Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 145

ALTERNATIF SOIL REINFORCEMENT PADA PEKERJAAN JALAN DAN

LANDASAN PACU

Disiapkan oleh : Dr. Dewi Amalia, ST., MT.


MASALAH DAYA DUKUNG PADA JALAN
DESIGN EMBANKMENT HEIGHT = HIGHEST FLOOD LEVEL + FREE BOARD

EMBANKMENT SLIDING DUE TO LOW SOIL BEARING CAPACITY


GEOTEXTILE AS SOIL REINFORCEMENT
MORE LAYERS OF GEOTEXTILE ADD MORE STABILITY
(Embankment height H can be increased)
KELONGSORAN MELALUI KAKI TEBING/LERENG
MASALAH KESTABILAN LERENG
13
14
15
16
17
18
19
20
21
11

Possible solution, low cost reinforced soil abutment

Reinforced concrete
panel or cladding
HWS
Geotextile
or
Geogrid
LWS

1. Reinforced earth system with masonry facing


12

Possible solution, low cost reinforced soil abutment

HWS
Geotextile
or
Geogrid
(or combination
LWS
of both)

2a. Reinforced earth system with gabion facing


(gabion= bronjong, Indonesia)
13

Possible solution, low cost reinforced soil abutment

HWS

Geogrid
LWS

2b. Reinforced earth system with gabion facing


(gabion= bronjong, Indonesia)
14

Possible solution, low cost reinforced soil abutment

HWS
Geotextile
and
Geogrid
LWS

3. Reinforced earth system with gabion facing and foundation


(gabion= bronjong, Indonesia)
17

For softer soil and to increase abutment stability

Possible circular
sliding plane

Anchorage length

Micropiles (“cerucuk”)
18

PROBLEM WITH SCOURING DURING SWIFT CURRENT

Scouring can cause


abutment to tilt

Original river bottom before


scouring

Scoured river bottom


19

Solution : Gabion reinforcement at river bottom

Gabion reinforced
with geogrid

Scoured bottom
20

Gabion reinforcement can also be used at sloping sides


of bridge ram for erosion protection during flood

Water level
during flood
APA ITU GEOSINTETIK ?

Geosintetik (geosynthetic) adalah bahan sintetis


(pada umumnya dari bahan plastik) yang digunakan
untuk aplikasi teknik sipil dalam lingkungan tanah.

Bahan geosintetik mulai dikenal dan digunakan di


dunia pada awal tahun 1970-an. Sejak tahun 1990-
an, bahan geosintetik sudah mulai banyak
digunakan pada proyek-proyek di Indonesia
BENTUK-BENTUK BAHAN GEOSINTETIK
DAHULU :
◼ geotextile : berbentuk sepertii textile
◼ geogrid : berbentuk grid-grid
◼ geomembrane: berbentuk seperti membrane
◼ geocomposite: berbentuk gabungan dari 2 atau
lebih bentuk-bentuk geosintetik

SEKARANG, DITAMBAH DENGAN :


◼ geoarmour
◼ geobar
◼ geoblanket
◼ geocell
◼ geofoam
◼ geoform
◼ geomat
◼ geomattress
◼ geonet
◼ geospacer
◼ Geostrip

FUNGSI BAHAN GEOSINTETIK

1
REINFORCEMENT (PERKUATAN)

SEPARATION (LAPISAN PEMISAH)

FILTRATION (FILTER)

DRAINAGE (DRAINASE)
KARAKTERISTIK BAHAN GEOSINTETIK

1. KARAKTERISTIK FISIS 1. KARAKTERISTIK MEKANIS

◼ Berat ◼ Kekuatan tarik


◼ Tebal ◼ Kekuatan pecah
◼ Berat satuan ◼ Kekuatan robek
◼ Berat jenis ◼ Tahanan geser
◼ Dll ◼ Dll

1. KARAKTERISTIK HIDROLIS 1. Pengepakan

◼ Ukuran pori ◼ Lebar gulungan / rol


◼ Permeabilitas ◼ Panjang gulungan / rol
◼ Transmitivitas ◼ Diameter gulungan / rol
◼ Permitivitas ◼ Berat gulungan / rol
◼ Dll
◼ Dll
1 WIDE WIDTH TENSILE STRENGTH
(ASTM D 4595-86)

Untuk mengetahui kemampuan tarik bahan


dengan deformasi lateral sekecil-kecilnya. Test
untuk ini biasanya dilakukan pada lebar
lembaran 200 mm sampai 1000 mm.
8

4

2 GRAB TENSILE STRENGTH


(ASTM D 4632-86)

Untuk mengetahui kemampuan bahan geotextile


dalam menyebarkan muatan (tarik) terpusat
dengan arah sejajar lembaran bahan.
4

6
3 MULLEN BURSTING TEST
(ASTM D 3786-87)

