‫دحق شهادت‬

‫(داسالمي امت مسؤليت او دمينځته راتلو هدف)‬

‫داد س يد اب واالعلى م ودودي رحم ة هللا علي ه دهغې ت ارېخي وين ا متن دى ‪ ،‬چې د س پتمبر‬
‫دمياشتې په ديرشمه نيټه ‪ ١٩٤٦‬ميالدي کال ېې دجماعت اسالمي دالهور په لوي ه اجتم اع دمرادپ ور‬
‫په مقام کې چې سيالکوټ ته نژدې پروت دى ا ور ول شوې ده ‪.‬‬
‫حمد او ثنا‬
‫دکمال ټول صفتونه او ستاينې يوازې هغه ذات ل ره دي چې دکاين اتو پي داکونکى ‪ ،‬ب ادار او ح اکم دى‬
‫چې په بشپړ حکمت ‪ ،‬قدرت او حکمت سره په کې واکمني چلوي ‪ ،‬هغ ه س پيڅلى ذات چې انس ان يې‬
‫پيداکړ او بيا يې دعلم او عقل ځو اک ور په برخه کړ او پ ه ځمک ه کې يې دخالفت مق ام ور وبخښ ه‬
‫اودهغه دالرښوونې لپاره يې خپل اسماني کتابونه او پيغم بران راول يږل ‪.‬دهللا جلت عظمت ۀ رحمتون ه‬
‫دې وي دهغه په نيکو او غوره بندګانو باندې چې هغوۍ انسان ته سړيتوب او دژوند تېرولو ص حيح‬
‫الره وروښودله نن چې په نړۍ کې دهدايت رڼا ‪ ،‬داخالق و س پيڅلتيا او دنيکۍ او پرهيزګ ارۍ هرڅ ه‬
‫موندلى شي داټول دهللا عزوجل د دې نيکو بندګانو دالرښوونې برکت ده ‪ ،‬چې بشرېت به د تل لپا ره‬
‫ددوۍ دا حسان مر هون وي‬
‫موږ خپلې غونډې په دؤو برخو ويشو يوه برخه ددې مقصد لپاره مختص شوې ده چې يو‬
‫تربله سره کښينو او دخپل دعوتي کار جاج واخلو دويمه برخه ددې هدف په خاطر ځانګړې ش وې ده‬
‫چې په کوم ځاى کې زموږ لو ېه غونډه جوړه شوې وي دهغه ځاى عامو خلکو ته خپله بلن ه وړان دې‬
‫کړو ‪ .‬زموږ اوسنۍ غونډه ددې دويم مقصد په خاطر ترتيب شوې ده ‪ .‬موږ تاسو ته زحمت درک ړى‬
‫دى چې تاسو ته څرګنده کړى شي چې زموږ دعوت څه او دکوم شي په لور خلکو ته بلنه ورکؤو ‪.‬‬
‫زموږ بلنه‬
‫زموږ ددې بلنې خطاب يو خودهغو خلکو لپاره متوجه دى چې هغوۍ له پخوا څخه مسلمانان‬
‫دي ‪ ،‬دويم‪ :‬زموږ بلنه دهللا جلت عظمت ۀ دع امو بن دګانو لپ اره ده چې هغ وۍ مس لمانان ن ه دي ددوۍ‬
‫دهريو لپاره له موږ سره يوپيغام دى ‪ .‬ولې ډير دافسوس ځاى دى چې له موږ سره ددويمې ډلې خلک‬
‫په سترګو نه ښکاري دازموږ دتېرو اشتباهاتو او اوسنيو بې تدبيريو نتيج ه ده چې دهللا (ج) دبن دګانو‬
‫يوه ډيره لويه برخه له موږ څخه لری شوې د ه موږته ب ه پ ه ډې ره س خته توګ ه دا فرص ت پ ه الس‬
‫راشی چې هغوۍ خپل ځان ته راوبولو او ي ا م وږ پخپل ه هغ وۍ ت ه ورش و اوهغه پيغ ام هغ وۍ ت ه و‬
‫اورؤو چې دهللا جلت عظمتۀ له لورې زموږ دټولو دالرښوونې لپاره د پيغمبرانو په وسيله رارس يدلى‬
‫دى په هرحال اوس چې هغوۍ دلته نه ش ته زه ددې دع وت هغ ه برخ ه وړان دې ک وم چې مس لمانانو‬
‫پورې اختصاص لري ‪.‬مسلمانانو ته چې موږ دکوم شي په لوري بلنه ورک ؤو هغ ه دادى چې هغ وۍ‬
‫دې په هغو مسؤليتونو پوهه حاصله او دسرته رسولو لپاره دې مالوتړي کوم چې دمسلمان پ ه حيث د‬
‫هغوۍپر غاړه شوي تاسې يوازې په دې خبره نه شې خالص ېد لى چې ووايې م وږ مس لمانان يُ و او‬
‫موږ هللا عزوجل اودهغه جلت عظمتۀ دين ومنلو ‪.‬حقيقت دادى چې هرکل ه تاس و هللا عزوج ل اودهغ ه‬
‫دين ومانه نو له دې سره په تاسې باندې څه مسؤليتونه هم راغلي او هغه تاسو ته څرګندي دل اودعملي‬
‫کولو فکر يې په کار دى که چېرې تاسو هغه سرته ونه رسوې نو دهغې له عذاب څخه به په دني ا او‬
‫اخرت کې خالصون ونه مومې ‪.‬‬
‫دمسلمانانو مسؤليتونه‪#‬‬
‫هغه مسؤليتونه څه شی دي ؟ هغه يوازې دانه دي چې تاسې په هللا عزوجل اودهغه په پرښتو ‪،‬‬
‫اس ماني کت ابونو ‪ ،‬پيغم برانو او داخ رت پ ه ورځ ايم ان راوړې هغ ه ي وازې داهم ن ه دي چې تاس و‬
‫دلمونځ ‪ ،‬روژه ‪ ،‬حج اوزکات پرځاى کړې ‪ .‬په همدې توګ ه هغ ه مس ؤليت ي وازې داهم ن ه دى چې‬
‫تاسې دنکاح ‪ ،‬طالق ‪ ،‬ميراث او په داسې ن ورو مع امالتو کې داس الم دټ اکلو قوانين و پابن دي وک ړې‬
‫بلکې له دې نه پرته ډيره لويه ذمه واري او مسؤليت پرتاسې ايښودل شوى او هغه داچې دټولې ن ړۍ‬
‫په وړاندې دهغه نظام دګواهانو او بلونکو پ ه حي ثيت کې ودري ږي پ ه ک وم چې تاس ې ايم ان راوړى‬
‫دى ‪ .‬په قران عظيم الشان کې چې دمسلمان په نوم ديومستقل اُمت دجوړښت مقص د بي ان ش وى هغ ه‬
‫دادى چې تاسو دهللا عزوجل پ ه ټول و بن دګانو دح ق دګ واهۍ درس ولو دلي ل پ وره ک ړي هللا عزوج ل‬
‫فرمايلې دي ‪ (.‬وکذالک جعلنا کم اُمة وسطا ً لتکونوا شهداء على الناس ويکون الرس ول عليکم ش هيدًا)‬
‫‪٠‬دبقرې سورة ‪١٤٣‬ايات ‪.‬ژباړه ‪ -:‬او په همدې توګه مو تاسې غوره امت ګرځولي ياست ترڅو تاسې‬
‫پرګرد بشريت شاهدان واست او پيغمبر پرتاسې شاهدوي ‪.‬‬
‫داسالمي امت دمينځته‪ #‬راتلو هدف ‪:‬‬
‫دغه زموږ او ستاسو دامت ذاتي هدف دى که چېرې مو پوره نه کړ نو ګويا خپ ل ژون د م و‬
‫بېهوده تيرکړ دغه دهللا عزوجل له خوا پر موږ او تاسې ايښودل شوى مسؤليت دى ‪ .‬دهللا ج ل جالل ه‬
‫دمائدې سورة ‪٧‬ايات‬ ‫حکم دى چې ( ياايهاالذين امنوا کونوا قوامين هلل شهداء باالقسط‪٠‬‬
‫ژباړه‪ :‬اى مؤمنانو !بايد دهللا لپاره کلک ودريږئ په عدل او انصاف شاهدان اوسې ‪.‬‬
‫داد هللا جلت عظمتۀ تاکيدي حکم دى ځکه چې قران عظيم الشان فرمايې ‪( :‬ومن اظلم ممن کتم شهادةً‬
‫عندۀ من هللا – دبقرې سورت ‪١٣٩‬ايات ‪ .‬ژباړه ‪ -:‬او له هغه چاڅخه به بل لوى ظالم څ وک وي چې‬
‫دهللا له لوري ورکړ شوى علم او شهادت له ځان سره پټوي ‪.‬‬
‫له دې نه وروسته هللا تع الى تاس و ت ه داهم ويلي دي چې څ وک دغ ه فريض ه او مس ؤليت س رته ون ه‬
‫رسوي نو دهغه انجام ب ه څ ه وي ؟ ل ه تاس و ن ه دمخ ه دګ واهۍ او دق امونو دالرښ وونې پ ه منص ب‬
‫يهودي ان (ب ني اس رائيل ) ودرولى ش وي ؤو خ و هغ وۍ ح ق پټ وس اته او څ ه يې دح ق پ رخالف‬
‫استعمال کړ او په بشپړه توګه دباطل ګواهان شول نتيجه يې داشوه چې هغوۍ ورټل شول او پ ه لعنت‬
‫ض ربت عليهم الذل ة اين م ا ثُقف و ا اال بحب ٍٍل من هللا‬
‫اخته شول قران کريم دغه مطلب داس ې بي انوي ‪ُ .‬‬
‫وض ربت عليهم المس کنة ‪١١١ ٠‬اي ات دال عم ران‬
‫ُ‬ ‫وحب ل من الن اس وب اءوا بغض ب من ا هلل‬
‫سورة ‪.‬ژباړه ‪ -:‬په هرځاى کې چې وي له سپکاوي سره به مخ وي مګر يوازې دهللا او دخلکو په پناه‬
‫کې له سپکاوې څخه خالصيدى شي او دهللا په قهراخته شوى خواري او ذلت پرې واکمن شوى دى ‪.‬‬
‫دحق شهادت (ګواهي)‬
‫دشهادت اوګواهي چې مسؤليت يې تاسې ته پر غاړې شوى له دې نه هدف دادى چې کوم حق‬
