Modyul 1: Intelektwalisasyon ng Wikang Pambansa.

DECS – pagsulong ng Gawain sa institusyon sa antas tetsarya at susuporta lamang ang mga
nasa elementarya at sekundarya alinsunod sa DECS Order 52, 1987.
Apat (4) na dimensyon
1. Seleksyon
2. Desiminasyon
3. Estandardisasyon
4. Kultibasyon
1937 – Idineklara ang Tagalog bilang wikang pambansa.
1940 – Pagkodifika sa wika na inihuyat ng paglabas ng Balarila ng wikang pambansa at worl
list.
1976 – Pagrebisa sa ABAKADA at Patnubay sa Ispelling.
1987 – Pagbuo ng diksyunaryo at glossary.
1974 – Pag implementa ng patakarang billinguwal.
Saan-saang mga larangan kinakailngang ma-intelektwalisa ang wikang Filipino.

 Panitikan
 Akademik
Layunin ng intelektwalisasyon ng wikang Filipino.
-Magamit ang wikang Filipino bilang wika ng karunungan at sa iskolarling
talakayan.
Mga layunin sa kongresong ito ay ang mga sumusunod:
1. Maitatag ang kahalagahan ng pagpapaplanong wika sa iba’y – ibang larang.
2. Mapalawak ang paggamit ng wikang Filipino sa iba’t – ibang larang at mapalakas ito.
3. Maitaya ang pag-unlad ng Filipino sa mga tinutukoy na larang.
4. Makabuo ng glossary ng mga katawagang teknikal ang mga ganitong panturo sa
teknikal na pagsasalin hango sa mga karanasan ng mga tagapanayam.
5. Makapag pamalas ng mataas na modelo ng pagsasawa/paghahanda ng kagamitang
panturo.
Mga hadlang na kinakaharap ng wikang Filipino tungo sa intelektwalisasyon.
1. Ipinapalagay ng mga Pilipino na walang kakayahan ang kanilang wika bilang wikang
intelektwal.
2. Nangangamba ang mga Pilipino na maiwan sa kaularang kung tumiwalag tayo sa
wikang Ingles.
Intelektwalisasyong Filipino – ay ang barayti ng Filipino na magagamit sa pagtuturo sa mga
Pilipino sa lahat halos ng larang ng karunungang mula sa antas ng primary.
Ang kultibasyon ay isang proseso na nagmumula sa kodifikasyon ng wika tungo sa kultibasyon
at elaborasyon nito.
Balarila (1940) – isang aklat na kung saan ay naglalaman ng mga salita na may kaugnayan sa
wika.
KWF – Komisyon sa Wikang Filipino

Aralin 2.  Ang Kasaysayan ng Wikang Pambansa

Sa Saligang Batas ng Pilipinas, nagtatadhana ng tungkol sa wikang pambansa:…” ang

Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
Isang wikang pambansa  na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.”
(Seksyon 3, Artikulo XIV)

1936    (Oktubre 27) – Itinagubilin ng Pangulong Manuel L. Quezon sa kanyang mensahe sa

Asemblea Nasyonal ang paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng
isang pag-aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at
makapagpatibay ng isang wikang panlahat na batay sa isang wikang umiiral.

Pinalabas ng Kalihim Lourdes R. Quisumbing ng Departamento ng Edukasyon Kultura at

Palakasan ang Kautusan Blg. 52 na nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang wikang panturo sa
lahat ng antas sa mga paaralan kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakarang edukasyong
bilingguwal.

1967    (Oktubre 24) – Naglagda ang pangulong Marcos ng isang Kautusang Tagapagpaganap
(Blg. 96), na nagtatadhana ang lahat ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan ay
papangalanan na sa Pilipino.

1959  (Agosto 13) – Pinalabas ng Kalihim Jorge B. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na wikang pambansa ay tatawagin nang
Pilipino.

Pinalalabas ng kalihim Tagapagpaganap Alejandro Melchor ang Memorandum Sirkular Blg. 443
na hinihiling sa lath ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ng palatuntunan sa alala ng ika
183 anibersaryo ng kapanganakan ni Francisco (Balagtas) Baltazar sa Abril 2, 1971.

Si Jaime C. de Veyra ang naging unang tagapangulo ng SWP, samantalang sina Cecilio
Lopez, Santiago Fonaciier, Filemon Sotto, Felix S. Salas, Casimiro S. Perfecto at Hadji Butu
naman ang naging unang miyembro.

