3

Mother Tongue
(Hiligaynon)
Ikatatlo nga Markahan
Modyul 7: Pagkilala sang Katuyuan sang
Manunulat sa Pagsulat sang Seleksyon

REHIYON VI – VISAYAS NAKATUNGDAN

Mother Tongue 3
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 7: Pagkilala sang Katuyuan sang Manunulat sa pagsulat sang
Seleksyon

Unang Edisyon, 2021

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi: Isinasaad sa Batas Republika 8293,

Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang
Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o
tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Shella Mae C. Bacli

Editor: Connie S. Agana
Tagasuri: Jocelyn D. Sunsona
Connie S. Agana
Tagaguhit: John Paul M. Bansale
Tagalapat: John Paul M. Bansale
Tagapamahala: Dr. Ramir Barberan Uytico, CESO IV Dr. Pedro T. Escobarte, Jr., CESO V
Dr. Elena P. Gonzaga Dr. Marvic S. Martirez
Donald T. Genine Celestino S. Dalumpines IV
Connie S. Agana Jocelyn D. Sunsona

Inilimbag sa Republika ng Pilipinas

Department of Education – Region VI
Office Address: Schools Division of Roxas City
Banica, Roxas City
Telefax: 036) 520-1737 local (104)
E-mail Address: depedroxascity1975 @gmail.com

ii
 3
Mother Tongue
(Hiligaynon)
Ikatatlo nga Markahan
Modyul 7: Pagkilala sang Katuyuan sang
Manunulat sa Pagsulat sang Seleksyon

iii
Pauna
Para sa mga manunudlo/manugpatigayon:
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa Pagkilala sang Katuyuan sang
Manunulat sa Pagsulat sang Seleksyon
Sa pagbuligay sang mga eksperto sa patag sang edukasyon halin sa pampubliko
kag pangpribado nga institusyon, gindihon, ginpasanyog kag tul-id nga gintun-
an ang modyul nga ini para giyahan ka, ang mga manunudlo ukon
manugpatigayon agud mabuligan nga maangkon sang mga bumulutho ang
pagsulundan sa K to 12 Curriculum samtang ginaatubang nila sing madinalag-
on ang mga pagpanghangkat sa ila kaugalingon, sang sosyudad kag sang pang-
ekonomiko nga pagtilaw sa ila pagtuon.
Ginalauman nga ang bulig nga ini sa ila pagtuon, makaubay sa mga bumulutho
sa pagtuon nga may paggiya kag makinaugalingon. Katuyuan man sini nga
mabuligan sila nga maangkon ang mga kasampaton sa ika-21 nga siglo samtang
padayon nga ginahatagan sang pagtamod ang ila kinahanglanon kag
kahimtangan.
Makita ninyo ang kahon nga ini sa modyul bilang dugang nga material sa una
nga teksto:

Mga Dapat Tandaan sang Manunudlo/Manugpatigayon

Ini nagaunod sang pahanumdum, bulig ukon estratehiya nga
maggamit sa paggiya sa mga bumulutho.

Bilang manugpatigayon, ginalauman nga mahatagan mo sang ideya ang mga

bumulutho kon paano gamiton ini nga modyul. Kinahanglan man sia giyahan
kag ilista ang iya pag-umwad samtang padayon niya ng ginadumalahan ang iya
pagtuon. Ginalauman halin sa imo nga mas magganyat mo pa kag maggiyahan
sia samtang ginaobra niya ang mga hilikuton sa sulod sini nga modyul.
Para sa bumulutho:

1
Malipayon nga pagbaton sa MTB 3 sang Alternative Delivery Mode (ADM)
Modyul nahanungod sa Pagkilala sang Katuyuan sang Manunulat sa
Pagsulat sang Seleksyon
Ang modyul nga ini ginhimo bilang sabat sa imo kinahanglanon. Katuyuan sini
nga mabuligan ka sa imo pagtuon samtang wala ka sa sulod sang hulot-
klasehan. Ginalauman man nga mahatagan ka sing mabungahon nga
oportunidad sa pagtuon.
May mga parte kag icon ang modyul nga dapat mo maintindihan.

Hibalu-a Ini Sa bahin nga ini, imo mahibaluan ang mga

dapat mo matun-an sa modyul
(objectives/learning competencies).

Isa ini ka pre-test. Diri makit-an kon ano

ang nahibaluan mo sa sining leksyon. Kon
Tinguha-i Ini husto ang tanan mo nga sabat (100%),
pwede mo laktawan ang ini nga modyul.

