1.

Klasy przekroju

Dla jakich sił wewnętrznych się sprawdza?

Dla rozciąganych przekrojów nie sprawdzamy.

Jak określa się klasę przekroju?

Porównanie smukłości ścianek (stosunek grubości do szerokości ścian

Podział na klasy:

Klasa 1 - (nośność plastyczna, pełne uplastycznienie) - przekroje nie tracą stateczności lokalnej, mogą
osiągać nośność uogólnionego przegubu plastycznego, wykazują zdolność do obrotu

Klasa 2 - (nośność plastyczna - przegub plastyczny o ograniczonej zdolności do obrotu) - przekroje nie
tracą stateczności lokalnej, mogą osiągać nośność uogólnionego przegubu plastycznego, ale mają
ograniczoną zdolność do obrotu

Klasa 3 - (nośność sprężysta lub sprężysto-plastyczna - początek uplastycznienia strefy ściskanej) -

przekroje nie tracą stateczności lokalnej, ale o nośności decyduje uplastycznienie skrajnych włókien
ściskanych

Klasa 4 - (nośność ,,efektywna” lub wyboczeniowa - niestateczność miejscowa) - przekroje tracą

stateczność lokalną przy naprężeniach mniejszych od granicy plastyczności, co decyduje o nośności

2. Stateczność

2.1. Stateczność lokalna - utrata stateczności części składowych kształtownika zmniejszająca nośność

Elementy, które są podatne na utratę stateczności lokalnej:

- Kształtowniki o przekroju klasy 4
- Środniki kształtowników spawanych obciążone siłą skupioną.

Ocena stateczności miejscowej odbywa się w stanie:

- Krytycznym
- Nadkrytycznym

2.2. Stateczność globalna

Wyboczenie - przy działaniu sił osiowych, następuje po przekroczeniu wartości siły krytycznej.

Pręty wiotkie, które mają dużą smukłość zachowują tylko na początku ściskania swój prostoliniowy
kształt. Wraz ze wzrostem siły ściskającej ulegają wyboczeniu – tracą nośność wskutek utraty
stateczności ogólnej.

Pręty (w zależności od przekroju poprzecznego i sposobu przyłożenia siły) mogą ulegać wyboczeniu:
• giętnemu – przekrój poprzeczny pręta ulega przesunięciu
• giętno-skrętnemu – pierwotnie prosta oś pręta ulega zakrzywieniu, a przekrój poprzeczny pręta
ulega przesunięciu i obrotowi

• skrętnemu – oś pręta pozostaje prosta po odkształceniu, a przekrój poprzeczny jako całość ulega
jedynie obrotowi.

Zwichrzenie - utrata płaskiej postaci zginania pod wpływem obciążenia działającego w płaszczyźnie
symetrii przekroju poprzecznego. Występuje, jeżeli wymiary przekroju poprzecznego belki nie mają
odpowiednich proporcji bądź belki nie zostały odpowiednio usztywnione.

Możliwość zwichrzenia ograniczają:

- podparcie pasa ściskanego w kierunku prostopadłym do płaszczyzny zginania
- stężenie pasa ściskanego sztywną tarczą

3. Czy gatunek stali wpływa na ugięcie ?

Nie, nie ma wpływu.

4. Stany graniczne
4.1. SGN
Belka: Nośność na ścinanie, Zginanie ze ścinaniem

4.2. SGU

5. Kryteria SGU
6. Kombinacje obciążeń
7. Czym różni się nośność przekroju i elementu

Nośność przekroju dotyczy tylko przekroju, natomiast nośność elementu uwzględnia niestateczność
globalną (zwichrzenie i wyboczenie).

8. Jak kontrolować wielkości krytyczne

8.1. Przy ściskaniu

Wykres zależności σ(λ) – opisuje tzw. Hiperbola Eulera, która daje dobre oszacowanie nośności
krytycznych i naprężeń krytycznych dla elementów smukłych (λ>100). Przy mniejszych
smukłościach zależność tę można opisać innymi funkcjami

8.2. Przy zginaniu

Warunki podparcia na każdym końcu elementu są przynajmniej następujące:

- są zabezpieczone przed bocznym przesunięciem
- są zabezpieczone przed obrotem wokół osi podłużnej

E moduł sprężystości podłużnej (E = 210000 N/mm2)

G moduł sprężystości poprzecznej (G = 80770 N/mm2)
Iz moment bezwładności względem osi słabszej
It moment bezwładności przy skręcaniu swobodnym
Iw wycinkowy moment bezwładności
L odległość między punktami bocznego podparcia
k i kw współczynniki długości efektywnej
zg odległość od punktu przyłojenia obciążenia do środka ścinania przekroju

Współczynniki C1 i C2 zależą od różnych parametrów:

• właściwości przekroju,
• warunków podparcia,
• wykresu momentów
9. Zginanie dwukierunkowe

Stan zginania ukośnego występuje, gdy kierunek wypadkowego momentu zginającego nie pokrywa się
z żadną z głównych centralnych osi bezwładności przekroju. Mamy wówczas dwie niezerowe
składowe w osiach głównych centralnych (x, y) – jednocześnie działają momenty Mx oraz My. Można
założyć, że stan zginania ukośnego jest superpozycją stanów zginania prostego względem obydwu osi
głównych.

