10/3/2021

CHƯƠNG 10

Lãnh đạo và
nhà lãnh đạo

©McGraw-Hill Education. All rights reserved. Authorized only for instructor use in the classroom. No reproduction or further distribution permitted without the prior written consent of McGraw-Hill Education.

Mục tiêu học tập (1 of 2)

10-1. Giải thích lãnh đạo là gì, khi nào nhà lãnh
đạo hoạt động hiệu quả và không hiệu quả
và những nguồn gốc của quyền lực có thể
khiến nhà quản trị trở thành những nhà
lãnh đạo hiệu quả.
10-2. Xác định những đặc điểm cá nhân có mối
quan hệ mạnh nhất với lãnh đạo, những
hành vi mà những nhà lãnh đạo thực hiện,
và những điểm hạn chế của các mô hình
đặc điểm cá nhân và mô hình hành vi trong
lãnh đạo.

©McGraw-Hill Education.

1
 10/3/2021

Learning Objectives (2 of 2)
10-3. Giải thích cách thức những mô hình lãnh
đạo phù hợp với hoàn cảnh giúp nâng cao
sự hiểu biết của chúng ta về lãnh đạo và
quản trị hiệu quả trong các tổ chức.
10-4. Mô tả lãnh đạo chuyển đổi là gì và giải
thích cách những nhà quản trị có thể thực
hiện nó như thế nào
10-5. Mô tả đặc trưng mối quan hệ giữa giới tính
và lãnh đạo, và giải thích cách thức trí tuệ
cảm xúc có thể đóng góp vào hiệu quả
lãnh đạo.

©McGraw-Hill Education.

1. Bản chất của lãnh đạo (1 of 4)

Lãnh đạo
Quá trình mà một cá nhân gây ảnh
hưởng đến những người khác và truyền
cảm hứng, tạo động lực và định hướng
các hoạt động của họ để giúp đạt được
các mục tiêu của nhóm hoặc tổ chức.

©McGraw-Hill Education.

2
 10/3/2021

Bản chất của lãnh đạo (2 of 4)

Nhà lãnh đạo
Cá nhân người có thể gây ảnh hưởng lên
người khác để giúp đạt được các mục tiêu của
nhóm hoặc tổ chức.

©McGraw-Hill Education.

Bản chất của lãnh đạo (3 of 4)

Phong cách lãnh đạo cá nhân
• Những cách thức cụ thể mà nhà quản trị
chọn để gây ảnh hưởng đến người khác
định hình cách thức nhà quản trị tiếp
cận các nhiệm vụ khác của quản trị.
• Thách thức đối với các nhà quản trị ở
tất cả các cấp trong tổ chức là phát triển
một phong cách lãnh đạo cá nhân hiệu
quả.

©McGraw-Hill Education.

3
 10/3/2021

Bản chất của lãnh đạo (4 of 4)

Lãnh đạo phục vụ
• Nhà lãnh đạo có một mong muốn mạnh
mẽ về việc phục vụ và làm việc vì lợi ích
của người khác.
• Chia sẻ quyền lực với những người đi
theo
• Cố gắng đảm bảo rằng những nhu cầu
quan trọng nhất của người đi theo được
đáp ứng

©McGraw-Hill Education.

Phong cách lãnh đạo trong các nền văn hóa

Phong cách lãnh đạo có thể khác nhau giữa các
quốc gia và các nền văn hóa.
• Các nhà quản trị châu Âu có xu hướng định
hướng con người hơn các nhà quản trị của
Nhật Bản và Hoa Kỳ
• Các nhà quản trị Nhật Bản chú trọng chủ yếu
vào nhóm
• Các nhà quản trị Hoa Kỳ tập trung nhiều vào lợi
nhuận trong ngắn hạn.
• Quan niệm về khung thời gian cũng bị ảnh
hưởng bởi văn hóa.
©McGraw-Hill Education.

4
 10/3/2021

Các nguồn tạo nên quyền lực quản trị

Hình 10.1

©McGraw-Hill Education.

Quyền lực: Chìa khóa để lãnh đạo (1 of 3)

Quyền lực chính thống
Quyền hạn mà nhà quản trị có được nhờ
vào vị trí của mình trong hệ thống thang
bậc của tổ chức
Quyền lực khen thưởng
Khả năng của nhà quản trị trong việc trao
hoặc từ chối trao các phần thưởng hữu
hình và phần thưởng vô hình

©McGraw-Hill Education.