Malip-ot ini nga test ukon review sang

Balikan Mo
natapos na nga leksyon.
Sa sini nga bahin sang modyul, ipakilala
sa imo ang bag-o nga leksyon sa
nagkalainlain nga pamaagi kasubong sang
Diskubreha/Tukiba istorya, kanta, binalaybay, problema,
ulubrahon ukon isa ka sitwasyon.
Sa, sini nga bahin, ginasaysay sing tul-id
ang leksyon (discussion). Katuyuan sini
nga mabuligan ka sa pag-intindi ukon
Usisa-a Ini
paghangop sang bag-o nga konsepto kag
mga tulun-an.

2
 Makit-an sa sini nga bahin ang mga
ulubrahon para sa paggiya sa imo sa
paghanas agud lubos mo nga maintindihan
ang leksyon. Pwede mo nga matsek ang
Maghanas imo mga sabat sa mga ulubrahon gamit
ang Talamdan sang mga Sabat nga makit-
an sa ulihi nga bahin sang modyul.

Makit-an sa sini nga bahin ang mga

Tanda-i
pamangkot ukon para maproseso mo kon
ano ang natun-an mo sa leksyon.

Ini nga bahin sang modyul may mga

Himu-a Ini
hilikuton nga makabulig sa imo sa
paggamit sang imo bag-o natun-an sa
matuod nga sitwasyon o realidad sang
kabuhi. (application)

Pagtakus sang Imo Katuyuan sini nga ma assess ukon

Ihibalo matakus ang imo nahibaluan sa leksyon.

Dugang nga mga Sa bahin nga ini, may bag-o kag dugang
Hilikuton nga mga ulubrahon para mapasanyog ang
imo nahibal-an sa leksyon.

Talamdan sing Husto Makit-an sini nga bahin ang husto nga
nga mga Sabat mga sabat sa tanan nga mga buluhaton sa
sini nga modyul.

3
Sa Katapusan sang modyul nga ini, makit-an mo man ang:

References Diri nakasulat ang tanan nga

ginkuhaan sa pagdihon ukon
pagpasanyog sang modyul.

Mga importante nga pahanumdum sa paggamit sang modyul nga ini:

1. Gamita ang modyul nga may paghalong. Indi pagbutangan sang bisan ano
nga marka ukon sulat ang anuman nga bahin sini. Maggamit sang papel
sa pagsabat sang mga hilikuton.
2. Indi pagkalimtan nga sabtan ang Tinguha-i Ini antes magpadayon sa iban
pa nga hilikuton.
3. Basaha sing maayo ang mga direksyon antes himuon ang kada hilikuton.
4. Mangin tampad sa pag-obra sang mga hilikuton kag sa pagtsek sang mga
sabat.
5. Tapuson anay ang una nga hilikuton antes magpadayon sa masunod pa
nga hilikuton.
6. Palihog ibalik ang modyul sa imo manunudlo ukon manugpatigayon kon
tapos na nga masabtan ang tanan nga hilikuton.
Kon ikaw nabudlayan magsabat sa mga hilikuton, indi magkahuya nga
pamangkuton ang imo nga manunudlo ukon manugpatigayon. Pwede man
ikaw makapangayo sang bulig kay nanay ukon tatay, ukon sa imo mga
magulang ukon sin-o man sa inyo balay nga may ikasarang sa paggiya sa
imo. Tandaan mo pirme nga wala ka nagaisahanon.
Ginalauman nga paagi sa sini nga modyul, maeksperyensyahan mo ang
makahulugan nga pagtuon kag maintindihan sing maid-id ang masunod nga
mga kasampaton.
Masarangan mo ini!

Hibalu-a Ini

4
 Kamusta! Dali na ululupod kita nga hibaluon ang kaundan
sang modyul nga ini!

Gindisenyo kag ginsulat ang modyul nga ini suno sa imo

ikasarang. Paagi sini matun-an mo ang paghatag sang iban nga tig-ulo
para sa istorya.

Pagkatapos mo matun-an ang modyul nga ini, ikaw

ginalauman nga:
 Makakilala sang katuyuan sang manunulat sa pagsulat sang
seleksyon.
(MT3LC-IIIh-4.6)

5
 Tinguha-i Ini

Pagabuhaton: Kilalaha ang tuyo nga ipabutyag sang mga teksto ukon
seleksyon sa idalum. Pili-a ang letra sing husto nga sabat sa sulod sang kahon
kag isulat sa papel.

