Bidang Pembelajaran: Matematik Diskret

Bab

3 Penaakulan Logik

8 Premis 1: Jika p = 30°, maka sudut

Bab
penggenap bagi p = 60°.
1 Faktor sepunya terbesar bagi 18 dan Premis 2: p = 30°

3
27 ialah 9. Ayat ini adalah benar. Oleh Kesimpulan: Sudut penggenap bagi p = 60°.

Tingkatan 4
sebab kita dapat menentukan sama ada Tidak munasabah kerana istilah
ayat itu adalah benar atau palsu, maka ayat ‘penggenap’ itu sepatutnya ‘pelengkap’.
itu ialah satu pernyataan.
Jawapan: D
Jawapan: D

2 Bendera Malaysia juga dikenali sebagai

Jalur Gemilang dan orang utan ialah 1 (a) Pernyataan kerana kita dapat
haiwan kebangsaan Malaysia. menentukan bahawa ayat itu adalah
Benar dan palsu menghasilkan palsu.
palsu.
Jawapan: B
(b) Bukan pernyataan kerana ayat itu
merupakan suatu soalan.
3 “Jika m < –7, maka m < –5”.
(c) Bukan pernyataan kerana ayat itu
Kontrapositifnya ialah “Jika m  –5 , maka
merupakan suatu arahan.
m  –7.
(d) Bukan pernyataan kerana ayat itu
Kontrapositif itu adalah benar.
merupakan suatu seruan.
Jawapan: D (e) Pernyataan kerana kita dapat
menentukan bahawa ayat itu adalah
4 “Pentagon ialah sebuah poligon yang benar.
mempunyai sembilan sisi” adalah palsu. (f) Bukan pernyataan kerana kita tidak
Maka, ayat itu ialah satu pernyataan. dapat menentukan bahawa ayat itu
adalah benar atau palsu.
Jawapan: A
(g) Pernyataan kerana kita dapat
menentukan bahawa ayat itu adalah
5 Hujah induktif
palsu.
Jawapan: B
2 (a) Palsu (e) Palsu (i) Benar
(b) Benar (f) Palsu (j) Benar
6 “Semua heksagon mempunyai enam (c) Benar (g) Palsu (k) Palsu
sisi yang sama panjang atau sebilangan (d) Palsu (h) Benar
oktagon sekata mempunyai lapan paksi
simetri”. 3 (a) Palsu
Palsu atau palsu menghasilkan palsu.
Jawapan: D Sungai Rajang bukan terletak di negeri
Sabah.
7 Kontrapositif bagi implikasi yang diberi [Benar]
ialah “jika h < 5, maka h < 8” adalah palsu. (b) Benar
Nombor 2 bukan nombor perdana yang
Penafian bagi h  5 dan h  8 masing-masing ialah terkecil. [Palsu]
h  5 dan h  8 dan bukannya h < 5 dan h < 8.

Jawapan: C

19

Ana&Tip Tg4_B3_vim3p.indd 19 23/02/2021 2:15 PM

 (c) Benar (c) Jika –2x > 8, maka x < –4.
Hasil tambah sudut-sudut pedalaman (d) Jika k ialah integer positif, maka 2k + 1
sebuah heksagon bukan 720º. [Palsu] ialah nombor ganjil.
(d) Benar
Penyu bukan reptilia. [Palsu] 8 (a) Implikasi 1:
1
(e) Palsu Jika x > y, maka 1 x > y.
3 3
kos 60º tidak sama dengan √3 . [Benar]
2 Implikasi 2:
(f) Benar
1
Tun Dr Mahathir Mohamad bukan Jika 1 x > y, maka x > y.
Perdana Menteri Malaysia yang 3 3
(b) Implikasi 1:
Tingkatan 4

keempat dan ketujuh. [Palsu]

Jika x2 = 49, maka x = ±7.
4 (a) Benar Benar dan benar menghasilkan benar.
Implikasi 2:
Jika x = ±7, maka x2 = 49.
(b) Palsu (c) Implikasi 1:
3

Benar dan palsu menghasilkan palsu.

Jika 3(x + 4) = 18, maka 3x + 12 = 18.
(c) Palsu
Bab

Palsu dan benar menghasilkan palsu.