‫تاسې ته رارسيدلى او ريښتينولي يې تاسو ته څرګن ده ش وې ده تاس و ب ه دن ړى وال و پروړان دې ددې‬
‫شاهدي ورکوې چې دغه دين حق ‪ ،‬ريښتيا او سمه الر دى په داسې توګ ه ګ واهي چې ن ړۍ وال و ت ه‬
‫څرګنده شي چې داحق او ريښتيادى او هم په نړۍ والو تاسو ددين حجت پوره ک ړې ‪ ،‬دح ق دګ واهۍ‬
‫اوشهادت لپاره پيغمبران دنياته راوليږل شول ــ دادهغوۍ فريضه او مسؤليت ؤ خو بي ا هم دغ ه س تر‬
‫مسؤليت دپيغمبرانو څخه وروسته دهغ وۍ پ ه امتون و ف رض کي دلو اوس درس ول هللا ص لى هللا علي ه‬
‫وسلم تررحلته وروسته دغه فريضه په مجموعي توګه دامت پر غاړه شوې ده لکه څنګه چې درس ول‬
‫هللا (ص) په ژوند په هغه مبارک ايښودل شوې وه ‪.‬‬
‫دشهادت (ګواهۍ)اهميت‬
‫ددې ګواهۍ داهميت اندازه له دې څخه ولګوې چې دبشري نوعې لپاره هللا عزوجل دپوښتنې ‪،‬‬
‫جزا اوسزا کوم قانون ټاکلى دى دهغې ټول بنسټ په همدې ګواهۍ ايښودل شوى ‪ ،‬هللا جلت عظمت ۀ ‪،‬‬
‫حکيم ‪،‬رحيم او عادل دى ‪ ،‬داخبره دهغه عزوجل دحکمت ‪ ،‬رحمت او دهغه له انصاف سره نه ښ ايې‬
‫چې خلک دې دهغه عزوجل په رضامندۍ خبرنه وي او هغه دې دوۍ په دې خ بره ونيس ي چې دوۍ‬
‫دهغه دخوښۍ خالف چلند څنګه غوره کړى دى ؟ خلکو ته دې داخبره هيڅ معلوم ه ن ه وي چې س مه‬
‫الره کومه ده ؟ او هغه عزوجل دې هغوۍ دکږې الرې په تللو ونيس ي خلک و ت ه دې هيڅ معلوم ه ن ه‬
‫وي چې له دوۍ څخه به د څه په باره کې پوښتنه کيږي او هغه دې ديونامعلوم په هکله پوښتنه وکړي‬
‫نو ځکه هللا جلت عظمتۀ دبشر دپيدايښت پيل له پيغمبر څخه وکړ اوبيا يې وخت پروخت خپل استازي‬
‫راوليږل ددې په خاطر چې دوۍ انسانان خبرکړې چې ستاسو په اړه ستاسو د خالق رض ا او خوښ ي‬
‫دغه شى دى او هم ستاسو لپاره په دنيا کې دژوند تېرولو صحيح الره چاره داده پ ه دغ ه چلن د تاس و‬
‫دخپل څېښتن رضا حاصلولى شي ‪ ،‬ددې ک ارونو ک ول ض روري دي او ل ه دې ک ارونو څخ ه ځ ان‬
‫ساتل په کار دي ‪ .‬داهغه خبرې دي چې ددې په باره کې به له تاسو نه پوښتنه کولى شي ‪.‬‬
‫دنړۍ په قامونو دحجت (بهانې) پاى ته رسيدل‬
‫دغه شهادت چې هللا عزوجل دخپلو پيغمبرانو په ژبه څرګند کړى دى ددې هدف په قران کريم‬
‫کې په واضحه توګه داښودلى شوی دی چې خلکو ته په هللا پاک بان دې ددې حجت او به انې وړان دې‬
‫کولو موقع پاتې نه شي چې موږ خبرنه ؤو او ته موږ دهغ ه ش ي پ ه ب اره کې رانيس ي چې دهغې پ ه‬
‫ب اره کې م وږ ت ه خبرن ه ؤ راک ړ ش وى ‪.‬ق ران عظېم الش ان ف ر م اېې ( ر س الً مبش رين ومن ذرين‬
‫لئاليکون للناس على هللا حجة بع د الرس ل وک ان هللا عزي ًزا حکيم ا ً‪ ٠‬ژب اړه ‪ -:‬ټ ول پيغم بران زي ري‬
‫ورکونکي اوډاروونکي ليږل شوې دي چې دهللا په وړاندې درسوالنو له راتګ ه وروس ته چات ه کوم ه‬
‫بهانه او پلمه پاتې نه شي او هللا پاک ښه زوره ور اودحکمت څېښتن دى ‪.‬‬
‫په دې توګه هللا جلت عظمتۀ دخلکو حجت او بهانه له خپل ځانه لرې کړه او دپيغمبرانو په‬
‫غاړه يې کړه ‪ ،‬او پيغمبران عليهم السالم ددې ارزښتناکې ذمه وارې په منصب ودرولى شول چې که‬
‫چېرته هغوۍ دحق دشهادت حق پوره پوره ترسره کړ نو خلک به بيا دخپلو اعم الو پخپل ه ذم ه وار‬
‫وي او له هغوۍ نه به دهغې په هکله پوښتنه کيږي او ک ه چېرت ه ددوۍ دل وري ن ه ددې ګ واهۍ پ ه‬
‫سرته رسولو کې څه نيمګړتيا ترسره شوې وي نو دخلکو دبې الرتيا پوښتنه به بيا له پيغمبرانو څخ ه‬
‫کيږي اويا په بل عبارت داسې ويلى ُشو چې دپيغمبرانو دمنصب نزاکت داؤو چې يا خو دهغوۍ دحق‬
‫شهادت سم تر سره او په خلکو دې حجت پوره کړي او که داسې ونه شي نو دخلکو حجت به پ ردوۍ‬
‫قايم شي مطلب داچې دحق او حقيقت کوم علم هللا پاک تاسو ته درکړى ؤ هغه موتر موږ پورې راونه‬
‫رسولو او دژوند کومه صحيح الره چې هللا پاک تاسو ته ښودلې وه هغه تاسو موږ ته ونه ښودله ــ ل ه‬
‫همدې کبله پيغمبرانو عليهم السالمو په خپل ځان باندې دغه بار ډير دروند محسوس کاؤ ځک ه هغ وۍ‬
‫دخپل لوري نه دريښتېنې ګواهۍ اودحق دعوت په سرته رسولو او پ ه خلک و بان دې دحجت او دلي ل‬
‫دقايمولو په لړ کې زياتې هلې ځلې کولې ‪.‬‬
 ‫دريښتينې‪ #‬ګواهۍ په نه اداء کولو الهي مؤاخذه‬
‫له دې نه وروسته چې دپيغمبرانو په وسيله کومو وګړو دحق علم او هدايت الره وموندله هغه‬
‫يو امت جوړ ُشو او دش هادت دمنص ب مس ؤليت چې دپيغم برانو ترغ اړې ش وى ؤ اوس ددې امت پ ه‬
‫اوږو بار شو ‪ ،‬دپيغمبرانو عليهم السالمو دجانشين په حيث دى امت ته دامرتبه په برخه ش وه چې ک ه‬
‫چېرې دې امت دشهادت حق سرته ورس اؤ او خل ک س م او اص الح ن ه ش ول ن ودوۍ ب ه ددې اج ر‬
‫مومي او که چېرې يې دحق شهادت په سرته رس ولو کې ل ه نيمګړتي ا څخ ه ک ار واخيس ت او ي ايې‬
‫دحق پرخالف دباطل ګواهي ورک ړه ن و ترټول و مخکې ب ه دده مؤاخ ذه ک يږي ل ه ده څخ ه ب ه دخپل و‬
‫اعمالو او کړو وړو پوښتنه هم کيږي اود هغو خلکو دکړو وړو هم چې دصحيح شهادت دنش توالي او‬
‫يادغلط شهادت (دباطل دعوت) له کبله خلک په فساد اوبې الرتيا اخته شوې دي ‪.‬‬
‫دشهادت (ګواهۍ)الر‬
‫ښاغلو! دادى دحق شهادت هغه حساس مسؤليت چې هغه زموږاو ‪ ،‬ستاسو او دهغ و خلک و‬
‫ترغاړې ؤ چې ځان په اسالمي امت کې شميري اوهغوۍ دهللا عزوجل وروستنى ن ړى وال پيغ ام پ ر‬
‫الس کې لري ‪ .‬ښه نو اوس خبره داده چې ددې شهادت دسرته رسولو طريقه کومه ده ؟ ددې پوښ تنې‬
‫ځواب داده چې شهادت په دوه ډوله ده قولي شهادت اوعملي شهادت ‪.‬‬
‫قولي شهادت ‪:‬‬
‫دقولي شهادت يوه بڼه داده چې موږ دژبې اوقلم په واسطه نړۍ والو ته هغه حق څرګندکړو‬
‫چې دپيغمبرانو په وسيله ترموږ پورې رارسيدلى دى ‪ ،‬دپوهونې چې څومره ممکنې الرې چارې دي‬
‫له هغو ټولو څخه ک ار واخلود تبلي غ اودع وت چې څ ومره دخ پرونې وس ايل دي هغ ه ټ ولې پ ه ک ار‬
‫راوستل شي اوسنيو علومو او فنونو چې څومره االت برابر کړي هغه ټول په خپل الس کې واخلو او‬
‫م وږ ل ه هغ ه دين اوح ق نظ ام س ره دن ړۍ وال و پيژن دګلوی راول و چې هللا جلت عظمت ۀ دبش ريت‬
‫دالرښوونې لپاره غوره کړی دی په فکر اوعقيده ‪ ،‬په اخالق و اوس يرت پ ه تم دن او ټولن يز ژون د پ ه‬
‫کسب ‪ ،‬معاش ‪ ،‬اقتصاد او مع امالتو پ ه ق انون اوع دالت پ ه سياس ت اودهي واد پ ه اداره اود انس انانو‬
‫ترمينځ دمعامالتو په نورو ټولو اړخونو کې چې داس الم س پيڅلې دين دانس ان دالرښ وونې لپ اره څ ه‬
‫وړاندې کړې دي هغه موږ په واضح او څرګند ډول بي ان ک ړو پ ه داليل و او ش هادتونو ددې حق انيت‬
