Professional Documents
Culture Documents
Hareket Fi̇i̇lleri̇
Hareket Fi̇i̇lleri̇
Hareket Fi̇i̇lleri̇
Gitmek ve gelmek hareket fiillerinin; çok yönlü, tek yönlü, bitmiş, bitmemiş ve önekli hallerini sizin için tablo haline
getirdim. Daha önce internette Rusça hareket fiillerini tablo şeklinde gösteren bir kaynak yoktu.
Şimdi sırayla bu fiillerin anlamlarını ve nasıl kullanıldıklarını ayrıntılı bir şekilde öğrenmeye başlayalım.
Arkadaşlar; Rus dilinde hareket fiillerini öğrenirken önce 4 temel fiili bilmemiz gerekir.
Örnekler:
Он идёт по у́лице.
O sokakta (yürüyor) gidiyor. (Bir yönde hareket ediyor.)
Açıklama: Olumsuz emir kipi oluşturmak için genellikle çok yönlü hareket fiilleri kullanılır. ”Иди́ ты в кино́” yerine ”Не
ходите сего́дня в кино́?” diye kullanılır.
Ходи́ть grubu fiiller, konuşmanın yapıldığı anda farklı yönlerde yapılan ve özellikle gidiş-dönüş hareketini ifade
ederler. Çok yönlü hareket fiilleri olarak adlandırılırlar. Ayrıca düzenli olarak gidilen ve gelinen yerlere yapılan yürüme
eylemlerini belirtmek için kullanılır.
Örnekler:
Он хо́дит по у́лице.
O sokakta dolaşıyor. (Farklı yönlerde hareket ediyor.)
Я ходи́л на ры́нок.
Ben pazara gittim. (Tekrarlanan hareket)
Е́ хать fiili tek yönde bir araçla yapılan hareketleri ifade eder. Gidilen bir hedef vardır, belirlenen hedefe ulaşmak için
araçla gidilir.
Örnekler:
Е́ здить fiili araçla farklı noktaları dolaşmak için ya da araç vasıtası ile düzenli olarak gidilip gelinen ve tekrar eden
hareketleri ifade eder.
Örnekler:
Вы е́здили в Босто́н?
Boston’a mı gittiniz?
Я е́здил к дру́гу.
Ben bir arkadaşıma gittim.
Hareket fiillerini mutlaka iyi anlamanız gerekir çünkü her zaman karşınıza çıkacak, bundan kaçış yok arkadaşlar 🙂
Rusça önekli hareket fiillerini daha iyi anlamanız için öncelikle bu eklerin ne anlama geldiğini pratik bir şekilde size
göstereceğim.
Daha sonra bu önekli fiiilerin kullanımını cümle örnekleri ile daha detaylı olarak açıklayacağım.
Tek yönlü hareket fiilleri önek aldıkları zaman св (bitmiş) fiilleri meydana getirirler. Çok yönlü hareket fiilleri ise önek
aldıkları zaman нсв (bitmemiş) fiilleri meydana getirirler.
Not: Tek yönde hareket ifade eden fiil gövdesinden вы – öneki ile türeyen fiillerde vurgu, her zaman ön ektedir.
Örneğin: вы́йти, вы́ехать gibi.
При: Gelmek (Varılmak istenen yer nereyse artık hedef noktaya ulaşılmıştır. Eylem tamamlanmıştır.)
Об – Обо: Bir şeyin yanından, etrafından geçmek, bir yeri dolanarak geçmek, dolaşmak anlamlarına gelir.
У: Bir yerden ayrılmak, çıkmak anlamına gelir. Konuşmanın yapıldığı anda kişinin orada bulunmadığını ifade eder.
Прийти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Gelmek anlamında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Я плани́рую прийти́.
Gelmeyi planlıyorum.
Уйти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Çıkmak, ayrılmak, gitmek anlamında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Войти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. İçeri girmek anlamında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Хо́чешь войти́?