5
 10/3/2021

Quyền lực: Chìa khóa để lãnh đạo (2 of 3)

Quyền lực cưỡng bức
Khả năng của nhà quản trị trong việc
trừng phạt người khác
Quyền lực chuyên gia
Quyền lực dựa trên kiến thức, kỹ năng và
chuyên môn đặc biệt mà một nhà lãnh
đạo sở hữu.

©McGraw-Hill Education.

Quyền lực: Chìa khóa để lãnh đạo (3 of 3)

Quyền lực tham chiếu
Quyền lực đến từ sự tôn trọng, ngưỡng
mộ và trung thành của cấp dưới và đồng
nghiệp

©McGraw-Hill Education. © Paul Sancya/AP Images

6
 10/3/2021

Trao quyền: Một thành phần trong quản trị hiện đại

Trao quyền
Quá trình trao cho nhân viên ở tất cả các cấp
quyền hạn được đưa ra quyết định, chịu trách
nhiệm về kết quả công việc của họ, cải thiện
chất lượng và cắt giảm chi phí

©McGraw-Hill Education.

Trao quyền: Một thành phần trong quản trị hiện đại

Trao quyền
• Làm tăng khả năng của nhà quản trị để
hoàn thành công việc
• Làm tăng thêm sự tham dự, động lực và
cam kết của người lao động
• Đem đến cho các nhà quản trị nhiều thời
gian hơn để tập trung vào các mối quan
tâm cấp thiết của họ

©McGraw-Hill Education.

7
 10/3/2021

2.Các MH đặc điểm cá nhân và MH hành vi của LĐ

Mô hình đặc điểm cá nhân

• Mô hình này tập trung vào việc xác định các
đặc điểm cá nhân tạo ra sự lãnh đạo hiệu
quả.
• Nhiều “đặc điểm cá nhân” có liên quan đến
kỹ năng và kiến thức, và nhà lãnh đạo hiệu
quả không nhất thiết phải sở hữu tất cả
những đặc điểm này.

©McGraw-Hill Education.

2.Các MH đặc điểm cá nhân và MH hành vi của LĐ

ĐẶC ĐIỂM MÔ TẢ
Giúp nhà quản trị hiểu những vấn đề phức tạp và giải quyết
Trí tuệ
chúng.
Kiến thức và Giúp NQT đưa ra các quyết định đúng đắn và khám phá các
chuyên môn cách thức để gia tăng hiệu quả và kết quả làm việc.
Giúp nhà quản trị tác động lên cấp dưới để đạt được các
Vị thế thống lĩnh mục tiêu của tổ chức.
Đóng góp vào việc giúp NQT gây ảnh hưởng một cách hiệu
Sự tự tin quả đến cấp dưới và bền bỉ khi gặp trở ngại hoặc khó khăn.
Tràn đầy năng Giúp nhà quản trị giải quyết nhiều yêu cầu mà họ phải đối
lượng mặt.
Khả năng chịu Giúp nhà quản trị đối phó với sự không chắc chắn và ra
đựng áp lực những quyết định khó khăn.
Sự chính trực và Giúp nhà quản trị hành xử có đạo đức và giành được sự tín
trung thực nhiệm và tin cậy của cấp dưới.
Giúp NQT tránh khỏi việc hành động ích kỷ, kiểm soát được
Sự trưởng thành
cảm xúc và biết chấp nhận khi họ phạm phải sai lầm.
©McGraw-Hill Education.

8
 10/3/2021

Mô hình hành vi (1 of 2)
Mô hình hành vi
Xác định hai loại hành vi cơ bản mà nhiều
nhà lãnh đạo thực thi để gây ảnh hưởng
đến cấp dưới của họ: sự quan tâm và
khởi tạo cấu trúc.

©McGraw-Hill Education.