‫ثابت کړو او هرهغه څه چې ددې پرخالف دي په هغو معقول تنقيد وکړو اونړۍ والو ته څرګنده کړو‬
‫چې په دې کې داخرابی اوفساد دى ‪ .‬البته ددې قولي شهادت حق ترهغه پورې ن ه ش ي ترس ره کي دى‬
‫ترڅو پورې ټول امت په مجموعي توګه دخلکو دهدايت په ب اب هغ ه ش ان فک رمن اوغم ژن ن ه ش ي‬
‫څنګه ب ه چې پيغم بران عليهم الس الم پ ه انف رادي ډول ددې ک ار لپ اره فک رمن ؤو ددې ح ق دس رته‬
‫رسولو لپاره داضروري ده چې داکار زموږ د ټولو ټولن يزو او ق امي کوښښ ونو مرک زي نقط ه وي ‪.‬‬
‫موږ ته په دې لړ کې دخپلو زړونو او دماغي صالحيتونو ټولې وسيلې استعمالول پ ه ک ار دي زم وږ‬
‫په ټولو کارونو کې دې داهدف ارو مرو موجود وي او په خپل مينځ کې خو دې په هيڅ حال کې موږ‬
‫څه داسې اواز پورته نه کړو چې هغه دحق پر خالف شهادت وي ‪.‬‬
‫عملي شهادت ‪:‬‬
‫دعملي شهادت څخه هدف دادى چې موږ په خپل ژوند کې دهغو اصولو څرګندونه وکړو کومو‬
‫ته چې موږ حق وايُو نړيوال دې يوازې زموږ پ ه ژب ه ددې دين دص داقت او ريښ تينولۍ خ برې ن ه‬
‫اوري بلکې هغوۍ دې پ ه خپل و س ترګو زم وږ پ ه ژوندد هغ و ښ يګڼو او برکتون و مش اهده وک ړي‬
‫هغوۍ دې زموږ په سلوک او چلند کې له خوږ والي نه خون د واخلي هغ ه چې دايم ان دخ وږوالي ل ه‬
‫امله دانسان په اخالقو او معامالتو کې رامينځته کيږي ‪ ،‬نړۍ وال دې پخپلو سترګو وګوري چې ددې‬
‫سپيڅلې دين په الرښوونه کې څنګه ښه ښه انسانان او څنګ ه ي وه باانص افه او ص الحه ټولن ه او ص فا‬
‫سپيڅلى تمدن رامينځته کيږي ‪ ،‬څنګه په سمو کرښو کې علوم ‪ ،‬اداب اوفنون وده او پرمخت ګ م ومي‬
‫او څنګه په خلکو کې بې جنګ او شوره دهمدردۍ منصفانه اقتصادي تعاون څرګن ديږي دانف رادي او‬
‫ټولنيز ژوند هر اړخ څنګه ښه سمون مومي چې دنيکيو او ښيګڼو څخه معموردی‪.‬‬
‫ددې شهادت حق يوازې په دې شان اداء کيدلى شي چې موږ په انفرادي اجتم اعي او قامي‬
‫شکل کې هم دخپل دين په حقانيت ديو څرګند شهادت په صورت کې را ښکاره ُشو ‪ .‬زم وږ د اف رادو‬
‫عمل اوکړه وړه د داسې وي چې ددې شهادت صداقت ترې څرګن د وي ‪ .‬زم وږ کورون ه ‪ ،‬دوکانون ه‬
‫او کارخانې ددې پ ه رڼ ا روښ انه وي زم وږ ادارې ‪ ،‬زم وږ مدرس ې ددې پ ه رڼ ا وځل يږي ‪ .‬زم وږ‬
‫خپرونې زموږ فرهنګ او کلتور ددې ښېګڼو سند وړاندې کړې ‪ .‬زموږ قامي پاليسي اوټولن يز زي ار‬
‫اوکوښښ ددې دين دحقانيت دليل وي لنډه داچې له م وږ س ره چېرت ه او پ ه ک وم حي ثيت کې هم چې‬
‫دکوم شخص او ياقام څه اړيکه پيښيږي هغه دې زموږ په شخصي او قامي ک ردار اوعم ل کې دهغ و‬
‫اصولو او قوانينو ثبوت ومومي چې کوم اص ول م وږ ح ق ګڼ و ‪ ،‬واقعيت دادی چې دغ ه دين ح ق او‬
‫ريښتينيی دی او ددې په وسيله دانسان ژوند ډير لوړ ‪ ،‬بهتر او غوره شان ته رسيدلى شي ‪.‬‬
‫دشهادت تکميل‪#‬‬
‫بيا به هم عرض وکړم چې ددې شهادت تکميل او بشپړ تيا که چېرته کيدى شي نو هغه يواځې‬
‫هغه وخت چې کله يو اسالمي دولت ددې اصولو په رڼا کې پ ه پښ و ودري ږي او بش پړ دين پ ه عملي‬
‫شکل څرګند شي ‪ ،‬دخپل عدل او انصاف په وسيله او دخپل اصالحي پروګرام په نتيجو او دخپ ل ښ ه‬
‫انتظام په برکت دخپل امن ‪ ،‬دخپل رعيت دښ يګڼې او به ترۍ ‪ ،‬دخپل و سياس ي چ ارواکو دني ک فک ر‬
‫اوعمل ‪ ،‬دخپل ملي اوقامي سياست اودخپلې ريښتېنې امن ناکه بېرونۍ پاليسۍ دخپل شريفانه جن ګ‬
‫اوجګړې اودخپلې وفانه ډکې سولې اوامن په ذريعه دټولې نړۍ په مخکې ددې خبرې ګواهي وړاندې‬
‫کړې چې دکوم سپيڅلې دين پراساس دغه اسالمي دولت رامينځت ه ش وى هغ ه پ ه حقيقت کې دانس ان‬
‫دبهترۍ او ښيګڼې ضامن او ددې په پيروۍ کې دبش ري ن وعې به تري اوښ يګڼه ده ‪ .‬ن و هرکل ه چې‬
‫دغه عملي شهادت له قولي شهادت سره يوځاى شي نو بيا هغ ه بش پړ ش ي ک وم چې اس المي اُمت ت ه‬
‫ورپه غاړه شوى دی اوله دې نه وروسته به په بشري نوعې حجت پاى ته ورسيږي او زم وږ دا امت‬
‫به ددې وړ وګرځي چې دقيامت دورځي دپريکړې په ل وى ډګ ر پ ه رس ول هللا ص لى هللا علي ه وس لم‬
‫پسې والړ وي اود خپل رب په حضور کې داګواهي ورکړي چې کوم دين م وږ ت ه پيغم بر ص لى هللا‬
‫عليه وسلم رارسولى ؤ هغه موږ نړۍ والو ته ورساؤ‪ ،‬او که چېرې له دې ن ه وروس ته هم خل ک ل ه‬
‫خپلې کږې الرې نه وانه وښتل نور نو پخپله مسؤل دي ‪.‬‬
‫درنو لوستونکو ! داخو هغه شهادت اوګواهي ده چې دمسلمان په حيث موږ ته دخپلې وينا‬
‫اوعمل نه ددې ثبوت ورکول په کار ؤ خ و اوس وګ ورې چې م وږ نن پ ه واقعيت کې څنګ ه ش هادت‬
‫زموږد قو لي شهادت جايزه‬ ‫ورکوو‬
‫لومړى به دخپل قولي شهادت جايزه واخلو په موږ کې يو ډير کوچ نى ټ ولګى داس ې ده چې‬
‫هغه ځينې وخت په انفرادي توګه په خپلې ژبې اوقلم داسالم ګواهي ورکوي او په همدې ډول پ ه دوۍ‬
‫کې دګوتو په شمير خلک به داسې وي چې هغوۍ ب ه پ ه بش پړه توګ ه ددې ح ق دپرځ اى کول و هڅ ه‬
‫کوي ‪ ،‬که چېرې دغه لږ شان خلک ګوښه کړې نو تاسو ب ه وګ وري چې دمس لمانانو عام ه ګ واهي‬
‫داسالم په حق کې نه ده بلکې ددې پرخالف ورکولى شي زموږ د؛ولس ونو ځمک ه وال خل ک ګ واهي‬
‫ورکوي چې داسالم دمېراث قانون ناسم او دجاهليت رواجونه صحت لري زم وږ وکيالن ‪ ،‬قاض يان‬
‫او څارنواالن ددې ګواهي ورکوي چې داسالم ق وانين پ ه بش پړ ډول غل ط او داس المي ق انون نظري ه‬
‫دقبول وړنه ده صحيح يوازې هغه قوانين دي چې انسانانو جوړ کړي او دانګليسانو او نورو کفارو په‬
‫الرښ وونه م وږ ت ه رارس يدلي دي ‪ .‬زم وږ ښ وونکي ‪ ،‬پروفيس ران او تعلېمي ادارې ددې خ برې‬
‫ګواهي ورکوي چې دفلسفې ‪ ،‬حکمت ‪ ،‬تاريخ ‪ ،‬اجتماعياتو ‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬سياست ‪ ،‬قانون او اخالق و هغ ه‬
‫افکار او نظريات ريښتېنې دي کوم چې دلويديځ دملحدانه تعليم نه اخيس تل ش وې پ ه پورت نيو چ ارو‬
‫کې داسالم الرښوونې هيڅ دتوجه وړنه بولي ‪ ،‬زموږ اديبان اوليکواالن ددې خ برې ګ واهي ورک وي‬
‫چې له دوۍ سره دادب او هنر هغ ه پيغ ام دى ک وم چې دانګلس تان ‪ ،‬فرانس ې او روس يې ل ه بې دين ه‬
‫اديبانو سره دى دمسلمان په حيثيت کې ل ه دوۍ س ره دادب څ ه مس تقل روح نش ته زم وږ مطبوع ات‬
‫اوخپرونې ددې ګواهي ورکوي چې له موږ سره دبحث اوپرو پاګند هغه الرې چ ارې دي ک ومې چې‬
‫دنامسلمانو سره دي زموږ سوداګر او دکارخانو څېښتنان ددې شهادت ورکوي چې داس الم س پيڅلې‬
‫دين پ ه مع امالتو کې چې دحرام و اوحالل و ک وم بنديزون ه لګ ولي دعم ل وړ ن ه دي ‪ ،‬کاروب ار‬
