Κατολισθήσίις, Μορφές, μηχανισμοί

• 1-.· *Γ7Λ . »- - .«v ·,ηρ <■ · . ·. *..·*- <* .. *" '*-*.·. · .< ' ?
-"’ ■·.'·■r ';;·Λ,·;<-ν;;ν
Ιηχανικων
Διπλωματική Εργασία
fjf0'
«Κατολισθήσίις: Μορφές, μηχανισμοί
οίησης, μέθοδοι αποκατάστασης
σταθεροποίησης.»η
ΊΤ» i-=S
IB M
KOfMO ο«λς
UvttprvQvO'j oi/.η
Κεφα/.Γ
' ' 'νορβ'®·.
9 ,1 , | — , .. *
|
Γ<;
KTTVMTt. I
Γιττφάνεκ» ^ρσιχη*.
kMKTWjD
Εκτφσνεια όισ/«·τρ
ppr
θηγητης: Καραμττατάκης Δημήτριος
Φοιτήτρια:
ΑΦΜ: 0803053
:αδ. Etoc:
«Η®
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ & ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
Ειλικη Συλλογή «Γκρίζα Βιβλιογραφία»
Αριθ. Εισ.: 6425/1

Ημερ. Εισ.: 14-07-2008
Δωρεά: Συγγραφέα
Ταξιθετικός Κωδικός: ΠΤ-ΠΜ
2008
ΚΟΨ
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών

Μηχανικών Δ. Καραμπατάκη για την άρτια επιστημονική συνεργασία και την
αμέριστη ηθική στήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια συγγραφής της παρούσας
διπλωματικής εργασίας, καθώς και την οικογένειά μου στην οποία οφείλω ό,τι
έχω καταφέρει μέχρι σήμερα.
Περιενόυενα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1° ΚΕΦΑΛΑΙΟ :
ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ - ΓΕΝΙΚΑ
1.1. Εισαγωγή - Ορισμοί................................................................................. 2
1.2. Πρόδρομες προειδοποιητικές μετακινήσεις.............................................. 5
1.3. Μορφές κατολισθήσεων............................................................................6

1.3.1 Μορφές κατολισθήσεων με βάση τον μηχανισμό κίνησης.............. 7
1.3.11. Πτώσεις...............................................................................7
1.3.12. Ολισθήσεις.........................................................................9
13.12.1 Περιστροφικές ολισθήσεις..................................9
13.12.2. Επιμήκεις μεταθετικές ολισθήσεις....................13
1.3.13. Ροές................................................................................... 17
13.13.1 Εδαφικές ροές..................................................20
13.13.2. Λασπορροές.....................................................21
13.13.3. Ροές κορημάτων............................................... 22
1.3.14. Ανατροπές......................................................................... 23
1.3.15. Πλευρικές εκτάσεις............................................................ 24
1.3.2. Μορφές κατολισθήσεων με βάση το υλικό ή τη μάζα που
κατολισθαίνει και μπορεί να είναι βράχος ή έδαφος................................ 25
1.3.3. Μορφές κατολισθήσεων με βάση το πόσο είναι ενεργός η
κατολίσθηση............................................................................................. 26
1.3.4. Μορφές κατολισθήσεων με βάση την ταχύτητα της εξέλιξης και το
μέγιστο βάθος της επιφάνειας ολίσθησης...............................................27
1.4. Παράγοντες οι οποίοι ελέγχουν το φαινόμενο των κατολισθήσεων......28

1.4.1 Οι συνθήκες του εδάφους ως παράγων ο οποίος ελέγχει το
φαινόμενο των κατολισθήσεων.............................................................. 29
1.4.2. Οι διεργασίες του περιβάλλοντος ως παράγων ο οποίος ελέγχει το
φαινόμενο των κατολισθήσεων............................................................. 29
15. Μηχανισμοί ενεργοποίησης των κατολισθητικών φαινομένων................31
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης,
υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεροποίησης.
Περιεγόιιενα
1.6. Περιοχές επιρρεπείς σε κατολισθήσεις................................................. 32
1.7. Κατολισθήσεις στον ελληνικό χώρο, διαγράμματα, χάρτες και αίτια

σχετικά με το φαινόμενο των κατολισθήσεων στην Ελλάδα.........................36
2° ΚΕΦΑΛΑΙΟ:
ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ
2.1. Εισαγωγή.................................................................................................. 2
2.2. Βραχώδη πρανή....................................................................................... 4

2.2.1. Τροποποίηση γεωμετρίας............................................................. 4
2.2.2. Μέτρα ενίσχυσης /Ειδικά Τεχνικά Έργα αναχαίτισης της
κατολίσθησης.............................................................................................5
2.2.2.1. Αγκυρώσεις......................................................................... 5
2.2.22. Εκτοξευμένο σκυρόδεμα..................................................... 9
2.2.2.3. Αποστράγγιση................................................................... 9
2.2.3. Μέτρα προστασίας........................................................................ 12
2.3. Εδαφικά πρανή........................................................................................13

2.3.1. Τροποποίηση γεωμετρίας............................................................. 13
2.3.2. Τεχνικές αποστράγγισης............................................................... 15
2.3.2.1. Επιφανειακή αποστράγγιση.............................................. 21
2.3.2.2. Βαθιά αποστράγγιση.........................................................23
κατολίσθησης........................................................................................... 27
2.3.3.1. Εισαγωγή στοιχείων ενίσχυσης στο έδαφος..................... 28
2.3.3.2. Βελτίωση με τη βοήθεια χημικής, θερμικής ή μηχανικής
επεξεργασίας.................................................................................. 37
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσειο ιΜορφέο. υηγανισυοί ενεργοποίησης,

Περιεγόυενα
3° ΚΕΦΑΛΑΙΟ :
ΜΙΚΡΟΠΑΣΣΑΛΟΙ
3.1. Αντικείμενο εργασιών.................................................................................2

3.1.1. Κατάλογος ισχυόντων προδιαγραφών και κανονιστικών κειμένων....5
3.1.2. Ορισμοί............................................................................................... 8
3.1.3. Απαιτήσεις πριν από την κατασκευή των μικροπασσάλων..............10
3.1.3.1. Γενικά................................................................................... 10
3.1.3.2. Γεωτεχνικές έρευνες.............................................................11
3.2. Κριτήρια αποδοχής ενσωματούμενων υλικών...........................................12

3.2.1. Ενσωματούμενα υλικά......................................................................12
3.2.2. Χαρακτηριστικά υλικών.....................................................................13
2.2.1. Οπλισμός............................................................................. 13
2.2.2. Τσιμέντο............................................................................... 13
2.2.3. Αδρανή.................................................................................. 13
2.2.4. Νερό..................................................................................... 14
2.2.5. Πρόσθετα και Πρόσμικτα.......................................................14
2.2.6. Τσιμεντένεμα........................................................................ 14
2.2.7. Μίγμα τσιμεντενέματος-άμμου ή γαρμπιλόδεμα...................15
3.2.3. Αντιδιαβροτική προστασία................................................................ 15
3.3. Μέθοδος κατασκευής - Απαιτήσεις τελειωμένης εργασίας.......................16

3.3.1. Γενικά................................................................................................ 16
3.3.2. Εξοπλισμός......................................................................................17
3.3.3. Διάτρηση των οπών......................................................................... 19
3.3.4. Έμπηξη μικροπασσάλων.................................................................20
3.3.5. Οπλισμός μικροπασσάλων.............................................................. 20
3.3.6. Παραγωγή ενέματος πλήρωση οπής............................................... 22
3.4. Απαιτήσεις ποιοτικών ελέγχων για την παραλαβή.................................. 25
3.5. Όροι και απαιτήσεις υγιεινής, ασφάλειας και προστασίας του

περιβάλλοντος................................................................................................ 25
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηχανισυοί ενεργοποίησης,

Περιεγόυενα
3.5.1. Πιθανοί κίνδυνοι κατά την εκτέλεση των εργασιών..................... 25

3.5.2. Μέτρα υγιεινής και ασφάλειας..................................................... 26
3.6. Τρόπος επιμέτρησης της εργασίας....................................................... 29
Παράρτημα 1°................................................................................................ 31
Παράρτημα 2°................................................................................................32
Παράρτημα 3°................................................................................................33
Παράρτημα 4°............................................................................................... 34
4° ΚΕΦΑΛΑΙΟ:
ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΧΕΙΛΑΝΔΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
4.1. Εισαγωγή ................................................................................................ 2

4.1.1. Γενικά ............................................................................................... 2
4.1.2. Στοιχεία έργου - Ιστορικό.................................................................... 2
4.1.3. Σκοπός και αντικείμενο της έρευνας - μελέτης................................. 7
4.2. Γεωλογικά - Σεισμολογικά στοιχεία περιοχής......................................... 8

4.2.1. Γεωλογικά στοιχεία ευρύτερης περιοχής............................................8
4.2.2. Σεισμολογικά στοιχεία ..................................................................... 9
4.3. Περιγραφή Εργασιών............................................................................. 10

4.3.1. Ερευνητικές εργασίες πεδίου.......................................................... 10
4.3.2. Εργαστηριακές δοκιμές εδαφομηχανικής - βραχομηχανικής......... 11
4.4. Παρουσίαση-Αξιολόγηση γεωτεχνικών στοιχείων................................. 12

4.4.1. Στρωματογραφία...............................................................................12
4.4.2. Υπόγεια νερά................................................................................... 13
4.4.3. Τιμές εδαφικών παραμέτρων.......................................................... 14
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις ιΜορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης,

Περιεχόυενα
4.4.4. Τυπικό γεωτεχνικό προσομοίωμα................................................. 17
4.5. Εδαφοτεχνικοί έλεγχοι............................................................................ 19

4.5.1. Αίτια εκδήλωσης των ρηγματώσεων................................................ 19
4.5.2. Εύρεση επιτρεπόμενης τάσης έναντι θραύσηςεδάφους.................. 22
4.5.3. Έλεγχοι έργων σταθεροποίησης......................................................23
4.5.3.1 .Λογισμικό - Κανονισμοί......................................................23
4.5.3.2. Μεθοδολογία, παράμετροι αντοχής και αλληλεπίδρασης
για ελέγχους μικροπασσάλων σταθεροποίησης............................. 24
4.5.3.3. Γεωτεχνικό προσομοίωμα - υπόγεια νερά - ελάχιστες

απαιτήσεις υλικών.......................................................................... 26
4.5.3.4. Παραδοχές φορτίσεων σεισμός.......................................28
4.5.3.5. Συνδυασμοί φορτίσεων - καταστάσεις ελέγχων και

συντελεστές ασφαλείας..................................................................28
4.5.3.6. Αποτελέσματα ελέγχων...................................................29
Βιβλιογραφία.......................................................................................................
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υπνανισυοί ενερνοποίπσηζ,

Κεφάλαιο 1°: Κατολισθήσεις - Γενικά
1° ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ - ΓΕΝΙΚΑ
Διττλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφέ€. υηχανισυοί ενεργοποίησης, 1

1.1. Εισαγωγή - Ορισμοί
Τα περισσότερα πρανή στην επιφάνεια της γης έχουν παρέλθει σε μία

κατάσταση ισορροπίας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί κατά την διάρκεια της
γεωμορφολογικής εξέλιξης του πρανούς (αποφορτίσεως λόγω διαβρώσεων
μεταβολή των ιδιοτήτων των υλικών, παλιές μετακινήσεις ). Ο oooc κατο
λίσθηση γενικά υποδηλώνει τον αποχωρισμό και κατάντη υετακίνπσπ νεωυ-
λικών που διαμορφώνουν τα πρανή, ήτοι εδαφικά βραχώδη, τεχνητές επιχω
ματώσεις ή συνδυασμοί όλων αυτών.
Ο γενικός όρος κατολίσθηση" για την περιγραφή των επιφανειακών

μετακινήσεων επικράτησε κυρίως στην ορολογία του πολιτικού μηχανικού. Εν-
νοιολογικά οι κατολισθήσεις αναφέρονται σε διάφορες μορφές μετακινήσεων
πρανών όπου η διατμητική αστοχία λαμβάνει χώρα κατά μήκος ενός συγκε
κριμένου επιπέδου ή συνδυασμό επιπέδων. Η αστοχία των φυσικών πρανών
με την μορφή κατολισθήσεων είναι από τις σφοδρότερες φυσικές καταστρο
φές. Μπορούν να προκαλέσουν άμεσες καταστροφές στο ανθρώπινο περι
βάλλον ή και ενεργοποίηση δευτερογενών αιτιών καταστροφής (όπως κατο
λίσθηση σε τεχνητή λίμνη - πρόκληση υπερπήδησης στο φράγμα).Η κατο-
λισθητική επικινδυνότητα μίας περιοχής αποτελεί ουσιαστική παράμετρο στην
συνολική εκτίμηση της γεωλογικής -γεωτεχνικής καταλληλότητας μίας περιο
χής. Μελέτες κατολισθητικής επικινδυνότητας εκπονούνται σε περιοχές πο-
λεοδομικής βιομηχανικής ανάπτυξης ή σε περιοχές κατασκευής τεχνικών έρ
γων με στόχο την διασφάλιση των ανθρώπων, περιουσιών ή έργων από τον
συγκεκριμένο φυσικό κίνδυνο.
Κατολισθήσεις ονομάζουμε τις «μετακινήσεις εδαφικών μαζών και

βραχωδών μαζών ασχέτως μορφής, εκτάσεως και γενεσιουργών αιτίων, οι
οποίες λαμβάνουν χώρα σε φυσικές επιφάνειες με απότομες κλίσεις και σε
πρανή ορυγμάτων, υπό την επίδραση της βαρύτητας, άλλοτε απότομα με
καταστροφικές συνέπειες και άλλοτε με μικρή ταχύτητα» (Ι.Κουμαντάκης -
Κεφάλαια τεχνικής γεωλογίας, 1984).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: Moooec. υηγανισυοί ενεργοποίησης, 2

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεοοποίησηο.
Ο Cruden (1991), όρισε την κατολίσθηση ως «την προς τα κάτω και έξω
κίνηση μιας μάζας βράχου, κορημάτων ή γαιών σε ένα πρανές» και ο
Schuster το 1978 περιόρισε τον όρο στην ομάδα εκείνη των μετακινήσεων
πρανών όπου λαμβάνει χώρα διατμητική θραύση κατά μήκος μιας
καθορισμένης επιφάνειας ή κατά μήκος πολλών επιφανειών.
Στο ακόλουθο σχήμα 1.1 δίνεται η ονοματολογία των επιμέρους

τμημάτων-περιοχών μιας σύνθετης κατολίσθησης. Συγκεκριμένα, βάσει του εν
λόγω σχήματος προκύπτουν τα εξής:
Ρβγμές στέψης
/
Είίκράνεια αταχωβΗψαϋ
Σχήμα 1.1. -.Ονοματολογία σύνθετης κατολίσθησης
• Στέψη(θΓοννη) είναι το υλικό που εξακολουθεί να βρίσκεται στη

θέση του, πρακτικά χωρίς μετατόπιση, και που γειτονεύει με τα
υψηλότερα σημεία της κύριας ουλής
• Κύρια ουλή/ πτώση (main scarp) είναι μία απότομη επιφάνεια
αδιατάρακτου εδάφους γύρω από την περιφέρεια της μετακίνησης που
προκαλείται από την απομάκρυνση του ολισθαίνοντας υλικού από το
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισιιοί ενεργοποίησης, 3

υέθοδοι αποκατάστασικ και σταθεροποίησή.
αδιατάρακτο υλικό. Η προέκταση της επιφάνειας της ουλής κάτω από

το υλικό που μετατοπίστηκε αποτελεί την επιφάνεια θραύσης.
• Δευτερεύουσα ουλή (minor scarp) είναι μία απότομη
επιφάνεια του υλικού που μετατοπίστηκε και η οποία προέκυψε από
διαφορικές κινήσεις μέσα στην μάζα που ολισθαίνει.
• Κεφαλή(ήθ8ά) είναι τα ανώτερα τμήματα της ολισθαίνουσας
μάζας κατά μήκος της επαφής ανάμεσα στο μετακινημένο υλικό και την
κύρια ουλή.
• Δάκτυλο της επιφάνειας θραύσης (toe of surface of rupture)
είναι η διατομή, συχνά θαμμένη, ανάμεσα στο κατώτερο μέρος της
επιφάνειας θραύσης και στην αρχική επιφάνεια του εδάφους.
• Δάκτυλο (toe) είναι το περιθώριο του πιο απομακρυσμένου,
από την κύρια ουλή, υλικού.
• Επιφάνεια ολισθήσεως (surface of slide) είναι η επιφάνεια
εκείνη πάνω στην οποία λαμβάνει χώρα η μετακίνηση των μαζών που
κατολίσθησαν.
• Κύριο Σώμα (main body) της κατολίσθησης αποτελεί το τμήμα
του μετατοπισθέντος υλικού που υπέρκειται της επιφάνειας θραύσης
στην περιοχή ανάμεσα στην κύρια ουλή και το δάκτυλο της επιφάνειας
θραύσης.
• Ο κώνος ή σωρός της κατολίσθησης σχηματίζεται από τη
συσσώρευση των υλικών, τα οποία αφού μετακινήθηκαν κατά μία
διαδρομή, σταμάτησαν και συγκεντρώθηκαν στη θέση στην οποία η
κινητική τους ενέργεια μηδενίστηκε, δηλαδή στο κάτω μέρος του
σώματος της κατολίσθησης.
• Πόδας (foot) της κατολίσθησης είναι το μέρος του
μετατοπισθέντος υλικού που βρίσκεται κατάντη από το δάκτυλο. Είναι
δηλαδή το ακραίο, χαμηλότερο συνήθως, τμήμα του κώνου.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 4

ιιέθοδοι αποκατάστασή και σταθεροποίησης.
1.2. Πρόδρομες προειδοποιητικές μετακινήσεις
Πολλά πρανή παρουσιάζουν αργές και χρόνιες μετακινήσεις, ερπυστικού

χαρακτήρα συχνά επηρεαζόμενες εποχιακά από την μεταβολή της υγρασίας ή
της θερμοκρασίας, οι οποίες δεν οφείλονται σε διατμητική θραύση και δεν
πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τυπικές κατολισθήσεις. Φαινομενολογικά οι
κινήσεις αυτές δεν διακρίνονται από τις αργού ρυθμού κατολισθήσεις και τις
περισσότερες φορές περιορίζονται κοντά στην επιφάνεια. Η εξέλιξη των
μετακινήσεων αυτών δεν μπορεί να προβλεφθεί από την αρχή, συχνά όμως
παρουσιάζουν έναν αυξανόμενο ρυθμό και μεταπίπτουν σε τυπικές
κατολισθήσεις και σε κατάσταση διατμητικής θραύσης. Συχνά η αύξηση του
ρυθμού προμηνύει ότι επίκειτο η κατολίσθηση και ότι λίγο χρόνο πριν συμβεί
ο ρυθμός της κίνησης μπορεί να φθάσει ορισμένα εκατοστά την ημέρα.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της μεγάλης κατολίσθησης του Vaiont,
κατά την οποία ενώ δύο χρόνια πριν το γεγονός ο ρυθμός ήταν 20 εκατοστά
τον χρόνο, την τελευταία εβδομάδα έφθασε στα 6 εκατ. την ημέρα.
Το συνολικό μέγεθος της κίνησης πριν από την θραύση καθώς και το
πάχος της ζώνης (και όχι της επιφάνειας) ολίσθησης κυμαίνονται ανάμεσα σε
πολύ πλατιά όρια. Σύμφωνα με την επικρατούσα σήμερα άποψη, η
παρατήρηση σημαντικών πρόδρομων κινήσεων, π.χ. ενός μέτρου συνολικά ή
και μεγαλύτερων υποδηλώνει, ότι το πάχος της διαταραγμένης ζώνης είναι
επίσης σημαντικό. Ακόμα σύμφωνα με μετρήσεις και δημοσιευθέντα
πραγματικά στοιχεία, το πάχος της ζώνης έχει σχέση και με τον τύπο του
εδαφικού υλικού. Π.χ. σε περιπτώσεις κατολισθήσεων που αναπτύχθηκαν σε
στρώματα, υπερστερεοποιημένων στιφρών σχισμωδών αργίλων, τα πάχη
περιορίζονταν σε λίγα εκατοστά ή ήταν μικρότερα του εκατοστού, ενώ στην
κεντρική μόνο ζώνη πάχους 20-100 μέτρα παρατηρήθηκε παράλληλη διάταξη
των σωματιδίων.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης, 5

1.3. Μορφές κατολισθήσεων
Επειδή οι μορφές και τα χαρακτηριστικά των κατολισθήσεων παρου

σιάζουν πολύ μεγάλη ποικιλία και ο μηχανισμός ανάπτυξής τους είναι σύν
θετος και κατά περίπτωση διαφορετικός έχει προταθεί η διάκρισή τους με
διάφορα κριτήρια σε κατηγορίες.
Πράγματι για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, η αναγνώριση και η
κατάταξή της είναι χρήσιμη στην κατανόηση του μηχανισμού της
κατολίσθησης και στην συνέχεια στην εκτίμηση της πιθανής εξέλιξης της και
στην μελέτη των έργων σταθεροποίησης. Υπάρχουν πολλά συστήματα
ταξινόμησης κατολισθήσεων που διαφοροποιούνται ανάλογα με τα κριτήρια
στα οποία στηρίζονται, όπως παρουσιάζονται ακολούθως:
1. Με βάση τον μηχανισμό κίνησης σύμφωνα με την

ταξινόμηση που προτάθηκε από τον Varnes (1958), οι κατολισθήσεις
διακρίνονται σε πτώσεις (falls), ανατροπές (topples), ολισθήσεις
(slides) περιστροφικές ή ϋεταθετικές/ επιμήκεις, πλευρικές εκτάσεις
(spreads) και ροές (flows) αποσαθρωμάτων και γαιών. Υπάρχει και
μία έκτη κατηγορία, αυτή των σύνθετων .
2. Με βάση το υλικό ή τη μάζα που κατολισθαίνει και
μπορεί να είναι βράχος ή έδαφος.
3. Με βάση το στάδιο δράσης χαρακτηρίζονται ως ενεργές,
απενεργοποιημένες, αδρανείς, ανενεργές, αρχαίες ή απολιθωμένες
4. Με βάση την ταχύτητα της εξέλιξης και το μέγιστο
βάθος της επιφάνειας ολίσθησης.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μοοσές. υηνανισυοί ενεργοποίησης, 6

1.3.1. Μορφές κατολισθήσεων με βάση τον μηχανισμό κίνησης
1.3.1.1. Πτώσεις (Falls)
Πρόκειται για απότομες μετακινήσεις γαλαρών βράγων ή/ και συμπαγών

πετρωμάτων που αποσπώνται από οροφές ή απότομα πρανή. Παρατηρού
νται τόσο σε εδαφικά όσο και σε βραχώδη πρανή. Έχουμε πτώσεις βράχων,
κορημάτων και γαιών.
Στα εδαφικά πρανή πιο συνηθισμένη είναι η περίπτωση μια στρώση
υψηλής διαβρωσιμότητας να υπόκεινται και να στηρίζει ανθεκτικότερα εδάφη
όπως η περίπτωση σε μία μη συνεκτική χαλαρή στρώση να στηρίζεται ένα
υπερκείμενο και ανθεκτικό αργιλώδες αμμοχάλικο. Συχνά επίσης συναντώνται
πρανή υπερστερεοποιημένων αργίλων με υψηλές κλίσεις, στο φρύδι των
οποίων έχουν αναπτυχθεί βαθιές κατακόρυφες ρωγμές, που μετά από
βροχοπτώσεις γεμίζουν με νερά και τότε δέχονται επιπρόσθετα ισχυρές
υδροστατικές πιέσεις.
Στα βραχώδη πρανή παρατηρούνται καταπτώσεις σε πολλούς τύπους
πετρωμάτων, κυρίως όταν υπάρχουν ρήγματα, ρωγμές, αρμοί και άλλης
μορφής ασυνέχειες και επιφάνειες χαμηλής αντοχής.
Οι αιτίες που προκαλούν καταπτώσεις είναι διάφορες, όπως η είσοδος
νερού στις ρωγμές και η ανάπτυξη πιέσεων, η υποσκαψή ή ακόμη η υείωση
της αντογης από θερμοκρασιακές μεταβολές, από παγετό ή από άλλα αίτια
διάβρωσης.
Ενδεικτικά στο ακόλουθο Σχήμα 1.2. απεικονίζεται μία μορφή πτώσης
χαλαρών βραχωδών τεμαχών.
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unYaviauoi ενεργοποίησης, 7

Σχήμα 1.2.α.: Πτώση χαλαρών βραχωδών τεμαχών.
Σχήμα 1.2.β.: Ενδεικτικό παράδειγμα πτώσης χαλαρών βραχωδών

τεμαχών (Washington Route 20, 2003).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηγανισυοί ενεργοποίησης, 8

1.3.1.2. Ολισθήσεις
1.3.1.2.1. Περιστροφικές κατολισθήσεις (rotational slides)

Πρόκειται για ολίσθηση ή μετακίνηση κατά μήκος ιικκ ή περισσότερων
επιφανειών θραύσης. Η πιο συνηθισμένη μορφή περιστροφικής ολίσθησης
είναι η κάθιση (slump) με μικρή παραμόρφωση, οποία αποτελεί ίσως και το
μεγαλύτερο ποσοστό αστοχιών που συναντάται σε φυσικά ή τεχνητά πρανή.
Περιστροφικής (κυκλοειδούς) μορφής επιφάνειες ολίσθησης παρατηρούνται
σε πολυκερματισμένα βραχώδη υλικά και ιδίως σε ομοιόμορφα αργιλικά ή
πιο γενικά σε συνεκτικά υλικά. Κατολισθήσεις λοιπόν αυτής της μορφής,
παρατηρούνται περισσότερο συχνά σε τεγνητά πρανή, τα οποία κατά κανόνα
είναι ομοιόμορφα και για αυτό το λόγο συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον των
μηχανικών και μελετήθηκαν περισσότερο από τις άλλες μορφές.
Πολλοί γνωστοί ερευνητές της Εδαφομηχανικής σε γραπτές αναφορές

τους περιγράφουν προσωπικές εμπειρίες τους και βεβαιώνουν ότι σε πρανή
από ομογενείς κανονικά στερεοποιημένες ή ελαφρά υπερστερεοπποιημένες
αργίλους η επιφάνεια ολίσθησης είναι καμπύλη και μοιάζει με τόξο κύκλου.
Πιο συγκεκριμένα οι Skempton k Hatchinson αναφέρουν ότι όταν οι
επιφάνειες είναι βαθιές, ο λόγος του βάθους προς το μήκος της
ολισθαίνουσας περιοχής (D/L) κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 0.16 και 0.33 και
ότι όσο η κλίση είναι πιο μεγάλη, τόσο το βάθος D γίνεται μεγαλύτερο. Οι ίδιοι
ερευνητές αναφέρουν ότι η μορφή των πολλαπλών περιστροφικών
ολισθήσεων ή η συγγενής μορφή των αβαθών διαδοχικών ολισθήσεων
παρατηρούνται πιο συχνά σε ενεργές κατολισθήσεις, σε πρανή υπερστερεο-
ποιημένων σχιστωδών αργίλων, σε διάφορους χρόνους, με επάλληλες εκδη
λώσεις κατά σειρά από τα κατάντη προς τα ανάντη. Τούτο συμβαίνει καθώς
μετά την αρχική ολίσθηση, η δημιουργία του περίπου κατακόρυφου μετώπου
της ανώτερης κύριας ρωγμής και ενδεχομένως η πλήρωση των τυχών ρωγ
μών που βρίσκονται υψηλότερα από το μέτωπο με νερό, αδυνατίζουν την
αντιστήριξη των ανάντη μαζών και τα φαινόμενα μετατίθενται προς τα ανάντη,
έως ότου τα γεωμετρικά δεδομένα ή τα μηχανικά χαρακτηριστικά γίνουν πιο
ευνοϊκά.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης, 9

Όταν οι γεωλογικές συνθήκες του πρανούς δεν είναι ομοιόμορφες, τότε η

επιφάνεια ολίσθησης απομακρύνεται από το κυκλικό σχήμα και όπως είναι
φυσικό, αναπτύσσεται κατά μήκος επιφανειών χαμηλής αντοχής, οι οποίες
ενυπάρχουν στα ανισόρροπα και ασυνεχή γεωυλικά, όταν οι διευθύνσεις τους
ευνοούν την κίνηση.
Στα Σχήματα 1.3α. και 1.3β. δίνονται χαρακτηριστικές περιπτώσεις

περιστροφικών κατολισθήσεων.
Περιστροφική ολίσθηση
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηχανισυοί ενερνοποίησης, 10

διατροφική ολίσθηση βράχου (β) Περιστροφική ολίσθηση εδάφους
>ιστροφική ολίσθηση βράχου (δ) Περιστροφική ολίσθηση εδάφους-τεμαχίων.
Σχήμα 1.3.α.: Περιστροφική ολίσθηση (α)βράχου, (β) εδάφους,

στρωματοειδής ολίσθηση (γ) βράχου, (δ) εδάφους -τεμαχίων.
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηνανισυοί ενεργοποίησης, 11

Σχήμα 1.3β. :Διάφορες μορφές περιστροφικών κατολισθήσεων.
Σχήμα 1.3γ. : Ενδεικτικό παράδειγμα περιστροφικής κατολίσθησης

(Panoche Hills, California).
Διπλωυατικιί εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unyaviauoi ενεονοποίησης, 12

1.3.1.2.2. Επιμήκεις/ μεταθετικές ολισθήσειςίίΓθηβΙθίίοηβΙ slides)
Πρόκειται για ολίσθηση ή μετακίνηση όπου η ιιάζα προγωρεί προρ τα

έξω ή προς τα κάτω και έξω κατά υήκος uiac κατά προσέγγιση επίπεδης ή
ομαλά κυματοειδούς επιφάνειας, υε πολύ μικρή περιστροφική κίνηση ή
κάμψη.
Παρατηρούνται κατά μήκος ασθενών ή ολισθηρών διεπκρανειών, όταν η

διεύθυνση τους είναι περίπου παράλληλη προς την ελεύθερη επιφάνεια. Μια
συνηθισμένη στον ελλαδικό χώρο (Ήπειρος, Πιερία, Χαλκιδική κ.α.) περίπτω
ση, είναι πρανή υπερστερεοποιημένων σκληρών σχιστωδών αργίλων, οι
οποίες εμπεριέχουν λεπτές διαπερατές και υδροφόρες ενστρώσεις. στις
οποίες εποχιακά αναπτύσσονται υψηλές πιέσεις του νερού. Το γεγονός αυτό
σε συνδυασμό με το έντονο ανάγλυφο, έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση
κατολισθητικών φαινομένων. Μια σημαντική διαφορά μεταξύ περιστροφικών
και επιμηκών ολισθήσεων είναι, ότι στις μεν πρώτες η περιστροφική κίνηση
έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των κινουσών δυνάμεων και την βελτίωση της
ευστάθειας, ενώ στις δεύτερες μετά την κίνηση το καθεστώς των δυνάμεων
δεν διαφοροποιείται γεωμετρικά.
Τα ακόλουθα σχήματα που παρατίθενται εικονίζουν τρεις ειδικές μορφές

επιμηκών ολισθήσεων, και συγκεκριμένα:
α)Στο Σχήμα 1.4γ. παρουσιάζεται η επιμήκης ολίσθηση τεμαχίων. Το
πρανές αποτελείται από τεμάχη που χωρίζονται μεταξύ τους με αρμούς και
ολισθαίνουν ανεξάρτητα κατά μήκος της αντίστοιχης επιφάνειας. Ολισθήσεις
αυτού του τύπου ενεργοποιούνται συνήθως μετά από αργή διάβρωση ή
υποσκαφή στο πόδι του πρανούς .
β)Στο Σχήμα 1.4δ. απεικονίζεται η ενιαία επιμήκης ολίσθηση, συνήθως
αβαθής. Κατά τον Skempton ο λόγος (D/L) σπάνια είναι μεγαλύτερος από το
0.10. Συνήθως παρατηρείται στην επιφάνεια έδρασης εξαϋλωμένου αργιλικού
μανδύα ή φερτών υλικών, που επικάθονται σε υπόβαθρο και η διεπιφάνεια
είναι περίπου παράλληλη προς την ελεύθερη επιφάνεια.

γ) Στο Σχήμα 1.4ε. παρουσιάζεται η πολλαπλή επιμήκης ολίσθηση.

Πολλές ενεργές κατολισθήσεις φυσικών πρανών στον ελλαδικό χώρο μορφο-
λογικά και φαινομενολογικά ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Κατολισθήσεις
αυτής της ειδικής μορφής παρατηρούνται, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις
που αναφέρθηκαν για τις επιμήκεις ολισθήσεις, μαζί με τα ειδικά αίτια που
αναφέρθηκαν στην κατηγορία των πολλαπλών περιστροφικών κατολι
σθήσεων.
Επαναδρανοποίηση και προς τα άνω επέκταση της ολίσθησης γίνεται
συνήθως σε τμήματα μήκους μικρότερου από το μήκος της πρώτης ολίσθη
σης, συχνά μετά από ισχυρές βροχοπτώσεις ή στην αρχή της άνοιξης την
εποχή που λειώνουν τα χιόνια του χειμώνα.
Στα Σχήματα 1.4α. και 1.4β. δίνονται χαρακτηριστικές περιπτώσεις επι-
μηκών κατολισθήσεων.
Σχήμα 1.4α.: Ενιαία επιμήκης ολίσθηση
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές. unYaviouoi ενεργοποίησης, 14

Σχήμα 1.4β :Ολίσθηση τεμάχους βράχου και ενδεικτικό παράδειγμα

ολίσθησης τεμάχους βράχου.