Sa ilalim ng panukala ni Jaime C. de Veyra, nakapagpalimbag ang SWP ng Diksyunaryo na

may titulong “A Tagalog English Vocabulary” at “Ang Balarila ng Wikang Pambansa.”

Makalipas ang iasang taon nilagdaan ni Pangulong Magsaysay  ang Proklamasyon Blg. 186 na
nagsususog sa Proklamasyon Blg. 12  na ilipat ang petsa ng  pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa simula Agosto 13 hanggang 19, taon-taon. Nakapaloob sa panahong saklaw ang
pagdiriwang ng kaarawan ni Quezon (Agosto 19).

Sa pamamagitan ng kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 ay binibigyang pahintulot ang

paglilimbag ng isang Diksyunaryo at isang Gramtika ng Wikang Pambansa, at itinakdang
mula sa Hunyo 19, 1940 ay pasisimulan nang ituro ang Wikang Pambansa ng Pilipinas sa lahat
ng paaralang-bayan at pribado sa buong bansa. Inaatasan din ang kalihim ng Pagtututrong
Pambayan na maglagda, kalakip ng pagpapatibay ng Pangulo ng Pilipinas, ng mga
kinakailangang tuntunin at patakaran sa pagpapaunlad ng kautusang ito.

Magsisimula sa unang semester ng taong-aralan 1979-1980 ang lahat ng pamantasan na

edukasyong institusyon ay magbubukas ng anim (6) na yunit sa Pilipino sa kanilang mga
palatuntunang aralin sa lahat ng kurso, maliban sa mga
kursong pagtuturo sa labindalawang (12) yunit.

Dahil dito, ipinahayag niya taon-taon, ang panahong Agosto 13 hanggang 19, araw  ng
pagsilang ngnaging Pangulong Manuel L. Quezon, itinuturing na Ama ng Wikang Pambansa, ay
Linggo ng Wikang Pambansang Pilipino na dapat ipagdiwang ng lahat ng mga mamamayan sa
buong bansa, sa pangunguna ng mga nasa pamahalaan at mga paaralan at gayon din ng mga
lider ng iba’t ibang larangan ng buhay.

Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas. Sa Artikulo XIV, Sek-syon 6-9, nasasaad
ang sumusunod:

Sek. 6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng
Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang pamahalaan upang ibunsod at puspusang
itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng
pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon.

Sek. 7.Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas
ay Filipino at hanggat walang ibang itinatadhana ang batas, Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong sa mga wikang opisyal sa mga rehiyon at
magsisilbing pantulong sa mga wikang panturo noon
Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang Kastila at Arabik.

Sek. 8.   Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon, Arabik at Kastila.

Sek. 9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng
mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang
pagpapaunlad, pGPpLgNp at pagpapanatili.

Tungo sa mabilis na estandardisasyon at intelektuwalisasyon ng Wikang Filipino, ipina-

labas ng Komisyon sa Wikang Filipino ang 2001 Revisyon ng Ortograpiyang Filipino at
Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.

Nilagdaan ni Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 186 na nagsususog sa

Proklamasyon Blg.12, serye 1954, na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa mula Marso 29 hanggang Abril 4 taon-taon, gayundin ang pagdiriwang  ng Araw
Ni Balagtas tuwing Abril 2.

Ayon sa Saligang Batas ng 1987, Artikulo. XIV, Seksyon 6: “Ang wikang pambansa ng
Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang ito’y dapat payabungin at pagyamanin pa sa salig
sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika.
Memorandum Sirkular Blg. 488 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng palatuntunan sa pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa.

Ang Surian ng wikang pambansa ay gumawa ng malawakang pag-aaral sa mga katutubong

wika sa Pilipinas, pagkatapos ng pagsusuri, itinagubilin ng Surian na Tagalog ang gawing
batayan ng wikang pambansa. Hindi madaling proseso ang magsagawa ng ganitong pagpili sa
wikang pambansa kaya marapat lamang ang SWP o Surian ng Wikang Pambansa.”

