Professional Documents
Culture Documents
40 โอวาทครอบครัวเปี่ยมสุข
40 โอวาทครอบครัวเปี่ยมสุข
EאF
40 โอวาทครอบครัวเปยมสุข
เขียนโดย
ดร.อิสมาอีล ลุตฟ จะปะกียา
ถอดความโดย
ซุฟอัม อุษมาน
เผยแพรโดย
สํานักงานความรวมมือเพื่อเผยแพรและสอนอิสลาม
อัร-ร็อบวะฮฺ กรุงริยาด ประเทศซาอุดิอาระเบีย
: ﻣﻦ ﺇﺻﺪﺍﺭﺍﺕ
อนุญาตใหใชประโยชนในการอางอิงจากหนังสือ โดยไมบิดเบือนหรือเปลี่ยนแปลง
เนื้อหาเดิม หากมีขอสงสัย คําแนะนําหรือแกขอผิดพลาดใดๆ กรุณาติดตอเราทาง
เว็บไซต : www.islamhouse.com
(5313)
ฮ.ศ.1428 - ค.ศ. 2007
สํานักงานความรวมมือเพื่อเผยแพรและสอนอิสลาม
อัร-ร็อบวะฮฺ กรุงริยาด ประเทศซาอุดิอาระเบีย
โทร. +966-1-445 4900, 491 6065
www.islamhouse.com
אאא
บทนํา
ผูจัดทํา
สารบัญ
“ครอบครัวเปยมสุข” คือครอบครัวที่ไดเชื่อฟงอัลลอฮฺและปฏิบัติตาม
ซุ น นะฮฺ ข องท า นรอซู ล ศ็ อ ลลั ล ลอฮฺ อะลั ย ฮิ วะสั ล ลั ม อย า งสํ า เร็ จ
สมบู ร ณ ทั้ ง นี้ เ พราะซุ น นะฮฺ ข องท า นรอซู ล ศ็ อ ลลั ล ลอฮฺ อะลั ย ฮิ
วะสัลลัมนั้น คือสวรรควิมานแหงโลกดุนยา ที่จะนําพาไปสูสรวงสวรรค
แหงโลกอาคิเราะฮฺ
นี่คือความหมายของคําวา " " (หะสะนะฮฺ หรือความดี
งาม) ในดุอาอที่วา
א
א
א
א
ความวา โอองคอภิบาลแหงเรา ขอพระองคประทานใหเราใน
โลกนี้ ซึ่ ง ความดี ง าม(หมายถึ ง ความรู แ ละการปฏิ บั ติ ต าม
ซุนนะฮฺของทานรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม) และใน
โลกหนาอีกหนึ่งความดีงาม(นั่นคือสวรรค) และขอพระองค
ปกปองเราจากการทรมานในนรกดวยเถิด
5
โอวาททั่วไป (25 โอวาท)
1.1 สาเหตุใหญที่สุดสําหรับความสําเร็จบนโลกนี้และโลกหนา
(٢٠٠ : ∪⊃⊃⊄∩ ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥšχθßsÎ=øè? öΝä3ª=yès9 ©!$# (#θà)¨?$#uρ ﴿
ความวา และจงยําเกรงตออัลลอฮฺเถิด เพื่อพวกเจาจะไดรับ
ความสําเร็จ
6
﴾ 4 Ü=Å¡tFøts† Ÿω ß]ø‹ym ô⎯ÏΒ çµø%ã—ötƒuρ ﴿
∩⊄∪ %[`tøƒxΧ …ã&©! ≅yèøgs† ©!$# È,−Gtƒ ⎯tΒuρ
(٣-٢ : )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻄﻼﻕ
ความวา และแมนผูใดยําเกรงตออัลลอฮฺแลวไซร พระองคจะ
ทําใหเขามีทางออก และจะทรงประทานริสกีแกเขา โดยที่เขา
มิไดคาดคิด
2 ควรจะตองอิคลาศในการทําอิบาดะฮฺทุกประการตออัลลอฮฺเพียงผู
เดียว หามตั้งภาคีกับพระองค แมเพียงเล็กนอย เพราะชิริกหรือการตั้ง
ภาคีนั้นคือความอยุติธรรมที่ใหญหลวงของมนุษยผูหนึ่งตอตัวของเขา
เอง และมั กจะนําตัวเขาและครอบครัว สูหุบเหวแหงความอัปยศและ
ความหายนะ ทั้ ง ในโลกนี้ แ ละโลกหน า ในจํ า นวนเครื่ อ งหมายแห ง
ความอิคลาศของคนผูหนึ่งตออัลลอฮฺ คือ
2.1 การที่เขาปฏิบัติตามซุนนะฮฺของทานรอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ
อะลั ย ฮิ วะสั ล ลั ม ในทุ ก ๆ ภารกิ จ อิ บ าดะฮฺ รวมถึ ง ในทุ ก วิ ถี ท างการ
ดําเนินชีวิตของเขา เพราะกิจการใดๆ ก็ตามที่ขัดกับซุนนะฮฺของทาน
รอซูล ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ยอมเปนสิ่งอุตริ(บิดอะฮฺ)ที่ไมถูก
7
ยอมรับและถูกอัลลอฮฺสาปแชง นี่คือความหมายของการที่เรายืนยันใน
คําปฏิญาณวา
@אא،אA
ความหมายก็ คื อ ฉั น ขอปฏิ ญ าณว า ไม มี พ ระเจ า อื่ น ใด
นอกจากอัลลอฮฺ พระองคผูเปนที่พึ่งในชีวิตของฉัน และ
ขอปฏิ ญ าณว า มุ หั ม มั ด นั้ น ศาสนทู ต ของอั ล ลอฮฺ ผู เ ป น
แบบอยางในทุกกิจการแหงชีวิตฉัน
8
(٣ : ﴾ )ﺍﻟﻄﻼﻕ4 ÿ…çµç7ó¡ym uθßγsù «!$# ’n?tã ö≅©.uθtGtƒ ⎯tΒuρ ﴿
ความว า และผู ใ ดที่ ม อบการพึ่ ง พาต อ อั ล ลอฮฺ แ ล ว ดั ง นั้ น
เพียงพอแลวกับพระองคที่จะคอยชวยเหลือเขา
นี่คือความหมายของการที่คนผูหนึ่งเปนมุสลิมและมุสลิมะฮฺ
พระองคยังไดตรัสอีกวา
9
(٣٢ : ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻨﻮﺭóΟä3ΖÏΒ 4‘yϑ≈tƒF{$# (#θßsÅ3Ρr&uρ ﴿
ความว า และพวกเจ า (ผู ป กครองทั้ ง หลาย)จงจั ด การสมรส
ใหกับผูเปนโสด(ไมวาชายหรือหญิง)ในหมูพวกเจา
ดังนั้น จึงควรตองเครงครัดในการปฏิบัติตามแบบอยางของทาน
รอซู ล ศ็ อ ลลั ล ลอฮฺ อะลั ย ฮิ วะสั ล ลั ม ในการดํ า เนิ น ชี วิ ต ครอบครั ว
ตลอดไป เพื่อจะไดพบกับสวรรคแหงดุนยาและอาคิเราะฮฺดวยความสันติ
สุขสถาพร
10
เมตตาระหวางพวกเจา แทจริงในการนี้ แนนอน ยอมเปน
สัญญาณแกหมูชนผูใครครวญ
ดวยเหตุนี้ เปนหนาที่ของคูสามีภรรยาที่ตองพยายามรดรินและ
ดูแลสองนิอฺมัตที่ทรงคุณคาดังกลาวใหเติบใหญ หรือขัดกลึงไขมุกทั้งสอง
เม็ ด นั้ น ในหั ว ใจของแต ล ะคน หมั่ น ปฏิ บั ติ อ ามั ล ศอลิ หฺ ต า งๆ และ
คุณลักษณะที่สูงสง หางไกลจากการประพฤติปฏิบัติและลักษณะนิสัยที่
เสี ย หาย ที่ มั ก จะก อ ความหายนะและดั บ คุ ณ ค า ของสองนิ อฺ มั ต อั น
ประเสริฐดังกลาว (ขออัลลอฮฺทรงเปนผูชวยเหลือ)
5 จงจําไววา การสมรสเปนเหมือนการรวมบริษัทของสองสามีภรรยา ใน
