EPPD1013

Mikroekonomi
Bab 11

Oligopoli dan
Persaingan
Bermonopoli

11-1
Topik Perbincangan

1. Struktur Pasaran.
2. Kartels.
3. Oligopoli yg tidak bekerjasama.
4. Model Cournot.
5. Model Bertrand.
6. Persaingan Bermonopoli.

11-2
Struktur pasaran
Oligopoli – terdapat hanya sedikit firma
dalam industry yang mengeluarkan barangan
yang samaa jenis dan berbeza corak serta
terdapat halangan kemasukan. Contoh: petrol,
rokok, telekomunikasi

Kartel – sekumpulan bilangan firma yg kecil

yg berkomplot untuk menyelaras aktiviti
mereka.

Persaingan bermonopoli - satu struktur

pasaran di mana firma mempunyai kuasa pasaran
tetapi firma lain tidak boleh masuk dan meraih
keuntungan positif.
11-3
Struktur Pasaran
Struktur pasaran berbeza mengikut:

§ Bilangan firma dalam pasaran,

§ Mudah/susahnya firma memasuki/keluar
pasaran dan,
§ Kebolehan firma dalam pasaran untuk
membezakan barangan mereka dari
barangan pesaing.

11-4
Jadual 13.1 Ciri-ciri Monopoli, Oligopoli,
Persaingan Bermonopoli dan PPS

11-5
Mengapa Kartel Terbentuk
• Oligopoli – terdapat hanya sedikit firma
dalam industri dan terdapat halangan
kemasukan.
• Contoh: industri kenderaan/minyak & gas
Apabila bilangan firma kecil, maka firma
mudah berkomplot/bekerjasama (dgn
menubuh kartel).
• Kartel ialah komplot/kerjasama di mana
ahlinya percayai mereka boleh untung lebih
tinggi dgn aktiviti yg terselaras/kerjasama.

11-6
Rajah 13.1 Competition Versus Cartel

(a) Firm (b) Market

Price, p, $ per unit

Price, p, $ per unit

MC
S
em
pm pm
AC

pc pc ec

MCm
MCm
Market demand

MR

qm qc q* Qm Qc
Quantity, q, Units Quantity, Q, Units
per year per year
11-7
Undang-Undang Melarang Kartel

Kartel terus wujud walaupun terdpt

undang-undang kerana:
§ Kartel antarabangsa dan dlm negara
tertentu beroperasi mengikut undang-
undang.
§ Kartel yg beroperasi secara haram
percaya mereka boleh mengelak dari
dikesan atau hukumannya tidak berat.
Sebahagian firma mampu menjalankan
kartel tanpa dpt dikesan.
11-8
Undang-Undang Melarang Kartels
(cont.)

• The Organization of Petroleum

Exporting Countries (OPEC) – Kartel
antarabangsa yg dibentuk pd 1960
oleh 5 negara pengeksport minyak
iaitu Iran, Iraq, Kuwait, Saudi Arabia,
& Venezuela.
• 1971, ahli OPEC bersetuju mengambil
tindakan aktif utk menentukan harga
minyak
11-9
Kenapa Kartel Gagal?

Kartel boleh gagal kerana firma bukan

ahli boleh menawarkan barang yg
sama dalam pasaran.

Setiap ahli mempunyai insentif untuk

“menipu” bagi meraih untung yg
lebih tinggi.

11-10
Kekalkan Kartel

Untuk mengekalkan firma dari melanggar

perjanjian kartel, kartel mesti mampu:
§ Mengesan pihak yang melakukan
penipuan dan mengenakan
hukuman kepada si pelaku
§ Menyorokkan tingkah laku yang
tidak mengikut undang-undang ini
daripada pelanggan dan agensi
kerajaan
11-11
Cournot Oligopoli (Oligopoli yang
Tidak Bekerjasama)

Duopoly – adalah sejenis oligopoli di mana dua

penjual wujud dalam satu pasaran. Terdapat 3
model:

a) Cournot model
b) Bertrand model
c) Stackelberg model

11-12
Oligopoli yg Tidak Bekerjasama
(cont.)