Aralin 3. a. Wika, Kahulugan, at Katangian ng Wika

b. Ang Filipino Bilang Wikang Pambansa at Mga Paraan 
                                                     ng Pagdevelop Nito
c. Liberalisadong Pilipino: Mulaan ng Pagbulaklak ng 
                                                    Filipino
 Maraming tungkuling ginagampanan ang wika.
 instrumental o tungkol sa pagkilos,
 regulatori tungkol sa pagkontrol,
 representasyonal naman kung tungkol sa kaalaman at insight,
 interaksyonal ang tumutukoy naman sa relasyong sosyal,
 personal kung tungkol sa pagpapahayag ng indibidwal.
 Hyuristik ang matuto at magtamo ng kaalamang imahinatibo (paglikha).

Instrumental

Saklolo hinablot ang cellphone ko!

Regulatori
Bawal Tumawid, Nakamamatay
Representasyonal

Magkakaroon ng Eleksyon sa darating na 2022

Interaksyonal
“S’an ka pupunta?”
Personal
        Iniibig Kita
Hyuristik
 “Ano ang ginagawa ng mga taong gobyerno?”
                               Imahinatibo
“Papupulis kita! – Ninakaw mo kasi ang puso ko.”

Kahalagahan ng Wika:

   sa lipunan
 sa sarili
 sa kapwa
Kakanyahan ng Wika:

 Arbitaryo
 Daluyan ng uri ng kumunikasyon
 Masistemang simbolo/balangkas
 Pinipili at isinasaayos
 Sinasalitang tunog para sa pantaong komunikasyon
 Masistemang balangkas sa salitang tunog
 Simbolikong gawaing pantao

 Saligang Batas 1935, Artikulo XIII, Seksyon 3:

       
        “Ang Pambansang Asemblea ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katututbong wika.
Hanggang hindi nagtatadhana ng iba ang batas, ang Ingles at Kastila ay patuloy na
gagamiting opisyal.”

Sa pangunguna ni Pangulong Manuel L. Quezon, isa sa mga sinaunang batas na naisagawa ay

ang Batas Komonwelt Blg. 184 na inaprobahan noong Nobyembre 13, 1936. Layunin ng batas
na ito na lumikha ng isang institusyong pangwika na mangangasiwa sa pagkakaroon ng wikang
pambansa. Ang institusyong ito ay tinaguriang Surian ng Wikang Pambansa.

Naging gampanin ng SWP ang mga sumusunod:

1. Gumawa ng pag-aaral tungkol sa mga pangunahing wikang sinasalita ng hindi

bababa   
sa kalahating milyong Pilipino;
2. Gumawa ng komparatibong pag-aaral sa bokabularyo ng mga pangunahing
wikang ito;
3. Pag-aralan at malaman ang ponetiko at ortograpiya ng Pilipinas;
4. Gumawa ng masusing komparatibong pag-aaral ng mga panlapi sa Pilipinas;
5. Pumili ng katutubong wika na gagawing batayan para sa ebalwasyon at adapsyon
ng 
pambansang wika.
Wala pa halos isang taon nang ipasa ng mga kagawad ng SWP noong Nobyembre 17, 1937
ang resolusyong nagpapahayag na ang “Wikang Tagalog ang magiging batayan ng Wikang
Pambansa.”
  Sa ilalim ng panukala ni Jaime C. de Veyra, nakapagpalimbag ang SWP ng Diksyunaryo na
may titulong “A Tagalog English Vocabulary” at “Ang Balarila ng Wikang Pambansa.”
Dito ipinakilala ni Lope K. Santos ang Abakada na may 20 titik.
Noong Oktubre 4, 1971, pinagtibay ng sanggunian ng SWP ang pinagyamang alpabeto na
binubuo ng 31 na letra.
Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng mga hakbang tungo sa paglinang at normal na
adapsyon ng isang panlahat na wikang pambansa na tatawaging Filipino.
 “ Ang Edukasyong Bilinggwal ay nangangahulugan ng magkahiwalay na paggamit ng Pilipino
at English bilang midyum ng pagtuturo ng mga tiyak ng asignatura.
Sagisag rin ng pagkakaroon ng modernisasyon ng ng wikang pambansa, pinagtibay noong
1987 ang Bagong Alpabetong Filipino na may 28 titik.
Dahil sa hindi na angkop ang pangalang SWP sa pamamagitan ng Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 117 na nilagdaan ng Pangulong Aquino noong Enero 1987 ay nilikha
ang LWP o Linangan ng mga Wika sa Pilipinas.

