1

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan– Modyul 1:
Ang Akon Eskwelahan
( Hiligaynon )

1
REHIYON VI-VISAYAS NAKATUNDAN
Araling Panlipunan – Unang Baitang
Self-Learning Module
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 1: Ang Akon Eskwelahan

Unang Edisyon, 2020

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng
Batas Pambansa Bilang 8293. Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan
muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang
isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda/materyales (mga kuwento, seleksyon, tula, awit,
larawan, ngalan ng produkto o brand names o trademarks, atbp.) na
ginamit sa modyul na ito ay sa nagtataglay ng karatang-ari ng mga
iyon. Pinagsikapang mahanap at mahingi ang pahintulot ng mga may
karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may akda ang
karapatang-aring iyon.

Mga Bumuo ng Modyul

Manunulat: Jonalyn B. Egmilan
Mga Tagaguhit: Jaypee E. Santillan Henry Allan V. Monares
Mga Tagasuri at Editor: Jordan T. Beleganio Joy B. Fernandez
Marlon L.Solivio , Rizami E.Flores
Mga Naglapat: Mayo P. Villamor Analee B. Alingco
Mga Tagapamahala : Arlene G. Bermejo,CESO VI
Nenita P. Gamao,Ph.D
Jordan T. Beleganio,Ph.D
Marlon C. Dublin,Ph.D
Regional Development Team:
Ramir B. Uytico, ED.CESO VI- Regional Director
Pedro T. Escobarte, Jr., PhD,CESO V- Asst. Regional Director
Ellen B. Gonzaga- CLMD Chief
Mary Hazel Vivien Pineda, EdD- Regional AP Supervisor
Donald T. Genine-LRMDS EPS

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education – Region VI-Western Visayas

Office Address: Duran St. Iloilo City
Telefax: 033) 336-2816,(033) 509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph
 1
Araling Panlipunan

Ikatlong Markahan – Modyul 1:

Ang Akon Eskwelahan
( Hiligaynon )
Pauna nga Mensahe
Mensahe para sa Magaubay

Ginaab-abi ka sa pagtuon sang Araling Panlipunan 1

paagi sa Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa
leksyon nahanungod sa kasaysayan sang aton eskwelahan.

Ang modyul nga ini, ginbululigan sa pagdisenyo,

pagpauswag kag gin-usisa sing maayo sang mga edukador halin
sa pampubliko kag pampribado nga institusyon agud magiyahan
ka sa pagbulig sa mga estudyante agud malab-ot nila ang
kalidad sang edukasyon sa kurikulum nga K-12 samtang
madinalag-on nila nga ginapangatubang ang
pangkaugalingon,pangkatilingban kag pang-ekonomiya nga
mga panghangkat sa ila pagtuon.

Nahuman ang modyul nga ini sa handum nga mas

mabuligan ang tagsa ka bata nga mapasanyog ang
pagkaindependiente sa pagtuon sang mga buluhaton suno sa ila
nga abilidad, kadasigon kag paggamit sang oras. Nagatinguha
man ini nga mabuligan ang tagsa ka estudyante nga malab-ot
ang mga kahanasan sa pangbeinte uno nga siglo samtang
konsiderar ang ila mga kinahanglanon kag kahimtangan.

Bilang dugang sa materyales nga nagapanguna nga teksto,

makit-an ang kahon nga ini sa bisan diin nga parte sang modyul:

Mga Paalinton para sa Manuggiya

Ini ginabug-usan sang mga pahanumdom, pamaagi
ukon estratehiya nga magamit sa paggiya sa mga
estudyante.
 Bilang isa ka manuggiya, ginalauman nga hatagan
mo ang mga estudyante sang pauna nga ihibalo kon
paano gamiton ang ini nga modyul. Ginakinahanglan
man nga giyahan kag irekord ang ila pag-uswag samtang
ginatugutan sila sa pagdumala sang ila kaugalingon nga
pagtuon. Dugang pa,ginalauman nga mapadasig kag
magiyahan mo ang mga estudyante samtang ginahimu
nila ang mga hilikuton nga makita sa modyul.

Para sa mga estudyante:

Ginaabi-abi ka sa pagtuon sang Araling
Panlipunan 1 paagi sini nga Alternative Delivery Mode
(ADM) Modyul bahin sa kasaysayan sang eskwelahan.

Ang ini nga modyul ginhimo agud sa pagsabat

sang imo mga kinahanglanon. Ang katuyuan sini nga
mabuligan ka sa imo pagtuon samtang wala ka sa
sulod sang eskwelahan. Handum man sini nga
mahatagan ka sang oportunidad sa pagpasanyog
sang imo natun-an.

