Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 10

5 一階線性常微分方程式(二)

5-3 練習題(P5-9)
1. 求下列微分方程式的解:
(1) x2y' = y 2 
y3
x
5
(2) (x2 + y2) dx + xy dy = 0
(3) (x + y) dx + dy = 0

y3 y2 y3
(1) x 2 y   y 2  , y  2  3
x x x
y
u , dy = udx + xdu
x
2u  1
tan 1 ( )
du dx 1 3
  ln(u 2  u  1)  ln u   ln x  c
u2  u3  u x 2 3
2y
1
tan 1 ( x )
1 y2 y y 3
ln(   1)  ln( )   ln x  c
2 x2 x x 3

(2) (x2 + y2)dx + xydy = 0


y2 y
(1  2 )dx  dy  0
x x
y
u  , dy = udx + xdu
x
(1 + u2)dx + (udx + xdu). u = 0→(2u2 + 1)dx + uxdu = 0
1 u
dx  2 du  0
x 2u  1
5-2 ▍基礎工程數學 — 教師手冊 ▍

1 1 y2
ln x  ln(2u 2  1)  c  ln x  ln(2  2  1)  c
4 4 x
y 2
ln[ x 4  2( 2  1)]  c , x4 + 2x2y2 = c
x
c  x4 c  x4 c  x4
y2  ∴ y  , 
2x 2 2x 2x
(3) (x + y)dx + dy = 0
令 u = x + y, y = u − x, dy = du − dx,代入方程式
[x + (u − x)]dx + du − dx = 0
udx + du − dx = 0
(u − 1)dx + du = 0
du d (1  u )
 dx ,   dx ,兩邊積分得
1 u 1 u
− ln(1 − u) = x + c, u = x + y 代回得
− ln(1 − x − y) = x + c
x + ln(1 − x − y) + c = 0 為其通解
2. 求下列微分方程式的解
(1) y(1 – x2y2) dx – x(1 + x2y2) dy = 0
(2) (y – xy2) dx + (x2y – x) dy = 0
(3) 2y dx – (x + y) dy = 0

(1) y(1 − x2y2)dx − x(1 + x2y2)dy = 0
u xdu  udx
令 u  xy  (1  u 2 )dx  x(1  u 2 )( )0
x x2
u (1  u 2 )dx  (1  u 2 )( xdu  udx)
u (1  u 2  1  u 2 )dx  (1  u 2 ) xdu
1 u 2 1
du  dx
2u x
1 u 2 1 x2y2
ln u   ln x  c  ln( xy )   ln x  c
2 4 2 4
▍第 5 講 一階線性常微分方程式(二) ▍ 5-3

(2) (y − xy2)dx + (x2y − x)dy = 0


u u2 xdu  udx
令 u = xy, (  )dx  ( xu  x)( )0
x x x2
(u − u2)dx + (u − 1)(xdu − udx) = 0
2(u −u2)dx + (u − 1)xdu = 0
1 u 1 u 1 1
2 dx  2 du  du  du
x u u u (u  1) u
2 ln x  ln u  c  ln xy  c
5
(3) 2ydx − (x + y)dy = 0
dy dy 2y
2 y  ( x  y)  0, 
dx dx x  y
y
令  u , y = ux, dy = udx + xdu,代入方程式
x
udx  xdu 2ux 2ux 2u
  
dx x  ux x(u  1) u  1
2u 2u u 2  u u (u  1)
udx  xdu  dx , xdu  (  u )dx  dx  dx
u 1 u 1 u 1 u 1
dx u 1 u 1
  du  du  du
x u (u  1) u (u  1) u (u  1)
du 1 1 2du du
 (  )du  
u 1 u 1 u u 1 u
兩邊積分得
y y
−lnx = 2ln(u − 1) − lnu, ln x  2 ln(  1)  ln  c 為其通解
x x
3. 求下列微分方程式的解
(1) y' = 3x + 2y
(2) y' = e2x + y
(3) (x + 2y) dx + (2x + 4y + 1) dy = 0

du  3dx
(1) y' = 3x + 2y, u = 3x + 2y, dy 
2
5-4 ▍基礎工程數學 — 教師手冊 ▍

du  3dx
 udx  (2u  3)dx  du
2
du 1 1
dx   x  ln(2u  3)  c  ln(6 x  4 y  3)  c
2u  3 2 2
2x = ln(6x + 4y + 3) + c, c1e2x = 6x + 4y + 3
3 3
∴ y  c1e 2 x  x 
2 4
(2) y' = e2x+y, u = 2x + y, dy = du − 2dx
du
du  2dx  e u dx  dx  u
e 2
1 1
x  c  (u  ln(e u  2))  (2 x  y  ln(e 2 x  y  2))
2 2
e 2x e 2x
ey(c − e2x) = 2, e  y  c  ∴ y   ln(c1  )
2 2
du  dx
(3) (x + 2y)dx + (2x + 4y + 1)dy = 0, u = x + 2y, dy 
2
du  dx 1 1
udx  (2u  1)   0 ,  dx  (u  )du  0
2 2 2
x u 2 u 1 x
   c  ( x  2 y) 2   y  c
2 2 2 2 2
1
∴ ( x  2 y) 2  y  c  0
2