Dilakukan dengan memaksa sebuah bola


tertentu menekan permukaan lembaran bahan
sampai lembaran bahan pecah (burst).
1,2

CBR PUNCTURING STRENGTH TEST


4
(ASTM D 3787)

Dilakukan dengan cara menekankan batang


penetrasi CBR secara tegak lurus ke permukaan
lembaran bahan yang dijepit disisinya sampai
bahan pecah dan batang penetrasi CBR
(diameter 1,75) menembus lembaran bahan.
1,75
5 TRAPEZOIDAL TEAR TEST
(ASTM D 4533-85)

Dilakukan dengan menarik lembaran bahan


yang sudah dirobek dengan pola tertentu.
Kekuatan robek merupakan gaya dimana
robekan mulai menjalar keseluruh lembaran
bahan.
6 APPARENT OPENING SIZE (AOS)

AOS menunjukkan suatu diameter tertentu pada


lubang geotextile, yang dinyatakan dalam simbul
O n.
Untuk AOS pada O95 artinya diameter tersebut
merupakan diameter lubang yang relatif
terbesar pada geotextile sedemikian rupa
sehingga 95% dari lubang geotextile yang lain
mempunyai diameter yang lebih kecil dari O95
tersebut.
Disamping O95, juga dikenal O90, dan O50 yang
biasa disebut sebagai Equivalent Opening Size
(EOS = O50).
CONTOH
PENGGUNAAN HASIL TES LABORATOTIUM

KARAKTERISTIK MEKANIS
(puncturing & bursting)
pressure

puncturing
bursting

KARAKTERISTIK HIDROLIS
(ukuran pori & permeabilitas)
HUBUNGAN
BENTUK DAN FUNGSI GEOSINTETIK
Bentuk
geotextile geomembrane geogrid geocomposite
Fungsi
filtration  - - 

separation   - 

drainage  - - 

reinforcement    
HUBUNGAN
KARAKTERISTIK DAN FUNGSI GEOSINTETIK
Bentuk
separation filtration drainage reinforcement
Fungsi
Tensile    
strength

Burst    
strength

Tear strength    

Hydraulic    
flow

Surface    
texture
Perkerasan jalan Kerikil (Base)
Tanah Sirtu
(Subbase)
REVIEW
Tanah Lunak
PERANAN TANAH
PADA BANGUNAN
(a) Tanah Sebagai Pondasi Jalan

(b) Tanah Sebagai Bahan Timbunan Jalan

Gaya dorong dari


tanah di belakang
abutment jembatan

(c) Tanah Sebagai Beban pada Bangunan Jembatan


CONTOH
PENGGUNAAN BAHAN Tanah Lunak Geotekstile
GEOSINTETIK
UNTUK PERBAIKAN
TANAH (a) Untuk Memperkuat Pondasi Bangunan Jalan

Tanah Lunak Geotekstile

(b) Untuk Memperbaiki Bahan Timbunan Jalan

Geotekstile

(c) Untuk Mengurangi Beban pada Bangunan


PERBAIKAN SUBGRADE
DENGAN PENGGUNAAN GEOTEXTILE

tebal rencana

Geotekstile/
geogrid

(a) tanpa geotextile (b) dengan


geotextile
DENGAN GEOTEXTILE :
Material tanah timbunan terpisah (tidak bercampur)
dengan material tanah dasar lunak sehingga :
TANPA GEOTEXTILE :
◼ tidak terjadi kehilangan volume material
Material tanah timbunan bercampur dengan material timbunan
tanah dasar lunak sehingga : ◼ pemadatan relatif mudah dilakukan
◼ terjadi kehilangan volume material timbunan 1.1. alat berat dapat beroperasi diatasnya
◼ pemadatan sulit dilakukan
1.1. alat berat sulit beroperasi diatasnya
METODA PEMASANGAN GEOTEXTILE

1). Pembersihan lahan 4). Perataan material


urugan

2). Penggelaran geotextile 5). Pemadatan material


urugan

3). Penimbunan material 6). Leveling material


urugan urugan
(hanya bila
diperlukan)
TEBAL MINIMUM TIMBUNAN TANAH
UNTUK RODA 88,95 kN  9,0 ton
(Barenberg, 1975)
PERSYARATAN OVERLAPING SAMBUNGAN
PEMASANGAN GEOTEXTILE

CBR Tanah Dasar Overlap Minimum

>2,0 300 – 450 mm


1,0 – 2,0 600 – 900 mm
0,5 – 1,0 900 mm atau dijahit
< 0,5 harus dijahit
KEUNTUNGAN ADANYA GEOTEXTILE PADA JALAN
TANAH