3 andaian:
• Semua firma serupa dari segi kos
• Mengeluarkan barang yang
serupa, yang tdk boleh dibezakan
• Pasaran hanya utk 1 jangka masa

11-13
Oligopoli yang tidak
bekerjasama (cont.)

Keseimbangan duopoli:

Satu set tindakan yang diambil oleh firma

melalui keseimbangan Nash iaitu tidak
ada syarikat yang dapat memperoleh
keuntungan yang lebih tinggi dengan
memilih tindakan yang berbeza.

11-14
Model Cournot
Empat Andaian:

a) Terdapat dua firma dan tiada firma

lain boleh memasuki pasaran,
b) Firma mempunyai kos serupa,
c) Mereka menjual produk serupa, dan
d) Firma tentukan kuantiti mereka
serentak.

11-15
Model Cournot Pasaran
Penerbangan

Contoh: American Airlines dan United Airlines

bersaing utk dptkan penumpang bagi
penerbangan antara Kuala Lumpur dan
Jakarta.

Keseimbangan Cournot – suatu set

kuantiti dijual oleh firma, di mana kuantiti
firma lain malar, dan tiada firma boleh
mendapat untung yg lebih tinggi dgn memilih
kuantiti yg lain.

11-16
Model Cournot Pasaran
Penerbangan (cont.)

Keluk permintaan residual – Permintaan

pasaran yg tidak dipenuhi oleh penjual
lain pada sebarang harga diberi.

11-17
Rajah 13.2 Output yg memaksimakan
untung bagi American Airlines
(a) Monopoly (b) Duopoly

p, $ per passenger
p, $ per passenger

339 339

275
243
211

147 MC 147 MC
qU = 64

MR D MRr Dr D
0 96 169.5 339 0 64 128 137.5 275 339
qA, Thousand American Airlines qA, Thousand American Airlines
passengers per quarter passengers per quarter
11-18
Rajah 13.3 Keluk Tindakbalas
Terbaik American and United

11-19
Model Cournot Pasaran Penerbangan
(cont.)
§ Fungsi permintaan pasaran
Q = 339 − p

p - kos sehala penerbangan

Q jumlah kuantiti dua syarikat penerbangan
(ribu penumpang sehala bagi satu suku
tahunan).
§ Setiap syarikat mempunyai kos sut malar,
MC, dan kos purata, AC, RM147 seorang
penumpang bagi satu penerbangan.
11-20
Model Cournot Pasaran Penerbangan
(cont.)
American hadapi permintaan residual:

qA = Q(p) − qU = (339 − p) − qU.

Ditulis semula
p = 339 − qA − qU

Fungsi hasil sut:

MRr = 339 − 2qA − qU

11-21
Model Cournot Pasaran Penerbangan
(cont.)

Tindakbalas terbaik American Airlines’

ialah output yang menyamakan hasil
sut dan kos sut:

MRr = 339 − 2qA − qU = 147 = MC

Dan susun semula

qA = 96−1/2 qU

11-22
Model Cournot Pasaran Penerbangan
(cont.)

Fungsi tindakbalas United

qU = 96−1/2 qA

§ Kenyataan ini setara jika

dikatakan keseimbangan Cournot
ialah titik di mana keluk-keluk
tindakbalas terbaik bersilang

11-23
Model Cournot Pasaran Penerbangan
(cont.)
Untuk menyelesaikan model:
qA = 96−1/2 (96−1/2 qA)

Dan selesaikan untuk qA.

Oleh itu, didapati

qA = 64; qU = 64
Q = qA + qU = 128.

Harga keseimbangan Cournot = RM211.

339 - qA - qU = 339 – 128 = RM211
11-24
Keseimbangan Cournot dan Bilangan Firma
Kita boleh menulis syarat tipikal memaksimumkan untung
firma:
æ 1 ö
M R = p ç1 + ÷ = MC
è ne ø

Jika n = 1, firma Cournot adalah monopoli, (n=bilangan

firma yang mempunyai kos serupa)
Lebih byk firma, lebih besar keanjalan permintaan
residual (nε) suatu firma hadapi.
Semakin n bertambah besar, keanjalan permintaan
residual menghampiti infiniti, dan persamaan di atas
menjadi
p = MC,
Iaitu syarat memaksimumkan untung bagi firma
persaingan penerima-harga. 11-26
Model Bertrand
Keseimbangan Bertrand

• Satu model oligopoli di mana firma mengeluar

barangan homogenus, setiap firma menganggap
harga pesaing sebagai tetap, dan semua firma
menentukan harga secara serentak.
Bagaimanapun, firma akan mementingkan
untuk memilih harga daripada kuantiti.