Σχήμα 1.4γ. ιΕπιμήκης ολίσθηση τεμαχών
Σχήμα 1.4δ.:Ενιαία επιμήκης ολίσθηση
Σχήμα 1.4ε. :Πολλαπλή επιμήκης ολίσθηση
Σχήμα 1.4στ. :Σύνθετη ολίσθηση με πλευρικές μεταθέσεις
Σχήματα 1.4γ, δ, ε, στ. :Ειδικές μορφές επιμηκών κατολισθήσεων
Διπλωματική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, μηχανισμοί ενεονοποίησης, 16

μέθοδοι αποκατάστασης και σταθεροποίησης.
1.3.1.3. Ροές
Πρόκειται για υετακινήσεκ αποσαθρωυάτων και προϊόντων διάβρωσης

που προκαλούνται από τους ατμοσφαιρικούς παράγοντες και ελέγχονται από
τον χαρακτήρα των αποσαθρωμάτων και την μορφολογία των πρανών. Κοινό
χαρακτηριστικό των διαφόρων τύπων ροών είναι ότι η κινούιιενη εδαφική
υάζα παρουσιάζει την εικόνα υλικού θραυσιιένου, η κίνηση ιιοιάζει περισ
σότερο ως ροή ενός πυκνού ιξώδους ρευστού και όγι ως ολίσθηση στερεού
και είναι γαρακτηριστικη η απουσία ρωνυών στην επιφάνεια. Στα σκίτσα του
σχήματος δίνονται με απλές γραμμές τρεις επιμέρους περιπτώσεις ανάλογα
με την φύση των υλικών και την συνεκτικότητά τους.
Στα Σχήματα 1.5α. και 1.5β. δίνονται χαρακτηριστικές περιπτώσεις
ροών.
Σχήμα 1.5α.1.: Εδαφική ροή
Σχήμα 1.5α.2.: Λασποροή
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισιιοί ενεργοποίησης, 17

Σχήμα 1.5α3.: Ροή φερτών υλικών

Σχήματα 1.5α1, 2, 3.: Ενδεικτικές περιπτώσεις ροών
1·5β.(α)
Διπλωυατικιί εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίπσΓΚ. 18

1.5β.(β)
αναβαθμίδες
πηλός
1.5β.(γ)
Σχήματα 1.5β. : Περιπτώσεις ροών: (α) αργή ροή εδάφους , (β) ροή
ξηρής άμμου και (γ) «loess flow».
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηχανισιιοί ενεργοποίησης, 19

1.3.1.3.1. Εδαφικές ροές( earth flows)
Εδαφικές ροές έχουν ονομαστεί από τους Skempton & Hatchinson οι

σχετικά πιο αργές ροές πολυκερματισμένων μαλακών λεπτόκοκκων
γεωυλικών και αφθονούν στον φλύσχη και στα νεογενή, όπως μερικές φορές
παρατηρούνται στην περιοχή του ποδιού της κατολίσθησης. Υπόκεινται σε
εύκολη ολίσθηση μετά από διαβροχή τους από τη βροχή, αναπτύσσοντας
μεγάλες ταχύτητες μετακίνησης. Κατά έναν τρόπο οι εδαφικές ροές αποτελούν
μία ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ επιμήκους ολίσθησης και λασποροών.
Σχήμα 1.6α.: Ενδεικτική περίπτωση εδαφικής ροής
Σχήμα 1.6β.: Ενδεικτικό παράδειγμα εδαφικής ροής (La-Conchita)

Διπλωυατικιί εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηχανισυοί ενεργοποίησης, 20
1.3.1.3.2. Λασποροές (mud flows)
Μία ειδική περίπτωση εδαφικών ροών πολύ συνηθισμένη στην

Σκανδιναβία και τον Καναδά αποτελούν οι κατολισθήσεις που παρουσιάζουν
πρανή με υψηλής ευαισθησίας αργίλους ακόμη και με πολύ μικρές κλίσεις.
Χαρακτηριστικό των λασποροών είναι ότι το υδαρές γεωυλικό δίνει
ακόμα περισσότερο την εικόνα του ρευστού. Συνήθως παρουσιάζονται σε
αργιλικούς σχηματισμούς οι οποίοι όμως εμπεριέχουν σε πυκνή διάταξη
αμμώδεις ή ιλυο-αμμώδεις ενστρώσεις, συνεχείς ή φακοειδείς, στις οποίες
αναπτύσσεται υψηλή πίεση του νερού των πόρων και η οποία προκαλεί την
ρευστοποίηση ή την διάβρωσή τους ή ακόμα και τα δύο φαινόμενα μαζί.
Σχήμα 1.7.: Ενδεικτική περίπτωση λασποροής
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης, 21

1.3.1.3.3. Ροές κορημάτων (debris flow)
Οι ροές χονδρόκοκκων φερτών υλικών, συνήθως χωρίς επιφανειακό

φυτικό κάλυμμα αποτελούν μία διαφορετική σύνθετη και συνήθως έντονη
μορφή ροής και συχνά η έναρξή τους συνδυάζεται με καταρρακτώδεις βροχές
και πλημμύρες σε παλιές κοίτες χειμάρρων .
Σχήμα 1.8.α.: Ενδεικτική περίπτωση ροής κορημάτων
Σχήμα 1.8.β.: Ενδεικτικό παράδειγμα ροής κορημάτων (Wooden Valley,

California)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηχανισυοί ενεργοποίησης. 22
1.3.1.4. Ανατροπές (Topples)
Πρόκειται για την περίπτωση κατά την οποία η κίνηση του υλικού
θεωρείται περιστροφική προς τα εμπρός και προκαλείται από την βαρύτητα
και τις δυνάμεις που αναπτύσσονται. Οι ανατροπές διαφέρουν από τις
πτώσεις ως προς τον μηχανισμό θραύσης, ωστόσο μπορούν να αποτελούν
προειδοποίηση για την εκδήλωση μεγαλύτερης αστοχίας .
Σχήμα 1.9α.: Χαρακτηριστική περίπτωση ανατροπής βραχωδών υλικών
Σχήμα 1.9β.: Καμπτόμενη ανατροπήιοι ρωγμές δείχνουν τάση. Τα

πεσμένα τεμάχια δείχνουν ότι η κίνηση είναι σύνθετη ανατροπή-πτώση
βράχου
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισιιοί ενεργοποίησης, 23

1.3.1.5. Πλευρικές εκτάσεις (spreads)
Οι πλευρικές εκτάσεις μπορεί να είναι εκτάσεις κορημάτων γαιών και

βράχων. Επικρατεί η πλευρική διάταση που διευκολύνεται από διατμητικές ή
εφελκυστικές ρωγμές. Θεωρούνται ως ο τύπος των κατολισθήσεων με την
εκδήλωση μερικών από τα πιο καταστροφικά φαινόμενα μετακίνησης
πρανών, σε απώλειες ζωής και καταστροφής περιουσιών. Διακρίνονται δύο
τύποι πλευρικών εκτάσεων:
• Εκείνες όπου η μετατόπιση κατανέμεται σε όλη την
εκτεινόμενη επιφάνεια και σε
• Εκείνες όπου δημιουργείται κερματισμός και διάταση
συνεκτικού υλικού είτε του υποβάθρου είτε εδάφους λόγω
ρευστοποίησης ή πλαστικής ροής των υπερκείμενων υλικών.
ΣΤΙΦΡΗ
ΑΡΓΙΛΟΣ
ΜΑΛΑΚΗ
ΑΡΓΙΛΟΣ
ΥΠΟΒΑΘΡΟ
Σχήμα 1.10α.: Ενδεικτική περίπτωση πλευρικής έκτασης

*ΐ' *
Λ!
*»Ι
Σχήμα Ι.ΙΟβ.: Εξάπλωση βράχων χωρίς καλώς ορισμένη επιφάνεια

διάτμησης ή ζώνης πλαστικής ροής (Varnes 1978).
Διπλωματική ερνασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 24

1.3.2. Μορφές κατολισθήσεων βάσει το υλικό ή τη μάζα που κατο-

λισθαίνει και μπορεί να είναι βράχος ή έδαφος
Στον ακόλουθο πίνακα 1.1. παρουσιάζεται η κατάταξη των κατολισθή

σεων με βάση το υλικό που κατολισθαίνει.
ΤΥΠΟΣ
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΣ ΥΛΙΚΑ
ΒΡΑΧΩΔΗ ΕΔΑΦΙΚΑ
ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ
ΤΕΜΑΧΩΝ ΕΔΑΦΟΥΣ
(SLYMP BLOCKS)
ΕΠΙΠΕΔΕΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΕΜΑΧΩΝ Η ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΕΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ
ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΟΥ (SLYMP BLOCKS) (SOIL SLIP)
ΠΤΩΣΕΙΣ ΒΡΑΧΟΤΕΜΑΧΙΩΝ ΕΔΑΦΟΤΕΜΑΧΙ ΩΝ
ΡΟΕΣ ΕΡΠΥΣΜΟΣ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΜΑΖΩΝ ΕΡΠΥΣΜΟΣ ΕΔΑΦΩΝ
ΑΡΓΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΑΣΥΜΠΙΕΣΤΑ ΥΛΙΚΑ
ΤΑΧΕΙΕΣ ΕΔΑΦΟΡΟΕΣ(ΕΑΗΤΗ FLOWS)
ΛΑΣΠΟΡΟΕΣ (MUDFLOW)
ΡΟΕΣ KOPHMATON(DEBRIS FLOW)
|ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΣΥΝΔΙΑΣΜΟΙ ΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΡΟΩΝ
Πίνακας 1.1.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unyaviouoi ενεργοποίησης, 25

1.3.3. Μορφές κατολισθήσεων με βάση το πόσο είναι ενεργός η

κατολίσθηση
Με βάση την τρίτη κατηγορία ταξινόμησης, δηλαδή το πόσο είναι

ενεργός η κατολίσθηση οι Zaruba & Mend (1969) πρότειναν τις διαβαθμίσεις
ενεργός λανθάνουσα και σταθεροποιημένη κατολίσθηση.
Οι ενεργές κατολισθήσεις διακρίνονται σχετικά εύκολα από ορισμένες

χαρακτηριστικές ενδείξεις όπως η κάθετη στην διεύθυνση της κατολίσθησης
κύρια πτώση στην στέψη της η οποία δεν καλύπτεται από βλάστηση και είναι
πολύ απότομη, οι αποκλίσεις από την κατακόρυφη δένδρων και στύλων, οι
μεταθέσεις και η διακοπή της συνέχειας οδών ή φρακτών, ή τέλος η
παρατήρηση ρωγμών στο έδαφος και στις κατασκευές. Ο εντοπισμός
λανθανουσών κατολισθήσεων είναι δυσκολότερος και απαιτεί προσεκτική
παρατήρηση καθώς η κύρια πτώση ,είτε διαβρώνεται με τον χρόνο και
καλύπτεται από βλάστηση, είτε καταστρέφεται με τα σύγχρονα ισχυρά
μηχανικά μέσα, ενώ οι ρωγμές γεμίζουν από φερτά υλικά και οι βλάβες στις
κατασκευές αποκαθίστανται.
Είναι εύλογο, ότι στις περιπτώσεις αυτές είναι ενδεχόμενη η επαναδρα-

στηριοποίηση της κατολίσθησης, εφόσον ανατραπεί η ευαίσθητη ισορροπία
της από τυχών δυσμενή φυσική εξέλιξη ή άστοχη ανθρωπογενή επέμβαση (
π.χ. εκσκαφή στον πόδα του πρανούς).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unyaviauoi ενεονοποίηστκ. 26

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεοοποίησιχ.
1.3.4. Μορφές κατολισθήσεων με βάση την ταχύτητα της εξέλιξης

και το μέγιστο βάθος της επιφάνειας ολίσθησης
Στον ακόλουθο πίνακα 1.2. δίνεται η κατάταξη των κατολισθήσεων με

βάση την κλίμακα της ταχύτητας εξέλιξης τους.
Τάξη Περιγραφή Ταχύτητα Τυπική

(mm/sec) Ταχύτητα
7 Εξαιρετικά γρήγορη >5x103 >5 m/sec
6 Πολύ γρήγορη 50 3 m/min
5 Γρήγορη 5x10'1 1.8 m/hr
4 Μέτρια 5x10’3 13 /month
3 Αργή 5x10'5 1.6 m/year
2 Πολύ αργή 5x10'7 16 mm/year
1 Εξαιρετικά αργή <5x10'7 <16 mm/year
Πίνακας 1.2.: Κλίμακα ταχύτητας κατολισθήσεων κατά Varnes
Ομοίως στον πίνακα 1.3., παρουσιάζεται η κατάταξη βάσει του μέγιστου

βάθους εμφάνισης της επιφάνειας ολίσθησης από το φυσικό έδαφος.
ΤΥΠΟΣ ΜΕΓΙΣΤΟ ΒΑΘΟΣ (D)
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΕΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ <1,5 m

ΑΒΑΘΕΙΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ 1,5-5,0m
ΒΑΘΙΕΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ 5,0-20,0 m
ΠΟΛΥ ΒΑΘΙΕΣ ΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ >20,0 m
Πίνακας 1.3.: Κατάταξη κατολισθήσεων βάσει του μέγιστου βάθους της

επιφάνειας ολίσθησης τους
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ϋηγανισυοί ενερνοποίησικ, 27

1.4. Παράγοντες οι οποίοι ελέγχουν το φαινόμενο των κατολισθή

σεων
Η ενεργοποίηση κατολισθητικών φαινομένων παρουσιάζει ποικιλότητα

και συναρτάται με αριθμό εγγενών και εξωγενών παραγόντων. Μερικοί από
τους παράγοντες επιδρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ άλλοι επιδρούν
περιοδικά και αποτελούν το έναυσμα για την εκδήλωση του φαινομένου.
Σύμφωνα με την UNESCO Working Party on World Landslide Inventory

WP/WLI 1990 δεν είναι σωστή η χρήση του όρου αίτια κατολισθήσεων αλλά
συνθήκες και διεργασίες οι οποίες οδηγούν στην αλλαγή του καθεστώτος
ισορροπίας του πρανούς. Τέτοιοι παράγοντες είναι:
1. Οι συνθήκες του εδάφους, δηλαδή το φυσικό σύστημα
του πρανούς (γεωμετρία, ιδιότητες, ιστορικό) στο οποίο δρα μία
διεργασία προετοιμάζοντας ή ενεργοποιώντας την αστοχία.
2. Οι διεργασίες του περιβάλλοντος, δυναμικάφαινόμενα
που διαμορφώνουν το φυσικό περιβάλλον. Αυτές διακρίνονται σε
I. Γεωμορφολογικές διαδικασίες
II. Φυσικές διεργασίες
III. Ανθρωπογενείς παρεμβάσεις
Οι παράγοντες που ελέγχουν το φαινόμενο των κατολισθήσεων

παρουσιάζονται παρακάτω αναλυτικότερα.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισιιοί ενερνοποίησης. 28

1.4.1. Οι συνθήκες του εδάφους ως παράγων ο οποίος ελέγχει το

φαινόμενο των κατολισθήσεων
• Η δουή του νεωλονικού υπόβαθρου και η τεκτονική της περιοχή.

Ένα έδαφος που αποτελείται από εναλλαγές πολλών ετερογενών
στρωμάτων είναι πιθανότερο να παρουσιάσει κατολισθητικά φαινόμενα
λόγω των πολλών πιθανών επιφανειών ολίσθησης, από ένα άλλο
έδαφος το οποίο αποτελείται από ένα μόνο στρώμα. Ιδιαίτερα σημαντικό
ρόλο παίζει επίσης η κλίση των στρωμάτων, οι δυσμενώς προσανατο
λισμένες ασυνέχειες καθώς και η παρουσία ρηγμάτων στην περιοχή.
• Το είδος των πετρωμάτων και εδαφών της περιοχής. Υπάρχουν
πετρώματα, τα οποία είναι περισσότερο επιρρεπή σε κατολισθήσεις
όπως ο φλύσχης και τα αργιλικά εδάφη. Γενικότερα τέτοια εδάφη είναι
ευαίσθητα και λιθολογία ασταθή, και αποτελούνται από αδύναμα όλκιμα
ή αποσαθρωμένα υλικά. Οι διαφορές στην υδατοπερατότητα και η
ανισόρροπη συμπεριφορά που συνοδεύεται από σημαντικές διαφορές
ιδιοτήτων αποτελούν επίσης αίτια κατολίσθητικής δράσης.
1.4.2. Οι διεργασίες του περιβάλλοντος ως παράγων ο οποίος

ελέγχει το φαινόμενο των κατολισθήσεων
Διακρίνονται σε:
I. Γεωιιορφολονικές διαδικασίες.
Τεκτονικές και ηφαιστειακές ανυψώσεις, χειμερίες, υπεδάφιες
και θαλάσσιες διαβρώσεις, καθώς και αποθέσεις νέων υλικών στο
πρανές ή την κορυφή του. Διεργασίες όπως αφαίρεση βλάστησης
λόγω διάβρωσης ξηρασίας ή πυρκαγιάς μπορούν επίσης να
προκαλέσουν κατολισθητικά φαινόμενα.
II. Φυσικές διεργασίες

Οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή
όπως ισχυρής έκτασης και παρατεταμένες βροχοπτώσεις, ραγδαία
τήξη χιονιών, ραγδαία μείωση της στάθμης κατόπιν πλημμύρων,
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης, 29
παλιρροιών ή θραύσης φυσικών φραγμάτων όπως επίσης και ο

ύψος του νερού που πέφτει στην περιοχή, με την μορφή
βροχόπτωσης ή χιονόπτωσης μπορεί να οδηγήσουν σε κατολίσθηση.
Τέτοιοι παράγοντες είναι και οι παγετώδεις κύκλοι, η συρρίκνωση
διόγκωση διογκούμενων εδαφών καθώς και η τήξη.
Η σεισμικότητα και η ηφαιστειακή δραστηριότητα καθώς και η

κινητικότητα του υποβάθρου εξαιτίας των σεισμικών δονήσεων
μπορούν πολλές φορές να αποτελέσουν την αφορμή για την
εκδήλωση μιας κατολίσθησης προσθέτοντας στις ήδη ασταθείς μάζες
την επιπλέον δυναμική φόρτιση, που τις ωθεί στην ολίσθηση. Θα
πρέπει να αναφερθούμε στην επικινδυνότητα που επιδεικνύουν
περιοχές με νεοτεκτονική δραστηριότητα και τεκτονισμένα εδάφη.
III. Ανθρωπονενείς παρεμβάσεις.

Υποσκαφές και φορτίσεις πρανών, αρδεύσεις και οι
επιφανειακές και υπόγειες εκμεταλλεύσεις είναι κάποιες από τις
ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν
κατολισθήσεις. Επιπλέον η κακή συντήρηση έργων αποστράγγισης,
οι διαρροές από δίκτυα ύδρευσης, η αλλαγή της στάθμης λίμνης των
φραγμάτων, η δημιουργία σωρών αχρήστων υλικών και οι τεχνητές
δονήσεις λόγω κυκλοφορίας βαρέων μηχανημάτων είναι πρόσθετοι
παράγοντες για την εκδήλωση μιας κατολίσθησης.
Η εκδήλωση του φαινομένου της κατολίσθησης έχει δυσμενείς επιπτώ

σεις στην οικονομία μιας περιοχής εξαιτίας της πρόκλησης καταστροφών σε
οικισμούς καθώς και σε τεχνικά έργα. Το παρελθόν είναι πλούσιο από περι
πτώσεις όπου οικισμοί καταστράφηκαν ολοσχερώς, λόγω αστοχίας της πλα
γιάς στην οποία βρίσκονταν κτισμένοι, μετά από μια ισχυρή βροχόπτωση ή
ένα σεισμό, με συνέπεια ακόμα και την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Επι
πλέον, αστοχία σε τεχνικό έργο ορύγματος ή επιχώματος ενδέχεται να προκα-
λέσει διακοπή της κυκλοφορίας σ’ ένα οδικό δίκτυο, με συνέπεια τη διαίρεση
ενός νομού στα δύο.
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεκ: Μορφές. μηχανισμοί ενεργοποίησης, 30

1.5. Μηχανισμοί ενεργοποίησης των κατολισθητικών φαινομένων
Οσον αναφορά στους μηχανισμούς ενεργοποίησης χωρίζονται σε:

1. Μηγανισυούς ενεργοποίησης, οι οποίοι οφείλονται σε εξωγενής
παράγοντες και συντελούν στην αύξηση της διατιιητικής τάσης
όπως:
• Αύξηση του φαινόμενου ειδικού βάρους, ή βάρους του όγκου των
υλικών, λόγω της βροχόπτωσης (επιρροή του κλίματος ).
• Δυσμενής τοπική αλλαγή γεωμετρικών χαρακτηρκπικών, δηλ. αύξηση
της κλίσεως των πρανών από διάβρωση ή εκσκαφή είτε από φυσικούς
παράγοντες.
• Αύξηση του βάρους από επιβολή φορτίου στην επιφάνεια για
παράδειγμα λόγω κατασκευής κτιρίων.
• Εφαρμογή δυναμικών φορτίων.
2. Μπνανισμούς ενεργοποίησης, οι οποίοι οφείλονται σε ενδογενής

παράγοντες και συντελούν στην μείωση της διατυητικής
αντοχής όπως:
• Αύξηση της ανώσεως που ασκείται σε μία μάζα από υπόγεια νερά.
• Αύξηση της πίεσης του νερού των πόρων, γνωστή και ως ουδέτερη
τάση uw.
• Ελάττωση της συνοχής των συνεκτικών εδαφών που προκαλείται
συνήθως από τις επιδράσεις των υπόγειων νερών και γενικότερα την
ύγρανση.
• Ελάττωση της τριβής μεταξύ των υλικών της κλιτύος και του
υποβάθρου που προκαλείται κυρίως από την παρουσία νερού.
• Αύξηση του ύψους και του πλάτους της εκτομής του πρανούς.
• Η εξασθένηση των διαγεννητικών δεσμών, από την διαβρωτική τάση
κλιματικών παραγόντων.
• Η εξαλλοίωση γαιωδών ή βραχωδών σχηματισμών.
• Μείωση της αντοχής ευαίσθητων συνεκτικών εδαφών.
• Ελάττωση της εσωτερικής γωνίας τριβής των υλικών που συνθέτουν το
πρανές.
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης. 31

Μία πολύ σημαντική παρατήρηση είναι ότι ή παρουσία και η δυσμενής

δράση του νερού αυξάνεται μετά από ισχυρές και μεγάλης χρονικής διάρκειας
βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα σε πρανή που παρέμεναν μέχρι τότε με
δυσκολία ευσταθή, να ανατρέπεται η ισορροπίας τους και να ενεργοποιούνται
κατολισθητικά φαινόμενα.
1.6. Περιοχές επιρρεπείς σε κατολισθήσεις
Τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των περιοχών χρησιμεύουν στην

ανίχνευση σημείων ή περιοχών οι οποίες επιδεικνύουν επικινδυνότητα σε
κατολισθητικά φαινόμενα. ΟΙ περιοχές που είναι επιρρεπείς σε κατολισθήσεις
είναι οι εξής :
• Σε υφισταμένες κατολισθήσεις, παλιές ή πρόσφατες.
• Πάνω ή στη βάση ή στην κορυφή πρανούς.
• Μέσα ή στη βάση μικρών κοιλωμάτων αποστράγγισης.
• Στη βάση ή την κορυφή ενός παλιού επιχωμένου πρανούς.
• Στη βάση ή την κορυφή ενός πρανούς με απότομη κλίση.
Γενικά τυπικές περιοχές για την εκδήλωση κατολισθητικών φαινομένων

αποτελούν οι απότομες πλαγιές, γκρεμοί και βράχια απότομα τα οποία
βρίσκονται κάτω από το καθεστώς της διάβρωσης και της αποσάθρωσης,
περιοχές συγκέντρωσης νερού καθώς και ρηξιγενείς ζώνες.
Οι κατολισθήσεις δεν συμβαίνουν πάντα σε επιρρεπής περιοχές, αν δεν

επικρατούν συγκεκριμένες συνθήκες. Συναντώνται σε εδάφη όπως μανδύες
αποσάθρωσης των πετρωμάτων, στα κορήματα και στα προϊόντα διάβρωσης
από τον νερό ή τον άνεμο ενώ είναι πολύ σπάνιες σε άλλα.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: ΜοοΦέο. υηνανισυοί ενεονοποίησης. 32

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεροποίησικ.
Χαρακτηριστικά που θα απορούσαν να παρατηρηθούν πριν από

uεvάλεc κατολισθήσεις:
• Νερό που ρέει ανάμεσα σε ρωγμές, ή κορεσμένο έδαφος σε περιοχές που

δεν υπήρχε πριν νερό.
• Νέες ρηγματώσεις ή ασυνήθιστα διογκωμένα τμήματα εδάφους σε
πεζοδρομία ή πεζόδρομους.
• Έδαφος υπό τα θεμέλια που ολισθαίνει.
• Συμπληρωματικές κατασκευές, όπως γέφυρες και υπαίθριες αυλές να
γέρνουν και / ή να κινούνται σε σχέση με το κυρίως κτίσμα.
• Δάπεδα και θεμέλια από σκυρόδεμα που γέρνουν ή υφίστανται
πυροδιάλυση.
• Αγωγοί ύδρευσης και άλλες υπόγειες εγκαταστάσεις που αστοχούν.
• Τηλεφωνικοί θάλαμοι, δέντρα, τείχη ή περιφράξεις που αποκτούν ξαφνικά
κλίση.
• Μετατόπιση γραμμών περίφραξης.
• Βυθισμένο ή με κλίση προς τα κάτω κατάστρωμα οδοστρώματος.
• Ξαφνική μείωση της στάθμης νερού στα ρυάκια που σχηματίζονται λόγω
της βροχής ενώ ακόμη βρέχει η μόλις σταμάτησε.
Οι mpioyec που είναι νενικά ασ<ραλΓκ από κατολισθήσεις είναι οι εξής:

• Άρρηκτος βράχος που δεν έχει μετακινηθεί στο παρελθόν.
• Σε σχετικά επίπεδες πεδινές περιοχές που βρίσκονται μακριά από
πρανή και απότομες κοίτες ποταμών.
• Στην κορυφή η κατά μήκος της ράχης οροσειρών, που βρίσκονται
πίσω από κορυφές πρανών.
Παρατίθεται στη συνέχεια ο πίνακας 1.4. που απεικονίζει την επικινδυνό-

τητα των περιοχών σε σχέση με την τοπογραφία τους.
Διπλωυατική εονασία: Κατολίσθησες: Μορφές, unyaviouoi ενεργοποίησης, 33

Γεωλογικοί Πιθανότητα
Τοπογραφία
σχηματισμοί Κατολίσθησης
1. Επίπεδο έδαφος
Α. Χωρίς υψόμετρο Πεδιάδα 3
Β. Με υψόμετρο
Λιμναίες
1.Ομοιόμορφοι τόνοι 2
αποθέσεις
Βασαλτικό
2.Ανώμαλες επιφάνειες, απότομοι βράχοι 1
οροπέδιο
Στρώμα
λίμνης, παράκτια
3. Πορώδη στρώματα πάνω από αδιαπέρατα
πεδιάδα, 1
στρώματα
ιζηματογενή
οροπέδια
II. Λοφώδες έδαφος
Α. Η επιφάνεια απορροής δεν είναι
ενοποιημένη
1 .Διακοπτόμενη απορροή Ασβεστόλιθος 3
Μάζα εδάφους
2.Διαταραγμένη απορροή σχετιζόμενη με λίμνες και
στους πρόποδες 2
βάλτους
ενός βουνού
Β. Ενοποιημένη επιφάνεια απορροής
1.Παράλληλες κορυφογραμμές
Βασαλτικοί
α. Παράλληλη απορροή, σκούροι τόνοι 1
λόφοι
Τ ηγμένοι
β. Δικτυωτή απορροή, τοπογραφία
ιζηματογενείς 1
κορυφογραμμής-κοιλάδας
βράχοι
Χώμα από
γ. Εμποδισμένη απορροή, κατακόρυφα χαντάκια 2
εναπόθεση άμμου
2.Διακλαδωτές κορυφογραμμές, κορυφές σε μέτριο
ύψος
Χώμα από
α. Εμποδισμένη απορροή, κατακόρυφα χαντάκια 2
εναπόθεση άμμου
β. Δενδροειδής απορροή
Αργιλικοί
(a) Μέτρια - υψηλή ανατομή κορυφογραμμών 1
σχιστόλιθοι
Διαμελισμένη
(b) χαμηλές κορυφογραμμές σχετιζόμενες με ακτές 1
Παράκτια πεδιάδα
Διττλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηγανισϋοί ενεργοποίησης, 34

(c) Κυματιστές κορυφογραμμές σχετιζόμενες με

Σερπεντινίτης 1
κωνικούς λόφους, μικρή βλάστηση
3.Τυχαίες κορυφ/μές ή λόφοι
α. Δενδροειδής απορροή
Αργιλικοί
ί. Χαμηλοί, στρογγυλοί λόφοι, ελικοειδή ρεύματα 1
σχιστόλιθοι
ϋ. Κυματιστές κορυφογραμμές σχετιζόμενες με
Σερπεντινίτης 1
κωνικούς λόφους, μικρή βλάστηση
ίϋ Ομοιόμορφοι στρογγυλοί λόφοι Γ ρανίτης 2
Μάζα εδάφους
ίν. Ανώμαλη τοπογραφία στους πρόποδες 2
ενός βουνού
III. Επίπεδο ως λοφώδες, στρωματοειδές
έδαφος
Tallus,
Α. Απότομες πλαγιές 1
κολούβια
Β. Μέτριες ως επίπεδες πλαγιές Fan, Δέλτα 3
Παλαιό
Γ. Λοφώδεις πλαγιές με γκρεμό στη κορυφή 1
ολίσθηση
Πίνακας 1.4.: Επικινδυνότητα των περιοχών σε σχέση με την

τοπογραφία τους. Οι αριθμοί στη 3η στήλη ορίζονται ως εξής : 1=επιρρεπείς
στις κατολισθήσεις, 2 = επιρρεπείς στις κατολισθήσεις υπό συγκεκριμένες
προϋποθέσεις και 3 = όχι επιρρεπείς στις κατολισθήσεις εκτός από τις
ευπαθείς περιοχές.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσειο: ΜοοΦέο. υηγανισυοί ενεργοποίησης. 35

υέθοδοι αποκατάστασηο και σταθεροποίησης.
1.7. Κατολισθήσεις στον Ελληνικό χώρο
Ο Ελλαδικός χώρο, εξαιτίας της πολυσύνθετης γεωλογικής κατασκευής

και της έντονης τεκτονικής καταπόνησης του, δοκιμάζεται συχνά από
κατολισθητικά φαινόμενα. Οι περισσότερες και μεγαλύτερες σε έκταση και
ένταση κατολισθήσεις που εκδηλώθηκαν στον Ελληνικό χώρο αποτελούν
κατά κύριο λόγο ζώνες παλαιότερης ενεργοποίησης και οφείλονται σε
γεωλογικές και κλιματικές διεργασίες. Αντίθετα οι πρόσφατες κατολισθητικές
κινήσεις προκαλούνται κυρίως από ανθρώπινες δραστηριότητες και ακραίες
ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις, όπως υψηλές και απότομες βροχοπτώσεις,
παρατεταμένες χιονοπτώσεις και παγετούς μεγάλης διάρκειας.
Οι κατολισθήσεις στον ελλαδικό χώρο εμφανίζονται με μεγάλη

συχνότητα εξαιτίας:
> Των ιδιαίτερων γεωλογικών συνθηκών. Για την ακρίβεια
έχει παρατηρηθεί ότι πρανή αποτελούμενα από σκληρές
υπερστερεοποιημένες αργίλους, οι οποίες περιέχουν διαπερατές
υδροφόρες ενστρώσεις, που είναι συνηθισμένος σχηματισμός του
ελλαδικού χώρου, ειδικά όταν στον πόδα τους το ανάγλυφο είναι
δυσμενές, είναι ασταθή και ευαίσθητα σε τυχόν αυξήσεις της τιμής της
πίεσης του νερού.
> Του έντονου ανάγλυφου των μεταβαλλόμενων κλιματολο
γιών συνθηκών.
> Της σεισμικής δραστηριότητας.
> Των ανθρωπογενών επεμβάσεων.
Στην συνέχεια ακολουθούν ιστογράμματα σχετικά με το φαινόμενο των

κατολισθήσεων στην Ελλάδα:
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: ΜοοΦέε. υηγανισυοί ενεονοποίησπε. 36

Διαγράμματα σχετικά με το φαινόμενο των κατολισθήσεων στην

Ελλάδα.
Τύπος Περιοχής
Κατοικημένη ΚαΛΛιερ/μη Δασώδης
Εικόνα 1: Ιστόγραμμα συχνότητας κατολισθήσεων στην Ελλάδα

ανάλογα με τον τύπο της περιοχής.(ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: Μοοφέο. υηνανισυοί ενεονοποίησης. 37


ανάλογα με το υψόμετρο της περιοχής. (ΕΜΠ)
Μέση Ετήσια Βροχόπτωση

ανάλογα με τη μέση ετήσια βροχόπτωση. (ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης, 38

Τύπος - Στάδιο Διάβρωσης
Επιφανειακή Χειμαρρώδης Βαθιά
□ Αρχικό ■ Προχωρημένε ΠΤεΜκδ

ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο διάβρωσης της περιοχής. (ΕΜΠ)
Γεωτεκτονική Ζώνη
50 ι
ΙλΙ

ανάλογα με τις γεωτεκτονικές ζώνες. (ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηγανισυοί ενεονοποίησης, 39

Λιβολογικός Τύπος
Εικόνα 6: Ιστόγραμμα συχνότητας κατολισθήσεων στην Ελλάδα ανάλογα με

το λιθολογικό τύπο. (ΕΜΠ)
Γωνία κλιτύων
0-5 6-15 16-30 31-45 46-60 61-75 >75

ανάλογα με τη γωνία κλίσης των πρανών. (ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενεονοποίησης, 40

Σχετική κλίση των στρωμάτων
Ευνοϊκή Ημι-οριζόυτια Όχι ευνοϊκή

ανάλογα με τη σχετική κλίση των στρωμάτων της περιοχής. (ΕΜΠ)
Βάθος Κατολίσθησης
Επιφανειακή Ρηχη Βαθια Πολύ Βαθια

<1,5m 1,5-5m 5-20m >20m

ανάλογα με το βάθος της κατολίσθησης. (ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: ΜοοΦέ<:. υηγανισυοί ενεργοποίησης, 41

Πάχος του φθαρμένου στρώματος
0-0,5m 0,5-1,5m 1,5-3m >3m

ανάλογα με το πάχος του φθαρμένου στρώματος. (ΕΜΠ)
Ταχύτητα της κίνησης
1m/min 1m/day 1m/year 1 cm/year

ανάλογα με την ταχύτητα της κίνησης. (ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: ΜοοΦέο. υηγανισυοί ενεονοποίησης. 42

ιιέθοδοι αποκατάστασης και σταθεροποίησης.
Στάδιο Κατολίσθησης
Αρχικό Προχωρημένο Τελικό

ανάλογα με το στάδιο της κατολίσθησης. (ΕΜΠ)
Είδος Κινούμενου Υλικού
Τεταρτογενής Νεογενής Βραχώδης

σχηματισμός σχηματισμός σχηματισμός

ανάλογα με το είδος του κινούμενου υλικού. (ΕΜΠ)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηνανισυοί ενεργοποίησης, 43

Χαλαρές
αποθέσεις
Αργιλικοί Βραχώδεις
σχηματισμοί σχηματισμοί
& =LS3 1= Ζ
LU
&W
w
<

ανάλογα με το είδος των γεωλογικών σχηματισμών. (ΕΜΠ)
Διττλωιιατική εονασία: Κατολίσθησες: ΜοοΦέε. υηγανισυοί ενεργοποίησης, 44

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασης / Σταθεροποίησή κατολισθήσεων
ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ
Διττλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, unyaviauoi ενεργοποίησης, 1

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασης / Σταθεροποίησης κατολισθήσεων
2.1. Εισαγωγή
Οι επιστήμονες βοηθούν στην αντιμετώπιση των κατολισθήσεων με

τους ακόλουθους τρόπους:
•Καθορισμός περιοχών επιρρεπών σε κατολισθήσεις με την
χρήση διαφόρων μεθόδων.
•Επιλογή και εφαρμογή κατάλληλων αποτρεπτικών και
επανορθωτικών μέτρων.
•Σχεδιασμός των έργων υποδομής και των οικισμών σε περιοχές
που δεν κινδυνεύουν από κατολισθήσεις.
•Ανάπτυξη συστημάτων προειδοποίησης.
•Ενημέρωση και εκπαίδευση των ανθρώπων για τις
κατολισθήσεις.
Η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα κάθε έργου εξαρτάται από

το κατά πόσο ο τρόπος δράσης του αντιμετωπίζει σωστά το αίτιο της
κατολίσθησης, π.χ. η διατμητική αντοχή των πασσάλων ενισχύει την
σταθερότητα του πρανούς μόνο όταν οι πάσσαλοι έχουν ικανό μήκος και
διαπερνούν κατάλληλα την επιφάνεια ολίσθησης. Η παρατήρηση αυτή δείχνει,
ότι ο σχεδιασμός των μέτρων αντιμετώπισης μίας κατολίσθησης, πρέπει να
αρχίζει από το τέλος της έρευνας για την ανάλυση των αιτιών της, που με την
σειρά της θα πρέπει να στηρίζεται στην εκτεταμένη χρήση μετρήσεων.
Μεταφορικά τα μέτρα αντιμετώπισης και η έρευνα για την ανάλυση των αιτιών
της κατολίσθησης έχουν μεταξύ τους σχέση ανάλογη με την σχέση που έχουν
στην ιατρική η θεραπεία και η έρευνα για την διάγνωση της νόσου.
Αίτια κατολισθήσεων
Κατολισθήσεις προκαλούνται συχνά λόγω πολλών ταυτόχρονων
αιτιών. Εκτός από την επιφανειακή διάβρωση ή τη μείωση της δύναμης
συνάφειας που προκαλούνται από εποχιακές βροχοπτώσεις, τα αιτία
κατολίσθησης μπορεί να είναι λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, όπως
η προσθήκη υπερβολικού βάρους πάνω στο πρανές ή εκσκαφή στα μέσα του
πρανούς ή στους πρόποδες του. Ακόμη και μεμονωμένα φαινόμενα
Διπλωυατικιί Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενερνοποίησιχ. 2

συμβάλουν συχνά στην δημιουργία αστάθειας, αφού έχει παρέλθει κάποιο

χρονικό διάστημα, το οποίο, αντίθετα σε καλά δομημένες περιορισμένες
περιοχές, δεν επιτρέπει την εξέλιξη της κατολίσθησης που λαμβάνει χώρα.
Ως εκ τούτου, είναι μάταιο, κατά τον σχεδίασμά των μέτρων

