CÁC GIAI ĐOẠN CỦA QUÁ TRÌNH ÁP DỤNG PHÁP LUẬT

Nhà nướ c ban hà nh quy phạ m phá p luậ t khá c nhau thuộ c cá c lĩnh vự c, cá c
ngà nh luậ t khá c nhau nên việc á p dụ ng chú ng cũ ng có nhữ ng trình tự , thủ
tụ c khá c nhau. (Có nhữ ng quy phạ m đượ c á p dụ ng vớ i quy trình đơn giả n,
cũ ng có nhữ ng quy phạ m, việc á p dụ ng chú ng cầ n có quá trình phứ c tạ p vớ i
sự tham gia, phố i hợ p củ a cơ quan, tổ chứ c và cá nhâ n.)

Thô ng thườ ng, để có thể á p dụ ng phá p luậ t mộ t cá ch chính xá c và đạ t hiệu

quả cao cầ n tiến hà nh theo 4 giai đoạ n sau:

1. Phân tích đánh giá đúng, chính xác các tình tiết, hoàn cảnh, điều
kiện của sự việc thực tế đã xảy ra.
Đây là giai đoạn rất quan trọng, là cơ sở cho các giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạ n đầ u củ a quá trình á p dụ ng phá p luậ t cầ n phả i:
- Xá c định đặ c trưng phá p lý củ a sự việc.
- Xá c định chủ thể có thẩ m quyền á p dụ ng phá p luậ t đố i vớ i trườ ng hợ p
đó .
- Nghiên cứ u mộ t cá ch khá ch quan, toà n diện và đầy đủ nhữ ng tình
tiếthoà n cả nh, điều kiện củ a sự việc.
- Tuâ n thủ tấ t cả cá c quy định mang tính thủ tụ c gắ n vớ i mỗ i loạ i vụ việc.
2. Lựa chọn quy phạm phạm pháp luật phù hợp và phân tích, làm sáng
rõ nội dung, ý nghĩa của quy phạm pháp luật đối với các trường hợp
cần áp dụng.
(Sau khi xá c định đặ c trưng phá p lý củ a sự việc đượ c xem xét, phả i lự a
chọ n quy phạ m phá p luậ t để giả i quyết nó .)
*Trên thực tế, việc lựa chọn quy phạm có thể xảy ra các khả năng như
sau:
- Có mộ t quy phạ m phá p luậ t đá p ứ ng đủ yêu cầ u =>thuận lợi.
- Có 2 hay nhiều quy phạ m phá p luậ t cù ng điều chỉnh quan hệ đó nhưng
cá ch giả i quyết khá c nhau => trườ ng hợ p xung độ t phá p luậ t thì lự a
chọ nquy
phạ m phá p luậ t có giá trị pháp lý cao hơn và được ban hành sau.
- Khô ng có quy phạ m phá p luậ t là m cơ sở phá p lý cho việc á p dụ ng phá p
luậ t vớ i sự kiện đó =>áp dụng pháp luật tương tự.
* Khi lựa chọn quy phạm pháp luật để áp dụng cần lưu ý:
- Lự a chọ n đú ng quy phạ m phá p luậ t cho trườ ng hợ p cầ n á p dụ ng.
-Quy phạ m phá p luậ t đượ c lự a chọ n phả i đang có hiệu lự cở thờ i điểm xả y
ra vụ việc (trừ trườ ng hợ p phá p luậ t có quy định khá c) và khô ng mâ u
thuẫ nvớ i cá c vă n bả n quy phạ m phá p luậ t khá c.
- Xá c định tính chính xá ccủ a quy phạ m phá p luậ t đã lự a chọ n.
 - Nhậ n thứ c đú ng, chính xá c nộ i dung, tư tưở ngcủ a quy phạ m phá p luậ t
và chủ trương, chính sá ch củ a nhà nướ c
Ngoà i ra:
-Nếu có nhữ ng quy định chồ ng chéo, trù ng lặ p thì phả i dựa vàogiá trị
phá p lí hay hiệu lự c theo thờ i gian củ a vă n bả n để lự a chọ n cho chính xá c.
- Tiếp đó , chủ thể có thẩ m quyền á p dụ ng phá p luậ t phả i là m sá ng tỏ nộ i
dung, ý nghĩa củ a quy phạ m đượ c lự a chọ n; đố i chiếu, lí giả i sự phù hợ p
giữ a quy phạ m phá p luậ t tìm đượ c vớ i sự việc cầ n á p dụ ng phá p luậ t, thấ y
đượ c mố i quan hệ mậ t thiết giữ a chú ng từ đó quyết định á p dụ ng quy
phạ m để giả i quyết vụ việc đã xảy ra.
3. Ra văn bản áp dụng pháp luật.
Đâ y là giai đoạ n quan trọ ng nhấ t củ a quá trình á p dụ ng phá p luậ t.
Vă n bả n á p dụ ng phá p luậ t phả i đá p ứ ng nhữ ng yêu cầ u sau:
- Phả i đả m bả o tính hợ p phá p
- Phả i có că n cứ và cơ sở phá p lý
- Phả i có cơ sở thự c tế
- Phả i phù hợ p vớ i nhu cầ u và điều kiện thự c tế
(VD: + Bả n á n 30/2018/DS-ST ngà y 13/08/2018 về tranh chấ p ranh đấ t
+ Quyết định số 525/QĐ-TTg ngà y 15/5/2023, Thủ tướ ng Chính
phủ Phạ m Minh Chính đã điều độ ng, bổ nhiệm đồ ng chí Trầ n Tiến Dũ ng,
Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châ u giữ chứ c Thứ trưở ng Bộ Tư phá p.)
4. Tổ chức thực hiện văn bản áp dụng pháp luật.
Đâ y là giai đoạ n cuố i cù ng củ a quá trình á p dụ ng phá p luậ t. Ở giai đoạ n nà y,
cầ n tiến hà nh nhữ ng hoạ t độ ng có tính chấ t tổ chứ c, kỹ thuậ t nhằ m bả o
đả m về mặ t vậ t chấ t, kỹ thuậ t cho việc thự c hiện đú ng đắ n vă n bả n phá p
luậ t đã đượ c ban hà nh và có hiệu lự c thi hà nh.