‫اومعامالت يوازې په هغو الرو کيدلى شي چې کافرانو موږ ته غوره کړي دي زموږ سياسي مش ران‬
‫اورهبران داګواهي ورکوي چې له دوۍ سره دوطن اوقام هغه ن ارې س ورې اومقاص د اودملي پيښ و‬
‫دحل ‪ ،‬دسياست اوقانون هغه اصول اولوايح دي ک وم چې ک افرانو س ره دي پ ه دې هکل ه اس الم هيڅ‬
‫دالرښوونې اورهنماېې وړ ن ه ب ولي چې دهغ ه پ ه ل ور رج وع وک ړى ش ي ‪ .‬زم وږ ع ام ولس دغ ه‬
‫ګواهي ورکوي چې له موږ سره ددې دين څه داسې شى نشته چې موږ پ رې ددني ا دمع امالتو خ برې‬
‫وکړو او يا پرې خپل وخت مصرف کړو داهغه قولي ش هادت دى چې پ ه مجم وعي توګ ه يې زم وږ‬
‫ټول امت په دې هيواد کې نه بلکې په ټوله نړۍ کې ورکوي ‪.‬‬
‫زموږ دعملي شهادت جايزه‬
‫اوس دعملي شهادت حال وګورې ‪ .‬ددې حال دقولي شهادت څخه هم بتر دى ‪ .‬بيله شکه په موږ‬
‫کې ځېنې داسې نيک افراد هم شتون ل ري چې پ ه خپ ل ژون د کې داس الم څرګندون ه ک وي خو ع ام‬
‫وګړي‪ .‬کوم چې دمسلمان په ک ور داس الم تراغ ېزې الن دې روزل ش وې او ل وى ش وي دي هغ وۍ‬
‫دهغو خلکو نه په هيڅ حيثيت کې به تر ن ه دي چې پ ه کف ر کې پال ل شوې حقيقت دادى چې پ ه ډي رو‬
‫حيثيتونو کې دوۍ له هغوۍ څخه بتر دي ‪.‬‬
‫دوۍ په ښکاره ډول دروغ وايې ‪ ،‬په خيانت ‪ ،‬ظلم ‪ ،‬رشوت ‪ ،‬فريب او په خپل مينځي جګړو‬
‫الس پورې کوي په وعده خلافي ‪ ،‬غال ‪ ،‬لوټ اوتاالن اخته دي او په دې ټول و ب داخالقيو کې دوۍ پ ه‬
‫اوسط ډول ل ه هيڅ ک افر ق ام څخ ه کم ن ه دي ‪.‬بي انو زم وږ ټولن يز ژون د ‪ ،‬داس توګنې الرې چ ارې ‪،‬‬
‫رسمونه او رواجونه زموږ ميلې او غونډې لنډه داچې زموږ دټولنيز ژوند هيڅ ي و اړخ داس ې ن ه دى‬
‫چې په هغې موږ د اسالم نمايندګي وک ړو ‪ ،‬داخ بره يوژون دى ثب وت دى چې داس الم پ ېروان پخپل ه‬
‫دخپل ځان لپاره داس الم پرځ اى جه الت ت ه ت رجيج ورک وي ‪ .‬م وږ چې ښ وونځې ج وړوو ن وعلم او‬
‫دښوونې روزنې نظام او دعلم روح هرڅه دکافرانو څخ ه ترالس ه ک ؤو م وږ چې ټول نې او انجمنون ه‬
‫ج وړؤو ن و دهغې مقص د ‪ ،‬دک ار طريق ه اودهغ و نظ ام هرڅ ه هغ ه ش ان س اتُو څنګ ه چې دک افرانو‬
‫ديوانجمن کيدلى شي ‪ ،‬زموږ ولس چې په مجم وعي حي ثيت کې که دڅ ه زي ات کوښ ښ لپ اره پورت ه‬
‫ک يږي نودهغ وۍ غوښ تنې دکوښ ښ الرې چ ارې دهغ وۍ دټ ولګي اص ول اوق وانين ‪ ،‬دهغ وۍ‬
‫وړانديزونه ‪ ،‬ويناوې هرڅه دکافرو قامونو دجدوجهد تمثيل وي ‪ .‬تردې اندازې پورې چې دځمکې په‬
‫کومه برخه کې زموږ ازاد اوي ا نيم ازاد حکومتون ه موج ود دي هلت ه هم دحک ومت اس اس ‪ ،‬نظ ام او‬
‫دقوانين و مجموع ه ل ه ک افرانو اخيس تلى ش وې ده ‪ .‬داس الم ق انون پ ه ځين و حکومتون و کې ي وازې‬
‫ترشخصي احوالو پورې مح دود شوي او ځين و هيوادون و پ ه دې کې هم ت رميم ک ړى دى اوس مه ال‬
‫يوانګريز ليکوال ‪ Lawrence Bron‬په خپل کتاب ‪ The Prospects of Islam‬کې مسلمانانو ته‬
‫پيغ ور ورک ړى دى چې کل ه م وږ پ ه هندوس تان دغل بې پ روخت داس الم دي واني او دپ وځ دارۍ‬
‫(جزاقانون) له دې کبله منسوخ کړى ؤ چې ډير زاړه اودعمل وړ نه ؤو دمسلمانانو لپ اره م و ي وازې‬
‫دشخصي احوالو قوانين پريښي ؤ نو داخبره په مسلمانانو ډيره بده لګيدلې وه ځکه چې په دې صورت‬
‫کې هغوۍ ته هغه حيثيت پاتې کيده کوم چې په يو وخت کې به په اسالمي حکومت کې دذمي انو لپ اره‬
‫ؤو خو اوس نه يوازې داچې په هندوس تان کې مس لمانانو زم وږ ق انون خ وښ ک ړى دى بلکې ډي رو‬
‫ازادو مسلمانو حکومتونو هم په دې معامل ه کې زم وږ پ ېروي ک ړې ده دترک يې او الب انيې دولتون و‬
‫خودومره تج اوز ک ړى چې د نک اح ‪ ،‬طالق و او م يراث پ ه ق انون کې يې زم وږ دمعي ارونو مط ابق‬
‫اص الحات ک ړي دي اوس داخ بره جوت ه ده چې دمس لمانانو داتص ور اوفک ر چې دق انون ماخ ذ او‬
‫سرچينه دې دهللا اراده وي دي وې مقدس ې افس انې (‪ )Pious Fiction‬ن ه زي ات څ ه اهميت ن ه ل ري‬
‫داهغه عملي شهادت دى چې دټولې دنيا مسلمانان يې درايو په يو والي داسالم پرخالف ورک وي م وږ‬
‫چې په ژبه هرڅه وايو خوز موږ ټولنيز عم ل ګ واهي ورک وي چې ددې دين هيڅ ي وه طريق ه زم وږ‬
‫خوښه نه ده او دده په هيڅ يوه قانون کې هم موږ خپله بهتري اونجات نه شوموندلى ‪.‬‬
‫دحق پټولو سزا‬
‫دحق پټول اوددروغو دشهادت چې موږ مرتکب ګرځو ددې وخيم انجام په هماغه شان موږ ته‬
‫رارسيدونکى دى څنګه چې دداسې سخت جرم لپاره په الهي ق انون کې مق رر ک ړى ش وى دى ‪ .‬کل ه‬
‫چې يوقام دخداى دنعمت ناشکري اوله خپل خالق سره غداري وکړي نو هللا عزوجل په دنيااو اخ رت‬
‫کې هغه ته سزا ورکوي ديهوديانو په معامله کې خو دهللا عزوجل قانون ريښتينى شوى دى اوس ددې‬
‫امت واردى دهللا پاک له يهوديانو سره څه شخصي دښمني خو نه وه چې يوازې ددې جرم له کبل ه يې‬
‫هغوۍ ته سزا ورکوله اونه ېې له موږ سره څه قرابت اوخپلولي شته چې موږ دجرم دارتکاب له امله‬
‫له سزا څخه بچ پاتې ُشو حقيت دادى چې موږ دحق شهادت په ورکول و کې چې پ ه څ ومره نيمګړتي ا‬
‫الس پورې کؤو او دباطل دګواهۍ په ادا‪ .‬کولو کې څومره په ځغاسته وړان دې روان ي و ل ه دې س ره‬
‫جوخت زموږ تنزل او ځوړتيا پيل شوې ده په تېره ي وه پ يړۍ کې دنن ه دم راکش نه ت ر خ تېځ هن د‬
‫پورې لويه سيمه دمسلمانانو له السونو ووتله او موږ دمحکوميت او ذلت په ټيټه کنده کې س قوط وک ړ‬
‫دمسلمان نوم دعزت او فخر نوم پاتې نه شو بلکې دذلت ‪ ،‬بربادۍ او پسماندګۍ يونښان ورڅخ ه ج وړ‬
‫کړى ُشو‪ ،‬په نړۍ کې زموږ عزت او ابرو پاتې نه شوه په ځېنو ځايو نوکې له کورونو وويستل ش و‬
‫او په ځينو کې مو په عامه وژنه الس پورې کړی شو او په ځينو کې راته سخت ع ذاب راک ړى ش و‬
‫او په ځېنو ځايونو کې دنوکرۍ او چاکري په خاطر ژوندي پريښودل ُشو ‪ .‬او په ک وم ځ اى کې چې‬
‫دمسلمانانو خپل ازاد حکومتونه دي هلته هم هغوۍ پرل ه پس ې شکس تونه وخ وړل اونن دهغ وۍ دغ ه‬
‫حالت دى چې دبېرونيو ځواکونو له ويرې رپېږي حال دادى چې که چېرته هغ وۍ داس الم دعملي‬
‫او قولي شهادت مسؤليت سرته رسولى وى نو دکفري ملتونو واکمنان به دهغ وۍ ل ه وي رې پ ه ل رزه‬
‫اخته وى ‪ .‬د ډير لرې مثالونو ضرورت نشته پخپله دهندوستان ح الت وګ ورئ دح ق ش هادت پ ه اداء‬
‫کولو کې کومه نمګړتيا نه يوازې دلته وشوه بلکې دحق پرخالف ش هادت چې تاس و پ ه وين ا او عم ل‬