İçeri gelmek ister misin?
Мне удало́сь войти́.
İçeri girmeyi başardım.
Вы́йти
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Dışarı çıkmak anlamında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Пойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir şey önermek için teklif, tavsiye anlamında kullanılır. Gitmek
anlamına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Хоти́те пойти́?
Gitmek istiyor musun?
Я реши́ла пойти́.
Gitmeye karar verdim.
Перейти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir şeyin yanından, üzerinden geçmek anlamında kullanılır.
(СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Зайти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. İçeri girmek, bir şeyin arkasına geçmek anlamlarında kullanılır.
Eylem genellikle kısa süreli gerçekleşir. Markete girip çıkmak gibi ya da birine geçici olarak uğramak gibi. (СВ bitmiş
fiil)
Örnekler:
Подойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir şeye ya da birine yaklaşmak anlamında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Отойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir şeyden ya da birinden uzaklaşmak anlamına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Я отошёл ненадо́лго.
Bir süreliğine uzaklaştım.
Сойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Aşağıya doğru yapılan hareketleri ifade eder, inmek anlamına gelir.
(СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Пройти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Geçmek anlamına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Обойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir şeyin etrafından dolanmak, dolanarak gitmek anlamına gelir.
(СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Полице́йский обошёл все дома́.
Polis bütün evleri dolaştılar.
Дойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir şeye ya da bir yere varmak, ulaşmak anlamına gelir. (СВ bitmiş
fiil)
Örnekler:
Взойти́
Tek yönde yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Yukarıya doğru yapılan hareketleri ifade etmek için kullanılır.
(СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Прие́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yere gelmek, ulaşmak, varmak anlanmlarında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Я прие́хал.
Ben geldim.
Том, мы прие́хали!
Tom, biz geldik!
Он прие́хал сли́шком ра́но.
O çok erken vardı.
Уе́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden çıkmak, uzaklaşmak, ayrılmak anlamlarına gelir. (СВ bitmiş
fiil)
Örnekler:
Перее́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Taşınmak veya başka bir yere geçmek anlamlarında kullanılır. Üzeriden
geçmek anlamına da gelir. Örnekleri inceleyin. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Куда́ ты перее́хал?
Nereye taşındın?
Дое́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yere varmak, ulaşmak, gelmek anlamında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Том почти́ дое́хал.
Tom neredeyse vardı.
Мы почти́ дое́хали.
Biz neredeyse vardık.
Зае́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yerin arkasına doğru yapılan hareketleri ifade eder. Ayrıca birini
almaya uğramak, bir şey almak için bir yere uğramak gibi kısa süreli eylemleri anlatır. Almak ya da uğramak anlamları
vardır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Он за мной зае́хал.
O beni almaya geldi.
Подъе́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Araçla bir yere yaklaşmak ya da varmak, gitmek anlamlarında kullanılır.
(СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Мы подъе́хали к Босто́ну.
Biz Boston’a yaklaştık.
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden uzaklaşmak, ayrılmak anlamına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Пое́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden çıkmak anlamına gelir ancak henüz gidilmek istenen yere
varılmamıştır. Ayrıca bir yere gitmek için teklif manalarında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Пое́хали на авто́бусе.
Haydi otobüsle gidelim.
Он пое́хал рыба́чить.
O balık tutmaya gitti. (O gitti ama henüz oraya ulaştı mı bilmiyoruz. Sadece çıktığını biliyoruz.)
Съе́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Aşağıya doğru yapılan hareketleri ifade etmek için kullanılır. İnmek
manasına gelir ayrıca taşınmak anlamında da kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Geçmek anlamına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Объе́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yeri tamamen gezmek anlamına gelir. Ayrıca bir yerin etrafından
dolanmak, dolanarak geçmek anlamları da vardır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Вы́ехать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden çıkmak, ayrılmak manalarına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Я вы́ехал у́тром.
Sabahleyin ayrıldım.