10. Płatwie

Rodzaje płatwi z uwagi na

położenie:
- stojące
- leżące

11. Podwieszenia

Wiotkie Sztywne
Zalety :
- zmniejszają ly,
- zmniejszają ly,
- zabezpieczają przed wyboczeniem
- zabezpieczają przed wyboczeniem
- zabezpieczają przed zwichrzeniem
- przenoszą rozciąganie
- przenoszą rozciąganie i ściskanie

Pręt okrągły pełny połączony z płatwią

maksymalnie w odległości 1/3 wysokości
Kątownik połączony do pasa ściskanego
przekroju od pasa ściskanego

Chcąc zmniejszyć długość wyboczeniową płatwi w płaszczyźnie połaci dachu stosuje się podwieszenia,
które pełnia funkcje dodatkowych podpór w płaszczyźnie połaci dachu. Skracają one rozpiętość
przęseł ly , a redukcji ulegają momenty My
12. Połączenie płatwi i wiązara

Jeśli przyjmuje się widełkowe podparcie to łączniki podparcia powinny być umieszczone powyżej
połowy wysokości kształtownika.

W przypadku płatwi stanowiących część stężenia połaciowego takie połączenia powinny mieć nośność
co najmniej 0,01 siły ściskającej w pasie górnym.

13. Kratownica

Nośność kratownicy można łatwo różnicować. Kratownica może być zarówno lekką płatwią, wiązarem

czy też ciężką belką podsuwnicową albo podciągiem. be

lką
Ustrój prętowy szkieletowy płaski lub przestrzenny, w którym prostoliniowe i
pryzmatyczne pręty połączone są przegubowo w węzłach.

Obciążenie w postaci sił skupionych zaczepione jest wyłącznie w węzłach kratownicy.

- w prętach kratownicy występują tylko siły osiowe ściskające lub rozciągające
- konstrukcje lekkie, sztywne i ekonomiczne, charakteryzują się nieskomplikowaną technologią
- łatwo można zróżnicować nośność kratownic
- kratownicami można przykryć znaczne rozpiętość

14. Stężenia

W celu zapewnienia geometrycznej niezmienności i sztywności całej konstrukcji w stadium realizacji

oraz użytkowania niezbędne jest zastosowania stężeń w płaszczyźnie ścian podłużnych oraz w
płaszczyźnie połaci dachu.

Stężenie połaciowe poprzeczne:

-ZASTOSOWANIE:
a) na całej szerokości dachu- co 7 lub 8 pole
b) w skrajnych lub przedskrajnych polach
c) w każdej części hali oddzielonej przerwą dylatacyjną
d) tam gdzie występują pionowe stężenia podłużne słupów
- FUNKCJE:
a) zapewniają geometryczną niezmienność konstrukcji
b) przenoszą siły poziome od wiatru
c)przenoszą siły hamowania od suwnicy
d) przenoszą siły od imperfekcji geometrycznej rygli dachowych
e) redukują długość wyboczeniowa rygli dachowych.
Wyznaczenie obciążeń:
-obciążenie poziome od wiatru W, działające na ścianę szczytową
-od suwnic?
-od imperfekcji w pasach górnych wiązarów rygli dachowych

Stężenia podłużne połaciowe dachowe umieszcza się w linii słupów głównych w kierunku podłużnej
osi obiektu. Umieszcza się je w tych samych polach co połaciowe stężenia poprzeczne, należy je
stosować co najmniej w dwóch skrajnych lub przed skrajnych polach siatki słupów.
Zapewniają one stateczność płaskich poprzecznych układów głównych wzdłuż osi podłużnej budynku
Przenoszą siły poziome od wiatru działające na ściany szczytowe oraz siły od hamowania suwnic
natorowych i przekazanie ich na fundamenty Usztywniają słupy główne w płaszczyźnie prostopadłej
do poprzecznych układów nośnych

15. Klasyfikacja połączeń śrubowych i spawanych

Śrubowe :

1- Zakładkowe 2- nakładkowe 3- doczołowe

16. Różnica połączenia doczołowego i zakładkowego z punktu widzenia pracy łącznika

Zakładkowe- obciążenie działa prostopadle do osi łączników

Doczołowe- obciążenie działa równolegle do osi łączników

17. Co to jest stal?

Stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami - jedna z 3 postaci żelaza (stal,staliwo i żeliwo), poddana
obróbce plastycznej (walcowanie, kłucie, tłoczenie, przeciąganie) dzięki czemu posiada włóknistą
budowę, co zwiększa wytrzymałość i plastyczność materiału.

Stal a żeliwo → stal i staliwo do 2,0 % węgla, a żeliwo 2,2 - 5,0% węgla

18. Połączenie belka-podciąg

19. Od czego zależy i jak należy uwzględniać efekt szerokiego pasa i co to

Efekt szerokiego pasa zachodzi gdy b0 - szerokość współpracująca jest > od L/50, gdzie L to odległość
między punktami zerowymi momentów zginających

Można pominąć gdy b0<L/50

Nierównomierny rozkład naprężeń normalnych w szerokich pasach, spowodowany odkształceniami

postaciowymi w ich płaszczyźnie. Uwzględniamy go stosując w obliczeniach szerokość współpracującą.

Zależy od:

szerokości pasa

schematu statycznego

położenia na belce
Z