αντιμετώπισης, να θεωρηθεί η κατολίσθηση ως συνάρτηση ενός φαινομένου,
ή των πιο σημαντικών φαινομένων, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε προσπάθεια
περιγραφής με ακρίβεια όλων των αιτιών της κατάστασης, οι οποίες, σε
διαφορετικές χρονικές στιγμές, συμβάλουν στην εμφάνισή της.
Συνεπώς, οι μέθοδοι σταθεροποίησης βραχώδους πρανούς ή μη,

παρατίθενται στους ακόλουθους τρεκ τύπους μέτρων:
1. Γεωμετρικές μέθοδοι (Geometric methods), στις οποίες η

γεωμετρία του πρανούς αλλάζει (κοινώς μεταβάλλεται η κλίση του).
2. Υδρογεωλογίες μέθοδοι (Hydrogeological methods), στις
οποίες επιχειρείται υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα ή μείωση της
περιεκτικότητας του υλικού σε νερό.
3. Χημικές και μηχανικές μέθοδοι (Chemical and mechanical
methods), στις οποίες γίνεται προσπάθεια αύξησης της δύναμης
συνάφειας της ασταθούς μάζας ή εισαγωγή ενεργών εξωτερικών
δυνάμεων (π.χ. αγκύρια,ηλώσεις βράχου ή εδάφους) ή παθητικών
(π.χ. κατασκευή φρεάτων, πάσσαλοι ή ενισχυμένο έδαφος) έτσι ώστε
να εξουδετερώσουν τις αποσταθεροποιητικές δυνάμεις.
Ο διαφορετικός τύπος των υλικών καθορίζει τα μέτρα που θα ληφθούν

προσαρμοσμένα πάντα στην εκάστοτε περίπτωση.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :Μορφές, υηγανισυοί ενεονοποίησης. 3

υέθοδοι αποκατάστασή και σταθεροποίησης.
2.2. Βραχώδη πρανή

2.2.1. Τροποποίηση γεωμετρίας
Το εν λόγω μέτρο χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις που η επιφάνεια

του πετρώματος που συναντάται κάτω από το υλικό που ολισθαίνει, είναι
υγιής και σταθερή (για παράδειγμα, ασταθές πέτρωμα στην κορυφή του
λόφου, τμήμα βράχου που ωθείται λόγω της κατανομής του λόφου, βλάστηση
που μπορεί να διευρύνει τις ενώσεις του βράχου, τμήματα βράχου
απομονωμένα από τις ενώσεις).
Το εν λόγω μέτρο εκτελείται τμηματικά, σε καταστάσεις που υπάρχει

κίνδυνος λόγω υποδομών ή της διέλευση ανθρώπων στον πόδα του λόφου.
Γενικά αυτού του είδους το μέτρο μπορεί να λύσει το πρόβλημα εξαλείφοντας
τον κίνδυνο. Ωστόσο, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι, όταν το μέτρο ληφθεί,
το πρόβλημα δεν θα ξαναπαρουσιαστεί βραχυπρόθεσμα. Στην
πραγματικότητα, όπου υπάρχουν βράχοι με πολλές ρωγμές, το τμήμα στο
μικρότερο βάθος μπορεί να υποστεί μηχανική ασυνέχεια που μερικές φορές
ενθαρρύνεται από ακραία καιρικά φαινόμενα, προκαλώντας έτσι την
απομόνωση των ασταθών τμημάτων.
Το μέτρο μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους, που

κυμαίνονται από την κατεδάφιση με άξονες μέχρι την χρήση εκρηκτικών.
Στην περίπτωση της υψηλής και / ή όχι εύκολα προσβάσημης επιφάνειας
είναι απαραίτητη η συμβολή ειδικών που μπορούν να εργαστούν με
ακροβατικά.
Όταν οι εκρηκτικές ύλες χρησιμοποιούνται, μερικές φορές είναι

αναγκαία η ελεννόυενη κατεδάφιση, με στόχο την ελαχιστοποίηση ή τον
μηδενισμό των ανεπιθύμητων συνεπειών που απορρέουν από την έκρηξη
του υφιστάμενου εδάφους, διασφαλίζοντας την ακεραιότητα του
περιβάλλοντος βράχου. Η ελεγχόμενη κατεδάφιση βασίζεται στη διάτρηση
οπών που τοποθετούνται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και είναι
παράλληλες στο τμήμα προς κατεδάφιση. Η διάμετρος των οπών κυμαίνεται
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενερνοποίησης, 4

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεροποίησΓΚ.
Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασή / Σταθεροποίησης κατολισθήσεων
γενικά από 40 έως 80 χιλιοστά και η απόσταση μεταξύ τους περίπου 10 έως
12 φορές τη διάμετρο. Ο χρόνος ανάφλεξής είναι ρυθμισμένος έτσι ώστε να
εκρήγνυνται πρώτα τα εξωτερικά άκρα και τα πιο εσωτερικά διαδοχικά, έτσι
ώστε ο χώρος της επέμβασης να είναι όσο το δυνατόν περιορισμένος.
2.2.2. Μέτρα ενίσχυσης Ειδικά Τεχνικά Έργα αναχαίτισης της

κατολίσθησης
Ο υπολογισμός των απαιτούμενων τεχνικών έργων αντιστήριξης θα

πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς που διέπουν τη
μελέτη της ανωδομής των τεχνικών έργων, εκτιμώντας τις ωθήσεις γαιών και
τις παραμορφώσεις των δομικών στοιχείων αντιστήριξης τόσο στη φάση
κατασκευής όσο και στη φάση λειτουργίας του έργου.
2.2.2. α. Αγκυρώσεις
Γενικά τα μέτρα ενίσχυσης αποτελούνται από την εισαγωγή μεταλλικών

στοιχείων, σκοπός των οποίων είναι η αύξηση της συνοχής του βράχου και η
μείωση της τάσης χαλάρωσης που δημιουργείται, για παράδειγμα, μετά τον
τεμαχισμό. Τα μέτρα ενίσχυσης αποτελούν μεταλλικά αγκύρια ή
αγκύρια βράχου (ηλώσεις).
Οι αγκυρώσεις διακρίνονται ανάλογα με την προένταση της μεταλλικής

ράβδου σε προεντεταμένες με εφαρμογή ενεργητικής υποστήριξης της
βραχόμαζας και σε μη προεντεταμένες με εφαρμογή παθητικής
υποστήριξης. Η παθητική αγκύρωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για
συγκράτηση μεμονωμένων ασταθών τεμαχίων όσο και για την ενίσχυση
μεγάλων τμημάτων βράχου. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως προ -
ενίσχυση των στοιχείων ενός πρανούς με απότομη κλίση, προκειμένου να
περιοριστεί η αποσυμπίεση/διόγκωση του πρανούς που συνδέεται με τον
τεμαχισμό.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισιιοί ενεονοποίηστκ. 5

Σε κάθε διάταξη αγκύρωσης διακρίνονται τα ακόλουθα επιμέρους

τμήματα:
• Η κεφαλή (header): το σύνολο των στοιχείων (πλάκα αγκυρίου,
το κλείδωμα συσκευής, κλπ.) με σκοπό να μεταδώσουν τη δύναμη
έλξης του αγκυρίου στην αγκυρομένη διάταξη ή τον βράχο.
• Η ενίσχυση: Τμήμα του αγκυρίου που τοποθετείται μέσα στην
οπή και σκυροδετείται. Μπορεί να αποτελείται από μεταλλικά καλώδια
ή ράβδους οπλισμού κλπ.
• Το μήκος πάκτωσης (the length of the foundation): Είναι το
βαθύτερο τμήμα του αγκυρίου το οποίο πακτώνεται στο βράχο με
εισπίεση ενέματος (τσιμεντένεματος και μίας διογκωτικής ουσίας ή
επιταχυντή) και έτσι μεταφέρεται το φορτίο στον βράχο.
• Το ελεύθερο μήκος (the free length): Το μη σκυροδετημένο
τμήμα του αγκυρίου.
Μόνιμο αγκύριο
Προσωρινό αγκύριο
Σχήμα 2.1.α.: Διάταξη αγκυρίων
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης, 6

Όταν η αγκύρωση ενεργεί σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα ορίζεται ως

άκαμπτη. Πρόκειται για ένα συγκεκριμένο τύπο αγκύρωσης, μη συνδεδεμένο
κατασκευαστικά με το ελεύθερο μήκος, που αποτελείται από υλικό ανθεκτικό
στον εφελκυσμό, συνήθως ράβδο χάλυβα λιγότερο από 12 μ., με
αντιδιαβρωτική προστασία λόγω του περιβλήματος από σκυρόδεμα.
Η διάταξη αγκύρωσης μέσα στο έδαφος μπορεί να είναι χημική ή να

χρησιμοποιηθεί μηχανική επέκταση ή σκυροδέτηση.
Στην πρώτη περίπτωση, τοποθετούνται κυλινδρικά περιβλήματα από
κάποια ρητίνη πολυεστέρα στο διάτρημα για να γεμίσουν τον κυλινδρικό
χώρο γύρω από το τελευταίο τμήμα του αγκυρίου. Το κύριο πλεονέκτημα
αυτού του τύπου αγκύρωσης έγκειται στην απλότητα και στην ταχύτητα της
εγκατάστασης. Το κύριο μειονέκτημα είναι η περιορισμένη αντοχή του.
Στη δεύτερη περίπτωση, η αγκύρωση απαρτίζεται από χαλύβδινες

σφήνες που εισάγονται στα τοιχώματα της οπής. Το πλεονέκτημα αυτού του
τύπου αγκύρωσης έγκειται στην ταχύτητα της εγκατάστασης και στο γεγονός
ότι η προένταση μπορεί να επιτευχθεί άμεσα μόλις τοποθετηθεί η αγκύρωση.
Το κύριο μειονέκτημα με αυτόν τον τύπο αγκύρωσης είναι ότι μπορεί να
χρησιμοποιηθεί μόνο σε σκληρά πετρώματα βράχου. Επιπλέον, η μέγιστη
δύναμη έλξης προέντασης είναι περιορισμένη ( <800ΚΝ).
Στην τρίτη περίπτωση, η αγκύρωση προέρχεται από την σκυροδέτηση

όλης της μεταλλικής ράβδου. Αυτή είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται
περισσότερο αφού τα υλικά είναι φθηνά και η εγκατάσταση απλή. Τα ενέματα
σκυροδέματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλούς τύπους εδάφους
και βράχου, επιπλέον το περίβλημα από σκυρόδεμα προστατεύει την
μεταλλική ράβδο από διάβρωση. Το συγκεκριμένο μείγμα αποτελείται από
νερό και τσιμέντο σε αναλογία της τάξεως του W / C = 0.40-0.45, δεδομένου
ότι με τον τρόπο ένα αρκετά ρευστό μίγμα επιτρέπει την άντληση στην οπή
ενώ την ίδια στιγμή, όταν οριστεί, παρέχει υψηλή μηχανική αντοχή.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις ιΜορφές, υπνανισυοί ενεργοποίησης, 7

Η αρχή λειτουργίας των περισσότερων τύπων ενεμάτων αγκυρώσεων

συνίσταται στην δημιουργία μέσα στο έδαφος ενός πεδίου πλευρικής
συμπίεσης , η οποία συγκρατεί το μεταλλικό στοιχείο απορροφώντας τις
εφελκυστικές τάσεις του ελεύθερου μήκους και θέτοντας το περιβάλλον
έδαφος σε διάτμηση.
Όσον αφορά το μηχανισμό λειτουργία του ανκυρίου βράχου

(ηλώσεκ) τα στελέχη του βράχου προκαλούν ένα περιβάλλον τάσεων στο
αγκύριο που αποτελείται από διατμητική και εφελκυστική τάση, που
οφείλονται στην τραχύτητα των αρθρώσεων στην κίνηση και στην
κατεύθυνση του αγκυρίου, που δεν είναι συνήθως κάθετη στην άρθρωση. Τα
σταδία εκτέλεσης της τοποθέτησης των αγκυρίων βράχου περιλαμβάνουν:
• Τοποθέτηση ράβδου ενίσχυσης (π.χ. 4-6 μ. μήκος Fe B44k η ράβδος ) ·

• Εισπίεση σιμεντενέματος στην ράβδο και
• Σφράγιση της κεφαλής ή του επάνω μέρος της οπής.
Σχήμα2.1.β.: Διάταξη αγκυρίων
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :ΜοοΦέο. υηνανισυοί ενεργοποίησης, 8

2.2.2.β. Εκτοξευμένο σκυρόδεμα

Όπως ορίζεται από το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Σκυροδέματος (American
Concrete Institute) "Το εκτοξευμένο σκυρόδεμα είναι κονίαμα ή σκυρόδεμα
που μεταφέρεται μέσω ενός αγωγού και εκτοξεύεται με υψηλή ταχύτητα σε
μια επιφάνεια. Υπάρχουν δυο διαφορετικές διαδικασίες εφαρμογής του
εκτοξευμένου σκυροδέματος η ξηρή διαδικασία και υγρή διαδικασία. Συχνά
χρησιμοποιείται ο όρος gunite, ο οποίος αναφέρεται αποκλειστικά στην ξηρά
διαδικασία”.
2.2.γ. Αποστράγγιση
Πίεση πόρων στον βράγο

Είναι ούτως η άλλως σκόπιμο να σφραγισθεί και να σιμεντωθεί κάθε
ρωγμή στο βράχο για να αποτρέψει την αυξομείωση της πίεσης πόρων λόγω
του νερού που ψύχεται και αποψύχεται κατά την διάρκεια του έτους και
μπορεί να προκαλέσει προοδευτική ρηγμάτωση στο σύστημα αντιστήριξης
που έχει συσταθεί. Για αυτό το σκοπό προβλέπεται μια διαδικασία από:
1. καθαρισμό και πλύση των ρωγμών,
2. γύψωμα των ρωγμών,
3. τοποθέτηση των αγωγών εισπίεσης ενέματος σε κατάλληλους
άξονες παράλληλα με τη ρωγμή μέσα στην οποία εισπιέζεται ένεμα και
4. διαδοχική έγχυση του ενέματος από κάτω προς τα πάνω με
χαμηλή πίεση (1-3 tam.) μέχρις ότου δεν σημειώνεται ροή προς τα
πάνω στους αγωγούς που είναι τοποθετημένοι.
Το ένεμα θα έχει περίπου την ακόλουθη σύνθεση:

Τσιμέντο 10 kg, νερό 65 I, και πρόσθετα, ρευστοποιητής και αντί-συμπικτωτής
ή μπετονίτης 1-5 kg.
Η παρουσία του νερού σε ένα βραχώδες πρανές είναι ένας από τους
σημαντικότερους παράγοντες που οδηγούν σε αστάθεια. Η επίγνωση της
πίεσης του νερού και της ροής του είναι η βάση για να διενεργηθεί τόσο
Διπλωματική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφέε. ιιηχανισυοί ενερνοποίησης, 9

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασης / Σταθεροποίησιχ κατολισθήσεων
αξιόπιστη ανάλυση της σταθερότητας όσο και σχεδιασμός μέτρων που

αποσκοπούν στην βελτίωση της ευστάθειας του πρανούς . Αρα θα πρέπει να
επιτευχθεί καταβιβασμός - μείωση της αναπτυσσόμενης πίεσης πόρων στην
κρίσιμη διεπιφάνεια αστοχίας.
Οι Hoek και Bray (1981) πρότειναν ένα πλάνο πιθανών μέτρων που
μπορούν να ενεργήσουν στο πρανές και να μειώσουν όχι μόνον το ποσοστό
του νερού το οποίο πίστευαν ότι από μόνο του είναι αμελητέος παράγοντας
αστάθειας αλλά πάνω απ’ όλα να μειώσουν τις πιέσεις που ασκούνται από
το νερό.
Το προτεινόμενο πλάνο εκπονήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τρεις αρχές:
1. Πρόληψη της εισόδου νερού στο πρανές μέσω ασυνεχειών ή
ρωγμών που δεν είναι πληρωμένες από κάποιο υλικό.
2. Μείωση της πίεσης του νερού σε περιοχές που γειτνιάζουν με εν
δυνάμει επιφάνειες αστοχίας μέσω ρηχών συλλεκτικών
στραγγιστηριών.
3. Τοποθέτηση αποστράγγισης, ώστε να μειώσει την πίεση του
νερού σε περιοχές με άμεση γειτνίαση με το πρανές και
4. Τα μέτρα αυτά μπορούν να επιτύχουν τη μείωση των
επιπτώσεων του νερού που βρίσκεται σε μικρό ή μεγάλο βάθος.
Ο σχεδιασμός του απαιτούμενού συστήματος αποστράγγισης θα πρέπει

να περιλαμβάνει διαστασιολόγηση των παρακάτω αναφερόμενων (ενδεικτικά
και όχι περιοριστικά) στοιχείων αποστράγγισης :
1. Κουρτίνα από βαθιές αποστραγγιστικές κατακόρυφες
γεωτρήσεις ανάντη της περιοχής με εκφόρτιση σε διαπερατό
υπόβαθρο ή σε στραγγιστικές σήραγγες,
2. επιφανειακές στραγγιστικές τάφροι σε δίκτυο μορφής
ψαροκόκαλου, και
3. υδρομαστεύσεις με δίκτυο από υδρογεωτρήσεις,
παραοριζόντιες αποστραγγιστικές διατρήσεις.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφέε. υηγανισυοί ενεονοποίησης, 10

Επιφανειακά υέτρα αποστράγγισης

Τα επιφανειακά μέτρα αποστράγγισης έχουν σαν λειτουργία τη
συλλογή και απομάκρυνση όλων των επιφανειακών υδάτων που ρέουν μέσα
στην περιοχή που ολίσθησε με χρήση επιφανειακών στοαννιστηοίων που
κατασκευάζονται είτε παράλληλα με το φρύδι του πρανούς, είτε πάνω στην
ολισθαίνουσα μάζα. Στην πραγματικότητα, στις βραχώδεις πλάγιες αυτού του
είδους τα μέτρα, παρόλο που συμβάλλουν στη μείωση του μεγέθους των
διεισδύσεων, από μόνα τους είναι ανεπαρκή για να σταθεροποιήσουν ένα
πρανές.
Βαθιά μέτρα αποστράγγισης

Τα βαθιά μέτρα αποστράγγισης είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για
αυτό το είδος πρανούς. Η βαθιά αποστράγγιση είναι πολύ αποτελεσματική
στη μείωση της πίεσης πόρων κατά μήκος ρηγματωμένων επιφανειών ή
πιθανών επιφανειών αστοχίας. Χαρακτηριστικά όπως η θέση και το διάστημα
των ασυνεχειών, πέρα από τα μηχανικά χαρακτηριστικά του βράχου,
επηρεάζουν τη ροή του νερού μέσα στην μάζα. Ως εκ τούτου, μόνο
αναχαιτίζοντας τη ροή του νερού μέσα από τις ασυνέχειες, μπορεί να υπάρξει
ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Τα βαθιά στραγγιστήρια συνοδεύονται από
επιφανειακούς συλλέκτες, οι οποίοι συγκεντρώνουν το νερό και το
απομακρύνουν μέσω δικτύων, που αποτελούνται από μικρά επιφανειακά
κανάλια.
Η κάθετη αποστράγγιση
Σχετίζεται με διάνοιξη φρεάτων για άντληση των υπόγειων υδάτων_με
στόχο την ταπείνωση της στάθμης του υπόγειου υδροφόρου οριζόντια. Η
χρήση των συνεχών αντλιών συνεπάγεται πολύ υψηλές δαπάνες λειτουργίας
προϋποθέτοντας έτσι τη χρήση αυτής της τεχνικής μόνο για περιορισμένες
χρονικές περιόδους.
Οι στοές αποστοάννισης
Είναι κάπως διαφορετικές από άποψη αποτελεσματικότητας.
Θεωρούνται το πλέον αποτελεσματικό σύστημα αποστράγγισης για βράχο, αν
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενερνοποίησης, 11

και έχουν το μειονέκτημα ότι απαιτούν πολύ υψηλή τεχνολογική και

οικονομική επένδυση. Συγκεκριμένα, αυτή η τεχνική χρησιμοποιούμενη σε
βράχους μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στην μείωση της πίεσης
πόρων. Γίνεται διάνοιξη μέσα στην ολισθαίνουσα μάζα, συστήματος κύριων
και δευτερευουσών αποστραγγιστικών στοών για τη συλλογή των υπόγειων
υδάτων (με φυσική ροή).
Οι στοές αποστράγγισης μπορεί να σχετίζονται με μια σειρά από ακτινωτά
στραγγιστήρια τα οποία αυξάνουν την αποτελεσματικότητά τους. Η
τοποθέτηση αυτού του είδους της εργασίας είναι οπωσδήποτε συνδεδεμένη
με τις τοπικά μορφολογικές, γεωλογικές και διαρθρωτικές συνθήκες.
2.2.3 Μέτρα προστασίας
Η προστασία φυσικών ή τεχνιτών επιφανειών μπορεί να έχει δύο

στόχους :
1. Προστασία του βράχου από αλλοιώσεις και
2. προστασία των υποδομών και των πόλεων από
κατολισθήσεις.
Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να εντοπιστεί πάνω από όλα η αιτία της
αλλοίωσης ή της πιθανότητας κατολίσθησης. Έπειτα η περιοχή στην οποία
θα ληφθούν τα μέτρα πρέπει να οριοθετηθεί. Αυτή είναι η πιο κατάλληλη
διαδικασία για να λυθεί το πρόβλημα και τελικά να ελεγχθεί η
αποτελεσματικότητα του μέτρου με το πέρασμα του χρόνου. Τα πιο
διαδεδομένα παθητικά υέτρα αντιστήριξης είναι τα εξής :
1. Μέτρα προστασίας στον πόδα του λόφου,

2. υεταλλικά δίχτυα συνκράτησης και
3. αναβαθυοί σε κατάλληλα ύψη
Όσον αφορά στους αναβαθμούς, γενικά συνοδεύονται από κατάλληλα

άκαμπτα μεταλλικά δίχτυα. Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, διάφορα
κατασκευαστικά είδη έχουν μπει στην αγορά, για τα οποία οι βιομηχανίες
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενεονοποίησης, 12

εξασφαλίζουν την απορρόφηση της κινητικής ενέργειας. Μια από τις

κατασκευαστικές μεθόδους έλεγχου των διχτύων συγκράτησης των
πετρωμάτων ξεκινά από την έννοια της σύγκρουσης με βλήματα, βάσει της
οποίας η μέγιστη δύναμη που εφαρμόζεται και η προκύπτουσα κάμψη
εκφράζονται, μέσω μιας στατικής ανάλυσης, που οδηγεί στην
ποσοτικοποίηση των δυνάμεων κατανέμονται στα ποικίλα δομικά στοιχεία.
Ένα άλλο είδος συγκράτησης είναι το ανάχωμα, πιθανώς ενισχυμένο
με γεώ- συνθετικά (οπλισμένο έδαφος). Το πλεονέκτημα αυτού του είδους της
εργασίας, σε σύγκριση με τα δίχτυα, είναι η ευκολότερη συντήρηση και οι
λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η απορρόφηση της κινητικής
ενέργειας είναι γενικά μεγαλύτερη από εκείνη των μεταλλικών διχτύων.
2.3. Εδαφικά πρανή

2.3.1. Τροποποίηση γεωμετρίας
Η λειτουργία της αναδιαμόρφωσης ενός πρανούς με στόχο τη βελτίωση

της ευστάθειάς του, μπορεί να επιτευχθεί μέσω διάφορων διαδικασιών:
1. Αλλαγή τγκ κλίσης του πρανούς δηλαδή αφαίρεση εδαφικών

υα£ών από το ανώτερο τμήμα της κατολίσθησης.
Ειδικότερα αναφέρεται ότι, η κλίση του πρανούς μπορεί να μειωθεί
σκάβοντας το μέτωπο του πρανούς. Αυτό είναι αποτελεσματικό για τη
διόρθωση ρηχών μορφών αστάθειας, όπου η μετακίνηση περιορίζεται
στα στρωματά του εδάφους κοντά στην επιφάνεια και τα πρανή είναι
ψηλότερα από 5m. Επιπλέον τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση
επιτυγχάνουν και μείωση της διαβρωμένης επιφάνειας. Η αφαίρεση
γαιών από το ανώτερο τμήμα με τη μορφή αποφόρτισης να γίνεται με
τέτοια μέθοδο έτσι ώστε να αποφεύγεται οποιοσδήποτε κίνδυνος
προοδευτικής οπισθοχώρησης της κατολίσθησης προς την ανάντη
περιοχή.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφέο. υηγανισυοί ενεονοποίησης, 13

2. Τοποθέτηση αντίβαρου ποδός.

Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι, η τοποθέτηση αντίβαρου ποδός,
αντίθετα, έχει σταθεροποιητική επίδραση στην περίπτωση της βαθιάς
κατολίσθησης, στην οποία η επιφάνεια της κατολίσθησης στην κορυφή
βυθίζεται και περιγράφει μια υπό - κάθετη επιφάνεια που προκύπτει εκ
νέου στην περιοχή του πόδα του πρανούς. Η έδραση του επιχώματος
με τη μορφή αντίβαρου ποδός θα πρέπει να γίνεται κατόπιν ελέγχου
των συνθηκών θεμελίωσής του έναντι υπέρβασης των επιτρεπόμενων
τάσεων, καθότι στην περιοχή αυτή ενδέχεται να εμφανίζεται ως
στρώμα έδρασης ένας μανδύας σημαντικού πάχους από υλικά
κατολίσθησης. Εργασίες που συμπεριλαμβάνονται στον πόδα, είναι το
στενό δρομάκι στο πρανές και κάποιες κατασκευές βαρύτητας όπως
συρματοκυβώτια ή το ενισχυμένο έδαφος, δηλ. μπλοκ σκυροδέματος.
Η επιλογή της μείωσης της κλίσης και επιχώματος στον πόδα σπάνια
αποτελεί πρόβλημα, από τότε που υπάρχουν ειδικοί περιορισμοί που πρέπει
να τηρούνται στην κορυφή ή στον πόδα του πρανούς. Γενικά στην
σταθεροποίηση πρανούς όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί (συχνά αυτό
συμβαίνει για τα φυσικά πρανή) υιοθετείται συνδυασμός της μείωσης της
κλίσης και επιχώματος στον πόδα για να αποφευχθεί η βαριά εργασία σε ένα
μόνο είδος.
Στην περίπτωση των φυσικών πρανών η επιλογή της_αναδιαμόρφωσης

του υπάρχοντος καθεστώτος δεν είναι τόσο σαφείς όπως στην περίπτωση
των τεχνητών πρανών. Συχνά, αυτό το προφίλ είναι αντικανονικό για μεγάλες
περιοχές χωρίς πρόσφατες φυσικές αλλαγές στη μορφολογία τους γιατί η
ρηχή του έκταση μπορεί να κάνει αυτές τις περιοχές άχρηστες για μείωση της
κλίσης ή κατασκευή επιχώματος στον πόδα.
Όταν το σχήμα του θαμμένου τμήματος παλιάς κατολίσθησης είναι

περίπλοκο, η εναπόθεση επιχώματος σε μία περιοχή μπορεί να οδηγήσει
αστάθεια σε κάποια άλλη. Κατά το σχεδιασμό αυτού του είδους της εργασίας
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηγανισιιοί ενερνοποίπσης, 14

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασικ / Σταθεροποίησης κατολισθήσεων
το σταδιακό αποτέλεσυα των εκσκαφών και του επιχώματος θα πρέπει να

ληφθεί υπόψη.
Σύνκρισπ των δύο μεθόδων

Η ευεργετική τους επίδραση στην αύξηση της ασφάλειας μειώνεται όταν
αυξάνεται το μέγεθος της υπό εξέταση κατολίσθησης. Επιπλέον, είναι πολύ
σημαντικό να διασφαλιστεί ότι ούτε οι τομές ούτε το επίχωμα θα μετακινήσουν
τα υπάρχοντα ή δυνητικά επίπεδα ερπυσμού της κατολίσθησης.
Γενικότερα, η επίχωση στον πόδα της κατολίσθησης πρέπει να
προτιμάται από την αλλαγή κλίσης (για να μειωθεί το βάρος στην κορυφή του
πρανούς), δεδομένου ότι η τελευταία λύση αποδεικνύεται πλόες φορές πιο
ακριβή.
Επιπλέον, σε πολύπλοκες και σύνθετες κατολισθήσεις, το επίχωμα στον
πόδα του πρανούς, έχει μικρότερη πιθανότητα να ανακατευθεί με την
αλληλεπίδραση των επιμέρους στοιχείων της κατολίσθησης.
Μια σημαντική πτυχή εργασίας ευστάθειας που αλλάζει την
μορφολογία του πρανούς είναι ότι, με πιο ακριβείς όρους μηχανικής, η
αλλαγή κλίσης και το αντίβαρο στον πόδα δημιουργούν μη στραγγιζόμενη
φόρτιση και τάσεις αποφόρτισης. Στην πραγματικότητα, στην περίπτωση της
τοποθέτησης αντίβαρου ποδός, ο συντελεστής ασφάλειας SF, θα είναι
μικρότερος βραχυπρόθεσμα παρά μακροπρόθεσμα. Στην περίπτωση που
πραγματοποιείται αλλαγή κλίσης, ο SF θα είναι μικρότερος μακροπρόθεσμα
παρά βραχυπρόθεσμα. Συνεπώς, και στις δυο περιπτώσεις, είναι σκόπιμο να
υπολογιστεί ο συντελεστής ασφαλείας SF τόσο σε βραχυπρόθεσμη και
μακροπρόθεσμη θεώρηση.
2.3.2. Τεχνικές αποστράγγισης
Θα πρέπει να τονισθεί ότι η αποτελεσματικότητα του επιχώματος

αυξάνει με την πάροδο του χρόνου με την προϋπόθεση ότι είναι συνδεδεμένο
με ένα κατάλληλο σύστημα αποστράγγισης επιχώματος, που επιτυγχάνεται
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηγανισυοί ενεονοποίησης, 15

χρησιμοποιώντας μία υποκείμενη αποστραγγιστική κάλυψη ή κατάλληλη

επιφανειακή αποστράγγιση.
Γενικότερα, συστήματα αναδιαμόρφωσης ενός πρανούς συνδέονται

μεταξύ τους και ολοκληρώνονται από επιφανειακή προστασία του πρανούς
από διάβρωση και από τον συντονισμό μέσω συστήματος αποστράγγισης
που αποτελείται από τάφρου<: και υικρά κανάλια (σκεπασμένα ή όχι και
προκατασκευασμένα) για να απομακρύνεται το νερό που συγκεντρώνεται.
Αυτά τα συστήματα απομάκρυνσης επιφανειακών υδάτων δημιουργούνται
από την διαμόρφωση του εδάφους γύρω από την κατολίσθηση μέσω της
κατάλληλης τοποθέτησης ευέλικτων σωλήνων αποστράγγισης ικανών να
συλλέγουν νερό.(βλέπε σχήμα 2.3.)
Σχήμα 2.2.: Σύστημα απομάκρυνσης επιφανειακών υδάτων με

προκατασκευασμένα στοιχεία.
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφέο. ιιηχανισυοί ενεργοποίησης, 16
Οι διατάξεις αυτές εξυπηρετούν τον σκοπό της αποφυγής της

διείσδυσης του νερού που κυκλοφορεί στο τμήμα της κατολίσθησης ή σε
οποιεσδήποτε σχισμές ή ρωγμές και περαιτέρω προκαλεί μείωση της
διατμητικής δύναμης του εδάφους.
Ένα πρόβλημα που μπορεί να προκληθεί από το νερό κοντά στην

επιφάνεια του λόφου είναι η διάβρωση των επιφανειακών υλικών εξαιτίας της
ροής των υδάτων. Αυτό αποδεικνύεται επικίνδυνο από την άποψη
ευστάθειας, δεδομένου ότι τείνει να εξασθενίσει την κλίση με την μετακίνηση
υλικών, καθώς και να ενεργοποιήσει υπερβολική πίεση λόγω της ροής του
νερού.
Για την άμυνα κατά της διάβρωσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μια
σειρά από λύσεις, όπως:
* Γεωτάπητες (“Geomats”)
* Γεωπλένυατα (“Geoqrids”)
* Φυτικοί τάπητες (“Brushwood mats”)
Η εγκατάσταση αυτών των μέτρων είναι επιφανειακή έχουν μικρή επίπτωση

στο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, αναφέρονται τα εξής :
Γεωτάπητες
ΟΙ γεωτάπητες ή αντί - διαβρωτικοί βιοτάπητες ή βιοπλέγματα είναι

συνθετικά προϊόντα που φτιάχτηκαν για την προστασία και τη φυτοκάλυψη
των λόφων που υπόκεινται σε επιφανειακή πλύση, (βλ. Σχήματα 2.4.1.α. έως
2.4.1 .γ.) Έχουν δυο βασικούς μηχανισμούς έλεγχου της διάβρωσης:
1. τη συγκράτηση και τη ενίσχυση του επιφανειακού εδάφους και,

2. την προστασία από τις επιπτώσεις της βροχόπτωσης.
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενεονοποίησης, 17

Κεφάλαιο 2° : Μελέτη Αποκατάστασης / Σταθεροποίησης κατολισθήσεων
Τάπητας
Σχήμα 2.4.1.(α).: Χαρακτηριστική λύση αντί - διάβρωσης με τάπητα.
Γεωτάπ
Σχήμα 2.4.1.( (β).: Λύσεις αντί-διάβρωσης με τη χρήση γεωτάπητα: Τυπικό

σύστημα.
Διπλωυατικη Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υπχανισυοί ενεργοποίησης, 18

I '
· - 1
I
Geocomposite 1
Σχήματα 2.4.1.(γ).: Λύσεις αντι-διάβρωσης με τη χρήση γεωτάπητα και

γεωπλέγματος.
Γεωπλένυατα
Τα γεωπλέγματα είναι συνθετικά υλικά που χρησιμοποιούνται για να

ενισχύσουν το έδαφος. Η εισαγωγή των γεωσυνθετικών ενισχύσεων (γενικά
στην κατεύθυνση κατά την οποία η παραμόρφωση έχει αναπτυχθεί) έχει τη
λειτουργία της ενίσχυσης του εδάφους παρέχοντας μεγαλύτερη ακαμψία και
σταθερότητα σε αυτό και την ικανότητα να υποβάλλεται σε μεγαλύτερες
παραμορφώσεις χωρίς να φθάνει στο σημείο αστοχίας.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υπχανισυοί ενεονοποίησης. 19

Σχήμα 2.4.8.: Τυπική διάταξη γεωπλέγματος
Φυτικοί τάπητες
Οι εν λόγω τάπητες είναι κατασκευασμένοι από φυτικές ύλες. Είναι

επιμήκεις και ελαστικοί. Αφού χρησιμοποιηθούν, στην συνέχεια καλύπτονται
με επίχωμα. Εναλλακτικά χρησιμοποιούνται ράβδοι συγκράτησης φορτίου
διαφορετικών ειδών ξυλείας, υφασμένοι έτσι ώστε να συγκρατούν τα
διαβρωμένα υλικά πίπτουν, λόγω του νερού που βρίσκεται στην
επιφάνεια.(βλ. Σχήμα 2.4.2.)
Σχήμα 2.4.2.: Τυπικές λύσεις από φυτικούς τάπητες.
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :ΜοοΦές. υπνανισιιοί ενεονοποίησης, 20

2.3.2. Τεχνικές αποστράγγισης
Τα αποχετευτικά συστήματα υιοθετήθηκαν για να βελτιώσουν τις

συνθήκες ευστάθειας σε δυνητικά ασταθή πρανή. Από άποψη ασφάλειας για
την γενική ευστάθεια, αυτά τα μέτρα οδηγούν στον καταβιβασμό της στάθμης
των υδάτων στο εσωτερικό της μάζας, το οποίο κατά συνέπεια οδηγεί σε
μείωση της αναπτυσσόμενης πίεσης πόρων στην κρίσιμη διεπιφάνεια
αστοχίας και στην αύξηση της διατμητικής δύναμης. Συνήθως, η επιφανειακή
αποστράγγιση υιοθετείται όταν η εν δυνάμει μετακίνηση του λόφου
προβλέπεται ως ρηχή κατολίσθηση που επηρεάζει το έδαφος σε βάθος
περίπου 5 - 6m. Όταν υπάρχει βαθύτερη επιφάνεια ολίσθησης, θα πρέπει να
γίνει βαθιά αποστράγγιση, αλλά τα επιφανειακά συστήματα αποστράγγισης
ούτως η άλλως μπορεί να προταθούν με στόχο να απομακρυνθεί η ποσότητα
επιφανειακών υδάτων που συνδέονται άμεσα με τις εποχιακές βροχοπτώσεις.
2.3.2. α. Επιφανειακή αποστράγγιση
Η επιφανειακή αποστράγγιση συνίσταται στην κατασκευή κατάλληλων

διατάξεων στην επιφάνεια του εδάφους για την διευθέτηση και εν γένει την
αποχέτευση των επιφανειακών υδάτων ( κυρίως ενδεικτική διάταξη
επιφανειακής αποστράγγισης των όμβριων δίνεται στο ακόλουθο Σχήμα
2.4.3. ).
Manifi'M
FrtycHibculal ticuxli
Hit!·
ffllir
DlWMtC pipe
Dr*in«£c
f£
Σχήμα 2.4.3.: Τυπικά φρεάτια επιφανειακής αποστράγγισης

Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις : Μορφές, υηνανισιιοί ενεργοποίησης,
Υπάρχουν δυο τύποι λύσης ρηχής αποστράγγισης:

1. Επιφανειακά φρεάτια αποστράγγισης
Τα συνήθη φρεάτια αποστράγγισης είναι κομμένα σε
προκαθορισμένο μήκος και έχουν πληρωθεί με στεγανό κοκκώδες
υλικό υψηλής διαπερατότητας.
2. Επιφανειακά φρεάτια αποστράγγισης εξοπλισυένα υε
νεωσύυιιεικτα
Τα συστήματα αυτά αποτελούνται από φρεάτια με καθορισμένο
μήκος και τραχείες επιφάνειες που καλύπτονται με γεωσύμμεικτα. Το
κάτω μέρος της στοάς περιβάλει ένας σωλήνας αποστράγγισης με
σκοπό την απαλλαγή του κάτω μέρους από το νερό και εν συνεχεία
τοποθετούνται τα γεωσείμικτα (βλ. Σχήμα 2.4.4.).
γεωσεί μικτά
φρεάτια αποστράγγισης
Σχήμα 2.4.4.: Επιφανειακά φρεάτια αποστράγγισης εξοπλισμένα με
γεωσείμμικτα: τυπική διάταξη
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :Μοο<ρές, υπχανισιιοί ενεργοποίησης, 22

υέθοδοι αποκατάστασικ και σταθεροποίησης.
2.3.2.β. Βαθιά αποστράγγιση
Συνήθως είναι πιο ακριβή από την επιφανειακή αποστράγγιση, αλλά

είναι συνήθως πιο αποτελεσματική επειδή τα βαθιά στραγγιστήρια αφαιρούν
την ποσότητα του νερού που προκαλεί την αστάθεια στο πρανές, και
μειώνουν την ενεργό τάση άμεσα όπου κριθεί αναγκαίο. Η βαθιά
αποστράγγιση στα εδαφικά πρανή μπορεί να επιτευχθεί μέσω των
ακόλουθων εργασιών:
1. Μεγάλης διαμέτρου οπές αποστράννισης εξοπλισυένες υε
επιμέρους οριζόντιες αποχετεύσεις.
Τα συστήματα αυτά μπορούν να έχουν μόνο μια δομική λειτουργία ή μόνο
λειτουργία απορροής ή και τα δύο. Τα στοιχεία αποστράγγισης είναι τα
υικροστραννιστηρια, διάτρητα και τοποθετημένα υπό - ορι£οντίως και,
προσανατολισμένα προς τα πάνω για να υποχρεώνουν το νερό να κινηθεί
ενάντια στην βαρύτητα.
Το μέγεθος των οπών είναι επιλεγμένο με στόχο να επιτραπεί η

εισαγωγή και η λειτουργία του διάτρητου εξοπλισμού των
μικροστραγγιστηρίων. Γενικότερα, η ελάχιστη εσωτερική διάμετρο που
λαμβάνεται πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 3,5 m, για αποστράγγισης με
μήκος 20 έως 30 μ.
Πιο επιμήκεις αποχετεύσεις απαιτούν οπές με διάμετρο έως και 8-10 μ.

