SCHEMAT OPISU MALARSTWA

1. Informacje ogólne

autor, tytuł, czas powstania / kierunek, technika

format/ kształt pola obrazowego (zwracamy na niego uwagę zwłaszcza, gdy jest nietypowy):
prostokąt poziomu lub pionowy/ kwadrat / tondo (koło) / elipsa

2. Kompozycja

zamknięta / otwarta, prosta / złożona (wielofiguralna lub wieloelementowa), horyzontalna /

wertykalna / diagonalna, symetryczna / asymetryczna (wieloosiowa), centralna / rozproszona,
rytmiczna / zderytmizowana, statyczna / dynamiczna
plany: jednoplanowa / wieloplanowa / pasowa (czy plany są wyraźnie wyodrębnione?)
schemat kompozycyjny (czy da się zidentyfikować pewien powtarzalny układ elementów
charakterystyczny dla danej epoki lub kierunku?), np. układy piramidalne w
dojrzałym renesansie czy diagonalne w baroku
centrum lub dominanta (czy kompozycja posiada wyraźne centrum lub dominantę – element
skupujący uwagę, wyodrębniony spośród innych? wskaż, co to jest i jak
zostało podkreślone)
ruch: dośrodkowy/ odśrodkowy / wielokierunkowy

3. Perspektywa

odrzutowana (Egipt) / kulisowa/ geometryczna (zbieżna lub centralna): z lotu ptaka (od góry), żabia
(od dołu), boczna lub ukośna / powietrzna (barwna) / odwrócona (oparta na hierarchii postaci)
horyzont: wyraźnie zaznaczony/ nieokreślony/ obniżony / podwyższony (jeśli linia horyzontu jest
przesunięta może to mieć znaczenie symboliczne i wpływać na ekspresję dzieła)

4. Kolorystyka

gama barwna: wąska / szeroka, ciepła / chłodna (które barwy dominują), kolory czyste / kolory
złamane, intensywne / stonowane, monochromatyzm, zachowanie koloru lokalnego
(rzeczywistego) / odejście od koloru lokalnego (przedmioty i postaci w abstrakcyjnych
kolorach)
dominanta kolorystyczna (czy w dziele występują barwy dominujące lub jedna barwa dominująca?)
kontrasty: walorowe (natężenie tonu barwy) / temperaturowe (sąsiedztwo barw ciepłych i zimnych)

5. Światłocień
źródło światła: w obrazie (można je jednoznacznie zidentyfikować) / poza obrazem (niewidoczne)
rodzaj i rozkład światła w obrazie: naturalne (dzienne) / sztuczne (np. lampa, świeca), rozproszone
(równomiernie rozłożone) / punktowe (skupione w jednej partii obrazu,
na konkretnej postaci lub przedmiocie)
kierunek padania światła (jeśli da się go określić), np. z lewego górnego rogu ku prawem dolnemu
najjaśniejszy i najciemniejszy punkt obrazu (jeśli da się go określić)
kontrasty i modelunek (zwykle są powiązane): duże kontrasty – ostry modelunek światłocieniowy /
brak mocnych kontrastów – miękki modelunek światłocieniowy
efekty światłocieniowe: bliki (refleksy światła), sfumato, tenebryzm, luminizm

6. Ekspresja

zabiegi formalne wpływające na odbiór dzieła przez widza: wyraźny dukt pędzla, wyraźny rysunek –
kontur / rozmycie kształtów – dominacja plamy barwnej
emocje postaci i relacje/ napięcie między nimi (gestykulacja, mimika, kontakt fizyczny i wzrokowy)
nastrój dzieła (dramatyzm, patos, radość, spokój, melancholia, dostojeństwo etc.)
sposób podkreślenia formy: idealizacja / realizm przedstawienia / deformacja

M A T U R A - Z - H I S T O R I I - S Z T U K I . P L