TANPA GEOTEXTILE DENGAN GEOTEXTILE


Jalan tanah berlumpur

Perusakan oleh roda kendaraan Perusakan oleh roda kendaraan


terus berlajut tidak berlajut
GEOTEXTILE SEBAGAI PENAHAN TANAH PADA TEPI TIMBUNAN

TANPA GEOTEXTILE DENGAN GEOTEXTILE


KONSEP DESAIN
STABILITAS TIMBUNAN YANG DIPERKUAT
DENGAN BAHAN GEOTEXTILE

(1). INTERNAL STABILITY

(2). OVERALL STABILITY

(3). FOUNDATION STABILITY


(1). INTERNAL STABILITY (2). OVERALL STABILITY

O
R
q = beban lalu lintas
A
Ti
i
Pa1 Si
S1

B C
i i
Kondisi Internal Stability tercapai bila tidak terjadi
longsor pada lereng AC, dan bila perlu digunakan TANPA GEOTEXTILE :
beberapa lapis geotekstile
Momen Penahan (Mr) = R.  i . li
Pa1  (Berat efektif ABC) x tan δ + n. S1
SF
DENGAN GEOTEXTILE :
dimana  adalah sudut geser antara tanah
Momen Penahan (Mr) = R.  i . li + Ti . Si
timbunan dan material geotekstile dan SF = 1,10
s/d 1,5. = Mr +  Mr
SF = 1,10 untuk jalan sementara (semi permanen),
&
SF = 1,50 untuk jalan permanen
S4
H
Pa1  Tahanan oleh ABC + n. S1 S3
S2
dimana S1 adalah kekuatan tarik material S1
geotekstile yang diijinkan = Tallowable  Mr =  Ti . Si
(3). FOUNDATION STABILITY

L q = beban lalu lintas

timbunan
H
’vo
S2

Tanah lunak, t
Pp Pa2 h

Kondisi Foundation Stability terpenuhi bila ;

Pp + 2.Su x L
Pa2  & S2  (Su x L) x SF
SF

Dimana, Su = Cu = undrained shear strength dari


tanah lunak.

Pa2 = ( ’vo – 2.Cu ) . h + ½.h2.’t , ton/m’

bila < 0, maka dianggap = 0

Pp = ½.h2. ’t + 2.Cu.h , ton/m’

SF = Safety Factor > 1,25 s/d 1,50


SF = 1,25 untuk jalan sementara
SF = 1,50 untuk jalan permanen

’vo = q + H.timbunan
FAKTOR-FAKTOR
PENGURANGAN KEKUATAN GEOTEKSTILE

1
Tallow = Tult
FSID x FSCR x FSCD x FSBD

Tallow : kekuatan geotekstile yang tersedia


Tult : kekuatan ultimate geotekstile
FSID : faktor keamanan akibat kesalahan
pemasangan
FSCR : faktor keamanan akibat rangkak
FSCD : faktor keamanan akibat pengaruh kimia
FSBD : faktor keamanan akibat pengaruh biologi
Penggunaan Faktor Faktor Faktor Faktor
Geotekstile Pemasangan Rangkak Kimia Biologi
FSID FSCR FSCD FSBD
Separation 1,1 – 2,5 1,0 – 1,2 1,0 – 1,5 1,0 – 1,2
Cushioning 1,1 – 2,0 1,2 – 1,5 1,0 – 2,0 1,0 – 1,2
Unpaved roads 1,1 – 2,0 1,5 – 2,5 1,0 – 1,5 1,0 – 1,2
Walls 1,1 – 2,0 2,0 – 4,0 1,0 – 1,5 1,0 – 1,3
Embankments 1,1 – 2,0 2,0 – 3,0 1,0 – 1,5 1,0 – 1,3
Bearing capacity 1,1 – 2,0 2,0 – 4,0 1,0 – 1,5 1,0 – 1,3
Slope stabilitation 1,1 – 1,5 1,5 – 2,0 1,0 – 1,5 1,0 – 1,3
Pavement overlays 1,1 – 1,5 1,0 – 1,2 1,0 – 1,5 1,0 – 1,1
Railroads 1,5 – 3,0 1,0 – 1,5 1,5 – 2,0 1,0 – 1,2
Flexible form 1,1 – 1,5 1,5 – 3,0 1,0 – 1,5 1,0 – 1,1
Silt fences 1,1 – 1,5 1,5 – 2,5 1,0 – 1,5 1,0 – 1,1
CONTOH KASUS
STABILITAS TIMBUNAN BADAN JALAN

3m 2,5
m

3m 9m
DAYA DUKUNG TANAH DASAR RENDAH 3m
•Hanya mampu mendukung tanah max. 1,5 m
•Bagaimana untuk talud setinggi 3 m ?
STABILITAS TALUD BADAN JALAN KECIL
•SF stabilitas talud hanya 0,809
•Bagaimana untuk mencapai SF = 1,25 ?
0,6 m
2,4 m