การสรางครอบครัวและบานที่เปยมสุข เพื่อความปลอดภัยของตนและ
ลูกหลานในโลกนี้และโลกหนา ทุนของบริษัทดังกลาวคือความรักซึ่งกัน
เพื่ อ อั ล ลอฮฺ ผ า นความความเมตตาและความรั ก ใคร ที่ อั ล ลอฮฺ ท รง
ประทานให ไมใชรักเพราะรูปลักษณ ทรัพยสิน หรือศักดิ์ศรีเกียรติยศใดๆ
เพราะปจจัยเหลานี้อาจจะออนลงในวันหนึ่งขางหนา ในขณะที่ความรัก
เพื่ออัลลอฮฺ นั้น เปน ความรั กที่ในเบื้องหลัง ของมัน มีจิตวิญญาณแห ง
ความยําเกรงคอยผูกมัดอยู เปนเสมือนเชือกอันแข็งแรงที่รอยรัดความรัก
และความเมตตาระหวางสามีภรรยาในดุนยาและอาคิเราะฮฺ
11
6 ควรตองทําความเขาใจถึงจุดประสงคของการสมรสในอิสลาม ซึ่งสวน
หนึ่งนั้นก็คือ
6.1 เปนการอิบาดะฮฺตออัลลอฮฺ ตามซุนนะฮฺของทานรอซูล
ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม
6.2 เปนการสรางความสมบูรณในดานศาสนาและชีวิต
6.3 เพื่อขวนขวายความสงบทางจิตใจ สุขภาพกาย และความ
ปลอดโปรงของสติปญญา
6.4 ปกปองและขยายวงศตระกูลที่ศอลิหฺ และคิลาฟะฮฺ (การสืบ
ทอด) บนหนาแผนดิน
6.5 สรางครอบครัวเปยมสุขที่เปนรากฐานความเขมแข็งและ
ความสันติสุขของสังคมที่เจิดจรัส
6.5 พิทักษปกปองความสงบสุขและความมั่นคงของสังคมและ
ประเทศชาติ
7 พึงทราบเถิดวา ในจํานวนหลักสําคัญๆของครอบครัวเปยมสุขนั้นมี
ดังนี้
7.1 สามีที่ศอลิหฺ
7.2 ภรรยาที่ศอลิหะฮฺ
7.3 ลูกที่ศอลิหฺ
7.4 บรรยากาศรอบขางที่ดี นั่นคือครอบครัวของทั้งฝายสามีและ
ภรรยา ญาติมิตรคนอื่นๆ รวมทั้งสังคมภายนอกและบานเมือง
12
8 ใชมารยาทตางๆ ของอิสลามในการคลุกคลีระหวางสามีภรรยาและ
ภายในครอบครัว เชนการกลาวสลาม การยิ้มทุกครั้งที่เจอและจากกัน
โดยเฉพาะเวลาเขาหรือออกจากบาน ขยันหมั่นเพียรในการหาความรู
ทําอิบาดะฮฺ ชวยเหลือผูอื่น และทํางานเลี้ยงชีพ มีใจโอบออมใหกับทุก
ฝาย อภัยซึ่งกันและกัน ใหเกียรติ รักใคร หยอกลอ ถอมตน ยอมรับใน
ความผิดพลาด ทําดี ชั่งใจ ทดแทนคุณ ออนโยน และมีความรูสึกรวมทั้ง
ยามทุกขและยามสุข แนแทวาอัลลอฮฺจะทรงประทานความเมตตาของ
พระองคให
9 ดําเนินชีวิตครอบครัวตามระบอบอิสลาม โดยเฉพาะการปรึกษาหารือ
ในเรื่องตางๆ ระหวางสามีภรรยาและลูกๆ การรวมมือสงเสริมในสิ่งที่ดี
งามและเสริ ม สร า งความยํ า เกรง ใช ค วามยุ ติ ธ รรมในการตั ด สิ น
รับผิ ดชอบตอ หน า ที่และสิ่ ง ที่ ไดรับ อะมานะฮฺ ชอบชว ยเหลือผูอื่น ให
ความสําคัญกับเวลา สะอาดทั้งในสวนที่เปดเผยและสวนที่ลับ มีความ
เปนระเบียบเรียบรอยในบาน แตงตัวและประดับกายเพื่อใหนามองแก
กันและกั น มีความละอายที่ จะทํามะอฺศิยั ตและความชั่ว เขานอนแต
หัวค่ําและตื่นใหเร็วในชวงเชา ถาเปนไปไดใหตื่นกอนเวลาละหมาดศุบหฺ
แนแทวาชีวิตจะประสบกับความเจิดจรัส
13
10 พยายามรําลึกถึงอัลลอฮฺใหมากในแตละวัน โดยใชแบบอยางของ
ท า นรอซู ล ศ็ อ ลลั ล ลอฮฺ อะลั ย ฮิ วะสัลลั ม โดยเฉพาะการละหมาดที่
มัสยิดสําหรับบุรุษ และการละหมาดในชวงเวลาแรกสําหรับมุสลิมะฮฺ ไม
ว า ที่ บ า นหรื อ ที่ ทํ า งาน การละหมาดสุ นั ต เราะวาติ บ การละหมาด
ตะฮัจุด วิติรฺ และฎหา การอานอัลกุรอานใหเปนวิริด คืออานอยาง
สม่ําเสมอทุกวัน ถาเปนไปไดอยางนอยวันละหนึ่งุซอหรือใหมากที่สุด
ตามความสามารถ เพราะอัลกุรอานคือแนวทางอันใหญหลวงยิ่งสําหรับ
มุอมินและเปนหลักฐานที่แสดงใหเห็นอยางชัดเจนวาเขาผูนั้นศรัทธาตอ
หลักศรัทธาทั้งหกประการ จงกลาวอิสติฆฺฟารฺใหมากรวมทั้งการเตาบะฮฺ
นะศูหาดวยการกลาววา
E א
F
“ขาพระองคขออภัยโทษตออัลลอฮฺและขอคืนกลับสูพระองค”
อยางนอยวันละรอยครั้งในยามเชาและรอยครั้งในยามเย็น รวมทั้งอาน
บทซิกิรฺของทานนบี ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม ในทุกเชาเย็น ใหอาน
บทซิกิรฺอื่นๆ ที่มีแนวทางจากซุนนะฮฺตามโอกาสและสถานที่ที่เหมาะสม
ควรขอดุ อ าอ เ พื่ อ ให ไ ด รั บ ลู ก หลานที่ ศ อลิ หฺ แ ละได รั บ บะเราะกะฮฺ
จากอัลลอฮฺตราบจนวันกิยามะฮฺ อีกทั้งตองขอดุอาอเพื่อใหไดรับความ
ปลอดภัยแกครอบครัวและลูกหลานทั้งในโลกนี้และโลกหนา
š⎥⎫É)−Fßϑù=Ï9 $oΨù=yèô_$#uρ &⎥ã⎫ôãr& nο§è% $oΨÏG≈−ƒÍh‘èŒuρ $uΖÅ_≡uρø—r& ô⎯ÏΒ $oΨs9 ó=yδ $oΨ−/u‘ ﴿
(٧٤ : ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻔﺮﻗﺎﻥ$·Β$tΒÎ)
14
ความว า โอ ผู อ ภิ บ าลแห ง เรา โปรดประทานให แ ก เ ราจาก
คูครองของเราและจากลูกหลานของเรา ซึ่งความรื่นรมยแก
สายตา และขอพระองคทําใหเราเป นผูนํา (ตัว อยางที่ดี)ของ
บรรดาผูยําเกรง
11 จงใชความอดทนอยางสม่ําเสมอ เพราะความอดทนคือดวงไฟที่
แรงกลาซึ่งจะสองใหเห็นทางออกเมื่อยามเจอปญหา โดยที่บางครั้งเรา
เองไมไดคาดคิด และขอดุอาอใหมากเมื่อตองเผชิญกับบททดสอบ เชน
ความรูสึกไมพอใจตอการปฏิบัติตนและนิสัยสวนตัวของสามีหรือภรรยา
หรือของครอบครัวทั้งสองฝาย ที่อาจจะไมสอดคลองกับความปรารถนา
ของแตละคน โดยเฉพาะอยางยิ่งชวงแรกของการใชชีวิตรวมกันฉันทสามี