Ang ini nga modyul may mga bahin kag simbolo ukon
icon nga dapat mo mahangpan ukon maintiendihan.

Pwede mo na ini maumpisahan!

 Sa ini nga bahin, imo mahibalu-an ang
mga dapat buhaton kag mga
Hibaluon Ko ginalauman sa imo sa modyul nga ini.

Ang malip-ot nga test (pretest) sa sini nga

parte,makita naton kon ano na ang
Hibaluon Ko Ini
nahibaluan mo parte sa leksyon nga
makita sa sini nga modyul. Kon insakto ang
tanan mo nga sabat (100%),pwede mo
laktawan ang ini nga bahin sang modyul.

Ini isa ka malip-ot nga pagtilaw nga

makabulig sa imo sa pag-angot sang imo
Balikan natun-an sang nagligad kag sa subong
nga leksyon.

Sa diri nga bahin, ginapakilala sa imo ang

bag-o nga leksyon nga imo pagatun-an
Tukibon Ko sa nagakalain-lain nga pamaagi parehas
sang istorya, ambahanon, binalaybay,
palaligban, hilikuton ukon isa ka sitwasyon.

Sa diri nga bahin, magahatag sa imo

sang mga pamaagi kon paano
Usisaon Ko himuon ang mga (leksyon) ukon
hilikuton. Magahatag man ini sang
malip-ot nga pagpaintiende sa bag-
o nga konsepto kag mga kahanasan.
Ini ginabug-usan sang mga
hilikuton nga dapat mo himuon agud
Tinguhaon Ko mapatin-ad pa gid ang lebel sang imo
kahanasan kag abilidad.

Tandaan Ko Ini amo ang mga importante nga

konsepto nga dapat mo pagatandaan
kag hatagan sang igtalupangod agud
maproseso kon ano ang natun-an mo sa
sini nga leksyon.
 Ini ginabug-usan sang mga
Ipangabuhi Ko hilikuton nga makabulig sa pag-
angot sang imo mga natun-an sa imo
inagihan para magamit mo sa adlaw-
adlaw nga panghitabo.

Isa ka hilikuton ukon pagtilaw para

Sabtan Ko
matakos ang kasanyugon sang imo
.
mga natun-an sa kada kompetensi.

Mga hilikuton para magabulig pasanyog

Dugang nga sang imo ikahibalo kag kasampaton sa
Hilikuton natun-an nga leksyon.

Ginabug-usan ini sang mga husto nga

Talamdan sang sabat sang tanan nga mga hilikuton nga
husto nga sabat makita sa modyul.

Sa katapusan sang modyul nga ini makita mo man ang:

Mga Ginbasihan Mga listahan sang tanan nga
ginkuhaan para mahimo ang ini
nga modyul.

Mga importante nga pahanumdom sa paggamit sang modyul:

1. Gamiton ang modyul nga may paghalong. Indi ini
pagbutangan sang ano man nga marka ukon sulat.
Maggamit sang lain nga papel sa pagsabat sang mga
hilikuton.
2. Indi magkalipat sa pagsabat sa Nahibalu-an ko Ini antes
magbalhin sa madason nga hilikuton nga ara sa modyul.
3. Basahon sing maayo ang mga direksyon antes himuon ukon
sabtan ang kada hilikuton.
4. Mag-obserbar sang pagkatampad kag integridad sa
paghimo sang mga hilikuton kag sa pagtsek sang mga husto
nga sabat.
5. Tapuson ang ginaobra nga hilikuton antes magkadto sa lain
naman nga hilikuton.
6. Ibalik dayon ang modyul sa imo manunudlo paagi sa imo
ginikanan pagkatapos masabtan ang tanan nga hilikuton.
Kon nabudlayan ka sa pagsabat sa mga hilikuton sa modyul
nga ini, indi magkahuya sa pagpamangkot sa imo
manunudlo.Pwede ka man kapangayo sang bulig sa imo
nanay ukon tatay, kag sa imo mga magulang ukon sa bisan
sin-o nga kaupod sa inyo balay nga mas magulang sa imo.
Permi isulod sa imo panghuna-huna nga wala ka naga-
isahanon.

Ginalauman namon, nga paagi sa sini nga modyul, ma

eksperiensyahan mo ang matuod-tuod nga pagtuon kag
makaangkon ka sang madalum nga paghangop ukon pag
intiende sa mga kompetensi. Masarangan mo in
 Hibaluon Ko

Sa modyul nga ini, matun-an mo ang mga

impormasyon nahanungod sa imo eskwelahan.