8
x
30 cm

•TINGGI TALUD TANAH = 3 M GEOTEXTILE WOVEN 50 KN/M


•SF STABILITAS TALUD = 1.25
MASALAH KEMBANG-SUSUT TANAH
PENANGGULANGAN
MASALAH KEMBANG-SUSUT TANAH
DENGAN PENGGUNAAN GEOMEMBRANE

> 4,0 m > 4,0 m

Tanah dgn Kembang-Susut yg tinggi

a). Moisture Barrier


Catatan :
Pekerjaan penutupan membrane harus dilakukan di sa’at
antara pertengahan musim hujan s/d awal-2 musim kemarau
sehingga tanah dasar dalam kondisi jenuh air

1,5 – 2,0
meter
b). As Capilarry Cut-Of
Catatan :
Tanah asli harus dalam kondisi basah / jenuh air pada
sa’at ditutup geomembrane

Tanah isian

1,5
meter

c). A Membrane Encapsulated Soil Layer


RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN

Kondisi semula
RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN

Saluran tersumbat dgn


kondisi dinding saluran
retak-2 atau tanpa dinding
batu kali. Air hujan yang
menggenang, merembes ke
dalam badan jalan

Penyebab utama kerusakan


RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN

Jalan longsor dan


tinggal ± separuh badan
jalan yang tersisa.
Sehingga jalan dipakai
gantian 2 arah.

Kerusakan yang terjadi


RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN

Geomembrane

Geomembrane,
(saluran menjadi
kedap air)

Geotekstile

Pemecahan dgn bahan


geotekstile dan geomembrane
RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN
RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN
RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN
RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN
RUAS JALAN PONOROGO - PACITAN
RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL

Bahu jalan dari


bahan base
course
(granular)

Kondisi semula
RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL

Penyebab utama kerusakan


RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL

Kerusakan yang terjadi


RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL

Geomembrane

Gebalan rumput

Subdrain

Pemecahan dgn Geomembrane


RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL
RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL
RUAS JALAN TOL SURABAYA - GEMPOL
RUAS JALAN KRIAN - GRESIK

Kondisi semula
RUAS JALAN KRIAN - GRESIK

Penyebab utama kerusakan


RUAS JALAN KRIAN - GRESIK

Kerusakan yang terjadi


RUAS JALAN KRIAN - GRESIK
Geomembrane

Geotekstile

Geomembrane

Pemecahan dgn bahan


geotekstile dan geomembrane
RUAS JALAN KRIAN - GRESIK
RUAS JALAN KRIAN - GRESIK
CONTOH-2 APLIKASI
DI LAPANGAN
masalah perkuatan lereng

geotextile woven
wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
masalah tanah dasar kembang-susut

Geomembrane PVC
wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
masalah stabilisasi tanah dasar

geotextile woven
wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
masalah overlay perkerasan aspal

geotextile nonwoven
wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
masalah perkuatan abutment

geotextile woven
wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
masalah perkuatan tembok utk
penahan tanah

geotextile woven
wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
masalah tanah dasar lunak

prefabricated vertical drain


wahyu@geosistem.co.id
www.geosistem.co.id
PERMASALAHAN PADA OPRIT

Timbunan oprit jembatan merupakan


Permasalahan
vertical wall atau opritTanah
dengan sudut lereng
90°
Lempung Lunak

Stabilitas lereng timbunan Melakukan pemasangan geotekstil sebagai


perkuatan timbunan

Apabila vertical wall tersebut tidak


dilakukan perkuatan maka akan
mengakibatkan kelongsoran.
Potongan Melintang Timbunan Oprit
SOLUSI PERMASALAHAN

Permasalahan Tanah
Lempung Lunak

Soil improvement untuk


Metode PVD dengan Kombinasi Preloading
mempercepat waktu konsolidasi

Perkuatan pada timbunan oprit


Pemasangan geotekstil
vertical wall
DATA PERENCANAAN
TABEL PARAMETER TANAH BH-15

Berat Jenis
Kedalaman Rata γ lab γ air Kadar Air γ sat γ sat γd lab γd lab γ' qu c c ϕ Cv Cv
NSPT Jenis Tanah Konsistensi E μ (GS) e Lab Cc PI
(m) Rata (kN/m³) (kN/m³) (%) (kN/m³) (gr/cm³) (gr/cm³) (kN/m³) (kN/m³) 0 (kN/m²) (kg/cm²) (kN/m²) (°) cm²/s m²/years