‫کې وکړ داخو هم دهغې نتيجه وه چې دا ډير لوى هيواد دمسلمانانو له الس ه ؤوت ل ومړى دمرهټي انو‬
‫او سکانو له السه دغه سيمه ټوټې ټوټې شوه او وروسته يې بيا دانګليسانو غالمي په برخه ش وه اوس‬
‫مهال ډيرې ستونزې زموږ اوستاسو په مخ کې پرتې دي نن ستاسې ترمخه داکثريت او اقليت پوښ تنه‬
‫پرته ده اوتاسو ددې له غم ن ه پ ه ل رزه اخت ه ياس ت چې هس ې ن ه دهندوس تان د اک ثريت محک وم ن ه‬
‫شي ‪.‬ولې دخداى په خاطر که چېرته نن هم تاسو په خپل قول او عمل داسالم ګواهي ورکونکى شي‬
‫نو دلته به داکثريت او اقليت مسئله له مينځه والړه شي دعربو په ټاپو وزمه کې خو داس الم دلومړني و‬
‫لږو افرادو پرخالف يوډير سخت ‪ ،‬ظالم او جابر اکثريت د دوۍ دله مينځه وړلو پريکړه کړې وه خو‬
‫داسالم ريښتينې ګواهۍ دلسو کلونو دننه هماغه اقليت سل په س لو کې پ ه اک ثريت ب دل ک ړ او هرکل ه‬
‫چې داسالم ګواهان له عربو نه بېرون وتل ن و دپينځ ه ويش ت کلون و پ ه دوران کې ل ه ترکس تان ن ه‬
‫ترمراکشه ټولو ولسونو ددوۍ په دې شهادت ايمان راوړ او په کوم و هيوادون و کې چې س ل پ ه س لو‬
‫کې مجوس يان (اورپ الونکي) ‪ ،‬بت پ الونکي او عيس ويان او س يدل هلت ه ټ ول ل ه ي وې مخې خل ک‬
‫مسلمانان شول هيڅ ضد او هيڅ قامي او مذهبي تعص ب پ اتې ن ه ش و چې دح ق دژون دۍ اوريښ تينې‬
‫ګواهۍ په وړاندې مقاومت وکړي اوس نو که چېرته ل ه ل يرې خپ ل ځانون ه په خط ر کې وي نې ن و‬
‫دادحق پټولو او دروغو دګواهۍ دسزانه پرته نورڅه دي ؟‬
‫نوټ دغه وينا دهندوستان له ازادۍ مخکې ورکړشوې ‪.‬‬
‫داخرت سزا‬
‫دغه خو دهغه جرم سزاده چې موږ اوتاسو ته په دنيا کې راکولى شي په اخرت کې له دې نه هم‬
‫دسختې سزا ويره ده ‪.‬ترڅو پورې چې تاسو دحق دګواه په حيث خپل مس ؤليت س رته ون ه رس وي پ ه‬
‫نړۍ کې چې څومره ګمراهي خپريږي او پ ه ظلم او فس اد الس پ ورې ک ولى ش ي ددې دمس ؤليت ن ه‬
‫تاسو هيڅکله نه شى خالصيدى که چېرته دبدو کارونو دکولو مسؤليت په غ اړې ن ه ل رې ن و ددوۍ‬
‫داسبابو دپېد ايښت او هغو ته دفرصت ورکولو مسؤليت خو ارومرو ستاسو په غاړه پروت دى ‪.‬‬
‫دمسلمانانو حقوق ‪ ،‬ستونزې‪ #‬اودحل الرې‬
‫وروڼو ! هغه څه چې تاسو ته وړاندې شول له دې نه به تاس و ت ه څرګن ده ش وې وي چې دي و‬
‫مسلمان په حيث موږ ته څه په کار ؤ او موږ په څه شي کې اخته يو ‪ ،‬څه چې موږ ک ؤو دهغې بش پړ‬
‫قصور له موږ نه وزي په دې برخه کې که چېرته تاسو دمعاملې په حقيقت نظر واچ وې ن و داخ بره‬
‫به تاسو ته څرګنده شي چې دمسلمانانو په هيواد او دنړۍ په نورو هيوادون و کې چې ک ومې مس ئلې د‬
‫قامي ژوند اصل مسئلې ګڼلى شي دهغې دحل لپاره څه الرې چارې هغ وۍ پ ه خپ ل ذهن کې ج وړې‬
‫کړې دي او دزياترو پيښو دحل الرې دنورو ق امونو څخ ه دزده کولو کوښ ښ ک وي حقيقت دادى چې‬
‫په دې کې يو ه مسئله هم دهغوۍ اصل مسئله نه ده او دهغې دحل په ت دبير کې دوخت ‪ ،‬ق وت او م ال‬
‫لګول په بشپړه توګه دتاوان کار بولي ‪ .‬په دې توګه پوښتنې چې ي واقليت ديوغ الب اک ثريت پ ه مينځ‬
‫کې پر وت وي تل رامېنځته کيږي ‪ .‬هغه به خپل وجود خپله ګټه اوخپل حقوق څنګه خون دي س اتي‬
‫او يو اکثريت قام به په خپلو حدودو کې هغه اقتدار څنګه الس ته راوړي هغه چې داکثريت کي دلو ل ه‬
‫امله هغه ته په برخ ه کي دل پ ه ک ار ؤ او ي و محک وم ق ام ب ه دزور آور ق ام ل ه منګول و څنګ ه ازادي‬
‫حاصلوي او يو کمزورى قام به د يوځواکمن قام دغلبې څخه څنګه خوندي او يو وروسته پاتې ق ام ب ه‬
‫څرنګه دپرمختګ او خوشالۍ لوړ معيار ته ورسيږي کوم چې دن ړۍ پرمختللي و ق امونو ت ه پ ه برخ ه‬
‫دى ‪.‬‬
‫دغه او داسې نورې مسئلې دنامسلمانو قامونو لپاره له ټولو نه ارزښتناکې ګڼل کيږي او د ټولو‬
‫کوښښونو مرکز او محور هم ګرځيدلى شي مګر موږ مسلمانانو ته داپخپل ځاى څه مستقلې مسئلې نه‬
‫دي بلکې داپه واقعيت کې دهغه غفلت اسباب دي کوم چې موږ دخپل اصلي کار په هکله غوره ک ړې‬
‫دي اوتر نن ورځې پورې پ ه کې ب وخت ي و ک ه چېرت ه م و خپ ل مس ؤليت پېژن دلى وى ن و نن ب ه‬
‫ددومره کړکيچنو او ورانو ويجاړو مسئلو داځنګل زموږ مخې ته نه وى راغلى اوس هم ددې پرځ اى‬
‫چې موږ ددې ځنګله په پريکولو کې خپل ټول ځواکونه په لګښت ورسوو ‪ .‬که چېرته خپله توج ه او‬
‫خپلې ټولې هلې ځلې ددې خپل کار او مسؤليت په لوري راوګرځؤو نو ډير ژر ب ه ن ه ي وازې زم وږ‬
‫لپاره بلکې دټولې نړۍ دقامونو لپ اره د ډي رو س ختو مس ئلو داځنګ ل پخپل ه ص فا ډاګ ش ي ځک ه چې‬
‫دنړۍ دصفايې او اصالح مسؤل خو موږ يو م وږ چې خپلې منص بي ذم ه وارې ت ه ش اکړه ن و ن ړۍ‬
‫داغزنو جرړو او بوټو نه‌‌ډکه شوه او له ټولو نه زياته اغزنه برخه زموږ په برخه وليکلى ش وه ډي ر‬
‫دافسوس ځاى دى چې دمسلمانانو سياسي او ديني رهبران پ ه دې خ بره دپوهي دلو هلې ځلې ن ه ک وي‬
‫هرځاى د دوۍ په دې خبره يقين راوستلى ش ي چې ستاس و اص ل مس ئله داک ثريت ‪ ،‬اقليت او دهي واد‬
‫دازادۍ دقام دتحفظ اودمادي پرمختګ مسايل دي دمسلمانانو سياسي رهبران مسلمانانو ته ددې مس ئلو‬
‫دحل تدبېرونه ورښئ کوم چې هغ وۍ ل ه نامس لمانو څخ ه زده ک ړې دي ‪،‬مګ ر څ ومره چې زه دهللا‬
‫عزوجل پرذات ټينګ باور لرم همدومره ځما په دې خبره پوخ يقين دى چې ستاسو ناس مه الرښ وونه‬
‫کيږي او په دې الرو باندې په تللو کې تاسو هيڅکله دخپل نجات تر سر منزله نه شي رسيدلى ‪.‬‬
‫اصل او بنسټېزه‪ #‬مسئله‬
‫زه به ستاسو ډير بدخواه اوسم که چېرې په ډاګه يې تاسو ته ونه وايم چې ستاسو دژون د اص ل‬
‫مسئله څه ده زما پ ه علم کې ستاس و ح ال او راتل ونکى ترس ترګو پ روت دى ‪ .‬اوس پوښ تنه داده چې‬
‫تاسو د هللا جلت عظمتۀ له سپيڅلي هدايت او قانون سره څه تعامل ک وي هغ ه چې م وږ او تاس و ت ه د‬
‫هللا جل جال له دپيغمبر په وسيله رارسيدلى دى ‪.‬چې دهغه له کبله تاسو ته مسلمان او پر هم دې بنس ټ‬
‫تاسو ته په نړۍ کې داسالم دنماينده نسبت کولى شي ‪ .‬که چېرې تاسو دهغه صحيح پ ېروي وک ړې‬
‫او دخپلې وينا اوعمل پراساس دهغه ريښتينې ګواهي ورک ړي او ستاس و پ ه ټولن يز عم ل کې داس الم‬
‫سمه څرګندونه وشي نو تاسو به په نړۍ کې سرلوړي او په اخرت کې سرخرويه شي دوي رې ‪ ،‬غم ‪،‬‬
‫ذلت ‪ ،‬بربادۍ ‪ ،‬مغلوبيت او محکوميت داتورې ورېځې چې پرتا سو راخ پرې دي ډې رې ژرل رې‬
‫کړی شي ستاسې رېښتېنی د عوت او نېک س ېرت او ا خالق ب ه د ق ا مون و زړ ون ه او د م ا‬
‫غونه مسخر کړي او ستاسو اعتب ار اودبدب ه ب ه پ ه ن ړۍ کې خ پره ش ي دن ړۍ مظل ومې پرګ نې ب ه‬