Implikasi 2:
(d) Palsu Benar dan palsu menghasilkan palsu. Jika 3x + 12 = 18, maka 3(x + 4) = 18.
(d) Implikasi 1:
(e) Palsu Benar dan palsu menghasilkan palsu.
Jika PQR ialah sebuah segi tiga sama
(f) Palsu Palsu dan benar menghasilkan palsu. sisi, maka ∠P = ∠Q = ∠R = 60°.
Implikasi 2:
Jika ∠P = ∠Q = ∠R = 60°, maka PQR
5 (a) Benar Benar atau benar menghasilkan benar.
ialah sebuah segi tiga sama sisi.
(b) Benar Palsu atau benar menghasilkan benar. (e) Implikasi 1:
Jika dua digit terakhir bagi suatu nombor
(c) Benar Benar atau palsu menghasilkan benar. n boleh dibahagi dengan 4, maka n boleh
(d) Palsu Palsu atau palsu menghasilkan palsu.
dibahagi dengan 4.
Implikasi 2:
(e) Benar Benar atau palsu menghasilkan benar. Jika suatu nombor n boleh dibahagi
(f) Benar Benar atau palsu menghasilkan benar.
dengan 4, maka dua digit terakhir bagi
n boleh dibahagi dengan 4.
6 (a) Antejadian: Sudut B bagi segi tiga ABC (f) Implikasi 1:
ialah sudut tegak. Jika θ ialah sudut pelengkap bagi α,
Akibat: Segi tiga ABC ialah sebuah segi maka θ + α = 90°.
tiga bersudut tegak. Implikasi 2:
(b) Antejadian: PQRS ialah sebuah sisi empat. Jika θ + α = 90°, maka θ ialah sudut
Akibat: PQRS mempunyai empat sisi. pelengkap bagi α.
(c) Antejadian: y ialah nombor ganjil. a
Akibat: y tidak boleh dibahagi dengan 2. 9 (a) ialah pecahan tak wajar jika dan
b
(d) Antejadian: m > n hanya jika a > b.
Akibat: –n > –m (b) Dua garis lurus adalah selari jika dan
(e) Antejadian: Dua set adalah sama. hanya jika kecerunan dua garis lurus
Akibat: Kedua-dua set itu mengandungi itu adalah sama.
unsur-unsur yang sama. (c) Suatu nombor m boleh dibahagi dengan
(f) Antejadian: Set A ialah subset bagi set B. 3 jika dan hanya jika hasil tambah digit-
Akibat: Semua unsur bagi set A digit nombor m boleh dibahagi dengan 3.
merupakan unsur bagi set B. (d) tan x = 1 jika dan hanya jika x = 45º.
7 (a) Jika x = 125, maka 3 x = 5.
(b) Jika PQRSTUV ialah sebuah heptagon 10 (a) Jika x > –8, maka x > –5. [Palsu]
sekata, maka PQRSTUV mempunyai y – 2
tujuh paksi simetri. (b) Jika x = , maka y = 3x + 2. [Benar]
3

20

Ana&Tip Tg4_B3_vim3p.indd 20 23/02/2021 2:15 PM

 (c) Jika setiap sudut pedalaman bagi
ABCDEF ialah 120º, maka ABCDEF
ialah sebuah heksagon sekata. [Benar]
(d) Jika suatu nombor boleh dibahagi
dengan 5, maka digit terakhir bagi
nombor itu ialah 0. [Palsu]
(e) Jika pepenjuru-pepenjuru sebuah
poligon bersilang pada sudut tegak,
maka poligon itu ialah rombus, segi
empat sama atau lelayang. [Benar]
(c) Tidak munasabah kerana premis
pertama tidak benar. Saman ‘RM1 000’
sepatutnya ‘RM300’.
(d) Tidak munasabah kerana Premis 1
tidak semestinya benar. Hal ini adalah
kerana pepenjuru-pepenjuru sebuah
segi empat selari tidak semestinya
bersilang pada sudut tegak kecuali
rombus dan segi empat sama.

