ใบงานที่ 1 เรื่ อง การออกแบบวงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ก คัปปลิงแบบไม่ กลับเฟส

จุดประสงค์ เพื่อให้สามารถออกแบบวงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิง แบบไม่กลับเฟสแล้ววัด

ทดสอบวงจรที่ออกแบบได้

เนื้อเรื่ อง วงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิงแบบไม่กลับเฟสสัญญาณมีลกั ษณะดังรู ปที่ 1

R
+ V0
-
Vin RF

Vo
Vi RI

รู ปที่ 1
R +R Vi
อัตราการขยายแรงดันของวงจร A V = F I ; R I =
RI IF
ค่ากระแส IF จะต้องเลือกให้มีค่ามากกว่าคากระแสอินพุตไบแอส(IB) มากๆ ในทางปฏิบตั ิ สําหรับ
ออปแอมป์ ชนิ ดทรานซิ สเตอร์ อินพุต เช่น 741 จะเลือกใช้
I F = 100 I B max
V0
RF + RI =
IF
สําหรับออปแอมป์ ชนิดเฟตอินพุต เช่น LF 353 จะเลือกใช้ค่า R F ≥ 1MΩ
ความต้านทาน R B = R F // R I
ตัวอย่าง ต้องการออกแบบวงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิงแบบไม่กลับเฟสดังรู ปที่ 1 โดยใช้
ออปแอมป์ 741 ให้วงจรมีอตั ราขยาย 51 แรงดันอินพุต 150 mVp-p
วิธีทาํ จากคู่มือออปแอมป์ ไอซี เบอร์ 741 ค่ากระแสอินพุตไบแอสสู งสุ ดคือ IBmax = 500 nA
จาก I2 = 100 IBmax
= 100 x 500 x10-9
= 50 uA
Vi 150 mVp−p
เพราะว่า RI = = = 3kΩ
IF 50 uA

10
 ดังนั้น Vo =A V × Vi =51×150mVp−p =7.65Vp−p
Vo 7.65Vp−p
เพราะ RF + RI = = = 153kΩ
IF 50uA
R=F (R F + R I ) − R=I 153kΩ − 3kΩ= 150kΩ
เลือกใช้ค่า 150 kohm
RB = RF // RI = 150 kohm // 3 kohm =2.94 kohm เลือกใช้ 3 kohm
3k
+ V0
-
Vin
133 k
Vo
Vi 3k

รู ปที่ 2 วงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิ้ง 741 แบบไม่กลับเฟสที่ออกแบบ

ออกแบบก่ อนการทดลอง
จงออกแบบวงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิ้งแบบไม่กลับเฟสดังรู ป 1 โดยใช้ไอซี ออปแอมป์
741 แหล่งจ่าย + 15 โวลต์ แรงดันอินพุต 150 mVp-p และต้องการแรงดันเอาต์พุต (เลขที่+เลฃที่)
Vp-p

11
ลําดับขั้นตอนการทดลอง
1.ประกอบวงขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิ้งแบบไม่กลับเฟสตามรู ปที่ 2
2.ป้ อนแรงดันอินพุตขนาด 150 mVp-p รู ปคลื่นซายน์ ความถี่ 1 kHz แล้วใช้สโคปวัดรู ปคลื่นอินพุต
(CH.1)และเอาต์พุต(CH.2) และบันทึกรู ปคลื่นและขนาดของสัญญาณ

CH.1 : VOLTS/DIV = …………… :TIME/DIV = …………..

CH.2 : VOLTS/DIV = …………… :TIME/DIV = …………..

Vin = …………… mVp-p Vo = …………….Vp-p

3.จากค่าที่วดั ได้จงนํามาคํานวณหาค่าอัตราขยายแรงดันของวงจร
AV = Vo / Vin = ………………. = …………………
4. จงเปรี ยบเทียบค่าอัตราการขยายที่ได้จากการคํานวณและจากการทดสอบวงจรที่ออกแบบ
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
5.ประกอบวงขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิ้งแบบไม่กลับเฟสตามรู ปที่ 2 ใช้ค่าอุปกรณ์ที่ออกแบบ
6.ป้ อนแรงดันอินพุตขนาด 135 mVp-p รู ปคลื่นซายน์ ความถี่ 1 kHz แล้วใช้สโคปวัดรู ปคลื่นอินพุต
(CH.1)และเอาต์พุต(CH.2) และบันทึกรู ปคลื่นและขนาดของสัญญาณ

CH.1 : VOLTS/DIV = …………… :TIME/DIV = …………..

CH.2 : VOLTS/DIV = …………… :TIME/DIV = …………..

12
 Vin = …………… mVp-p Vo = …………….Vp-p
7.จากค่าที่วดั ได้จงนํามาคํานวณหาค่าอัตราขยายแรงดันของวงจร
AV = Vo / Vin = ………………. = …………………
8. จงเปรี ยบเทียบค่าอัตราการขยายที่ได้จากการคํานวณและจากการทดสอบวงจรที่ออกแบบ
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

คําถาม
1.จากรู ปสัญญาณที่วดั ได้ รู ปสัญญาณอินพุตและเอาต์พุตมีการกลับเฟสหรื อไม่
.........................................................................................................................................................
2.อัตราการขยายแรงดันที่ได้จากการทดลอง กับค่าที่กาํ หนดในการออกแบบมีความคลาดเคลื่อนกัน
อย่างไร จงอธิ บาย
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
3.จงอธิ บายการทํางานของวงจรขยายออปแอมป์ ไดเร็ กคัปปลิ้งแบบไม่กลับเฟสสัญญาณและแนว
ทางการออกแบบด้วยลินียร์ ไอซี ออปแอมป์
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
4.สรุ ปวิจารณ์ผลการทดลอง
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................

13