MAT
0-2 - 1.00 m 0 Lempung Lanauan 0.00 3000 0.40 15.1 9.81 67% 2.61 15.4 1.568 0.92 9.02 5.6 1.84 0.65 20.4 0.102 10.2 6.516 0.00150 4.73040 56.50
2-4 2 Lempung Lanauan
2.00 3000 0.40 15.1 9.81 67% 2.61 15.4 1.568 0.92 9.02 5.6 1.84 0.65 20.4 0.102 10.2 6.516 0.00150 4.73040 56.50
4-6 2 Lempung Lanauan
6-8 0 Lempung Lanauan
Very Soft
8-10 0 Lempung Lanauan
10-12 0 Lempung Lanauan 0.00 3000 0.40 14.5 9.81 82% 2.64 14.8 1.506 0.81 7.98 5.0 2.25 0.56 7.6 0.038 3.8 3.91 0.00100 3.15360 54.89
12-14 0 Lempung Lanauan
14-16 0 Lempung Lanauan
16-18 12 Lempung Lanauan
18-20 15 Lempung Lanauan
Medium 12.75 7875 0.40 14.8 9.81 74% 2.64 15.1 1.539 0.87 8.50 5.3 2.05 0.66 52.5 0.2625 26.25 3.91 0.00050 1.57680 55.92
20-22 13 Lempung Lanauan
22-24 11 Lempung Lanauan
DATA PERENCANAAN
DATA MATERIAL DAN GEOMETRI TIMBUNAN

Kohesi (C) = 0 t/m2 = 0 kN/m2


Sudut geser dalam (f) = 35°
Berat isi (γtimbunan) = 1,752 t/m3
= 17,18 kN/m3
Tinggi Timbunan Rencana = 4,3 meter
Lebar Timbunan = 40 meter
Panjang Timbunan = 122,75 meter
Jenis Timbunan = Timbunan tegak (Vertical Wall)
PENENTUAN HINISIAL TERPILIH

Grafik Hubungan
antara tinggi
timbunan dengan
Hakhir
PENENTUAN HINISIAL TERPILIH

Grafik
Hubungan
antara St
dengan Hakhir
PENENTUAN HINISIAL TERPILIH
Tinggi timbunan akhir (HAkhir) = 6,14 m (Tinggi timbunan rencana +
Surcharge)

Hinisial = 0,0071x3 - 0,1233x2 + 1,9562x + 0,7664

=0,0071(6,14)3-0,1233(6,14)2 + 1,9562(6,14) + 0,7664


= 9,8 m

Stotal = 0,0071x3 - 0,1233x2 + 0,9562x + 0,7664

= 0,0071(6,14)3 - 0,1233(6,14)2 + 0,9562(6,14) + 0,7664

= 3,65 m
PERENCANAAN GEOTEKSTIL

Data timbunan dan tanah dasar


Menentukan nilai Tallowable

Lapisan 𝑇
Data Tanah Tanah Dasar 𝑇𝑎𝑙𝑙𝑜𝑤 =
Timbunan 𝐹𝑆𝑖𝑑 ×𝐹𝑆𝑐𝑟 ×𝐹𝑆𝑐𝑑 ×𝐹𝑆𝑏𝑑

γ (t/m³) 1.75 1.5376 300


𝑇𝑎𝑙𝑙𝑜𝑤 = = 80 kN/m
ф (°) 35 6.516 1,5×2,5×1×1
c (t/m²) 0 1.020
= 8,16 t/m1
Ꟙ (°) 31.5 5.864
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL INTERNAL STABILITY

Kedalaman Z σhz σhq σh total Sv Svpakai


Layer No
(m) (t/m²) (t/m²) (t/m²) (m) (cm)
20 (Top) 0.3 0.14 0.87 1.02 5.354 30
19 0.8 0.38 0.87 1.25 4.340 50
18 1.3 0.62 0.87 1.49 3.649 50
17 1.8 0.85 0.87 1.73 3.148 50
16 2.3 1.09 0.87 1.97 2.768 50
15 2.8 1.33 0.87 2.20 2.469 50
REKAPITULASI JARAK 14 3.3 1.57 0.87 2.44 2.229 50
13 3.8 1.80 0.87 2.68 2.031 50
PEMASANGAN 12 4.3 2.04 0.87 2.91 1.866 50
GEOTEKSTIL (Sv) 11
10
4.8
5.3
2.28
2.52
0.87
0.87
3.15
3.39
1.726
1.605
50
50
9 5.8 2.75 0.87 3.63 1.500 50
8 6.3 2.99 0.87 3.86 1.408 50
7 6.8 3.23 0.87 4.10 1.326 50
6 7.3 3.47 0.87 4.34 1.254 50
5 7.8 3.70 0.87 4.58 1.189 50
4 8.3 3.94 0.87 4.81 1.130 50
3 8.8 4.18 0.87 5.05 1.077 50
2 9.3 4.41 0.87 5.29 1.029 50
1 9.8 4.65 0.87 5.53 0.984 50
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL INTERNAL STABILITY