Mô hình hành vi (2 of 2)
Sự quan tâm Khởi tạo cấu trúc
Hành vi biểu thị rằng Hành vi mà các nhà
nhà quản trị tin quản trị thực hiện để
tưởng, tôn trọng và đảm bảo công việc
chăm lo đến cấp được hoàn thành,
dưới. cấp dưới thực hiện
công việc của họ một
cách chấp nhận
được và tổ chức đạt
kết quả và có hiệu
quả

©McGraw-Hill Education.

9
 10/3/2021

3. Mô hình lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh (1

of 3)
Mô hình lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh
Việc nhà quản trị có phải là nhà lãnh đạo
hiệu quả hay không là kết quả của sự
tương tác giữa việc nhà quản trị là người
như thế nào, họ hành động ra sao và tình
huống trong đó diễn ra sự lãnh đạo.

©McGraw-Hill Education.

Mô hình lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh (2 of 3)

Mô hình lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh của
Fiedler
• Đặc trưng cá nhân có thể ảnh hưởng
đến hiệu quả của nhà lãnh đạo.
• Phong cách lãnh đạo là cách tiếp cận
đặc điểm về lãnh đạo của nhà quản trị.

©McGraw-Hill Education.

10
 10/3/2021

Mô hình lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh (3 of 3)

Các nhà lãnh đạo định Các nhà lãnh đạo định
hướng quan hệ hướng nhiệm vụ
Các nhà lãnh đạo có Các nhà lãnh đạo có
mối quan tâm hàng mối quan tâm hàng
đầu là phát triển mối đầu là đảm bảo rằng
quan hệ tốt với cấp cấp dưới đạt hiệu
dưới của mình và quả công việc cao và
được cấp dưới yêu tập trung vào hoàn
thích. thành nhiệm vụ.

©McGraw-Hill Education.

MH lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh của Fiedler (1 of 2)

Mối quan hệ lãnh đạo – thành viên

Mức độ theo đó những người đi theo yêu
thích, tin tưởng và trung thành với nhà lãnh
đạo của họ; một yếu tố quyết định mức độ
thuận lợi của một tình huống cho hoạt động
lãnh đạo.
Cấu trúc nhiệm vụ
Mức độ mà công việc cần được thực hiện là
rõ ràng để cấp dưới của nhà lãnh đạo biết
những gì cần được hoàn thành và làm thế
nào để thực hiện điều đó.
©McGraw-Hill Education.

11
 10/3/2021

MH lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh của Fiedler (2 of 2)

Quyền lực vị trí

• Mức độ quyền lực chính thống, quyền
lực trao thưởng và quyền lực cưỡng
bức mà một nhà lãnh đạo có được nhờ
vào vị trí của họ.
• Tình huống lãnh đạo sẽ có nhiều thuận lợi
khi quyền lực vị trí là mạnh

©McGraw-Hill Education.

MH lãnh đạo phù hợp với hoàn cảnh của Fiedler

Hình 10.2

Jump to Appendix 1 long image description.

©McGraw-Hill Education.

12
 10/3/2021

Lý thuyết Con đường – Mục tiêu của House (1 of 3)

Lý thuyết con đường – mục tiêu đề xuất

rằng các nhà lãnh đạo hiệu quả tạo động
lực cho cấp dưới để đạt được mục tiêu bằng
cách:
• Xác định rõ ràng các kết quả mà cấp dưới sẽ
cố gắng đạt được
• Khen thưởng cho cấp dưới đối với những kết
quả có thành tích cao và đạt được các mục
tiêu công việc
• Làm rõ những con đường dẫn đến việc đạt
được mục tiêu
©McGraw-Hill Education.

Lý thuyết Con đường – Mục tiêu của House (2 of 3)

Các hành vi chỉ huy

Thiết lập mục tiêu, phân công nhiệm vụ,
chỉ ra cho cấp dưới cách thức hoàn thành
nhiệm vụ và thực hiện các bước cụ thể
để cải thiện hiệu quả công việc
Các hành vi hỗ trợ
Bày tỏ sự quan tâm với cấp dưới và
chăm lo cho lợi ích tốt nhất của họ

©McGraw-Hill Education.