5-4 練習題(P5-12)
1. 試求下列微分方程式之通解:
(1) (y2 + 1) dx + (2xy + 3) dy = 0
(2) (3x2y + 2) dx + (x3 – 2) dy = 0
(3) (3x2y2 + 1) dx + (2x3y) dy = 0

(1) (y2 + 1)dx + (2xy + 3)dy= 0
u   ( y 2  1)dx  xy 2  x  k ( y )
▍第 5 講 一階線性常微分方程式(二) ▍ 5-5

u   (2 xy  3)dy  xy 2  3 y  H ( x)

∴ xy2 + x + 3y = c
(2) (3x2y + 2)dx + (x3 − 2)dy = 0
u   (3x 2 y  2)dx  x 2 y  2 x  k ( y )
u   ( x 3  2)dy  x 3 y  2 y  H ( x)

∴ x3y + 2x − 2y = c
(3) (3x2y2 + 1)dx + (2x3y)dy = 0 5
u   (3 x 2 y 2  1)dx  x 3 y 2  x  k ( y )
u   (2 x 3 y )dy  x 3 y 2  H ( x)

∴ x3y2 + x = c
2. 試求下列微分方程式之通解:
(1) (e2x + y) dx + (x + ey) dy = 0
(2) (ex + ey) dx + (xey + 2) dy = 0
(3) (cosx + ey) dx + (xey + siny) dy = 0

(1) (e2x + y)dx + (x + ey)dy = 0
1
u   (e 2 x  y )dx  e 2 x  xy  k ( y )
2
u   ( x  e )dy  e y  xy  H ( x)
y

1
∴ e 2 x  e y  xy  c
2
(2) (ex + ey)dx + (xey + 2)dy = 0
u   (e x  e y )dx  e x  xe y  K ( y )
u   ( xe y  2)dy  xe y  2 y  H ( x)

∴ xey + ex + 2y = c
(3) (cosx + ey)dx + (xey + siny)dy = 0
5-6 ▍基礎工程數學 — 教師手冊 ▍

u   (cos x  e y )dx  sin x  xe y  k ( y )


u   ( xe y  sin y )dy  xe y  cos y  H ( x)

∴ xey + sinx − cosy = c


3. 試求下列微分方程式之通解:
(1) (sinx + siny) dx + (sin2y – x cosy) dy = 0
(2) (y cosx + cosy) dx + (sinx − x siny) dy = 0
(3) (cosx + 2y) dx + (2x − siny) dy = 0

(1) (sinx + siny)dx + (sin2y − xcosy)dy = 0
M = sinx + siny, N = sin2y − xcosy
M N
 cos y ,   cos y
y x
非正合,故無法以本章節之方法求解,但可選用適當積分因子乘
以原方程式即可求得此解,此法將於下一章節中說明
(2) (ycosx + cosy)dx + (sinx − xsiny)dy = 0
u   ( y cos x  cos y )dx  y sin x  x cos y  K ( y )
u   (sin x  x sin y )dy  y sin x  x cos y  H ( x)

∴ ysinx + xcosy = c
(3) (cosx + 2y)dx + (2x − siny)dy = 0
M = cosx + 2y, N = 2x − siny
M N
 2,  2 正合,故
y x
u   Mdx   (cos x  2 y )dx  sin x  2 xy  K ( y ) 泝
u   Ndy   (2 x  sin y )dy  2 xy  cos y  H ( x) 沴

比較,得 H(x) = sinx, K(y) = cosy,故


sinx + cosy + 2xy = c 為其通解
▍第 5 講 一階線性常微分方程式(二) ▍ 5-7

4. 求 M(x, y) 使微分方程式 M(x, y) dx + (x 2 y − y cosx) = 0 為正合。



N = x2y − ycosx
N M
 2 xy  y sin x  則
x y
1
M   (2 xy  y sin x)dy  xy 2  y 2 sin x
2
5. 求 N(x, y)使微分方程式 (ex + y cosx) dx + N(x, y) = 0 為正合。 5

