Professional Documents
Culture Documents
Báo cáo đánh giá tổng kết thực thi TT21 11.01
Báo cáo đánh giá tổng kết thực thi TT21 11.01
BÁO CÁO
V/v tổng kết tình hình triển khai Thông tư số 21/2013/TT-NHNN
“ c) Mở rộng độ bao phủ các điểm cung ứng dịch vụ của các tổ chức tín
dụng ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa tạo điều kiện thuận lợi cho người
dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa tiếp cận với các sản phẩm, dịch vụ tài chính.
- Khuyến khích các tổ chức tín dụng phát triển mạng lưới chi nhánh và
phòng giao dịch ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa;”
II. Thực trạng mạng lưới chi nhánh, PGD của NHTM
1. Số lượng
Hệ thố ng mạ ng lướ i chi nhá nh, phò ng giao dịch củ a cá c ngâ n hà ng
thương mạ i đượ c thà nh lậ p trên 63/63 tỉnh thà nh, từ khu vự c nô ng thô n
đến khu vự c thà nh thị. Đến 30/10/2022, hệ thố ng mạ ng lướ i ngâ n hà ng
thương mạ i Việt Nam gồ m 2978 chi nhá nh, 8089 phò ng giao dịch (PGD), cụ
thể:
- Khố i NHTM nhà nướ c, ngâ n hà ng nướ c ngoà i (1 ngâ n hà ng 100%
vố n nhà nướ c, 3 NH TNHH 1 TV, 3 NHTMCP nhà nướ c, 9 ngâ n hà ng 100%
vố n nướ c ngoà i): 1557 chi nhá nh, 3937 phò ng giao dịch.
- Khố i 28 NHTM cổ phầ n (trừ 3 NHTMCP nhà nướ c): 1421 chi nhá nh,
4152 phò ng giao dịch.
- Địa bà n nộ i thà nh thà nh phố Hà Nộ i, thà nh phố Hồ Chí Minh:
+ Số lượ ng chi nhá nh: 272 chi nhá nh (chiếm 9,13% tổ ng số lượ ng chi
nhá nh toà n quố c); Số lượ ng PGD: 1394 PGD (chiếm 17,23% tổ ng số lượ ng
PGD toà n quố c).
+ Tỷ lệ số lượ ng PGD/ chi nhá nh: 5,125 lầ n
- Địa bà n khu vự c ngoạ i thà nh thà nh phố Hà Nộ i, khu vự c ngoạ i thà nh
thà nh phố Hồ Chí Minh và cá c tỉnh, thà nh phố trự c thuộ c Trung ương khá c:
+ Số lượ ng chi nhá nh: 2706 chi nhá nh (chiếm 90,87% tổ ng số lượ ng
chi nhá nh toà n quố c); Số lượ ng PGD: 6695 PGD (chiếm 82,77% tổ ng số
lượ ng PGD toà n quố c)
+ Tỷ lệ số lượ ng PGD/ chi nhá nh: 2,47 lầ n.
- Từ 01/01/2022 – 31/10/2022, số lượ ng thà nh lậ p mớ i trên cả nướ c
tă ng… chi nhá nh, tă ng … phò ng giao dịch,
- Đố i vớ i khố i ngâ n hà ng nướ c ngoà i (ngâ n hà ng liên doanh, ngâ n
hà ng 100% vố n nướ c ngoà i): chủ yếu phụ c vụ nhó m khá ch hà ng mụ c tiêu là
cá c khá ch hà ng doanh nghiệp, cá nhâ n nướ c ngoà i đầ u tư tạ i Việt Nam nên
mạ ng lướ i củ a khố i nà y tậ p trung ở cá c địa phương có khu cô ng nghiệp, khu
chế xuấ t và cá c tỉnh, thà nh phố lớ n.