Misyon ng KWF: Mabalangkas, mag-ugnay at magpatupad ng mga programa at proyekto

sa pananaliksik upang higit pang mapabilis ang pagsulong at pagbulas ng wikang Filipino bilang
midyum ng pangkalahatang talastasan at gayundin ng mga layuning intelektwal. Kakambal ng
pagpupunyaging ito ang mga gawain ng pangangalaga at pagpapanatili ng iba pang mga
katutubong wika ng bansa.

Bisyon: Magawa ang Filipino na isang modernong wikang magagamit na mabisang

kasangkapan sa kabuuan ng pambansang pagpapaunlad.

Si Ponciano B. P. Pineda pa rin ang nahirang bilang punong Komisyoner at kinatawan sa

Tagalog.

Aralin 4: a. Ano Nga Ba Ang Bilinggwalismo?

                b. Ang Intelektwalisasyon ng Wikang Filipino

Ang bilinggwalimo ay isang fenomenong pangwika na tahasan at puspusang tinatalakay sa

larang ng sosyolinggwistiks.

Sa kabilang banda, binigyan naman ni Bloomfield ng simpleng definisyon ang bilinggwalismo,

aniya, ito ay ang pagkakaroon ng magkasingtulad na gamit at kontrol ng dalawang magkaibang
wika na ginagamit ng isang indibidwal.
Samantala ayon naman kay Diebold, inilarawan niya ang bilinggwalismo bilang pangunahing
mga yugto ng pagkakaroon ng kontak ng dalawang wika.

Kung susuriin ang dalawang konsepto, makikita ang kanilang common denominator, ito ay
ang pagkakaroon ng kontak ng dalawang wika na may tiyak na layunin kung bakit ito
nangyayari.

Sakaling pareho nang develop ang dalawang wika sa isang tao, maaari na ngayon siyang
matawag na equilingual o ambilingual.
1. Geographical Proximity - ang pagkakaroon ng dalawang magkalapit na komunidad
na may magkaibang wika ay maaaring magdulot ng isang bilinggwal na lipunan.Ito ay
dahil sa pagpalipat-lipat ng mga taong naninirahan dito, kung magkagayon bitbit din
nila ang kani-kanilang wikang sinasalita.

2. Historical Factors - Ito naman ay tumutukoy sa mga pangangailangan ng tao partikular

na sa gamit ng imformasyon o mga gawaing pampananaliksik. Ito ay dahil sa
kagustuhan ng tao na makakuha ng mga informasyon, napipilitan silang pag-aralan ang
ibang wika.

3. Migrasyon - ang palipat-lipat na tirahan ay nagbubunsod din ng pagkatuto ng ibang

wika. Nagsisilbi itong survival para sa kanila.

4. Religion - ang relihiyon ay nagtataglay rin ng malaking faktor tungo sa pagkatuto ng

ibang wika. May mga relihiyon kasi gaya ng Islam na mahigpit na pinananatili ang gamit
ng wikang kung saan nasusulat ang kanilang iskripyur.

5. Public/International Relations - ito naman ay tumutukoy sa mga ugnayang-panlabas

ng isang bansa tungo sa ekonomikong pag-unlad nito. Dahil dito, nagkakaroon ng tiyak
na pangangailangan ang isanf bansa na malaman ang iba’t ibang konsepto ng ibang
bansa na nasusulat sa wikang banyaga.

  Multilinggwalismo - ito ay ang paggamit ng maraming wika.

ANG INTELEKTWALISASYON NG WIKANG FILIPINO

Gamit ang wika, nagagawa ng tao na masatisfay ang kanyang mga pangangailangan maging
ito man ay pansosyal o pampersonal.
Para sa mga taong aral sa wika, hindi na bago ang katawagang pagpaplanong pangwika o
language planning.

Ang PP ay binubuo rin ng dalawang mahahalagang meyjor komponent.

 Una, ang patakarang dapat sundin;

 ikalawa, pagpili ng wika kaugnay sa napagkasunduang patakaran.
1. FORMULASYON - Ito ang yugto ng deliberasyon at/o pagdedesisyon kaugnay sa wikang
pipiliin.  Mahalagang isaalang-alang dito ang layunin ng mga gagamit nito. 