Bab
(f) Jika nombor p ialah gandaan bagi 3, 15 (a) KLMN mempunyai dua sisi yang
maka p ialah gandaan bagi 6. [Palsu] selari. Hujah deduktif bentuk I

3
11 (a) Jika h  7 , maka h  4 . (b) x  – 7

Tingkatan 4
[Palsu] Hujah deduktif bentuk II
3 3 5
(b) Jika k  –15, maka k  –10. [Palsu]
(c) PQRS hanya mempunyai satu paksi
7
(c) Jika p  – , maka p  – . 4 [Palsu] simetri sahaja. Hujah deduktif bentuk I
9 9
(d) Jika f(x) bukan suatu fungsi kuadratik, (d) x + y = 90º Hujah deduktif bentuk II
maka grafnya bukan berbentuk
parabola. [Benar] (e) Set P ≠ φ Hujah deduktif bentuk III
(e) Jika dua garis lurus bersilang, maka dua
garis lurus itu tidak selari. [Benar] 16 (a) Semua segi empat selari ialah sisi
(f) Jika suatu nombor bukan negatif, maka empat. Hujah deduktif bentuk I
kuasa tiga nombor itu bukan negatif.
[Benar] (b) RSTUV ialah sebuah pentagon.
Hujah deduktif bentuk I
12 (a) Jika sebuah poligon bukan nonagon
sekata, maka ia tidak mempunyai m
(c) a n = b Hujah deduktif bentuk II
sembilan sisi yang sama panjang.
[Benar] (d) x ≠ 60º
1 Hujah deduktif bentuk III
(b) Jika sin θ ≠ , maka θ ≠ 45°. [Benar]
√2
(c) Jika x bukan gandaan 3, maka x bukan (e) Jika a  b, maka a ialah pecahan wajar.
b
gandaan 12. [Benar] Hujah deduktif bentuk III
5
(d) Jika x  – , maka x  – . 8 [Benar] (f) Semua reptilia berdarah sejuk.
9 9
Hujah deduktif bentuk I
(e) Jika suatu nombor boleh dibahagi
dengan 2, maka nombor itu bukan (g) x ialah sudut pelengkap bagi y.
nombor ganjil. [Benar] Hujah deduktif bentuk II
(f) Jika k bukan faktor bagi 24, maka k (h) θ bukan sudut penggenap bagi α.
bukan faktor bagi 12. [Benar]
Hujah deduktif bentuk III

13 (a) Hujah deduktif (i) Jika h + k = 360º, maka k ialah sudut

(b) Hujah induktif konjugat bagi h. Hujah deduktif bentuk II
(c) Hujah deduktif
(d) Hujah induktif 17 (a) Kuat kerana premis dan kesimpulannya
adalah logik dan meyakinkan.
14 (a) Munasabah kerana hujah deduktif itu (b) Lemah kerana hujah induktif itu tidak
adalah sah dan kedua-dua premis dan menyatakan sama ada Encik Hashim
kesimpulan adalah benar. berkaca mata atau tidak mengakibatkan
(b) Tidak munasabah kerana kedua-dua kesimpulannya tidak kukuh.
premis itu adalah tidak benar. Perkataan (c) Kuat kerana premis dan kesimpulannya
‘pelengkap’ sepatutnya ‘penggenap’. adalah logik dan meyakinkan.

21

Ana&Tip Tg4_B3_vim3p.indd 21 23/02/2021 2:15 PM

 (d) Lemah kerana berkemungkinan = 1 × 10 × 10 × 12
murid menengah rendah tidak 3
berpeluang untuk menggunakan = 400 cm2
buret yang berada dalam keadaan
baik untuk membuat eksprimen 20 Luas permukaan
Sains. = 2πj2 + πjs

18 Cadangan jawapan: ( ) (
= 2 × 22 × 142 + 22 × 14 × 50
7 7 )
(a) Encik Steven berkemungkinan tinggi = 1 232 + 2 200
untuk mengidap penyakit kencing = 3 432 cm2
Tingkatan 4

manis.
(b) Encik Jamaludin dan Encik Ong
berkemungkinan dapat mengekalkan
kesihatan yang baik adalah tinggi.
3
21 (a) Tn = 2n – 1, n = 1, 2, 3, 4, …
Sn = 2n – 1, n = 1, 2, 3, 4, …
(b) Sn = 2n – 1 = 511

(c) Kita harus mengitar semula surat 2n = 511 + 1

khabar lama, botol plastik, gelas, tin
Bab

2n = 512
aluminium dan sebagainya. 2n = 29
(d) Kita harus mendengar nasihat yang n=9
baik daripada ibu dan bapa, dan tidak
(c) Tn = 2n – 1
menyakiti hati mereka.
T7 = 27 – 1 = 64
19 Isi padu piramid
Maka, bilangan biji benih merah yang
= 1 × Luas tapak × Tinggi dimasukkan ke dalam lubang yang
3 ketujuh ialah 64.

22

Ana&Tip Tg4_B3_vim3p.indd 22 23/02/2021 2:15 PM