Professional Documents
Culture Documents
Youtube 10 COĞRAFYA I. Dönem Full Tekrar A4 4'lü
Youtube 10 COĞRAFYA I. Dönem Full Tekrar A4 4'lü
NELER ÖĞRENECEĞİZ?
YERİN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ,
DÜNYA’NIN TEKTONİK OLUŞUMU
YERİN KATMANLARI
Dünya’nın İç Yapısı SU KAYNAKLARI
Kıta
Levha Tektoniği Dünyada Su Kaynakları Plato Ova
Coğrafya
Okyanus
JEOLOJİK ZAMANLAR Türkiye’de Su Kaynakları
Sial
İÇ KUVVETLER Türkiye’de Su Sima
KAYAÇLAR Kaynaklarının Genel Astenosfer 70 km
i
kim
TÜRKİYE’DE İÇ KUVVETLER Özellikleri rç
e
Ye klık Manto
* Sıca nluk tar.
DIŞ KUVVETLER Türkiye’de Su u
* Yoğ ç a
ın
r
2900 km
* Bas Dış Çekirdek
Kaynaklarından Yararlanma *
TÜRKİYE’DE DIŞ KUVVETLER İç 5150 km
TOPRAKLAR Çekirdek
BİTKİ TOPLULUKLARI
6370 km
LEVHA TEKTONİĞİ
JEOLOJİK ZAMANLAR
BUGÜN
4. ZAMAN Hâlâ devam Holosen (Buzul Sonrası)
2 Milyon
10. Sınıf
Kambriyen
İLKEL ZAMAN 570 Milyon
4 Milyar
PREKAMBRİEN yıl önce
Senklinal
Epirojenez Orojenez Volkanizma Depremler
Fay
Alçalma
Alçalma
denge denir. Yüzey
Volkanizması Dünyadaki Dağılışı
Lav
İzostatik dengeyi; Transgresyon (Deniz ilerlemesi) Tüf
Lapilli
Volkan bombası
Buzullaşma Kara Kül
Kara
Erozyon (Aşınma)
Lav birikmesi
Deniz Alçalma Deniz
Yükselme
Tortullanma bozar.
Batolit
Sill
Lakolit
Dayk
www.youtube.com/tonguc10
DEPREMLER (SEİZMA) KAYAÇLAR
KAYAÇ ALT GENEL KAYAÇ
TÜRÜ TÜRÜ ÖZELLIKLER ÖRNEKLERİ
Granit
Depremlerin İç püskürük
kayaçlar
Magmanın, yer kabuğunun içinde
katılaşmasıyla oluşur. Siyanit
Ditorit
Dünyadaki Dağılışı Püskürük
Kayaçlar
İri kristallidir. Gabro
Coğrafya
kayaçlar katılaşmasıyla oluşur.
Bazalt
İnce kristallidir. Obsidyen
10. Sınıf Çökme depremleri karstik arazide oluşur. (Teke platosu, Taşeli platosu,
Obruk platosu, Sivas çevresi, Göller yöresi)
Türkiye Alp-Himalaya
sisteminin parçası olup
genellikle yükselmektedir.
Akarsularda sekilere,
kıyılarında taraçalara
rastlanması epirojeneze
uğradığını kanıtlar.
Akarsular ve Oluşturduğu Yeryüzü Şekilleri Çentik Vadi Boğaz Vadi Kanyon Vadi
Coğrafya
Eğimli arazi, akış hızı Dağların kıyıya paralel uzandığı Karstik arazilerde
Akarsu Havzası Debi fazla, enerji potansiyeli (Akdeniz-Karadeniz) yerlerde görülür. (Kolarado-
Akarsu Havzası Debi fazla, ulaşıma elverişsiz. görülür. Geçit olarak kullanılır. ABD-Akdeniz)
(Gülek-Zigana) Göksu Kanyonu
Kaynak
oluşur.Ağız Ağız
Kolüvyal Bağcılık ve meyveciliğe uygundur.
Şekilleri topraklar Dağ içi Dağ Dörtyol,
içi
Dağ eteği Dağ eteği
Taban Taban
Tektonik ovaları genişletir.
Kara
parak oluşturduğu çukurdur. dir.
Ovası Adapazarı
Sakarya
Kara
Delta
Ovası
Taban Seviyesi Ovası Adapazarı Irmak Adası
Sakarya
Kara
İç Anadolu - Güneydoğu
Ovası
Biriktirme ağıza gelmeden Eğim, akış hızı az akarsularda Kıta sahanlığı geniştir.
Anadolu, Erzurum - Kars. oluşur. Deniz Gelgit,
Deniz akıntı zayıftır.
oluşur. Karadeniz Karadeniz
Erezyon güçlüdür.
Akıntı kıyıda
Tarıma uygun ovalardır.
güçlüdür. Marmara-
Deniz
Adapazarı avası Adapazarı Adapazarı Ege Karadeniz Okyanus
Sakarya
Sakarya
Ovası Kara
www.youtube.com/tonguc10
HEM AŞINIM HEM BİRİKİMİN ETKİLİ
OLDUĞU ŞEKİLLER
RÜZGÂRLAR VE OLUŞTURDUĞU
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Menderes Seki - Taraça
Rüzgâr Aşındırma Şekilleri
Akarsuyun yatak Hem iç hem Rüzgârlar ya doğrudan ya da taşıdığı materyalleri çarptırıp kayaları aşındırarak şekil oluştururlar.
eğiminin azalması dış kuvvet
Mantarkaya
sonucu yaptığı şeklidir. Şahit Tepe Tafoni Hamada Yardang
(Şeytan Sofrası)
büklümlerdir. Akarsu
Akarsuyun boyu yatağında
Coğrafya
uzar ve gerçek oluşan
uzunluk ile kuş basamaklardır.
uçumu uzunluk farkı artar. Jeolojik olarak genç arazide oluşur.