• Di mana tiada firma boleh peroleh untung yang

lebih tinggi dengan memilih harga berbeza jika
firma lain terus mengenakan harga-harga ini
Keseimbangan Bertrand bergantung kepada
samada firma mengeluarkan produk serupa 11-26

atau berbeza.
Keluk-Keluk Tindakbalas

Katakan setiap daripada dua firma Oligopoli

yang menentukan harga dalam satu
pasaran.

§ Mengeluarkan produk serupa dan

§ Menghadapi kos sut, MC malar dan kos
purata, AC RM5 seunit.
§ Apakah tindakbalas terbaik Firma 1 jika
Firma 2 tentukan harga pada p2 = RM10?

11-27
Keluk-Keluk Tindakbalas (cont.)

Jika p2 = RM10; p1 > RM10 tiada jualan sbb

pengguna beli dari firma 2.

Jika firma 1 jual RM10 juga, firma 1 dapat

untung RM5 setiap unit.

Jika permintaan pasaran 200unit, firma 1

untung RM500 (RM5 x 100unit) dan firma 2
untung RM500

11-28
Keluk-Keluk Tindakbalas (cont.)

§ Jika firma 1 jual kurang sedikit i.e.

RM9.99, firma 1 dapat keseluruhan
pasaran sbb produk serupa.
Firma 1 untung RM4.99 x 200unit =
RM998
§ Jika p2=RM5, firma 1 tak akan
keluarkan brg/jual kurang dari RM5
kerana rugi.
§ Jika firma 1 jual pd p1=RM5 juga,
tiada untung
11-29
Keluk-Keluk Tindakbalas (cont.)

§ Jadi firma 1 hanya akan jual kurang

dari P2 jika P2 > RM5
§ Bagi harga > RM5, keluk tindakbalas
firma 1 ialah di bhg atas garis 45%
§ Keluk tindakbalas firma 2 bermula
pada RM5 dan terletak bhg bwh
sedikit dari garisan 45%.

11-30
Keluk-Keluk Tindakbalas (cont.)

Dua fungsi tindakbalas terbaik bersilang

di titik e, i.e keseimbangan Bertrand.
Di mana setiap firma kenakan
p=RM5
Tidak berbaloi firma tukar harga
selagi firma yg lain kenakan p=RM5

11-31
Rajah 13.7 Keseimbangan Bertrand
dgn Produk serupa (identikal)

11-32
Persaingan Bermonopoli
Pasaran Persaingan Bermonopoli tidak
mempunyai halangan utk masuk,
Jadi firma masuk ke pasaran sehingga tiada
firma baru boleh masuk dengan mendapat
untung.
Firma-firma persaingan bermonopoli
menghadapi keluk permintaan ‘residual’
cerun ke bawah (sbb sedikit firma @ jual
produk berbeza).
Jadi mereka mengenakan harga lebih
tinggi (di atas dari) kos sut, MC.
11-33
Keseimbangan Persaingan
Bermonopoli
• Dua syarat dalam Keseimbangan
Persaingan Bermonopoli:

ü Hasil Sut sama dgn Kos Sut (MR = MC)

Kerana firma tentukan output utk
memaksimumkan untung, dan
ü Harga sama dgn Kos Purata (P=AC) Kerana firma
masuk sehingga tiada lagi kemungkinan
kemasukan yang menguntungkan

11-34
Rajah 13.9 Keseimbangan Persaingan
Bermonopoli

11-35
Kos Tetap dan Bilangan Firma

Bilangan firma dalam keseimbangan

persaingan bermonopoli bergantung
kepada kos firma.
Semakin besar kos tetap setiap firma,
semakin kecil bilangan firma
persaingan bermonopoli semasa
keseimbangan pasaran.

11-36
Rajah 13.10 Persaingan Bermonopoli
antara Syarikat Penerbangan

11-37
SEKIAN TERIMA KASIH

11-38