- Đố i vớ i khố i ngâ n hà ng thương mạ i nhà nướ c: Về cơ bả n, hệ thố ng
mạ ng lướ i chi nhá nh, phò ng giao dịch củ a cá c ngâ n hà ng thương mạ i nhà
nướ c trả i dà i trên khắ p cả nướ c từ khu vự c nô ng thô n đến khu vự c thà nh
thị, bao phủ 63/63 tỉnh thà nh; điều nà y đã tạ o điều kiện thuậ n lợ i cho cá c
doanh nghiệp, ngườ i dâ n tạ i địa phương trong việc tiếp cậ n cá c dịch vụ
ngâ n hà ng, nguồ n vố n tín dụ ng để phụ c vụ nhu cầ u sả n xuấ t, kinh doanh và
3
gó p phầ n phá t triển kinh tế địa phương, xó a đó i giả m nghèo và ngă n chặ n,
đẩy lù i tín dụ ng đen.
- Đố i vớ i ngâ n hà ng thương mạ i cổ phầ n: Cá c ngâ n hà ng thương mạ i
quy mô hoạ t độ ng ngà y cà ng mở rộ ng, hoạ t độ ng phá t triển, cung cấ p dịch
vụ ngâ n hà ng nhanh chó ng, tiện lợ i, phù hợ p vớ i sự phá t triển kinh tế thị
trườ ng, có xu hướ ng phá t triển tố t. Dịch vụ ngâ n hà ng cơ bả n đượ c phổ biến
rộ ng khắ p đến đạ i bộ phậ n dâ n cư, khá ch hà ng nhỏ lẻ ở khu vự c nô ng thô n
và miền nú i, nhờ đó huy độ ng đượ c lượ ng lớ n nguồ n tiền nhà n rỗ i, vố n tín
dụ ng cũ ng đến đượ c gầ n hơn vớ i ngườ i dâ n.
2. Nhu cầu thành lập chi nhánh, PGD
- Đố i vớ i thà nh lậ p chi nhá nh:
Tính đến 31/10/2022, nhu cầ u thà nh lậ p mớ i là 12 chi nhá nh (Ngâ n
hà ng TMCP Ngoạ i thương Việt Nam (Vietcombank) 5 chi nhá nh; Ngâ n hà ng
TNHH MTV Shinhan VN 1 chi nhá nh; Ngâ n hà ng TNHH MTV United
Overseas Bank (VN) 2 chi nhá nh; Ngâ n hà ng TNHH MTV Public VN 2 chi
nhá nh; Ngâ n hà ng TNHH MTV Woori VN 2 chi nhá nh).
- Đố i vớ i thà nh lậ p PGD:
Tính đến 31/10/2022, nhu cầ u thà nh lậ p mớ i là 135 PGD (Ngâ n hà ng
TMCP Đầ u tư và phá t triển Việt Nam (BIDV) 68 PGD; Ngâ n hà ng TMCP
Ngoạ i thương Việt Nam (Vietcombank) 23 PGD; Ngâ n hà ng TNHNN MTV
Shinhan VN 4 PGD; Ngâ n hà ng TNHH MTV Public VN 6 PGD; Ngâ n hà ng
TNHH MTV Standard Charter Bank VN 1 PGD; Ngâ n hà ng TNHH MTV Woori
VN 1 PGD; Ngâ n hà ng TMCP Bắ c Á 6 PGD; Ngâ n hà ng TMCP Quố c tế Việt
Nam 6 PGD; Ngâ n hà ng TMCP Phương Đô ng 10 PGD; Ngâ n hà ng TMCP Quâ n
Độ i 5 PGD; Ngâ n hà ng TMCP Xuấ t Nhậ p Khẩ u Việt Nam 4 PGD; Ngâ n hà ng
TMCP Phá t triển TP.HCM 11 PGD).