M  e x  y cos x
M N
 cos x  , N   cos xdx  sin x
y x

課後作業(P5-13)
1. 求 x2y' – xy + y2 = 0 之通解。

方程式為齊次,故

(1) x 2 y' – xy + y 2 = 0 , 則
xy y 2
y ' 2  2 = 0
x x
dy y y y y
  ( ) 2 , dy = [  ( ) 2 ] dx
dx x x x x
y
(2) 令 u = , y = ux , dy = u dx + x du 代 入 得
x

(3) u dx + x du = [u – u 2 ] dx
x du = [u – u 2 – u] dx = −u 2 dx 則
x du + u 2 dx = 0
5-8 ▍基礎工程數學 — 教師手冊 ▍

du dx
 = 0 積分得
u2 x
1
−u −1 + ln | x | = c , ln | x | − =c
u
y x
(4) u = 代入得 ln | x | − = c(通解)
x y
2. 求 y(1 + x 2 y 2 ) dx + x(1 − x 2 y 2 ) dy = 0 之 通 解 。


u x du  u dx
(1) 令 u = xy , y = , dy = 代入原式
x x2
u x du  u dx
(2) 得 (1  u 2 ) dx  x(1  u 2 ) = 0 化簡
x x2
u (1  u 2 ) x(1  u 2 )( x du  u dx)
得 dx  =0
x x2
兩邊同乘以 x 得
u(1 + u 2 ) dx + (1 – u 2 )(x du – u dx) = 0
u(1 + u 2 ) dx + (1 – u 2 )x du – (1 – u 2 )u dx = 0
[u(1 + u 2 ) – u(1 – u 2 )] dx + (1 – u 2 )x du = 0
[u + u 3 – u + u 3 ] dx + (1 – u 2 )x du = 0
2u 3 dx + (1 – u 2 )x du = 0
1 1 u2
dx  du = 0 ( 變 數 已 分 離 )
x 2u 3
1 1 1
dx  3 du  du = 0 積 分 得
x 2u 2u
1 1 1 1
ln | x |  u 2  ln | 2u |  c  0 或 ln | x |  u 2  ln | u |  c  0
4 2 4 2

(3) u = xy 代 入 得
1 1
ln | x |  2 2  ln | 2 xy |  c  0 ( 通 解 )
4x y 2
▍第 5 講 一階線性常微分方程式(二) ▍ 5-9

3. 求 y dx + (x3y2 + x) dy = 0。

方 程 式 可 改 變 為 y dx + x(x 2 y 2 + 1) dy = 0 , 則
u x du  u dx
(1) 令 u = xy , y = , dy = 代入
x x2
u x du  u dx
(2) dx  x(u 2  1)( ) = 0 兩邊乘以 x 得
x x2
u dx + (u 2 + 1)(x du – u dx) = 0 5
2 3
u dx + u x du – u dx + x du – u dx = 0
化 簡 得 −u 3 dx + [u 2 x + x] du = 0
−u 3 dx + x(u 2 + 1) du = 0
dx u 2  1
 3 du = 0
x u
dx 1 1
 du  3 du = 0 , 積 分 得
x u u
1
ln | x | − ln | u | + 2 = c ( 通 解 )
2u
(3) u = xy 代 入 上 式 得
1
ln | x | − ln | xy | + = c( 通 解 )
2x 2 y 2

4. 求 微 分 方 程 式 (e 3x + 3y) dx + (3x – 2cosy) dy = 0 之 通 解 。


M(x, y) = e 3x + 3y , N(x, y) = 3x – 2cosy
M N
(1) = 3, = 3, 兩 者 相 等 , 正 合
y x
u
(2) = M ,則  du   M dx   (e 3 x  3 y )dx
x
5-10 ▍基礎工程數學 — 教師手冊 ▍

1
= e 3 x  3xy  K ( y ) …①
3
u
= N,則  du   N dy   (3x  2 cos y )dy
y
= 3xy – 2siny + H(x)…②
1
比較①,②得 K(y) = −2siny, H(x) = e 3 x ,
3
1
則 e 3 x  3xy  2sin y = c 為其通解
3
5. 求 微 分 方 程 式 ( x − y cos x ) dx + (−sin x + y ) dy = 0 之 通 解 。


M ( x , y ) = ( x − y cos x )

N ( x , y ) = (−sin x + y )
M N
(1) = −cos x , = −cos x , 兩 者 相 等 , 正 合 。
y x
1 2
(2) u =  M dx   ( x  y cos x) dx 
x  y sin x  K ( y ) … ①
y c y c 2
1
u =  N dy   ( sin x  y ) dy   y sin x  y 2  H ( x) … ②
xc x c 2
1 1
比 較 ① , ② 得 K(y) = y 2 , H(x) = x2 , 則
2 2
1 1
− y sin x + x 2  y 2 = c 為 其 通 解 。
2 2

You might also like