A. maghatag impormasyon
B. magpangabay
C. mag-engganyo
D. magpangayo sang pasaylo
E. magpabutyag sang pagkasorpresa

1. Temprano pa ako nagbugtaw, may nakita ako nga cake kag bulak sa
ibabaw sang lamesa nga halin kay nanay kag tatay. Wala ko gid ini
ginalauman.
2. Nagkadto ang bilog namon nga pamilya sa isa ka parke. Katahum kag
katinlo sang bug-os nga palibot. Madamo sing makalilingaw nga mga
talan-awon kag madamo sang baligya nga mga pagkaon. Sigurado ako
nga magustuhan gid ninyo ang amo nga lugar. Dali na hagara ang inyo
pamilya nga maglagaw didto.
3. Ang COVID-19 isa ka sahi sang balatian nga makalalaton kag
makamamatay. May nagakalainlain nga pamaagi para mapahaganhagan
ang paglapta sini. Ang paghugas sang kamot ang isa sa mga pamaagi nga
ginarekomendar sang Department of Health.
4. Nadula ang akon hinuptanan nga ido. Ginpangita ko na ini sa mga lugar
nga masami namon ginakadtuan apang wala ko gid ini makit-an. Kon sin-
o man ang nakakita, palihog tawagi ang numero nga ini: 0999999000
5. Nagapangayo gid ako sang pasensiya nga wala ako nakaabot para
magtambong sang inyo programa kay may ginhatagan ako sang
pagtamod nga emerhensiya.

Pagkilala sang Katuyuan sang Manunulat sa

Leksyon Pagsulat sang Seleksyon

6
 7
Madamo kita sang makit-an nga mga balasahon sa aton palibot kag ang
mga ini may ara sing tagsa-tagsa ka katuyuan.

Nakahibalo ka bala kon ano ang katuyuan sang manunulat para sulaton
ang mga parapo, teksto ukon seleksyon nga imo ginabasa?

Sa sini nga leksyon, aton hibaluon kag kilalahon ang tinutuyo sang
manunulat sa pagsulat sang isa ka seleksyon.

Pero antes kita magpadayon sa aton bag-o nga leksyon, balikan anay
naton ang mga natun-an mo sang nagligad nga modyul.

Balikan Mo
Pagabuhaton: Basaha ang istorya. Sabta ang masunod nga mga pamangkot.
Isulat ang letra sing husto nga sabat sa papel.

Ang Kaadlawan ni Roshella

Nagbugtaw si Roshella nga malipayon. Gintamyaw sia sang

nagayuhom nga adlaw. Ginhimos niya ang iya hiligdaan kag naggwa
sa iya hulot tulugan. Nakibot sia sang nakita niya ang preska nga mga
bulak nga ara sa ibabaw sang lamesa. Nagtumbo ang iya tagipusuon
sang may nakit-an pa gid sia nga gamay nga kard nga may nagayuhom
nga nawong. Kalinong sang bilog nga balay nga bisan huni sang mga
sapat indi mabatian. Gintawag niya ang iya nanay, tatay kag iya mga
kauturan. Apang wala sang isa sa mga ini ang nagsabat. Hinali lang,
isa ka matunog nga paglupok kag pagkanta ang iya nabatian
“Malipayon nga kaadlawan! Malipayon nga kaadlawan sa imo
Roshella!” Nasorpresa gid si Roshella.

1. Ano ang espesyal nga okasyon nga ginasaulog sa istorya?

7
 A. bunyag B. kasal C. kaadlawan D. paskwa

2. Kay sin-o kaadlawan ang ginasaulog?

A. Tatay B. Roshella C. Nanay D. Manan

3. Ano ang nakit-an ni Roshella sa gamay nga kard sa bugkos sang bulak?
A. mensahi C. may nagayuhom nga nawong
B. tagipusuon D. may madamo sang dekorasyon

4. Ano ang mahambal mo parte sa istorya?

A. Masadya nga kaadlawan
B. Masubo nga kaadlawan
C. Malinong nga kaadlawan
D. Malawig nga kaadlawan

5. Kon ikaw ang may kahigayunan nga maghatag sang iban pa nga tig-ulo
sa sini nga istorya, ano ang imo pwede mahatag?
A. Ang Sorpresa kay Roshella
B. Ang Masubo nga Kaadlawan ni Roshella
C. Ang Preska nga Bulak ni Roshella
D. Ang Malipayon nga si Roshella