Akarsu sık sık yatak değiştirir. Epirojenez (deniz ilerlemesi ve
Eğim, akış hızı, enerji potansiyeli az, gerilemesi) ile akarsu aşındırması
ulaşıma daha elverişlidir. birlikte etkilidir.
Rüzgâr Biriktirme Şekilleri
Buzul Çeşitleri
BUZULLAR VE OLUŞTURDUĞU YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Takke Buzulu Örtü Buzulu
Aşınım Şekilleri Birikim Şekilleri Ağrı Everest Fuji Antarktika Grönland
Deniz
Deniz
Deniz
Deniz
Deniz
Deniz
Deniz
Deniz
Deniz
KörPolye
Vadi Dolin Kalker
Falez (Yalıyar-Kıyı Dikliği) Lagün, Tombolo, Kıyı Oku-Seti, Plaj
Kanyon
Kil Kara Kara
Kör Vadi Kil
Lagün
Lagün
Geçirimsiz
Kil
Geçirimsiz Kıyı seti Plaj
Plaj
Zemin Plaj
Zemin Geçirimsiz Kıyı seti Plaj
Tombolo
Akarsu Mağara ve Yer Altı Obruk Kıyı Ada
Akarsu Mağara ve Yer Altı Obruk Zemin Falez oku Tombolo
Deniz
Akarsu Mağara ve Yer Altı Obruk Kıyı Deniz Ada
Falez oku
Deniz Dalgaların aşındırdığı
Karstik Biriktirme Şekilleri Deniz materyaller sığ
Sarkıt kıyılarda birikir. Denize doğru çıkıntı
Kireçli suların Sarkıt
Kıyıya paralel dağlık alanda
Sarkıt
Sütun
buharlaşması ile kalsiyum Sütun Sütun yaparsa kıyı oku, bu kıyı oku adaya kadar
DikitDikit
karbonat çökelirse Dikit
(Damlataş)
(Damlataş)
(Damlataş) dalgaların çarpa çarpa uzanırsa tombolo oluşur. Kıyı oku, körfezi
karstik biriktirme
şekilleri oluşur. Tıpkı sütü kayaları düzleştirmesi ile kapatırsa kıyı seti oluşur. Artık kapanan
Traverten
%29 Kara
%71 Su
%68,9 Bataklıklar
Buzullar ve kalıcı Donmuş toprak
kar tabakaları
Tat lı Su
www.youtube.com/tonguc10
OKYANUSLAR VE DENİZLER GÖLLER
Karalar üzerindeki çukur alanlarda birikmiş durgun su kütlelerine göl denir.
Bir gölün oluşabilmesi için öncelikle bir çanağa ihtiyaç vardır.
Yer kabuğundaki büyük çukurlukları dolduran su kütlelerine okyanus
Göller yeryüzündeki tatlı suların % 87’sini
87’sini oluştururken, göllerin karalar
denir. üzerinde kapladığı alan % 2’dir.
2’dir.
Kıtaların kenarında yer OLUŞUMLARINA GÖRE GÖLLER
Coğrafya
kesimlerine kadar Doğal Göller Yapay Göller
sokulmuş okyanus ile
Tektonik Göller Baraj
bağlantılı ancak
Karstik Göller Gölet
okyanustan daha küçük su
Volkanik Göller
kütlelerine de deniz adı
Buzul (Sirk) Gölleri Volkanik Set Gölleri
verilir.
Set Göller Alüvyal Set Gölleri
Karma Yapılı Göller Moren Set Gölleri
Heyelan Set Gölleri
Kıyı Set Gölleri
KAPALI HAVZA
Soğuk Su Kaynakları
YER ALTI SULARI VE KAYNAKLAR
Yamaç Vadi Kaynağı Karstik Kaynak Artezyen Kaynak
Kum taşı, Çakıl taşı, Eğimli arazide oluşur. Kalkerli (karstik) arazide oluşur. İnsan müdahalesi ile
Türkiye gibi dağlık Suyu kireçlidir. (sondaj) çıkar.
Kalker,Tüf geçirimli ülkelerde yaygındır.
Debisi yüksek Suyu basınçlıdır.
kayaçlardır. Suları mevsimsel
olanına voklüz Çöküntü ovaları, vadi
değişim yaşar. tabanları, senklinal
denir.
Akdeniz yapılarda yaygındır.
Coğrafya
Bölgesi'nde
Taban suyunun yaygındır.
biriktiği yere akifer
Geçirimli
denir.
tabaka Sıcak Su Kaynakları
İKLİM ANAKAYA
www.youtube.com/tonguc10
TOPRAK ÇEŞITLERİ
TOPRAK ÇEŞİTLERİ
TOPRAĞIN KATMANLARI (HORİZONLARI)
Zonal Topraklar İntrazonal Topraklar Azonal Topraklar
Coğrafya
fazla olduğu üzerinde bitkilerin yaşadığı Kahverengi ve kestane renkli Regosoller
Bitki Formasyonları
ÖDÜLLÜ SORU
www.youtube.com/tonguc10