Ginapaabot nga imo mahambal

ang mga impormasyon nahanungod sa imo
eskwelahan.

Nahibaluan Ko Ini

Antes kita magsugod sa aton bag-o nga leksyon,

sabtan ang mga pamangkot nahanungod sa aton
nagligad nga leksyon.

Direksyon: Basaha sing maayo ang mga pamangkot.

Isulat ang tsek (/) kon husto ang ginatumod sa dinalan
kag ekis (x) naman kon indi husto. Isulat ang sabat sa
linya antes sang kada numero.

_____ 1. Ang mga katapu sang pamilya ginabug-usan

sang tatay, nanay kag mga kabataan.

1
_____ 2. Wala sang mabulig sa pamilya sanday Lolo kag
Lola.

_____ 3. Ang kada pamilya may lain-lain nga

pamatasan kag tradisyon.

_____ 4. Nagakadapat nga tahuron kag ipabugal ang

kinaiya sang kada pamilya.

_____ 5. Nagabinuligay ang kada miyembro sang

pamilya.
 Leksyon
Ang Akon
1 Eskwelahan

Balikan

Direksyon: Isulat ang H kon husto ang ginahambal nga

katungdanan sang katapo sang pamilya kag S kon sala.
Isulat sa linya antes sang kada numero ang sabat.

_____ 1. Si nanay ang haligi sang panimalay.

_____ 2. Si tatay lang gid ang nagaobra para mahatag

ang mga kinahanglanon sang pamilya.

_____ 3. Ang agot ang nagahatag kalipay sa panimalay.

_____ 4. Si manong nagasige lang pasaway sa panimalay.

_____ 5. Si manang lang gid ang nagabulig kay nanay sa

mga buluhaton sa panimalay.

3
 Tukibon Ko

Direksyon : Basahon kag intiendihon ang binalaybay

kaupod si Nanay. Pwede bisan sin-o lang sa inyo
balay kon indi pwede si Nanay

Ang Ginhalinan sang Akon Eskwelahan

ni Jonalyn B. Egmilan kag Paterna P. Soberano

Ang akon eskwelahan may iya gid

nga ginhalinan
Dapat ko ini mabal-an
Agud ako may isugid man.

Sa kasaysayan sang eskwelahan,

Pagtukod sini akon gid natukiban
Halin sang nauna niya gid nga ngalan
Hasta subong nga ngalan sia nakilal-an

Kon sa diin man ini napahamtang,

kon kay sin-o ini ngalan ginbutang
Dapat gid ini ipabugal
Sa giho man ukon sa paghambal.

4
Direksyon: Sabti ang mga pamangkot nahanungod sa
binalaybay. Isulat ang sabat sa linya nga ara sa
idalum sang kada pamangkot.

1. Ano ang tig-ulo sang binalaybay?

________________________________

2. Ano nga lugar ang ginatumod sini?

_________________________________

3. Ano ang dapat himuon sa nahibaluan mo

parte sa imo eskwelahan?
________________________________

Usisaon Ko

Suno sa binalaybay, dapat gid naton mabal-an ang

kasaysayan sang aton eskwelahan. Kay para may ara kita sang
ihibalo nahanungod sini kon may ara sang magpamangkot sa
aton.

5
Direksyon: Lantawa ang laragway. Sa diin dapat
makadto ang bata? Gamit ang linya, iangot sa
husto nga laragway kon sa diin dapat
makadto ang bata.

6
 Tinguhaon Ko

Ang Kasaysayan sang Akon Eskwelahan

Natukod ini
sang tuig
1948 bilang
isa ka
extension
school sang
Sang 1964,
Sagay East
Ang Sagay
Elem. School
East Elem.
(Ma. Lopez
School nangin
Elem. School).
JOSE B. PUEY
Gintawag
SR. ELEM.
nga Sagay
SCHOOL paagi
East Extension
kay Vice
School.
Mayor Vicente
Makita ini sa
Katalbas
Quezon St.
bilang
Poblacion 1,
pagkilala sa
Sagay City,
kay Cong.
Negros
Jose B. Puey Sr.
Occidental

Sang 1955, nangin Sagay East

Elementary School na ang Sagay
East Extension School.

7
 Tandaan Ko

Giyahan ang mga bata sa pagbasa sa balasahon.

Importante nga makilala sang bumulutho ang

eskwelahan nga iya ginasudlan. Ini ang nagaserbi nga
ikaduha niya nga puluy-an tungod diri sia makabatyag
sang kalinong ukon katawhayan sang buot kaupod
sang iya manunudlo kag kaeskwela.