‫دانصاف هيلې پر تاسو پورې وتړي ستاسو په امانت او ديانت به باور کيدى شي اوستاسو وينا ب ه پ ه‬
‫سند کې راوړلى شي ــ د ښېګڼې طمعه به له تاسو نه کو لى ش ي دکف ر او بې دينۍ دمش رانو اعتب ار‬
‫به ستاسو په مقاب ل کې پ اتې ن ه ش ي دهغ وۍ ټ ولې فلس فې سياس ي او اقتص ادي نظري ات ب ه ستاس و‬
‫دصداقت او ريښتينولۍ په مقابل کې د دروغو يوه ځال ښکاره ش ي ‪ .‬ک وم ځواکون ه چې د دوۍ پل وي‬
‫کوي له دوۍ سره به خپلې اړيکې غوڅوي او داسالم غېږې ته به رادرومي تردې چې ي و وخت ب ه‬
‫داسې راورسيږي چې کمونيزم به په خپله په ماسکو کې دخپل ځان دخالصون لپاره س رګردانه وي ‪،‬‬
‫پانګواله جمهوريت به خپله په واشنگټن او نيويارک کې دخپل ځان دساتنې پ ه غم کې پ ه ل رزه وي ‪.‬‬
‫ماده پالنه او الحاد به خپله دلندن او پارېس په پوهنتونونو کې ځاى نه شي موندلى ‪ ،‬نسل پرستي او قام‬
‫پرستي به خپله په بامبړانو اوجوګيانو کې خپل معتقد‪ ،‬ونه مومي او داننی دور به ي وازې دي و داس تان‬
‫په حيثيت کې پاتې شي مطلب داچې داسالم په شان دنړۍ وال او بريالي ځواک پتنګان يو مهال داسې‬
‫بې وقوفه شوې ؤو چې دموسى عليه السالم امسايې په تخرګ کې ني ولې وه او چې ل وى ل رګي او پړ‬
‫ي به يې وليدل ورڅخه به رپيدل ‪.‬‬
‫ستاسو راتلونکى خو به هلته ځالنده او روښانه وي چې کله تاس و داس الم مخلص پ يروان او‬
‫ريښتيني ګواهان شي ‪ .‬البته ددې برعکس که چ ېرې ستاس و چلن د همداس ې پ اتې ش و چې دهللا جلت‬
‫عظمتۀ له خوا چې کوم هدايت راليږل شوى دی نه مو ور ځېنې پخپله ګټه واخېسته او ن ه م و ن ور‬
‫خلک و رڅخه ګټور وګرزول خپل ځان ته خو مسلمان وايې او داسالم د نمايندګۍ اد عالر ې خو په‬
‫مجموعي توګه دخپلې وينا او عمل پر اساس دشرک ‪ ،‬جاهليت ‪ ،‬دنيا پالنۍ او بداخالقۍ لور ت ه خل ک‬
‫رابولۍ دخداى کت اب (قرانک ريم) م و په ت ا خون و کې غورځ ولى او دژون د پ ه ډګ ر دالرښ وونې او‬
‫رهنمايې لپاره دکفر او بې دينۍ دهر الرښ ود اودګم راهۍ ده رې س رچينې پ ه ل وري ور درومۍ پ ه‬
‫ژبه خو دهللا دبندګۍ دعوه لر ي خو سمه دمه بندګي دهرش يطان او ابليس ک وي ددوس تۍ او دښ منۍ‬
‫معيارمو دنفس په غوښتنو والړ دى په هرحال کې داسالم نوم اخلي په دې توګه خپل ژوند داس الم ل ه‬
‫برکتونو څخه بې برخې ساتې نړۍ وال ددې پرځاى چې ستاسو په لوري توج ه وک ړي ن ور درڅخ ه‬
‫نفرت کوي په دې صورت کې خو نه ستاسو دنيا سمون موندلى شي اونه اخرت ددې انجام خ و دالهي‬
‫اصولو په برابر هماغه څه دي کوم چې تاسو يې وينې او لرې نه بريښي چې ستاسو راتل ونکي وخت‬
‫له اوس نه هم بتر شي که داسالم نوم له ځانه ل رې او پ ه څرګن ده توګ ه کف ر غ وره ک ړې نوپ ه وېن اا‬
‫وعمل کې به مو مطابقت را مېنځته شي خو دمسلمان په حېثيت اقرار او دنامسلمانۍ عملي تمثيل او‬
‫ددين نمايندګي کول دنړۍ والو په وړاندې دهدايت دروازه بندول دي ‪ .‬ددې ج رم س زا چې پ ه ق ران‬
‫کريم کې ليکلې شوې وه دهغې ژوندی ثبوت يهودي قام ستاس و پ ه مخکې دى دغ ه حکم هيڅ وک ن ه‬
‫شي ځندولى برابره خبره ده که دمتح ده ق وميت ش کل غ وره کړې او ي ا خپ ل ځ ان دمس لمان ق ام پ ه‬
‫حيثيت څرګند کړې له دغه عذ ابه دخالصون يوصورت دادى چې له دې ګناه څخه الس واخلې ‪.‬‬
‫زموږ هدف‬
‫اوس زه په يو څو الفاظو کې تاسې ته څرګندوم چې موږ دکوم هدف لپاره پورته شوې يُو ؟ موږ‬
‫ټولو خلکو ته چې اسالم خپل دين بولي دعوت ورکؤو چې هغوۍ دې دغه دين خپل واقعي دين وګ ڼي‬
‫دهر مسلمان په شخصي او انفرادي ژوند کې دې هم عملي او په ټولنيزه توګه دبشپړ ق ام پ ه حيث دې‬
‫هم په خپل ولسي ژوند کې دنافذولو لپاره تيارى څرګند کړی شي موږ دوۍ ته وايو چې تاسو په خپلو‬
‫کورونو په خپله ټولنه ‪ ،‬ښوونځيو په خپل ادب او فرهنګ ‪ ،‬په خپل کاروبار اواقتصادي مع امالتو پ ه‬
‫خپلو انجمنونو او حکومتي ادارو او په مجموعي حيثيت پ ه خپلې ق امي پاليس ۍ کې يې پ ه عملي ډول‬
‫قايم کړي او دخپلې وينا اوعمل په وسيله دنړۍ وال و پ ه مخکې ددې ريښ تينې ګ واهي ورک ړي م وږ‬
‫دوۍ ته وايو چې دمسلمان په حيثيت ستاسو دژوند اصلي هدف ددين اقام ه اودح ق دين ګ واهي ده ن و‬
‫ځکه ستاسو دټولو هلو ځلو مرکز او محور باي د همدغ ه ش ى وي ده رې هغې خ برې او کارن ه الس‬
‫واخلې چې ددې پرخالف وي چې دهغې له کبله داسالم ناسمه نمايندګي کولى ش ي ‪ .‬خپ ل ځ ان اسالم‬
‫ته وړاندې کړې او بيا دخپلې بشپړې قولي اوعملي تګالرې جايزه واخلې او خپ ل ټ ول کوښښ ونه پ ه‬
‫دې الره کې په کار واچوې ددې په خاطر چې دين په پوره ډول په عملي توګه ق ايم او ګ واهي يې پ ه‬
‫ټولو شتو الرو چارو سمه اداء کړى شي او ددې پ ه ل ور ن ړۍ وال و ت ه داس ې بلن ه ورکړی ش ي چې‬
‫دحجت قايمولو لپاره بس وي ‪.‬‬
‫زموږ دکار طريقه‬
‫داسالمي خوځښت دقايمولو يواځينى مقصد او دې هدف ت ه درس يدلو لپ اره چې کوم ه الر م وږ‬
‫غوره کړې هغه دادى چې موږ له ټولو نه لومړى مسلمانانو ته خپل مسؤليت وريادؤو او هغوۍ ته په‬
‫ډاګ ه واي و چې اس الم څ ه ش ى دى ‪ ،‬غوښ تنې يې ک ومې دي اودمس لمانيدو معن ا څ ه ش ى ده او ل ه‬
‫مسلمانيدو سره سم کوم کوم مسؤليتونه دمؤمن مسلمان پر غاړه کيږي ؟ ک وم خل ک چې پ ه دې خ بره‬
‫پوه شي هغو ته بيا موږ وايو چې داسالم ټ ولې غوښ تنې پ ه انف رادي توګ ه ن ه ش ي عملي کي دى ددې‬
‫لپاره ټولنېزې هلې ځلې په کار دي داځکه چې ددين ډيره لږه برخه انفرادي ژوند پورې اړېکه ل ري‬
‫که هغه تاسو عملي کړې نو پوره دين نه قائيميږي اونه به ددې شهادت اداء کړى شي هر کله چې پ ه‬
‫ټولنيز ژوند دکفر نظام برالسى دى ‪ .‬نو دانفرادي ژوند په زياترو برخو کې ب ه هم دين ق ايم ن ه ک ړى‬
‫شي ټولنيز نظام به ورځ په ورځ دانفرادي اسالم حدود په تدريجي توګه ورلنډوي نو ځکه دبش پړ دين‬
‫دقايمولو او دهغې دصحيح شهادت دترسره کولو لپاره له دې نه پرته بل ه چ اره نش ته چې ټ ول داس ې‬
‫وګړي چې دمسلمانيدو دمسؤليتونو احساس اودهغو دعملي کولو پوخ تصميم ولري ن و هغ وۍ دې پ ه‬
‫خپلو مينځو نوکې ديو ځاى کيدلو مظاهره وکړي او په منظمه طريقه دې په عملي ډول ددين دقايمولو‬
‫او نړۍ والو ته ددعوت ورکولو کوښښ وکړي او هغه خنډون ه دې ل رې ک ړي چې ددين دق ايمولو او‬
‫ددين ددعوت په الره کې پراته دي ‪.‬‬
‫ټولنيز نظم‬
‫عمدغه المل دى چې په دين کې دجماعت او ټولنيز نظم وجود الزمي ګڼل شوى دى ‪ .‬ددين‬