ภรรยา ไมหึงหวงเกินขอบเขตเพราะมันคือความหายนะ แตละคนควร
พยายามสงวนตนไม ใ ห เ กิ ด ป จ จั ย ที่ เ ป น เหตุ แ ห ง ความหึ ง หวง เช น
ความสัมพันธระหวางชายหญิงนอกสมรสอยางไรขอบเขตทางศาสนา
หรือการอยูกันสองตอสอง เปนตน ควรตองกลาววิงวอนตออัลลอฮฺดวย
คํ า กล า ววิ ง วอนตามแบบอย า งของท า นรอซู ล ศ็ อ ลลั ล ลอฮฺ อะลั ย ฮิ
วะสัลลัม ในยามที่ประสบปญหาความไมพอใจตอสิ่งหนึ่งสิ่งใด เชนคํา
กลาววา
@
א،
אA
“โอ อัลลอฮฺ, อัลลอฮฺคือพระผูอภิบาลแหงขา ขาไมตั้งภาคี
ตอพระองคดวยสิ่งใดทั้งสิ้น”
15
@
אA
“มวลการสรรเสริ ญ นั้ น เป น สิ ท ธิ แ ห ง อั ล ลอฮฺ ใ นทุ ก ๆ
สภาวะการณ”
@
،
A
“โอผูทรงชีวิน โอผูทรงดูแลปกครอง ขาขอความชวยเหลือ
ดวยเมตตาแหงพระองค”
16
12 หลีกใหหางจากการตกเปนเหยื่อของชัยฏอน ที่มักจะกระซิบ
กระซาบใหสามีภรรยาทะเลาะเบาะแวงและหยาราง ดวยอาการโกรธ
โมโห ใจแคบ การเปรียบเปรย หรือการอางดวยเรื่องใดๆ เชนนอยใจ ใจ
รอน เปนตน หลีกเลี่ยงการใชคําพูดที่ไมมีมารยาท โดยเฉพาะคําพูดที่จะ
นําไปสูการหยาราง เพราะการหยารางคือสิ่งฮาลาลแตอัลลอฮฺทรงพิโรธ
ที่สุด เนื่องดวยวามันมักจะนํามาซึ่งความเสียหายตออนาคตของทั้งสามี
ภรรยาและลูกหลานของทั้งสอง ยิ่งถาหากเปนการหยารางที่ไมถูกตอง
(เฏาะลาก บิดอีย) ซึ่งเปนสิ่งตองหาม นั่นคือในชวงที่ภรรยามีรอบเดือน
หลังคลอด หรือขณะตั้งครรภ (ขออัลลอฮฺทรงชวยเหลือ) ใหใชการไกล
เกลี่ยและสันติวิธีในการแกปญหาความขัดแยงตางๆ ในครอบครัวอยาง
ถึงที่สุด โดยอาศัยหลักแหงความรักและความเมตตา แนแทวา อัลลอฮฺ
จะทรงประทานความชวยเหลือ
13 แตละคนควรตองพยายามและขอดุอาอเพื่อใหไดลูกที่ศอลิหฺ ไม
เพียงเฉพาะที่สมบูรณดานรางกายหรือมีปญญาที่ฉลาดหลักแหลม อีก
ทั้ ง ต อ งแบ ง เวลาให ม ากที่ สุ ด เพื่ อ อบรมเลี้ ย งดู บุ ต รทั้ ง กลางวั น และ
กลางคืน เพราะลูกๆ คืออะมานะฮฺที่ตองดูแลและเปนความรับผิดชอบ
ของพอแมทั้งสองคน
17
14 หลีกหางจากชิริกทุกประเภท สิ่งตองหามในเรื่องอะกีดะฮฺ สิ่งอุตริ
ในเรื่องอิบาดะฮฺ ญาฮิลียะฮฺในเรื่องอัคลากและความประพฤติ มะอฺศิยัต
มุงกัรและฟะหฺชาอ โดยเฉพาะการคลุกคลีอยางเสรีระหวางชายหญิงที่
แต ง งานกั น ได ประสาอะไรกั บ การอยู ส องต อ สอง ต อ งหลี ก ห า งสิ่ ง
ต อ งห า มและสิ่ ง คลุ ม เครื อ (ชุ บ ฮะฮ ) ในเรื่ อ งทรั พ ย สิ น อาหารการกิ น
เสื้อผาและเครื่องใชตางๆ เพราะทั้งหมดนี้จะนําครอบครัวสูหุบเหวแหง
ความหายนะทั้งในโลกนี้และโลกหนา
15 พยายามใฝหาความรูเพื่อการดํารงชีวิต และทํางานดวยความทุม เท
และขยั น หมั่ น เพี ย ร เพื่ อ ให ไ ด ม าซึ่ ง รายได ที่ ฮ าลาลและมี ค วามเป น
บะเราะกะฮฺ ใ นการเติ ม เต็ ม ความต อ งการของครั ว เรื อ น อย า เป น คน
ลมเหลวไมมีงานทําโดยเด็ดขาด ตองปลูกฝงความรูสึก เกาะนาอะฮฺ คือ
ความรูสึกพอเพียง พอใจ และขอบคุณตอสิ่งที่อัลลอฮฺไดประทานริสกีให
แมเพียงเล็กนอย และควรประหยัดในการใชจายภายในบาน แตไมควร
ถึ ง กั บ ตระหนี่ ถี่ เ หนี่ ย วหรื อ ละโมบโลภมาก เพราะทั้ ง สองด า นนั้ น คื อ
สาเหตุ ข องความยากจนและความอ อ นแอ ต อ งห า งไกลจากนิ สั ย
สุรุยสุราย เพราะความสุรุยสุรายคือพี่นองของชัยฏอน โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งในการใชไฟ น้ํา อาหาร เครื่องดื่มและเงินทอง แมเพียงเล็กนอยในทาง
ที่ตองหาม กลาวขอดุอาอเถิดวา
18
، א
א א A
@א
“โอ พระผูอภิบาลแหงเรา ไดโปรดใหสิ่งฮาลาลของพระองค
เพียงพอสําหรับเราจากสิ่งที่หะรอม ไดโปรดประทานความ
ประเสริฐของพระองคใหเพียงพอแกเราโดยมิตองพึ่งสิ่งใด
นอกจากพระองค”
16 ปลุกฟนหลักของการตักเตือนสั่งเสียซึ่งกันและกันในเรื่องความ
ถูกตอง และความอดทนอดกลั้น โดยการใหมีวงสนทนาพูดคุยเชิงอบรม
ในแตละสัปดาห เพื่อเปนการสนองตอดํารัสของอัลลอฮฺที่มีวา
(٣ : ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻌﺼﺮÎö9¢Á9$$Î/ (#öθ|¹#uθs?uρ Èd,ysø9$$Î/ (#öθ|¹#uθs?uρ ﴿
ความวา และจงสั่งเสียกันในความถูกตอง และจงสั่งเสียกันใน
ความอดทน
สิ่งนี้คือหนึ่งในเงื่อนไขที่จะทําใหรอดพนจากการขาดทุน พรอม
ทั้ ง ต อ งศึ ก ษาให รู ทั น ความเป น ไปในสั ง คมป จ จุ บั น โดยเฉพาะ
สถานการณของชาวมุสลิมและแผนการรายตางๆ ที่คอยคุกคามพวกเขา
และประชาชาติอื่นในสังคมโลก
พยายามใหเกิดการเชิญชวน(ดะอฺวะฮฺ) โดยเริ่มจากผูใกลชิด
และตอไปยังมนุษยทั้งมวล โดยเปยมอิคลาศ ดวยเนื้อหา วิธีการ ที่เปยม
ดวยวิทยปญญา เพื่ อปลดปลอยพวกเขาใหห ลุดพนจากความมื ดมน
19
ของญาฮิ ลี ย ะฮฺ สู แ สงสว า งของอิ ส ลามที่ เ ที่ ย งธรรม และพึ ง จํ า ไว ว า
วิธีการที่สําคัญที่สุดในการดะอฺวะฮฺคือการเรียกรองเชิญชวนสูความดี
งามและหักหามจากความประพฤติที่เลวทราม ซึ่งทั้งสองประการนี้คือ
ปจจัยสําคัญของความสําเร็จในชีวิตมนุษย