Ang eskwelahan isa ka lugar kon sa diin makaupod

mo imo abyan sa pagbasa, pagsulat, pag isip kag iban
pa.

8
 Hilikuton:

Direksiyon: Kumpletuha ang graphic organizer para

maipakita ang importante nga impormasyon sang
imo eskwelahan. Isulat ang sabat sa linya.

(1)Ngalan sang Eskwelahan

______________________________________

(2)Tuig nga gintukod

______________________

(4)Ang una nga

ngalan sang
(3)Lugar sang
eskwelahan
Eskwelahan
_______________________
______________________

______________________

9
 Ipangabuhi Ko

Direksiyon: Kumpletuha ang impormasyon

nahanungod sa imo eskwelahan. Isulat ang sabat sa
linya sang kada numero.

Ang ngalan sang akon eskwelahan

(1)______________________________________________.

Ginpangalan ini sa eskwelahan bilang pagkilala

kay(2)__________________________________________.

Gintukod ini sang tuig (3)____________. Makita ini sa

(4)_____________________________________________.

Ang una nga ngalan sini amo ang

(5)________________________________. Maayo gid nga

mahibaluan naton ang mga impormasyon sang aton

eskwelahan.

10
 Sabti Ini

Direksiyon: Basaha ang mga dinalan. Butangan sang

tsek (/) kon husto ang ginatumod sa kada dinalan kag
ekis(x) kon indi husto. Isulat ang sabat sa linya antes
sang kada numero.

_____ 1. Indi mo dapat pagtukibon ang kasaysayan

sang imo eskwelahan kay wala ini sang may mabulig
sa imo.

_____ 2. Ang pagtuon nahanungod sa kasaysayan

sang imo eskwelahan daku gid nga importansiya sa
imo pag eskwela.

_____ 3. Indi na kinahanglan nga makilala ang mga

tawo nga nagbulig sa pagtukod sang eskwelahan.

_____ 4. Kinahanglan nga makabalo ka kon sa diin

napahamtang ang imo eskwelahan para matultulan
mo ini.

_____ 5. Ang tuig kag ngalan sang eskwelahan dapat

mahibaluan man agud may isabat kon may
magpamangkot.

11
 Dugang nga Hilikuton

Direksiyon: Basahon kag intiendihon ang mga

masunod nga pamangkot. Bilugan ang letra sang
husto nga sabat.

1. San-o gintukod ang imo eskwelahan?

A. 1946 B. 1947 C. 1948

2. Ano ang ngalan sang imo eskwelahan?

A. Jose B. Puey Sr. Elem. School
B. Jose B. Cruz Elem. School
C. Sagay City Elem. School

3. Diin makit-an ang Jose B. Puey Sr. Elem. School?

A. Marañon St. Pob. 2, Sagay City, Neg. Occ.
B. Roxas St. Pob. 1, Sagay City, Neg. Occ.
C. Quezon St. Pob. 1, Sagay City, Neg. Occ.

4. Ano ang una nga ngalan sang imo eskwelahan?

A. Sagay Elem. School
B. Sagay East Extension School
C. Jose B. Puey Sr. Elem. School

5. San-o nangin Jose B. Puey Sr. Elem. School ang

ngalan sang imo eskwelahan?
A. 1964 B. 1965 C. 1966

12
 13
Nahibaluan Ko Ini Ipangabuhi
/ 1. Jose B.Puey Sr. Elem. School
X 2. Cong. Jose B. Puey Sr.
/ 3. 1948
/ 4. Quezon St. Pob. 1, Sagay City
/ 5. Sagay East Extension School
Balikan Sabti
S 1. x
S 2. /
H 3. x
S 4. /
S 5. /
Tukibon
1.Ang Ginhalinan sang akon Eskwelahan
2.eskwelahan
3.ipabugal
Usisaon Ko Dugang nga Hilikuton
Eskwelahan 1. C
2. A
Hilikuton 3. C
Jose B. Puey Sr. Elem. School 4. B
1948 5. A
Quezon St. Pob. 1, Sagay City
Sagay East Extension School
Talamdan sang Husto nga Sabat
Mga Ginbasihan

Patnubay ng Guro, Araling Panlipunan 1.

p.39-41
Kagamitan ng Mag-aaral sa Hiligaynon sa Araling Panlipunan 1.
p.143-156

14
Para sa mga pamangkot ukon komento, magsulat
ukon manawag sa

Department of Education
Region VI – Western Visayas
Duran Street, Iloilo City, 5000
Telephone Nos.: (033) 336-2816, (033)509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph

15