‫دقايمولو او ددين ددعوت دکوښښونو لپاره داترتيب ايښ ودلى ش وى چې ل ومړى دې يوجم اعت ج وړ‬
‫شي وروسته دې دهللا په الر کې هلې ځلې پيل شي ‪ .‬همدغه المل دى چې دجم اعت اوتنظيم نه پرت ه‬
‫ژوند ته دجاهليت ژوند او له جماعت نه جال کيدل داسالم نه دبيليدو په معنا ښودل شوې دي‪)١(.‬‬
‫(‪ -:)١‬دغه هغه حديث شريف ته اشاره ده چې نبى ک ريم ص لى هللا علي ه وس لم وفرماي ل ‪ :‬ان ا ام رکم‬
‫س هللا ام رنى بهن الجماع ة والس مع والطاع ة والهج رة والجه اد فى س بيل هللا فان هً من خ رج من‬
‫بخم ٍ‬
‫شبر فقد خلع ربقة االسالم من عنق ه اال ان يراج ع ومن دعاب دعوى جاهلي ة فه و من ج ثى‬
‫الجماعة قيد ٍ‬
‫جهنم قالوا يارسو هللا وان صام وصلى ؟ قال وان صلى وصام وزعم انه مسلم (احمداوحاکم)‪.‬‬
‫ژباړه ‪ -:‬زه تاسې ته په پينځو شيانو امر کوم هللا تعالى ماته پ رې حکم ک ړى دى ــ جم اعت او منظم‬
‫ژوند ‪ ،‬سمع ‪ ،‬ط اعت ‪ ،‬هج رت اودخ داى پ ه الر کې جه اد ‪ .‬ک وم ش خص چې ل ه جم اعت ن ه ي و ه‬
‫لويشت لرې شي هغه داسالم پړى له خپل څټ نه وويستلو مګر داچې هغه بيا داسالم په لور راس تون‬
‫شي او چاچې دج اهليت (يع نى انتش ار او ګ ډوډۍ ) لورت ه دع وت ورک ړ هغ ه دوزخي دى اص حابو‬
‫کرامو عرض وکړ چې اى دهللا رسوله که هغه لمونځ ک وي او روژې نيس ي؟ وه يې فرماي ل اګ ر ک ه‬
‫هغه لمونځ کوي او روژې نيسي او دمسلمانۍ دعوه لرې ‪.‬‬
‫له دې مبارک حديث څخه درې خ برې ث ابتيږي ‪ )١‬ددين دک ار ص حيح ت رتيب دادى چې ل ومړى دې‬
‫جماعت وي او دهغې تنظيم دداسې وي چې هلته دې ديوه سړي خبره اوريدل کيږي اود هغه اط اعت‬
‫ته دې خلک تياروي بيا چې څنګه موقع برابره شوه دهغې مطابق دې هجرت اوجهاد کوي ‪.‬‬
‫ـــــــــــــ‬
‫پاتې حاشيه ‪ -:٢-:‬دجماعت او تنظيم څخه جال کي دل ګوي ا داس الم ن ه بيلي دل دي ددې معن ا دادى چې‬
‫انسان ديوداسې ژوند په لور ورګرزي چې هغه داسالم نه وړاندې دجاهليت زمانه ده چې په هغې کې‬
‫ځان ځاني وه ‪ -:٣‬داس الم زيا ت ر ه غوښ تنې او اه داف دجم اعت او تنظيم او ټولن يزو کوښښ ونو پ ه‬
‫وسيله پوره کيدلى شي نو له همدې کبله پيغمبر (ص) له تنظيم او جماعت نه بيلي دونکی ش خص س ره‬
‫ل ه دې چې لم ونځ او روژې نيس ي داس الم ن ه وت ونکى بللى دى دغ ه ددې مض مون ش رحه ده چې‬
‫حضرت عمر ويلى دي چې ‪ :‬لا اسالم االبجماع ٍة ‪ :‬يعنې داس الم بش پړه عملي نمون ه ل ه اس المه پرت ه‬
‫موجوديدلى نه شي ‪( :‬جامع بيان البن عبدالبر)‪.‬‬
‫دکار درې الرې‬
‫کوم خلک چې په دې خبره پوه شي او ددې پوهې له کبله په دوۍ کې د اسالمي مسؤليت احساس‬
‫دوم ره پي اوړى ش ي چې دوۍ ددين پ ه خ اطر خپ ل انف راديت قرب انولى او دجم اعت او تنظيم دنظم‬
‫پابندۍ ته غاړه ايښودلى شي نو موږ دوۍ ته وايو چې اوس ستاسو پ ه مخکې درې الرې دي ستاس و‬
‫خوښه ده چې په دې کې کومه يوه الر ستاسو خوښه و ي هغه غوره کړې ‪.‬‬
‫لومړى ‪ -:‬که چېرته ستاسو زړه زموږ په دعوت ‪ ،‬عقيده‪ ،‬نصب العين دجماعت نظام او دکار‬
‫په الرو چارو ډاډه وي او پردې پوه واوسى چې موږ دهغه کار لپاره راپورته شوې يو چې دق ران او‬
‫حديثو له مخې داسالمي امت مسؤليت دى نو موږ سره شامل شي ‪.‬‬
‫دويم ‪ -:‬که چېرې په څه وجه تاسو پرموږ ډاډه نه اوسې او يو بل جم اعت او تنظيم ستاس و پ ه‬
‫نظر کې داسې وي چې هغه خالص په اسالمي طريقه داسالمي اهدافو په خاطر ک ارکوي ن و پ ه هغ ه‬
‫کې شامل شي موږ که چېرته داسې يوجماعت موندلى وى نو په هغه کې به شامل ش وې وى داځک ه‬
‫چې موږ په کورکې بل کور جوړول نه غواړو ‪.‬‬
‫دريم ‪ -:‬که چېرې تاسو نه پر موږ ډاډ لري او نه پر بل چا نو تاسو ته بيا داسالمي فريضې داداء‬
‫کولو په خاطر پخپله دجماعت او تنظيم جوړول په کار دي چې مقصد يې ددين قايمول وي ‪.‬‬
‫پ ه دې درې ص ورتونو کې چې تاس و هري و ص ورت غ وره ک ړ ان ش اء هللا چې ح ق ت ه رس يدلي‬
‫ياست ‪.‬موږ هيڅکله هم دادعوه نه دى کړې او نه دادعوه کولى ُشو چې يوازې زموږ جماعت پرح ق‬
‫دى او څوک چې زموږ په تنظيم کې شامل نه دي هغوۍ ګويا په باطله دي موږ هيڅکله هم خلک و ت ه‬
‫دخپل جماعت او تنظيم په لور بلنه نه دى ورکړى بلکې زموږ بلن ه خ و دهغ ه مس ؤليت پ ه ل وري وه‬
‫چې دمسلمان په حيث زموږ او ستاسو پر غاړه پروت ؤ که چېرته تاسې دغه مسؤليت ترسره کړ نو‬
‫بيا خو تاسو پرحق ياست برابره خبره ده چې له موږ سره په ګډه ک ار ک وي او ي ا ن ه خوداخ بره هيڅ‬
‫وخت صحت نه لري چې نه خپله پورته کيږئ ‪.‬اونه له بل س ره ملګرتي ا ک وې او پ ه ډول ډول به انو‬
‫الس پورې کوې ددين داقامې او دحق شهادت په س رته رس ولو کې خنډون ه رامينځت ه ک وي او ي ا پ ه‬
‫هغو چارو کې خپل ځواک په لګښت رسوې چې له دين نه پرته دبل نظام اقامې ته ګټه پرې رسيږي ‪.‬‬
‫که چېرته معامله يوازې ددنيا او ددنيا له خلکو سره وي نو بيا خو په حيلو او بهانو ک ار چلي ده مګ ر‬
‫دلته معامله دهللا عزوجل سره ده چې هغه دزړونو په حال پوه او له هغ ه س ره چ ل او ف ريب ن ه ش ي‬
‫چليدلى ‪.‬‬
‫بيال بيل ديني جماعتونه‪ #‬او تنظيمونه‬
‫په دې کې هيڅ شک نشته چې ديو مقصد او يوه کار لپاره بيال بيل ټولګي جوړيدل په څرګنده‬
‫توګه ناسم معلوميږي او په دې کې دمسلمانانو دپراګندګۍ انديښنه هم وي ‪ ،‬البته له ک وم وخت ن ه چې‬
‫د اسالم نظام ړنګ شوى دى ‪ ،‬او پوښتنه ددې نظام دچلولو نه وي بلکې ل ه ن وي پيل ه دهغ ه دق ايمولو‬
‫وي نو داکار هيڅکله کيدى نه شي چې له لومړي وخت نه دې هغه ټولګى رامينځته شي چې په هغې‬
‫کې ټول امت شامل او په هغه کې شموليت دهر مسلمان وجيب ه او ل ه هغ ه ن ه جال کي دل دج اهليت او‬
‫مرتد کيدلو سره يوشان مترادف وي ‪ .‬دکار پ ه پي ل کې ل ه دې ن ه پرت ه بل ه چ اره ن ه ش ته چې ځ اى‬
‫پرځاى دې مختلف ټولګي ددې مقصد په خاطر جوړ شي او هغوۍ دې هريو په خپل ه ان دازه پ ه ک ار‬
‫الس پورې کړي ‪ .‬داټول تنظيمونه به په پاى کې سره يو او متحد شي پ ه دې ش رط ک ه چېرت ه دوۍ‬
‫دنفسي خواهشاتو څخه پاک واوس ي او دزړه ل ه اخالص ه داس المي مقص د لپ اره پ ه اس المي طريق ه‬
‫ک اروکړي ‪ .‬داي و حقيقت دى چې دح ق پ ه الره تلونکي ت ر ډي ر وخت ه جال جال ن ه شي پ اتې کېدې‬
‫داځکه چې دحق فطرت داتحاد او اتفاق غوښتنه کوي تفريق او بيلتون په هغه صورت کې څرګنديږي‬
‫چې له حق سره څه ناڅه دباطل ګډون او يا په ښکاره توګه يې حق په ځليدو او پ ه دنن ه کې يې باط ل‬