17 ใหความสําคัญกับสุขภาพทั้งของรางกายและสติปญญา โดยการ
ออกกําลังกายทุกวัน การเลือกรับประทานที่ฮาลาลและมีประโยชน การ
รักษาความสะอาดของบาน เสื้อผา และเครื่องใชตางๆ ที่ถูกสุขลักษณะ
เพราะนี่คือชองทางหนึ่งของความศรัทธา
@
א א א
אA
“โอ พระผูอภิบาลแหงเรา ขาพระองคขอจากพระองคซึ่ง
สุ ข ภาพอนามั ย ที่ ดี /ความรอดพ น ทั้ ง ในดุ น ยาและอาคิ
เราะฮฺ”
18 พยายามแสดงใหเห็นถึงสัญลักษณของอิสลามเทาที่สามารถจะทํา
ได ไมวาจะเปนดวยการแตงกาย บานชอง ยานพาหนะ พรอมๆ กับสราง
บรรยากาศแหงการเรียนรู การปฏิบัติอามัล และการเชิญชวนสูอิสลาม
อี ก ทั้ ง ให ส ร า งจิ ต สํ า นึ ก วะลาอ (การผู ก สั ม พั น ธ แ ละเป น พรรคพวก)
กับอัลลอฮฺ ศาสนทูต และบรรดาผูศรัทธา พรอมกับใหมีความเมตตา
กรุณาตอเพื่อนมนุษยทุกคน ไมวาจะเปนมุสลิมหรือไมใชมุสลิม ดวยการ
20
ขอดุอาอเพื่อใหพวกเขาไดรับการชี้ทาง และเชิญชวนพวกเขาสูศาสนา
แหงอัลลอฮฺและวิถีทางของทานศาสนทูต ศ็อลลัลลอฮฺ อะลัยฮิ วะสัลลัม
อาศั ย วิ ธี ก ารที่ เ ป ย มด ว ยป ญ ญา โดยเฉพาะการเชิ ญ ชวนด ว ย
คุณลักษณะและมารยาทอันดีงาม อยาแข็งกราวหรือโหดเหี้ยม ควรให
ความสําคัญกับสันติวิธีมากกวาความแข็งกระดาง ตราบใดที่สันติวิธีใน
การแกปญหายังใชไดถึงแมจะไมเปดกวางมากนัก อีกทั้งตองอยูในกรอบ
ของ อัล -ญะมาอะฮฺ (การยึดมั่ น กั บ กลุ ม ที่ถู ก ต อง) ตามแนวทางของ
อัลกุรอานและซุนนะฮฺ รวมถึงแนวปฏิบัติของเหลา อัส-สะลัฟ อัศ-ศอลิหฺ
(บรรพบุรุษแหงอิสลามผูมีคุณธรรม) ควรตองเอาใจใสกับความเปนจริง
ในปจจุบันพรอมๆ กับการทําดีตอทุกๆ ฝาย
19 ควรตองถือศีลอดในเดือนเราะมะฎอน และขวนขวายความ
ประเสริฐทั้งหลาย เชน การละหมาดตะรอวีหฺ วิติรฺ ดุอาอ อานอัลกุรอาน
อย า งน อ ยให จ บเล ม หนึ่ ง ครั้ ง ภายในเดื อ นนี้ รวมทั้ ง อิ อฺ ตี ก า ฟสิ บ วั น
สุดทายของเดือน พรอมๆ กับเหลาศอลิฮีนในมัสยิด และใหรวมละหมาด
อี ดุ ลฟ ฏรฺ แ ละอี ดุล อัฏ หาที่ มุ ศ็ อ ลลา (สนามละหมาด) ไมใ ชที่ มัส ยิ ด
หลังจากนั้นควรที่จะถือศีลอดสุนัตอยางนอยเดือนละสามวันตลอดทั้งป
ดวยความศรัทธาตออัลลอฮฺและไมหวังสิ่งตอบแทนใดๆ นอกเหนือผล
บุญจากอัลลอฮฺเทานั้น
21
20 เพื่อสั่งสมความประเสริฐและความเพิ่มพูนแกทรัพยสมบัติของเรา
ควรตองจายซะกาตทรัพยสินเมื่อครบจํานวนและวาระที่ตองจาย ใหใช
จายและบริจาคสวนหนึ่งของทรัพยสวนตัวในหนทางของอัลลอฮฺดวย
ความอิคลาศ โดยเฉพาะกับบรรดาผูขัดสนตอความชวยเหลือเทาที่เรา
สามารถจะทําได เริ่มจากผูที่ใกลชิดเราที่สุดกอน นั่นคือภรรยาและลูกๆ
หรือคนอื่นๆ ในครอบครัว ญาติมิตร ผูขัดสน ยากจน และบริจาคใหกับ
กิจกรรมเพื่อการพัฒนาและการเชิญชวนสูอิสลาม และหากเปนไปไดควร
เชือด อุฎหิยะฮฺ (เชือดเนื้อกุรบาน)ทุกๆ ปเมื่อถึงอีดุลอัฎหา
21 ควรตั้งเจตนาที่จะทําหัจญถาหากอัลลอฮฺทรงประทานโอกาส
ปจจัย และความพรอมดานสุขภาพ เพื่อการเยี่ยมเยียนบัยตุลลอฮฺ ณ
มหานครมักกะฮฺ และตองพยายามอยางจริงจัง พรอมๆ กับการขอดุอาอ
จากอัลลอฮฺเพื่อใหบรรลุถึงประการตางๆ เหลานี้ไดอยางสมบูรณ และ
เมื่อใดที่อัลลอฮฺทรงกําหนดใหสามารถเดินทางไปทําหัจญแลว ควรตอง
ปฏิ บั ติ ภ ารกิ จ หั จ ญ ต ามซุ น นะฮฺ ข องท า นรอซู ล ศ็ อ ลลั ล ลอฮฺ อะลั ย ฮิ
วะสัลลัม เพื่อใหไดรับผลบุญของ หัจญ มับรูร (หัจญที่ถูกตอบรับ) ซึ่งมัน
ไมมผี ลตอบแทนใดๆ นอกจากสวรรค
22 พึงจําไวเถิดวา พอแมของทั้งสามีภรรยาคือผูที่เปนหลักแหงความ
ผาสุกในชีวิ ตเรา พวกทานได ผานความเหน็ดเหนื่อยมาตั้ง แตเราเกิด
22
จนกระทั่งวันนี้ ดังนั้น ควรตองระลึกถึงคุณของพวกทานอยูเสมอดวยการ
ทําดี ดูแลอาหารการกิน เสื้อผาเครื่องแตงกาย เปนตน ถามไถขาวคราว
แตละวัน เยี่ยมเยียน ใหเกียรติ ฟงคําตักเตือน และยอมรับประสบการณ
ชีวิตที่มีคุณคาจากพวกทาน ควรใหการปรนนิบัติในสิ่งที่พวกทานทั้งสอง
มีความตองการเทาที่สามารถจะใหได ตองคิดถึงพวกทานยามใดที่เรา
ไดรับความสุขสบาย โดยเฉพาะเมื่อพวกทานแกเฒาและไมมีพละกําลัง
ถึงแมวาพวกทานอาจจะไมมีความจําเปนตอการปรนนิบัติดังกลาว เปน
หนาที่ที่เราตองใหการใชจายแกพวกทานเมื่อพวกทานจําเปนตองใช
อยาได อกตัญู ตอ พวกท า นในสิ่ ง ที่ ถู ก ต องอย า งเด็ด ขาด อี ก ทั้ง ตอ ง
แสดงตนดวยความศิโรราบและออนนอมถอมตนแกพวกทาน อยาไดแข็ง
กระดางกับทั้งสองแมพวกทานจะผิดหรือโมโหโทสะอยูก็ตาม หากคน
หนึ่งคนใดหรือทั้งสองคนไดเสียชีวิตกลับคืนสูความเมตตาของอัลลอฮฺ
ใหหมั่นเยี่ยมกุโบรของทานและขอดุอาอใหทาน รวมทั้งใหหมั่นทําทาน
เปนเศาะดะเกาะฮฺญาริยะฮฺใหกับทาน นี่คือความหมายที่แทจริงของ
ความกตัญูที่มีตอบิดามารดา
23 ควรตองใหเกียรติครูบาอาจารยและผูรูโดยทั่วไปอยูเสมอ พรอมทั้ง
พยายามเรียนเปนลูกศิษยกับครูที่มีความรูและปฏิบัติตามอัลกุรอานและ
ซุนนะฮฺ อีกทั้งมีความรอบรูเทาทันตอสถานการณปจจุบัน ซึ่งเปนที่รูจัก
