BAB 2: SISTEM PEMERINTAHAN DAN KEGIATAN EKONOMI

MASYARAKAT KERAJAAN ALAM MELAYU

2.1 Sistem Pemerintahan
● Kerajaan Alam Melayu mengamalkan sistem pemerintahan beraja
● Raja merupakan pemerintah tertinggi dibantu oleh pembesar pusat dan wilayah

● Sistem pemerintahan Kerajaan Srivijaya tercatat dalam inskripsi pada batu bersurat Telaga Batu.

Nama Sistem Pemerintahan

Raja Pemerintah Pusat dan Wilayah

Funan ● Raja-raja Funan menggunakan ● Raja dibantu oleh golongan:

pelbagai gelaran seperti: -Agama
i. Kurung Bnam bermaksud Raja -Tentera
Gunung ● Terdapat tujuh wilayah dalam
ii. Rajadhiraja yang kerajaan Funan
melambangkan raja Funan ● Ketua wilayah ini terdiri daripada
sebagai raja segala raja putera-putera raja yang bergelar
iii. Cakravatin yang bermaksud Raja Kecil
pemerintah alam sejagat

Champa ● Raja-raja Champa menggunakan ● Raja dibantu oleh pembesar

gelaran Rajadhiraja
● Raja-raja Champa diiktiraf sebagai
pemerintah yang mulia dan suci
serta dikaitkan dengan Dewa Siva
● Peranan pembesar ialah:
i. Mengutip cukai
ii. Menjaga keamanan
iii. Mengukuhkan pertahanan
● Peringkat wilayah, Champa dibahagi
kepada lima wilayah iaitu Indrapura,
Amaravati, Vijaya, Kauthara dan
Panduranga

Srivijaya ● Raja-raja Srivijaya mempunyai ● Raja dibantu oleh Yuvaraja (Putera

unsur kesakitan
● Raja dianggap sebagai Bodhisattva
yang merujuk kepada peranan raja
sebagai Buddha di bumi
● Raja Srivijaya digelar Raja di
Gunung dan Maharaja di Pulau
Mahkota), Pratiyuvaraja (Raja
Muda) dan Rajakumara
● Turut dibantu oleh golongan tentera,
agama, pemungut cukai dan penjaga
harta kerajaan
● Pentadbiran wilayah terbahagi
kepada:
i. Kedatuan yang ditadbir oleh Datu
Keturunan Raja
ii. Pradatuan yang ditadbir oleh Datu
bukan Keturunan Raja
 Nama Sistem Pemerintahan

Raja Pemerintah Pusat dan Wilayah

Angkor ● Raja-rajaAngkor menggunakan ● Raja dibantu oleh pembesar-pembesar

gelaran Dewaraja
● Raja dikaitkan dengan dewa
● Permaisuri adalah kuasa kedua
penting
● Kuasa ketiga penting ialah Raja
Muda
● Pembesar berperanan dalam bidang
keagamaan, kehakiman, keselamatan
dan perbendaharaan
● Pada peringkat wilayah, Angkor
dibahagi kepada:
-Wilayah -Daerah
-Daerah Kecil -Kampung

Majapahit ● Raja-raja Majapahit menggunakan ● Raja dibantu oleh Sapta Prabu dan
gelaran: para pembesar
i. Maharaja ● Sapta Prabu ialah Majlis Penasihat
ii. Sri Maharaja Diraja terdiri daripada kerabat diraja
iii. Sri Bathara ● Majapahit dibahagi kepada 14
wilayah
● Wilayah dipecahkan kepada
Kabupaten, Kawadanan, Pakuwuan
dan Kebuyutan iaitu daerah dan
daerah kecil serta kampung

Kedah Tua ● Kerajaan ini dibayangi oleh kerajaan besar Alam Melayu terutama Srivijaya
● Bentuk pentadbirannya mudah
● Mempunyai seorang ketua
● Ketua mengurus hal perdagangan dan keagamaan
● Corak pemerintahan Kedah Tua berubah apabila kerajaan ini menjadi
sebahagian daripada kerajaan Srivijaya
● KedahTua menjadi sebahagian daripada Pradatuan kerajaan Srivijaya

Gangga Nagara ● Sistem pemerintahannya tidak jelas

● Kajian menunjukkan kerajaan ini mengamalkan sistem pemerintahan beraja
● Raja berperanan:
i. Membangunkan kemajuan perdagangan
ii. Bertanggungjawab dalam hal ehwal pentadbiran