H σh total Le Le pakai Lr L L pakai Lo pakai


Z Svpakai Le Min
Layer No

(m) (m) (t/m²) (m) (m) (m) (m) (m) (m) (m) (m)
20 (Top) 9.8 0.3 1.02 0.30 0.7 1.00 1.00 4.94 5.94 8 1.00
19 9.8 0.8 1.25 0.50 0.5 1.00 1.00 4.68 5.68 8 1.00
18 9.8 1.3 1.49 0.50 0.4 1.00 1.00 4.42 5.42 8 1.00
17 9.8 1.8 1.73 0.50 0.3 1.00 1.00 4.16 5.16 8 1.00
16 9.8 2.3 1.97 0.50 0.3 1.00 1.00 3.90 4.90 7 1.00
15 9.8 2.8 2.20 0.50 0.3 1.00 1.00 3.64 4.64 7 1.00
14 9.8 3.3 2.44 0.50 0.3 1.00 1.00 3.38 4.38 7 1.00
REKAPITULASI 13 9.8 3.8 2.68 0.50 0.2 1.00 1.00 3.12 4.12 7 1.00

PANJANG GEOTEKSTIL 12
11
9.8
9.8
4.3
4.8
2.91
3.15
0.50
0.50
0.2
0.2
1.00
1.00
1.00
1.00
2.86
2.60
3.86
3.60
6
6
1.00
1.00
10 9.8 5.3 3.39 0.50 0.2 1.00 1.00 2.34 3.34 6 1.00
9 9.8 5.8 3.63 0.50 0.2 1.00 1.00 2.08 3.08 6 1.00
8 9.8 6.3 3.86 0.50 0.2 1.00 1.00 1.82 2.82 5 1.00
7 9.8 6.8 4.10 0.50 0.2 1.00 1.00 1.56 2.56 5 1.00
6 9.8 7.3 4.34 0.50 0.2 1.00 1.00 1.30 2.30 4 1.00
5 9.8 7.8 4.58 0.50 0.2 1.00 1.00 1.04 2.04 4 1.00
4 9.8 8.3 4.81 0.50 0.2 1.00 1.00 0.78 1.78 4 1.00
3 9.8 8.8 5.05 0.50 0.2 1.00 1.00 0.52 1.52 3 1.00
2 9.8 9.3 5.29 0.50 0.2 1.00 1.00 0.26 1.26 3 1.00
1 9.8 9.8 5.53 0.50 0.2 1.00 1.00 0.00 1.00 3 1.00
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL EXTERNAL STABILITY

GAMBAR GAYA YANG


BEKERJA
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL EXTERNAL STABILITY

Tabel Nilai FSguling dengan Variasi Panjang Geotekstil Minimum (L)

L (m) FSguling
4 2,4
5 3,7
6 5,4
7 7,3
8 9,6
9 12,1
10 14,9
11 18,1
12 21,5
13 25,2
14 29,3
15 33,6
16 38,2
17 43,1
18 48,4
19 53,9
20 59,7
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL EXTERNAL STABILITY

2. Kontrol terhadap gaya geser


C. Safety Factor (SF)
a. Gaya Penahan (PR)
𝑃
FsinꟘ = FzsinꟘ + FqsinꟘ 𝑆𝐹 = 𝑃𝑅
= 7,84+ 3,63
𝐷

= 11,47 t 𝑆𝐹 =
49,695
W =γxHxL 18,71

= 1,752 x 7,95 x5 𝑆𝐹 = 2,66 < 3 Tidak Ok


= 69,63t
PR = 𝑐 + σ tanꟘ x L
= 𝑐+
𝑤 + FsinꟘ
tanꟘ x L Nilai FS kurang dari 3 sehingga diperlukan perpanjangan
𝐿𝑥𝐵
69,63 +11,47 nilai L pada geotekstil paling minimum (geotekstil layer
= 0+ tan 31,5 x5 dasar) agar mampu meningkatkan nilai Fsgeser
5𝑥1
= 49,695 t
b. Gaya Pendorong (PD)
PD = FcosꟘ
= FzcosꟘ + FqcosꟘ
= 12,8 + 5,92
= 18,71 t
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL EXTERNAL STABILITY

Tabel Nilai FSgeser dengan Variasi Panjang Geotekstil Minimum (L)

L (m) FSgeser
5 2,66
6 3,11
7 3,57
8 4,02
9 4,48
10 4,94
11 5,39
12 5,85
13 6,30
14 6,76
15 7,22
16 7,67
17 8,13
18 8,58
19 9,04
20 9,50
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
KONTROL EXTERNAL STABILITY

Tabel Nilai Fsdaya dukung dengan Variasi Panjang Geotekstil Minimum (L)