กั น ในนาม “อะฮฺ ลุ ซ ซิ ก รฺ ” ตลอดทั้ ง ชี วิ ต ของเราในโลกนี้ เพราะ
23
ประชาชาติอิสลามถูกบัญชาใหหมั่นพยายามขวนขวายหาความรูทุก
เวลา
E١١٤WF@ A
ความวา และจงกลาวเถิดวา โอ พระผูอภิบาลแหงขา ได
โปรดเพิ่มพูนความแกขาดวเถิด
24 ควรตองมีความสัมพันธที่งามกับครอบครัวทั้งทางฝายสามีและ
ภรรยา ดวยการไถถามสารทุกขสุขดิบและการเยี่ยมเยียน โดยเฉพาะใน
วั น อี ด ทั้ ง สอง รวมถึ ง การช ว ยเหลื อ และให ข องขวั ญ โดยเฉพาะกั บ
ลูกหลานๆ ของพี่นองทั้งสองฝาย และในยามที่พวกเขาประสบกับบท
ทดสอบ ความจําเปนหรือในโอกาสตางๆ ไมกลาวถึงพวกเขานอกจาก
ด ว ยสิ่ ง ที่ ดี ปกป อ งรั ก ษาชื่ อ เสี ย งอั น ดี ง ามของพวกเขาอย า งเต็ ม
ความสามารถ อย า ได ป ล อ ยให ค วามสั ม พั น ธ กั บ เครื อ ญาติ เ หล า นี้
พังทลายโดยเด็ดขาด
24
25 ควรตองมีการสรางความสัมพันธที่ดีกับเพื่อนบาน มิตรสหาย และ
ผูรวมงานในทุกระดับชั้นโดยเฉพาะกับผูนํา เพราะพวกเขาเปรียบเสมือน
กําแพงที่คอยปกปองใหความปลอดภัยแกครอบครัวเรา อยาไดทะเลาะ
เบาะแวงหรือใจแคบกับพวกเขาโดยเด็ดขาด ไมวาในสถานการณใดก็
ตาม
א אA
@
“โอ พระผูอภิบาลแหงเรา ไดโปรดชี้ทางพวกเขา เราขอจาก
พระองคใหประทานความดีตางๆ ของพวกเขาแกเรา และ
ขอพระองคคุมครองเราใหรอดพนจากความชั่วรายตางๆ
ของพวกเขา”
25
โอวาทแดผูเปนสามี (5 โอวาท)
26
27 ใหจาย นัฟเกาะฮฺ (ปจจัยดํารงชีพ) ที่ครบแกผูเปนภรรยา ทั้งที่
เปดเผยและไมเปดเผย ที่วาญิบและสุนัต ตามสถานะของผูเปนภรรยา
กอนที่จะรวมครองเรือนกับเจา เทาที่เจามีความสามารถจะทําได ไมวา
จะเปนที่พักอาศัย พาหนะ เสื้อผา อาหารการกิน การคลุกคลี และความ
จําเปนในการรักษาโรคภัยไขเจ็บ รวมถึงนัฟเกาะฮฺที่ไมเปดเผย นั่นคือ
การอยูรวมกันฉันทสามีภรรยากับนาง อัลลอฮฺไดตรัสวา
<Ù÷èt/ 4’n?tã óΟßγŸÒ÷èt/ ª!$# Ÿ≅Òsù $yϑÎ/ Ï™!$|¡ÏiΨ9$# ’n?tã šχθãΒ≡§θs% ãΑ%y`Ìh9$# ﴿
(٣٤ : ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ4 öΝÎγÏ9≡uθøΒr& ô⎯ÏΒ (#θà)xΡr& !$yϑÎ/uρ
ความวา บรรดาชายนั้น คือผูที่ทําหนาที่ปกครองเลี้ยงดูบรรดา
หญิ ง เนื่ อ งด ว ยการที่ อั ล ลอฮฺ ไ ด ท รงให บ างคนของพวกเขา
(ผูชาย)เหนือกวาอีกบางคน(ผูหญิง) และดวยการที่พวกเขาได
จายไปจากทรัพยของพวกเขา(แกบรรดาภรรยา)
28 พึงจําไววา สามีคือหัวหนาโดยรวมที่มีหนาที่รับผิดชอบตอความ
ปลอดภัยของครอบครัว ดังนั้นจงปกปองเลี้ยงดูลูกๆ และภรรยาใหพน
จากสิ่งชั่วรายหายนะในโลกนี้และไฟนรกในโลกหนา สั่งสอนพวกเขา
ดว ยความรูอิส ลามในด า นอะกีดะฮฺ(ความเชื่อ) อิ บ าดะฮฺ(การปฏิบัติ
ศาสนกิ จ ) และมุ อ ามะลาต(การปฏิ สั ม พั น ธ กั บ ผู อื่ น ) รวมทั้ ง ในเรื่ อ ง
มารยาทที่สูงสงตามหลักการของอัลกุรอานและซุนนะฮฺ ใหอบรมพวกเขา
27
ตามวิถีทางอิสลามดวยวิธีการที่เปยมดวยปญญาอยางสม่ําเสมอและ
เทาทันตอปจจุบัน
29 พยายามชมเชยความดีงามและความพิเศษของภรรยาดวยความ
จริงใจ พรอมทั้งใหคุณคาแกความสําเร็จ ความสูงสงในเรื่องตางๆ หรือ
การกระทํา ใดๆของนาง ด ว ยการชมเชยและใหข องขวั ญ ที่เ หมาะสม
โดยเฉพาะตอสิ่งที่นางไดชวยเหลือภารกิจในบานที่เปนความรับผิดชอบ
ของสามี เพราะการชมเชยและการใหของขวัญที่คัดเลือกโดยใจที่เปยม
รักของสามีตอภรรยานั้น มีความหมายที่สงผลสูงยิ่งแกจิตใจของนางและ
สมาชิกครอบครัวเพื่อรวมสรางครอบครัวเปยมสุข
28
ª!$# Ÿ≅yèøgs†uρ $\↔ø‹x© (#θèδtõ3s? βr& #©|¤yèsù £⎯èδθßϑçF÷δÌx. βÎ*sù 4 Å∃ρã÷èyϑø9$$Î/ £⎯èδρçÅ°$tãuρ ﴿
(١٩ : ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ#ZÏWŸ2 #Zöyz ϵŠÏù
ความวา และจงอยูรวมกับพวกนางดวยดี หากพวกเจาเกลียด
พวกนาง(อันเนื่องจากการประพฤติที่ไมสมควร พวกเจาอยาได
รีบรอนใชความแข็งกราวหรือหยารางกับนาง) เพราะอาจเปนไป
ไดวา การที่พวกเจาเกลียดสิ่งหนึ่งสิ่งใด ขณะเดียวกันอัลลอฮฺก็
ทรงใหมีในสิ่งนั้นซึ่งความดีอันมากมาย(สําหรับพวกเจาทั้งสอง)
ใหหมั่นขอดุอาอเพื่อใหปลอดภัยวา
29
א ، A
א
@
“โอ พระผูอภิบาลแหงเรา ไดโปรดประทานแกเราจากบรรดา
ภริยาและเชื้อสายของเราซึ่งความรื่นรมยแกสายตา และได
โปรดประทานใหเราเปนผูนําของบรรดาผูยําเกรง”
، א
א
א א A
@ א א
“โอ พระผูอภิบาลแหงเรา ไดโปรดปกปองเรา บรรดาภริยาของ
เรา และลูกหลานของเรา ใหรอดพนจากความชั่วรายและความ
โสมม แทจริง พระองคนั้นทรงรับฟงและรอบรูยิ่ง”
30
โอวาทแดผูเปนภรรยา (5 โววาท)
31 พึงจําไววาสามีของเธอคือผูจัดการในชีวิตครอบครัวของเธอ ดังนั้น
จงเชื่อฟงสามีของเธอในทุกๆ เรื่องที่ไมเปนมะอฺศิยัต เพราะการเชื่อฟง
ของภรรยาตอสามีมักจะนํามาซึ่งความรักใครที่เพิ่มขึ้น ไมเพียงเฉพาะ
ระหวางสามีภรรยาเทานั้น ทวามันจะซึมซาบสูสมาชิกครอบครัวคนอื่นๆ
ควรชุโกรฺใหมากตอความดีงามของสามีแมจะเพียงเล็กนอย เพราะหนึ่ง
ในจํานวนสาเหตุสําคัญที่ทําใหผูหญิงตองตกนรกคือการปฏิเสธหรือไม