13
 10/3/2021

Lý thuyết Con đường – Mục tiêu của House (3 of 3)

Các hành vi tham dự

Cho phép cấp dưới có tiếng nói trong các
vấn đề có ảnh hưởng đến họ
Các hành vi định hướng kết quả
Đặt ra các mục tiêu đầy thách thức, tin
tưởng vào khả năng của cấp dưới

©McGraw-Hill Education. © Stockbyte/Getty Images RF

Mô hình các yếu tố thay thế nhà lãnh đạo (1 of 2)

Yếu tố thay thế nhà lãnh đạo
Một đặc điểm của một cấp dưới hoặc của
một tình huống hay bối cảnh có tác dụng
thay thế cho sự ảnh hưởng của nhà lãnh
đạo và làm cho lãnh đạo trở nên không
cần thiết

©McGraw-Hill Education.

14
 10/3/2021

Mô hình các yếu tố thay thế nhà lãnh đạo (2 of 2)

Các yếu tố thay thế có thể được tìm thấy
trong:
• Các đặc điểm của cấp dưới: kỹ năng,
kinh nghiệm, động lực của họ
• Các đặc điểm của tình huống: mức độ
thú vị của công việc

©McGraw-Hill Education.

4. Lãnh đạo chuyển đổi

Lãnh đạo chuyển đổi
• Làm cho cấp dưới nhận thức về tầm
quan trọng của công việc và hiệu quả
làm việc của họ đối với tổ chức
• Khiến cho cấp dưới nhận thức được
nhu cầu của chính mình về sự trưởng
thành và phát triển cá nhân
• Thúc đẩy cấp dưới của họ làm việc vì
lợi ích của toàn bộ tổ chức chứ không
chỉ vì lợi ích hay phúc lợi cá nhân.
©McGraw-Hill Education.

15
 10/3/2021

Trở thành một nhà lãnh đạo lôi cuốn

Nhà lãnh đạo lôi cuốn
Một nhà lãnh đạo chuyển đổi nhiệt tình, tự
tin có khả năng truyền đạt rõ ràng tầm nhìn
của mình về những điều tốt đẹp có thể xảy ra

©McGraw-Hill Education.

Kích thích trí tuệ cấp dưới

Kích thích trí tuệ
Hành vi mà một nhà lãnh đạo thực hiện
để làm cho những người đi theo nhận
thức được các vấn đề và nhìn những vấn
đề này theo những cách nhìn mới, phù
hợp với tầm nhìn của nhà lãnh đạo

©McGraw-Hill Education.

16
 10/3/2021

Thực thi sự quan tâm có tính phát triển

Sự quan tâm có tính phát triển
Hành vi mà một nhà lãnh đạo thực hiện để
hỗ trợ và khuyến khích những người đi theo,
và giúp họ phát triển và trưởng thành trong
công việc

©McGraw-Hill Education.

Lãnh đạo giao dịch

Lãnh đạo giao dịch
Lãnh đạo tạo động lực cho cấp dưới bằng
cách thưởng khi hiệu quả công việc cao và
khiển trách khi hiệu quả công việc thấp

©McGraw-Hill Education.

17
 10/3/2021

Giới tính và lãnh đạo

Số nhà quản trị nữ đang tăng lên nhưng vẫn còn
tương đối ít phụ nữ ở vị trí quản trị cấp cao.
Định kiến cho rằng phụ nữ có thiên hướng chăm
lo, trợ giúp và quan tâm đến các mối quan hệ
giữa các cá nhân
Đàn ông thì được điển hình hóa là có tính chỉ
huy và tập trung vào việc hoàn thành nhiệm vụ.
Nam và nữ có xu hướng là nhà lãnh đạo hiệu
quả ngang nhau.

©McGraw-Hill Education.

Trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo (1 of 2)

Tâm trạng của nhà lãnh đạo
• Các nhóm có nhà lãnh đạo trải qua tâm
trạng tích cực sẽ phối hợp tốt hơn
• Các nhóm có nhà lãnh đạo trải qua tâm
trạng tiêu cực sẽ phải nỗ lực nhiều hơn

©McGraw-Hill Education.

18
 10/3/2021

Trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo (2 of 2)

Trí tuệ cảm xúc
• Giúp các nhà lãnh đạo phát triển tầm nhìn
cho tổ chức
• Giúp tạo động lực cho cấp dưới cam kết với
tầm nhìn này
• Tiếp thêm năng lượng cho cấp dưới làm
việc để đạt được tầm nhìn

©McGraw-Hill Education.

19