8
 Diskubreha/Tukiba
Pagabuhaton: Basaha ang istorya. Sabta ang masunod nga mga pamangkot.

Ang Kard ni Tsoy

Si Tsoy isa ka bata nga mahilig magtan-aw sang T.V. Halos

nalimtan na niya ang iya pag-eskwela. Nag-abot ang adlaw sang
pagpanghatag sang kard. Kinulbaan siya sang makita niya ang iya mga
grado. Manubo ang mga ini. Masubo siya nga nagpauli sa ila balay.
Nakita niya sa sala ang iya tatay kag nagbisa ini. “Ano ang dala mo
anak, ngaa indi mo pagpakita sa akon? “Basi maakig ka Tay kon
makita mo”, nahadlok nga sabat ni Tsoy. Kag ginduhol niya sa iya
amay ang kard. Nakita sang iya amay ang manugbo niya nga grado.
“Nakita mo na,” kay pirme ka nagatan-aw sang T.V., nalipatan mo na
ang magtuon sang imo leksyon. Gani manubo ang imo grado. Kabay
nga indi na ini maliwat. Nahuya gid si Tsoy sa iya tatay.

Mga Pamangkot:
1. Sin-o ang bata sa istorya?
2. Ano ang nahiligan ni Tsoy ubrahon?
3. Ano ang natabo sa grado ni Tsoy?
4. Ano ang tinutuyo sang manunulat sang sini nga istorya?
5. Ano ang gusto nga ipabutyag sang manunulat sa istorya?

9
 Usisa-a Ini

Pagabuhaton: Basaha ang teksto kag sabta ang mga pamangkot. Pili-
a kag isulat ang letra sing husto nga sabat sa papel.

Ang Sungka

Masadya maghampang sang sungka. Tagtag diri, tagtag

didto, gamit ang magagmay nga mga bato. Hagara ang mga
abyan ninyo kay tudluan ko kamo sang amo nga hampang.
Sigurado ako nga inyo gid ini maluyagan kag kamo tanan
masadyahan. Dali na, mahampang na kita sang sungka!

1. Ano ang katuyuan sang manunulat sa pagsulat sini nga teksto?

A. maghatag impormasyon C. mangabay
B. mag-engganyo D. magpasalamat

2. Paano mo nahibaluan ang iya katuyuan? Ano nga mga tinaga ang
mahimo nga balasihan?
A. Dali na, mahampang na kita sang sungka.
B. Tagtag diri, tagtag didto sang mga bato.
C. Masadya nga hampang ang sungka.
D. Gamit ang magagmay nga mga bato.

3. Ano ang tema sang teksto?

A. Hampang sang mag-abyan
B. Masadya nga hampang
C. Paghampang sang bato
D. Pagtudlo sang hampang

Maghanas

Pagabuhaton: Basaha ang parapo kag sabtan ang mga pamangkot. Pili-a ang
letra sing husto nga sabat kag isulat sa papel.

10
 Ang Barangay San Joaquin
1.
Ang San Joaquin isa ka gamay nga barangay kag tuman
kalayo ang nahamtangan sini. Matinahuron kag
mapinalanggaon ang mga tawo didto. May ara sila pinasahi
nga ginahimo sa pagtamyaw sa kada isa sa ila.
Nagakamustahanay kag ginatapik ang tagsa ka abaga.

Ano ang katuyuan sang manunulat sa pagsulat sang istorya?

A. maghatag impormasyon
B. mag-engganyo
C. maglingaw
D. mangabay

2. Ano ang ginalaragway sang sini nga istorya?

A. Ang lugar nga tuman kalayo
B. Ang Baryo San Joaquin
C. Ang gamay nga baryo
D. Ang panamyaw sang mga tawo

3. Ano ang gusto maagyan sang nagasaysay sang istorya?

A. gusto niya magpamasyar sa Baryo San Joaquin
B. gusto niya magpangilala sang mga taga-Baryo San Joaquin
C. gusto niya kadtuan kag makilala ang mga tawo sa Baryo San Joaquin
D. gusto niya mag-istar sa Baryo San Joaquin

Tanda-i

Sa tagsa ka pagsulat sang istorya, seleksyon ukon teksto, may

katuyuan ang manunulat nga gusto ipabutyag. Ang mga katuyuan
nga ini amo ang maghatag sang impormasyon, maglingaw, mag-
engganyo ukon magpabutyag sang balatyagon. Ini nga mga
katuyuan, aton mahibaluan base sa kaundan kag tema sang
balasahon ukon teksto. Kalakip na diri ang mga tinaga nga
ginagamit sang manunulat.