III. Vướng mắc trong thực hiện Thông tư 21
1. Về phân bổ chi nhánh, PGD
Hiện nay, việc phâ n bổ mạ ng lướ i hoạ t độ ng củ a chi nhá nh, phò ng
giao dịch NHTM chưa đồ ng đều, tậ p trung chủ yếu ở khu vự c có kinh tế phá t
triển, chưa phù hợ p vớ i Chiến lượ c tà i chính toà n diện quố c gia. Tạ i địa bà n
cá c huyện, đặ c biệt là cá c huyện miền nú i, vù ng sâ u, vù ng xa, nơi kinh tế
chưa kinh tế phá t triển, cá c NHTM chưa thà nh lậ p hệ thố ng mạ ng lướ i tạ i
cá c địa phương nà y để phụ c vụ nhu cầ u tiếp cậ n sử dụ ng dịch vụ ngâ n hà ng
củ a ngườ i dâ n.1
2. Về hoạt động của PGD
- Điểm a khoả n 3 Điều 3 Thô ng tư 21 quy định:
“3. Phòng giao dịch là đơn vị phụ thuộc ngân hàng thương mại, được
quản lý bởi một chi nhánh ở trong nước của ngân hàng thương mại, hạch
toán báo sổ, có con dấu, có địa điểm đặt trụ sở trên địa bàn tỉnh, thành phố
1
NHNN Chi nhánh Phú Yên, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Cao Bằng, Khánh Hòa, Tây Ninh, Cà Mau, Nghệ An,
Bình Dương, Bình Phước, Lào Cai, Tiền Giang, Bắc Kạn, Đồng Nai, Đăk Nông, Sóc Trăng, Lâm Đồng, Thanh
Hóa, Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Cần Thơ có ý kiến
4
trực thuộc Trung ương nơi đặt trụ sở chi nhánh quản lý. Phòng giao dịch
không được thực hiện:
a) Quyết định cấp tín dụng cho một khách hàng vượt quá hai (02) tỷ
đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ quy đổi tương đương, trừ trường hợp khoản
cấp tín dụng được đảm bảo toàn bộ bằng tiền, thẻ tiết kiệm, giấy tờ có giá do
chính ngân hàng thương mại phát hành, trái phiếu chính phủ, tín phiếu kho
bạc nhà nước;”
- Thự c tế hoạ t độ ng củ a mộ t số NHTM cổ phầ n, cá c PGD chỉ trự c thuộ c
chi nhá nh NHTM trên địa bà n về danh nghĩa, hoạ t độ ng củ a cá c PGD có sự
độ c lậ p tương đố i vớ i chi nhá nh NHTM. Mộ t số NHTM, PGD hoạ t độ ng hoà n
toà n phụ thuộ c và o trụ sở chính, ví dụ : Việc giao chỉ tiêu về huy độ ng, cho
vay, kết quả kinh doanh do hộ i sở /khố i/vù ng điều tiết trự c tiếp đến từ ng
chi nhá nh, PGD. Do vậ y, thự c chấ t, hoạ t độ ng củ a PGD giố ng như mộ t chi
nhá nh độ c lậ p. Chi nhá nh NHTM chỉ là đạ i diện ký kết cá c vă n bả n gử i cá c cơ
quan nhà nướ c trên địa bà n và là m vai trò thú c đẩy kinh doanh, khô ng thự c
hiện vai trò quả n lý đố i vớ i cá c PGD.
Ngoà i ra, mộ t số ngâ n hà ng TMCP có mô hình thà nh lậ p trung tâ m
kinh doanh/trung tâ m khá ch hà ng doanh nghiệp/trung tâ m khá ch hà ng cá
nhâ n… thuộ c chi nhá nh nhưng hoạ t độ ng có sự độ c lậ p tương đố i, trự c tiếp
theo chỉ đạ o từ trụ sở chính.
Việc các NHTM quy định hoạ t độ ng củ a cá c PGD, trung tâ m kinh
doanh như hiện nay mộ t phầ n nhằ m “lá ch” cá c quy định về số lượ ng chi
nhá nh, số lượ ng PGD đượ c phép thà nh lậ p. Bên cạ nh đó , ít nhiều gâ y khó
khă n cho cô ng tá c quả n lý nhà nướ c củ a NHNN chi nhá nh đố i vớ i hoạ t độ ng
củ a NHTM trên địa bà n do phả i quả n lý trự c tiếp đến từ ng đầ u mố i PGD.