Я вы́ехал во́время.
Zamanında ayrıldım.
Въе́хать
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yere girmek anlamına gelir. Ayrıca bir yerden başka yere taşınmak
anlamında da kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Разъе́хаться
Tek yönde araçla yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden dağılmak, dağılarak ayrılmak anlamında kullanılır. (СВ bitmiş
fiil)
Örnekler:
Приходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Gelmek, ulaşmak manalarına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Приходи́ и уви́дишь.
Gel ve gör.
Уходи́ть:
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden çıkmak, ayrılmak, gitmek anlamlarına gelir. (НСВ bitmemiş
fiil)
Örnekler:
Уходите отсю́да! Все!
Buradan çıkın! Hepiniz!
Ты не ухо́дишь?
Gitmeyecek misin?
Я гото́в уходи́ть.
Ben gitmeye hazırım.
Переходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden diğer yere geçmek, caddenin karşısına geçmek gibi
manalara gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Не переходи́ у́лицу.
Caddeyi geçme!
Заходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Kısa süreliğine bir yere ya da birine uğramak, bir şey almak için
uğramak gibi anlamları vardır. Ayrıca girmek, batmak (Güneş’in batması ya da güneşin bulutların arkasında kalması
gibi) manasında da kullanılır. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Входи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Girmek anlamına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Входи́, дверь откры́та.
İçeri gir, kapı açık.
Не входи́! Я го́лый.
İçeri girme! Ben çıplağım.
Выходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden çıkmak anlamına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Выходи неме́дленно!
Hemen dışarı çık.
Проходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir yerden geçmek, bir yeri geçmek manasında kullanılır.
(НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Проходи́те здесь.
Bu tarafa geçin.
Проходи́те, сади́тесь.
İçeri geç ve otur.
Подходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Bir yere yaklaşmak, yakınına gelmek anlamlarına gelir.
(НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Авто́бус подхо́дит.
Otobüs yaklaşıyor.
Не подходи́те ко мне.
Bana yaklaşmayın.
Отходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Uzaklaşmak anlamına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Я ненадо́лго отходи́л.
Bir süredir uzaktaydım.
Сходи́ть
Çok yönlü yürüyerek yapılan önekli hareket fiili. Aşağıda doğru yapılan hareketleri anlatır. Ayrıca öneri, tavsiye, emir
içeren cümlelerde kullanılır. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Сходи́ прогуля́йся.
Yürüyüş yapmaya git.
Сходи́ к врачу́.
Doktora git.
Объе́здить
Çok yönlü araç ile yapılan önekli hareket fiili. Tüm yeri dolaşmak ya da bir şeyin etrafından dolaşmak anlamlarına
gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Я объе́здил всю Росси́ю.
Ben bütün Rusya’yı gezdim.
Пое́здить
Çok yönlü araç ile yapılan önekli hareket fiili. Gitmek, çıkmak anlamına gelir. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Я пое́здил по ми́ру.
Ben Dünya’yı gezdim.
Съе́здить
Çok yönlü araç ile yapılan önekli hareket fiili. Gitmek, gelmek, yolculuk yapmak anlamlarında kullanılır. (СВ bitmiş fiil)
Örnekler:
Как съе́здил?
Yolculuğun nasıldı?
Въезжа́ть
Araçla bir yere girmek ya da bir yere taşınmak manasına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Örnekler:
Когда́ вы приезжа́ете?
Ne zaman gelirsiniz?
Выезжа́ть
Araçla bir yerden çıkmak, ayrılmak, gitmek manalarına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Пора́ выезжа́ть.
Gitme zamanı geldi.
Выезжа́йте за́втра.
Yarın gidersiniz.
Подъезжа́ть
Örnekler:
Переезжа́ть
Araçla bir yerden geçmek anlamına gelir yada bir yerden taşınmak anlamlarına gelir. (НСВ bitmemiş fiil)
Örnekler:
Я не переезжа́ю в Босто́н.