L (m) FSdayadukung
7 0,85
8 0,90
9 0,94
10 0,97
11 0,99
12 1,02
13 1,04
14 1,06
15 1,08
16 1,11
17 1,14
18 1,16
19 1,19
20 1,21
Panjang geotekstil minimum yang aman pada perhitungan kontrol gaya guling, gaya geser dan daya
dukung adalah L = 20 m. Sehingga pada perencanaan ini, geotekstil yang dipasang adalah sepanjang 20 m
di setiap sisi timbunan
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
PENYESUAIAN PANJANG GEOTEKSTIL

Lapisan L (m) Lr (m) Le (m) Lo (m) Lo Pakai (m)


20 (Top) 20 4.9 15.1 7.5 8
19 20 4.7 15.3 7.7 8
18 20 4.4 15.6 7.8 8
17 20 4.2 15.8 7.9 8
16 20 3.9 16.1 8.1 9
15 20 3.6 16.4 8.2 9
14 20 3.4 16.6 8.3 9
13 20 3.1 16.9 8.4 9
12 20 2.9 17.1 8.6 9
11 20 2.6 17.4 8.7 9
10 20 2.3 17.7 8.8 9
9 20 2.1 17.9 9.0 9
8 20 1.8 18.2 9.1 10
7 20 1.6 18.4 9.2 10
6 20 1.3 18.7 9.4 10
5 20 1.0 19.0 9.5 10
4 20 0.8 19.2 9.6 10
3 20 0.5 19.5 9.7 10
2 20 0.3 19.7 9.9 10
1 20 0.0 20.0 10.0 11
PERENCANAAN GEOTEKSTIL
SKETSA PEMASANGAN GEOTEKSTIL
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL
PENENTUAN Hkritis (Hcr)

(𝐶𝑢𝑡𝑎𝑛𝑎ℎ 𝑑𝑎𝑠𝑎𝑟 𝑥 𝑁𝑐)+(𝑇𝑎𝑙𝑙𝑜𝑤 /𝐵)


Hcr = 𝐹𝑆 𝑥 γ𝑡𝑖𝑚𝑏𝑢𝑛𝑎𝑛
(10,2 𝑥 6,74)+(80/1)
Hcr = 1 𝑥 17,18
Hcr =8,66m

Kecepatan penimbunan yaitu sebesar 0,5 m/minggu.


Pentahapan timbunan untuk tahap 1 sampai tahap 17
bisa dilakukan secara menerus tanpa penundaan
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL
Umur Timbunan
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL
Perubahan Tegangan Efektif Tanah untuk Derajat
Konsolidasi 100 %
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL
Perubahan Tegangan Efektif Tanah untuk Derajat
Konsolidasi < 100 %

Perhitungan Nilai Cu Baru

Cu
Kedalaman PI Cu Baru
Lama
(m) (%) kN/m2 kN/m2
0 2 56.50 10.2 20.32
2 6 56.50 10.2 22.07
6 16 54.89 3.8 25.70
16 24 55.92 26.25 29.17
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL TAHAP 2

PENENTUAN Hkritis (Hcr)

(𝐶𝑢𝑡𝑎𝑛𝑎ℎ 𝑑𝑎𝑠𝑎𝑟 𝑥 𝑁𝑐)+(𝑇𝑎𝑙𝑙𝑜𝑤 /𝐵)


Hcr = 𝐹𝑆 𝑥 γ𝑡𝑖𝑚𝑏𝑢𝑛𝑎𝑛
(20,32 𝑥 6,74)+(80/1)
Hcr = 1 𝑥 17,18
Hcr =12,6m
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL TAHAP 2

Umur Timbunan

Tinggi timbunan (m)


Waktu (minggu)
0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5 9.8
1 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
3 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
4 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
5 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
6 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
7 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
8 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
9 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
10 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
11 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0 0
12 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0 0
13 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0 0
14 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0 0
15 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0 0
16 16 mg 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0 0
17 17 mg 16 mg 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0 0
18 18 mg 17 mg 16 mg 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0 0
19 19 mg 18 mg 17 mg 16 mg 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg 0
20 20 mg 19 mg 18 mg 17 mg 16 mg 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL TAHAP 2
Perubahan Tegangan Efektif Tanah untuk Derajat
Konsolidasi 100 %