11
 Ang paghangop sa ginabasa tuman ka importante sa pagkilala
sang katuyuan sang manunulat.

Himu-a Ini
Ang Pandemia

Masobra na sa isa ka tuig nga nagapadayon sa

gihapon ang paglapta sang makalalaton nga COVID-19.
Madamo pa gihapon sang mga nagapositibo sa amo nga
balatian. Paano bala mauntat ini? May paglaum pa bala
nga madula ini nga balatian? Ano ayhan ang matabo sa
aton sa masunod nga mga tinuig kon indi ini
masolusyunan nga problema?

Pagabuhaton: Kilalaha ang katuyuan sang manunulat sa masunod nga mga

istorya (maghatag impormasyon, magpabutyag sang pagkabalaka,
maglingaw). Isulat ang sabat sa papel.

1.

Ang Kabulakan

2. Madamo sang kabulakan sa hardin. May

nanarisari nga kurte kag duag. May pula, kahel, puti, ube
kag dalag. Sa pagbutlak sang adlaw daw kaangay sang
mga nawong nga nagayuhum kag kon huyupon sang
hangin kasubong sang 12mga lin-ay nga nagakiaykiay.
 Pagtakus sa Imo Ihibalo
Pagabuhaton: Kilalaha ang katuyuan sang manunulat sa kada istorya? Pili-a
ang letra sang husto nga sabat kag isulat sa papel

A. maghatag sang impormasyon B. mag-

engganyo
C. maglingaw
D. nagapangabay

Ang Baybayon sang Roxas

Dali na makadto kita sa baybayon sang Roxas. Makit-an

diri ang matahum kag matinlo nga baybayon. Pagpangisda ang
nagapanguna nga pangabuhian sang mga tawo diri. May isda,
1.
panginhason, pasayan kag alimango nga manamit gid kaunon.
Adlaw-adlaw kadamo sang tawo nga nagapamasyar ilabi na gid
sa hapon. Kon ikaw namingaw kag masinulub-on, aton kadtuan
ang ini nga baybayon.

13
 Ang Diwal

Ang Diwal ukon Angel Wings isa ka pinasahi nga

panginhason nga makit-an sa dagat nga nasakupan sang
Syudad sang Roxas. Ginatawag ini nga Angel Wings tungod
puti ang duag sang kutiba sini kag kon imo buksan daw
kasubong sang pakpak sang anghel. Indi ini kinaandan nga
2. klase sang panginhason tungod sensitibo ini kaayo kag madali
madugmok ang iya kutiba, gani nagakinahanglan ini sing
D mahalong nga pag-atipan. Mahimo ini lutuon sa nanarisari nga
u pamaagi pareho sang sinugba, sinabawan kag iban pa. Isa ini
g ka dunang manggad nga nagahatag sang palangitan-an sa
syudad.
a
n
g

n
g
a

H
i
l
i
k
u
t
o
n

14
Pagabuhaton: Magpangita sing duha (2) ka malip-ot nga mga seleksyon sa
mga balasaho pareho sang libro, peryodiko kag iban pa. Kopyaha ini sa papel
kag kilalaha ang katuyuan sang manunulat sang istorya.

Talamdan sing Husto nga Sabat

Dugang nga Pagtakus sa Himu-a Ini Maghanas

Hilikuton Ihibalo
1. Magpautyag 1. A
Itsek sang 1. B sang 2. B
manunudlo 2. A pagkabalaka 3. C
2. maglingaw

Usisa-a Diskubreha/ Tukiba Balikan Tinguha-i

1. si Tsoy 1. C Ini
1. B 2. magtan-aw sang TV
2. A 2. B
3. manubo ang iya grado 1. E
3. B 4. maghatag sang impormasyon 3. C 2. C
5. Gusto ipabutyag sang manunulat ang ko 4. A 3. A
nano ka importante ang pag-eskwela 5. A 4. B
kag pagtuon. 5. D

Reperensya
Curriculum Guide sa MTB-MLE 3
Most Essential Learning Competencies (MELC) 2020 for MTB-MLE Grade III Q3
Bamba, Nelia D. et.al, MTB-MLE Kagamitan ng Mag-aaral
(Hiligaynon - Baitang 3) 2014, 21 E Boni Serrano Ave., Quezon City, Book Media Press,
Inc.

15
 For inquiries or feedback, please write or call:
Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)
Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 634-1072; 634-1054; 631-4985
Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

16