat napuntahan ang mga taong naghahanap ng katarungan. Ang lahat maging ang mga
may tungkulin sa pamahalaan ay nasa ilalim ng kapangyarihan ng simbahan.

-/alang natitira sa mga kawawa kundi ang mamundok at manulisan.

-Makapangyarihan ang pag-ibig.

Kabanata I: Ang Mataas na Kawani

-Ang pagtatanggol ng mataas na kawani kay *asilio ay isang pagpapatunay na may ilan ding
Kastilang , ay ugaling marangal.

-#alaging api ang mga walang lakas at mga dukha. !anggang ngayon ay ito ang larawan ng
katarungan sa ating bansa.

Kabanata II: Mga Ibinunga ng mga #askin

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 7/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

-Si #aulita’y larawan ng isang dalagang makabago. magkalayo ang daigdig nila ni Isagani. !indi
siya makapaghintay sa katuparan ng mga 4pangarap5 ng binata.

-Ang dalaga’y makasarili, ang binata’y makabayan.

Kabanata III: Ang !uling Matuwid

-Si Simoun at *asilio ay kapuwa uhaw sa paghihiganti. (ais nilang maipaghiganti ang sariling
kaapihan.

-Sa mga dukha at api nagsisimula ang paghihimagsik. *ihira ang nanggagaling sa mga
marurunong at mayayaman. Ito’y pinatutunayan ng kasaysayan.

-Si Simoun ay may paniniwalang ang nilalayon ang nagbibigay katuwiran sa pamamaraan. !indi
 baling masama ang pamamaraan, mabuti lamang ang layunin. (alimutan niyang ito’y labag sa
alituntunin ng kagandahang-asal.

Kabanata I': Ang Kasal

Ang kabanatang ito’y naglalarawan ng sakit ng ating lipunan:

-Sa pagpili ng ninong at ninang- Marami ang nagpapaanak sa mataas na tao kahit ito’y di
lubhang kakilala. Ikinararangal nila iyon at ipinagmamalaki. Sa katotohanan ang mga ito ay
hindi nakagaganap sa kanilang tungkulin bilang ninong pagkat ni hindi natatandaan ang inaanak.

-Ang paghahanda- sadyang pinagkakagastahan nang malaki ang kasalan, binyagan at ano mang
 pista rito sa #ilipinas. Inuubos ng may handa ang kanilang makakaya. Ang iba’y kahit na
mangutang.

Kabanata ': Ang #ista

-Makahulugan ang tatlong salitang nakatitik sa papel na nagpalipat-lipat sa mga piling panauhin.
Sinasabing 4*ilang na, natimbang na, hati ang inyong kapangyarihan.5 (angangahulugang
nabibilang na ang araw ng mga maykapangyarihan. (alalapit na ang kanilang wakas, sapagkat
natagpuang nagkulang at nagkasala.

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 8/9
7/18/2019 Mga Pahiwatig Sa Bawat Kabanata Ng El Filibusterismo

-Magnum 6o0em- %akilang 6upiter. Si 6upiter ay ang %iyos ng kalangitan, ayon sa relihiyong
+omano.

Kabanata 'I: Mga Kagipitan ni *en 7ayb

-Muling ipinakita ng may-akda ang walang katapatan sa pagbabalita noong panahong iyon.

Kabanata 'II: Ang !iwaga

-Totoo ang kasabihang may pakpak ang balita at may tainga ang lupa. /alang lihim na hindi
nahahayag.

Kabanata 'III: Kasawian

-Maraming mga kawal na #ilipinong mahigpit pa sa mga Kastila. /alang pakundangan sa

kanilang mga kababayan.

Kabanata I: Katapusan

-Ang kayamanan ay malaking tukso sa buhay ng tao.

-Kailangang maging mabuti ang kaparaanan upang maging mabuti ang wakas.

-*inibigyang-diin ang katotohanang kung walang kalayaan ay walang katarungan.

-Ang kalayaa’y maaaring makamit sa tulong ng pagpapataas ng uri ng katuwiran at ng

karangalan ng tao.

-(asa kabataan ang pag-asa ng bayan.

http://slidepdf.com/reader/full/mga-pahiwatig-sa-bawat-kabanata-ng-el-filibusterismo 9/9