Για να προσδιοριστεί το δίκτυο των μικροστραγγιστηρίων πρέπει να ληφθεί
υπόψη η σύνθεση του υπεδάφους και το υδραυλικό σύστημα του πρανούς
για να χρησιμοποιηθεί ο σωστός αριθμός και κατανομή των
μικροστραγγιστηρίων.
Η αποστράγγιση σε αυτά τις οπές είναι παθητική, πραγματοποιείται

συνδέοντας τον πυθμένα γειτονικών οπών με υπό - οριζόντιες διατρήσεις
(συνοδεύονται με προσωρινούς σωλήνες επικάλυψης), στα οποία τα
μικροστραγγιστήρια τοποθετούνται σε μια κλίση περίπου 15-20 ° και είναι
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. unyaviouoi ενεονοποίησης, 23

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασή / Σταθεροποίησης κατολισθήσεων
εξοπλισμένα με PVC σωλήνες, που προστατεύονται από ύφασμα διαπερατό

κατά μήκος του μήκους αποστράγγισης.
Όταν όλα τα νερά μπουν στην οπή που είναι ενσωματωμένη στο
έδαφος, η προσωρινή επικάλυψη καταργείται πλήρως και η κεφαλή του
στραγγιστηριού σιμεντώνεται στην οπή. Κατ 'αυτόν τον τρόπο μια
απαλλακτική γραμμή δημιουργείται συνδέοντας όλες τις αναδυόμενες οπές
στην επιφάνεια στο κάτω μέρος του πρανούς , όπου τα ύδατα
απομακρύνονται φυσικά χωρίς την βοήθεια αντλιών.
Οι οπές τοποθετούνται σε τέτοια απόσταση μεταξύ τους που οι

επιμέρους περιοχές συλλογής των μικροστραγγιστηρίων, που ανήκουν σε
κάθε οπή, να παρεμβάλλονται. Με αυτόν τον τρόπο όλος ο όγκος του
πρανούς μέσα στον υδροφόρο ορίζοντα στραγγίζεται. Μεσαίας διαμέτρου
οπές αποστράγγισης συνδέονται στον πυθμένα.
Η τεχνική περιλαμβάνει την ξηρή κοπή /διάτρηση με προσωρινή

τοποθέτηση σωλήνων επικάλυψης, ώστε να ευθυγραμμιστούν οι οπές
αποστράγγισης, με διάμετρο 1200-1500 χιλιοστά. Τοποθετούνται σε έναν
κάνναβο για 6-8 μ. και οι πυθμένες τους συνδέονται σε ένα σωλήνα στον
πουθενά για την απορροή του στραγγισμένου νερό. Κατ 'αυτόν τον τρόπο η
απομάκρυνση του νερού γίνεται παθητικά, λόγω της βαρύτητας μέσω των
διάτρητων σωλήνων με μικρούς σωλήνες, που είναι τοποθετημένοι στον
πυθμένα των οπών. Οι σωλήνες σύνδεσης, συνήθως από χάλυβα, είναι
καλυμμένοι κατά του μήκους σύνδεσης και διάτρητοι ή με παραθυράκια στο
μήκος που αντιστοιχεί στην οπή. Οι οπές έχουν πώμα από τσιμέντο στον
πυθμένα και γεμίζουν, μετά την ανάκληση των προσωρινών σωλήνων
επικάλυψης, με ξηρό υλικό και στην συνέχεια κλείνουν με στεγανό πήλινο
πώμα για αποστράγγιση.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτές οι οπές φθάνουν σε βάθος 20-30 μ.,

αλλά, σε ιδιαίτερα ευνοϊκές περιπτώσεις, μπορεί να φθάσουν και 50 μ.
Ορισμένες από αυτές τις οπές έχουν λειτουργίες αποστράγγισης σε ολόκληρη
την ενότητα τους και άλλες όχι. Οι τελευταίες χρησιμεύουν για τη συντήρηση
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις : Μορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης. 24

υέθοδοι αποκατάστασιχ και σταθεροποίησης.
του όλου συστήματος αποστράγγισης. Τέτοιες οπές που μπορεί να ελεγχθούν

είναι επίσης ένα σημείο στήριξης για τη δημιουργία νέων αποχετευτικών
οπών και πρόσβασης για την εγκατάσταση, επίσης, σε μια μελλοντική
ευκαιρία, για μια σειρά από υπό-οριζόντιες αποχετεύσεις στον πυθμένα ή
κατά μήκος των τοιχωμάτων των ίδιων οπών, με σκοπό την αύξηση της
δυναμικότητας της αποστράγγισης των οπών.
2. Μευονωιιένες οπέο εφοδιασυένες με αντλίες αποστράννισης

Το σύστημα αυτό προβλέπει εγκατάσταση αντλίας αποστράγγισης για κάθε
οπή. Η διάταξη των οπών έχει συσταθεί σύμφωνα με τη διαπερατότητα του
εδάφους που χρειάζεται αποστράγγιση, τη μείωση της πίεσης του νερού που
πρέπει να επιτευχθεί και τη περιοχή που πρέπει να συμπεριληφθεί σε αυτό το
έργο, έτσι ώστε η περιοχή με πίεση του νερού που προέρχεται έλικες
συμπίεσης και δημιουργείται από τα μεμονωμένα σημεία αποστράγγισης, να
ανταποκρίνεται στις ανάγκες του έργου. Η χρήση των απομονωμένων οπών
με αντλίες αποστράγγισης οδηγεί σε υψηλό κόστος λειτουργίας και επιβάλλει
μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία σε επίπεδο έλεγχου και συντήρησης.
3. Τα βαθιά φρεάτια αποστράννισηο

Τα βαθιά φρεάτια αποστράγγισης αποτελούνται από αδιάσπαστα τεμάχια με
μια μικρή εγκάρσια τομή που μπορεί να καλυφθεί στο κάτω μέρος με
γεωύφασμα έχοντας ένα πρωτεύον φίλτρο λειτουργία. Γεμίζονται με υλικό
αποστράγγισης που έχει μια λειτουργία φιλτραρίσματος και εκμεταλλεύεται
την παθητική αποστράγγιση για να μεταφέρει το νερό της αποστράγγισης στα
κατώτερα τμήματα. Η αποτελεσματικότητα των συστημάτων αυτών είναι
συνδεδεμένη με τη γεωμετρία των φρεάτων και τη συνεχεία του υλικού
αποστράγγισης καθ 'όλο το σκάμμα. Όσον αφορά τη γεωμετρία της τομής
πρέπει να δοθεί προσοχή στην κλίση που θα της δοθεί. Στην πραγματικότητα,
βαθιά φρεάτια αποστράγγιση δεν έχουν σωληνώσεις στον πυθμένα να
παρεμβάλλονται στο τελευταίο μέρος τους, στην κατωφέρεια, όπου το βάθος
της τομής μειώνεται μέχρι να επιτευχθεί το κατάλληλο επίπεδο.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσειε : Μορφές. υηνανισυοί ενερνοποίησης. 25

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασης / Σταθεοοποίησηο κατολισθήσεων
4. Φρεάτια αποστράγγισης εφοδιασυένα υε υικοοστραννιστιίοια.

Τα φρεάτια αποστράγγισης εφοδιασμένα με μικροστραγγιστήρια αποτελούν
μια μάλλον ακριβή διάταξη σταθεροποίησης για μεγάλες και βαθιές
μετακινήσεις και πρέπει να διενεργείται όταν το έδαφος είναι ακατάλληλο για
την διάνοιξη στοών ή οπών αποστράγγισης και όταν είναι αδύνατον να γίνουν
οι εργασίες στην επιφάνεια λόγω της έλλειψης του χώρου για τα μηχανήματα
του έργου. Η αποτελεσματικότητα τους οφείλεται στην ευρύτητα των
περιοχών που αποστραγγίζονται. Επιπλέον, τα εν λόγω συστήματα
αποστράγγισης πρέπει να υλοποιούνται σε ένα μέρος με σταθερή κλίση.
Τα συστήματα αποστράγγισης τοποθετούνται στο εσωτερικό των

φρεάτων και απαρτίζονται από μικροστραγγιστήρια, με μήκος που μπορεί να
φθάσει το 50-60 m., είναι προσανατολισμένα στο χώρο σε κατάλληλες
κατευθύνσεις. Τα μεγέθη των φρεάτων εξαρτώνται από την ανάγκη να
εισαχθεί εξοπλισμός αποστράγγισης με διάτρηση. Για το λόγο αυτό, το
ελάχιστο εγκάρσιο εσωτερικό μέγεθος φρέατος ποικίλει από το ελάχιστο όριο
των 2 μέτρων, όταν χρησιμοποιείται εξοπλισμός ειδικού μειωμένου μεγέθους,
καθώς και τουλάχιστον 3,5 μέτρα, όταν χρησιμοποιείται παραδοσιακός
εξοπλισμός.
5. Σκρώνας αποστράγγισης
Αυτή είναι μια τεχνική που επινοήθηκε και αναπτύχθηκε στη Γαλλία.
Λειτουργεί σαν το σύστημα απομονωμένων οπών αποστράγγισης αλλά χωρίς
την επίπονη διαδικασία της εγκατάστασης αντλίας για κάθε μια οπή. Στην
πραγματικότητα, το σύστημα λειτουργεί σύμφωνα με την αρχή ότι από τη
στιγμή που ενεργοποιείται ο σωλήνας από το σιφόνι εμποδίζει την είσοδο του
αέρα στο πρανές και έτσι η κίνηση είναι αδιάκοπη.
Για το λόγο αυτό, στο παρόν σύστημα, το γεγονός ότι τα δύο άκρα του
σωλήνα σιφωνά είναι βυθισμένα στο νερό των δυο μόνιμων δεξαμενών
αποθήκευσης, πρέπει πάντα να ελέγχεται. Αυτή η αποστράγγιση
δημιουργείται κάθετα, αρχής γενόμενης από το φυσικό επίπεδο, αλλά μπορεί
επίσης να έχει υπό-κάθετη κλίση ή επικλινής. Η διάμετρος της οπής μπορεί
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηγανισυοί ενερνοποίπσιχ, 26

να ποικίλει από 100 έως 300 χιλιοστά. Μέσα σε ένα σωλήνα PVC
τοποθετείται ένας διάτρητος ή χαλύβδινος σωλήνας, που πληρώνεται με
αποστραγγιστικό υλικό. Ο σιφώνας αποστράγγισης κατ 'αυτόν τον τρόπο
μεταφέρει έξω το νερό της αποστράγγισης με τη βοήθεια της βαρύτητας
χωρίς την ανάγκη αντλιών αποστράγγισης ή σωλήνων που συνδέουν τον
πυθμένα κάθε οπής. Το σύστημα αυτό αποδεικνύεται οικονομικά συμφέρον
και σχετικά απλό να συσταθεί ακόμη και αν απαιτείται πρόγραμμα έλεγχου
και συντήρησης.
6. Μικροστραννιστήρια (Micro drains)

Τα μικροστραγγιστήρια είναι ένα απλό στη δημιουργία σύστημα
αποστράγγισης με κυμαινόμενο κόστος. Αποτελούνται από διατρήσεις μικρής
διαμέτρου, που δημιουργούνται σε επιφάνειες όπως φρεάτια ή στοές. Τα
μκροστραγγιστήρια λειτουργούν σε οριζόντια ή κάθετη θέση, ανάλογα με τον
τύπο εφαρμογής.

κατολίσθησης
Ο υπολογισμός των απαιτούμενων τεχνικών έργων σταθεροποίησης θα

πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς που διέπουν τη
μελέτη της ανωδομής των τεχνικών έργων, εκτιμώντας τις ωθήσεις γαιών και
τις παραμορφώσεις των δομικών στοιχείων αντιστήριξης τόσο στη φάση
κατασκευής όσο και στη φάση λειτουργίας του έργου.
Η ευστάθεια του λόφου από την άποψη της αύξησης των μηχανικών
χαρακτηριστικών σε ασταθές έδαφος, μπορεί να επιτευχθεί μέσω δυο
διαφορετικών προσεγγίσεων:
•Εισαγωγή στοιχείων ενίσχυσης στο έδαφος ή/ και
•Βελτίωση των μηχανικών χαρακτηριστικών του εδάφους που
επηρεάζεται από την κατολίσθηση μέσω χημικών, θερμικών ή
μηχανικών επεμβάσεων.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, ιιηνανισυοί ενεονοποίησης, 27

2.3.3.α. Εισαγωγή στοιχείων ενίσχυσης στο έδαφος
Αυτή η κατηγορία των εργασιών χρησιμοποιεί:

•Αγκύρια (Anchors)
•Δίκτυα μικροπασσάλων (Networks of micro piles)
• Ήλωση ( Nailing)
•Γεωυφάσματα για ενισχυμένα εδάφη (Georgies for reinforced
ground)
•Κυψελοειδή επένδυση μετώπου (Cellular faces)
Ανκύοια
Η ευστάθεια ενός πρανούς μπορεί επίσης να επιτευχθεί αυξάνοντας την

αντίσταση στην κατολίσθηση με μέσα που εφαρμόζουν ενεργητικές δυνάμεις
στο ασταθές έδαφος. Τέτοιες δυνάμεις αυξάνουν την ενεργό τάση και
επιπλέον την αντίσταση στη τριβή κατά μήκος της διογκωμένης επιφάνειας.
Τα άγκυρια μπορούν να εφαρμοσθούν γι αυτό τον σκοπό, συνδεδεμένα στην
επιφάνεια μεταξύ τους με ένα πλαίσιο το οποίο είναι συνήθως από οπλισμένο
σκυρόδεμα.
Εδώ τα αγκύρια τοποθετούνται σε σημεία, και έπειτα πακτώνωνται σε

ένα συγκεκριμένο σταθερό σημείο. Συνήθως τοποθετούνται σε άξονες
κάθετους στην επιφάνεια του πρανούς και περίπου κάθετα στην διογκωμένη
επιφάνεια.
Εφαρμόζοντας αυτό το σύστημα μερικές φορές προκύπτουν

προβλήματα αγκύρωσης στην περίπτωση ιλυώδους -αργιλικού εδάφους.
Στην πραγματικότητα όπου υπάρχει νερό ή τα αγκύρια τοποθετούνται σε
αργιλώδες υπόστρωμα, πρέπει να εξασφαλισθεί η πάκτωσή τους στο
έδαφος.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :ΜοοΦές. υηχανισυοί ενερνοποίησης. 28

Concrete
Anchors
Σχήμα 2.4.5.α.: Τυπική διάταξη αγκυρίων
Σχήμα 2.4.5.β.: Τοποθέτηση αγκυρίων στο έδαφος
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, ιιηχανισυοί ενεργοποίησης,

Σχήμα 2.4.5.γ.: Σταθεροποίηση πρανούς με τη χρήση αγκυρίων.
Δίκτυα υικροπασσάλων
Αυτή η λύση προβλέπει εγκατάσταση μιας σειράς μικροπασσάλων που

αποτελούν ένα τρισδιάστατο πλέγμα, που γέρνει μεταβλητά και που
συνδέεται στην κεφαλή με άκαμπτο κεφαλόδεσμο από ενισχυμένο
σκυρόδεμα. Αυτή η δομή προκαλεί μια εγγενή βελτίωση των εδαφικών
χαρακτηριστικών που οφείλεται στους μικροπασσάλους.
Η αποτελεσματικότητα των λύσεων με μικροπασσάλους συνδέεται με τη

δυνατότητα των μικροπασσάλων να εισάγονται σε ολόκληρο το πλάτος της
περιοχής των καθιζήσεων. Στην περίπτωση των καθιζήσεων υπό κυκλικής
επιφάνειας από μαλακή άργιλο, οι πάσσαλοι συμβάλλουν στην αύξηση της
αντίστασης με την τριβή στο ανώτερο μέρος της αιχμής των πάσσαλων που
βρίσκεται στο έδαφος της κατολίσθησης.
Αυτή η λειτουργία ισχύει συνήθως για τους μικροπασσάλους που

λειτουργούν χρησιμοποιώντας το σημείο αιχμής. Στην περίπτωση των
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις Μορφές, υηνανισιιοί ενεονοποίησης, 30

πλευρικά φορτιζόμενων πάσσαλων, η δύναμη ελέγχεται από το μέρος του

πάσσαλου που προσφέρει τη λιγότερη αντίσταση. Ως λειτουργική μέθοδο, οι
πάσσαλοι που προορίζονται για την ασταθέστερη περιοχή του πρανούς
πρέπει να τοποθετηθούν πρώτοι και στη συνέχεια εκείνοι γύρω από την
ασταθή περιοχή, προκειμένου να μειωθούν οποιεσδήποτε πιθανές πλευρικές
εδαφικές μετατοπίσεις. Οι προκαταρκτικές μέθοδοι σχεδίου για τους
μικροπασσάλους, σήμερα εμπιστεύονται τη χρήση κωδίκων που
πραγματοποιούν τις αριθμητικές προσομοιώσεις, χρησιμοποιώντας τις
ανάλογες παραδοχές.
Σχήματα 2.4.6. α. ,β.: Ενδεικτική διάταξη μικροπασσάλων σταθεροποίησης

Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηγανισυοί ενεργοποίησης, 31
Ηλώσεις
Η τεχνική των ηλώσεων που εφαρμόζεται σε προσωρινά ή/ και μόνιμα

ευσταθή φυσικά πρανή και τεχνητά απότομα πρανή, αφορά σε μια θεμελιώδη
αρχή στον τομέα της τεχνικής κατασκευής:ενεργοποιούμε τα εδαφικά
μηχανικά χαρακτηριστικά του εδάφους, όπως η συνοχή και η γωνία της
εσωτερικής τριβής, έτσι ώστε το έδαφος να συνεργάζεται ενεργά με την
εργασία σταθεροποίησης. Οι ηλώσεις, είναι ίσης αξίας με τα αγκύρια αφού
προκαλούν την ενεργό τάση προς όφελος της ευσταθείας.
Μια λύση ήλωσης είναι αυτή της γρήγορης διάχυσης του ενέματος.
Όπου τα καρφιά ενσωματώνονται στο έδαφος σχηματίζοντας έναν εκτεταμένο
βολβού που δημιουργείται με έγχυση ενέματος σε υψηλή πίεση στην περιοχή
της αγκύρωσης. Το αποστραγγιζόμενο νερό, μέσω του υφάσματος
αποστράγγισης και μέσω των σωλήνων που ενσωματώνονται στο έδαφος με
μια προκαθορισμένη κλίση, ρέει στον πόδα του πρανούς όπου συλλέγεται σε
έναν κατάλληλο συλλέκτη παράλληλο στην κατεύθυνση της όψης του
πρανούς.
Ένα εναλλακτικό σύστημα κατάλληλο για σταθεροποίηση πρανών και

καθιζήσεων εδάφους συνίσταται στην τοποθέτηση χαλύβδινων ράβδων με
μεθόδους κρούσης, δόνησης ή βιδώνονται. Οι διαστάσεις του καννάβου είναι
χαρακτηριστικά από 0.8 έως 1.5 μ, τα καρφιά έχουν από 25 έως 50 χιλ.
διάμετρο και μπορούν να έχουν μέχρι και 20 μ μήκος. Τα καρφιά είναι
εγκατεστημένα σε κάθετο και διαμέσων του επιπέδου ολίσθησης ή του
δυνητικά επιπέδου ολίσθησης και υπό αυτήν τη μορφή σχεδιάζονται στην
κάμψη και την διάτμηση (παρά στον εφελκυσμό) χρησιμοποιώντας τις αρχές
εφαρμοσμένης γεωτεχνικής μηχανικής. Οι πιθανές επιφάνειες ολισθήσεις με
λιγότερο από 2 μ βάθος κανονικά απαιτούν τα καρφιά κοντά στην κεφαλή να
είναι πιο πυκνά.Αυτό επιτυγχάνεται με χαλύβδινες πλάκες που στερεώνονται
στις κεφάλες των καρφιών. Μια αποτελεσματική και αισθητική αντιμετώπιση
για να αποτρέψει την εδαφική απώλεια μεταξύ των καρφιών μπορεί να
επιτευχθεί χρησιμοποιώντας τις ρίζες φυτών.
Διπλωυατικη Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηγανισυοί ενερνοποίησης, 32

3. Στη φάση εκχωμάτωσης

γίνεται προσωρινή
σταθεροποίηση του εδάφους
►
σε ύψος 1 έως 1,5 μέτρα.
Σχήμα 2.4.7.γ.: Ενδεικτική εφαρμογή εδαφοηλώσεων
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Mopg>£c, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 33

Σχήμα 2.4.7.α.: Τοποθέτηση εδαφοηλώσεων
Σχήμα 2.4.7.β.: Σταθεροποίηση πρανών με χρήση εδαφοηλώσεων
Διπλωυατικιή Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, unyaviauoi ενεονοποίησης. 34

Κεφάλαιο 2°: Μελέτη Αποκατάστασης / Σταθεοοποίησι-κ κατολισθήσεων
Γεωπλένυατα
Σχήμα 2.4.8.α.: Τυπική διάταξη γεωπλέγματος
Τα γεωπλέγματα είναι συνθετικά υλικά που χρησιμοποιούνται για να

ενισχύσουν το έδαφος. Η εισαγωγή των γεωσυνθετικών ενισχύσεων (γενικά
στην κατεύθυνση κατά την οποία η παραμόρφωση έχει αναπτυχθεί) έχει τη
λειτουργία της ενίσχυσης του εδάφους παρέχοντας μεγαλύτερη ακαμψία και
σταθερότητα σε αυτό και την ικανότητα να υποβάλλεται σε μεγαλύτερες
παραμορφώσεις χωρίς να φθάνει στο σημείο αστοχίας.
Διπλωυατικά Εονασία: Κατολισθήσεις ιΜορφές. υηγανισυοί ενερνοποίπσιχ, 35

Κυψελοειδές υέτωπο
Σχήμα 2.4.9.: Τυπική διάταξη γεωπλέγματος με κυψελοειδές μέτωπο.
Τα κυψελοειδή μέτωπα, είναι πρόσθετοι τοίχοι αντιστήριξης που

πραγματοποιούνται με τη βοήθεια των πλεγμάτων που προκατασκευάζονται
με ενισχυμένο σκυρόδεμα ή με ξύλο (εμπλουτισμένο εξωτερικά με
συντηρητικά).
Οι κεφαλές έχουν ένα μήκος περίπου 12m και η εργασία αυτή μπορεί
επίσης να φθάσει σε 5m ύψος. Συμπιεσμένο κοκκώδες υλικό παρεμβάλλεται
στα διαστήματα του πλέγματος. Η χαρακτηριστική διαμορφωσιμότητα του
συστήματος παρέχει την ξεχωριστή ευελιξία στη χρήση του. Από άποψη
προσαρμοστικότητας στη μορφολογία του εδάφους ενδείκνυνται καθώς η
δομή του δεν απαιτεί βαθύ θεμέλιο εκτός από ένα επίπεδο στρώμα
σκυροδέματος μικρής αντοχής χρήσιμο να καταστήσει το επίπεδο
υποστήριξης ολόκληρης της δομής αξιόπιστο.
Διπλωυατικη Ερνασία: Κατολισθήσεις : Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης, 36

2.3.3.β. Βελτίωση με τη βοήθεια χημικής, θερμικής ή μηχανικής

επεξεργασίας
Μεταξύ των επεξεργασιών που ανήκουν στην ομάδα εγγενών

βελτιώσεων ενός μηχανικού χαρακτηριστικού του εδάφους, η μέθοδος jet
grouting χρησιμοποιείται συχνά, και ιδιαίτερα ως στοιχείο αντικατάστασης ή/
και ενσωμάτωσης για τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στις
προηγουμένως περιγεγραμμένες διαρθρωτικές παρεμβάσεις. Οι φάσεις αυτής
της εργασίας είναι:
ΦΑΣΗ I Φάση διατρήσεων: εισαγωγή, με τη διάτρηση που καταστρέφει

τον πυρήνα, ενός συνόλου πόλων στο έδαφος μέχρι το βάθος της
επεξεργασίας που απαιτείται από την έρευνα.
ΦΑΣΗ II Εξαγωγή και προνοαυυατισυένη Φάση εννύσεων: η έγχυση του

μίγματος με πολύ υψηλή πίεση γίνεται κατά τη διάρκεια της φάσης εξαγωγής
σύνολο πόλων. Σε αυτήν την φάση μέσω της επιμονής του αεριωθούμενου
σε μια ορισμένη κατεύθυνση για ένα ορισμένο διάστημα του χρόνου, η
επίδραση λαμβάνεται από την ταχύτητα της εξαγωγής και της περιστροφής
του συνόλου πόλων, έτσι ώστε οι όγκοι του εδάφους μπορούν να
διαμορφωθούν στη μορφή και το μέγεθος που απαιτείται. Ακολουθεί το Σχήμα
2.4.10. που απεικονίζει την τυπική διάταξη εξοπλισμού της μεθόδου jet
grouting.
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεκ :Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης, 37

Σχήμα 2.4.10.α.: Τυπική διάταξη εξοπλισμού της μεθόδου jet-grouting.
Για τον εξοπλισμό που χρειάζεται για την εφαρμογή της μεθόδου
αναφέρεται ότι το υψηλής ενέργειας αεριωθούμενο παράγει ένα μίγμα
εδάφους και ενός συνεχούς και συστηματικού ενέματος με τοπική επίδραση
μόνο εντός της ακτίνας της δράσης χωρίς πρόκληση παραμορφώσεων στην
επιφάνεια που θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικές συνέπειες στη
σταθερότητα των παρακείμενων κατασκευών. Η προβολή του μίγματος σε
υψηλή ταχύτητα μέσω των ακροφυσίων, που χρησιμοποιεί την επίδραση της
ανυψωμένης ενέργειας, επιτρέπει την τροποποίηση της φυσικής διάταξης και
των μηχανικών χαρακτηριστικών του εδάφους στην επιθυμητή κατεύθυνση
και πάντα σύμφωνα με το χρησιμοποιούμενο μίγμα (τσιμέντο,
μπεντονίτης,νερό, χημική ουσία, μίγματα κ.λπ.).
Ανάλογα με τις συνθήκες και τα χαρακτηριστικά του φυσικού εδάφους

που επικρατούν στην εκάστοτε περιοχή που αντιμετωπίζεται το πρόβλημα,
τον τύπο του χρησιμοποιούμενου μίγματος, και τις παραμέτρους εργασίας η
δύναμη συμπίεσης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυμαίνεται μεταξύ 1 έως
500 kgf/cm 2 (kPa 100 στο MPA 50).
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηχανισυοί ενεονοποίησης. 38

Η πραγματοποίηση των ογκωδών παγιωμένων στοιχείων στο έδαφος

διάφορων μορφών και μεγεθών στηρίγματα και καρφιά μέσα στη μάζα που
θέλουμε να σταθεροποιηθεί, επιτυγχάνεται ενεργώντας έγκαιρα στις
παραμέτρους εγχύσεων. Κατά αυτόν τον τρόπο τα εξής μπορούν να
ληφθούν: λεπτά διαφράγματα, οριζόντιοι και κάθετοι κύλινδροι διάφορων
διαμέτρων και γενικά οποιαδήποτε γεωμετρικά σχήματα.
Στο σχήμα 2.4.10.β που ακολουθεί, παρατηρούμε την διαδικασία

εφαρμογής της μεθόδου super jet-grouting. Κατά την διαδικασία αυτή
σχηματίζονται στοιχεία αποτελούμενα από ένεμα και έδαφος διαμέτρου 3 έως
5 μέτρων και υψηλής ποιότητας. Μπορεί να εφαρμοσθεί σε όλους τους
εδαφικούς τύπους και ενδείκνυται σε περιπτώσεις που απαιτείται
σταθεροποίηση μεγάλων μαζών.
Σχήμα 2.4.10.β.: Τυπική διάταξη εξοπλισμού της μεθόδου super jet-grouting.
Ένα άλλο σύστημα βελτίωσης των μηχανικών χαρακτηριστικών του

εδάφους είναι αυτό της θερμικής επεξεργασίας των ενδεχομένως ασταθών
βουνοπλαγιών από αργιλώδη υλικά. Σε μια περίπτωση στους
σιδηροδρόμους, για την επεξεργασία των ασταθών πρανών από αργιλώδη
υλικά, χρησιμοποιήθηκε καύση ξύλου ή φωτιές κάρβουνου στις τρύπες που
Διπλωυατικιί Εονασία: Κατολισθήσεις :Μοοφές, unyaviQuoi ενεονοποίησης, 39
σκάφτηκαν στο πρανές , για να σκληρύνουν το περιβάλλον έδαφος. Στις οπές

μεγάλων διαμέτρων (από 200 σε 400mm.), περίπου 0.8 έως 1.2m,
εισήχθησαν καυστήρες χώρια και οριζόντια συνδεδεμένοι, για να
διαμορφώσουν κυλίνδρους πιο σκληρής αργίλου. Οι θερμοκρασίες που
επιτεύχθηκαν ήταν γύρω στους 800°C. Αυτοί οι κύλινδροι αργίλου
λειτούργησαν σαν πάσσαλοι δίνοντας μεγαλύτερη εφελκυστική δύναμη στην
επιφάνεια ερπυσμού. Το σύστημα ήταν χρήσιμο για τον ερπυσμό επιφάνειας,
όπως στην περίπτωση ενός αναχώματος. Σε άλλες περιπτώσεις το βάθος
των τρυπών ή το ποσό των απαραίτητων καυσίμων οδήγησε είτε στον
αποκλεισμό αυτής της τεχνικής είτε κατέστησε την προσπάθεια ατελέσφορη.
Άλλες προσπάθειες σταθεροποίησης έγιναν με τη χρησιμοποίηση

της ηλεκτροοσμωτικής επεξεργασίας του εδάφους. Αυτός ο τύπος
επεξεργασίας ισχύει μόνο στα αργιλώδη εδάφη. Αποτελείται από την
υποβολή του υλικού στη δράση ενός συνεχούς ηλεκτρικού δικτύου, που
εισάγει ζευγάρια ηλεκτροδίων που ενσωματώνονται στο έδαφος. Αυτά τα
ηλεκτρόδια, όταν τα διαπεράσει ρεύμα προκαλούν μετακίνηση ιόντων προς
την άργιλο. Επομένως το νερό των πόρων συλλέγεται στις περιοχές
καθόδων και απομακρύνεται μέσω των κατάλληλων διατάξεων. Κατά αυτόν
τον τρόπο επιτυγχάνεται μείωση της περιεκτικότητας σε νερό. Επιπλέον, με
την κατάλληλη επιλογή του ανοδικού ηλεκτροδίου μπορεί να προκληθεί ένας
δομικός μετασχηματισμός της αργίλου λόγω των ιόντων που ελευθερώνονται
από την άνοδο που προκαλεί μια σειρά θερμοφυσικών αντιδράσεων
βελτιώνοντας τα μηχανικά χαρακτηριστικά του ασταθούς εδάφους. Αυτή η
μέθοδος σταθεροποίησης, εντούτοις, είναι αποτελεσματική μόνο στα
ομοιογενή αργιλώδη εδάφη. Η κατάσταση αυτή είναι δύσκολο να βρεθεί σε
ασταθή πρανή, επομένως η ηλεκτροοσμωτική επεξεργασία εγκαταλείφθηκε
μετά από μερικές εφαρμογές.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :Μοοφές. υηχανισυοί ενερνοποίησηο. 40

Κεφάλαιο 3°: Μικροπάσσαλοι
ΜΙΚΡΟΠΑΣΣΑΛΟΙ
___________________________________________________ /
Διττλωυατική Εονασία: Κατολισθήσειο : Μορφές. υηχανισυοί ενεργοποίησης,

Κεφάλαιο 3° : Μικροπάσσαλοι
3.1. Αντικείμενο εργασιών
Οι εργασίες που προδιαγράφονται στην παρούσα ΓΙΕΤΕΠ αφορούν

στην κατασκευή μικροπασσάλων των παρακάτω κατηγοριών :
• Μικροπάσσαλοι που κατασκευάζονται με αφαίρεση του
εδαφικού υλικού και έχουν διάμετρο μέχρι 300 πιπη, και
• Μικροπάσσαλοι που κατασκευάζονται με έμπηξη στο έδαφος
και έχουν διάμετρο μέχρι 150 mm. ή συνδυασμού των ανωτέρω.
Ανάλογα με τα γεωμετρικά τους στοιχεία, οι μικροπάσσαλοι διακρίνονται σε
• ομοιόμορφης διατομής σε όλο το μήκος τους,
• μεταβαλλόμενης διατομής (π.χ. με διαπλάτυνση της έδρασης,
με τοπικές διευρύνσεις του κατακόρυφου φρέατος εκσκαφής ή με
τηλεσκοπική συνεχή μμεταβολή των διαστάσεων του φρέατος
εκσκαφής των) (σχήμα 1). Δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός όσον
αφορά το μήκος, την κλίση (σχήμα 2), την ευκαμψία, τη διαπλάτυνση
έδρασης και την πλευρική διεύρυνση.
Σχήμα 3.1.: Παραδείγματα μικροπασσάλων
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υπγανισιιοί ενεργοποίησης, 2

Κεφάλαιο 3°: Μικοοπάσσαλοι
Σχήμα 3.2.: Ορισμός κλίσης μικροπασσάλων
Οι όροι της παρούσης ΠΕΤΕΠ καλύπτουν τις ακόλουθες διατάξεις

μικροπασσάλων, (σχήμα 3):
• Μεμονωμένους πασσάλους
• Ομάδες πασσάλων
• Πασσαλοτοιχίες
Σχήμα 3.3.: Διατάξεις μικροπασσάλων
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηνανισυοί ενεονοποίησηο. 3

Σχήμα 3.4.: Εγκατάσταση ομάδας μικροττασσάλλων (group micropiles)
Σχήμα 3.5.: multibar micropiles
Τα υλικά κατασκευή στων μικροπασσάλων μπορεί να είναι σίδηρος ή

άλλο υλικό οπλισμού, τσιμεντένεμα, σκυρόδεμα ή συνδυασμός των
παραπάνω.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηνανισυοί ενεονοποίησης, 4

Οι μικροπάσσαλοι είναι δομικά στοιχεία που έχουν ως σκοπό να

μ μεταφέρουν φορτία στο έδαφος, και συνεπώς βελτιώσουν την θεμελίωση με
αύξηση της φέρουσας ικανότητας και μείωση των παραμορφώσεων. Τυπικά,
εφαρμόζονται στις παρακάτω περιπτώσεις :
• Όταν έχουμε περιορισμένο χώρο ή όταν το ελεύθερο ύψος
εργασίας είναι μικρό.
• Θεμελίωση νέων κατασκευών σε ανομοιόμορφα εδάφη ή
βραχώδεις σχηματισμούς.
• Υποθεμελίωση παλαιών κατασκευών.
• Κατασκευή τοίχου αντιστήριξης.
• Βελτίωση και ενίσχυση του εδάφους θεμελίωσης ή πρανών.
• Ανάληψη φορτίων (uplift) σε κατασκευές υπό άνωση κλπ.
3.1.1. Κατάλογος ισχυόντων προδιαγραφών και κανονιστικών

κειμένων
Οι προδιαγραφές και τα κείμενα, τα οποία έχουν κανονιστική αναφορά

στην παρούσα ΠΕΤΕΠ είναι τα εξής:
ΕΝ 14199:2005 Execution of special geotechnical works - Micropiles --
Εκτέλεση ειδικών γεωτεχνικών έργων. Μικροπάσσαλοι.
ΕΝ 197-1:2000 Cement - Part 1: Composition, specifications and

conformity criteria for common cements --
Τσιμέντο. Μέρος 1: Σύνθεση, προδιαγραφές και
κριτήρια συμμόρφωσης για τα κοινά τσιμέντα.
ΕΝ 206-1:2000 Concrete Part 1 : Specification, performance

production and conformity -- Σκυρόδεμα - Μέρος 1:
Προδιαγραφή, επίδοση, παραγωγή, συμμόρφωση
ΕΝ 791:1995 Drill rigs - Safety -- Γεωτρύπανα. Ασφάλεια.
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. ιιηχανισυοί ενεονοποίησης. 5

ΕΝ 1008:2002 Mixing water for concrete - Specification for sampling,

testing and assessing the suitability of water, including
water recovered from processes in the concrete
industry, as mixing water for concrete -- Νερό ανάμιξης
σκυροδέματος - Προδιαγραφή για δειγματοληψία,
έλεγχο και αξιολόγηση της καταλληλότητας του νερού.
ΕΝ 1536:1999 Execution of special geotechnical work - Bored piles ~

Εκτέλεση ειδικών γεωτεχνικών έργων. Πάσσαλοι
δΓ εκσκαφής.
ΕΝ 1537:1999 Execution of special geotechnical work - Ground

anchors - Εκτέλεση ειδικών γεωτεχνικών εργασιών -
Αγκυρώσεις.
ΕΝ 1991-1-1:2002 Eurocode 1: Actions on structures - Part 1-1: General

actions - Densities, self-weight, imposed loads for
buildings -- Ευρωκώδικας 1: Δράσεις σε δομήματα -
Μέρος 1-1 : Γενικές δράσεις - Πυκνότητες, ίδια βάρη και
φορτία εκμετάλλευσης κτιρίων.
ΕΝ 1992-1-1:2004 Eurocode 2: Design of concrete structures - Part 1-1:

General rules and rules for buildings - Ευρωκώδικας 2:
Σχεδιασμός δομημάτων από σκυρόδεμα -Μέρος 1-1:
Γενικοί κανόνες και κανόνες για κτίρια.
ΕΝ 1994-1-1:2004 Eurocode 4: Design of composite steel and concrete

structures - Part 1-1: General rules and rules for
buildings -- Ευρωκώδικας 4: Σχεδιασμός σύμμεικτων
κατασκευών από χάλυβα και σκυρόδεμα - Μέρος 1-1:
Γενικοί κανόνες και κανόνες για κτίρια
ΕΝ 1997-1:2004 Eurocode 7: Geotechnical design - Part 1: General rules

- Ευρωκώδικας 7: Γεωτεχνικός σχεδιασμός - Μέρος 1:
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 6

Γενικοί κανόνες.
ΕΝ 10025-1:2004 Hot rolled products of structural steels - Part 1: General

technical delivery conditions. - Δομικοί χάλυβες θερμής
εξέλασης. Μέρος 1: Γενικοί τεχνικοί όροι παράδοσης.
prENV 10081-4:2002 Steel for the reinforcement of concrete - Weldable

reinforcing steel - Part 4: Technical delivery conditions
for class C (will replace ENV 10080:1995) -Χάλυβες
οπλισμού σκυροδεμάτων. Συγκολλήσιμος
νευροχάλυβας. Μέρος 4: Τεχνικοί όροι παράδοσης για
χάλυβες κατηγορίας C (αντικαθιστά το πρότυπο ENV
10080:1995).
ΕΝ 10210-1:1994 Hot finished structural hollow sections of non-alloy and

fine grain structural steels - Part 1: Technical delivery
requirements -- Θερμικώς επεξεργασμένες κοιλοδοκοί
από μη κραματικό λεπτόκοκκο δομικό χάλυβα. Μέρος
1: Τεχνικές απαιτήσεις παράδοσης.
ΕΝ 12620:2002 Aggregates for concrete - Αδρανή σκυροδεμάτων
ΕΝ 445 :1996 Grout for prestressing tendons - Test methods --

Ενέματα προεντεταμένων τενόντων - Μέθοδοι δοκιμής.
ΕΝ 447:1996 Grout for prestressing tendons - Specification for

common grout -- Ενέματα προεντεταμένων τενόντων -
Προδιαγραφή για συνήθη ενέματα.
ΕΝ 934-2:2001 Admixtures for concrete, mortar and grout - Part 2:

Concrete admixtures - Definitions, requirements,
conformity, marking and labelling - Πρόσθετα
σκυροδέματος, κονιαμάτων και ενεμάτων - Μέρος 2 :
Πρόσθετα σκυροδέματος - Ορισμοί απαιτήσεις,
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 7

συμμόρφωση, σήμανση και επισήμανση.
Κανονισμός Τεχνολογίας Σκυροδέματος (Κ.Τ.Σ. /1997)

Κανονισμός Τεχνολογίας Χάλυβα (Κ.Τ.Χ. /2000)
Προδιαγραφές για τα κοινά τσιμέντα (ΦΕΚ/917/Β/17.7.01)
Κανονισμός προκατασκευασμένων στοιχείων εκ σκυροδέματος (όπως στους
πασσάλους κλπ).
3.1.2. Ορισμοί
Μικροπάσσαλος: Εύκαμπτο δομικό στοιχείο εντός του εδάφους που

αποσκοπεί στην ανάληψη φορτίων. Είναι πάσσαλος μικρής διαμέτρου, (έως
300 mm για κατασκευή με εκσκαφή και έως 150 mm για κατασκευή με
έμπηξη).
Λειτουργικός μικροπάσσαλος: Πάσσαλος, ο οποίος ενσωματώνεται στο

έργο επιτελώντας την λειτουργία ανάληψης φορτίων της ανωδομής.
Προκαταρκτικός μικροπάσσαλος: Μικροπάσσαλος, ο οποίος υλοποιείται

πριν την έναρξη των κύριων εργασιών κατασκευής των μικροπασσάλων, με
σκοπό τη διεξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων σχετικά με την
καταλληλότητα του επιλεγέντος τύπου μικροπασσάλου ή/και την επιβεβαίωση
της επάρκειας του γενικού σχεδιασμού του μικροπασσάλου, δηλ. των
διαστάσεων και της φέρουσας ικανότητάς του.
Δοκιμαστικός μικροπάσσαλος: Μικροπάσσαλος, ο οποίος υλοποιείται με

σκοπό την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της αξιοπιστίας της
επιλεγείσης μεθόδου κατασκευής για συγκεκριμένη εφαρμογή.
Μικροπάσσαλος δοκιμαστικής φόρτισης: Μικροπάσσαλος, ο οποίος

υπόκειται σε δοκιμή ανάληψης φορτίων με σκοπό τον προσδιορισμό των
χαρακτηριστικών αντοχής και παραμορφωσιμότητας του εν λόγω πάσσάλου,
αλλά και του περιβάλλοντος εδαφικού υλικού.
Διπλωυατικιί Εονασία: Κατολισθήσεις : Μορφές. υηνανισυοί ενερνοποίησΓΚ. 8

Διάμετρος φρέατος μικροττασσάλου: Η διάμετρος του τμήματος του

μικροπασσάλου μεταξύ της κεφαλής και της βάσης του. Για την περίπτωση
μικροπασσάλων δΓ εκσκαφής, με τη χρήση προσωρινής σωλήνωσης
υποστήριξης των τοιχωμάτων της οπής των, η εν λόγω διάμετρος ισούται με
την εξωτερική διάμετρο της σωλήνωσης, ενώ για την περίπτωση
μικροπασσάλων δΓ εκσκαφής, χωρίς τη χρήση υποστήριξης των τοιχωμάτων
της οπής των, ισούται με τη μεγίστη διάμετρο του χρησιμοποιηθέντος
διατρητικού εργαλείου.
Διευρυμένη έδραση/«αιχμή» πασσάλου: Η έδραση/«αιχμή» του

μικροπασσάλου, η οποία έχει μεγαλύτερες διαστάσεις από εκείνες του
φρέατος του μικροπασσάλου.
Δοκιμή στατικής φόρτισης: Δοκιμή φόρτισης, κατά την οποία επί της
κεφαλής του μικροπασσάλου ασκείται κατακόρυφο ή/και πλευρικό φορτίο,
αποσκοπώντας στην εκτίμηση της φέρουσας ικανότητάς του.
Δοκιμή σταθερού φορτίου: Δοκιμή στατικής φόρτισης, κατά την οποία η

κάθε βαθμίδα σταθερού φορτίου ασκείται κατά στάδια, έως ότου η
προκαλούμενη μετακίνηση του μικροπασσάλου είτε να σταματήσει τελείως,
είτε εξισωθεί με μία συγκεκριμένη προκαθορισμένη τιμή.
Δοκιμή σταθερού ρυθμού μετακίνησης (διείσδυσης): Δοκιμή στατικής

φόρτισης, κατά την οποία μετράται η τιμή του εξωτερικά επιβαλλόμενου
φορτίου για την οποία επιτυγχάνεται σταθερός ρυθμός μετακίνησης
(διείσδυσης) του μικροπασσάλου εντός του εδάφους.
Δοκιμή δυναμικής φόρτισης: Δοκιμή φόρτισης, κατά την οποία επί της
κεφαλής του μικροπασσάλου ασκείται δυναμικό φορτίο, αποσκοπώντας στην
εκτίμηση της φέρουσας ικανότητάς του.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :Μορφές. υηνανισυοί ενεργοποίησης, 9

3.1.3. Απαιτήσεις πριν από την κατασκευή των μικροπασσάλων

3.1.3.1. Γενικά
Οι προϋποθέσεις κινητοποίησης και εγκατάστασης του απαιτούμενού

εξοπλισμού για την εκτέλεση μιας εργασίας κατασκευής μικροπασσάλων είναι
οι ακόλουθες:
• Ύπαρξη επαρκών γεωτεχνικών στοιχείων του εδάφους στην
περιοχή κατασκευής των μικροπασσάλων (βλ. Παράγραφο 4.2 της
παρούσης ΠΕΤΕΠ).
• Γνώση όλων των απαραίτητων πληροφοριών που αφορούν τις
επικρατούσες συνθήκες στην περιοχή κατασκευής των πασσάλων,
δηλαδή έκταση και όρια της περιοχής, τοπογραφική αποτύπωση της
περιοχής, δυνατότητα πρόσβασης ή άλλοι περιορισμοί.
• Πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη, την ακριβή θέση και την
κατάσταση παρακείμενων υφιστάμενων κατασκευών (π.χ. κτίρια,
δρόμοι, δίκτυα κοινής ωφέλειας), υπογείων κατασκευών και στοιχείων
θεμελίωσης καθώς και τυχόν αρχαιολογικών ευρημάτων.
• Πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη ρυπογόνων ουσιών εντός
των σχηματισμών ή με πιθανούς κινδύνους, οι οποίοι είναι δυνατόν να
επηρεάσουν την μέθοδο κατασκευής των μικροπασσάλων, τις
επιλογές ως προς την απόρριψη των υλικών εκσκαφής από την
περιοχή κατασκευής των, ή την ασφάλεια του προσωπικού.
• Ικανοποίηση των νομικών και περιβαλλοντικών περιορισμών
(π.χ. πιθανή ρύπανση, περιορισμοί υπερβολικού θορύβου,
περιορισμοί των προκαλούμενων ταλαντώσεων και της γενικότερης
όχλησης στα γειτονικά κτίσματα).
• Πληροφορίες σχετικά με παράλληλες δραστηριότητες οι οποίες
είναι δυνατόν να επηρεάσουν τις εργασίες κατασκευής των
μικροπασσάλων (π.χ. αποστραγγίσεις, υπόγειες εκσκαφές, ανοικτές
εκσκαφές).
• Μελέτη των μικροπασσάλων, συμπεριλαμβανομένου του
συνόλου των αναγκαίων υπολογισμών και των σχετικών απαραίτητων
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις : Μορφές. ιιηνανισυοί ενεονοποίησης, 10

κατασκευαστικών σχεδίων.
• Ιδιαίτερα στην περίπτωση έργων υποθεμελίωσης, είναι
απαραίτητη η σαφής γνώση των γεωμετρικών στοιχείων της
θεμελίωσης, η σύσταση του υλικού των καθώς και οι επιτρεπόμενες
παραμορφώσεις.
• Περιγραφή της μεθοδολογίας εκτέλεσης των εργασιών
κατασκευής των μικροπασσάλων με σαφή και λεπτομερή αναφορά: (α)
στον κατάλογο των μηχανημάτων που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν,
(β) στη σύνθεση του τεχνικού προσωπικού, με ορισμό του επικεφαλής,
ο οποίος θα πρέπει να είναι εργοδηγός βεβαιωμένης πείρας σε
παρόμοιες εργασίες και (γ) στο πρόγραμμα διαδοχής και χρονικής
διάρκειας εκσκαφής και σκυροδέτησης των μικροπασσάλων, ούτως
ώστε να μην δημιουργούνται προβλήματα στις όμορες κατασκευές.
3.1.3.2. Γεωτεχνικές έρευνες
Οι γεωτεχνικές έρευνες θα πρέπει να εκτείνονται σε ικανό βάθος, έτσι

ώστε να προσφέρουν επαρκή στοιχεία (αντοχής και παραμορφωσιμότητας)
για όλες τις γεωτεχνικές ενότητες, οι οποίες εκτιμάται ότι επηρεάζουν την
κατασκευή και την λειτουργία των μικροπασσάλων. Η εκτέλεση των
παραπάνω ερευνών θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις και τις γενικές αρχές που
αναφέρονται στο ΕΝ 1997-1:2004. Επιπλέον, για τον τελικό καθορισμό των
ποσοτήτων των προς εκτέλεση αναγκαίων γεωτεχνικών ερευνών είναι
απαραίτητη η συνεκτίμηση της υπάρχουσας σχετικής εμπειρίας κατασκευής
μικροπασσάλων σε ανάλογες γεωτεχνικές συνθήκες ή/και των γεωτεχνικών
πληροφοριών στην ευρύτερη περιοχή των εργασιών.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις ακόλουθες γεωτεχνικές

συνθήκες της περιοχής κατασκευής των μικροπασσάλων:
• Παρουσία χαλαρών ή μαλακών εδαφικών στρώσεων με πιθανά

προβλήματα αστάθειας κατά την κατασκευή των μικροπασσάλων.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηγανισυοί ενερνοποίηστκ, 11

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεοοποίησηε.
• Χονδρόκοκκοι σχηματισμοί ή εδαφικοί σχηματισμοί μεγάλης

διαπερατότητας, οι οποίοι είναιδυνατόν να προκαλέσουν απώλεια
ενεμάτων κατά την κατασκευή.
• Στρώσεις κροκάλων και λατύπων, οι οποίες είναι δυνατόν να
προκαλέσουν δυσκολίες κατά την εκσκαφή και εξ αυτού να απαιτηθεί
η εφαρμογή μεθόδων με χρήση ειδικών διατρητικών μηχανημάτων.
• Παρουσία φέροντος σχηματισμού ικανού πάχους.
• Συστηματική στάθμη υπογείου υδροφόρου ορίζοντα.
• Παρουσία αρτεσιανού ή επικρεμάμενου υδροφόρου ορίζοντα.
• Στρώσεις εντός των οποίων είναι δυνατόν να αναπτυχθεί
καθεστώς μεγάλων υδραυλικών κλίσεων σε περιπτώσεις υπόγειας
ροής.
• Δυνατότητα εκδήλωσης χημικής δράσης του υπογείου ύδατος ή
του εδάφους επί των υλικών των μικροπασσάλων.
• Ποιότητα του βραχώδους υποβάθρου (εφόσον υπάρχει) με
έμφαση: (α) στην αντοχή του, (β) στο βαθμό κερματισμού και
αποσάθρωσης του, (γ) στην παρουσία ασθενών ζωνών και (δ) στην
παρουσία ανοικτών ή κλειστών διακλάσεων ή εγκοίλων.
• Προβλήματα γενικευμένης αστάθειας.
3.2. Κριτήρια αποδοχής ενσωματούμενων υλικών

3.2.1. Ενσωματούμενα υλικά
Τα υλικά τα οποία ενσωματώνονται στους μικροπασσάλους

περιγράφονται στις επόμενες παραγράφους. Τα ενσωματούμενα υλικά θα
πρέπει να ικανοποιούν τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις απαιτήσεις
που απορρέουν από τα αναφερόμενα στην παρούσα ΠΕΤΕΠ. Κάθε πρόθεση
για αλλαγή των αρχικώς εγκεκριμένων πηγών τροφοδοσίας των
ενσωματούμενων υλικών θα πρέπει να δηλώνεται εγκαίρως και να
αιτιολογείται καταλλήλως. Υλικά τα οποία έχουν απορριφθεί μετά τη
διενέργεια των σχετικών ελέγχων καταλληλότηταςθα πρέπει να
απομακρύνονται από την περιοχή των εργασιών.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηγανισυοί ενεονοποίησικ:. 12

3.2.2. Χαρακτηριστικά υλικών

3.2.2. Ι. Οπλισμός
Οι μικροπάσσαλοι μπορούν να έχουν ως οπλισμό :

• Χαλύβδινες ράβδους σιδηροπλισμού (κλωβούς), σύμφωνα με
τον κανονισμό τεχνολογίας χάλυβα Κ.Τ.Χ. 2000 και τις Ευρωπαϊκές
προδιαγραφές prENV 10081-4:2002.
• Σιδηροσωλήνες ραφής ή τούμπο, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές
προδιαγραφές ΕΝ 10210- 1:1994 ή ΕΝ 10219-2:1997.
• Δοκούς από μορφοσίδηρο παντός τύπου, σύμφωνα με τις
Ευρωπαϊκές προδιαγραφές ΕΝ 10025-1:2004.
Εάν χρησιμοποιηθούν μούφες ή σύνδεσμοι θα πρέπει να μην επηρεάζουν την

αντοχή του οπλισμού του μικροπασσάλου.
3.2.2.2. Τσιμέντο
Οι τύποι τσιμέντου που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή

των μικροπασσάλων ορίζονται στο ΕΝ 197-1:2000, εδάφιο 5.1. Ο εκάστοτε
χρησιμοποιούμενος τύπος τσιμέντου θα προσδιορισθεί από τη μελέτη
σύνθεσης, βάσει αιτιολογημένης πρότασης.
3.2.2.3. Αδρανή
• Τα αδρανή πρέπει να είναι σύμφωνα με το ΕΝ 206-1:2000.

• Είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν στρογγυλεμένα αδρανή (όχι
θραυστά), ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιείται σωλήνας (tremie) ή πρέσα
για τη σκυροδέτηση.
• Ο μέγιστος κόκκος των χρησιμοποιούμενων αδρανών δεν θα
πρέπει να έχει διάμετρο μεγαλύτερη από 16 mm.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηγανισυοί ενεργοποίησης, 13

• Στο αμμοτσιμεντένεμα τα αδρανή θα πρέπει να πληρούν τις

παρακάτω προϋποθέσεις :
1. D85 < = 4 mm
2. D100 < = 8 mm
3.2.2.4. Νερό
Οι ιδιότητες του χρησιμοποιούμενου ύδατος πρέπει να είναι σύμφωνες

με όσα σχετικώς αναφέρονται στη προδιαγραφή ΕΝ 206-1:2000. Το πόσιμο
νερό είναι κατάλληλο.
3.2.2.5. Πρόσθετα και Πρόσμικτα
Τα πρόσθετα και πρόσμικτα πρέπει να είναι σύμφωνα με τη

προδιαγραφή ΕΝ 206-1:2000. Εφόσον απαιτηθεί η χρήση τους, το είδος και
οι ποσότητες θα προσδιορισθούν από τη μελέτη σύνθεσης.
3.2.2.Θ. Τσιμεντένεμα
• Το υλικό πλήρωσης των μικροπασσάλων είναι δυνατόν να

αποτελείται από μίγμα, τσιμέντου και νερού με την προσθήκη (εάν
χρειάζεται) ορισμένων πρόσθετων υλικών.
• Η αναλογία νερού τσιμέντου (C/W) δεν θα πρέπει να είναι
μεγαλύτερη του 0.55.
• Ειδική πρόνοια θα πρέπει να ληφθεί κατά τη μελέτη σύνθεσης
ώστε να εξασφαλισθεί η κατάλληλη εργασιμότητα. Η κάθιση μετά από
2 ώρες θα πρέπει θα είναι μικρότερη από 3%.
• Η αντοχή 28 ημερών κυλινδρικού δοκιμίου σε ανεμπόδιστη
θλίψη θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 25 MPa.
Διπλωυατικιί Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης, 14

3.2.2.7. Μίγμα τσιμεντενέματος-άμμου ή γαρμττιλόδεμα
• Το υλικό πλήρωσης των μικροπασσάλων είναι δυνατόν να

αποτελείται από μίγμα άμμου,τσιμέντου και νερού ή γαρμπιλόδεμα με
την προσθήκη (εάν χρειάζεται) ορισμένων πρόσθετων υλικών.
• Η αναλογία νερού τσιμέντου (C/W) δεν θα πρέπει να είναι
μεγαλύτερη του 0.60.
• Τα αδρανή θα είναι σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερθέντα.
• Ειδική πρόνοια θα πρέπει να παρθεί κατά την μελέτη σύνθεσης
για να εξασφαλισθεί η κατάλληλη ρευστότητα του μίγματος του
σκυροδέματος, κατά τρόπο που να αποφεύγεται το ξέπλυμα και οι
αποφράξεις των σωλήνων σκυροδέτησης.
• Η αντοχή 28 ημερών κυλινδρικού δοκιμίου σε ανεμπόδιστη
θλίψη θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 25 MPa.
• Η περιεκτικότητα σε τσιμέντο δεν πρέπει να είναι μικρότερη από
400 kg/m3 σκυροδέματος για οποιονδήποτε τύπο και οποιοσδήποτε
κατηγορία αντοχής του σκυροδέματος.
3.2.3. Αντιδιαβρωτική προστασία
Ο Ανάδοχος θα υποβάλλει στην Υπηρεσία προς έγκριση, έγκαιρα και

οπωσδήποτε πριν από την έναρξη των εργασιών, πλήρη στοιχεία για τον
τύπο και τα υλικά των μικροπασσάλων που προτίθεται να χρησιμοποιήσει,
μαζί με πιστοποιητικά του κατασκευαστή για τη διατιθέμενη αντιδιαβρωτική
προστασία όπως αυτή απαιτείται από τη μελέτη.
Τα χαλύβδινα στοιχεία των μικροπασσάλων θα προστατεύονται με

τρόπο ώστε να παρεμποδίζεται η διάβρωσή τους κατά την τεχνική διάρκεια
ζωής τους με τους ακόλουθους τρόπους (εκτός εάν αυτό προσδιορίζεται
διαφορετικά στην μελέτη):
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεκ : Μορφές. unyaviauoi ενεονοποίησης. 15

• Θα υπάρχει μία ελάχιστη επικάλυψη του οπλισμού, που θα

επιτυγχάνεται με κατάλληλους αποστάτες. Η ελάχιστη επικάλυψη
μπορεί να ληφθεί ως 30 πιπι στην περίπτωση τσιμεντενέματος, 40 mm
στην περίπτωση μίγματος τσιμεντενέματος και χονδρόκοκκου άμμου
και 50 mm στην περίπτωση γαρμπιλοδέματος.
• Θα υπολογίζεται μία μείωση του πάχους της δίστομης του
οπλισμού σύμφωνα με τον πίνακα του παραρτήματος Α.
Εάν υπάρχει πιθανότητα παράτασης της τεχνικής διάρκειας ζωής τους ή

εφόσον οι μικροπάσσαλοι βρίσκονται σε έντονα διαβρωτικό εδαφικό
περιβάλλον, θα λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα αντιδιαβρωτικής προστασίας
σύμφωνα με τη Μελέτη, ή τις οδηγίες και την έγκριση της Υπηρεσίας.
3.3. Μέθοδος κατασκεύης - Απαιτήσεις τελειωμένης εργασίας

3.3.1. Γενικά
Η κατασκευή των μικροπασσάλων απαιτεί ιδιαίτερη γνώση και εμπειρία

με εξειδικευμένο κατά περίπτωση εξοπλισμό.
Οι φάσεις κατασκευής των μικροπασσάλων με εκσκαφή περιλαμβάνουν:
1. Διάτρηση οπής έως το επιθυμητό βάθος κατασκευής των

μικροπασσάλων.
2. Τοποθέτηση του οπλισμού.
3. Παραγωγή τσιμεντενέματος ή γαρμπιλοδέματος και πλήρωση
της οπής με αυτό με βαρύτητα ή/και ενίοτε με πίεση (όπως π.χ. στη
μέθοδο με τσιμεντένεση με βαλβιδωτούς σωλήνες “tube a manchette”).
Πριν από την έναρξη των εργασιών, θα πρέπει να υποβάλλεται προς

έγκριση η μέθοδος κατασκευής των μικροπασσάλων, η οποία θα περιέχει κατ’
ελάχιστον τα παρακάτω στοιχεία :
1. Σκοπός των εργασιών κατασκευής των μικροπασσάλων.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενεονοποίησης, 16

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεοοποίησικ:.
2. Συνοπτική περιγραφή των χαρακτηριστικών του εδάφους.

3. Η προτεινόμενη μέθοδος κατασκευής των μικροπασσάλων η
οποία κρίνεται ως κατάλληλη για τις αναμενόμενες γεωτεχνικές
συνθήκες ή άλλες συνθήκες του εργοταξιακού χώρου (π.χ. εμπόδια
όμορων κατασκευών, καθ’ ύψος περιορισμοί, κλπ).
4. Σχηματική εγκατάσταση του εξοπλισμού και της διαχείρισης των
άχρηστων υλικών.
5. Αλληλουχία της κατασκευής των μικροπασσάλων ώστε να μην
επηρεάζονται μικροπάσσαλοι που ήδη έχουν κατασκευαστεί και να
αποφεύγονται πιθανές καθιζήσεις όμορων οικοδομών.
6. Διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου.
7. Μέτρα απαραίτητα για την εξασφάλιση της κατακορυφότητας
της οπής, η γενικότερα, την επίτευξη της επιθυμητής κλίσης.
8. Κατασκευαστικά σχέδια και τεχνικές εκθέσεις.
3.3.2. Εξοπλισμός
Για την εκτέλεση των εργασιών κατασκευής μικροπασσάλων είναι

απαραίτητος ο παρακάτω
εξοπλισμός (κατά περίπτωση αναλόγως του είδους του κατασκευαζόμενου
πασσάλου):
1. Υδραυλικό γεωτρύπανο για την εκτέλεση της διάτρησης.

2. Αεροσυμπιεστής σε περίπτωση διάτρησης με κρούση και αέρα.
3. Ειδικά στελέχη συνεχούς έλικας όταν ακολουθείται αυτή η
μέθοδος.
4. Κοπτικά εξαρτήματα, όπως τρίφτερα με νύχια ή βίδια για
χαλαρά εδάφη και σφυριά σκληρά εδάφη. Συμπληρωματικά μπορεί να
απαιτηθεί η χρήση συστήματος τύπου ODEX για την προσωρινή
σωλήνωση της οπής.
5. Σε περίπτωση χρήσης μπεντονιτικού αιωρήματος για την
στήριξη των τοιχωμάτων της οπής απαιτούνται αναμικτήρας,
αναδευτήρας και αντλίες κυκλοφορίας του μπεντονίτη.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. unYaviouoi ενερνοποίηστκ. 17

6. Για τη σκυροδέτηση του μικροττασσάλου απαιτείται

παρασκευαστήριο και αντλία τσιμεντενέματος ή αντλία αμμο-
τσιμεντενέματος ή γαρμπιλοδέματος.
7. Ηλεκτροσυγκολλήσεις για την επεξεργασία του σιδηρού
οπλισμού ή σιδηροδοκών.
8. Βοηθητικός εξοπλισμός όπως αντλίες νερού, δεξαμενές κλπ.
Σχήμα 3.6.: Τοποθέτηση μικροπασσάλων
Σχήμα 3.7.: Αυτοκινούμενο όχημα κατασκευής μικροπασσάλων
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφέο. υηνανισυοί ενεονοποίησης. 18

3.3.3. Διάτρηση οπών
Η διάτρηση των οπών θα γίνεται στις θέσεις, κλίσεις, μήκη, βάθη και
ανοχές αποκλίσεων που προβλέπονται από τη Μελέτη, ή όπως απαιτηθεί
από τις επιτόπου συνθήκες και με την έγκριση της Υπηρεσίας. Η διάτρηση θα
γίνεται με περιστροφικό (rotary drilling) ή κρουστικο-περιστροφικό εξοπλισμό
(down-the-hole rotary-percussive drilling) επαρκούς ακαμψίας, ώστε να
τηρούνται οι ανοχές αποκλίσεων που προβλέπονται στη Μελέτη. Εάν το
έδαφος είναι κοκκώδες ή και χαλαρό, και διαπιστώνονται καταπτώσεις των
τοιχωμάτων του διατρήματος, τότε χρειάζεται να ληφθούν τα παρακάτω μέτρα
αντιστήριξης των τοιχωμάτων είτε με κατάλληλο μπεντονιτικό αιώρημα είτε
εναλλακτικά, με προσωρινή σωλήνωση. Στον συνημμένο πίνακα του
Παραρτήματος Β δίδονται πληροφοριακά οι διάφορες μέθοδοι διάτρησης.
Στην περίπτωση όπου κατά τη διάτρηση των οπών συμβαίνουν καταπτώσεις
των τοιχωμάτων, η διάτρηση της οπής θα γίνεται με συνεχή σωλήνωση.
Σε περίπτωση που κατά την διάτρηση χρησιμοποιείται αέρας, θα πρέπει

η εργασία να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε
παραμόρφωση ή ρηγμάτωση του εδάφους.
Κατά τη διάτρηση των οπών, δεν θα γίνεται χρήση νερού όταν ο

καθαρισμός των οπών από τα προϊόντα της διάτρησης μπορεί να γίνει
ευχερώς με πεπιεσμένο αέρα. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις όπου οι εδαφικοί
σχηματισμοί είναι ευαίσθητοι στο νερό (π.χ. συνεκτικά εδάφη, διογκούμενοι
σχηματισμοί κλπ.), η χρήση νερού κατά τη διάτρηση της οπής θα πρέπει να
αποφεύγεται ή να περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατόν, ώστε να αποφεύγεται η
χαλάρωση του εδάφους και η συνακόλουθη μείωση της πρόσφυσης μεταξύ
του τσιμεντενέματος και του περιβάλλοντος εδάφους.
Στην περίπτωση διάτρησης των οπών σε υδατοπερατά στρώματα υπό

υδραυλική πίεση, θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ταπείνωσης ή
εξισσορόπησης της υδατικής πίεσης ώστε να αποφεύγεται η υδραυλική
διάβρωση των οπών μέχρι την πλήρωσή τους με τσιμεντένεμα, αλλά και η
απόπλυση του ενέματος. Είναι δυνατόν να προβλέπεται δάπεδο εργασίας
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεκ :ΜοοΦέ<:, υηγανισυοί ενεργοποίησης, 19

υψηλότερα από την στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα.
Εάν δεν προβλέπεται διαφορετικά στη Μελέτη, η ανοχή στην

τοποθέτηση της κεφαλής του διατρητικού στελέχους θα είναι έως 50 mm και η
απόκλιση από την κατακόρυφο έως 2% του μήκους του μικροπασσάλου.
Πληροφοριακά στοιχεία των επιτρεπόμενων αποκλίσεων δίδονται στον
πίνακα Γ.
Σε όλες τις οπές των μικροπασσάλων θα τηρείται Αρχείο Διάτρησης στο

οποίο θα καταγράφονται όλα τα απαραίτητα διατρητικά στοιχεία (ταχύτητα
διάτρησης, χρώμα επιστρέφοντος νερού, συμπεριφορά των διατρητικών
στελεχών, παρουσία μαλακού υλικού αν υπάρχει, τυχόν καταπτώσεις
τοιχωμάτων, κλπ.).
3.3.4. Έμττηξη μικροπασσάλων
Η έμπηξη των μικροπασσάλων θα γίνεται σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή

Προδιαγραφή ΕΝ 12699:2000. Η μέθοδος που θα ακολουθηθεί εξαρτάται από
τις γεωτεχνικές συνθήκες, τις απαιτήσεις της μελέτης και του περιβάλλοντος.
Στον Πίνακα του Παραρτήματος Δ της παρούσας Προδιαγραφής δίδονται
πληροφοριακά οι διάφορες μέθοδοι έμπηξης μικροπασσάλων.
3.3.5. Οπλισμός μικροπασσάλων
Στους μικροπασσάλους χρησιμοποιούνται δύο είδη οπλισμού:

• Κλωβός οπλισμού που αποτελείται από κατά μήκος ράβδους
και σπείρες σε σχήμα κυλινδρικού κλωβού.
• Ολόσωμος οπλισμός που αποτελείται από χαλυβδοσωλήνα (με
ραφή ή τούμπο), ή σιδηροδοκό σύμφωνα με τις απαιτήσεις της
μελέτης, ο οποίος τοποθετείται ομόκεντρα στο διάτρημα.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηχανισυοί ενερνοποίησης, 20

1. Όπλιση μικροττασσάλων με κλωβό :

Για την επίτευξη σταθερής και ελεγχόμενης διαμέτρου, η μόρφωση των
κλωβών γίνεται με τη βοήθεια οδηγών (στεφανιών) από χάλυβα St-Ill ή St-IV,
που τοποθετούνται εσωτερικά των διαμήκων ράβδων του οπλισμού, σε
αποστάσεις της τάξεως των 2,00 έως 3,00 m ώστε να εμποδίζουν τις
παραμορφώσεις του κλωβού.
Είναι ουσιαστικής σημασίας η διατήρηση κάποιας ελάχιστης απόστασης

μεταξύ των διαμήκων ράβδων (και των σπειρών), για να μπορεί το υλικό που
εγχύνεται εντός της οπής, να καλύψει πλήρως τον κλωβό οπλισμού και να
έλθει σε πλήρη επαφή με τις εδαφικές παρειές της διάτρησης. Επίσης, δεν
πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι το αμμο-τσιμεντένεμα έχει μεν
πλαστικότητα λόγω προσθήκης πλαστικοποιητικών και είναι λεπτόκοκκο από
τη σύνθεσή του, δεν μπορεί όμως για τεχνικούς λόγους να δονηθεί με τη
βοήθεια π.χ. δονητή μάζας (συνήθως σκυροδέτηση υπό το νερό ή το
αιώρημα). Με βάση τα παραπάνω, το κενό μεταξύ των διαμήκων ή των
εγκαρσίων ράβδων δεν πρέπει να είναι μικρότερο των 4 οπι. Θα πρέπει
επίσης ο μεγαλύτερος κόκκος των αδρανών του γαρμπιλοδέματος να είναι
μικρότερος από το % της απόστασης μεταξύ των διαμήκων ράβδων του
οπλισμού.
Η ακαμψία του κλωβού οπλισμού που απαιτείται ώστε να εξασφαλίζεται

η ανύψωση και τοποθέτησή του μέσα στην οπή χωρίς υπερβολικές
παραμορφώσεις, επιτυγχάνεται με ηλεκτροσυγκόλληση (τσιμπίματα)
ορισμένων επαφών των διαμήκων ράβδων με τις σπείρες.
Στην περίπτωση πασσάλου μεγάλου μήκους, χρειάζεται να

ηλεκτροσυγκολληθούν επί τόπου σε κατακόρυφη θέση, δύο ή περισσότεροι
προκατασκευασμένοι κλωβοί (μάτισμα).
Πριν από τον τοποθέτηση του οπλισμού εντός της οπής, θα πρέπει να
προστεθούν οι απαραίτητοι αποστάτες (πλαστικοί ή από κονίαμα ή
χαλύβδινοι) για να εξασφαλισθεί η σωστή ομόκεντρη θέση των οπλισμών
μέσα στο φρέαρ. Συνήθως τοποθετούνται αποστάτες ανά 3 m περίπου
Διπλωιιατική Εονασία: Κατολισθήσεις : Μορφές. υηγανισυοί ενερνοποίησι-κ, 21

αξονικά, με 3 έως 4 αποστάτες στο ίδιο επίπεδο, κάθετα στον άξονα του
κλωβού.
2. Όπλιση μικροπασσάλων με ολόσωμη διατομή :

Οι μικροπάσσαλοι μπορούν να οπλισθούν με χαλυβδοσωλήνα ή
σιδηροδοκό. Τέτοιος οπλισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε
διάμετρο μικροπασσάλου. Στην περίπτωση χρήσης οπλισμού από
χαλυβδοσωλήνα, όταν η στήλη του οπλισμού συναρμολογείται σε δύο ή
περισσότερα τεμάχια (λόγω μεγάλου μήκους του πασσάλου), στη θέση της
επιμήκυνσης τοποθετούνται κολάρα κυλινδρικά ή διαιρούμενα ημικυλινδρικά,
τα οποία ηλεκτροσυγκολλούνται κατάλληλα. Στην περίπτωση οπλισμού με
σιδηροδοκούς, η συγκόλληση μεταξύ των τεμαχών γίνεται μέσω τεμαχίων
λαμαρίνας (λαπάτσες) κατάλληλων διαστάσεων.
3.3.6. Παραγωγή ενέματος - Πλήρωση οπής
Η πλήρωση της οπής ενός μικροπασσάλου είναι δυνατόν να γίνεται με

μία από τις παρακάτω μεθόδους :
1. Πλήρωση της οπής με ένεμα δια βαρύτητας.

2. Απλή τσιμεντένεση της οπής του μικροπασσάλου διαμέσου της
προσωρινής σωλήνωσης.
3. Απλή τσιμεντένεση κατά τη διάρκεια της διάτρησης της οπής του
μικροπασσάλου
4. Απλή ή πολλαπλή τσιμεντένεση διαμέσου βαλβιδωτού σωλήνα
(tube a manchette)
Διπλωιιατικη Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηνανισυοί ενεονοποίησης. 22

Σχήμα 3.8.: Μέθοδοι πλήρωσης οπής μικροπασσάλων
Η μέθοδος που θα εφαρμοσθεί εξαρτάται από τις απαιτήσεις της μελέτης

και τις συναντώμενες εδαφικές συνθήκες. Κάθε μια από τις μεθόδους αυτές
απαιτεί τη χρήση κατάλληλου εξοπλισμού.
Η παραγωγή του τσιμεντενέματος γίνεται με την βοήθεια αναμικτήρα ενώ

το ένεμα συντηρείται σε ένα αναδευτήρα ικανής χωρητικότητας έως ότου
διοχετευθεί μέσω αντλίας στην οπή του μικροπασσάλου. Είναι δυνατόν
επίσης να χρησιμοποιηθεί και έτοιμο κονίαμα (αμμοτσιμεντένεμα) που
παραδίδεται επί τόπου μέσα σε «βαρέλες». Η διοχέτευση του υλικού στην
οπή γίνεται μέσω εμβολοφόρου αντλίας κονιάματος και ενός ελαστικού
σωλήνα μικρότερης διαμέτρου από εκείνη που χρησιμοποιείται συνήθως για
το κοινό σκυρόδεμα.
Στην περίπτωση κατασκευής μικροπασσάλων σε σχηματισμούς μεγάλης

περατότητας όπου αναμένονται σημαντικές απώλειες ενέματος κατά την
πλήρωση των οπών (όπως π.χ. σε έντονα ρηγματωμένους,
καρστικοποιημένους ή πορώδεις βράχους ή σε μή-συνεκτικούς σχηματισμούς
μεγάλης περατότητας), είναι δυνατόν να εφαρμόζεται προ-ενεμάτωση (pre
grouting) της οπής. Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά η
φέρουσα ικανότητα των μικροπασσάλων και να μειωθεί η απώλεια ενέματος
κατά την πλήρωση της οπής λόγω μεγάλης απορρόφησης του εδάφους. Η
μέθοδος αυτή συνήθως απαιτείται εάν εντός της οπής εκτελεσθεί δοκιμή
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηνανισυοί ενερνοποίησης. 23

εισπίεσης νερού (Lugeon) με πίεση 1 bar στο μήκος του μικροπασσάλου και
η απώλεια νερού υπερβαίνει τα 5 λίτρα το λεπτό για χρονική περίοδο 10
λεπτών.
Πριν από την τοποθέτηση του οπλισμού εντός της οπής και την
πλήρωση με ένεμα, θα ελέγχεται ότι η οπή έχει το απαιτούμενο μήκος και
είναι καθαρή χωρίς εμπόδια (π.χ. από υλικά καταπτώσεων των τοιχωμάτων).
Η τοποθέτηση του οπλισμού και η πλήρωση της οπής με τσιμεντένεμα ή
γαρμπιλόδεμα μπορεί να γίνει με δύο εναλλακτικούς τρόπους :
• Τοποθέτηση του οπλισμού πριν την πλήρωση της οπής με

τσιμεντένεμα, όπου τοποθετείται ο οπλισμός στην οπή με τους
κατάλληλους αποστάτες και στην συνέχεια γίνεται η πλήρωση της
οπής. Το υλικό διοχετεύεται μέσω ενός κατάλληλου ελαστικού σωλήνα,
ο οποίος συνδέει τον κάδο παραγωγής ενέματος ή κονιάματος με τον
πυθμένα της διάτρησης, όπως ακριβώς γίνεται στην περίπτωση των
έγχυτων πασσάλων με τους εμβαπτισμένους σωλήνες (TREMIE
PIPES). Η πλήρωση με ένεμα προχωρεί μέχρις ότου ξεχειλίσει τη
διάτρηση και εμφανισθεί τελικά υλικό καλής ποιότητας, εκτός εάν η
κεφαλή του μικροπασσάλου προβλέπεται πολύ χαμηλότερα της
στάθμης του δαπέδου εργασίας, οπότε η σκυροδέτηση προχωρεί μέχρι
μία στάθμη υψηλότερα της κεφαλής κατά τουλάχιστον 0,50 m. Στην
περίπτωση όπου η διάτρηση της οπής έχει γίνει με σωλήνωση, η
σωλήνωση θα αφαιρείται ταυτοχρόνως με την πλήρωση της οπής,
αφού βέβαια έχει γίνει η αρχική πλήρωση της μέχρι το δάπεδο
εργασίας. Εάν κατά την πλήρωση εφαρμόζεται απλή πίεση τότε , η
αφαίρεση της σωλήνωσης θα γίνεται σε μικρά βήματα, συνήθως δύο
μέτρα.
• Πλήρωση της οπής με τσιμεντένεμα κατά την διάτρηση, ενώ ο
οπλισμός αποτελεί τα στελέχη της διατρητικής στήλης. Κατά την
εφαρμογή της μεθόδου αυτής θα πρέπει η εισπίεση τσιμεντενέματος να
γίνεται με σταθερή παροχή και πίεση η οποία προσαρμόζεται ανάλογα
από τις συνθήκες του εδάφους.
Διπλωυατικη Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηγανισυοί ενερνοποίησΓΚ. 24

• Πλήρωση της οπής μέσω διάτρητου στελέχους συνεχούς

ελικοειδούς αρίδας (continuous flight auger) και εν συνεχεία
τοποθέτηση του οπλισμού εντός της οπής.
• Η πλήρωση της οπής γίνεται με την βοήθεια βαλβιδωτού
σωλήνα που είτε αποτελεί και τον οπλισμό του μικροπασσάλου, (εάν
είναι μεταλλικός), είτε εισάγεται μέσα στην οπή μαζί με τον κανονικό
οπλισμό. Η εισπίεση του τσιμεντενέματος είναι δυνατόν να γίνεται σε
μία ή πολλές φάσεις.
• Σκυροδέτηση του μικροπασσάλου με γαρμπιλόδεμα σύμφωνα
με την τεχνική προδιαγραφή εγχύτων πασσάλων.
3.4. Απαιτήσεις ποιοτικών ελέγχων για την παραλαβή
• Συμμόρφωση με τα κριτήρια της μελέτης και του προτύπου ΕΝ

14199:2005.
• Έλεγχος Πρωτοκόλλων Παραλαβής ενσωματουμένων υλικών.
• Έλεγχος Φακέλου Στοιχείων και Δοκιμών. Το περιεχόμενο του
Φακέλου περιγράφεται στο εδάφιο 10 του ΕΝ 14199:2005.
3.5. Όροι και απαιτήσεις υγιεινής - ασφάλειας και προστασίας του

περιβάλλοντος
3.5.1. Πιθανοί κίνδυνοι κατά την εκτέλεση των εργασιών
ν' Κίνδυνος από χρήση ουσιών. Τα διάφορα πρόσμικτα

είναι συνήθως επιβλαβή. Απαιτείται η χρήση προστατευτικών γυαλιών
για τα μάτια και τα λοιπά εκτεθειμένα μέρη του σώματος.
ν' Κατά περίπτωση, συνθήκες εργασίας σε περιορισμένο
χώρο ή και σε ύψος από την επιφάνεια του εδάφους,
ν' Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας
ν' Κίνδυνος βραχυκυκλώματος και πυρκαγιάς ή επέκταση
της πυρκαγιάς σε υδραυλικά λάδια.
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις : Μορφές. υηχανισυοί ενεονοποίησης, 25

•S Κίνδυνος εργασίας με πεπιεσμένο αέρα.

S Κίνδυνος μεταφοράς βαριών αντικειμένων.
S Κίνδυνος τραυματισμού κατά την εκτέλεση δοκιμών.
S Εργασία σε συνθήκες θορύβου.
3.5.2. Μέτρα υγιεινής και ασφάλειας
Η συμμόρφωση προς τα παρακάτω νομικά κείμενα, που είναι σχετικά με

την ασφάλεια και υγιεινή των εργαζομένων σε τεχνικά έργα είναι
υποχρεωτική.
• Π.Δ. 1073/16-9-81 “Περί μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεση
εργασιών εις εργοτάξια οικοδομικών και πάσης φύσεως έργων
αρμοδιότητας Πολιτικού Μηχανικού”.
• Υπουργική Απόφαση Δ7/Α/Φ114080/732/96 Ενσωμάτωση των
διατάξεων της οδηγίας 92/104/ΕΟΚ "περί των ελάχιστων
προδιαγραφών για την βελτίωση της προστασίας της ασφάλειας και
της υγείας των εργαζομένων στις υπαίθριες ή υπόγειες εξορυκτικές
βιομηχανίες" στον Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών
Εργασιών (ΦΕΚ771/Β).
• "Κανονισμός Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων" (ΦΕΚ
59Β/11.5.65) και (ΦΕΚ 293Β/11.5.63) κλπ.
• Π.Δ. 305/96 "Ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας και υγείας
που πρέπει να εφαρμόζονται στα προσωρινά ή κινητά εργοτάξια, σε
συμμόρφωση προς την οδηγία 92/57/ΕΟΚ" (ΦΕΚ 212Α/29-8-96), σε
συνδυασμό με την υπ' αριθμ. 130159/7-5-97 Εγκύκλιο του Υπουργείου
Εργασίας και την ΕΓΚΥΚΛΙΟ 11 (Αρ. Πρωτ. Δ16α/165/10/258/ΑΦ/19-5-
97) του ΥΠΕΧΩΔΕ, σχετικά με το εν λόγω Π.Δ.
• Π.Δ. 396/94 ΦΕΚ:221/Α/94 "Ελάχιστες προδιαγραφές
ασφάλειας και υγείας για τη χρήση από τους εργαζόμενους
εξοπλισμών ατομικής προστασίας κατά την εργασία σε συμμόρφωση
προς την οδηγία του Συμβουλίου 89/656/ΕΟΚ”.
Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης, 26

Οι ελάχιστες απαιτήσεις του εξοπλισμού ατομικής προστασίας είναι οι εξής:

• Προστατευτική ενδυμασία: ΕΝ 863:1995: Protective clothing -
Mechanical properties - Test method: Puncture resistance -
Προστατευτική ενδυμασία. Μηχανικές ιδιότητες. Δοκιμή αντοχής σε
διάτρηση.
• Προστασία χεριών και βραχιόνων: ΕΝ 388:2003: Protective
gloves against mechanical risks -Γάντια προστασίας έναντι μηχανικών
κινδύνων.
• Προστασία κεφαλιού: ΕΝ 397:1995: Industrial safety helmets
(Amendment A1:2000) - Κράνη προστασίας.
• Προστασία ποδιών: ΕΝ 345-2:1996: Safety Footwear for
Professional Use - Part 2. Additional Specifications Superseded by EN
ISO 20345:2004 - Υποδήματα ασφαλείας για επαγγελματική χρήση
(αντικαταστάθηκε από το πρότυπο ΕΝ ISO 20345:2004).
Επίσης θα ισχύουν:
• Π.Δ. 85/91 (ΦΕΚ 38/Α91) σχετικά με την προστασία των
εργαζομένων από τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω της έκθεσής
τους στο θόρυβο κατά την εργασία σε συμμόρφωση προς την οδηγία
86/188/ΕΟΚ.
• Π.Δ 397/94 (ΦΕΚ 221/Α/94) "Ελάχιστες προδιαγραφές
ασφάλειας και υγείας κατά την χειρωνακτική διακίνηση φορτίων που
συνεπάγεται κίνδυνο ιδίως για την ράχη και την οσφυϊκή χώρα των
εργαζομένων σε συμμόρφωση προς την οδηγία του Συμβουλίου
90/269/ΕΟΚ.
Για την διακίνηση των πεζών θα κατασκευάζεται διάδρομος διέλευσης

πεζών με αντιολισθηρή επιφάνεια στην περιοχή όπου γίνονται εργασίες
διάνοιξης ή άλλες συνοδές εργασίες. Οι διάδρομοι θα πρέπει να
προστατεύονται από εναπόθεση διαρροών, κυρίως μπεντονίτη, που
δημιουργούν ολισθηρή επιφάνεια εργασίες διάνοιξης.
Για την διαρρύθμιση των μηχανών και λοιπών εγκαταστάσεων, στην
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηνανισυοί ενεονοποίησης. 27

περίπτωση που πιθανολογείται η ύπαρξη εκρήξιμης ατμόσφαιρας θα ισχύουν

οι προβλέψεις της Οδηγίας 94/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συμβουλίου της 23ης Μαρτίου 1994 σχετικά με την προσέγγιση των
νομοθεσιών των κρατών μελών για τις συσκευές και τα συστήματα
προστασίας που προορίζονται για χρήση σε εκρήξιμες ατμόσφαιρες (Επίσημη
Εφημερίδα αριθ. L 100 της 19/04/1994 σ. 0001 - 0029), αλλά και αυτές του
Π.Δ. 42/2003 (ΦΕΚ44/Α/21-02-2003) "Σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για
την βελτίωση της προστασίας και της ασφάλειας των εργαζομένων οι οποίοι
είναι δυνατόν να εκτεθούν σε κίνδυνο από εκρηκτικές ατμόσφαιρες σε
συμμόρφωση με την οδηγία 1999/92/ΕΚ τηςί6-12-1999 του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Όλες οι επί μέρους μηχανικές διατάξεις θα συμμορφώνονται προς τα

Πρότυπα για την Ασφάλεια των Μηχανών (Κατάλογος ΕΛΟΤ όπως κάθε
φορά ισχύει).
Για την διαχείριση των παντός είδους χρησιμοποιούμενων υλικών θα

εφαρμόζονται οι εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις όπως τροποποιούνται και
προσαρμόζονται στην τεχνική πρόοδο. Ενδεικτικά ισχύουν και θα
εφαρμόζονται:
• Π.Δ. 77/93 (ΦΕΚ 34/Α/93) “Για την προστασία των εργαζομένων
από φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς παράγοντες και τροποποίηση
και συμπλήρωση του Π.Δ. 307/86 (135/Α) σε συμμόρφωση προς την
οδηγία του Συμβουλίου 88/642/ΕΟΚ”.
• Π.Δ. 399/94 (ΦΕΚ 221/Α/94) "Προστασία των εργαζομένων
από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους
παράγοντες κατά την εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία του
Συμβουλίου 90/394/ΕΟΚ" και οι τροποποιήσεις του με τα
Π.Δ. 127/2000 (ΦΕΚ 111/Α/2000) και Π.Δ. 43/2003 (ΦΕΚ 44/Α/21-2-
2003).
• Π.Δ.90/1999 (ΦΕΚ 94/Α/99) Καθορισμός οριακών τιμών
έκθεσης και ανωτάτων οριακών τιμών έκθεσης των εργαζομένων σε
ορισμένους χημικούς παράγοντες κατά την διάρκεια της εργασίας τους
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υπγανισιιοί ενερνοποίησης. 28

σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 91/322/ΕΟΚ και 96/94/ΕΚ της

Επιτροπής και τροποποίηση και συμπλήρωση του Π.Δ. 307/86 (135/Α)
όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 77/93 (ΦΕΚ 34/Α/93).
• Π.Δ.338/2001 (ΦΕΚ 227/Α/2001) Προστασία της υγείας και
ασφάλειας των εργαζομένων κατά την εργασία από κινδύνους
οφειλόμενους σε χημικούς παράγοντες.
• Π.Δ.339/2001 (ΦΕΚ 227/Α/2001) Τροποποίηση του Π.Δ. 307/86
(135/Α) Προστασία της υγείας των εργαζομένων πού εκτίθενται σε
ορισμένους χημικούς παράγοντες κατά την διάρκεια της εργασίας τους.
3.6. Τρόπος επιμέτρησης της εργασίας
Η επιμέτρηση για την προμήθεια και εγκατάσταση μικροπασσάλων θα

γίνεται σε τρέχοντα μέτρα μήκους των πασσάλων που πραγματικά
κατασκευάστηκαν πλήρως σύμφωνα με τη μελέτη και έγιναν αποδεκτά από
την Υπηρεσία. Στην επιμέτρηση θα περιλαμβάνονται και οι μικροπάσσαλοι
που χρησιμοποιούνται σε δοκιμαστικές φορτίσεις.
Στην επιμέτρηση περιλαμβάνονται όλες οι εργασίες, υλικά και

εξοπλισμός για την προμήθεια και εγκατάσταση μικροπασσάλων, την
μεταφορά τους επί τόπου του έργου, την αποθήκευσή τους στον εργοταξιακό
χώρο συμπεριλαμβανομένων και όλων των εξαρτημάτων τους, την μεταφορά
τους μέχρι τη θέση ενσωμάτωσης στο έργο, την επιτυχή διάτρηση των οπών
για την τοποθέτηση του οπλισμού, την πλήρωση της οπής καθώς και την
τυχόν απαιτούμενη ενδιάμεση πλήρωση και εισπίεση της οπής με
τσιμεντένεμα, την τυχόν απαιτούμενη επαναδιάτρηση και χρήση προσωρινής
σωλήνωσης ή μπεντονιτικού αιωρήματος όταν απαιτείται.
Η προμήθεια, κατεργασία, τοποθέτηση του οπλισμού θα επιμετράται

ξεχωριστά σε χιλιόγραμμα βάρους έτοιμου και τοποθετημένου πραγματικά
οπλισμού και ειδικότερα:
• Χιλιόγραμμα βάρους χαλυβδοσωλήνων μέ, ή χωρίς, ραφή.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφέ<:· unvaviQuoi ενεργοποίησης, 29

• Χιλιόγραμμα βάρους σιδηρού οπλισμού.

• Χιλιόγραμμα βάρους δοκών από μορφοχάλυβα.
• Χιλιόγραμμα βάρους κοίλων χαλύβδινων ράβδων.
Μούφες, σύνδεσμοι, επικαλύψεις και άλλα απαραίτητα υλικά θα είναι

ανηγμένα στην τιμή του οπλισμού.
Στην επιμέτρηση του οπλισμού περιλαμβάνονται όλες οι εργασίες, υλικά,

προσωπικό και εξοπλισμός για προμήθεια των υλικών, μεταφορά επί τόπου
του έργου, διαμόρφωση και επεξεργασία για την απόληψη στοιχείων έτοιμων
για τοποθέτηση στο διάτρημα.
Διπλωυατική Ερνασία: Κατολισθήσεις :Μορφέο. υηνανισυοί ενεονοποίησης. 30

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1°
ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΧΟΥΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ

ΜΙΚΡΟΠΑΣΣΑΛΩΝ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ
(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ prEN 1993-5:2003 new draft 12-04-2003)
Guidance on corrosion rates
Loss of steel thichness (mm) due to corrosion for piles and sheet piles in soils, with
or without groundwater j = Table 4-1 of prEN 1993-5: 2003)
j
Required uestgn woikiug life 5 years 25 years 50 years T5 years 100 years
[...................
Undisturbed natural soils (sand, silt, clay,
0,00 0,30 0,60 0,90 wo
schist,....)
Polluted natural sods and industrial grounds 9,15 0,75 1,50 2.25 3,00
Aggtessive natural soils (swamp, marsh, 1 _

0,2(1 1.00 2.50 3.25
peat, )
Non-co.mpacted ar.c non-aggressive fills

0,18 0.7C 1,20 1,70 2,20
(clay, schist, sand, silt..... )
Non-compacted and aggressive fills iashes,

0,50 2,(Ml 3,25 4,50 5,75
slag,,.,.) 1
i___ _____ _ 1
Notes:
1) I he values given are only for guidance. Local conditions thould be considered and suitable values
taking into account local conditions should be gr*cn tn the National Annex.
2) Cotiosior. rates tit carcip acted fills are lower than those in non-compactcd ones. In compacted fills the I
figures in the tabic should W divided by two.
3) The values given foi 5 and 25 years are based on measuremenls. -a hems the cl her values are
ex Iran.ila led '
Διττλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις ιΜορφές, unyaviauoi ενερνοποίησης, 31

ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΠΑΣΣΑΛΩΝ
(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ PREN 1993-5:2003 NEW DRAFT 12-04-2003)
Tabic - Execution methods of drilled micropiles
Drilling method Reinforcement type Filliriyi’Giuutmy method Grout type Options
Rotary! flush dhling RoirForr-strient cage riling, canceling Grom mortar Casing
. or concrete
Percussion drilling
Single srep groutfng Grout oi mortar
Grab, chisel
rhrough temporary casing
cr barer berirvj
deariiig ciemcrt r;!liing,c.oncxetnv) Grout, mortnr Casing
or concrete
Single step grouting Grout

through;
- temporary casing
- unarirg element;
- Lube λ manrhertes
Multi-stage grouting Grout Enlarged base

through:
- runes-a-manertottes
- special varves
- post-grouting tubes
Gr outing during dating Grout MuHi-stege

groirhrg
throogn bearing
element
— ...
Permanent casing Filling nr concreting Grout, maria*· Err argert erase
{with or without or concrete
reinforcement cage)
Continuous Sight Reinforcement cnyn Grot iti rKj/Corrcrotmg Gteioi morta;

auger drilling 3eaikiy element through Hit; htrlkw stern cr ccncrete
of the auger
Διττλωιιατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφέζ, υπγανισαοί ενεργοποίησης, 32

ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ

ΜΙΚΡΟΠΑΣΣΑΛΩΝ
Οι ακόλουθες τιμές των γεωμετρικών κατασκευαστικών ανοχών μπορούν να

θεωρηθούν ως τυπικές για συνήθεις εφαρμογές:
1) Οριζοντιογραφική θέση της κεφαλής των μικροπασσάλων (στη
στάθμη του επιπέδου εργασίας): έως 5 εκατοστά του μέτρου.
2) Απόκλιση από τον θεωρητικό άξονα του μικροπασσάλου:
I. Κατακόρυφοι μικροπάσσαλοι: έως 2% του μήκους.
II. Σχεδόν κατακόρυφοι μικροπάσσαλοι (κλίση
έως 4:1): έως 4% του μήκους.
III. Κεκλιμένοι μικροπάσσαλοι (κλίση ηπιότερη από 4:1) :
έως 6% του μήκους.
3) Ακτίνα καμπυλότητας κατά τον άξονα του πασσάλου :
μεγαλύτερη από 200 m.
4) Γωνιακή απόκλιση μεταξύ δύο τμημάτων στη θέση της επαφής :
έως 1/150 ακτίνια.
Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υπνανισυοί ενεονοποίησηο. 33

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΜΠΗΞΗΣ ΜΙΚΡΟΠΑΣΣΑΛΩΝ
Table - Execution methods of driven micropiles
Driving method Material (casing} Cross section 1 Reinforcement Options / Grouting
Α.2.1 Prefabricated Reinforced concrete Sc.id Snaft grouting
Stee or cast iixn Cper. end tape Sha« grouting
Closed end tube f-thing with oiou: .mortar or concrete,

with or without srtaft grouting
Piofiuas Sbafl grouting
A.2,2 Cast in place Temporary casing Reinforced cage Pilling, conCOl rig
Single step grouting ttueugh casing
Bee.ring element filling, concreting
Single step grouting through

casing
bearing a ernerit
ruhe-e-maiititie'tes
Mu it-stage grouting throiigh

* iutjis-fnnarcneRe&
specie! valves
- post-grouting ?uO*s
Permanent casing Reinforcement cage Concreting, with or without nose

enlargements
_____________ _
Διττλωιιατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφέο. υηνανισυοί ενεονοποίησηο. 34

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαοίου του Αγίου Dpouc
β
Cq 4° ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΩΝ
ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΧΕΙΛΑΝΔΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΟΡΟΥΣ
Διττλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Mopφέc ιιπχανισυοί ενεργοποίησης, 1

Κεφάλαιο 4° Έφαρυονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιεοά Μονή
Χειλανδαοίου του Ανίου Ooouc
4.1. Εισαγωγή
4.1.1. Γενικά
Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται και αξιολογούνται τα αποτελέσματα

της γεωτεχνικής έρευνας που εκτελέσθηκε στο χώρο της Ιεράς Μονής
Χειλανδαρίου Αγίου Όρους (βλ. Σχήμα 4.1). Η παρούσα γεωτεχνική έρευνα -
μελέτη ανατέθηκε στην εταιρεία γεωτεχνικών ερευνών - μελετών ΓΕΩΓΝΩΣΗ
Α.Ε. και εκπονήθηκε κατά την περίοδο Μάίου - Ιουλίου 2007.
Εί»φιγμ£.νθί<
■·ρηι^ίΐκ··!(ί'.:
k |. VI, X κλίΐν tTHpitM]
1. Μ. fttiiurti.&io*.·
ΗΜ Valopcdioi:
I, VI. /.ί«γρκ«Μΐ
Π Μ SKeic :s- t>£inc! r**i
v. M. Hu
t., Λ 3. Κω νβταμονιtov
<! Μ. KOHsLamoiul 'H J'l V
’’!t; Hi ···, lit ···
S-kik Ρϋ·,·μ·> 1 V M. 1.*ιηιρυνικήτ«
I M, Vozcwpiw. ·■... ■ Vi m Sti.ivritiiik'ita
FI. V' DocncKtrion Skew Si. Afcib<v^
I VI. Zi:vOi?ii>vroJ k'Afm: LVVi:S
FI \f, X cnonbortWs
Σχήμα 4.1.: Θέση έργου στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Όρους
4.1.2. Στοιχεία έργου - Ιστορικό
Στην περιοχή δυτικά της εισόδου του Καθολικού της Ιεράς Μονής
Χειλανδαρίου έχουν παρατηρηθεί ενδείξεις μετακινήσεων του υπεδάφους, με
αποτέλεσμα να παρατηρούνται σοβαρές ρηγματώσεις και εκδηλώσεις
χαλάρωσης της τοιχοποιίας του κτιρίου της δυτικής πτέρυγας (βλ. σχήμα 4.2,
θέση Α). Συγκεκριμένα, τα ως άνω φαινόμενα συνίστανται σε εμφάνιση
κατακόρυφων ρωγμών (μέγιστου μήκους 0,80m περίπου και εύρους 2+5cm),
όπως παρουσιάζεται στις επισυναπτόμενες φωτογραφίες Φ1(α), Φ1(β) και
Φ1(γ). Ρηγματώσεις μικρότερου εύρους παρατηρούνται και στους πλευ
ρικούς τοίχους του Καθολικού, κοντά στην δυτική είσοδο (βλ. σχήμα 4.2, θέση
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης. 2

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαοίου του Αγίου Ooouc
Β). Ενδεικτικές φωτογραφίες των ως άνω ρηγματώσεων, δίνονται στις

φωτογραφίες Φ2(α) και (β). Επίσης, ρηγματώσεις σημαντικού μήκους (>2,0m)
και εύρους (>10cm) εντοπίζονται στην νότια περιοχή της Μονής και ειδικότερα
στον περιμετρικό τοίχο (βλ. σχήμα 4.2, θέσεις Γ1 και Γ2). Οι ως άνω
ρηγματώσεις αποτυπώνονται ενδεικτικώς στις φωτογραφίες Φ3(α) και (β).
Στο παρελθόν, έχουν κατασκευασθεί μάλιστα, ισχυρές αντηρίδες, εξωτερικά
του περιμετρικού αυτού τοίχου, με σκοπό προφανώς να συμβάλουν στην στε
ρέωση των τοίχων, χωρίς ωστόσο να προκύψουν ικανοποιητικά
αποτελέσματα, καθόσον οι ρηγματώσεις, σύμφωνα με μαρτυρίες,
συνεχίσθηκαν.
Παρατίθενται στη συνέχεια χαρακτηριστικές τομές των υπό εξέταση
κτιρίων της Ιεράς Μονής Χειλανδαρίου στο Σχήμα 4.3.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεονοποίησικ 3

Κεφάλαιο 4° Έφαριιονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινοιιένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Αγίου Doouc
Σχήμα 4.3:
Διττλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unyaviouoi ενεργοποίησης, 4

Κεφάλαιο 4° Έφαρυονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών (ραινουένων στην Ιεοά Μονή
Χειλανδαοίου του Αγίου Doouc
Φωτογραφία Φ1. Ρηγματώσεις επί της τοιχοποιίας του κτιρίου της δυτικής
πτέρυγας (θέση Α, Σχήμα 2)
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης, 5

Κεφάλαιο 4° :E(pgpuovii: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
(α) (β)
Φωτογραφία Φ2. Ρηγματώσεις επί της πλευρικής τοιχοποιίας του κτιρίου της
δυτικής πτέρυγας (θέση Β, Σχήμα 2).
(α) (β)
Φωτογραφία Φ3. Ρηγματώσεις επί της περιμετρικής τοιχοποιίας στην νότια
περιοχή της Μονής (θέση Γ, Σχήμα 2)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unyaviouoi ενεονοποίησης. 6

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώττιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Αγίου Doouc
4.1.3. Σκοπός και αντικείμενο της έρευνας - μελέτης
Σκοπός της μελέτης είναι ο προσδιορισμός του μηχανισμού των αστο

χιών - κατολισθητικών φαινομένων που έχουν παρατηρηθεί στις
συγκεκριμένες θέσεις της Ιερός Μονής, η εκτίμηση της επικινδυνότητας σε
σχέση με τα κτίρια και τον περιβάλλοντα χώρο καθώς επίσης και η καταρχήν
διατύπωση προτάσεων σχετικά με κατάλληλα μέτρα αναχαίτισης της εξέλιξης
των φαινομένων ή και τα μέτρα σταθεροποίησης της περιοχής.
Αντικείμενο της γεωτεχνικής έρευνας - μελέτης αποτέλεσε η πληρέστερη

διερεύνηση και ο προσδιορισμός των εδαφικών συνθηκών και παραμέτρων
που συναντώνται στην υπό εξέταση περιοχή της Ιεράς Μονής. Ειδικότερα, η
γεωτεχνική έρευνα περιελάμβανε την εκτέλεση δειγματοληπτικών
γεωτρήσεων, επιτόπου δοκιμών, εγκατάσταση και παρακολούθηση οργάνων
εντός των γεωτρήσεων και εκτέλεση εργαστηριακών δοκιμών στα δείγματα
των γεωτρήσεων, έτσι ώστε να καταστούν εφικτά τα εξής:
- Ο προσδιορισμός της στρωματογραφίας του υπεδάφους και πιο

συγκεκριμένα του βάθους, του πάχους και των κλίσεων κάθε
διακεκριμένης εδαφικής στρώσης.
- Η εκτίμηση της στάθμης του υπόγειου υδάτινου ορίζοντα.
- Η μέτρηση και προσδιορισμός των φυσικών και μηχανικών

ιδιοτήτων των επιμέρους εδαφικών στρώσεων.
- Η ενόργανη παρακολούθηση της εξέλιξης των μετακινήσεων του

εδάφους.
Τονίζεται ότι στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται η αξιολόγηση των
αποτελεσμάτων της γεωτεχνικής έρευνας σε πρώτο στάδιο, οι καταρχήν
εκτιμήσεις του μηχανισμού πρόκλησης των αστοχιών καθώς και ενδεικτικά
μέτρα αντιμετώπισής του.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσειε: ΜοοΦέο. υηνανισυοί ενεονοποίησΓΚ, 7

υέθοδοι αποκατάσταστκ και σταθεροποίησης.
Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώπισπ κατολισθητικών (ραινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαοίου του Αγίου Opouc
4.2. Γεωλογικά - Σεισμολογικά στοιχεία περιοχής

4.2.1. Γεωλογικά στοιχεία ευρύτερης περιοχής
Σύμφωνα με τον γεωλογικό χάρτη του ΙΓΜΕ (σχήμα 4.4), το υπέδαφος

στην ευρύτερη περιοχή της Μονής Χειλανδαρίου συνίσταται κυρίως από
βραχώδεις σχιστολιθικές ενότητες της Σερβομακεδονικής ζώνης
(παλαιοζωικό ή αρχαιότερο).
Τα ανωτέρω στοιχεία επαληθεύονται και από τα ευρήματα της

εκτελεσθείσας έρευνας, όπως αναλυτικά παρουσιάζεται ακολούθως.
α) Οξινα έως ουδέτερα πλουτώνεια και ηφαιστειακά πετρώματα:(γρανίτες, διορί

τες. ρυόλιθοι. τραχείτες κλπ ) προτεταρτογενή (γ). τεταρτογενή (γ (G)l Υ γ(Ο)
Σχήμα 4.4.: Γεωλογικός χάρτης ευρύτερης περιοχής έργου (ΙΓΜΕ)

Κεφάλαιο 4° :E<papuovii: Αντιυετώτπση κατολισθητικών φαινοιιένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαοίου του Αγίου Όρους
4.2.2. Σεισμολογικά στοιχεία
Με βάση τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (ΕΑΚ 2000) και της

τροττοττοιητικής διάταξης περί αναθεώρησης του Χάρτη Σεισμικής
Επικινδυνότητας (Αποφ. Δ17α/ 11.5/9/ΦΝ 275/2003, ΦΕΚ 1154Β, 12/8/2003),
η περιοχή του έργου -κατά την περίοδο εκπόνησης της παρούσας μελέτης-
εντάσσεται στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας II (βλ. σχήμα 4.5) με σεισμική
επιτάχυνση εδάφους a=0,24g (όπου g η επιτάχυνση της βαρύτητας) και με πι
θανότητα υπερβάσεως 10% στα 50 έτη. Το δε υπέδαφος μπορεί να
καταταχθεί στην κατηγορία Β των κοκκωδών υλικών μέσης πυκνότητας
πάχους μεγαλύτερου των 5πι, έτσι όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της
εν λόγω έρευνας που έχει εκπονηθεί.
I— —ι—
ίίΓ’ΤΠ. arm.
Σχήμα 4.5.: Ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας της Ελλάδος

(Αποφ. Δ17α/ 11.5/9/ΦΝ 275/2003, ΦΕΚ 1154Β, 12/8/2003)
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: Μορφές, ιιηχανισυοί ενεργοποίησης 9

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώττιση κατολισθητικών Φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαοίου του Ανίου Όρους
4.3. Περιγραφή Εργασιών

4.3.1. Ερευνητικές εργασίες πεδίου
Η έρευνα του υπεδάφους στην περιοχή που εντοπίζονται τα

προβλήματα και πρέπει να ερευνηθεί όσον αφορά στις συνθήκες υπεδάφους,
πραγματοποιήθηκε με την διεξαγωγή πέντε (5) ερευνητικών -
δειγματοληπτικών γεωτρήσεων συνολικού μήκους 56,0m περίπου στις θέσεις
που δίνονται στο σχήμα 4.2 και απεικονίζονται επίσης στις επισυναπτόμενες
φωτογραφίες του Παραρτήματος Α. Στον ακόλουθο πίνακα 4.1. παρέχονται
συνοπτικά ορισμένα στοιχεία των εκτελεσθεισών γεωτρήσεων.
Πίνακας 4.1.: Βασικά στοιχεία εκτελεσθείσας έρευνας
Βάθος
Ημερομηνία
Α/Α Ονομασία έρευνας * Παρατηρήσεις
εκτέλεσης
(m)
Πιεζομετρικός
1 Γεώτρηση Γ-1 12,0 1-2/5/2007 φιλτροσωλήνας σε όλο το
βάθος
Πιεζομετρικός
2 Γεώτρηση Γ-2 8,5 3/5/2007 φιλτροσωλήνας σε όλο το
βάθος
Ινκλινομετρικός
3 Γεώτρηση Γ-3 8,2 4/5/2007 φιλτροσωλήνας σε όλο το
βάθος
4 Γεώτρηση Γ-4 12,0 27-28/4/207 φιλτροσωλήνας σε όλο το
βάθος
26-
5 Γεώτρηση Γ-5 15,0 φιλτροσωλήνας σε όλο το
27/4/2007
βάθος
* Από την υφιστάμενη επιφάνεια του φυσικού εδάφους

Κεφάλαιο 4° :Εφαουονή: Αντιυετώπισπ κατολισθητικών Φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαοίου του Ανίου Opouc
Οι γεωτρήσεις ττεριελάμβαναν την συνεχή δειγματοληψία αντιπροσω

πευτικών δειγμάτων εδάφους καθώς και αντίστοιχων βραχωδών με κοπή εν
ξηρώ (φραγμοί), καθώς και την διεξαγωγή αριθμού δοκιμών πρότυπης
διείσδυσης SPT, όπου ήταν εφικτό.
4.3.2. Εργαστηριακές δοκιμές εδαφομηχανικής - βραχομηχανικής
Μετά από μακροσκοπική εξέταση όλων των δειγμάτων της γεώτρησης,

σε ορισμένα επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά εξ αυτών διεξήχθη ένα
πρόγραμμα εργαστηριακών δοκιμών εδαφομηχανικής - βραχομηχανικής κα
τάλληλα προσαρμοσμένο στη σύσταση των δειγμάτων και στις απαιτήσεις της
θεμελίωσης και της μελέτης των τυχόν διατάξεων αντιστηρίξεων του έργου.
Οι εργαστηριακές δοκιμές περιελάμβαναν :
- Δοκιμές κατάταξης του εδάφους (κοκκομετρικές αναλύσεις με

κόσκινα, μετρήσεις ορίων υδαρότητας - πλαστικότητας).
- Δοκιμές προσδιορισμού φυσικών χαρακτηριστικών (φυσική

υγρασία, φαινόμενο βάρος και εξ αυτών προσδιορισμό του δείκτη
κενών και του βαθμού κορεσμού του εδάφους).
- Δοκιμές προσδιορισμού των παραμέτρων αντοχής (άμεση

διάτμηση CD).
- Δοκιμές προσδιορισμού μονοαξονικής αντοχής βραχωδών

δειγμάτων (δοκιμή μονοαξονικής θλίψης, δοκιμή σημειακής φόρτισης).
Όλες οι δοκιμές διεξήχθησαν κατά τρόπο σύμφωνο προς τις σχετικές

Δημόσιες Τεχνικές Προδιαγραφές (ΥΠΕΧΩΔΕ, Ε105-86).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές. unyaviouoi ενερνοποίησικ. 11

Κεφάλαιο 4° :Ecpapuovti: Αντιυετώπιση κατολισθητικών Φαινομένων στην Ιερά Μονή
4.4. Παρουσίαση- Αξιολόγηση γεωτεχνικών στοιχείων

4.4.1. Στρωματογραφία
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της γεωτεχνικής έρευνας που

εκτελέσθηκε στην υπό εξέταση περιοχή της Μονής Χειλανδαρίου
εντοπίσθηκαν οι ακόλουθες εδαφικές στρώσεις και βραχώδεις ενότητες:
Στρώση ΜΑ : Επιφανειακά και έως μέσο βάθος 2,90m (±1,10m)

συναντήθηκε επιφανειακός μανδύας αποσάθρωσης
αποτελούμενος από άργιλο καστανού - τεφρού - φαιού
χρώματος με κυμαινόμενο ποσοστό άμμου και χαλίκων έως
κατά θέσεις χαλικώδη, αργιλώδη άμμο έως αργιλώδες -
ιλυώδες αμμοχάλικο, μέσης πυκνότητας (κατάταξη κατά
AUSCS: SC, GC, GC-GM. Στις θέσεις εκτέλεσης των γεωτρή
σεων Γ-3, Γ-4 και Γ-5 βρέθηκαν μπάζα, ίχνη καύσης και
ριζίδια.
Στρώση GC : Βαθύτερα και έως μέσο βάθος 4,55m (±1,45m)

εντοπίσθηκαν χάλικες, κροκάλες πολύ πυκνής απόθεσης έως
κατά θέσεις χαλικώδης άμμος, μέσης πυκνότητας - πυκνή και
αργιλώδες αμμοχάλικο - άμμος, μέσης πυκνότητας - πολύ
πυκνή με ενστρώσεις αργίλου ερυθρού χρώματος, (κατάταξης
κατά AUSCS: SC, GC-GM, GC).
Στρώση R : Εν συνεχεία και έως το πέρας της έρευνας (15,00m) βρέθηκε

το βραχώδες υπόβαθρο της περιοχής το οποίο στην υπό
εξέταση περιοχή αποτελείται από τις ακόλουθες ενότητες:
- Σχιστόλιθοι χλωριτικοί - σερικιτικοί γκρίζου χρώματος,
μέτρια - ισχυρά αποσαθρωμένοι, κερματισμένοι -
κατακερματισμένοι από οριζόντια σχιστότητα (S) και
διαγώνιες έως κατακόρυφες ασυνέχειες (J, F). Οι
διεπιφάνειες των ασυνεχειών είναι ανοιχτές, λείες -
ελαφρώς τραχείες (S) και ελαφρώς τραχείες - τραχείες (J,
F), επίπεδες έως κυματοειδείς (S) έντονα οξειδωμένες
(γεωτρήσεις Γ1, Γ2).
- Γνευσιοσχιστόλιθοι γκρίζου χρώματος, υγιείς έως πολύ
ελαφρά - ελαφρά αποσαθρωμένοι, έντονα κερματισμένοι -
κατακερματισμένοι. Οι διεπιφάνειες των ασυνεχειών είναι
ανοιχτές, λείες - ελαφρά τραχείες (S) και τραχείες (J),
Διπλωματική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, μηχανισμοί ενερνοποίησΓΚ. 12

υέθοδοι αποκατάστασης και σταθεοοποίησΓΚ.
Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώτπση κατολισθητικών φαινοιιένων στην Ιερά Μονή
κυματοειδείς (S) και οξειδωμένες (γεωτρήσεις Γ1, Γ2, Γ3,

Γ5).
- Μάρμαρα υπόλευκου χρώματος, υγιή - πολύ ελαφρά
αποσαθρωμένα, λίγο - μέτρια κερματισμένα από οριζόντιες
έως διαγώνιες ασυνέχειες (J, F). Οι διεπιφάνειες των
ασυνεχειών είναι ανοιχτές, ελαφρώς τραχείες - τραχείες,
επίπεδες ή κογχώδεις και οξειδωμένες (γεωτρήσεις Γ1, Γ2,
Γ5).
- Σιπολίνες - σιπολινούχα μάρμαρα, υπόλευκου
υποκίτρινου χρώματος, υγιή - πολύ ελαφρά
αποσαθρωμένα, λίγο κερματισμένα από διαγώνιες έως
κατακόρυφες ασυνέχειες (J, F). Οι διεπιφάνειες των
ασυνεχειών είναι ανοιχτές, λείες - ελαφρά τραχείες (S),
τραχείες (J) και κυματοειδείς, επίπεδες και οξειδωμένες.
Επίσης, σε ορισμένες εκ των εκτελεσθεισών γεωτρήσεων εντοπίσθηκαν

τα εξής ιδιαίτερα ευρήματα:
• Στη γεώτρηση Γ1 στο βάθος 11,00^11,70m, βρέθηκαν οριζόντιες έως
διαγώνιες επιφάνειες ρηγμάτων.
• Στη γεώτρηση Γ4 στο βάθος 10,70-Μ 1,40m εντοπίσθηκε ζώνη έντονου
κερματισμού.
• Στη γεώτρηση Γ5 στο βάθος των 12,80m συναντήθηκε ζώνη διάτμησης.
4.4.2. Υπόγεια νερά
Στον πίνακα 4.2. παρουσιάζονται οι πρώτες μετρήσεις της στάθμης των

υπογείων υδάτων στις θέσεις εκτέλεσης των πέντε γεωτρήσεων (Γ 1 έως Γ5).
Γενικώς ο υπόγειος υδάτινος ορίζοντας εντοπίσθηκε στις Γ1, Γ2 και Γ3 σε
μέσο βάθος 6,40m (±2,35m) περίπου από το υφιστάμενο φυσικό έδαφος και
στις υπόλοιπες γεωτρήσεις Γ4 και Γ5 σε μέσο βάθος 3,80m (±1,00m) πε
ρίπου.
Τονίζεται, ότι στις 06-06-2007 σημειώθηκε στην περιοχή έντονη και

σημαντικής διάρκειας βροχόπτωση με αποτέλεσμα οι μετρήσεις που
ελήφθησαν την αμέσως επόμενη ημέρα (07-06-2007) να δείχνουν σημαντική
ανύψωση του υπόγειου υδάτινου ορίζοντα.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές. unyaviouoi ενεονοποίησης. 13

Κεφάλαιο 4° Έφαρυονή: Αντιμετώπιση κατολισθητικών (ραινουένων στην Ιεοά Μονή
Επίσης, η υψηλότερη μετρηθείσα στάθμη η οποία εντοπίζεται στην

γεώτρηση Γ-5 φαίνεται να επηρεάζεται αισθητά από την παρουσία του
γειτονικού ρέματος και πιο συγκεκριμένα από τις έντονες αυξομειώσεις της
ροής του. Σύμφωνα με πληροφορίες που συλλέχθηκαν επιτόπου, σε
πλημμυρικές συνθήκες η στάθμη του νερού του ρέματος φθάνει έως και
0,50m από την στέψη του ανιπλημμυρικού τοιχείου.
Πίνακας 4.2.: Βάθη υπόγειου υδάτινου ορίζοντα

Βάθος υπόγειου υδάτινου ορίζοντα (m)
Ημερομηνία
Γ1 Γ2 Γ3 Γ4 Γ5
01-06-2007 8,78 5,73 6,35 4,86 2,96
07-06-2007 5,13 3,76 5,85 4,15 2,85
08-06-2007 5,55 4,05 5,63 4,01 2,77
Με βάση παραπάνω, φαίνεται να αναπτύσσεται στην υπό εξέταση

περιοχή υπόγειος υδάτινος ορίζοντας με σημαντική εποχιακή διακύμανση,
τροφοδοτούμενος μέσω των αμμωδών ενστρώσεων που βρίσκονται στα
ανώτερα εδαφικά στρώματα (στρώσεις ΜΑ και GC) καθώς και από το γειτονικό
φυσικό ρέμα.
4.4.3. Τιμές εδαφικών παραμέτρων
Οι τιμές των παραμέτρων των στρώσεων προκύπτουν από τα αποτελέ

σματα των εργαστηριακών δοκιμών εδαφομηχανικής - βραχομηχανικής στα
δείγματα των ερευνητικών γεωτρήσεων σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα της
επιτόπου δοκιμής SPT καθώς και έγκριτων βιβλιογραφικών αναφορών.
Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές των διαφόρων χαρακτηριστικών κατάταξης

και φυσικής κατάστασης των διαχωριζόμενων στρωμάτων, προκύπτουν
γενικά ως οι μέσοι όροι των τιμών των αντιστοίχων εργαστηριακών δοκιμών.
Ομοίως οι τιμές των χαρακτηριστικών αντοχής εκτιμώνται ως οι μέσοι όροι
των τιμών των εργαστηριακών δοκιμών ή κατά περίπτωση ως οι ελάχιστες
χαρακτηριστικές τιμές κατόπιν στατιστικής επεξεργασίας με διάστημα
εμπιστοσύνης 95%.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης. 14

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώττιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Επιπρόσθετα, για την ενεργό τιμή της γωνίας εσωτερικής τριβής της
στρώσης GC λαμβάνεται υπόψη η ακόλουθη σχέση:
φ'ισοδ=28°+φι'+ φ2'+ φ3'+ φ/

όπου:
Φι' τιμή εξαρτώμενη από την πυκνότητα της χαλικώδους στρώσης.
Εν προκειμένω, για πυκνό υλικό, φ/ξ+Θ^Θ0
φ2' τιμή εξαρτώμενη από την μορφή των κόκκων.
Εν προκειμένω, για αιχμηρή μορφή, φ2'=+1°
Φ3' τιμή εξαρτώμενη από το μέγεθος των κόκκων.
Εν προκειμένω, για λεπτό αμμοχάλικο, φ3'=+1°
φ4' τιμή εξαρτώμενη από την κοκκομετρία.
Εν προκειμένω, για μετρίως διαβαθμισμένο υλικό, φ4'=0
Ως εκ τούτου, η ισοδύναμη τιμή φ’,σοδ. είναι ίση με :
φ"ισοδ.=28°+3°+1 °+1 °=33°
Για την εκτίμηση των μηχανικών χαρακτηριστικών της βραχώδους

στρώσης R και ειδικότερα για την εύρεση των παραμέτρων αντοχής και
παραμορφωσιμότητας της βραχόμαζας, υπολογίσθηκε αρχικά η τιμή του
δείκτη ποιότητας (RQD). Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε η ταξινόμηση της
βραχόμαζας με το σύστημα RMR (Bieniawski, 1989), συνεκτιμώντας τα
ευρήματα των γεωτρήσεων (την απόσταση των ασυνεχειών, την τραχύτητα
και την κατάστασή τους, κ.α.), τα αποτελέσματα των εργαστηριακών δοκιμών
(αντοχή σε μονοαξονική θλίψη) καθώς και στοιχεία έγκυρων βιβλιογραφικών
αναφορών (Hoek and Brown, 1997). Τα συνοπτικά αποτελέσματα σχετικά με
την τελική προτεινόμενη τιμή του RMR, την αντίστοιχη του δείκτη γεωλογικής
αντοχής (GSI) και της κατηγορίας της βραχόμαζας, παρουσιάζονται στον
πίνακα 4.4.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης. 15

Κεφάλαιο 4° Εφαρμογή: Αντιμετώπιση κατολισθητικών Φαινομένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Ανίου Όρους
Πίνακας 4.4.: Συνοπτικά αποτελέσματα βαθμονόμησης βραχόμαζας

RMR GSI Κατηγορία
Α/Α Στρώση
(μέση τιμή) (μέση τιμή) βραχόμαζας
1 R 51 46 III (Μέτρια)
Στο επόμενο στάδιο για την εκτίμηση των χαρακτηριστικών της

βραχόμαζας, εφαρμόσθηκε η μεθοδολογία των Hoek & Brown,
χρησιμοποιώντας τα ακόλουθα βασικά δεδομένα :
Ενότητα R
ac=27,CH-43,0MPa (τιμές που προκύπτουν από την επεξεργασία των
αποτελεσμάτων εργαστηριακών δοκιμών μονοαξο-
νικής θλίψης)
GSI=45-57
mi=6+9
Χρησιμοποιώντας κατάλληλο λογισμικό προέκυψαν οι τιμές των

βασικών μηχανικών χαρακτηριστικών που δίνονται συνοπτικά στον Πίνακα
4.6 (οι τιμές της συνοχής, της γωνίας εσωτερικής τριβής και του μέτρου
συμπίεσης του πίνακα δίνονται όπως υπολογίσθηκαν στα αναλυτικά φύλλα.
Κατά τη χρήση τους στους διάφορους υπολογισμούς οι τιμές αυτές μπορούν
να στρογγυλευθούν).
Πίνακας 4.6.: Τιμές βασικών μηχανικών χαρακτηριστικών βραχόμαζας

Συνοχή * Γωνία εσωτερικής Μέτρο
Α/ Στρώσ (MPa) τριβής * συμπίεσης
A Π (κατά Mohr- (°) (κατά Mohr- βραχόμαζας
Coulomb) Coulomb) (MPa)
1 R 0,8 28,0 3.500
Ενεργή τιμή
Λαμβάνοντας υπόψη αναφορές και προτάσεις της σύγχρονης

βιβλιογραφίας σχετικά με την τιμή του δείκτη Poisson ν προτείνεται τιμή
ν=0,20. Τονίζεται, η μικρή σχετικά σημασία της ακρίβειας της εκτίμησης του
δείκτη Poisson, καθώς η τιμή του μέτρου συμπίεσης Ε της βραχόμαζας είναι
αυτή που καθορίζει κυρίως τα αποτελέσματα των εδαφοτεχνικών υπολογι
σμών - ελέγχων.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές. μηνανισμοί ενεργοποίησης, 16

Κεφάλαιο 4° Εφαρμογή: Αντιμετώπιση κατολισθητικών φαινομένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Αγίου Όρους
4.4.4. Τυπικό γεωτεχνικό προσομοίωμα
Με βάση τα δεδομένα των προηγούμενων ενοτήτων 4.4.1 και 4.4.2 στο

ακόλουθο σχήμα 4.6.1 δίνεται το προτεινόμενο γεωτεχνικό προσομοίωμα, τα
στοιχεία του οποίου χρησιμοποιούνται εν συνεχεία για την εκτέλεση των
αναγκαίων εδαφοτεχνικών ελέγχων.
Σχήμα 4.6.1.: Τυπικό γεωτεχνικό προσομοίωμα
Βάθη (m) Γ Φυσικό έδαφος

0,00 ----------------------------------------------------------------------------------------------
Στρώση ΜΑ : Επιφανειακός μανδύας αποσάθρωσης
αποτελούμενος από άργιλο καστανού - τεφρού -
φαιού χρώματος με κυμαινόμενο ποσοστό άμμου και
χαλίκων έως κατά θέσεις χαλικώδη, αργιλώδη άμμο
έως αργιλώδες - ιλυώδες αμμοχάλικο, μέσης
πυκνότητας. Στις θέσεις εκτέλεσης των γεωτρήσεων
Γ-3, Γ-4 και Γ-5 βρέθηκαν μπάζα, ίχνη καύσης και
ριζίδια.
[SC, GC, GC-GM]
NSPT>7 (=17)
γ=20,6 Wl=30,6 W=14,3 Cu>25(=35)
Yd=17,8 WP=19,6 <p>33 (=36) Es-4,0
e=0,493 Pl=11,0 c’>5(-10)
2,90 (±1,10)---------------------------------------------------------------------------------------------------
Στρώση GC : Χάλικες, κροκάλες πολύ πυκνής απόθεσης έως κατά
θέσεις χαλικώδης άμμος, μέσης πυκνότητας - πυκνή
και αργιλώδες αμμοχάλικο - άμμος, μέσης πυκνότητας
- πολύ πυκνή με ενστρώσεις αργίλου ερυθρού
χρώματος.
NSPT>20 (-44)
Υ=21,4 WL=32,6 W=13,0
Yd=18,7 Wp=18,0 φ >30 (-35)
e=0,425 Pl=14,6 c >5 (-15)
Χαρακτηριστικά αργιλικών ενστρώσεων:
γ=20,0 Wl=35,6 W=20,1
Yd=16,6 WP=18,8 cp',-15+17
Pl=16,8 c',-0
φ'-24
c-30
4,55 (±1,45)---------------------------------------------------------------------------------------------------
Στρώση R: · Σχιστόλιθοι χλωριτικοί - σερικιτικοί γκρίζου
χρώματος, μέτρια - ισχυρά αποσαθρωμένοι,
κερματισμένοι - κατακερματισμένοι από οριζόντια
σχιστότητα (S) και διαγώνιες έως κατακόρυφες ασυνέ
χειες (J, F). Οι διεπιφάνειες των ασυνεχειών είναι
ανοιχτές, λείες - ελαφρώς τραχείες (S) και ελαφρώς
τραχείες - τραχείες (J, F), επίπεδες έως κυματοειδείς
(S) έντονα οξειδωμένες (γεωτρήσεις Γ1, Γ2).
Διπλωματική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 17

Κεφάλαιο 4° .Εφαρμογή: Αντιμετώπιση κατολισθητικών φαινομένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Αγίου Opouc
• Γνευσιοσχιστόλιθοι γκρίζου χρώματος, υγιείς έως

πολύ ελαφρά - ελαφρά αποσαθρωμένοι, έντονα
κερματισμένοι - κατακερματισμένοι. Οι διεπιφάνειες
των ασυνεχειών είναι ανοιχτές, λείες - ελαφρά
τραχείες (S) και τραχείες (J), κυματοειδείς (S) και οξει
δωμένες (γεωτρήσεις Γ1, Γ2, Γ3, Γ5).
• Μάρμαρα υπόλευκου χρώματος, υγιή - πολύ ελαφρά
αποσαθρωμένα, λίγο - μέτρια κερματισμένα από
οριζόντιες έως διαγώνιες ασυνέχειες (J, F). Οι
διεπιφάνειες των ασυνεχειών είναι ανοιχτές, ελαφρώς
τραχείες - τραχείες, επίπεδες ή κογχώδεις και οξει
δωμένες (γεωτρήσεις Γ1, Γ2, Γ5).
• Σιπολίνες - σιπολινούχα μάρμαρα, υπόλευκου -
υποκίτρινου χρώματος, υγιή - πολύ ελαφρά
αποσαθρωμένα, λίγο κερματισμένα από διαγώνιες
έως κατακόρυφες ασυνέχειες (J, F). Οι διεπιφάνειες
των ασυνεχειών είναι ανοιχτές, λείες - ελαφρά τρα
χείες (S), τραχείες (J) και κυματοειδείς, επίπεδες και
__ οξειδωμένες.____ φ________________________
γ=27,0 σ<>27 (=&)) GSI=46 φ>28 (=33)
c'=800 Es=3.500
>15,00
Υττόιινηιια συμβόλων εδαφικής τομής
ΝερπΠλήθος κτύπων πρότυπης δοκιμής διείσδυσης

WL : Όριο υδαρότητας
WP : Όριο πλαστικότητας
γ : Υγρό φαινόμενο βάρος (kN /m3)
W : Φυσική υγρασία (%)
PI : Δείκτης πλαστικότητας
Yd : Ξηρό φαινόμενο βάρος (kN/m3)
e : Λόγος κενών
φ’ : Ενεργός γωνία εσωτερικής τριβής (Deg)
c’ Ενεργός συνοχή (kPa)
φΓ : Παραμένουσα γωνία εσωτερικής τριβής (Deg)
cr : Παραμένουσα συνοχή (kPa)
σ0 : Αντοχή σε μονοαξονική θλίψη (MPa)
GSI: Δείκτης γεωλογικής αντοχής
Es : Μέτρο συμπιεστότητας (MPa) [Στην περίπτωση της στρώσης R
αναφέρεται στο μέτρο συμπιεστότητας της
βραχόμαζας]
Διπλωματική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, μηχανισμοί ενεργοποίησης, 18

Κεφάλαιο 4° :Ε<ραριιονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
4.5. Εδαφοτεχνικοί έλεγχοι

4.5.1. Αίτια εκδήλωσης των ρηγματώσεων
Βάσει των υφιστάμενων στοιχείων της παρούσας φάσης (απουσία

κλισιομετρικών μετρήσεων) εκτιμάται ότι η εκδήλωση των εκτεταμένων
ρηγματώσεων που αναφέρονται αναλυτικά στην παράγραφο 4.1.2 και
απεικονίζονται στις φωτογραφίες Φ1, Φ2 και Φ3 είναι πολύ πιθανόν να
οφείλεται σε καθιζήσεις, ή και οριζόντιες ερπυστικές μετακινήσεις της
ανώτερης εδαφικής ζώνης, δηλαδή στην εμφάνιση κατολισθητικών
φαινομένων, ειδικότερα εάν η στάθμη του υπόγειου υδάτινου ορίζοντα
ανυψωθεί σημαντικά (π.χ. έντονες βροχοπτώσεις, πλημμυρικές συνθήκες
ρέματος).
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας έχει δημιουργηθεί
επιφάνεια ολίσθησης που διέρχεται κάτωθεν των υπό εξέταση κτιρίων σε
μέσο βάθος 4,50m (±1,50m) από την επιφάνεια του εδάφους. Από τον πίνακα
1.3. (της σελίδας 25 1° κεφάλαιο) βάσει του μέγιστου βάθους της επιφάνειας
ολίσθησης, οι εν λόγω κατολισθήσεις κατατάσσονται ως αβαθείς με μέσο
βάθος 4,50 m και βαθιές με βάθος μεγαλύτερο των 5 m.
Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην παράγραφο 1.4. του δευτέρου
κεφαλαίου της παρούσας διπλωματικής εργασίας υπάρχουν κάποιοι παρά
γοντες οι οποίοι ελέγχουν την εμφάνιση του φαινομένου της κατολίσθησης, οι
συνθήκες του εδάφους και οι διεργασίες του περιβάλλοντος.
Όσον αναφορά στις συνθήκες του εδάφους, η κλίση του φυσικού
εδάφους μεταξύ της δυτικής πτέρυγας της Ιεράς Μονής και του φυσικού
ρέματος που βρίσκεται νοτιοδυτικά είναι ήπια ενώ και η αντίστοιχη απόσταση
είναι αρκετά μεγάλη γεγονός που φαίνεται να μην προδιαθέτει κατ' αρχάς για
την ύπαρξη ενός γενικευμένου ολισθητικού φαινομένου.
Ωστόσο, σύμφωνα με το τυπικό γεωτεχνικό προσομοίωμα, που
παρουσιάστηκε στη σελίδα 21, εδάφη που αποτελούνται από εναλλαγές
πολλών ετερογενών στρωμάτων, όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση
παρουσιάζονται τρεις στρώσεις στρώση ΜΑ, GC, και R, είναι πιθανότερο να
παρουσιάσουν κατολισθητικά φαινόμενα λόγω των πολλών πιθανών
επιφανειών ολίσθησης.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησΓΚ. 19

Κεφάλαιο 4° Έοαρυονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Η πιθανότητα εμφάνισης αυτών των φαινομένων ενισχύεται από την

παρουσία οριζόντιων έως διαγώνιων επιφανειών ρηγμάτων στη γεώτρηση Γ1,
ζώνης έντονου κερματισμού στη γεώτρηση Γ4 και ζώνης διάτμησης στη
γεώτρηση Γ5.
Όπως αναφέρθηκε και στην παράγραφο 1.4. υπάρχουν πετρώματα, τα
οποία είναι περισσότερο επιρρεπή σε κατολισθήσεις όπως ο φλύσχης και τα
αργιλικά εδάφη. Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπόψη, τα ευρήματα της εκτε-
λεσθείσας γεωτεχνικής έρευνας καθώς και τα αποτελέσματα των επιτόπου
δοκιμών και εργαστηριακών δοκιμών εδαφομηχανικής - βραχομηχανικής
θεωρείται ότι η παρουσία των αργιλικών ενστρώσεων κυμαινόμενου πάχους
(Γ1->0,60ιύί, Γ2->0,50ιύι, Γ3->0,40πί και Γ5->2,60πι οι οποίες συνίστανται
από ερυθρή άργιλο χαμηλής διατμητικής αντοχής, με μικρό ποσοστό
κοκκώδους υλικού, μέσης - υψηλής πλαστικότητας και φυσικής υγρασίας)
είναι πολύ πιθανόν να αποτελεί το βασικό αίτιο για τη δημιουργία επιφάνειας
ολίσθησης.
Όσον αναφορά στις φυσικές διεργασίες, αναπτύσσεται στην υπό εξέταση

περιοχή υπόγειος υδάτινος ορίζοντας με σημαντική εποχιακή διακύμανση σε
περιόδους ισχυρής έκτασης και παρατεταμένης βροχόπτωσης,
τροφοδοτούμενος μέσω των αμμωδών ενστρώσεων που βρίσκονται στα
ανώτερα εδαφικά στρώματα (στρώσεις ΜΑ και GC) καθώς και από το γειτονικό
φυσικό ρέμα και πιο συγκεκριμένα από τις έντονες αυξομειώσεις της ροής του.
Σύμφωνα με τα σεισμολογικά στοιχεία που παρατίθενται στην παράγραφο
4.2.2. η περιοχή εντάσσεται στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας II, δηλ δεν
παρουσιάζεται έντονη σεισμικότητα ή ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Υποσκαφές και φορτίσεις πρανών, αρδεύσεις και οι επιφανειακές και υπόγειες
εκμεταλλεύσεις είναι κάποιες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορεί
να προκαλέσουν κατολισθήσεις.
1. Μηχανισυούς ενεργοποίησης, οι οποίοι οφείλονται σε εξωγενής

παράγοντες και συντελούν στην αύξηση της διατμητικής τάσης
όπως:
• Αύξηση του φαινόμενου ειδικού βάρους, ή βάρους του όγκου
των υλικών, λόγω της βροχόπτωσης (επιρροή του κλίματος ).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηγανισυοί ενεονοποίησης, 20

Κεφάλαιο 4° :Ε(ραρυονή: Αντιιιετώπιση κατολισθητικών Φαινοιιένων στην Ιερά Μονή
Δυσμενής τοπική αλλαγή γεωμετρικών χαρακτηριστικών, δηλ. αύξηση

της κλίσεως των πρανών από διάβρωση ή εκσκαφή είτε από φυσικούς
παράγοντες.
2. Μηγανισυούς ενεονοποίησπο. οι οποίοι οφείλονται σε ενδονενήο
παράνοντεο και συντελούν στην μείωση me διατιιητικιχ
αντοχικ όπως:
•Αύξηση της ανώσεως που ασκείται σε μία μάζα από υπόγεια
νερά.
•Αύξηση της πίεσης του νερού των πόρων, γνωστή και ως
ουδέτερη τάση uw.
•Ελάττωση της συνοχής των συνεκτικών εδαφών που
προκαλείται συνήθως από τις επιδράσεις των υπόγειων
νερών και γενικότερα την ύγρανση.
•Η εξασθένηση των διαγεννητικών δεσμών, από την διαβρωτική
τάση κλιματικών παραγόντων.
•Η εξαλλοίωση γαιωδών ή βραχωδών σχηματισμών.
•Μείωση της αντοχής ευαίσθητων συνεκτικών εδαφών.
Ελάττωση της εσωτερικής γωνίας τριβής των υλικών που συνθέτουν το
πρανές.
Προκειμένου να διερευνηθούν και υπολογιστικά τα αιτία εκδήλωσης των
ρηγματώσεων, εκτελούνται εν συνεχεία κατάλληλοι εδαφοτεχνικοί
υπολογισμοί και έλεγχοι ευστάθειας. Συγκεκριμένα διεξάγονται οι ακόλουθοι
έλεγχοι:
1. Έλεγχος της επιτρεπόμενης τάσης στη θέση των αυξημένων

διαστάσεων κτιρίων της δυτικής πτέρυγας και των αντηρίδων που
βρίσκονται εξωτερικά του περιμετρικού τοίχου της δυτικής πτέρυγας,
βάσει σχετικών ελέγχων ευστάθειας.
2. Έλεγχοι ευστάθειας θεωρώντας αρχικώς ότι δεν υφίσταται

προδιαγεγραμμένη επιφάνεια ολίσθησης εντός των αργιλικών
ενστρώσεων (χρήση των ενεργών τιμών c', φ') και εν συνεχεία
θεωρώντας ότι υφίσταται η ως άνω επιφάνεια ολίσθησης (χρήση των
παραμένουσων τιμών c'res, <p'res)·
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεονοποίησης. 21

Κεφάλαιο 4° :Εφαρυονή: Αντιυετώπισπ κατολισθητικών φαινομένων στην Ιεοά Μονή
Από την αξιολόγηση των ανωτέρω υπολογισμών - ελέγχων θα

προκόψουν χρήσιμα στοιχεία σχετικά με την προεκτίμηση του μηχανισμού
πρόκλησης των ρηγματώσεων, της επικινδυνότητας σε σχέση με τα υπό
εξέταση κτίρια και τον περιβάλλοντα χώρο καθώς και την καταρχήν
διατύπωση προτάσεων σχετικά με τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης της
εξέλιξης του φαινομένου.
4.5.2. Εύρεση επιτρεπόμενης τάσης έναντι θραύσης εδάφους
Η επιτρεπόμενη τάση έναντι θραύσης εδάφους υπολογίζεται

λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα σχετικών αναλύσεων ευστάθειας στη
θέση των κτιρίων της δυτικής πτέρυγας. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται η τάση
έδρασης (σεδΡ) η οποία οδηγεί σε συντελεστή ασφαλείας ίσο με F.O.S.=1,0,
θεωρώντας κυκλικής μορφής δυνητικές αστοχίες σε συνθήκες επίπεδης
παραμόρφωσης.
Για την εκτέλεση του ελέγχου χρησιμοποιείται το πρόγραμμα Η/Υ G-STABL
εφαρμόζοντας τη μέθοδο χωρισμού σε λωρίδες κατά την τροποποιημένη
μέθοδο Bishop (Modified Bishop).
Από τις σχετικές επιλύσεις προκύπτει ότι η ζητούμενη τιμή είναι ίση με
σεδρ,υκ=720 kPa. Ως εκ τούτου, θεωρώντας τον ανάλογο συντελεστή
ασφαλείας (εν προκειμένω F.S.=3,0) ως επιτρεπόμενη τάση έναντι θραύσης
εδάφους υπό στατικές συνθήκες, προκύπτει η τιμή σ^σεδρ/F.S.=720/3,0=
σεπ=240 kPa.
Βάσει των ανωτέρω διαπιστώνεται ότι η επιτρεπόμενη τάση έναντι
θραύσης εδάφους στη θέση των κτιρίων της δυτικής εισόδου είναι μεγαλύτερη
από την τάση έδρασης (0^=240 kPa >σεδρ.= 85 kPa).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: ΜοοΦέο. υηγανισυοί ενεονοποίησης, 22

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώττιση κατολισθητικών φαινοιιένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Ανίου Όρους
4.5.3. Έλεγχοι έργων σταθεροποίησης

4.5.3.1. Λογισμικό - Κανονισμοί
Δεδομένων των συνθηκών του υπεδάφους, της σύστασης και της

ποιότητας των γεωυλικών, οι έλεγχοι ευστάθειας συνίστανται στην εξέταση
κυκλικής καθώς και επιμήκους γραμμικής μορφής επιφανειών δυνητικής
ολίσθησης εντός της αργιλικής στρώσης SL χρησιμοποιώντας τις αντίστοιχες
τιμές χαρακτηριστικών διατμητικής αντοχής (παραμένουσες τιμές c’res και cpVes)
όπως δίνονται ακολούθως.
Για τη διεξαγωγή των αναλύσεων ευστάθειας και την διαστασιολόγηση

των μέτρων σταθεροποίησης, χρησιμοποιούνται τα εξειδικευμένα λογισμικά
PC-STABL και Talren 4/V1.34b/ 2006 έναντι οριακής κατάστασης αστοχίας
(ULS method), θεωρώντας κυκλικές ή και επιμήκους γραμμικές επιφάνειες
δυνητικής αστοχίας σύμφωνα με τη μέθοδο χωρισμού σε λωρίδες κατά
Bishop, σε συνθήκες επίπεδης παραμόρφωσης, λαμβάνοντας υπόψη την
ύπαρξη των στοιχείων όπλισης (μικροπάσσαλοι).
Σε κάθε επίλυση, το πρόγραμμα εξετάζει έναν πολύ μεγάλο αριθμό
δυνητικών επιφανειών ολίσθησης και εντοπίζει την εκάστοτε δυσμενέστερη,
με την μικρότερη τιμή του ολικού συντελεστή FS, η οποία προκύπτει έχοντας
εξ αρχής θεωρήσει μοναδιαίους συντελεστές ασφαλείας στις τιμές των παρα
μέτρων αντοχής των γεωϋλικών και τις φορτίσεις, ούτως ώστε η
υπολογιζόμενη τιμή του FS να είναι άμεσα συγκρίσιμη με τις ελάχιστες
αποδεκτές αντίστοιχες τιμές minFarra^, που καθορίζονται λαμβάνοντας υπόψη
τις Ελληνικές Οδηγίες (Ο.Σ.Μ. Εγνατίας Οδού και Ο.Μ.Ο.Ε.) καθώς και τους
ισχύοντες κανονισμούς ΕΑΚ 2000 και DIN 1054.
Οι δράσεις λαμβάνονται υπόψη εισάγοντας τα ίδια βάρη των υλικών, τις

παραδοχές πιέσεων νερού, τα εξωτερικά φορτία και την αδρανειακή φόρτιση
(σεισμός με ψευδοστατική θεώρηση) και εφαρμόζοντας τους ανάλογους
μερικούς συντελεστές ασφαλείας, οι δε αντιδράσεις υπολογίζονται λαμβάνοντας
υπόψη τις παραμέτρους διατμητικής αντοχής των γεωυλικών και τις πιέσεις
νερού.
Σε κάθε περίπτωση, οι υπολογιζόμενες τιμές FS αντιπροσωπεύουν τα

διατιθέμενα περιθώρια ασφαλείας (FS=1 στην οριακή κατάσταση ισορροπίας)
και θα πρέπει να υπερκαλύπτουν τις ελάχιστες απαιτούμενες τιμές των
Διπλωυατικιί εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης, 23

Κεφάλαιο 4° Έφαουονή: Αντιυετώπισπ κατολισθπτικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Ανίου Opouc
κανονισμών (υπολογιζόμενη FS>minFaTTaiT), προκειμένου η εξεταζόμενη λύση

να είναι αποδεκτή από εδαφοστατικής άποψης.
Οι προς έλεγχο ακόλουθοι συνδυασμοί φόρτισης με τις αντίστοιχες

ελάχιστες αποδεκτές τιμές του συντελεστή ασφαλείας minFarraiT. που έγιναν
δεκτές έχουν ως ακολούθως :
α) Μακροπρόθεσμες συνθήκες με συνήθη δυσμενή ετήσια φόρτιση νερού W:

minFaTTaiT=1,40 (ΟΣΜΕΟ, ΟΜΟΕ).
β) Μακροπρόθεσμες συνθήκες με ανώτατη στάθμη νερού δθετίας, W50:

minFaiTaiT=1,30 (ΟΣΜΕΟ, ΟΜΟΕ).
γ) Σε σεισμό, με συνήθη δυσμενή ετήσια φόρτιση νερού, W:

minFaTTaiT=1,00 (ΕΑΚ 2000, ΟΣΜΕΟ, ΟΜΟΕ, ΦΕΚ Β’ 1221/30-11-98).
4.5.3.2. Μεθοδολογία, παράμετροι αντοχής και αλληλεπίδρασης για

ελέγχους μικροπασσάλων σταθεροποίησης
Η ύπαρξη των μικροπασσάλων συμβάλλει στην σταθεροποίηση των

δυνητικών ολισθήσεων που πιθανότατα διέρχονται εντός της ερυθρής αργίλου
SL, θεωρώντας ότι λειτουργούν ως κατακόρυφες ηλώσεις σε κάμψη -
διάτμηση, (χωρίς εφελκυσμό), λαμβάνοντας επίσης υπόψη την θραύση -
διαρροή του περιβάλλοντος εδάφους ανάμεσα από τους πασσάλους. Η
λειτουργία αυτή αναλύεται με τα χρησιμοποιούμενα προγράμματα, ως ακολού
θως:
Η μέγιστη πλευρική αντίσταση Tc που μπορεί να αναπτύξει ένα στοιχείο
(π.χ. πάσσαλος) φορτιζόμενο πλευρικά λόγω δυνητικής οριζόντιας
μετακίνησης του περιβάλλοντος εδάφους, εξαρτάται από τρεις παράγοντες
(περιπτώσεις αστοχίας):
Μέγιστη πλευρική αντίσταση Tc=min{VRd3;Tcii;Tci2}
όπου:
1) VRd3: Η αντοχή της διατομής σε άμεση διάτμηση (διαρροή της διατομής
του στοιχείου από άμεση διάτμηση). Στο πλαίσιο της
διπλωματικής εργασίας η τιμή VRd3 εισάγεται έμμεσα, μέσω του
μεγέθους της ισοδύναμης εφελκυστικής αντοχής TR=2 VRd3,
δοθέντος ότι το πρόγραμμα χρησιμοποιεί το κριτήριο Tresca.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: Μορφές, υπχανισιιοί ενερνοποίησης. 24

Κεφάλαιο 4° Έφαριιονή: Αντιυετώττιση κατολισθητικών ψαινουένων στην Ιερά Μονή
2) Tcii: Μέγιστη οριζόντια αντίσταση λόγω θραύσης (εμβολισμός) του

περιβάλλοντος εδάφους, στην περίπτωση υψηλής καμπτικής
αντοχής (“δύσκαμπτο” στοιχείο).
3) Tci2‘- Μέγιστη οριζόντια αντίσταση λόγω εξάντλησης της καμπτικής
αντοχής της διατομής του στοιχείου, στην περίπτωση χαμηλής
καμπτικής αντοχής (“εύκαμπτο”) στοιχείο.
Αναλόγως της σχετικής δυσκαμψίας και του ελαστικού μήκους L0, οι τιμές
των Tcii, Τci21 υπολογίζονται από τις σχέσεις που απορρέουν εκ της κλασσικής
αναλυτικής θεωρίας της ελαστικής - πλαστικής πλευρικής αλληλεπίδρασης
ενθεμάτων με το περιβάλλον έδαφος :
“Μακρύ” στοιχείο “Κοντό” στοιχείο
(όταν Ι_α>21_0) (όταν La<2Lo)
“Δύσκαμπτα” Όταν Mmax>0,16*PL*D*L2o Όταν Mmax>PL*D*L2a/27
(θραύση εδάφους) => TCii=Pl*D* Lq/2 => TCii=PL*D* U/4
“Εύκαμπτα” Όταν Mmax<0,16*PL*D*L2o Όταν Mmax<PL*D*L2a/27
(θραύση στοιχείου => TC|2=0,24*Pl*D* => Tci2=0,10*
από κάμψη) L0+1 j62*Mmax/L0 PL*D*La+4,05*Mmax/La
όπου :
PL :η πλευρική αντοχή του περιβάλλοντος εδάφους που βρίσκεται στο ση
μείο όπου το στοιχείο τέμνεται από την θεωρούμενη επιφάνεια δυνητικής
ολίσθησης.
Ι_0 :Το ελαστικό μήκος : L0=(4EI/ES)0,25
Ι_α :Το ελάχιστο διαθέσιμο μήκος του στοιχείου πάνω ή κάτω από την θεω
ρούμενη επιφάνεια δυνητικής ολίσθησης που τέμνει το στοιχείο
Οι τιμές Tcn, Tci2 (και επακολούθως η Tc) για κάθε στοιχείο, εξαρτώνται
κάθε φορά από την γεωμετρία της εκάστοτε δυνητικής επιφάνειας ολίσθησης
που ελέγχεται, υπολογίζονται δε αυτομάτως, για κάθε στοιχείο και κάθε
δυνητική επιφάνεια ολίσθησης, από το χρησιμοποιούμενο πρόγραμμα βάσει
των δεδομένων που έχουν εισαχθεί (TR=2VRd3, El, ES=KSB, r=D/2, Mmax και PL
των διαφόρων εδαφικών στρώσεων) με την επιλογή ότι για κάθε στοιχείο
λαμβάνεται τελικώς η ελάχιστη οριζόντια αντίσταση Tc που προκύπτει για το
τμήμα του στοιχείου εντός ή εκτός της δυνητικώς ολισθαίνουσας μάζας.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίπσης, 25

Κεφάλαιο 4° Έφαρυονιί: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Αγίου Opouc
4.5.3.3. Γεωτεχνικό ττροσομοίωμα - υπόγεια νερά - ελάχιστες απαιτήσεις

υλικών
Για το υπέδαφος θεωρείται η στρωματογραφία και οι τιμές γ’, φ’, c’ όπως

παρουσιάζεται στον ακόλουθο πίνακα 4.1.
Σχετικά με τα υπόγεια νερά, οι ελεγχόμενες περιπτώσεις
προσομοιάζονται ως εξής :
Συνήθης μέγιστη ετήσια φόρτιση νερού W: Θεωρείται πιεζομετρική
επιφάνεια σε βάθος si ,00m από
την επιφάνεια του εδάφους.
Ανώτατη στάθμη νερού 50ετίας\Λ/-50: Θεωρείται πιεζομετρική
επιφάνεια υψηλότερα της W, σε
βάθος 0,20m από την επιφάνεια
του εδάφους.
Διπλωυατική ερνασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης, 26

cr
0. cr σ> σ> O
•o m CD O CO
u 3. M- o CM
Is CQ b o' M- co'
t b w o in m' r-
* t> * w CD CM
·$. o V*
j p
i
D o
£
Q a m
Is Ό <Ji M- CM CO
2/3
2/3
* CM 8 Ο
a & CM s CD
3 ah·
Ul w o' h- cm" 00'
m CO co
t* g
Πολύ λίγο κερματισμένο
Πολύ αττοσαθρωμένο
Ε
Βραχώδη
CO
Πολύ κερματισμένο
h- m in CO ο
O CD CM CO CD
o'
Συνήθης τιμή
o' 0' Ο
V CM
Τύττος
ω σ>
3 τ_
r>- o m 0
Q.
LU s CM CM
M- m 0->
Η .
Ία) 1
3. ο
9 3
ο ο
«Γ o O 0 0 Ι^Λ ϋ
CL a CM m CO 0 *C" V)
Q. (Ό
cm' cm' m' *u_
3_ LT
_ .ω
2 >- Ο CO Μ;
^— •
V/
w
8 1 1 1 ο ο οα_ οc-
5 1 CQ CQ
>-°
ΛΙ V
O' CD CD X Ql ο ο
cr σ σ σ * 1 τ— ·ι· •
*
M
r >- >- > ·< ΙλΙ Λ CD
< (
4 1 1 1 σ >o ^
____ Άμμος____
COX + O σ
CM CO CO
E o> o*
CQ -<
ο
0 CD o
(0 II O ffl CM r>-
Em/PI
CL 00 CD O * 3
>12
-* CD ΙΟ
0 CD _ Ίv/»
α)
>. ■I* Λ
0 a?
χ σ
3. 3
f 2
o>
m ίο CM CM
Τιμές παραμέτρων γεωϋλικών για τους ελέγχους
0 O
σ>
2/3
Ο
N co^cn^
S’
&o CO 0 CO i!
Ιλύς
CO CO in CO co co 3 >
11 co co Μ- 00
CL
>14
5 1 ° t
1 T 10
S- Ί'ϊ s-g LU 00
LU LU 1= E
CD CD
II II
•ω J CM
2/3
o O σ τ—
0 O _ - Ο
Αργιλος
E CD
z o' 0' h-'
CM 5 Ν * -O
JC CM CM CM Jot
CD 3> o. a
CO
^ t m Ε CD σ>
>16
·ι·
•C· 1 >I s-§
ϊ= U) UI σ>
C.3 Ο O g O 3 £coW X. a) kJ =■
O o 3- -3 j= C0 -ίο 2 o ■< o O o
3 o. =--< £ .. ,crΛ c-
»- 3. >- n
o c—\ cr 5-
Μέσης συνεκτικότητας - πυκνότητας
Q. Θ· -O >· χ CO > σ Ό yΟ οε 5.
cr o . a ζέ 3 3. K5U)
Διαταραγμένο, μαλακό - χαλαρό
®
Ufcω -ο Q.
O ο O
a.^ Oω *> O cr a< O
W a
(Λ- MU'
Ο P 3. ω Ό cr 2 cr CD U)
lilf°< •P P t a. ο ^ O cr L Ο μ»
a u-
cr "Ο, q. o
* σ Oσ ------ h-
cr ϋ O (3 cr £d *σ^ ouj
Στιφρό - Πυκνό
3 o.
g § 1 ·? s •o H. * > cr CL <§ Q. jo
> . -< ω ^ X ■< 5 V ε ql-<
nofc!
.flSis D ^*2. ω 2 0 >
<Λ 9- >
5 ° > a 2 t= 3. O 0 11 a
O >gi -p - 2 1C0 Q.
3 « §■ 2 CD |p N > D
>0-2-03 u-o O cr ° D D 0 X ii a ^
*0 =L ^ ϊ·θιο5 t= Ο L^ω t^ cr u> v_r g CfO
ΪΟ ϋ
tf μ.300 O §1
ω > o e o. 5_
<>· !*Μ*
cr cr^>·*-
ο o o. cr
>r > 5 -s ° -o
sJj-Spo
0 x a. 1 > -
II
Ϊ5
2 ·§ v-r
oh-
U) l_ ^
ο G o
IC'O 2
■° ω a. > >2 au-ojfSs ■1 >
o -3 3 ^ 5 C3 o 1 o
KJ'
2 p ° ς> 0 P CD cr
s! ·=ό j- -2 “ F 0 0 < > Q.
O CD a
F-p -<
:
b Θ- 5 g
Πίνακας 4.1
11 d B iSy « 5 p p g.O LU {3 x E
LM LM
w UJ O 9- ^ Ό 3. O X S P P ω C/D cr
o 0
e
3
< ω
MA
OO
SL
UJ Ct
c
>■
<
Κεφάλαιο 4° Έφαρυονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών (ραινουένων στην Ιερά Μονή
4.5.3.4. Παραδοχές φορτίσεων, σεισμός
Στις αναλύσεις σε στατικές συνθήκες φόρτισης και σε σεισμό, λαμβάνεται

υπόψη το μόνιμο φορτίο των υφιστάμενων κτιρίων, σύμφωνα με τη θέση και
το ύψος τους. Η περιοχή του έργου, βάσει του
ισχύοντος ΕΑΚ 2000 και των πρόσφατων τροποποιητικών αποφάσεων,
υπάγεται στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας II με μέγιστη τιμή σεισμικής
επιτάχυνσης a=0,24g (g: η επιτάχυνση της βαρύτητας).
Βάσει τον ΕΑΚ, η περιοχή του έργου και κατόπιν των σταθεροποιητικών
μέτρων που προτείνονται, ελέγχεται σε σεισμό με τις ακόλουθες τιμές
σεισμικών επιταγχύνσεων.
οριζόντια σεισμική επιτάχυνση: ah=(0,24/2)g=0,12g.
κατακόρυφη επιτάχυνση: av=(0,12/2)g=0,06g στη δυσμενή κατεύθυνση.
4.5.3.5. Συνδυασμοί φορτίσεων - καταστάσεις ελέγχων και συντελεστές

ασφαλείας
Οι συνδυασμοί φορτίσεων για τους οποίου ελέγχεται η διατομή ελέγχου

ορίσθηκαν κατ’ αντιστοιχία με τα καθοριζόμενα στις ΟΜΟΕ και αφορούν
ελέγχους σε:
Βασικές δράσεις (Στατικές συνθήκες ST και συνήθη νερά W).
Μέγιστη φόρτιση νερών 50ετίας (Στατικές συνθήκες ST και max νερά
Wso).
Σεισμό (Σεισμός σχεδιασμού EQ και συνήθη νερά W).
Για κάθε συνδυασμό φόρτισης, ελέγχονται οι ακόλουθες επιφάνειες

δυνητικής που σε αντιστοιχία με τις ανάδρομες αναλύσεις ευστάθειας είναι:
α) Προδιαγεγραμμένη κυκλική επιφάνεια ολίσθησης,
β) Προδιαγεγραμμένη πολυγωνική επιφάνεια ολίσθησης
Σχετικά με τις παραδοχές επί των συντελεστών ασφαλείας αναφέρονται

τα εξής:
* Η υπολογιζόμενη τιμή του συνολικού συντελεστή ασφαλείας FS πρέπει

να είναι υψηλότερη της αντίστοιχης ελάχιστης απαιτούμενης minFawair.
για τον συγκεκριμένο συνδυασμό δράσεων που ελέγχεται, έτσι όπως
παρατίθονται στην παράγραφο 4.1 του τεύχους και αναφέρονται επίσης
στον ακόλουθο πίνακα 4.2.
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: Μορφές, υηχανισυοί ενεονοποίησης. 28

ιιέθοδοι αποκατάστασικ και σταθεροποίησης.
Κεφάλαιο 4° :E(pgpuovii: Αντιιιετώτπση κατολισθπτικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Χειλανδαρίου του Ayiou Opouc
* Οι τιμές των μερικών συντελεστών ασφαλείας στις φορτίσεις και τις

παραμέτρους αντοχής των γεωϋλικών τίθενται ίσοι προς 1, (με εξαίρεση
το κινητό φορτίο σε σεισμό που λαμβάνεται ίσο προς το 20% του
αντίστοιχου στατικού).
* Οι μερικοί συντελεστές ασφαλείας επί των παραμέτρων αλληλεπίδρασης

και των αντοχών των στοιχείων όπλισης λαμβάνουν τις ακόλουθες τιμές
του πίνακα 4.2, αναλόγως του συνδυασμού που κατά περίπτωση
εξετάζεται κατ’ αντιστοιχία με τα καθοριζόμενα σε προγενέστερους
σχετικούς κανονισμούς και οδηγίες (π.χ. Γαλλική Traditional Method, με
συνολικό συντελεστή ασφαλείας 1,3^1,5, προς της ισχύος των μερικών
συντελεστών του Cloutere/1991 και τις XF Ρ240/1998).
Πίνακας 4.2:Μερικοί συντελεστές ασφαλείας επί των παραμέτρων

αλληλεπίδρασης και αντοχών των στοιχείων όπλισης
ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΡΑΙΒΣ (ST)

mu λβ>Α 50ετίας (W50) ΣΒΣΜΟΕ (EQ)
PHASES Συνδιασμοί Φόρτισης: Στατικές συνθήκες, mu συνήθη
Στατικές συνθήκες ST mu συνήθη νερό W
νερά W
Ατταττούμενος Ολικός Συντελεστής: minF5= 1,4 1,3 1,0

Συντελεστής
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΥΛΙΚΟΝ - ΣΤΟΙΧΒΟΝ ΟΠΛΙΣΗΣ μείωσης
Πλευρκή τάση τρβής μεταξύ εδάφους - αγκυρών % Tqsna 1,8 1,7 1,6
ΠρεσσιομΕτρκή πλευρκή αντοχή εδάφους θερελωσης PL ΓρΙ 2 1,7 1,1

Πλευρκό μέτρο αντΒρασης Ε=Κ,Β Υε 1 1 1
Εφελκυστκή αντοχή χάλυβα στοιχείου άπλκτης Mfy*» fanail 1,50 1,35 1,35
4.5.3.6. Αποτελέσματα ελέγχων
Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα με τις αντίστοιχες ελάχιστες

υπολογιζόμενες τιμές του ολικού συντελεστή ασφαλείας FS παρουσιάζονται
στον ακόλουθο πίνακα 4.3 καθώς και στα επισυναπτόμενα σχήματα και πε
ριλαμβάνουν όλους τους συνδυασμούς φόρτισης και δυνητικές καταστάσεις
αστοχίας που εν τέλει ελέγχθηκαν.
Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές. υηχανισυοί ενεργοποίησης, 29

Κεφάλαιο 4° Έφαριιονή: Αντιυετώπιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Πίνακας 4.3: Συγκεντρωτικά αποτελέσματα υπολογισμών
Πίνακας 4 : ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΟΡΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΕΡΓΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
max ΝΕΡΑ δΟετίας
(ST) Στατικές ΣΕΙΣΜΟΣ (EQ)
Συνδιασμοί Φόρτισης: (W50)
συνθήκες, max max συνήθη νερά W
Στατικές συνθήκες ST
συνήθη νερά W
Καταστάσεις ελέγχων ΟΜΟΕ ΟΜΟΕ ΟΜΟΕ-ΕΑΚ

File Απαιτ. Ολικός Συντελεστής minFS : >1,4 >1,3 >1,0
(α) Προδιαγεγραμμένη κυκλική επιφάνεια ολίσθησης
Al.prj Στατικά - συνήθη νερά : ST_W 1.41(1.18)
Al.prj Στατικά - υψηλά νερά 50ετίας : ST_W50 1.33(1.06)
Α1-ΕΟ.ρή Με σεισμό - συνήθη νερά: EQ_W 1.23 (1.07)
(β) Προδιαγεγραμμένη πολυγωνική επιφάνεια ολίσθησης
Α2.ρή Στατικά - συνήθη νερά : ST_W 1 46(1.22)
A2.prj Στατικά - υψηλά νερά 50ετίας : ST_W50 1.41(1.15)
A2-EQ.prj Με σεισμό - συνήθη νερά: EQ_W 1.38(1.17)
Σημείωση : 1 Οι τιμές του ολικού συντελεστή ασφαλείας υπολογίζονται για ελέγχους με μοναδιαίους μερικούς συντελεστές ασφαλείας επί των παραμέτρων αντοχής των γεωυλικών,της
μεθοδολογίας και των φορτίσεων.
2. Οι πμές των αποτελεσμάτων εντός παρενθέσεως ανππροσωπεύουν π)ν περίπτωση όπου δεν λαμβάνεται υπόψη η συνεισφορά πυν σταθεροποιηπκών μέτρων, παρατί-
θονται δε αποκλεισπκά για λόγους σύγκρισης.
Σχολιάζοντας τα παραπάνω αποτελέσματα, σημειώνουμε ότι για τις

δεδομένες διαστάσεις και χαρακτηριστικά των προτεινόμενων
σταθεροποιητικών μέτρων (μικροπάσσαλοι και κεφαλόδεσμος - τοιχείο)
εξασφαλίζονται απολύτως ικανοποιητικές συνθήκες ασφαλείας που
αναμένεται να αντιμετωπίσουν δραστικά και να αναχαιτίσουν τις περαιτέρω
ολισθητικές μετακινήσεις, καθ’ όσον βελτιώνεται η ελάχιστη τιμή του
συντελεστή ασφαλείας FS=1,18 (χωρίς τη θεώρηση των μικροπασσάλων στε
ρέωσης) σε FS=1,41 (με τη συνεισφορά των μικροπασσάλων),
υπερβαίνοντας τις απαιτήσεις των σχετικών κανονισμών (minFaTraiT =1,40).
Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υπχανισυοί ενεργοποίησης, 30

Layer n· 1 H· • * [ Scale 1/500
yfkN/ml) 20 60 21.40 20.00 27.00
•o 13 00 14 00 15.00 13.00 Fm»n= 1 -33
800 6 00 000
s
8
c(kPa|
0c(kPa/m) 0.00 0.00 0.00 0.00
qs naOsfkPa) • 10 0.10 0.10 0 10
0
«kPj) 2200.00 2500.00 1800 00 5000 0 C
KsBfkPal 50229.00 77044 00 32644.00 138065.00
CrfcuUhon method Brthop
lUmls : kN>Pa.kN/ml
Safety factor* OH_aod_ST_WSO«J*IOe)
L*v« η· • 2 3 4
20 SO
*Π 33.00 34.00 1990 33.00
F min” 1.46
Ac(kPWm) 000 000 000 000
ς» n«H<kP«) 0.10 0 10 0.10 010
pKkP*> 2200 00 2500.00 1000 00 S000.90
KsB(kPa) SO229 00 77044 00 32044 00 130045 00
Calculation inattxxj : BisKop
Units : kN>Pa.kN/m3
Safety lectors : 0« so*l ST W (OMOEl
ΠΡΟΔΙΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΟΛΙΣΘΗΣΗΣ
Προ0ΑπτοΜΓντ πηση aswair σταθ^ ντο»i*ju op<oviu
Στοίβας συνθηκις
Fmin= 1.41
000 000
0 10 0-10
jurats : fcN.kPa.kWmJ
■Safety factors 0«_soi(_ST_W50(OMO6|
ΠροβλΓττο^κνη ayuxcin) στάθμη uTtoytxx ocvovtu 60εηος
Στοτιμα ουνθηκις
Layer rf 1 ■■■ • 4 Scale 1/500 p—............ ........

y<V N/m3| 20 60 20.00 27.00
♦η 13 00 M00 19.90 13.00 C Fmin= 138
c(kPa| 8 00 6.00 000 800 00
AcfkPaim) 000 0.00 0.00 000
qs narfs<kPa| 0.10 0.10 0.10 0.10
pffkPa) 2200.00 2500 00 1800.00 5000 00
KsB(kPa) 100459.00 154009 00 65289.00 2761W00
S««nc calculation atVg- 0.12 evrq- 0 00
Calculation method Perturbations
Urate : kK.kPa.kNknJ
Safety factors OH_EO_Wf (OMOC EAKl
ΠροβΑι Γθμ< vr) οήοη σνωηηη στσβμη uiwyoou ορίζοντα
Ιιομος
UJOS'I ΛΛΧ Uoauftmi k
■(uq g i mo> X*) oHu-y&tH tH
ifjHori.ua Λ&9& ikojpK UotLLUjftou tj iuxiipHUj
wo-zi-l »OOSS ΪΛΪ@
i °\4
U4M7-1 ‘VOSS ‘
i CfO
iii
ύ
π
0.50
crt)
al
at
I
5o
I-
<
<
X
*
c
oso~o
οζι 00' i oru
Κεφάλαιο 4° Έφαρυονή: Αντιυετώττιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://landslides.usgs.gov/learning/prepare/index.php
http://pubs.usgs.gov/of/2007/1047/ea/of2007-1047ea033.pdf
http://landslides.usgs.gov/learning/photos/
http://www.spezialtiefbau.bilfingerberger.de/C1257130005050D5/vwContentB
yKey/N276DL8C036GPEREN/$FILE/Anchoring.pdf
http://www.haywardbaker.com/services/jet_grouting.htm
Bromhead Ε. Ν. (1986). Stabilita dei pendii, Dario Flaccovio Editore, Palermo.
Bromhead EN (1986). Stabilita dei pendii, Dario Flaccovio Editore, Palermo.
Cruden D. M. & Varnes D. J. (1996). Cruden DM & Varnes DJ (1996).
Landslide types and process. In "Landslides - Investigation and Mitigation",
Transportation Research Board special Report n. 247, National Academy
Press, Washington DC, 36-75.
Fell R. (1994). Landslide risk assessment and acceptable risk, Can. Geotech.
J„ vol. 31,261-272.
Giani G. (1997). Caduta di massi - Analisi del moto e opere di protezione,
Hevelius edizioni, Naples.
Hungr O. (1981). Dynamics of rock avalanches and other types of mass
movements. PhD Thesis, University of Alberta, Canada.
Peck R.P. (1969). Peck RP (1969). Advantages and limitations of the
observational method in applied soil mechanics, Geotechnique 19, n. 2, 171-
187.
Tambura F. (1998). Stabilizzazione di pendii - Tipologie, tecnologie, realizzazioni,

Hevelius edizioni, Naples.
Tanzini M. (2001). Fenomeni franosi e opere di stabilizzazione, Dario
Flaccovio Editore, Palermo
Terzaghi K. & Peck R. B. (1948). Soil mechanics in engineering practice, New
York, Wiley. Terzaghi K. & Peck RB (1948). Soil mechanics in engineehng
practice, New York, Wiley.
http://en.wikipedia.org/wiki/Landslide_mitigation
Εδαφομηχανική, θεωρία μέθοδοι εφαρμογές, Στέφανος Τσοτσος
Διττλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεονοττοίησης. 1

Κεφάλαιο 4° :Εφαριιονή: Αντιιιετώττιση κατολισθητικών φαινουένων στην Ιερά Μονή
Διαχείριση φυσικών κινδύνων, Κατολισθήσεις, Διδακικές Σημειώσες, Σταύρος

Κ. Μπάντης Καθηγητής Τομέας Γεωτεχνικής Μηχανικής Τμήμα Πολιτικών
Μηχανικών ΑΠΘ
http://pbs.usgs.gov/fs/2004/3072/
Εργαστήριο Δομικής Μηχανικής & Στοιχείων Τεχνικών Έργων, Σχολή
Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα
ΕΜΠ σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών Τμήμα Γεωλογικών
Επιστημών Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας
«Προσωρινές Εθνικές Τεχνικές Προδιαγραφές» Υπουργείο ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
Διπλωυατική ερνασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υπνανισυοί ενεονοποίησης, 2

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΤΙΤΛΟΣ
ΛΗΞΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΑΑΝΕΙΖΟΜΕΝΟΥ
\oU Ι|__________________________
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
ιςτημιο
)0097195
Mf fflBSSBgg.
>'ά/. ;·
d3fc:
€Wmf
Wm pfe
xkxSam
Uyifg®

Κατολισθήσίις, Μορφές, μηχανισμοί

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Κατολισθήσίις, Μορφές, μηχανισμοί

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

• 1-.· *Γ7Λ . »- - .«v ·,ηρ <■ · . ·. *..·*- <* .. *" '*-*.·. · .< ' ?

-"’ ■·.'·■r ';;·Λ,·;<-ν;;ν

Αριθ. Εισ.: 6425/1

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών

1.1. Εισαγωγή - Ορισμοί................................................................................. 2

1.2. Πρόδρομες προειδοποιητικές μετακινήσεις.............................................. 5

1.3. Μορφές κατολισθήσεων............................................................................6

1.4. Παράγοντες οι οποίοι ελέγχουν το φαινόμενο των κατολισθήσεων......28

1.6. Περιοχές επιρρεπείς σε κατολισθήσεις................................................. 32

1.7. Κατολισθήσεις στον ελληνικό χώρο, διαγράμματα, χάρτες και αίτια

ΜΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ

2.2. Βραχώδη πρανή....................................................................................... 4

2.3. Εδαφικά πρανή........................................................................................13

Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσειο ιΜορφέο. υηγανισυοί ενεργοποίησης,

3.1. Αντικείμενο εργασιών.................................................................................2

3.2. Κριτήρια αποδοχής ενσωματούμενων υλικών...........................................12

3.3. Μέθοδος κατασκευής - Απαιτήσεις τελειωμένης εργασίας.......................16

3.4. Απαιτήσεις ποιοτικών ελέγχων για την παραλαβή.................................. 25

3.5. Όροι και απαιτήσεις υγιεινής, ασφάλειας και προστασίας του

Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις :Μορφές. υηχανισυοί ενεργοποίησης,

3.5.1. Πιθανοί κίνδυνοι κατά την εκτέλεση των εργασιών..................... 25

3.6. Τρόπος επιμέτρησης της εργασίας....................................................... 29

ΕΦΑΡΜΟΓΗ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ

4.1. Εισαγωγή ................................................................................................ 2

4.2. Γεωλογικά - Σεισμολογικά στοιχεία περιοχής......................................... 8

4.3. Περιγραφή Εργασιών............................................................................. 10

4.4. Παρουσίαση-Αξιολόγηση γεωτεχνικών στοιχείων................................. 12

Διπλωυατική Εργασία: Κατολισθήσεις ιΜορφές, υηγανισυοί ενεργοποίησης,

4.4.4. Τυπικό γεωτεχνικό προσομοίωμα................................................. 17

4.5. Εδαφοτεχνικοί έλεγχοι............................................................................ 19

4.5.3.3. Γεωτεχνικό προσομοίωμα - υπόγεια νερά - ελάχιστες

4.5.3.5. Συνδυασμοί φορτίσεων - καταστάσεις ελέγχων και

Διπλωυατική Εονασία: Κατολισθήσεις :Μορφές, υπνανισυοί ενερνοποίπσηζ,

Διττλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφέ€. υηχανισυοί ενεργοποίησης, 1

1.1. Εισαγωγή - Ορισμοί

Τα περισσότερα πρανή στην επιφάνεια της γης έχουν παρέλθει σε μία

Ο γενικός όρος κατολίσθηση" για την περιγραφή των επιφανειακών

Κατολισθήσεις ονομάζουμε τις «μετακινήσεις εδαφικών μαζών και

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεκ: Moooec. υηγανισυοί ενεργοποίησης, 2

Στο ακόλουθο σχήμα 1.1 δίνεται η ονοματολογία των επιμέρους

Σχήμα 1.1. -.Ονοματολογία σύνθετης κατολίσθησης

• Στέψη(θΓοννη) είναι το υλικό που εξακολουθεί να βρίσκεται στη

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισιιοί ενεργοποίησης, 3

αδιατάρακτο υλικό. Η προέκταση της επιφάνειας της ουλής κάτω από

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηχανισυοί ενεργοποίησης, 4

1.2. Πρόδρομες προειδοποιητικές μετακινήσεις

Πολλά πρανή παρουσιάζουν αργές και χρόνιες μετακινήσεις, ερπυστικού

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενερνοποίησης, 5

1.3. Μορφές κατολισθήσεων

Επειδή οι μορφές και τα χαρακτηριστικά των κατολισθήσεων παρου­

1. Με βάση τον μηχανισμό κίνησης σύμφωνα με την

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μοοσές. υηνανισυοί ενεργοποίησης, 6

1.3.1. Μορφές κατολισθήσεων με βάση τον μηχανισμό κίνησης

1.3.1.1. Πτώσεις (Falls)

Πρόκειται για απότομες μετακινήσεις γαλαρών βράγων ή/ και συμπαγών

Διπλωυατική εργασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, unYaviauoi ενεργοποίησης, 7

Σχήμα 1.2.α.: Πτώση χαλαρών βραχωδών τεμαχών.

Σχήμα 1.2.β.: Ενδεικτικό παράδειγμα πτώσης χαλαρών βραχωδών

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, ιιηγανισυοί ενεργοποίησης, 8

1.3.1.2.1. Περιστροφικές κατολισθήσεις (rotational slides)

Πολλοί γνωστοί ερευνητές της Εδαφομηχανικής σε γραπτές αναφορές

Διπλωυατική εονασία: Κατολισθήσεις: Μορφές, υηνανισυοί ενεργοποίησης, 9

Όταν οι γεωλογικές συνθήκες του πρανούς δεν είναι ομοιόμορφες, τότε η

Στα Σχήματα 1.3α. και 1.3β. δίνονται χαρακτηριστικές περιπτώσεις

• 1-.· Γ7Λ . »- - .«v ·,ηρ <■ · . ·. ..·- < .. " '-*.·. · .< ' ?

Επειδή οι μορφές και τα χαρακτηριστικά των κατολισθήσεων παρου

Στον ακόλουθο πίνακα 1.1. παρουσιάζεται η κατάταξη των κατολισθή