PALANGA UYGULAMA:

1) Bir üstel palangalı sistem ile 600 N’luk çekme kuvveti ve 200 m/dk’lık çekme hızı uygulanarak,
8 m/dk’lık hızla yük taşınmaktadır. Kullanılan makaralar kaymalı yataklı olduğuna göre;
a) Uygun mekanizmayı çizerek, kaldırılabilecek yükü ve palanga verimini bulunuz.
b) Çekme hızının 40 m/dk olması durumunda, yükü aynı hızla kaldırabilmek için, basit palanga
mekanizmasını belirleyerek sistemi çiziniz ve palanga verimini bulunuz.

ÇÖZÜM:
Üstel palanga, S = 600 N, Vh = 200 m/dak, Vk = 8 m/dak, kaymalı yataklı makara
a) Mekanizma çizimi? , Q = ? , ηpal = ?

Vh 200
= 2n = =25  n = 5 hareketli makara sayısı
Vk 8
Q S
S=  Q = SR (1 +R )n
R (1 +R )n

ηR = 0,96 (kaymalı yatak)

Q = 600. 0,96 (1 + 0,96)5 =16661,06 N

R (1 +R )n 0,96 (1 + 0,96)5

pal = = = 0,867 Q
2n 25

b) Vh = 40 m/dak
Vk = 8 m/dak

Vh 40
z= = = 5 taşıyıcı halat kolu sayısı
Vk 8
R (1 −Rz ) 0,96 (1 − 0,965 ) S
pal = = = 0,885
z (1 −R ) 5 (1 − 0,96)
1
2

3
5

Q
2) Şekilde verilen halatlı kaldırma mekanizmasında sisteme
maksimum 2000 kgf’lik kol kuvveti uygulanmaktadır.
Kaldırma hızı 15 m/dak ve saatteki iş sayısı 16 ve makaralarda
rulman yataklar kullanıldığında, DIN 655’i esas alarak;
a) Mekanizmanın maksimum kaldırma kapasitesini,
halat çapını, makara ve tambur çapını bulunuz. S1 S2
b) Palanga verimini bulunuz. s S5 S6
c) Sistemi tahrik etmek için gerekli motor gücünü bulunuz.
(ηtop=0.88) S3 S4

ÇÖZÜM:
Q
a) Maksimum kaldırma kapasitesi (Q):
Sürtünmeli halde;
S1 = S .R
S2 = S1 .R = S .R2
S3 = S1 + S2 = S.R + S .R2 = S .R (1 +R )
S4 = S3 .R = S .R2 (1 +R )
S5 = S4 .R = S .R3 (1 +R )
S6 = S5 .R = S .R4 (1 +R )
Q = S3 + S4 + S5 + S6
Q = S.R (1 +R ).(1 +R + R2 +R3 )
ηR = 0,98 (rulmanlı yatak için)
Q = 2000 . 0,98 (1 + 0,98).(1 + 0,98+ 0,982 +0,983 ) =15068,68 kgf

Halat çapı;
dh =k S (mm)
Tablo2.4’den kmin = 0,30
dh =0,30 2000 =13,41 14 (mm)
Tablo2.6’den DT/dh = 18 DT = 18 x 14 = 252 mm
DM/dh = 20 DM = 20 x 14 = 280 mm
b) Palanga verimi (ηpal):
z halatçekmekuv. (S ı )
sürtünmesi
pal =
sürtünmelihalatçekmekuv. (S )
Sürtünmesiz halde;
Sı = S1 = S2
S3 = S1 + S2 = 2Sı
S3 = S4 = S5 = S6 = 2Sı
Q = S3 + S4 + S5 + S6 = 8 S ı → S ı = Q / 8

Sürtünmeli halde;
Q
S=
R (1 +R ).(1 +R + R2 +R3 )

(S ı ) R (1 +R ).(1 +R + R2 +R3 )

pal = =
(S ) 8

pal =,941 (R = 0,98 için)

c) Motor gücü (N):


N = Md (BG)
75top

Vh = 2n Vk = 23.15 = 120 (m / dak)

n = 3 hareketli makara sayısı
DT 2.V 2 x 120
VT =  . → = T = = 15,87 (1/ s)
2 DT 0,252 x 60
D 0,252
Md = S . T = 2000 = 252 (kgf.m)
2 2
15,87
N = 252 =60,59 (BG)
75 x 0,88