2. KODIFIKASYON - Ito ang yugto kung saan nagkakaroon ng teknikal na preperasyon ang
mga language academies ng napagkasunduang patakaran. Mahalaga namang tingnan dito 
ang pananaw, paniniwala, saloobin ng kapwa magpapatupad at tatanggap ng napagkasun-
duang patakaran.

3. ELABORASYON - Ito ay pinaiiral ng ahensyang pangwika na kung saan inihahanda na

ang mga materyal na kakailanganin sa pagpapalawak ng gamit ng piniling wika.

4. IMPLEMENTASYON - Ito naman ang yugto ng pagtanaw sa epekto ng plinanong

pagbabago  wikang pinili.

1. Indigeneous Language - Wikang sinasalita ng mga sinaunang tao na nakapanirahan

sa Isang lugar.
        
2. Lingua Franca - Wikang gamitin ng mga taong may magkaibang unang wika na may 
tiyak na layunin sa paggamit.

3. Mother Tongue - Wikang naakwayr mula sa pagkabata.

4. National Language - Wikang ginagamit sa pulitika, sosyal at kultural na

pagkakakilanlan.

5. Official Language- Wikang ginagamit sa transaksyong pampamahalaan.

6. Pidgin - (Nabuo sa pamamagitan ng paghahalu-halo ng wika). Wikang kadalasan gina-

Gamit ng mga taong may magkaibang pinagmulang wika.

7. Regional Language - Komong wika na ginagamit ng mga taong may magkaibang 

wikang pinagmulan na naninirahan sa isang partikular na lugar.
 8. Second Language - Wikang natututuhan bilang karagdagan sa unang wika.

9. Vernacular Language - Wikang ng isang sosyal na grupo na nadomina ng ibang wika.

10. Word Language - Wikang ginagamit sa malawak na saklaw ng mundo.

  Samantalang, ang estandardisasyon ng wika naman o language standardization ay isang

sangay ng pagpaplanong pangwika ng konsernsa kaisahan sa likod ng lingwistikong
pagkakaiba-iba ng mga wika.
        
Sa kabilang banda, inilahad naman ng Komisyon ng Wikang Filipino ang dalawang yugto para
masabing modernisado ang isang wika.

  Ang una ay tinawag na Popularly Modernized Language o PML

 pangalawa ay ang Intellectually Modernized Language o IML.

1. Larang na pangwika na nagkokontrol (Controlling domains of language) - Ang

wika 
                at varayti ng wikang ginagamit dito ay dinidikta kapwa pasulat at pasalita.

2. Nagkokontrol nang bahagya sa larang na pangwika (Semi-controlling domains of 

Language) - Ang wika at mga varayting ginagamit naman dito ay pasulat subalit 
Tanging tagapakinig lamang ang mga gumagamit nito. Di-tulad ng nauna, hindi 
kasinghigpit ang paggamit ng wika rito.

3. Di- nagkonkontrol na mga larang ng wika (Non-controlling domains of  language) -

    Ang wikang gamit dito ay pasalita lamang na kadalasang makikita sa tahanan at lingua
franca ng isang bansa.
  Isang hamon sa kasalukuyan sa mga Pilipino partikular na sa mga adademisyan kung paano
ba maiintelektwalays ang wikang Filipino? May iminungkahi kaugnay rito si Sibayan.

1. Kinakailangan ng mga tagatangkilik at tagapagpaunlad nito.

2. Kinakailangan ng mga praktisyuner at employer na naniniwala sa epektibong gamit
ng 
              Filipino sa anyong pasulat hindi lamang sa pagtuturo gayundin sa pagkatuto.
3. Hindi lamang sa mga disiplinang teknikal gamitin ang Filipino, bagkus, magamit ito sa
iba pang disiplina.
4. Kinakailangan ang mga publiser  na handang maglathala ng mga publikasyon sa 
Filipino.
5. Kinakailangan din ng mga taong handang ponduhan ang programang pang-   
intelektwalisasyon.
6. Ang Filipino ay kailangang tanggap ng nakararaming bilang ng mga Pilipino lalo na sa 
 erya ng kontroling na domeyn ng wika.
7. Pagkamahinahon ay higit na kailangan din. Ang Filipino ay hindi magiging ganap na
intelektwalisado sa madaling panahon.
8. Huwag magturo ng Filipino kung walang libro o materyal na nakasulat sa Filipino.