Derajat konsolidasi 100%


Po' σ1' σ2' σ3' σ4' σ5' σ6' σ7' σ8' σ9' σ10' σ11' σ12' σ13' σ14' σ15' σ16' σ17' σ18' σ19' σ20'
Kedalaman (meter) 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m2
(m) (m) H=0m H=0,5m H=1m H=1,5m H=2m H=2,5m H=3m H=3,5m H=4m H=4,5m H=5m H=5,5m H=6m H=6,5m H=7m H=7,5m H=8m H=8,5m H=9m H=9,5m H=9.8m
0 2 5.6 14.2 22.8 31.3 39.9 48.5 57.1 65.7 74.3 82.9 91.5 100.0 108.6 117.2 125.8 134.4 143.0 151.6 160.2 168.7 177.3
2 6 22.3 30.9 39.4 48.0 56.5 65.1 73.7 82.2 90.8 99.3 107.9 116.5 125.0 133.6 142.2 150.7 159.3 167.8 176.4 185.0 193.5
6 16 58.3 66.4 74.6 82.7 90.9 99.0 107.2 115.3 123.5 131.6 139.8 147.9 156.1 164.2 172.4 180.5 188.7 196.8 205.0 213.1 221.3
16 24 104.3 111.3 118.3 125.4 132.4 139.4 146.5 153.5 160.5 167.5 174.6 181.6 188.6 195.6 202.7 209.7 216.7 223.8 230.8 237.8 244.8
PERENCANAAN TIMBUNAN BERTAHAP DENGAN GEOTEKSTIL TAHAP 2
Perubahan Tegangan Efektif Tanah untuk Derajat
Konsolidasi < 100 %

Derajat konsolidasi U%
Po' ∆P1' ∆P2' ∆P3' ∆P4' ∆P5' ∆P6' ∆P7' ∆P8' ∆P9' ∆P10' ∆P11' ∆P12' ∆P13' ∆P14' ∆P15' ∆P16' ∆P17' ∆P18' ∆P19' ∆P20'
Perubahan (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2) (kN/m2)
Tegangan 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Ʃσ'
kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m kN/m
Tinggi Timbunan H=0m H=0,5m H=1m H=1,5m H=2m H=2,5m H=3m H=3,5m H=4m H=4,5m H=5m H=5,5m H=6m H=6,5m H=7m H=7,5m H=8m H=8,5m H=9m H=9,5m H=9.8m (kN/m2)
Umur Timbunan 0 20 mg 19 mg 18 mg 17 mg 16 mg 15 mg 14 mg 13 mg 12 mg 11 mg 10 mg 9 mg 8 mg 7 mg 6 mg 5 mg 4 mg 3 mg 2 mg 1 mg
Kedalaman / U% 100% 83% 82% 80% 78% 76% 74% 72% 69% 66% 63% 59.71% 55.95% 51.83% 47.32% 42.38% 36.97% 31.03% 24.50% 17.31% 9.35%
0 2 5.58 6.56 6.72 6.67 6.55 6.41 6.24 6.04 5.83 5.59 5.32 5.04 4.72 4.37 3.99 3.57 3.11 2.61 2.06 1.45 0.78 99.21
2 6 22.30 6.95 6.85 6.73 6.59 6.43 6.25 6.05 5.83 5.59 5.32 5.03 4.71 4.37 3.98 3.57 3.11 2.61 2.06 1.45 0.78 116.57
6 16 58.30 6.72 6.60 6.47 6.32 6.16 5.98 5.79 5.58 5.34 5.09 4.81 4.50 4.17 3.81 3.41 2.97 2.49 1.97 1.39 0.75 148.62
16 24 104.28 5.83 5.72 5.61 5.48 5.34 5.18 5.01 4.83 4.63 4.40 4.16 3.90 3.61 3.29 2.95 2.57 2.16 1.70 1.20 0.65 182.51

Perhitungan Nilai Cu Baru

Cu
Kedalaman PI Cu Baru
Lama
(m) (%) kN/m2 kN/m2
0 2 56.50 10.2 22.44
2 6 56.50 10.2 24.17
6 16 54.89 3.8 27.74
16 24 55.92 26.25 30.90
ANALISIS METODE ELEMEN HINGGA DENGAN PLAXIS 2D V20

ANALISIS KONSOLIDASI

Hasil penurunan yang terjadi dengan Hinisial 9,8 meter di BH-15 dengan PVD dan
geotekstil adalah sebesar 3,90 meter dalam waktu 190 hari
HASIL
ANALISIS
ANALISIS
METODE
KONSOLIDASI
ELEMEN HINGGA
MENGGUNAKAN
DENGANSOFTWARE
PLAXIS 2D PLAXIS
V20

ANALISIS KONSOLIDASI
ANALISIS METODE ELEMEN HINGGA DENGAN PLAXIS 2D V20

ANALISIS STABILITAS TIMBUNAN PASCA KONSTRUKSI


ANALISIS METODE ELEMEN HINGGA DENGAN PLAXIS 2D V20

ANALISIS STABILITAS TIMBUNAN PASCA KONSTRUKSI

nilai faktor keamanan (SF) pada timbunan pasca konstruksi yaitu sebesar 1,531,
sehingga timbunan sudah memenuhi aspek stabiitas timbunan karena nilai SF>1,5.
LANDASAN PACU
TERIMA
KASIH

You might also like