Ben Boston’a taşınmıyorum.
Бе́гать: Koşmak
Он сейча́с бе́гает.
O şimdi koşuyor.
Tek bir yönde, bir hedefe, bir yöne doğru koşmak veya kaçmak anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Örnekler:
Farklı yönlerde sürmek, araçla taşımak anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Я учу́сь води́ть.
Arama sürmeyi öğreniyorum.
Я уме́ю води́ть.
Araba sürebilirim.
Tek bir yönde sürmek, araçla taşımak anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Tek bir yönde götürmek, taşımak anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Farklı yönlerde sürmek, kovalamak, gütmek anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Tek bir yönde sürmek, kovalamak, gütmek, koşuşturmak anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnek:
Farklı yönlerde binmek, kullanmak, kaymak, yuvarlamak anlamlarına gelir. (Örneğin: Ata binmek, patene binmek gibi)
Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Tek bir yönde binmek, kullanmak, kaymak, yuvarlamak anlamına gelir. (Örneğin: Ata binmek, patene binmek, kayak
yapmak gibi) Bitmemiş (нсв) fiildir.
Yuvarlak nesnelere aşamalı bir hareket yaptırıp onları yuvarlayarak yerlerini değiştirme hareketini ifade etmek
için Кати́ть fiili kullanılır.
Örnekler:
Он ка́тит бо́чку.
O varili yuvarlıyor.
Ла́зить: Tırmanmak
Örnekler:
Лезть fiili; kol ve bacakları aynı zamanda kullanarak ve genel olarak eğilerek yapılan hareketleri gösterir.
Örnekler:
Продолжа́й лезть.
Tırmanmaya devam et.
Пти́цы лета́ют.
Kuşlar uçarlar.
Ба́бочка лета́ла.
Kelebek uçtu.
Tek bir yöne uçarak gitmek anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Ты гото́в лете́ть?
Uçmak için hazır mısınız?
Farklı yönlerde giymek, takmak anlamlarına gelir. (bir elbise giyinmek, saat takmak, gözlük takmak gibi) Bitmemiş
(нсв) fiildir.
Örnekler:
Он но́сит шля́пу.
O şapka takıyor.
Нести́: Taşımak
Tek bir yönde bir şey taşımak anlamına gelir. Нести́ fiili kişinin taşınabilir bir şeyle hareketini belirtir. Bitmemiş (нсв)
fiildir.
Örnekler:
Ему́ пришло́сь нести́ су́мку.
O çantayı taşımak zorunda kaldı.
Он несёт письмо́.
O mektup taşıyor.
Пла́вать: Yüzmek
Örnekler:
Я хорошо́ пла́ваю.
Ben güzel yüzerim.
Плыть: Yüzmek
Tek bir yöne doğru, bir hedefe doğru yüzmek anlamına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Örnekler:
Ребёнок по́лзает.
Bebek sürünüyor.
Ползти́ fiili; yılan gibi kol ve bacakları olmayan ya da bu organları kısa olan hayvanlar (kaplumbağa ve timsah gibi) ya
da sivrisinek ve hamam böceği gibi böceklerin hareketlerini göstermek için kullanılır.
Henüz yürümeyi bilmeyen küçük çocukların hareketleri de böyledir. Bu fiil sürünerek ilerleyen insanlar için de kullanılır.
Farklı yönlere çekerek, sürünerek, sürükleyerek gitmek anlamlarına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Örnekler:
Tek bir yöne doğru çekerek, sürünerek, sürükleyerek gitmek anlamlarına gelir. Bitmemiş (нсв) fiildir.
Тащи́ть fiili Нести́ fiili ile eş anlamlıdır ama yine de ağır ya da hacimli ve taşıması kolay olmayan bir şeyin taşınması
ve bu hareketten duyulan hoşnutsuzluğu ifade etmesi gibi bazı küçük farklılıkları vardır.
Örnekler: