Chuong3 GT3 2023

Bài giảng Giải tích 3
Tạ Thị Thanh Mai
Viện Toán ứng dụng và Tin học

Đại học Bách khoa Hà Nội
Ngày 22 tháng 3 năm 2023
Tạ Thị Thanh Mai (SAMI) Giải tích 3 Ngày 22 tháng 3 năm 2023 1 / 58
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP TOÁN TỬ LAPLACE
1 PHÉP BIỂN ĐỔI LAPLACE VÀ LAPLACE NGƯỢC
Phép biến đổi Laplace
Phép biến đổi Laplace ngược
2 PHÉP BIẾN ĐỔI CỦA BÀI TOÁN VỚI GIÁ TRỊ BAN ĐẦU
Biến đổi của đạo hàm
Ứng dụng giải PTVP
Biến đổi của tích phân
3 PHÉP TỊNH TIẾN VÀ PHÂN THỨC ĐƠN GIẢN
Phép tịnh tiến
Phân thức đơn giản
4 ĐẠO HÀM, TÍCH PHÂN VÀ TÍCH CỦA CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI
Đạo hàm của phép biến đổi
Ứng dụng giải PT tuyến tính hệ số hàm
Tích phân của phép biến đổi
Tích chập của hai hàm
Giải PTVP với vế phải không liên tục

Phép biến đổi Laplace
Ưu điểm của PBĐ Laplace trong ứng dụng giải PTVP
Các bài toán kĩ thuật (cơ học, điện) thường gặp các hệ có vế phải là
các xung hoặc các hàm số không liên tục.
1
VD: mô hình mạch RLC LQ ′′ (t) + RQ ′ (t) + Q(t) = E (t) ⇒ vế
C
phải không liên tục.
1
C
Về nguyên tắc, giải được PT tuyến tính hệ số hàm.
1
C
VD: xy ′′ − 2y ′ + xy = 0.
1
C
VD: xy ′′ − 2y ′ + xy = 0.
Giải các bài toán giá trị ban đầu "2 trong 1".
Định nghĩa
Định nghĩa
Cho hàm số f (t) : [0, +∞) → R. Biến đổi Laplace của f (t) là hàm số:
Z +∞
F (s) = L{f }(s) = e −st f (t)dt, s ∈ R.
0
Định nghĩa
Định nghĩa
Z +∞
F (s) = L{f }(s) = e −st f (t)dt, s ∈ R.
0
Ví dụ
Z ∞ Z A
L{e at }(s) = e −st+at dt = lim e −(s−a)t dt
0 A→∞ 0
e −(s−a)t A e −(s−a)A 1
= lim = lim − .
A→∞ a − s 0 A→∞ a − s a−s
Định nghĩa
Định nghĩa
Z +∞
F (s) = L{f }(s) = e −st f (t)dt, s ∈ R.
0
Ví dụ
Z ∞ Z A
L{e at }(s) = e −st+at dt = lim e −(s−a)t dt
0 A→∞ 0
e −(s−a)t A e −(s−a)A 1
= lim = lim − .
A→∞ a − s 0 A→∞ a − s a−s
1
L{e at }(s) = , s > a.
s −a
Ví dụ
Γ(a + 1)
f (t) = t a , a > −1 ⇒ L{t a }(s) = , s > 0.
s a+1
+∞
e −t t p−1 dt, p > 0.
R
Nhắc lại: hàm Gamma Γ(p) =
0
Định lí (Sự tồn tại của biến đổi Laplace)
Giả sử hàm số f (t) xác định và liên tục từng khúc trên từng khoảng hữu
hạn [0, T ], T ≥ 0. Ngoài ra, giả sử f (t) bị chặn cấp mũ, tức là tồn tại
M > 0, c, t0 ≥ 0 sao cho
|f (t)| ≤ M.e ct , ∀t ≥ t0 .
Khi đó tồn tại biến đổi L{f }(s) với mọi s > c.
M > 0, c, t0 ≥ 0 sao cho
|f (t)| ≤ M.e ct , ∀t ≥ t0 .
Sơ lược chứng minh.

Z +∞ Z A
−st
e f (t)dt = lim e −st f (t)dt.
0 A→∞ 0
M > 0, c, t0 ≥ 0 sao cho
|f (t)| ≤ M.e ct , ∀t ≥ t0 .
Sơ lược chứng minh.

Z +∞ Z A
−st
e f (t)dt = lim e −st f (t)dt.
0 A→∞ 0
Z ∞
−st −(s−c)t
|e f (t)| ≤ M.e ∀t ≥ t0 ; và M.e −(s−c)t dt < ∞.
t0
Ví dụ
e at và t a , (a > −1).
f (t) = sin t, cos t .
(
0 nếu 0 ≤ t < a,
Hàm Heaviside u(t − a) =
1 nếu t ≥ a, a ≥ 0.
Tính chất tuyến tính của PBĐ Laplace
Từ đây, ta giả sử các hàm số f (t), g (t) liên tục từng khúc và bị chặn cấp
mũ (do đó BĐ Laplace của chúng tồn tại).
Mệnh đề
L{Af + Bg }(s) = AL{f }(s) + BL{g }(s).
Các biến đổi Laplace cơ bản
f (t) F (s) f (t) F (s)

1 1
1 ,s > 0 e at ,s > a
s s −a
k s
sin kt ,s > 0 cos kt ,s > 0
s + k2
2 s + k2
2
Γ(a + 1) n!
t a , a > −1 ,s > 0 t n , n ∈ N∗ ,s > 0
s a+1 s n+1
k s
sinh kt , s > |k| cosh kt , s > |k|
s2 − k2 s2 − k2
e −as
u(t − a), a > 0 ,s > 0
s
BDnguoc TT
Các biến đổi Laplace cơ bản
f (t) F (s) f (t) F (s)

1 1
1 ,s > 0 e at ,s > a
s s −a
k s
sin kt ,s > 0 cos kt ,s > 0
s + k2
2 s + k2
2
Γ(a + 1) n!
t a , a > −1 ,s > 0 t n , n ∈ N∗ ,s > 0
s a+1 s n+1
k s
sinh kt , s > |k| cosh kt , s > |k|
s2 − k2 s2 − k2
e −as
u(t − a), a > 0 ,s > 0
s
√

1
BDnguoc TT Nhắc lại: Γ(p + 1) = pΓ(p), Γ(n + 1) = n!, Γ = π.
2
Ví dụ
Tìm các biến đổi Laplace L{f }(s) sau:
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Γ( 1 +1)
= 3 Γ(3)
s3
+ 4 2 3 , s > 0.
s2
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Γ( 1 +1)
= 3 Γ(3)
s3
+ 4 2 3 , s > 0.
√ s2
6 2 π
= s3
+ 3 .
s2
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Γ( 1 +1)
= 3 Γ(3)
s3
+ 4 2 3 , s > 0.
√ s2
6 2 π
= s3
+ 3 .
s2
2 L (3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2)) (s)
= 3L (sinh 3t) (s) − 2L (cos 2t) (s) − L (u(t − 2)) (s)
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Γ( 1 +1)
= 3 Γ(3)
s3
+ 4 2 3 , s > 0.
√ s2
6 2 π
= s3
+ 3 .
s2
2 L (3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2)) (s)
−2s
= s 29−9 − s 22s+4 − e s , s > 3.
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Γ( 1 +1)
= 3 Γ(3)
s3
+ 4 2 3 , s > 0.
√ s2
6 2 π
= s3
+ 3 .
s2
2 L (3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2)) (s)
−2s
= s 29−9 − s 22s+4 − e s , s > 3.
L (e −t + 1)2 (s) = L e −2t + 2e −t + 1 (s)

3
Ví dụ
√
1 f (t) = 3t 2 + 4 t,
2 f (t) = 3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2),
3 f (t) = (e −t + 1)2 .
√ 1
L 3t 2 + 4 t (s) = 3L t 2 (s) + 4L t 2 (s)

1
Γ( 1 +1)
= 3 Γ(3)
s3
+ 4 2 3 , s > 0.
√ s2
6 2 π
= s3
+ 3 .
s2
2 L (3 sinh 3t − 2 cos 2t − u(t − 2)) (s)
−2s
= s 29−9 − s 22s+4 − e s , s > 3.
L (e −t + 1)2 (s) = L e −2t + 2e −t + 1 (s)

3
1 2
= s+2 + s+1 + 1s , s > 0.
Định lí
Nếu L{f }(s) = L{g }(s), ∀s > c thì f (t) = g (t) tại các điểm liên tục của
f và g .
Định lí
f và g .
Định nghĩa
Nếu F (s) = L{f }(s), ta gọi f (t) là biến đổi Laplace ngược của F (s), và
kí hiệu
f (t) = L−1 {F }(t).
Định lí
f và g .
Định nghĩa
Nếu F (s) = L{f }(s), ta gọi f (t) là biến đổi Laplace ngược của F (s), và
kí hiệu
f (t) = L−1 {F }(t).
F (s) = L{f }(s) ⇔ f (t) = L−1 {F }(t)

BangBD
Tính chất tuyến tính của phép biến đổi ngược
Mệnh đề
L−1 {AF + BG }(t) = AL−1 {F }(t) + BL−1 {G }(t)
Mệnh đề
L−1 {AF + BG }(t) = AL−1 {F }(t) + BL−1 {G }(t)
Ví dụ
Tìm các biến đổi ngược L−1 {F }(t):
3 1
1 F (s) = − √ ,
s7 s s
BangBD
Mệnh đề
L−1 {AF + BG }(t) = AL−1 {F }(t) + BL−1 {G }(t)
Ví dụ
3 1
1 F (s) = − √ ,
s7 s s
BangBD

−1 3 1 −1 1 −1 1
L 7
− √ (t) = 3L (t) − L 3 (t)
s s s s7 s2
1
t6 t2 3 2 √
=3 − 3
= t6 − √ t.
Γ(7) Γ 2 6! π
Ví dụ
4e −2s 1
2 F (s) = + ,
s s −5
1
3 F (s) =
2
.
s − 4s + 3
Ví dụ
4e −2s 1
2 F (s) = + ,
s s −5
1
3 F (s) =
2
.
s − 4s + 3
−2s
2 L−1 4e 1 5t
s + s−5 (t) = 4u(t − 2) + e .
Ví dụ
4e −2s 1
2 F (s) = + ,
s s −5
1
3 F (s) =
2
.
s − 4s + 3
−2s
2 L−1 4e 1 5t
s + s−5 (t) = 4u(t − 2) + e .

3 L−1 1 1 −1 1 1
s 2 −4s+3
(t) = 2 L s−3 − s−1 (t)
Ví dụ
4e −2s 1
2 F (s) = + ,
s s −5
1
3 F (s) =
2
.
s − 4s + 3
−2s
2 L−1 4e 1 5t
s + s−5 (t) = 4u(t − 2) + e .

3 L−1 1 1 −1 1 1 1 3t t
s 2 −4s+3
(t) = 2 L s−3 − s−1 (t)= 2 (e − e ).
Ứng dụng giải PTVP
Giả thiết chung: f (t) liên tục từng khúc trên [0, ∞) và bị chặn cấp mũ, kí
hiệu biến đổi Laplace L{f }(s) = F (s).
Định lí
Giả sử f (t) khả vi, khi đó
L{f ′ }(s) = sF (s) − f (0).
Định lí
Giả sử f (t) khả vi, khi đó
L{f ′ }(s) = sF (s) − f (0).
Chứng minh.
Z ∞ Z ∞
′ −st ′
L{f }(s) = e f (t)dt = e −st d(f (t))
0 0
∞ Z ∞
= f (t)e −st − f (t)d(e −st )

0 0
= −f (0) + sF (s).
Ta có L{f ′′ }(s) = sL{f ′ }(s) − f ′ (0)
Ta có L{f ′′ }(s) = sL{f ′ }(s) − f ′ (0)
= s (sF (s) − f (0)) − f ′ (0)
= s 2 F (s) − sf (0) − f ′ (0).
Ta có L{f ′′ }(s) = sL{f ′ }(s) − f ′ (0)
= s (sF (s) − f (0)) − f ′ (0)
= s 2 F (s) − sf (0) − f ′ (0).
Tổng quát,
L{f (n) }(s) = s n F (s) − s n−1 f (0) − s n−2 f ′ (0) − . . . − f (n−1) (0).
Ta có L{f ′′ }(s) = sL{f ′ }(s) − f ′ (0)
= s (sF (s) − f (0)) − f ′ (0)
= s 2 F (s) − sf (0) − f ′ (0).
Tổng quát,
L{f (n) }(s) = s n F (s) − s n−1 f (0) − s n−2 f ′ (0) − . . . − f (n−1) (0).
Ví dụ
Tính các biến đổi Laplace sau
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).
Ví dụ
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).
1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .
Ví dụ
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).

Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế, ta được
1
sF (s) − f (0) = aF (s) + s−a , s > a,
Ví dụ
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).

1 1
sF (s) − f (0) = aF (s) + s−a , s > a,⇒ F (s) = (s−a)2
.
Ví dụ
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).

1 1
.
2 g (t) = cos kt ⇒ g ′ (t) = −k sin kt, g ′′ (t) = −k 2 cos kt.
Ví dụ
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).

1 1
.
2 g (t) = cos kt ⇒ g ′ (t) = −k sin kt, g ′′ (t) =−k 2 cos kt.
s 2 G (s) − sg (0) − g ′ (0) = −k 2 G (s), s > 0,
Ví dụ
1 L{te at }(s).
2 L{cos kt}(s).

1 1
.
2 g (t) = cos kt ⇒ g ′ (t) = −k sin kt, g ′′ (t) =−k 2 cos kt.
s 2 G (s) − sg (0) − g ′ (0) = −k 2 G (s), s > 0,
s
⇒ G (s) = s 2 +k 2.
Ứng dụng PBĐ Laplace giải PTVP
Ví dụ
Giải bài toán x ′′ + 4x = cos t, x(0) = x ′ (0) = 0.
Ví dụ
Kí hiệu L(x)(s) = X (s), ta được

L(x ′′ )(s) = s 2 X (s) − sx(0) − x ′ (0) = s 2 X (s).
Ví dụ

L(x ′′ )(s) = s 2 X (s) − sx(0) − x ′ (0) = s 2 X (s).
Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của phương trình, ta được
s s
s 2 X (s) + 4X (s) = 2 ⇒ X (s) = 2 .
s +1 (s + 1)(s 2 + 4)
Ví dụ

L(x ′′ )(s) = s 2 X (s) − sx(0) − x ′ (0) = s 2 X (s).
Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của phương trình, ta được
s s
s 2 X (s) + 4X (s) = 2 ⇒ X (s) = 2 .
s +1 (s + 1)(s 2 + 4)
Suy ra nghiệm của bài toán là

−1 s
x(t) = L (t)
(s 2 + 1)(s 2 + 4)

−1 1 s s
=L − (t)
3 s2 + 1 s2 + 4
1
= (cos t − cos 2t) .
3
Ví dụ (Đề 20192.5)
(
y (3) + y ′ = e t
Giải bài toán
y (0) = y ′ (0) = y ′′ (0) = 0.
Ví dụ (Đề 20192.5)
(
y (3) + y ′ = e t
Giải bài toán
y (0) = y ′ (0) = y ′′ (0) = 0.
Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của PT, kí hiệu L(y )(s) = Y (s), ta được
1
s 3 Y + sY =
s −1
1 A B Cs + D
⇒Y (s) = = + + 2
s(s − 1)(s 2 + 1) s s −1 s +1
⇒1 = A(s − 1)(s 2 + 1) + Bs(s 2 + 1) + (Cs + D)s(s − 1).
Ví dụ (Đề 20192.5)
(
y (3) + y ′ = e t
Giải bài toán
y (0) = y ′ (0) = y ′′ (0) = 0.
1
s 3 Y + sY =
s −1
1 A B Cs + D
⇒Y (s) = = + + 2
s(s − 1)(s 2 + 1) s s −1 s +1
⇒1 = A(s − 1)(s 2 + 1) + Bs(s 2 + 1) + (Cs + D)s(s − 1).
s = 0: 1 = −A ⇒ A = −1.
s = 1: 1 = 2B ⇒ B = 21 .
s = i: 1 = (C i + D)(−1 − i) ⇒ C = 12 , D = − 12 .
Nghiệm của bài toán là

−1 1
y (t) = L (t)
s(s − 1)(s 2 + 1)

−1 1 1 s 1
=L − + + − (t)
s 2(s − 1) 2(s 2 + 1) 2(s 2 + 1)
e t + cos t − sin t
= −1 + .
2
Ví dụ (Đề 20193.4)
(
y (4) − 4y (3) + 6y ′′ − 4y ′ + y = 0
Giải bài toán
y (0) = 0, y ′ (0) = 1, y ′′ (0) = 0, y (3) (0) = 1.
Ví dụ (Đề 20193.4)
(
y (4) − 4y (3) + 6y ′′ − 4y ′ + y = 0
Giải bài toán
y (0) = 0, y ′ (0) = 1, y ′′ (0) = 0, y (3) (0) = 1.
s 4 Y − s 2 − 1 − 4(s 3 Y − s) + 6(s 2 Y − 1) − 4sY + Y = 0

s 2 − 4s + 7
⇒Y (s) = .
(s − 1)4
Ví dụ (Đề 20193.4)
(
y (4) − 4y (3) + 6y ′′ − 4y ′ + y = 0
Giải bài toán
y (0) = 0, y ′ (0) = 1, y ′′ (0) = 0, y (3) (0) = 1.
s 4 Y − s 2 − 1 − 4(s 3 Y − s) + 6(s 2 Y − 1) − 4sY + Y = 0

s 2 − 4s + 7
⇒Y (s) = .
(s − 1)4
Nghiệm của bài toán là
(s − 1)2 − 2(s − 1) + 4

y (t) = L−1 (t)
(s − 1)4

1 2 4
= L−1 − + (t)
(s − 1)2 (s − 1)3 (s − 1)4
= e t t − 2t 2 + 2/3t 3 .

Ví dụ
(
y ′ = 2y + z
Sử dụng pp toán tử Laplace giải hệ PTVP biết rằng
z ′ = y + 2z
y (0) = 1, z(0) = 3.
Ví dụ
(
y ′ = 2y + z
z ′ = y + 2z
y (0) = 1, z(0) = 3.
Kí hiệu L(y )(s) = Y (s), L(z)(s) = Z (s), ta được

L(y ′ )(s) = sY (s) − y (0) = sY (s) − 1; L(z ′ )(s) = sZ (s) − 3.
Ví dụ
(
y ′ = 2y + z
z ′ = y + 2z
y (0) = 1, z(0) = 3.

Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của 2 phương trình, ta được
( (
s+1 1 2
sY − 1 = 2Y + Z Y (s) = s 2 −4s+3 = − s−1 + s−3
⇒
sZ − 3 = Y + 2Z Z (s) = s 23s−5
−4s+3
1
= s−1 2
+ s−3
Ví dụ
(
y ′ = 2y + z
z ′ = y + 2z
y (0) = 1, z(0) = 3.

( (
s+1 1 2
sY − 1 = 2Y + Z Y (s) = s 2 −4s+3 = − s−1 + s−3
⇒
sZ − 3 = Y + 2Z Z (s) = s 23s−5
−4s+3
1
= s−1 2
+ s−3


y (t) = L−1 − 1 + 2 (t) = −e t + 2e 3t
s−1 s−3

z(t) = L−1 1 + 2 (t) = e t + 2e 3t .
s−1 s−3
Ví dụ (Đề 2-20172)
(
x ′ + 3x + y = 0
y′ − x + y = 0
x(0) = y (0) = 1.
Ví dụ (Đề 2-20172)
(
x ′ + 3x + y = 0
y′ − x + y = 0
x(0) = y (0) = 1.
Kí hiệu L(x)(s) = X (s), L(y )(s) = Y (s), ta được

L(x ′ )(s) = sX (s) − x(0) = sX (s) − 1; L(y ′ )(s) = sY (s) − 1.
Ví dụ (Đề 2-20172)
(
x ′ + 3x + y = 0
y′ − x + y = 0
x(0) = y (0) = 1.

( (
s
sX − 1 + 3X + Y = 0 X (s) = s 2 +4s+4
⇒ s+4
sY − 1 − X + Y = 0 Y (s) = s 2 +4s+4
Ví dụ (Đề 2-20172)
(
x ′ + 3x + y = 0
y′ − x + y = 0
x(0) = y (0) = 1.

( (
s
sX − 1 + 3X + Y = 0 X (s) = s 2 +4s+4
⇒ s+4
sY − 1 − X + Y = 0 Y (s) = s 2 +4s+4


x(t) = L−1 s+2−22 (t) = e −2t (1 − 2t)
(s+2)
y (t) = L−1 2 s+4 (t) = e −2t (1 + 2t)
s +4s+4
Định lí
nZt o F (s)

F (s)
Zt
−1
L f (u)du (s) = ; L (t) = f (u)du.
s s
0 0
Định lí
nZt o F (s)

F (s)
Zt
−1
L f (u)du (s) = ; L (t) = f (u)du.
s s
0 0
Ví dụ

Z t
Tìm biến đổi L sinh 2udu (s).
0
Định lí
nZt o F (s)

F (s)
Zt
−1
L f (u)du (s) = ; L (t) = f (u)du.
s s
0 0
Ví dụ

Z t
Tìm biến đổi L sinh 2udu (s).
0
Cách 1: tính tích phân rồi dùng BĐ Laplace với hàm thu được.
Cách 2:
t
Z
1
L sinh 2udu (s) = L sinh 2t (s)
0 s
2
= , s > 2.
s(s 2 − 4)
Ví dụ
1
Tìm biến đổi ngược L−1

(t).
s(s 2+ 4)
Ví dụ
1

(t).
s(s 2 + 4)
1 1
F (s) = ⇒ f (t) = 2 sin 2t,
s2 +4
Ví dụ
1

(t).
s(s 2+ 4)
1 1
F (s) = ⇒ f (t) = 2 sin 2t,suy ra
s2 +4
Z t
1 −1 F (s) 1
L−1

(t) = L (t) = sin 2udu
s(s 2 + 4) s 0 2
1 t 1 − cos 2t
= − cos 2u = .

4 0 4
Ví dụ
1

(t).
s(s 2+ 4)
1 1
F (s) = ⇒ f (t) = 2 sin 2t,suy ra
s2 +4
Z t
1 −1 F (s) 1
L−1

(t) = L (t) = sin 2udu
s(s 2 + 4) s 0 2
1 t 1 − cos 2t
= − cos 2u = .

4 0 4
Có thể dùng
s (s 2 + 4) − s 2

1 1 1 s L−1 1
2
= 2 2
= − 2 7→ (1 − cos 2t).
s(s + 4) 4 s (s + 4) 4 s s +4 4

Phép tịnh tiến
Phân thức đơn giản
Phép tịnh tiến
Định lí
L{e at f (t)}(s) = F (s − a),
L−1 {F (s − a)}(t) = e at f (t).
Phép tịnh tiến
Định lí
L{e at f (t)}(s) = F (s − a),
L−1 {F (s − a)}(t) = e at f (t).
Chứng minh.
Z ∞
L{e at f (t)}(s) = e −st e at f (t)dt
Z0 ∞
= e −(s−a)t f (t)dt = F (s − a).
0
Ví dụ
1 L{5e −t t 2 }(s).
Ví dụ
1 L{5e −t t 2 }(s).
2
f (t) = t 2 ⇒ F (s) = s3
, s > 0.
Ví dụ
1 L{5e −t t 2 }(s).
f (t) = t 2 ⇒ F (s) = s23 , s > 0.
10
L{5e −t t 2 }(s) = 5L{t 2 }(s + 1) = (s+1)3
, s > −1.
2 L{3e −2t sin t + et cos 2t}(s)
Ví dụ
1 L{5e −t t 2 }(s).
f (t) = t 2 ⇒ F (s) = s23 , s > 0.
10
L{5e −t t 2 }(s) = 5L{t 2 }(s + 1) = (s+1)3
, s > −1.
2 L{3e −2t et
sin t + cos 2t}(s)
= 3L{e −2t sin t}(s) + L{e t cos 2t}(s)
Ví dụ
1 L{5e −t t 2 }(s).
f (t) = t 2 ⇒ F (s) = s23 , s > 0.
10
L{5e −t t 2 }(s) = 5L{t 2 }(s + 1) = (s+1)3
, s > −1.
2 L{3e −2t et
sin t + cos 2t}(s)
= 3L{sin t}(s + 2) + L{cos 2t}(s − 1).
f (t) = sin t ⇒ F (s) = s 21+1 , g (t) = cos 2t ⇒ G (s) = s
s 2 +4
.
Ví dụ
1 L{5e −t t 2 }(s).
f (t) = t 2 ⇒ F (s) = s23 , s > 0.
10
L{5e −t t 2 }(s) = 5L{t 2 }(s + 1) = (s+1)3
, s > −1.
2 L{3e −2t et
sin t + cos 2t}(s)
= 3L{sin t}(s + 2) + L{cos 2t}(s − 1).
f (t) = sin t ⇒ F (s) = s 21+1 , g (t) = cos 2t ⇒ G (s) = s 2s+4 .
3
⇒ L{3e −2t sin t + e t cos 2t}(s) = (s+2) s−1
2 +1 + (s−1)2 +4 , s > 1.
Ví dụ
1
1 L−1 { (s+3)4 }(t).
Ví dụ
1
1 L−1 { (s+3)4 }(t).
1 t3
F (s) = s4
⇒ f (t) = Γ(4) .
Ví dụ
1
1 L−1 { (s+3)4 }(t).
1 t3
F (s) = s4
⇒ f (t) = Γ(4) .
1 e −3t .t 3
L−1 { (s+3)4 }(t) = e −3t L−1 { s14 }(t) = 6 .
Ví dụ
1
1 L−1 { (s+3)4 }(t).
1 t3
F (s) = s4
⇒ f (t) = Γ(4) .
e −3t .t 3
L−1 { (s+3)4 }(t) = e −3t L−1 { s14 }(t)
1
= 6 .
2 L−1 { s 2 −6s+10
s+2
}(t).
Ví dụ
1
1 L−1 { (s+3)4 }(t).
1 t3
F (s) = s4
⇒ f (t) = Γ(4) .
−3t 3
L−1 { (s+3)4 }(t) = e −3t L−1 { s14 }(t) = e 6 .t .
1
2 L−1 { s 2 −6s+10
s+2
}(t).
= L { (s−3)2 +1 }(t) = e 3t L−1 { ss+5
−1 s−3+5
2 +1 }(t).
Ví dụ
1
1 L−1 { (s+3)4 }(t).
1 t3
F (s) = s4
⇒ f (t) = Γ(4) .
−3t 3
L−1 { (s+3)4 }(t) = e −3t L−1 { s14 }(t) = e 6 .t .
1
2 L−1 { s 2 −6s+10
s+2
}(t).
= L { (s−3)2 +1 }(t) = e 3t L−1 { ss+5
−1 s−3+5
2 +1 }(t).
3t
= e (cos t + 5 sin t).
Biến đổi ngược của hàm phân thức đơn giản
Định lí
L{e at f (t)}(s) = F (s − a),
L−1 {F (s − a)}(t) = e at f (t).
Biến đổi ngược của hàm phân thức đơn giản
Định lí
L{e at f (t)}(s) = F (s − a),
L−1 {F (s − a)}(t) = e at f (t).
1 L−1 e bt .t a
a+1
7 →
(s − b) Γ(a + 1)
s −b L−1
7 → e bt cos kt
(s − b)2 + k 2
k L−1
2 2
7 → e bt sin kt
(s − b) + k
Biến đổi ngược của hàm phân thức hữu tỉ
1 Phân tích hàm phân thức hữu tỉ qua các hàm phân thức đơn giản.
2 Sử dụng tính chất tuyến tính của L−1 .
1 Phân tích hàm phân thức hữu tỉ qua các hàm phân thức đơn giản.
2 Sử dụng tính chất tuyến tính của L−1 .
Chú ý: dạng phân thức với mẫu thức dạng ((s − b)2 + k 2 )2 ,
((s − b)2 + k 2 )3 . . . , ta có thể dùng tích chập.
Ví dụ
Tìm các biến đổi ngược L−1 (F )(t) với
2s−1
F (s) = (s−1)s(s+2) .
1
Ví dụ
2s−1
F (s) = (s−1)s(s+2) .
1
2s−1 A B C
F (s) = (s−1)s(s+2) = s−1 + s + s+2
Ví dụ
2s−1
F (s) = (s−1)s(s+2) .
1
2s−1 A
F (s) = + Bs + s+2
(s−1)s(s+2) = s−1
C
⇔ 2s − 1 = As(s + 2) + B(s − 1)(s + 2) + C (s − 1)s.
Ví dụ
2s−1
F (s) = (s−1)s(s+2) .
1
2s−1 A
F (s) = + Bs + s+2
(s−1)s(s+2) = s−1
C
⇔ 2s − 1 = As(s + 2) + B(s − 1)(s + 2) + C (s − 1)s.

s = −2: −5 = 6C ⇒ C = − 56 .
s = 0: −1 = −2B ⇒ B = 21 .
1
1 = 3A ⇒A = 3 .
s = 1:
2s−1 1 1 5
L−1 (s−1)s(s+2) (t) = L−1 3(s−1) + 2s − 6(s+2) (t)
et 1
= 3 + 2 − 56 e −2t .
Ví dụ
s+1
2 F (s) = (s−1)2 (s+3)
.
Ví dụ
s+1
2 F (s) = (s−1)2 (s+3)
.
s+1 A B C
F (s) = (s−1)2 (s+3)
= s−1 + (s−1)2
+ s+3
Ví dụ
s+1
2 F (s) = (s−1)2 (s+3)
.
s+1 A
B C
F (s) = (s−1)2 (s+3)
= s−1
+ (s−1)2 + s+3
⇔ s + 1 = A(s − 1)(s + 3) + B(s + 3) + C (s − 1)2 .
Ví dụ
s+1
2 F (s) = (s−1)2 (s+3)
.
s+1 A B C
F (s) = (s−1)2 (s+3)
= s−1
+ (s−1)2 + s+3
⇔ s + 1 = A(s − 1)(s + 3) + B(s + 3) + C (s − 1)2 .

s = 1: 2 = 4B ⇒ B = 21 .
s = −3: −2 = 16C ⇒ C = − 81 .
1 1 1
1 = −3A +
s = 0: 3. 2 − 8 ⇒A = 8 .
1 1 1
L−1 s+1
(s−1)2 (s+3)
(t) = L−1 8(s−1) + 2(s−1)2 − 8(s+3) (t)
et te t e −3t
= 8 + 2 − 8 .
Ví dụ
s+1
3 F (s) = (s−1)(s 2 +4)
.
Ví dụ
s+1
3 F (s) = (s−1)(s 2 +4)
.
s+1 A Bs+C
F (s) = (s−1)(s 2 +4)
= s−1 + s 2 +4
Ví dụ
s+1
3 F (s) = (s−1)(s 2 +4)
.
s+1 A
F (s) = (s−1)(s 2 +4) = s−1 + Bs+C
s 2 +4
⇔ s + 1 = A(s 2 + 4) + (Bs + C )(s − 1).
Ví dụ
s+1
3 F (s) = (s−1)(s 2 +4)
.
s+1 A
F (s) = (s−1)(s 2 +4) = s−1 + Bs+C
s 2 +4
⇔ s + 1 = A(s 2 + 4) + (Bs + C )(s
 − 1).
A + B = 0

⇒ C −B =1 ⇒ A = 52 , B = − 25 , C = 35 .

4A − C = 1


2
L−1 (s−1)(s
s+1
2 +4) (t) = L−1 5(s−1) − 52 s 2s+4 + 3 1
5 s 2 +4 (t)
2e t 2 3
= 5 − cos 2t +
5 10 sin 2t.
Ví dụ
1
4 F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1)
.
Ví dụ
1
4 F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1)
.
1 C (s+1/2)+D
F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1)
== As+B
s 2 +1
+ (s+1/2)2 +1
Ví dụ
1
4 F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1)
.
1
F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1) == As+B
s 2 +1
+ C(s+1/2)
(s+1/2)+D
2 +1
2
⇔ 1 = (As + B)[(s + 1/2) + 1] + [C (s + 1/2) + D](s 2 + 1).
Ví dụ
1
4 F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1)
.
1
F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1) == As+B
s 2 +1
+ C(s+1/2)
(s+1/2)+D
2 +1
2
⇔ 1 = (As + B)[(s + 1/2) + 1] + [C (s + 1/2) + D](s 2 + 1).
s = i: 1 = (Ai + B)(i + 1/4) ⇒ A = − 16 4
17 , B = 17 .
s = − 12 + i: 1 16
= [C i + D](1/4 − i) ⇒ C = 17 , D = 174
.
Ví dụ
1
4 F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1)
.
1
F (s) = (s 2 +s+5/4)(s 2 +1) == As+B
s 2 +1
+ C(s+1/2)
(s+1/2)+D
2 +1
2
⇔ 1 = (As + B)[(s + 1/2) + 1] + [C (s + 1/2) + D](s 2 + 1).
s = i: 1 = (Ai + B)(i + 1/4) ⇒ A = − 16 4
17 , B = 17 .
s = − 12 + i: 1 16
= [C i + D](1/4 − i) ⇒ C = 17 , D = 174
.Suy ra

−1 −1 16 s 4 1
L (F )(t) = L − + +
17 s 2 + 1 17 s 2 + 1

16 (s + 1/2) 4 1
+ + (t)
17 (s + 1/2)2 + 1 17 (s + 1/2)2 + 1
16 4 16 4
= − cos t + sin t + e −t/2 cos t + e −t/2 sin t.
17 17 17 17
Đạo hàm của phép biến đổi
Tích phân của phép biến đổi
Giải PTVP với vế phải không liên tục
Đạo hàm trên miền s
Định lí
L{−tf (t)}(s) = F ′ (s).
L−1 {F ′ }(t) = −tf (t).
Định lí
L{−tf (t)}(s) = F ′ (s).
L−1 {F ′ }(t) = −tf (t).
Chứng minh.
Z ∞
dF d
= e −st f (t)dt
ds ds 0
Z ∞
= e −st [−tf (t)]dt.
0
Định lí
L{−tf (t)}(s) = F ′ (s).
L−1 {F ′ }(t) = −tf (t).
Chứng minh.
Z ∞
dF d
= e −st f (t)dt
ds ds 0
Z ∞
= e −st [−tf (t)]dt.
0
Tổng quát,
L{t n f (t)}(s) = (−1)n F (n) (s).
Ví dụ
Tính L{t sin kt}(s); L{t cos kt}(s).
Ví dụ
k
1 f (t) = sin kt ⇒ F (s) = s 2 +k 2
, s > 0.
Ví dụ
k
1 f (t) = sin kt ⇒ F (s) = s 2 +k 2 , s > 0.

L{t sin kt}(s) = − ds s 2 +k 2 = (s 22sk
d k
+k 2 )2
.
Ví dụ
k
1 f (t) = sin kt ⇒ F (s) = s 2 +k 2 , s > 0.

d k
+k 2 )2
.
s
2 f (t) = cos kt ⇒ F (s) = s 2 +k 2
, s > 0.
Ví dụ
k
1 f (t) = sin kt ⇒ F (s) = s 2 +k 2 , s > 0.

d k
+k 2 )2
.
s
2 f (t) = cos kt ⇒ F (s) = s 2 +k 2 , s > 0.
2 −k 2
d s
L{t cos kt}(s) = − ds s 2 +k 2
= (ss2 +k 2 )2 .
Bac2LT.2
Ví dụ
2
Tính L−1 {ln (s−1)
s +4
2 }(t).
Ví dụ
2
s +4
2 }(t).
2 2s 2
s +4 ′
F (s) = ln (s−1)2 ⇒ F (s) = s 2 +4
− s−1 .
Ví dụ
2
s +4
2 }(t).
2 2s 2
s +4 ′
F (s) = ln (s−1)2 ⇒ F (s) = s 2 +4 − s−1 .
L−1 {F ′ }(t) = 2 cos 2t − 2e t . Suy ra
L−1 {F ′ }(t) 2e t − 2 cos 2t

L−1 {F }(t) = = .
−t t
Ví dụ
2
s +4
2 }(t).
2 2s 2
s +4 ′
F (s) = ln (s−1)2 ⇒ F (s) = s 2 +4 − s−1 .
L−1 {F ′ }(t) = 2 cos 2t − 2e t . Suy ra
L−1 {F ′ }(t) 2e t − 2 cos 2t

L−1 {F }(t) = = .
−t t
Ta có thể tính được biến đổi Laplace ngược của lớp hàm F (s) có đạo hàm
là hàm phân thức hữu tỉ.
Ví dụ
Tìm nghiệm không tầm thường của bài toán
tx ′′ + (3t − 1)x ′ + 3x = 0, x(0) = 0.
Ví dụ
tx ′′ + (3t − 1)x ′ + 3x = 0, x(0) = 0.
Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của phương trình, ký hiệu

L(x)(s) = X (s), ta có
L(x ′ )(s) = sX − x(0)

L(tx ′ )(s) = −(sX − x(0))′ = −sX ′ − X
L(x ′′ )(s) = s 2 X − sx(0) − x ′ (0)
L(tx ′′ )(s) = −(s 2 X − sx(0) − x ′ (0))′ = −s 2 X ′ − 2sX
Ví dụ
tx ′′ + (3t − 1)x ′ + 3x = 0, x(0) = 0.
Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của phương trình, ký hiệu

L(x)(s) = X (s), ta có
L(x ′ )(s) = sX − x(0)

L(tx ′ )(s) = −(sX − x(0))′ = −sX ′ − X
L(x ′′ )(s) = s 2 X − sx(0) − x ′ (0)
L(tx ′′ )(s) = −(s 2 X − sx(0) − x ′ (0))′ = −s 2 X ′ − 2sX
Suy ra
3
−s 2 X ′ − 2sX − 3sX ′ − 3X − sX + 3X = 0 ⇒ X ′ + X = 0.
s +3
R 3 C
⇒ X = Ce − s+3
ds
= .
(s + 3)3
R 3 C
⇒ X = Ce − s+3
ds
= .
(s + 3)3
Nghiệm không tầm thường của pt đã cho là

−1 C
x(t) =L (t)
(s + 3)3
Ce −3t t 2
= , C ̸= 0.
2
Tích phân trên miền s
Định lí
f (t)
Giả sử tồn tại lim+ t . Khi đó
t→0
Z∞
f (t)
L (s) = F (u)du.
t
s
Z∞
f (t)
L−1

F (u)du (t) = .
t
s
Ví dụ
Tìm biến đổi Laplace L{ sint t }(s).
Ví dụ
sin t
Tồn tại lim+ t = 1.
t→0
Ví dụ
sin t
Tồn tại lim+ t = 1.
t→0
Z ∞
sin t 1
L{ }(s) = du
t s +1 u2
∞ π
= arctan u s = − arctan s.
2
Tính chất tuyến tính
L{f + g }(s) = L{f }(s) + L{g }(s).
L{f + g }(s) = L{f }(s) + L{g }(s).
Liệu có đúng đối với tích?
L{f .g }(s) = L{f }(s).L{g }(s).
L{f + g }(s) = L{f }(s) + L{g }(s).
Liệu có đúng đối với tích?
L{f .g }(s) = L{f }(s).L{g }(s).
SAI!!!
Định nghĩa
Cho hai hàm liên tục từng khúc f (t), g (t). Tích chập của f và g là hàm số
Zt
(f ∗ g )(t) = f (u)g (t − u)du.
0
Ví dụ
Z t
cos t ∗ sin t = cos u sin(t − u)du
0
1 t
Z
= (sin t + sin(t − 2u)) du
2 0

1 cos(t − 2u) t
= u sin t +
2 2

0
1 1
= t sin t ̸= sin 2t.
2 2
Tính chất
1 Tính giao hoán g ∗ f = f ∗ g .

2 Tính kết hợp f ∗ (g ∗ h) = (f ∗ g ) ∗ h.
3 Tính phân phối đối với phép cộng. f ∗ (g + h) = f ∗ g + f ∗ h.
Tính chất
1 Tính giao hoán g ∗ f = f ∗ g .

2 Tính kết hợp f ∗ (g ∗ h) = (f ∗ g ) ∗ h.
3 Tính phân phối đối với phép cộng. f ∗ (g + h) = f ∗ g + f ∗ h.
Định lí
L{f ∗ g }(s) = F (s).G (s).
L−1 {F (s).G (s)}(t) = (f ∗ g )(t).
Ví dụ
n o
1
Tìm biến đổi ngược L−1 (s 2 +4)2
(t).
Ví dụ
n o
1
(t).
1 1
(s 2 +4)2
= . 1
s 2 +4 s 2 +4
= F (s)G (s), với F (s) = G (s) = 1
s 2 +4
. Suy ra
Ví dụ
n o
1
(t).
1 1
(s 2 +4)2
= . 1
s 2 +4 s 2 +4
= F (s)G (s), với F (s) = G (s) = 1
s 2 +4
. Suy ra
n 1 o 1 1
L−1 2 2
(t) = sin 2t ∗ sin 2t
(s + 4) 2 2
Z t
1
= sin(2u) sin(2t − 2u)du
4 0
1 t
Z
= [cos(2t − 4u) − cos 2t]du
8 0

1 sin(2t − 4u) t
= − u cos 2t
8 −4 0
1
= (sin 2t − 2t cos 2t).
16
Bac2LT.1
1 L−1 1
7 → (sin kt − kt cos kt)
(s 2 2
+k ) 2 2k 3
s L−1 1
2 2 2
7 → t sin kt
(s + k ) 2k
s2 L−1 1
2 2 2
7 → (sin kt + kt cos kt)
(s + k ) 2k
Hàm Heaviside
Cho a ≥ 0.
(
1 nếu t ≥ a,
1 u(t − a) =
0 nếu 0 ≤ t < a.
Hàm Heaviside
Cho a ≥ 0.
(
1 nếu t ≥ a,
1 u(t − a) =
0 nếu 0 ≤ t < a.
Nói riêng, u(t) = 1, ∀t ≥ 0.
Hàm Heaviside
Cho a ≥ 0.
(
1 nếu t ≥ a,
1 u(t − a) =
0 nếu 0 ≤ t < a.
Nói riêng, u(t) = 1, ∀t ≥ 0.
(
1 nếu t ∈ [a, b),
2 u(t − a) − u(t − b) =
0 nếu t ∈
/ [a, b).
Hàm Heaviside
Cho a ≥ 0.
(
1 nếu t ≥ a,
1 u(t − a) =
0 nếu 0 ≤ t < a.
Nói riêng, u(t) = 1, ∀t ≥ 0.
(
1 nếu t ∈ [a, b),
2 u(t − a) − u(t − b) =
0 nếu t ∈
/ [a, b).
(
f (t) nếu t ∈ [a, b),
3 h(t) =
0 nếu t ∈
/ [a, b).
Hàm Heaviside
Cho a ≥ 0.
(
1 nếu t ≥ a,
1 u(t − a) =
0 nếu 0 ≤ t < a.
Nói riêng, u(t) = 1, ∀t ≥ 0.
(
1 nếu t ∈ [a, b),
2 u(t − a) − u(t − b) =
0 nếu t ∈ / [a, b).
(
f (t) nếu t ∈ [a, b),
3 h(t) =
0 nếu t ∈
/ [a, b).
= f (t) (u(t − a) − u(t − b)) .
Ví dụ
(
cos t nếu t ≥ π
1 f (t) =
0 nếu 0 ≤ t < π.
Ví dụ
(
1 f (t) =
0 nếu 0 ≤ t < π.
= cos t.u(t − π).
Ví dụ
(
1 f (t) =
0 nếu 0 ≤ t < π.
(
t2 nếu 0 ≤ t < 2,
2 g (t) =
sin πt nếu t ≥ 2.
Ví dụ
(
1 f (t) =
0 nếu 0 ≤ t < π.
(
t2 nếu 0 ≤ t < 2,
2 g (t) =
2
= t [u(t − 0) − u(t − 2)] + sin(πt).u(t − 2)
Ví dụ
(
1 f (t) =
0 nếu 0 ≤ t < π.
(
t2 nếu 0 ≤ t < 2,
2 g (t) =
2
= t [u(t − 0) − u(t − 2)] + sin(πt).u(t − 2)
= t 2 + u(t − 2)[sin πt − t 2 ].
Định lí
e −as
L (u(t − a)) (s) = ,s > 0
s
L (f (t − a)u(t − a)) (s) = e −as F (s).
Hoặc L(f (t)u(t − a))(s) = e −as L(f (t + a))(s).
Ví dụ
1 L (sin(t − π)u(t − π)) (s)
Ví dụ
e −πs
1 L (sin(t − π)u(t − π)) (s)= e −πs L(sin(t − π + π))(s) = s 2 +1
.
Ví dụ
e −πs
.
2 L (cos 2t.u(t − 2π)) (s)
Ví dụ
e −πs
.
2 L (cos 2t.u(t − 2π)) (s)= e −2πs L (cos[2(t + 2π)]) (s)
Ví dụ
e −πs
.
= e −2πs L(cos 2t)(s)
s.e −2πs
= 2 , s > 0.
s +4
Ví dụ
e −πs
.
s.e −2πs
= 2 , s > 0.
s +4
3 L (t.u(t − 2)) (s)
Ví dụ
e −πs
.
s.e −2πs
= 2 , s > 0.
s +4
3 L (t.u(t − 2)) (s)= e −2s L (t + 2) (s)
Ví dụ
e −πs
.
s.e −2πs
= 2 , s > 0.
s +4
3 L (t.u(t − 2)) (s)= e −2s L(t + 2) (s)

−2s 1 2
=e + , s > 0.
s2 s
Ví dụ

s
1 L−1 2
(t) = cos t suy ra
s +1
Ví dụ

s
1 L−1 2
(t) = cos t suy ra
s + 1
s
L−1 e −2s (t) = u(t − 2) cos(t − 2).
s2 + 1
Ví dụ

s
1 L−1 2
(t) = cos t suy ra
s + 1
−1 −2s s
L e (t) = u(t − 2) cos(t − 2).
s2 + 1

2 3
2 L−1 2
+ (t) = 2t + 3 suy ra
s s
Ví dụ

s
1 L−1 2
(t) = cos t suy ra
s + 1
−1 −2s s
L e (t) = u(t − 2) cos(t − 2).
s2 + 1

2 3
2 L−1 2
+ (t) = 2t + 3 suy ra
s s
−1 −πs 2 3
L e + (t) = u(t − π) [2(t − π) + 3].
s2 s
Ví dụ
Giải bài toán y ′′ + 4y = u(t − π) − u(t − 3π), y (0) = 0, y ′ (0) = 0.
Ví dụ
Áp dụng BĐ Laplace vào 2 vế của PT, ta được
e −πs e −3πs e −πs e −3πs

s 2 Y + 4Y = − ⇒ Y (s) = − .
s s s(s 2 + 4) s(s 2 + 4)
Ví dụ

s 2 Y + 4Y = − ⇒ Y (s) = − .
s s s(s 2 + 4) s(s 2 + 4)
Ta có

1 s 1 1 s L−1 1
= 2 2 = − 2 7→ (1 − cos 2t)
s(s 2 + 4) s (s + 4) 4 s s +4 4
Ví dụ

s 2 Y + 4Y = − ⇒ Y (s) = − .
s s s(s 2 + 4) s(s 2 + 4)
Ta có

1 s 1 1 s L−1 1
= 2 2 = − 2 7→ (1 − cos 2t)
s(s 2 + 4) s (s + 4) 4 s s +4 4
Suy ra, nghiệm của bài toán là

1 1
y (t) = u(t − π)(1 − cos 2(t − π)) − u(t − 3π)(1 − cos 2(t − 3π)).
4 4
Ví dụ (Đề 20181)
(
π
sin t, khi 0 ≤ t <
Giải bài toán y ′′ + 4y = g (t) = 2 y (0) = y ′ (0) = 0.
0, khi t ≥ π2 .
Ví dụ (Đề 20181)
(
π
0, khi t ≥ π2 .
π π

g (t) = sin t u(t − 0) − u t − 2 = sin t − sin tu t − 2 .
Ví dụ (Đề 20181)
(
π
0, khi t ≥ π2 .
π π

g (t) = sin t u(t − 0) − u t − 2 = sin t − sin tu t − 2 .
1 π π
s 2 Y + 4Y = − e − 2 s L(sin(t + ))(s)
s2 + 1 2
1 π s
= 2 − e− 2 s 2
s +1 s +1
1 π s
⇒ Y (s) = 2 2
− e− 2 s 2 .
(s + 1)(s + 4) (s + 1)(s 2 + 4)
Ta có

1 1 1 1 L−1 1 1
2 2
= 2
− 2 7→ sin t − sin 2t
(s + 1)(s + 4) 3 s +1 s +4 3 2

s 1 s s L−1 1
2 2
= 2
− 2 7→ (cos t − cos 2t)
(s + 1)(s + 4) 3 s +1 s +4 3
Ta có

1 1 1 1 L−1 1 1
2 2
= 2
− 2 7→ sin t − sin 2t
(s + 1)(s + 4) 3 s +1 s +4 3 2

s 1 s s L−1 1
2 2
= 2
− 2 7→ (cos t − cos 2t)
(s + 1)(s + 4) 3 s +1 s +4 3
Suy ra, nghiệm của bài toán là

1 1 1 πh π π i
y (t) = sin t − sin 2t + u t− cos t − − cos 2 t − .
3 2 3 2 2 2

Chuong3 GT3 2023

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong3 GT3 2023

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài giảng Giải tích 3

Tạ Thị Thanh Mai

Viện Toán ứng dụng và Tin học

Ngày 22 tháng 3 năm 2023

1 PHÉP BIỂN ĐỔI LAPLACE VÀ LAPLACE NGƯỢC

3 PHÉP TỊNH TIẾN VÀ PHÂN THỨC ĐƠN GIẢN

Sơ lược chứng minh.

Sơ lược chứng minh.

f (t) F (s) f (t) F (s)

f (t) F (s) f (t) F (s)

F (s) = L{f }(s) ⇔ f (t) = L−1 {F }(t)

1 PHÉP BIỂN ĐỔI LAPLACE VÀ LAPLACE NGƯỢC

3 PHÉP TỊNH TIẾN VÀ PHÂN THỨC ĐƠN GIẢN

L{f ′ }(s) = sF (s) − f (0).

L{f ′ }(s) = sF (s) − f (0).

1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .

1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .

1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .

1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .

1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .

1 f (t) = te at ⇒ f ′ (t) = ate at + e at .

Kí hiệu L(x)(s) = X (s), ta được

Kí hiệu L(x)(s) = X (s), ta được

Kí hiệu L(x)(s) = X (s), ta được

s 4 Y − s 2 − 1 − 4(s 3 Y − s) + 6(s 2 Y − 1) − 4sY + Y = 0

s 4 Y − s 2 − 1 − 4(s 3 Y − s) + 6(s 2 Y − 1) − 4sY + Y = 0

Nghiệm của bài toán là

Kí hiệu L(y )(s) = Y (s), L(z)(s) = Z (s), ta được

Kí hiệu L(y )(s) = Y (s), L(z)(s) = Z (s), ta được

Kí hiệu L(y )(s) = Y (s), L(z)(s) = Z (s), ta được

Suy ra nghiệm của bài toán là

Kí hiệu L(x)(s) = X (s), L(y )(s) = Y (s), ta được

Kí hiệu L(x)(s) = X (s), L(y )(s) = Y (s), ta được

Kí hiệu L(x)(s) = X (s), L(y )(s) = Y (s), ta được

Suy ra nghiệm của bài toán là

1 PHÉP BIỂN ĐỔI LAPLACE VÀ LAPLACE NGƯỢC

3 PHÉP TỊNH TIẾN VÀ PHÂN THỨC ĐƠN GIẢN

⇔ 2s − 1 = As(s + 2) + B(s − 1)(s + 2) + C (s − 1)s.

⇔ 2s − 1 = As(s + 2) + B(s − 1)(s + 2) + C (s − 1)s.

⇔ s + 1 = A(s − 1)(s + 3) + B(s + 3) + C (s − 1)2 .

⇔ s + 1 = A(s − 1)(s + 3) + B(s + 3) + C (s − 1)2 .

1 PHÉP BIỂN ĐỔI LAPLACE VÀ LAPLACE NGƯỢC

3 PHÉP TỊNH TIẾN VÀ PHÂN THỨC ĐƠN GIẢN

L−1 {F ′ }(t) = 2 cos 2t − 2e t . Suy ra

L−1 {F ′ }(t) 2e t − 2 cos 2t

L−1 {F ′ }(t) = 2 cos 2t − 2e t . Suy ra

L−1 {F ′ }(t) 2e t − 2 cos 2t

tx ′′ + (3t − 1)x ′ + 3x = 0, x(0) = 0.

tx ′′ + (3t − 1)x ′ + 3x = 0, x(0) = 0.

Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của phương trình, ký hiệu

L(x ′ )(s) = sX − x(0)

tx ′′ + (3t − 1)x ′ + 3x = 0, x(0) = 0.

Áp dụng biến đổi Laplace vào 2 vế của phương trình, ký hiệu

L(x ′ )(s) = sX − x(0)

L{f + g }(s) = L{f }(s) + L{g }(s).

L{f + g }(s) = L{f }(s) + L{g }(s).

Liệu có đúng đối với tích?

L{f .g }(s) = L{f }(s).L{g }(s).

L{f + g }(s) = L{f }(s) + L{g }(s).

Liệu có đúng đối với tích?

L{f .g }(s) = L{f }(s).L{g }(s).

1 Tính giao hoán g ∗ f = f ∗ g .

1 Tính giao hoán g ∗ f = f ∗ g .