สํ า นึ ก ต อ นิ อฺ มั ต ต า งๆ ของอั ล ลอฮฺ ที่ ท รงประทานผ า นสามี ข องนาง
(ขออัลลอฮฺทรงปกปองเราใหพนจากสิ่งนั้นดวยเถิด)
32 ขานรับการเรียกรองของสามีดวยความงดงามนาดึงดูดอยางที่สุด
จริงใจและอดทน แมในสถานการณใดก็ตาม และตองชั่งใจใหมากใน
ความเหน็ดเหนื่อยของสามีจากภารกิจการงาน ที่บางครั้งอาจจะทําให
เขาบกพรองในการดูแลเธอ ควรใหเวลาและความพยายามอยางเต็มที่
เพื่อปรนนิบัติเขาดวยความออนโยนที่เปยมลน โดยเฉพาะเวลาที่เขาคร่ํา
เครียด เพื่อวาเธอจะรวมอยูในหมูสตรีชาวสวรรค
31
33 เอาใจใสเรื่องกลิ่นและสายตาของสามีที่มีตอเธอ อยาใหสามีของ
เธอไดกลิ่นและเห็นนอกเสียจากดวยสิ่งที่พึงควร มีกลิ่นหอมและภาพที่
ชวนมอง และตองเอาใจใสในเรื่องความหิว ความเหน็ดเหนื่อยงวงนอน
และความคร่ําเครียดตอปญหาหนึ่งปญหาใด เพราะสิ่งเหลานี้หากปลอย
ไว เ ช น นั้ น มั ก จะเลยเถิ ด ก อ ให เ กิ ด อารมณ บู ด บึ้ ง และการกระทํ า ไม ดี
ดังนั้น จึงจําเปนตองเนนหนักการปรนนิบัติในชวงเวลาที่ละเอียดออน
เชนนี้ คือชวงของมื้ออาหาร ชวงพักผอนเวลากลางคืน และชวงของการ
ผอนคลายความเครียด แนแทวาชีวิตของเธอจะพบกับความสุข
35 พยายามชวยเหลือสามีในการเลี้ยงดูลูกๆ และดูแลกิจการภายใน
บานอยางดี ดวยความขยันและรับผิดชอบ เพื่อความปลอดภัยทั้งดุนยา
และอาคิเราะฮฺ และไมออกจากบานเวนแตดวยการอนุญาตและความ
พอใจของสามี และไมปฏิบัตศาสนกิจที่สุนัตซึ่งอาจจะกระทบตอการ
32
ปรนนิบัติสามี ยกเวนเมื่อเขาอนุญาตแลว ไมพบและพูดคุยกับชายอื่นไม
วาจะโดยตรงหรือโดยโทรศัพท ฯลฯ ยกเวนเมื่อสามีอยูดวยหรือไดรับ
อนุญาตจากเขา โดยตองคํานึงถึงกรอบบทบัญญัติของ อัลลอฮฺ
แนแทวาครอบครัวของเธอจะประสบกับความสุข
33
โอวาทแดผูปกครอง (5 โอวาท)
36 ควรตองขอบคุณอยางสม่ําเสมอตออัลลอฮฺผูทรงยิ่งดวยความรูและ
ปรี ช าญาณ ที่ ไ ด ป ระทานการครองคู แ ก ลู ก ๆ ทั้ ง สอง บนฐานแห ง
กฎเกณฑ ของพระองค ที่เ ป ยมยิ่ ง ดว ยปญญา พรอมทั้ง หมั่นขอดุ อ าอ
ใหอัลลอฮฺประทานความปลอดภัยแกทั้งสอง และเพื่อใหไดรับลูกหลานที่
ศอลิหฺและที่อัลลอฮฺประทานบะเราะกะฮฺสืบไปจนวันกิยามะฮฺ
37 ใหความอิสระแกทั้งสองและการดูแลเอาใจใสที่ดี ดวยใจรักและ
เมตตา รวมทั้งคิดในแงดีตอการประพฤติตนของทั้งสอง และตองหมั่น
ซั ก ถามข า วคราวของทั้ ง สองคนและของลู ก ๆ ด ว ยความเปน ห ว ง ไม
กลาวถึงความเปนอยูของทั้งสองตอหนาพวกเขาเอง หรือตอหนาคนอื่น
นอกเสีย จากด ว ยสิ่ ง ที่ ดี แ ละน า ฟง และให คํ า ตั ก เตื อนแก ทั้ง สองด ว ย
วิธีการที่เปยมดวยปญญา แตไมควรถึงกับสงผลกระทบตอเสรีภาพของ
พวกเขา เพราะเขาไปยุงเกี่ยวมากเกินควรในเรื่องครอบครัว ตราบใดที่ไม
ขัดกับหลักคําสอนอิสลาม
34
38 พยายามชวยเหลือทั้งสองคนในชวงแรกของการอยูรวมกันเปน
ครอบครัวเดียว เมื่อพวกเขาตองการความชวยเหลือ และโดยเฉพาะใน
สถานการณที่เปนบททดสอบของชีวิต ดวยความอดทนและยุติธรรม
ระหวางทั้งผูเปนเขยและผูเปนสะใภ อีกทั้งควรใหการเอาใจใสเฉพาะแก
ลูกๆ ของพวกเขา ซึ่งคือหลานๆ ของเราเอง
40 พยายามทําใหเราเปนศูนยกลางของการสานสายใยความรัก
ระหวางลูกเขยและสะใภทุกๆ คน โดยเฉพาะกับคูครองมือใหม เพื่อให
ไดรับการดูแลและความรักใครจากเขยและสะใภคนอื่น ๆ โดยเฉพาะ
อยางยิ่งจากเขยและสะใภที่มีอายุมากกวา ทางที่ดีที่สุดควรจัดใหมีการ
พบปะสัง สรรคทุ ก ๆ ปสํา หรั บลู ก ๆ หลานๆ ดว ยกิจกรรมที่เ สริ มสรา ง
ความรักใครและสุขสันต เชนวันหนึ่งวันใดในจํานวนวันตัชรีก นอกจากนี้
35
ควรจะตองเปนเหมือนรมเงาในยามที่พวกเขามีความทุกขรอน และเปน
น้ํา ทิ พ ย ใ นยามที่ พ วกเขาถู ก ทํ า ร า ยโดยชั ย ฏอน พร อ มๆ กั บต องเป น
เหมือนดังศาลที่พรอมจะรับฟงและไกลเกลี่ยขอพิพาท ที่มิอาจจะแกไข
โดยทั้งสองเพียงลําพัง ดวยความชั่งใจ ความยําเกรงและปญญาที่หลัก
แหลมยิ่งอยางที่สุด
אאאאא
36
บทสงทาย
ทายที่สุดนี้ ใครขอจบโอวาทเหลานี้ดวยคําสั่งเสียของทานนบีอิบรอฮีม
และนบี ย ะอฺ กู บ (ขอความสั น ติ สุ ข จงประสบแด ทั้ ง สอง) ซึ่ ง ได สั่ ง เสี ย
ลูกหลานของพวกทานวา
ΟçFΡr&uρ ωÎ) £⎯è?θßϑs? Ÿξsù t⎦⎪Ïe$!$# ãΝä3s9 4’s∀sÜô¹$# ©!$# ¨βÎ) ¢©Í_t6≈tƒ ﴿
(١٣٢ : ∪⊄⊂⊇∩ ﴾ )ﺳﻮﺭﺓ ﺍﻟﺒﻘﺮﺓtβθßϑÎ=ó¡•Β
ความวา โอ ลูกๆ ของเรา แทจริงอัลลอฮฺไดเลือกสรรศาสนา
(อิสลาม)ใหแกพวกเจาแลว ดังนั้น พวกเจาอยาไดเสียชีวิตเวน
แต พ วกเจ า จะอยู ใ นฐานะมุ ส ลิ ม (ผู ยึ ด มั่ น ในคํ า สอนของ
ศาสนา)
ﷲ
ِ ﷲ ﻟِﻲ َﻭﹶﻟﻜﹸ ْﻢ َﻭﺃﹸ ﹶﻓ ﱢﻮﺽُ ﹶﺃ ْﻣﺮِﻱ ِﺇﻟﹶﻰ ﺍ
َ ﹶﺃﻗﹸ ْﻮﻝﹸ ﹶﻗ ْﻮﻟِﻲ َﻫﺬﹶﺍ َﻭﹶﺃ ْﺳَﺘ ْﻐ ِﻔﺮُ ﺍ
.ﺼ ْﻴﺮٌ ﺑِﺎﹾﻟ ِﻌﺒَﺎ ِﺩ
ِ ﷲ َﺑ
َ ِﺇ ﱠﻥ ﺍ
37
ﻚ
ﺵ ﺍ ﹾﻟ َﻌ ِﻈﻴْﻢ ﹶﺃ ْﺳﹶﺄ ﻟﹸ َ ﺏ ﺍ ﹾﻟ َﻌ ْﺮ ِ ﷲ ﻳَﺎ َﺭ ﺣْﻤ ُﻦ ﻳَﺎ ﹶﻛ ِﺮ ْﻳﻢُ ﻳَﺎ َﺭ ﱠ ﺍﻟ ﱠﻠ ُﻬ ﱠﻢ ،ﻳَﺎ ﺍ ُ
ﻚ ﺍ ﹾﻟ ُﻌﻠﹶﻰ ،ﹶﺃ ﹾﻥ ُﺗﺒَﺎ ِﺭ َﻙ ﻫ ِﺬ ِﻩ ﺍ ﹾﻟ َﻮﺻَﺎﻳَﺎ ﹶﻟﻨَﺎ َِﻭ َﻷ ْﻭ ﹶﻻ ِﺩﻧَﺎ
ﺻﻔﹶﺎِﺗ َﺴﻨَﻰ َﻭ ِ ﺤْ ﻚ ﺍ ﹾﻟ ُ
ِﺑﹶﺄ ْﺳﻤَﺎِﺋ َ
ﺕ.