Hiện mộ t số NHTM, đặ c biệt là NHTM cổ phầ n đẩy mạ nh việc phá t
triển mạ ng lướ i. Tuy nhiên, hoạ t độ ng củ a cá c chi nhá nh, PGD chủ yếu tậ p
trung huy độ ng vố n, việc cho vay phụ c vụ phá t triển sả n xuấ t kinh doanh và
tiêu dù ng rấ t hạ n chế nên chưa có nhiều đó ng gó p cho sự phá t triển kinh tế,
xã hộ i tạ i địa phương. Bên cạ nh cá c mả ng nghiệp vụ truyền thố ng, hoạ t
độ ng cò n tậ p trung và o mộ t số mả ng như: liên kết/đạ i lý bả o hiểm nhâ n thọ ,
bả o hiểm phi nhâ n thọ ; tham gia tư vấ n, giớ i thiệu mua trá i phiếu doanh
nghiệp… khô ng phả i là cá c mả ng hoạ t độ ng nghiệp vụ do NHNN cấ p phép,
chưa có cơ chế quả n lý, giá m sá t nên hoạ t độ ng tiềm ẩ n rủ i ro cao và gâ y
khó khă n cho cô ng tá c quả n lý nhà nướ c trên địa bà n.2
- Quy định PGD khô ng đượ c thự c hiện quyết định cấ p tín dụ ng cho
mộ t khá ch hà ng vượ t quá hai (02) tỷ đồ ng Việt Nam hoặ c ngoạ i tệ quy đổ i
tương đương đã đượ c ban hà nh gầ n 10 nă m kể từ ngà y Thô ng tư 21 có hiệu
lự c. Trong 10 nă m, mặ t bằ ng chung giá bấ t độ ng sả n tă ng, giá trị tà i sả n bả o
đả m cũ ng tă ng tương tự , đồ ng thờ i nă ng lự c quả n lý rủ i ro củ a hệ thố ng
NHTM tạ i Việt Nam đã đượ c cả i thiện rõ rệt. Hiện nay, việc giớ i hạ n cấ p tín
2
NHNN Chi nhánh Thanh Hóa, Khánh Hòa, Bắc Ninh, Kiên Giang có ý kiến
5
3
NHTM Bắc Á, Public Bank, Seabank, Lienvietpostbank, Indovina, Techcombank có ý kiến
4
01 NHNN Chi nhánh (Vĩnh Phúc), 01 NHTM (Ngân hàng Quốc Dân) có ý kiến
6
“b) Trụ sở chi nhánh có kho tiền đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn quy
định của Ngân hàng Nhà nước. Trường hợp ngân hàng thương mại có hơn
một chi nhánh trên cùng địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương,
ngân hàng thương mại phải có tối thiểu một chi nhánh có kho tiền theo quy
định của Ngân hàng Nhà nước và phải chịu trách nhiệm chuyển tiền của các
chi nhánh không có kho tiền về chi nhánh có kho tiền sau khi kết thúc giờ giao
dịch mỗi ngày làm việc;”
Hiện nay, cá c ngâ n hà ng đã chuyển đổ i dầ n xu hướ ng giao dịch tiền
mặ t trự c tiếp sang thanh toá n khô ng dù ng tiền mặ t theo Quyết định số
1813/QĐ-TTg ngà y 28/10/2021 củ a Thủ tướ ng Chính phủ “Về Đề á n phá t
triển thanh toá n khô ng dù ng tiền mặ t tạ i Việt Nam giai đoạ n 2021 - 2025”,
Quyết định số 1887/QĐ-NHNN phê duyệt “Kế hoạ ch củ a ngà nh Ngâ n hà ng
triển khai Chiến lượ c quố c gia phá t triển kinh tế số và xã hộ i số đến nă m
2025, định hướ ng đến nă m 2030 theo Quyết định số 411/QĐ-TTg ngà y
31/3/2022 củ a Thủ tướ ng Chính phủ giai đoạ n 2022-2025”. Do đó , mộ t số
NHTM khô ng phá t sinh nhu cầ u giao dịch tiền mặ t tạ i mộ t số chi nhá nh nên
việc xây dự ng kho tiền theo quy định củ a NHNN sẽ dẫ n đến lã ng phí chi phí
và nguồ n lự c. Ngoà i ra, mộ t số NHTM đi thuê trụ sở nên việc xâ y dự ng đượ c
kho tiền sẽ ả nh hưở ng kết cấ u, chịu lự c chung củ a tò a nhà …, hoặ c tạ i địa bà n
có 02 chi nhá nh trở lên nhưng tồ n quỹ cuố i ngà y ít và khoả ng cá ch giữ a cá c
chi nhá nh xa dẫ n đến việc chuyển tiền về chi nhá nh có kho tiền mấ t thờ i
gian, khô ng hiệu quả .