‫وي ‪.‬‬
‫له ملګرو څخه زموږ غوښتنه‬
‫اوس به زه په لنډو ټکو کې داخبره څرګنده کړم چې کوم خلک زموږ ټولګى غوره کړي او له‬
‫موږ سره ګډون وکړي نو له هغوۍ نه زموږ غوښتنه څه ده ؟ او هغوۍ به کوم کار سرته رسوي ‪ .‬له‬
‫هغوۍ نه زموږ غوښتنه داده چې دغه دين په بشپړې پوهې عقل او فکر سره قبول او پ ه غوښ تنو يې‬
‫خپل ځان ښه پوه ک ړي او دعملي کول و لپ اره يې بش پړه مالوت ړي ‪ ،‬دخپل و افک ارو او اعم الو څخ ه‬
‫هرهغه شى وباسې چې هغه ددين داحکامو اودهغ ه د روح خالف وي او ستاس و بش پړ ژون د داس الم‬
‫ګواهي ورکړي ــ دغه زموږ پ ه ټ ولګي کې دش امليدو فيس او همدغ ه زم وږ دعض وېت اص ول دي‬
‫زموږ دجماعت دستور اوقانون ‪ ،‬دجماعت نظام او هر هغه شي ته چې موږ دع وت ورک ؤو ټول و ت ه‬
‫څرګند دى موږ داسالم په اصولو کې چې قران کريم اونبوي سنت يې سرچينه ده نه څه کموالى او نه‬
‫زيات والى کړى دى که چېرې څوک داثابته کړي چې ‪.‬په دې کې دقران او سنت نه څه زي ات والى‬
‫او کموالى وجود لري موږ به هغه دخپل پروګرام ځي نې ل رې ک ړو اود ک وم ش ي پ ه هکل ه ک ه رات ه‬
‫وواياست چې داسالم په ښوونو کې شتون لري او له تاسو سره نه شته موږ به هغ ه ژرت رژره غ وره‬
‫کړو ‪ .‬ځکه چې موږ خو دهمدې مقصد لپاره راپورته شوې يُو چې بې ل ه کم والې او زي اتوالي بش پړ‬
‫دين تطبيق او دهغه قولي اوعملي ګواهي وړاندې کړو که چېرت ه م و پ ه دې خپ ل ه دف کې خي انت‬
‫وکړ بيا به له موږ نه ډير لوى ظالم نور څوک وي ‪.‬‬
‫کوم کار چې زموږ مقصد دى ‪.‬‬
‫په دې توګه کوم خلک چې زموږ دتنظيم په نظام کې شامل شي دهغوۍ لپاره زموږ پر وګرام دى‬
‫چې هغوۍ دخپل قول او عمل پر اساس داسالم شهادت ورکړي او ددين دنظام دق ايمولو لپ اره دې پ ه‬
‫ټولنيزه توګه هلې ځلې پيل کړي ‪.‬ددې لپاره چې دخلکو په وړاندې دوۍ دقولي شهادت حق پ ه بش پړه‬
‫توګه سرته ورسوي ‪ .‬دقولي شهادت په اړه م وږ خپل و غ ړو ت ه داس ې ت ربيت ورک ؤو چې دهغې پ ه‬
‫وسيله هغوۍ دخپل و اس تعدادونو او لي اقت س ره براب ر پ ه ژب ه او قلم داس الم دزي ات معق ول ش هادت‬
‫ورکول و ق ابليت ول ري م وږ دداس ې ادارو او څ انګو دقايمولوهڅه ک ؤو چې هغ ه پ ه منظم ه طريق ه‬
‫داسالمي ادب په هره څانګه کې دژوند دټولو مسايلو په هکله داسالمي ښوونو حقانيت څرګند کړي او‬
‫ددې هدف لپاره دخپرونې دټولو شتو وسايلو څخه کار واخلي ‪ ،‬البته پاتې شو عملي شهادت نو دهغې‬
‫په هکله زموږ کوښښ دادى چې لومړى خو دې هر شخص داسالم يو ژوندى ګ واه اوس ي او بي ا دې‬
‫دهغو افرادو څخه يوه داسې منظمه ټولنه وده ومومي چې دهغې په دننه کې اسالم په خپل اصلي روح‬
‫کې څرګند وليدلى شي او په پاى کې داټولنه دخپ ل زي ار او کوښ ښ پ ه وس يله دباط ل پ ه نظ ام غلب ه‬
‫حاصله او دحق نظام واکمن وګرزوي ‪.‬‬
‫اعتراضونه‪ #‬او دهغې ځوابونه‪#‬‬
‫درنو ملګرو او وروڼو !دغه زموږ هدف او دغه مو ددين دغلبې په خاطر پالن او طرحه ده ‪.‬‬
‫زموږ داهيله نه وه چې دارنګه کار به ديو مسلمان لپاره داعتراض باعث وګ رځي ‪ .‬ل ه ک ومې ورځې‬
‫نه چې موږ په دې الره پل ايښى دى داعتراضونو او شبهاتو يو څپانده سيالب را روان دى دغ ه ټ ول‬
‫اعتراضونه خو ددې وړ هم نه دي چې پاملرنه ورته وشي او نه دټولو په هکله په دې غون ډه کې څ ه‬
‫ويل کيدى شي البته ل ه دې فرص ت ن ه پ ه ګ ټې اخيس تلو س ره ب ه زه دي و څ و اعتراض ونو پ ه هکل ه‬
‫څرګندونې وکړم چې دهغې له امله ستاسو په زړونو کې شکونه او شبهات خپرولى شي ‪.‬‬
‫نوې ډله‬
‫داسې ويلى شي چې ستاسو ډله په اسالم کې ديوې نوې ډلې د بنسټ تېګه ده‪ .‬دغه وينا چې کوم‬
‫خلک کوي هغوۍ ته ښايې دامعلومه نه وي چې د ډله ب ازۍ اص لي اس باب څ ه دي ؟ پ ه دين کې چې‬
‫دکومو خبرو له امله تفرقه او بيلتون پي داکيږي دهغ و ټول و ک ه چ ېرې احاط ه وک ړى ش ي ن و هغ ه‬
‫يوازې په څلورو عنوانونو ويشل کېږي‪.‬‬
‫‪ -:١‬داچې په اصل دين باندې څه داسې شی اضافه شي چې هغ ه پ ه دين کې ن ه وي او هغ ه دکف ر او‬
‫ايمان داختالف او ياد هدايت اوګمراهۍ دبيلتون بنسټ وګرزولى شي ‪.‬‬
‫‪ -:٢‬داچې ددين يوه خاصله مسئله واخيستلى شي او هغې ته دوم ره اهميت ورک ړ ش ي چې دق ران او‬
‫سنتو له مخې دومره داهميت وړ نه وي ‪.‬او هغه د ډله بازۍ بنسټ جوړ شي ‪.‬‬
‫‪-:٣‬داچې په اجتهادي استنباطى مسايلو کې دومره ډيره مبالغه وشي او په دې خبرو کې دخپل مس لک‬
‫نه پرته دنورومسلکونو څېښتنانو ته فاسق او فاجرووېل شي او يا دکفر فتوى پرې ولګولى شي ‪.‬‬
‫‪ -:٤‬داچې دپيغمبر عليه السالم نه وروسته ديو خاص شخصيت په باره کې ډيره مبالغه وشي او دهغ ه‬
‫لپاره دداسې يومنصب دعوه وکړى شي چې دهغه په منلو او يا نه منلو دسړي دمؤمن کي دو او ياک افر‬
‫کيدلو انحصار وي او يا يوه ډله دعوه وکړي چې کوم خلک په دې کې ش امل دي ي وازې هم دوۍ پ ر‬
‫حق او پاتې نور ټول مسلمانان په ناحقه دي ‪.‬‬
‫اوس زه داپوښتنه کوم چې په دې څلورو عنوانونو کې موږ کومه غلطي او اشتباه کړې ده ؟‬
‫موږ خ و دهللا عزوج ل ددين دقايمولوپ ه مقص د راپورت ه ش وې ي و ــ دمس لمانانو ت رمي نځ دبيلت ون او‬
‫جالوالي لپاره اوچت شوې نه ي و بلکې م وږ دبش پړ اس الم د تط بېق لپ اره راپورت ه ش وې ي و م وږ‬
‫مسلمانانوته له دې نه پرته دبل هيڅ شي دعوت نه ورکؤو ‪ .‬چې راشې ټول له موږ س ره يوځ اى ش ي‬
‫اسالم په عملي توګه قايم کړې او نړۍ وال و ت ه ددې خ برې ګ واهي وړان دې ک ړې ‪.‬م وږ خ و دخپ ل‬
‫اجتماعيت اساس پوره پوره دين ګڼلى دى نه داچې ددين يوڅو مسئلې او يايوه مسئله ‪.‬‬
‫کې زموږ تګالره‬ ‫په اجتهادي فقهې مسا ېلو‬
‫په اجتهادي مسايلو کې موږ ټول مذهبونه پرحق بولو دکومو لپاره چې په شريعت کې ګنجايش موجود‬
‫دى پ ه دې م ذهبونو کې چې تاسو پرچ ا اعتم اد ولرې ترخپ ل ح ده پرهغ ه عم ل ک وي دڅ ه خ اص‬
‫اجتهادي مسلک پر اساس ډله بازي روانه ګڼو‬
‫له اندازې نه زېاتې مبالغې څخه ځان سا تنه‬
‫موږ د خپل ټولګي په هکله هېڅکله دانه د ي وېلي چې حق يوازې زموږپه جم اعت پ ورې مح دود‬
‫دى په موږ کې دخپل مس ؤليت د س رته رس ولو احس اس راپيداش و او م وږ يې د س رته رس ولو لپ اره‬
‫راپورته ُشو تاسوته هم خپل مسؤليت دريادؤو اوس ستاسو خپله خو ښ ه ده چې ل ه م وږ س ره يوځ اى‬
‫کيږى او ياپه مستقله توګه خپل مسؤليت اداء کوي او يا هرڅوک چې تاسو ته داسې ښکاري چې هغ ه‬
‫خپله فريضه سرته رسوي نو له هغه سره يوځاى شي ‪.‬‬