ﺤﻴَﺎ ِﺓ َﻭَﺑ ْﻌ َﺪ ﺍﹾﻟ َﻤﻤَﺎ ِ
ﺕ ﻓِﻲ ﺍﹾﻟ َ
ﺴ ِﻠﻤَﺎ ِ
ﺴ ِﻠ ِﻤ ْﻴ َﻦ ﻭَﺍﹾﻟ ُﻤ ْ
َﻭِﻟﺬﹸ ﱢﺭﻳَﺎِﺗﻨَﺎ ﻭَﺍﹾﻟﻤُ ْ
ﺢ ﹶﻟﻨَﺎ ُﺷ ُﺆ ْﻭَﻧﻨَﺎ ﹸﻛ ﱠﻠﻬَﺎ َﻭﺷُﺆُ ْﻭ ﹶﻥ ﹶﺃ ْﻭ ﹶﻻ ِﺩﻧَﺎ َﻭﺫﹸ ﱢﺭﻳَﺎِﺗﻨَﺎ ﹸﻛ ﱢﻠ ِﻬ ْﻢ َﻭﺑَﺎ ِﺭ ْﻙ
ﺻ ِﻠ ْ
ﺍﻟ ﱠﻠ ُﻬ ﱠﻢ ﹶﺃ ْ
ﺴ ِﺮ ﺍ ﹾﻟ ُﻬﺪَﻯ
ﺴَﺘ ِﻘ ْﻴ ِﻢ َﻭَﻳ ﱢ
ﻚ ﺍ ﹾﻟﻤُ ْ
ﺻﺮَﺍ ِﻃ َ
ﹶﻟ ُﻬ ْﻢ ِﺇﻟﹶﻰ َﻳ ْﻮ ِﻡ ﺍﻟ ﱢﺪ ْﻳﻦِ ،ﻭَﺍ ْﻫ ِﺪ ِﻫ ْﻢ َﺟ ِﻤ ْﻴﻌًﺎ ِﺇﻟﹶﻰ ِ
ﺤ ُﺮ ْﻭﻣًﺎ .ﺍﻟ ﱠﻠ ُﻬ ﱠﻢ ﺍ ْﺳُﺘ ْﺮ َﻋ ْﻮﺭَﺍِﺗ ِﻬ ْﻢ
ﺠ َﻌ ﹾﻠ ُﻬ ْﻢ َﻭ ﹶﻻ ﹶﺃ َﺣﺪًﺍ ِﻣ ْﻨ ُﻬ ْﻢ َﺷ ِﻘﻴﺎ َﻭ ﹶﻻ َﻣ ْ
ﹶﻟ ُﻬ ْﻢَ .ﻭ ﹶﻻ َﺗ ْ
ﺏ َﻭ ِﻣ ْﻦ ﹸﻛ ﱢﻞ ِﺧَﻴﺎﹶﻧ ٍﺔ َﻭ ِﻣ ْﻦ
َﻭﹶﺃ ِﻣ ْﻦ َﺭ ْﻭﻋَﺎِﺗ ِﻬ ْﻢ ﻭَﺍ ْﺣ ﹶﻔ ﹾﻈ ُﻬ ْﻢ ِﻣ ْﻦ ﹸﻛ ﱢﻞ ﺳُ ْﻮ ِﺀ َﻭ ِﻣ ْﻦ ﹸﻛ ﱢﻞ ﹶﻛ ْﺮ ٍ
ﷲ َﺧ ْﻴﺮٌ ﺣَﺎ ِﻓﻈﹰﺎ َﻭ ﻫُ َﻮ ﹶﺃ ْﺭ َﺣﻢُ ﺍﻟﺮﱠﺍ ِﺣ ِﻤ ْﻴ َﻦ.
ﺳُ ْﻮ ِﺀ ﺍ ﹾﻟ ِﻔَﺘ ِﻦ ﻣَﺎ ﹶﻇ َﻬ َﺮ ِﻣ ْﻨﻬَﺎ َﻭ ﻣَﺎ َﺑ ﹶﻄ َﻦ ﻓﹶﺎ ُ
ﺴﻨَﻰ.
ﺤْﺐ ﹶﻟﻨَﺎ َﻭﹶﻟﻬُﻢُ ﺍﹾﻟ ُ
ﺏ ﹾﺍ َﻷ ِﺧ َﺮ ِﺓ .ﻭَﺍ ﹾﻛُﺘ ْ
ﻼ ِﺀ ﺍﻟ ﱡﺪْﻧﻴَﺎ َﻭ َﻋﺬﹶﺍ ِ
ﺍﻟ ﱠﻠ ُﻬ ﱠﻢ ﻋَﺎ ِﻓ ِﻬ ْﻢ ِﻣ ْﻦ ﹸﻛ ﱢﻞ َﺑ ﹶ
ﻚ َﻋ ﱠﻤ ْﻦ ِﺳﻮَﺍ َﻙ .ﻭَﺍ ْﺭ ُﺯ ﹾﻗ ُﻬ ُﻢ
ﻀ ِﻠ َ
ﻚ َﻭ ﹶﺃ ﹾﻏِﻨ ِﻬ ْﻢ ِﺑ ﹶﻔ ْ
ﻚ َﻋ ْﻦ َﺣﺮَﺍ ِﻣ َ
ﻼ ِﻟ َ
ﺤﹶ
ﻭَﺍ ﹾﻛ ِﻔ ِﻬ ْﻢ ِﺑ َ
ﻚ ﻳَﺎ ﹶﺃ ْﺭ َﺣ َﻢ ﺍﻟﺮﱠﺍ ِﺣ ِﻤ ْﻴ َﻦَ .ﺭﱠﺑﻨَﺎ ﺍ ﹾﻏ ِﻔ ْﺮ
ﺕ ﺍ ﹾﻟ ُﻌﻠﹶﻰ ﻓِﻲ ﺍﻟ ﱡﺪ ْﻧﻴَﺎ َﻭ ﹾﺍ َﻷ ِﺧ َﺮ ِﺓ ِﺑ َﺮ ْﺣ َﻤِﺘ َ
ﺍﻟ ﱠﺪ َﺭﺟَﺎ ِ
ﺏ ﹶﺍ ْﻭ ِﺯ ْﻋﻨِﻲ ﹶﺃ ﹾﻥ
ﺏَ .ﺭ ﱢ
ﺤﺴَﺎ ِ
ﺕ َﻳ ْﻮ َﻡ َﻳﻘﹸ ْﻮ ﻡُ ﺍ ﹾﻟ ِ
ﻱ َﻭِﻟ ﹾﻠﻤُ ْﺆ ِﻣِﻨ ْﻴ َﻦ ﻭَﺍ ﹾﻟ ُﻤ ْﺆ ِﻣﻨَﺎ ِ
ِﻟ ْﻲ َﻭِﻟﻮَﺍِﻟ َﺪ ﱠ
ﻱ َﻭ ﹶﺃ ﹾﻥ ﹶﺃ ْﻋ َﻤ ﹶﻞ ﺻَﺎ ِﻟﺤًﺎ َﺗ ْﺮﺿَﺎﻩ،
ﺖ َﻋ ﹶﻠ ﱠﻰ َﻭ َﻋﻠﹶﻰ ﻭَﺍ ِﻟ َﺪ ﱠ
ﻚ ﺍﱠﻟﺘِﻲ ﺍ ْﻧ َﻌ ْﻤ َ
ﹶﺍ ْﺷﻜﹸ َﺮ ِﻧ ْﻌ َﻤَﺘ َ
ﺐ ﹶﻟﻨَﺎ
ﺏ َﻫ ْ
ﺴ ِﻠ ِﻤ ْﻴ َﻦَ .ﺭ ﱢ
ﻚ َﻭ ِﺇﻧﱢﻲ ِﻣ َﻦ ﺍ ﹾﻟﻤُ ْ ﺢ ِﻟ ْﻲ ﻓِﻲ ﺫﹸ ﱢﺭ َﻳِﺘ ْﻲ ِﺇﱢﻧ ْﻲ ُﺗ ْﺒ ُ