Mặ t khá c, hiện nay các điểm giao dịch củ a TCTD có thể là chi nhá nh,
phò ng giao dịch, má y ATM hoặ c cá c điểm giao dịch lưu độ ng khá c… Trong
đó , mộ t số ngâ n hà ng đầ u tư má y ATM đa nă ng hoạ t độ ng 24/24h (VPBank,
Vietinbank, Đô ng Á Bank…), khá ch hà ng có thể nộ p tiền, rú t tiền, đổ i ngoạ i
tệ, thanh toá n hó a đơn…. ,do vậ y mứ c tồ n quỹ tạ i cá c ATM có thể lên tớ i
hà ng tră m triệu đồ ng mà khô ng nhấ t thiết phả i bả o quả n trong kho tiền.5
b) Về nhân sự điều hành
- Điểm d khoả n 1 Điều 14 Thô ng tư 21 quy định:
“d) Chi nhánh, phòng giao dịch có đầy đủ nhân sự điều hành tối thiểu
gồm Giám đốc Chi nhánh, Phó Giám đốc, Giám đốc phòng giao dịch hoặc chức
danh tương đương và đội ngũ cán bộ nghiệp vụ;”
- Thự c tế, trong quá trình hoạ t độ ng NHTM có sự thay đổ i nhâ n sự
quả n lý chi nhá nh dẫ n đến bị khuyết chứ c danh Giá m đố c hoặ c Phó Giá m
đố c chi nhá nh trong mộ t thờ i gian dà i. Ngoà i ra, mộ t số TCTD đã bổ nhiệm
chứ c danh Giá m đố c, Phó Giá m đố c chi nhá nh mang tính chấ t hình thứ c
như: Bổ nhiệm mộ t cá n bộ đang là m việc tạ i Hộ i sở TCTD kiêm nhiệm chứ c
danh Phó giá m đố c chi nhá nh, Giá m đố c đương nhiệm tạ i mộ t chi nhá nh
khá c củ a TCTD đượ c bổ nhiệm là m Giá m đố c chi nhá nh tạ i chi nhá nh nà y.6
4.2. Về việc báo cáo NHNN Chi nhánh
5
Cục Phát hành kho quỹ có ý kiến
6
NHNN CN Sơn La, Bình Định, Lạng Sơn có ý kiến
7
7
NHNN CN Lạng Sơn, Đà Nẵng, Bạc Liêu, Bến Tre, Hòa Bình, Gia Lai, Yên Bái, Thừa Thiên Huế, Sơn La,
Nghệ An, Đồng Nai, Quảng Trị, Hà Nội có ý kiến
8
8
Vụ Truyền Thông có ý kiến
9
NHNN CN Hà Nội có ý kiến
9
- Việc bổ sung trườ ng hợ p chấ m dứ t hoạ t độ ng chi nhá nh, phò ng giao
dịch: Bổ sung chế tà i đố i vớ i hoạ t độ ng củ a chi nhá nh, phò ng giao dịch.
CQTTGSNH đề xuấ t nghiên cứ u bổ sung trườ ng hợ p chấ m dứ t hoạ t độ ng chi
nhá nh, phò ng giao dịch khi hoạ t độ ng thua lỗ kéo dà i nhằ m đả m bả o hoạ t
độ ng hiệu quả củ a hệ thố ng mạ ng lướ i chi nhá nh, phò ng giao dịch,…
- Về hồ sơ đề nghị thay đổ i địa điểm chi nhá nh, PGD: bổ sung tà i liệu
để chứ ng minh việc bá o cá o rõ đá p ứ ng điều kiện theo Thô ng tư 21 để là m
cơ sở NHNN Chi nhá nh chấ p thuậ n đề nghị thay đổ i địa điểm chi nhá nh,
PGD.
- Về kho tiền: sử a đổ i, bổ sung theo hướ ng khô ng bắ t buộ c
CQTTGSNH kính bá o cá o!