ﺖ ِﺇ ﹶﻟ ْﻴ َ ﺻ ِﻠ ْ
َﻭ ﹶﺃ ْ
ﺱ ُﻫ ْﻢ
ﺤ ْﻴ َﻦ .ﻭَﺃ ْﺟ َﻌ ﹾﻠﻨَﺎ َﺟ ِﻤ ْﻴﻌًﺎ ِﻣ َﻦ ﺍﱠﻟ ِﺬ ْﻳ َﻦ َﻳ ِﺮﺛﹸ ْﻮ ﹶﻥ ﺍ ﹾﻟ ِﻔ ْﺮ َﺩ ْﻭ َ
ﺤ ﹾﻘﻨَﺎ ﺑِﺎﻟﺼﱠﺎِﻟ ِ
ُﺣ ﹾﻜﻤًﺎ َﻭﹶﺃ ﹾﻟ ِ
ﺴﻨَﺎ َﻭ ِﺇ ﹾﻥ ﹶﻟ ْﻢ َﺗ ْﻐ ِﻔ ْﺮ ﹶﻟﻨَﺎ َﻭ َﺗ ْﺮ َﺣ ْﻤﻨَﺎ ﹶﻟَﻨﻜﹸ ْﻮ َﻧ ﱠﻦ ِﻣ َﻦ
ِﻓ ْﻴﻬَﺎ ﺧَﺎ ِﻟﺪُ ْﻭ ﹶﻥَ .ﺭ ﱠﺑﻨَﺎ ﹶﻇ ﹶﻠ ْﻤﻨَﺎ ﹶﺃ ْﻧ ﹸﻔ َ
ﺠﻨَﺎ
ﺠ َﻌ ﹾﻠﻨَﺎ ِﻓ ْﺘَﻨ ﹰﺔ ِﻟ ﹾﻠ ﹶﻘ ْﻮ ِﻡ ﺍﻟﻈﱠﺎ ِﻟ ِﻤ ْﻴ َﻦ َﻭ َﻧ ﱢ
ﷲ َﺗ َﻮ ﱠﻛ ﹾﻠﻨَﺎ َﺭ ﱠﺑﻨَﺎ ﹶﻻ َﺗ ْ
ﺍ ﹾﻟﺨَﺎ ِﺳ ِﺮ ْﻳ ِﻦَ .ﻋﻠﹶﻰ ﺍ ِ
ﺢ َﺑ ْﻴَﻨﻨَﺎ َﻭَﺑ ْﻴ َﻦ ﹶﻗ ْﻮ ِﻣﻨَﺎ
ﷲ َﺗ َﻮ ﱠﻛ ﹾﻠﻨَﺎ َﺭﱠﺑﻨَﺎ ﺍ ﹾﻓَﺘ ْ
ﻚ ِﻣ َﻦ ﺍ ﹾﻟ ﹶﻘ ْﻮ ِﻡ ﺍ ﹾﻟﻜﹶﺎ ِﻓ ِﺮ ْﻳ َﻦَ .ﻋﻠﹶﻰ ﺍ ِ
ِﺑ َﺮ ْﺣ َﻤِﺘ َ
ﺐ ﹶﻟﻨَﺎ ِﻣ ْﻦ ﹶﺃ ْﺯ ﻭَﺍ ِﺟﻨَﺎ َﻭ ﺫﹸ ﱢﺭﻳَﺎِﺗﻨَﺎ ﻗﹸ ﱠﺮ ﹶﺓ ﹶﺃ ْﻋﻴُ ٍﻦ
ﺤ ْﻴ َﻦَ .ﺭﱠﺑﻨَﺎ َﻫ ْ
ﺖ َﺧ ْﻴﺮُ ﺍ ﹾﻟﻔﹶﺎِﺗ ِ
ﺤ ﱢﻖ َﻭﹶﺃ ْﻧ َ
ﺑِﺎ ﹾﻟ َ
ﺖ ﹶﺃ ﹾﻗﺪَﺍ َﻣﻨَﺎ
ﻭَﺍ ْﺟ َﻌ ﹾﻠﻨَﺎ ِﻟ ﹾﻠﻤُﱠﺘ ِﻘ ْﻴ َﻦ ِﺇﻣَﺎﻣًﺎَ .ﺭﱠﺑﻨَﺎ ﺍ ﹾﻏ ِﻔ ْﺮ ﹶﻟﻨَﺎ ﹸﺫُﻧ ْﻮَﺑﻨَﺎ ﻭَﺍ ْﺳﺮَﺍ ﹶﻓﻨَﺎ ِﻓ ْﻲ ﹶﺃ ْﻣ ِﺮﻧَﺎ َﻭﹶﺛﱢﺒ ْ
ﺴَﻨ ﹰﺔ
ﺴَﻨ ﹰﺔ َﻭﻓِﻲ ﺍﻵ ِﺧ َﺮ ِﺓ َﺣ َ
ﺼ ْﺮﻧَﺎ َﻋﻠﹶﻰ ﺍ ﹾﻟ ﹶﻘ ْﻮ ِﻡ ﺍ ﹾﻟﻜﹶﺎ ِﻓ ِﺮ ْﻳ َﻦَ .ﺭﺑﱠﻨﹶﺎ ﺁﺗِﻨﹶﺎ ﻓِﻲ ﺍﻟ ﱡﺪﻧْﻴﹶﺎ َﺣ َ
ﻭَﺍ ْﻧ ُ
38
ﻚ
ﺐ َﻋ ﹶﻠ ْﻴﻨَﺎ ِﺇﱠﻧ َ
ﺴ ِﻤ ْﻴﻊُ ﺍ ﹾﻟ َﻌ ِﻠﻴْﻢ َﻭُﺗ ْ
ﺖ ﺍﻟ ﱠ
ﻚ ﹶﺃ ْﻧ َ
ﺏ ﺍﻟﻨﱠﺎ ِﺭَ .ﺭﱠﺑﻨَﺎ َﺗ ﹶﻘﱠﺒ ﹾﻞ ِﻣﻨﱠﺎ ِﺇﱠﻧ َ
َﻭﻗِﻨﹶﺎ َﻋﺬﹶﺍ َ
ﺏ ﺍﻟ ﱠﺮ ِﺣ ْﻴﻢُ.
ﺖ ﺍﻟﱠﺘﻮَﺍ ُ
ﹶﺃْﻧ َ
ﺤِﺒ ِﻪ َﻭ َﺳ ﱠﻠ َﻢ ﹶﺃ ْﺟ َﻤ ِﻌ ْﻴ َﻦ .
ﺻْ
ﺤ ﱠﻤ ٍﺪ َﻭ َﻋﻠﹶﻰ ﺁِﻟ ِﻪ َﻭ َ
ﷲ َﻋﻠﹶﻰ َﻧِﺒﱢﻴﻨَﺎ ﻣُ َ
ﺻﻠﱢﻰ ﺍ ُ
َﻭ َ
ﺤ ْﻤ ُﺪ
ﻼﻡٌ َﻋﻠﹶﻰ ﺍ ﹾﻟ ُﻤ ْﺮ َﺳ ِﻠ ْﻴ َﻦ ﻭَﺍ ﹾﻟ َ
ﺼﻔﹸ ْﻮ ﹶﻥ َﻭ َﺳ ﹶ
ﺏ ﺍ ﹾﻟ ِﻌ ﱠﺰ ِﺓ َﻋﻤﱠﺎ َﻳ ِ
ﻚ َﺭ ﱢ
ُﺳ ْﺒﺤَﺎ ﹶﻥ َﺭﱢﺑ َ
ﺏ ﺍﹾﻟﻌَﺎﹶﻟ ِﻤ ْﻴ َﻦ .
ﷲ َﺭ ﱢ
ِِ
ﻭﺍﻟﺴﻼﻡ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻭﺭﲪﺔ ﺍﷲ ﻭﺑﺮﻛﺎﺗﻪ .
39